พรบ 12 ฉบับ จุดเน้นออกสอบ

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถน่ิ อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ VIP LineID:0611121885

39. ตาม พรบ. กาํ หนดแผนและข้นั ตอนการกระจายอาํ นาจฯ (ฉบบั ที่ 2) 2549 มีจุดมุ่งหมายท่ีจะให้องค์กรปก
ครองส่วนทอ้ งถ่ินมีรายไดเ้ พ่ิมข้ึนต่อรายไดส้ ุทธิของรัฐบาลไม่นอ้ ยกว่าเท่าใด
ก. ร้อยละ 15 ข. ร้อยละ 20
ค. ร้อยละ 25 ง. ร้อยละ 35

1. ค. 18 พฤศจิกายน 2542 21. ข. ร้อยละ 30
2. ข. 9 มกราคม 2550 22. ข. ร้อยละ 30
3. ข. คณะกรรมการการกระจายอาํ นาจให้แก่ 23. ค. ร้อยละ 40
องคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถิ่น 24. ค. ร้อยละ 20
4. ค. รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม 25. ข. ร้อยละ 30
5. ค. 36 คน 26. ค. ร้อยละ 20
6. ก. นายกรัฐมนตรี หรือรองนายกที่ไดร้ ับ 27. ข. ลิตรละ 10 สตางค์
มอบหมาย 28. ค. ร้อยละ 30
7. ก. ปลดั การทรวงพาณิชย์ 29. ก. รายไดจ้ ากการจาํ หน่าย
8. ค. 5 คน พนั ธบตั ร
9. ก. 2 คน 30. ก. ภายใน 4 ปี
10. ก. นายกรัฐมนตรี 31. ก. ภายใน 4 ปี
11. ค. 12 คน 32. ก. ภายใน 4 ปี
12. ค. หวั หนา้ สกถ. 33. ง. ภายใน 10 ปี
13. ก. อาจารยผ์ สู้ อนในสภาบนั อุดมศึกษา 34 ง. ถูกทุกขอ้
ของรัฐ 35. ข. ร้อยละ 20
14. ข. 35 ปี 36. ง. ร้อยละ 35
15. ข. 4 ปี แต่ไม่เกิน 2 วาระ 37. ค. 5 ปี
16. ค. การสรรหา 38. ค. ร้อยละ 25
17. ง. กาํ หนดคุณสมบตั ิในการแต่งต้งั 39. ง. ร้อยละ 35
ขา้ ราชการ
18. ข. สาํ นกั งานปลดั สาํ นกั นายกรัฐมนตรี
19. ข. ปรับปรุงชุมชนแออดั และที่อยู่อาศยั
20. ก. การจดั ต้งั แลดูแลตลาดกลาง

43

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถน่ิ อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ VIP LineID:0611121885

พ.ร.บ. ระเบยี บบริหารงานบุคคลส่วนท้องถิ่น

พ.ร.บ. ระเบียบบริหารงานบุคคลส่วนทอ้ งถิ่นซ่ึงจะตอ้ งบญั ญตั ิใหส้ อดคลอ้ งกบั รัฐธรรมนูญตาม
โครงสร้างของคณะกรรมการทร่ี ับผดิ ชอบในการบริหารงานบุคคลของท้องถิ่น แบ่งเป็ น 3 ระดบั
1. ระดับองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน เรียกว่า คณะกรรมการพนักงานส่วนท้องถ่ิน มีหนา้ ท่ีกาํ หนด
หลกั เกณฑแ์ ละดาํ เนินการเกี่ยวกบั การบริหารงานบุคคลขององคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถ่ิน
มี 5 คณะคือ

1. คณะกรรมการขา้ ราชการองคก์ ารบริหารส่วนจงั หวดั (ก.จ.จ.)
2. คณะกรรมการพนกั งานเทศบาล (ก.ท.จ.)
3. คณะกรรมการพนกั งานส่วนตาํ บล (ก.อบต. จงั หวดั )
4. คณะกรรมการพนกั งานเมืองพทั ยา (ก.พทั ยา)
5. คณะกรรมการขา้ ราชการกรุงเทพมหานคร (ก.ก.)
(2) ระดับกลาง เรียกว่าคณะกรรมการพนักงานส่วนท้องถ่ิน มีหน้าท่ีกําหนดมาตรฐานทั่วไปเกี่ยวกบั การ
บริหารงานบุคคล คู่มือการปฏิบตั ิงานเก่ียวกบั การบริหารงานบุคคลขององคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถิ่นแต่ละ
แห่งเป็นไปโดยมีมาตรฐานสอดคลอ้ งกนั
มี 3 คณะคือ
1. คณะกรรมการกลางขา้ ราชการองคก์ ารบริหารส่วนจงั หวดั (ก.จ.)
2. คณะกรรมการกลางพนกั งานเทศบาล (ก.ท.)
3. คณะกรรมการกลางพนกั งานส่วนตาํ บล (ก.อบต.)
(3) ระดับชาติ เรียกว่าคณะกรรมการมาตรฐานการบริหารงานบุคคลส่วนท้องถ่ิน (ก.ถ.) เป็ นคณะกรรมการ
ระดบั ชาติ มีหน้าที่กําหนดมาตรฐานกลางสําหรับการบริหารงานบุคคล ของพนกั งานส่วนทอ้ งถ่ินทุก
รูปแบบ มี 1 คณะ

44

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถนิ่ อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ VIP LineID:0611121885

2.2 องค์ประกอบของคณะกรรมการ

2.2.1 คณะกรรมการพนักงานส่วนท้องถิ่น (ระดับจังหวดั ) คณะกรรมการจะประกอบดว้ ย
ผูแ้ ทน 3 ฝ่ าย เป็ นลกั ษณะของไตรภาคี (ผูต้ รวจราชการ, รูปแบบองค์กรปกครองส่วนทอ้ งถิ่น,
ผทู้ รงคุณวฒุ ิ) จาํ นวนฝ่ ายแตล่ ะฝ่ ายเทา่ กนั ตามขอ้ บญั ญตั ิของรัฐธรรมนูญมาตรา 288 มี 5 คณะดงั น้ี

(1) คณะกรรมการขา้ ราชการองค์การบริหารส่วนจงั หวดั (ก.จ.จ.) อบจ.ตวั ละแห่งจะมี
คณะกรรมการของตนเองโดยมีผูว้ ่าราชการจังหวดั เป็ นประธานปลัด อบจ.เป็ น
เลขานุการ

(2) คณะกรรมการพนกั งานเทศบาล (ก.ทจ.) จะมีจงั หวดั ละ 1 ชุด โดยทุกเทศบาลในเขต
จงั หวดั มีคณะกรรมการร่วมกนั โดยมีผวู้ า่ ราชการจงั หวดั เป็ นประธาน ขา้ ราชการหรือ
พนกั งานเทศบาลที่ผวู้ า่ ราชการจงั หวดั แตง่ ต้งั ข้ึนเป็นเลขานุการ

(3) คณะกรรมการพนกั งานส่วนตาํ บล (ก.อบต.จงั หวดั ) มีจงั หวดั ละ 1 ชุด ดว้ ยทุกอบตใใน
เขตจงั หวดั หน่ึงให้มีคณะกรรมการร่วมกนั โดยมีผวู้ า่ ราชการจงั หวดั เป็ นประธานและ
ขา้ ราชการหรือพนกั งานส่วนตาํ บลท่ีผวู้ า่ ราชการจงั หวดั แต่งต้งั เป็นเลขานุการ

(4) คณะกรรมการพนักงานเมืองพทั ยา (ก.เมืองพทั ยา) มีผูว้ ่าราชการจงั หวดั ชลบุรีเป็ น
ประธาน ปลดั เมืองพทั ยาเป็นเลขานุการ

(5) คณะกรรมการข้าราชการกรุ งเทพมหานคร (ก.ก.) เป็ นไปตาม.พ.ร.บ ระเบียบ
ขา้ ราชการกรุงเทพมหานคร

2.2.2. คณะกรรมการกลางพนักงานส่วนท้องถ่นิ (มี 3 คณะ ) (ก.กลาง)
(1) คณะกรรมการกลางขา้ ราชการองคก์ ารบริหารส่วนจงั หวดั (ก.จ.)
(2) คณะกรรมการกลางพนกั งานเทศบาล (ก.ท.)
(3) คณะกรรมการกลางพนกั งานส่วนตาํ บล (ก.อบต.)
องคป์ ระกอบของคณะกรรมการแต่ละคณะจะประกอบดว้ ยผแู้ ทน 3 ฝ่ าย จาํ นวนฝ่ ายละเท่ากนั โดย
มีรัฐมนตรีวา่ การกระทรวงมหาดไทยเป็นประธานและรองอธิบดีกรมการปกครองเป็ นเลขานุการ

2.2.3. คณะกรรมการมาตรฐานบริหารงานบุคคลส่วนท้องถิ่น (ก.ถ.) (มี 1 คณะ) ไม่
จําเป็ นต้องประกอบด้วยผู้แทน 3 ฝ่ าย เพราะเป็ นคณะกรรมการมาตรฐานบริหารงานบุคคล มิใช่
คณะกรรมการพนกั งานส่วนทอ้ งถิ่น โดยมีการจดั ต้งั สาํ นกั งานคณะกรรมการมาตรฐานบริหารงานบุคคลข้ึน
ในสาํ นกั งานปลดั กระทรวงมหาดไทย

กรรมการประกอบดว้ ย
(1) ผูท้ รงคุณวุฒิ ซ่ึงเป็ นผูม้ ีความรู้ด้านการบริ หารงานบุคคลท่ีได้รับการคดั เลือกเป็ น
ประธาน

กรรมการโดยตาํ แหน่ง 6 คน ประกอบดว้ ย 1.เลขา ก.พ. 2.เลขา ศ.ส.ช. 3. ผอ. สาํ นกั งบฯ
4.ปลดั กระทรวงการคลงั 5.ปลดั กระทรวงมหาดไทย 6.อธิบดีกรมส่งเสริมการปกครองทอ้ งถิ่น

45

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถนิ่ อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ VIP LineID:0611121885

(2) กรรมการผทู้ รงคุณวฒุ ิ 5 คน
(3) ผแู้ ทนคณะกรรมการกลางพนกั งานส่วนทอ้ งถ่ิน คณะละ 1 คน
(4) เลขาธิการคณะกรรมการมาตรฐานการบริหารงานบุคคลส่วนทอ้ งถ่ิน เป็นเลขานุการ

2.3 หน้าทข่ี องคณะกรรมการ

2.3.1. คณะกรรมการพนักงานส่วนท้องถิ่น (ก.ระดับจังหวัด) มีอาํ นาจหน้าที่ท่ีกาํ หนด

หลกั เกณฑแ์ ละดาํ เนินการเก่ียวกบั การบริหารงานบุคคลขององคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถ่ินในเร่ืองต่อไปน้ี
(1) กาํ หนดคุณสมบตั ิและลกั ษณะตอ้ งหา้ มของพนกั งานส่วนทอ้ งถิ่น
(2) กาํ หนดจาํ นวนและอตั ราตาํ แหน่ง
(3) กาํ หนดเงินเดือนและวธิ ีการจ่ายเงินเดือนและประโยชน์ตอบแทนอ่ืน
(4) กาํ หนดหลกั เกณฑ์และเง่ือนไขทวั่ ไปในการคดั เลือก การบรรจุและแต่งต้งั การยา้ ย
การโอน การรับโอน การเล่ือนระดบั การเลื่อนข้นั เงินเดือน การสอบสวน การลงโทษ
ทางวนิ ยั การใหอ้ อกจากราชการ การอุทธรณ์และการร้องทุกข์
(5) กฎระเบียบท่ีเก่ียวกบั การบริหารและการปฏิบตั ิงานของพนกั งานส่วนทอ้ งถิ่น
(6) กาํ กบั ดูแล ตรวจสอบ แนะนาํ และช้ีแจง ส่งเสริมและพฒั นาความรู้แก่พนกั งานส่วน
ทอ้ งถ่ิน
2.3.2. คณะกรรมการกลางพนักงานส่วนท้องถนิ่ (ก.กลาง) มีอาํ นาจหนา้ ท่ีกาํ หนดมาตรฐาน

ทว่ั ไปเกี่ยวกบั การบริหารงานบุคคลในเรื่องต่อไปน้ี
(1) กาํ หนดหลกั เกณฑแ์ ละเง่ือนไขการคดั เลือกผแู้ ทนขา้ ราชการ/พนกั งานองคก์ รปกครอง
ส่วนทอ้ งถิ่น และผทู้ รงคุณวฒุ ิในคณะกรรมการพนกั งานส่วนทอ้ งถ่ิน
(2) กาํ หนดมาตรฐานทวั่ ไปเก่ียวกับคุณสมบตั ิและลักษณะตอ้ งห้ามของพนักงานส่วน
ทอ้ งถ่ิน
(3) กาํ หนดมาตรฐานทวั่ ไปเกี่ยวกบั อตั ราตาํ แหน่งและมาตรฐานของตาํ แหน่ง
(4) กําหนดมาตรฐานทั่วไปเกี่ยวกับอัตราเงินเดือนและวิธีการจ่ายเงินเดือนและ
ผลประโยชน์ตอบแทนอ่ืน
(5) กาํ หนดมาตรฐานทว่ั ไปเก่ียวกบั หลกั เกณฑ์และเง่ือนไขการคดั เลือกการบรรจุและ
แตง่ ต้งั โยกยา้ ย การโอน การรับโอน การเล่ือนระดบั และการเลื่อนข้นั เงินเดือน
(6) กาํ หนดมาตรฐานทวั่ ไปเก่ียวกบั การใหอ้ อกจากราชการ
(7) กาํ หนดมาตรฐานทวั่ ไปเกี่ยวกบั ความผิดทางวินัย หลกั เกณฑ์การสอบสวน รายการ
ดาํ เนินการลงโทษทางวนิ ยั
(8) กาํ หนดมาตรฐานทว่ั ไปเก่ียวกบั สิทธิการอุทธรณ์ การพิจารณาอุทธรณ์ และการร้อง
ทุกข์

46

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถิน่ อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ VIP LineID:0611121885

(9) กาํ หนดมาตรฐานทั่วไปเกี่ยวกับโครงสร้างส่วนราชการ วิธีการบริหารและการ
ปฏิบตั ิงานของพนกั งานส่วนทอ้ งถ่ิน
(10)ให้ขอ้ คิดเห็น หรือให้คาํ ปรึกษาในการปฏิบตั ิงานของคณะกรรมการพนักงานส่วน
ทอ้ งถิ่น
(11)กาํ กบั ดูแล แนะนาํ ช้ีแจง และส่งเสริม พฒั นาความรู้แก่พนกั งานส่วนตาํ บล
(12)ปฏิบตั ิการอ่ืนตามที่พ.ร.บ.น้ีหรือกฎหมายอื่นใหเ้ ป็ นอาํ นาจหนา้ ท่ีของคณะกรรมการ
กลางพนกั งานส่วนทอ้ งถิ่น

2.3.3. คณะกรรมการมาตรฐานการบริหารงานบุคคลส่วนท้องถิ่น (ก.ถ.) มีอํานาจหน้าที่

กาํ หนดมาตรฐานกลางสําหรับการบริหารงานบุคคลของพนักงานส่วนท้องถ่นิ ในทุกรูปแบบในเร่ืองต่อไปนี้
(1) กาํ หนดมาตรฐานกลางและแนวทางในการรักษาระบบคุณธรรม โดยเฉพาะการแต่งต้งั
และใหพ้ น้ จากตาํ แหน่ง
(2) กาํ หนดแนวทางการพฒั นา การบริหารงานบุคคลส่วนทอ้ งถิ่นเพ่ือรองรับการกระจาย
อาํ นาจการปกครองส่วนทอ้ งถ่ิน
(3) ส่งเสริมใหม้ ีการวเิ คราะห์ วจิ ยั เกี่ยวกบั การบริหารงานบุคคลส่วนทอ้ งถิ่น
(4) ใหค้ าํ ปรึกษาแนะนาํ และพจิ ารณาปัญหาเก่ียวกบั การบริหารงานบุคคลแก่ อ.ป.ท.
(5) ประสานงานกบั ค.ร.ม.หน่วยงานของรัฐ อ.บ.ต.คณะกรรมการกลางพนกั งานส่วน
ทอ้ งถ่ินคณะกรรมการพนกั งานส่วนทอ้ งถิ่น เพ่ือ ส่งเสริมให้การบริหารงานบุคคล
ส่วนทอ้ งถ่ินมีประสิทธิภาพ
(6) ปฏิบตั ิการอ่ืนตามท่ีกาํ หนดไวใ้ นพ.ร.บ. น้ีหรือกฎหมายอื่น

47

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถ่ิน อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

มาตรฐานกลาง สูตรย่ออาํ นาจหน้าท่ี ก.ถ.
สงเสริม วจิ ยั แนวทางพฒั
ประสานงาน ปรึกษาบริหาร
อื่นๆ

อาํ นาจหน้าท่ี ก.กลาง (ตามลาํ ดับข้นั ตอนก่อนหลงั ) เป็ นการกาํ หนดมาตรฐานท่ัวไปเก่ยี วกบั

โครงสร้างราชการ
อตั ราตาํ แหน่ง
คุณสมบตั ิตาํ แหน่ง & ลกั ษณะตอ้ งหา้ ม
หลกั เกณฑ์ & เง่ือนไข การคดั เลือก การบรรตุ & และการแตง่ ต้งั
เก่ียวกบั อตั ราเงินเดือน
ความผดิ วนิ ยั
ใหอ้ อกจากราชการ
การอุธรณ ร้องทุกข์
ใหข้ อ้ คิด / ใหค้ าํ ปรึกษา
พฒั นาความรู้ กาํ กบั ดูแล แนะนาํ ช้ีแจง และส่งเสริม
เพิ่มหลกั เกณฑแ์ ละเง่ือนไขการคดั เลือด เป็ นผแู้ ทน
ปฏิบตั ิราชการอ่ืน

ก.ถ.  กาํ หนดมาตรฐาน กลาง
ก.กลาง  กาํ หนดมาตรฐานทว่ั ไป
ก. จังหวดั  จดั หลกั เกณฑ์

48

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถิน่ อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ V

แผนผงั โครงสร้างของคณะกรรมก
คณะกรรมการมาตรฐานการบริหารง

คณะกรรมการกลางขา้ ราชการ คณะกรรมการกลางพนกั งานเทศบาล (ก.ท.) คณะกรรมการกลางพนกั งาน
องคก์ ารบริหารส่วนจงั หวดั (ก.จ.)  ร.ม.ว.มท.เป็นประธาน  ร.ม.ว.มท.เป็นป
 ปลดั กระทรวงมหาดไทย  ปลดั กระทรวงม
 รมว.มท. เป็นประธาน  เลขาก.พ.  เลขาก.พ.
 ปลดั กระทรวงมหาดไทย  ผอ. สาํ นกั งบฯ  ผอ. สาํ นกั งบฯ
 เลขา ก.พ.  อธิบดีกรมบญั ชีกลาง  อธิบดีกรมบญั ช
 ผอ. สาํ นกั งบฯ  อธิบดีกรมการปกครอง  อธิบดีกรมการป
 อธิบดีกรมบญั ชีกลาง  ผแู้ ทนเทศบาล 6 คน  ผแู้ ทนเทศบาล
 อธิบดีกรมการปกครอง  ผทู้ รงคณุ วุฒิ 6 คน  ผทู้ รงคณุ วฒุ ิ 6 ค
 ผแู้ ทน อ.บ.จ. 6 คน  รองอธิบดีกรมส่งเสริมฯ เป็นเลขานุการ  รองอธิบดีกรมส
 ผทู้ รงคณุ วุฒิ 6 คน
 รองอธิบดีกรมส่งเสริมฯ เป็นเลขานุการ

คณะกรรมการขา้ ราชการ คณะกรรมการพนกั งานเทศบาล คณะกรรมการพนกั งานส่วน
องคก์ ารบริหารส่วนจงั หวดั (ก.จ.จ.) จงั หวดั ละ 1 แห่ง (ก.ท.จ.) จงั หวดั ละ 1 แห่ง (ก.อบต. จ

 ผวจ. ประธาน  ผวจ. เป็นประธาน  ผวจ. ประธาน
 หน. ส่วนราชการประจาํ จงั หวดั 3 คน  หน. ส่วน จว. 5 คน  นอ. หรือ หน.ส
 ผแู้ ทน อ.บ.จ. 4 คน  ประธานสภาเลือกกนั เอง 2 คน  ประธานสภาเลือ
 นายก อบจ. 1 คน  นายกเทศมนตรีเลือกกนั เอง 2 คน  ประธานกรรมก
 สมาชิกสภา อบจ. 1 คน  ผทู้ รงคณุ วุฒิ 6 คน
 ปลดั อบจ. 1 คน  ขา้ ราชการใน จว. ที่ ผวจ.แต่งต้งั เลือกกนั เอง 3 ค
 ผแู้ ทนขา้ ราชการส่วนจงั หวดั เลือก  ปลดั อบต. เลือก
เป็ นเลขานุการ  ผทู้ รงคุณวฒุ ิ 9 ค
กนั เอง 1 คน  ขา้ ราชการใน จ
 ผทู้ รงคุณวฒุ ิ 4 คน
 ปลดั อบจ. เป็นเลขานุการ เลขานุการ

VIP LineID:0611121885 ผทู้ รงคุณวฒุ ิซ่ึงไดร้ ับการคดั เลือกเป็ นประธาน
การบริหารงานบุคคลส่วนท้องถน่ิ กรรมการโดยตาํ แหน่ง 6 คน เลขา ก.พ. เลขา ศ.ส.ช ผอ. สาํ นกั งบฯ ป.คลงั ป.มหาดไทย
งานบุคคลส่วนทอ้ งถ่ิน (ก.ถ.) อ.ส.ปค.
กรรมการผทู้ รงคุณวุฒิ 5 คน
ผแู้ ทนคณะกรรมการกลางพนกั งานส่วนทอ้ งถิ่นประเภทละ 1 คน
เลขาธิการสาํ นกั งานฯ เป็นเลขานุการ

นส่วนตาํ บล (ก.อบต.) คณะกรรมการกลางพนกั งานเมืองพทั ยา คณะกรรมการ ก.ก.
ประธาน (ก.เมืองพทั ยา) ขา้ ราชการกรุงเทพมหานคร
มหาดไทย เป็นไปตาม พ.ร.บ. ระเบียบ
 ผวจ.ชลบรุ ี ประธาน ขา้ ราชการกรุงเทพมหานคร
ชีกลาง  หน.ส่วน จว. 3 คน
ปกครอง  ผแู้ ทนเมืองพทั ยา 4 คน 49
6 คน  นายกเมืองพทั ยา
คน  สมาชิกสภาเมืองพทั ยา
ส่งเสริมฯ เป็นเลขานุการ  ปลดั เมืองพทั ยา
 ผแู้ ทนพนกั งานเมืองพทั ยาคดั เลือก
นตาํ บล
จงั หวดั ) กนั เอง 1 คน
 ผทู้ รงคณุ วฒุ ิ 4 คน
ส่วนว จว. 8 คน  ปลดั เมืองพทั ยาเป็นเลขานุการ
อกกนั เอง 3 คน
การบริหาร อบต.
คน
กกนั เอง 3 คน
คน
จว. ท่ีผวจ.แตง่ ต้งั เป็น

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถ่ิน อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม V

ประเภทของคณะกรรมการ ตารางสรุปองค์ประกอบของคณะกรรมก

คณะกรรมการกลางข้าราชการ อบจ.
(ก.จ.)

ประเภทของไตรภาคี จาํ นวน 6 คน ประกอบดว้ ย จ
- รมว.มท. เป็ นประธาน -
ผู้แทนส่วนราชการ - ปลดั กระทรวงมหาดไทย -
- เลขาธิการ ก.พ. -
ผู้แทนองค์กรปกครองส่วนท้องถนิ่ - ผ.อ.สาํ นกั งบประมาณ -
ผ้ทู รงคณุ วุฒิ - อธิบดีกรมบญั ชีกลาง -
- อธิบดีกรมส่งเสริมการปกครองทอ้ งถ่ิน -
จาํ นวน 6 คน ประกอบดว้ ย จ
- ผไู้ ดร้ ับการคดั เลือกจากนายก อบจ.3คน -
- ผไู้ ดร้ ับการคดั เลือกจากปลดั อบจ. 3 คน ก
-
จาํ นวน 6 คน
จ

รองอธบิ ดกี รมส่งเสริมการปกครองท้องถน่ิ เป็ น ร

เลขานุการ เ

VIP LineID:0611121885

การกลางพนักงานส่วนท้องถ่ิน (ก.กลาง) คณะกรรมการกลางพนักงานเทศบาล
(ก.ท.)
คณะกรรมการกลางพนักงานส่ วนตําบล
(ก.อบต.)

จาํ นวน 6 คน ประกอบดว้ ย จาํ นวน 6 คน ประกอบดว้ ย
- รมว.มท. เป็ นประธาน - รมว.มท. เป็ นประธาน
- ปลดั กระทรวงมหาดไทย - ปลดั กระทรวงมหาดไทย
- เลขาธิการ ก.พ. - เลขาธิการ ก.พ.
- ผ.อ.สาํ นกั งบประมาณ - ผ.อ.สาํ นกั งบประมาณ
- อธิบดีกรมบญั ชีกลาง - อธิบดีกรมบญั ชีกลาง
- อธิบดีกรมส่งเสริมการปกครองทอ้ งถ่ิน - อธิบดีกรมส่งเสริมการปกครองทอ้ งถ่ิน
จาํ นวน 6 คน ประกอบดว้ ย จาํ นวน 6 คน ประกอบดว้ ย
-ผไู้ ดร้ บั การคดั เลือกจากประธาน - ผไู้ ดร้ ับการคดั เลือกจากนายกเทศมนตรี 3 คน
กรรมการบริหาร อบต. 3 คน - ผไู้ ดร้ ับการคดั เลือกจากปลกั เทศบาล 3 คน
-ผไู้ ดร้ ับคดั เลือกจากปลดั อบต. 3 คน
จาํ นวน 6 คน
จาํ นวน 6 คน

รองอธิบดกี รมส่งเสริมการปกครองท้องถนิ่ รองอธิบดกี รมส่งเสริมการปกครองท้องถน่ิ เป็ น
เป็ นเลขานุการ เลขานุการ

50

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถ่นิ อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ V

ตารางสรุปองค์ประกอบของคณะ

ประเภทของ คณะกรรมการ ข้าราชการ อบจ. คณะกรรมการพนกั งานเทศบาล
คณะกรรมการ (ก.จ.จ.) (จงั หวดั ละ 1 คณะ)
(ก.ท.จ.)
ประเภทของ
ไตรภาคี

ผ้แู ทนส่วนราชการ จาํ นวน 4 คน ประกอบดว้ ย จาํ นวน 6 คน ประกอบดว้ ย
- ผวจ. เป็ นประธาน - ผวจ. เป็ นประธาน
- หวั หนา้ ส่วนราชการประจาํ - หวั หนา้ ส่วนราชการประจาํ
จงั หวดั ที่ ผวจ. กาํ หนดวา่ ก่ียวขอ้ ง จงั หวดั ท่ี ผวจ. กาํ หนดวา่ เก่ียวขอ้ ง
3 คน 5 คน

ผู้แทนองค์กรปกครองส่วน จาํ นวน 4 คน ประกอบดว้ ย จาํ นวน 6 คน ประกอบดว้ ย
ท้องถ่ิน - นายก อบจ. - นายกเทศมนตรี ซ่ึงคดั เลือก
-สมาชิกสภา อบจ. ซ่ึงสภาคดั เลือก กนั เอง 2 คน
ผ้ทู รงคุณวุฒิ 1 คน - ประธานสภาเทศบาล ซ่ึงคดั เลือก
- ปลดั อบจ. กนั เอง 2 คน
- ผแู้ ทนขา้ ราชการ อบจ. ซ่ึง - ปลดั เทศบาล ซ่ึงคดั เลือกกนั เอง 2
คดั เลือกกนั เอง 1 คน คน
จาํ นวน 6 คน
จาํ นวน 4 คน
ข้าราชการ หรือพนกั งานเทศบาล
ปลดั อบจ. เป็ นเลขานุการ ในเขตจงั หวดั ที่ ผวจ. แต่งต้งั ให้
เป็ นเลขานุการ

VIP LineID:0611121885

ะกรกรมการพนักงานส่ วนท้องถ่ิน

คณะกรรมการพนักงานส่วน คณะกรรมการพนักงานเมือง คณะกรรมการ
ตาํ บล พทั ยา ข้าราชการ กทม.

(จงั หวดั ละ 1 คน) (ก.เมืองพทั ยา)
(ก.อบต.จงั หวดั )

จาํ นวน 9 คน ประกอบดว้ ย จาํ นวน 4 คนประกอบดว้ ย เป็ นไปตาม พ.ร.บ.
- ผวจ. เป็ นประธาน - ผวจ. เป็ นประธาน ระเบียบขา้ ราชการ
- นายอาํ เภอหรือหวั หนา้ ส่วน - หวั หนา้ ส่วนราชการประจาํ กทม.
ง ราชการประจาํ จงั หวดั ที่ ผวจ. จงั หวดั ที่ ผวจ. กาํ หนดวา่
เห็นวา่ เกี่ยวขอ้ ง 8 คน เกี่ยวขอ้ ง 5 คน

จาํ นวน 9 คนประกอบดว้ ย จาํ นวน 4 คน ประกอบดว้ ย

- ประธานกรรมการบริหาร - นายกเมืองพทั ยา

อบต. ซ่ึงคดั เลือกกนั เอง 3 คน - สมาชิกเมืองพทั ยา ซ่ึงสภา

ก - ประธานสภา อบต. ซ่ึงคดั เลือก คดั เลือก 1 คน

กนั เอง 3 คน - ปลดั เทศบาลเมืองพทั ยา

2 - ปลดั อบต. ซ่ึงคดั เลือกกนั เอง 3 - ผแู้ ทนพนกั งานเมืองพทั ยา ซ่ึง

คน คดั เลือกกนั เอง 1 คน

จาํ นวน 6 คน จาํ นวน 4 คน

ข้าราชการ หรือพนกั งานส่วน ปลดั เมืองพทั ยาเป็ นเลขานุการ
ตาํ บลในเขตจงั หวดั ผวจ.
แต่งต้งั ให้เป็ นเลขานุการ

51

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถ่ิน อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

พระราชกฤษฎกี าว่าด้วยหลกั เกณฑ์และวธิ ีการการบริหารกจิ การบ้านเมืองทด่ี ี พ.ศ.2546

ภูมพิ ลอดุลยเดช ป.ร.

ให้ไว้ ณ วนั ที่ 9 ตุลาคม 2546

เป็ นปี ที่ 58 ในรัชกาลปัจจุบัน
พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการโปรดเกลา้ ฯ ให้
ประกาศวา่ โดยท่ีเป็ นการสมควรกาํ หนดหลกั เกณฑแ์ ละวธิ ีการบริหารกิจการบา้ นเมืองที่ดี
อาศยั อาํ นาจตามความในมาตรา 221 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย ประกอบกบั มาตรา 3/1 และ
มาตรา 71/10 (5) แห่งพระราชบญั ญตั ิระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534 ซ่ึงแกไ้ ขเพ่ิมเติม โดย
พระราชบญั ญตั ิระเบียบบริหารราชการแผน่ ดิน (ฉบบั ท่ี 5) พ.ศ. 2545 จึงทรงพระกรุณาโปรดเกลา้ ฯ ให้ตรา
พระราชกฤษฎีกาข้ึนไว้ ดงั ต่อไปน้ี
มาตรา 1 พระราชกฤษฎีกาน้ีเรียกวา่ “พระราชกฤษฎีกาวา่ ดว้ ยหลกั เกณฑแ์ ละวธิ ีการบริหารกิจการ
บา้ นเมืองท่ีดี พ.ศ. 2546”
มาตรา 2พระราชกฤษฎีกาน้ีใหใ้ ชบ้ งั คบั ต้งั แตว่ นั ถดั จากวนั ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นตน้ ไป
มาตรา 3 กรปฏิบตั ิตามพระราชกฤษฎีกาน้ีมนเร่ืองใดสมควรที่ส่วนราชการใดจะปฏิบตั ิเมือใด
และจะตอ้ งมีเงื่อนไขอยา่ งใด ให้เป็ นไปตามที่คณะรัฐมนตรีกาํ หนดตามขอ้ งกาํ หนดตามขอ้ เสนอแนะของ
ก.พ.ร
มาตรา 4 ในพระราชกฤษฎีกาน้ี
“สวนราชการ” หมายความว่า ส่วนราชการตามกฎหมายว่าด้วยการปรับปรุงกระทรวง ทบวง
กรมและหน่วยงานอื่นของรัฐที่อยใู่ นกาํ กบั ของราชการฝ่ ายบริหารแต่ไมร่ วมถึงองคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถิ่น
“รัฐวสิ าหกิจ” หมายความวา่ รัฐวสิ าหกิจที่จดั ต้งั ข้ึนโดยพระราชบญั ญตั ิหรือพระราชกฤษฎีกา
“ขา้ ราชการ” หมายความรวมถึงพนกั งาน ลูกจา้ ง หรือผปู้ ฏิบตั ิงานในส่วนราชการ
มาตรา 5 ใหน้ ายกรัฐมนตรีรักษาการตามพระราชกฤษฎีกาน้ี

52

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถิน่ อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

หมวด 1

การบริหารกจิ การบ้านเมืองทด่ี ี
มาตรา 6 การบริหารกิจการบา้ นเมืองที่ดี ไดแ้ ก่ การบริหารราชการเพื่อบรรลุเป้าหมายดงั ตอ่ ไปน้ี
(1) เกิดประโยชนส์ ุขของประชาชน
(2) เกิดผลสัมฤทธ์ิต่อภารกิจของรัฐ
(3) มีประสิทธิภาพและเกิดความคุม้ คา่ ในเชิงภารกิจของรัฐ
(4) ไม่มีข้นั ตอนการปฏิบตั ิงานเกินความจาํ เป็น
(5) มีการปรับปรุงภารกิจของส่วนราชการใหท้ นั ต่อสถานการณ์
(6) ประชาชนไดร้ ับการอาํ นวยความสะดวกและไดร้ ับการตอบสนองความตอ้ งการ
(7) มีการประเมินผลการปฏิบตั ิราชการอยา่ งสม่าํ เสมอ

หมวด 2

การบริหารราชการเพื่อให้เกดิ ประโยชน์สุขของประชาชน
มาตรา 7 การบริหารราชการเพอื่ ประโยชน์สุขของประชาชน หมายถึง การปฏิบตั ิราชการที่มี

เป้าหมายเพอ่ื ให้เกิดความผาสุกและความเป็นอยทู่ ่ีดีของประชาชน ความสงบและปลอดภยั ของสังคม
ส่วนรวม ตลอดจนประโยชน์สูงสุดของประเทศ
มาตรา 8 ในการบริหารราชการเพ่อื ประโยชนส์ ุขของประชาชน ส่วนราชการจะตอ้ งดาํ เนินการ โดยถือวา่
ประชาชนเป็นศูนยก์ ลางที่จะไดร้ ับการบริการจากรัฐ และจะตอ้ งมีแนวทางการบริหารราชการดงั ต่อไปน้ี
(1) การกาํ หนดภารกิจของรัฐและส่วนราชการตอ้ งเป็ นไปเพอื่ วตั ถุประสงคต์ ามมาตรา 7 และสอดคลอ้ งกบั

แนวนโยบายแห่งรัฐและนโยบายของคณะรัฐมนตรีท่ีแถลงตอ่ รัฐสภา
(2) การปฏิบตั ิภารกิจของส่วนราชการตอ้ งเป็นไปโดยซ่ือสตั ยส์ ุจริต สามารถตรวจสอบได้ และมุ่งใหเ้ กิด

ประโยชน์สุขแก่ประชาชนท้งั ในระดบั ประเทศและทอ้ งถ่ิน
(3) ก่อนเร่ิมดาํ เนินการ ส่วนราชการตอ้ งจดั ใหม้ ีการศึกษาวเิ คราะห์ผลดีและผลเสียใหค้ รบถว้ นทุกดา้ น
กาํ หนดข้นั ตอนการดาํ เนินการท่ีโปร่งใส มีกลไกตรวจสอบการดาํ เนินการในแต่ละข้นั ตอนในกรณีท่ี
ภารกิจใดจะมีผลกระทบต่อประชาชน ส่วนราชการตอ้ งดาํ เนินการรับฟังความคิดเห็นของประชาชนหรือ
ช้ีแจงทาํ ความเขา้ ใจเพื่อใหป้ ระชาชนไดต้ ระหนกั ถึงประโยชน์ที่ส่วนรวมจะไดร้ ับจากภารกิจน้นั

53

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถนิ่ อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

(4) ใหเ้ ป็นหนา้ ท่ีของขา้ ราชการที่จะตอ้ งคอยรับฟังความคิดเห็นและความพึงพอใจของสงั คม
โดยรวมและประชาชนผูร้ ับบริการ เพ่ือปรับปรุงหรือเสนอแนะตอ่ ผบู้ งั คบั บญั ชา เพ่อื ใหม้ ีการปรับปรุงวธิ ี
ปฏิบตั ิราชการใหเ้ หมาะสม

(5) ในกรณีที่เกิดปัญหาและอุปสรรคจากการดาํ เนินการ ใหส้ ่วนราชการดาํ เนินการแกไ้ ขปัญหาและ
อุปสรรคน้นั โดยเร็ว ในกรณีที่ปัญหาหรืออุปสรรคน้นั เกิดข้ึนจากส่วนราชการอ่ืน หรือระเบียบขอ้ บงั คบั ที่
ออกโดยส่วนราชการอื่น ให้ส่วนราชการแจง้ ใหส้ ่วนราชการท่ีเก่ียวขอ้ งทราบ เพื่อดาเนินการแกไ้ ข
ปรับปรุงโดยเร็วตอ่ ไป และใหแ้ จง้ ก.พ.ร. ทราบดว้ ย

การดาํ เนินการตามวรรคหน่ึง ใหส้ ่วนราชการกาํ หนดวธิ ีปฏิบตั ิใหเ้ หมาะสมกบั ภารกิจแต่ละเร่ือง
ท้งั น้ี ก.พ.ร. จะกาํ หนดแนวทางการดาํ เนินการทว่ั ไปใหส้ ่วนราชการปฏิบตั ิใหเ้ ป็นไปตามมาตราน้ีดว้ ยก็ได้

หมวด 3
การบริหารราชการเพ่ือใหเ้ กิดผลสมั ฤทธ์ิตอ่ ภารกิจของรัฐ

มาตรา 9 การบริหารราชการเพ่อื ใหเ้ กิดผลสมั ฤทธ์ิตอ่ ภารกิจของรัฐ ใหส้ ่วนราชการปฏิบตั ิ
ดังต่อไปนี้

(1) ก่อนจะดาํ เนินการตามภารกิจใด ส่วนราชการตอ้ งจดั ทาํ แผนปฏิบตั ิราชการไวเ้ ป็ นการล่วงหนา้
(2) การกาํ หนดแผนปฏิบตั ิราชการของส่วนราชการตาม (1) ตอ้ งมีรายละเอียดของข้นั ตอน
ระยะเวลาและงบประมาณที่จะตอ้ งใชใ้ นการดาํ เนินการของแตล่ ะข้นั ตอน เป้าหมายของภารกิจ ผลสมั ฤทธ์ิ
ของภารกิจและตวั ช้ีวดั ความสาํ เร็จของภารกิจ
(3) ส่วนราชการตอ้ งจดั ใหม้ ีการติดตามและประเมินผลการปฏิบตั ิตามแผนปฏิบตั ิราชการตาม
หลกั เกณฑแ์ ละวธิ ีการท่ีส่วนราชการกาํ หนดข้ึน ซ่ึงตอ้ งสอดคลอ้ งกบั มาตรฐานท่ี ก.พ.ร. กาํ หนด
(4) ในกรณีที่การปฏิบตั ิภารกิจ หรือการปฏิบตั ิตามแผนปฏิบตั ิราชการเกิดผลกระทบต่อประชาชน
ใหเ้ ป็นหนา้ ท่ีของส่วนราชการที่จะตอ้ งดาํ เนินการแกไ้ ขหรือบรรเทาผลกระทบน้นั หรือเปลี่ยนแผนปฏิบตั ิ
ราชการใหเ้ หมาะสม
มาตรา 10 ในกรณีที่ภารกิจใดมีความเก่ียวขอ้ งกบั หลายส่วนราชการหรือเป็ นภารกิจที่ใกลเ้ คียงหรือ
ต่อเน่ืองกนั ใหส้ ่วนราชการท่ีเกี่ยวขอ้ งน้นั กาํ หนดแนวทางการปฏิบตั ิราชการเพอื่ ให้เกิด การบริหารราชการ
แบบบูรณาการร่วมกนั โดยมุ่งใหเ้ กิดผลสมั ฤทธ์ิตอ่ ภารกิจของรัฐ
ใหส้ ่วนราชการมีหนา้ ท่ีสนบั สนุนการปฏิบตั ิราชการของผวู้ า่ ราชการจงั หวดั หรือหวั หนา้ คณะ
ผแู้ ทนในตา่ งประเทศ เพ่ือให้การบริหารราชการแบบบูรณาการในจงั หวดั หรือในตา่ งประเทศ แลว้ แต่กรณี
สามารถใชอ้ าํ นาจตามกฎหมายไดค้ รบถว้ นตามความจาํ เป็ นและบริหารราชการไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ
มาตรา 11 ส่วนราชการมีหนา้ ท่ีพฒั นาความรู้ในส่วนราชการ เพ่อื ใหม้ ีลกั ษณะเป็นองคก์ ารแห่งการ
เรียนรู้อยา่ งสม่าํ เสมอ โดยตอ้ งรับรู้ขอ้ มูลขา่ วสารและสามารถประมวลผลความรู้ในดา้ นตา่ งๆ เพอ่ื นาํ มา
ประยกุ ตใ์ ชใ้ นการปฏิบตั ิราชการไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง รวดเร็วและเหมาะสมกบั สถานการณ์ รวมท้งั ตอ้ งส่งเสริม

54

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถิ่น อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ VIP LineID:0611121885

และพฒั นาความรู้ความสามารถ สร้างวสิ ยั ทศั นแ์ ละปรับเปลี่ยนทศั นคติของขา้ ราชการในสังกดั ใหเ้ ป็น
บุคลากรที่มีประสิทธิภาพและมีการเรียนรู้ร่วมกนั ท้งั น้ี เพ่ือประโยชน์ในการปฏิบตั ิราชการของส่วนราชการ
ใหส้ อดคลอ้ งกบั การบริหารราชการใหเ้ กิดผลสมั ฤทธ์ิตามพระราชกฤษฎีกาน้ี

มาตรา 12 เพื่อประโยชนใ์ นการปฏิบตั ิราชการใหเ้ กิดผลสัมฤทธ์ิ ก.พ.ร. อาจเสนอต่อคณะรัฐมนตรี
เพื่อกาํ หนดมาตรการกาํ กบั การปฏิบตั ิราชการโดยวธิ ีการจดั ทาํ ความตกลงเป็นลายลกั ษณ์อกั ษร หรือโดย
วธิ ีการอ่ืนใด เพ่ือแสดงความรับผดิ ชอบในการปฏิบตั ิราชการ

มาตรา 13 ใหค้ ณะรัฐมนตรีจดั ใหม้ ีแผนการบริหารราชการแผน่ ดินตลอดระยะเวลาการบริหาร
ราชการของคณะรัฐมนตรี

เมื่อคณะรัฐมนตรีไดแ้ ถลงนโยบายตอ่ รัฐสภาแลว้ ใหส้ าํ นกั เลขาธิการคณะรัฐมนตรี สาํ นกั
เลขาธิการนายกรัฐมนตรี สาํ นกั งานคณะกรรมการพฒั นาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ และสาํ นกั
งบประมาณ ร่วมกนั จดั ทาํ แผนการบริหารราชการแผน่ ดิน เสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณาภายในเกา้ สิบวนั นบั
แต่วนั ท่ีคณะรัฐมนตรีแถลงนโยบายต่อรัฐสภา

เมื่อคณะรัฐมนตรีใหค้ วามเห็นชอบในแผนการบริหารราชการแผน่ ดินตามวรรคหน่ึงแลว้ ใหม้ ีผล
ผกู พนั คณะรัฐมนตรี รัฐมนตรี และส่วนราชการ ที่จะตอ้ งดาํ เนินการจดั ทาํ ภารกิจให้เป็ นไปตามแผนการ
บริหารราชการแผน่ ดินน้นั

มาตรา 14 ในการจดั ทาํ แผนการบริหารราชการแผน่ ดินตามมาตรา 13 ใหจ้ ดั ทาํ เป็ นแผนสี่ปี โดยนาํ
นโยบายของรัฐบาลที่แถลงต่อรัฐสภามาพิจารณาดาํ เนินการใหส้ อดคลอ้ งกบั แนวนโยบายพ้ืนฐานแห่งรัฐ
ตามบทบญั ญตั ิของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย และแผนพฒั นาประเทศดา้ นต่างๆ ท่ีเกี่ยวขอ้ ง ท้งั น้ี
อยา่ งนอ้ ยจะตอ้ งมีสาระสาํ คญั เกี่ยวกบั การกาํ หนดเป้าหมายและผลสัมฤทธ์ิของงาน ส่วนราชการหรือบุคคล
ท่ีจะรับผดิ ชอบในแตล่ ะภารกิจ ประมาณการรายไดแ้ ละรายจา่ ยและทรัพยากรต่างๆ ที่จะตอ้ งใช้ ระยะเวลา
การดาํ เนินการ และการติดตามประเมินผล

มาตรา 15 เม่ือมีการประกาศใชบ้ งั คบั แผนการบริหารราชการแผน่ ดินแลว้ ใหส้ าํ นกั งาน
คณะกรรมการกฤษฎีกาและสาํ นกั เลขาธิการนายกรัฐมนตรีร่วมกนั พิจารณาจดั ทาํ แผนนิติบญั ญตั ิ โดยมี
รายละเอียดเก่ียวกบั กฎหมายท่ีจะตอ้ งจดั ใหม้ ีข้ึนใหม่หรือกฎหมายที่ตอ้ งมีการแกไ้ ขเพิม่ เติมหรือยกเลิกให้
สอดคลอ้ งกบั แผนการบริหารราชการแผน่ ดิน ส่วนราชการผรู้ ับผดิ ชอบ และระยะเวลาที่ตอ้ งดาํ เนินการ

แผนนิติบญั ญตั ิน้นั เมื่อคณะรัฐมนตรีเห็นชอบตามที่สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกาและสาํ นกั
เลขาธิการนายกรัฐมนตรีเสนอแลว้ ใหม้ ีผลผกู พนั ส่วนราชการท่ีเก่ียวขอ้ งที่จะตอ้ งปฏิบตั ิใหเ้ ป็นไปตามน้นั

ในกรณีที่เห็นสมควร สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกาอาจเสนอต่อคณะรัฐมนตรี เพ่อื กาํ หนด
หลกั เกณฑก์ ารจดั ทาํ แผนนิติบญั ญตั ิเพื่อใหเ้ กิดความร่วมมือในการปฏิบตั ิงานกไ็ ด้

มาตรา 16 ใหส้ ่วนราชการจดั ทาแผนปฏิบตั ิราชการของส่วนราชการน้นั โดยจดั ทาเป็นแผนสี่ปี ซ่ึง
จะตอ้ งสอดคลอ้ งกบั แผนการบริหารราชการแผน่ ดินตามมาตรา 13

55

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถน่ิ อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

ในแตล่ ะปี งบประมาณ ใหส้ ่วนราชการจดั ทาํ แผนปฏิบตั ิราชการประจาํ ปี โดยใหร้ ะบุสาระสาํ คญั
เกี่ยวกบั นโยบายการปฏิบตั ิราชการของส่วนราชการ เป้าหมายและผลสมั ฤทธ์ิของงาน รวมท้งั ประมาณการ
รายไดแ้ ละรายจ่ายและทรัพยากรอ่ืนท่ีจะตอ้ งใช้ เสนอต่อรัฐมนตรีเพ่ือใหค้ วามเห็นชอบ

เม่ือรัฐมนตรีใหค้ วามเห็นชอบแผนปฏิบตั ิราชการของส่วนราชการใดตามวรรคสองแลว้ ใหส้ าํ นกั
งบประมาณดาํ เนินการจดั สรรงบประมาณเพ่อื ปฏิบตั ิงานใหบ้ รรลุผลสาํ เร็จในแต่ละภารกิจตามแผนปฏิบตั ิ
ราชการดงั กล่าว

ในกรณีที่ส่วนราชการมิไดเ้ สนอแผนปฏิบตั ิราชการในภารกิจใดหรือภารกิจใดไม่ไดร้ ับความ
เห็นชอบจากรัฐมนตรี มิใหส้ าํ นกั งบประมาณจดั สรรงบประมาณสาํ หรับภารกิจน้นั

เม่ือสิ้นปี งบประมาณใหส้ ่วนราชการจดั ทาํ รายงานแสดงผลสัมฤทธ์ิของแผนปฏิบตั ิราชการประจาํ ปี
เสนอต่อคณะรัฐมนตรี

มาตรา 17 ในกรณีที่กฎหมายวา่ ดว้ ยวธิ ีการงบประมาณกาํ หนดใหส้ ่วนราชการตอ้ งจดั ทาํ แผนปฏิบตั ิ
ราชการเพื่อขอรับงบประมาณ ใหส้ าํ นกั งบประมาณและ ก.พ.ร. ร่วมกนั กาํ หนดแนวทางการจดั ทาํ
แผนปฏิบตั ิราชการตามมาตรา 16 ใหส้ ามารถใชไ้ ดก้ บั แผนปฏิบตั ิราชการที่ตอ้ งจดั ทาํ ตามกฎหมายวา่ ดว้ ย
วธิ ีการงบประมาณ ท้งั น้ี เพ่ือมิใหเ้ พม่ิ ภาระงานในการจดั ทาํ แผนจนเกินสมควร

มาตรา 18 เม่ือมีการกาํ หนดงบประมาณรายจ่ายประจาํ ปี ตามแผนปฏิบตั ิราชการของส่วนราชการใด
แลว้ การโอนงบประมาณจากภารกิจหน่ึงตามที่กาํ หนดในแผนปฏิบตั ิราชการไปดาํ เนินการ อยา่ งอ่ืน ซ่ึงมีผล
ทาํ ใหภ้ ารกิจเดิมไม่บรรลุเป้าหมายหรือนาํ ไปใชใ้ นภารกิจใหมท่ ่ีมิไดก้ าํ หนดในแผนปฏิบตั ิราชการ จะ
กระทาํ ไดต้ อ่ เม่ือไดร้ ับอนุมตั ิจากคณะรัฐมนตรีใหป้ รับแผนปฏิบตั ิราชการใหส้ อดคลอ้ งกนั แลว้

การปรับแผนปฏิบตั ิราชการตามวรรคหน่ึงจะกระทาํ ไดเ้ ฉพาะในกรณีที่งานหรือภารกิจใดไมอ่ าจ
ดาํ เนินการตามวตั ถุประสงคต์ อ่ ไปได้ หรือหมดความจาํ เป็นหรือไม่เป็นประโยชน์ หรือหากดาํ เนินการตอ่ ไป
จะตอ้ งเสียค่าใชจ้ า่ ยเกินความจาํ เป็น หรือมีความจาํ เป็ นอยา่ งอื่นอนั ไม่อาจหลีกเล่ียงได้ ที่จะตอ้ งเปล่ียนแปลง
สาระสาํ คญั ของแผนปฏิบตั ิราชการเมื่อคณะรัฐมนตรีมีมติอนุมตั ิใหป้ รับแผนปฏิบตั ิราชการแลว้ ให้
ดาํ เนินการแกไ้ ขแผนการบริหารราชการแผน่ ดินใหส้ อดคลอ้ งกนั ดว้ ย

มาตรา 19 เม่ือนายกรัฐมนตรีพน้ จากตาํ แหน่ง ใหห้ วั หนา้ ส่วนราชการมีหนา้ ที่สรุปผลการปฏิบตั ิ
ราชการและใหข้ อ้ มูลต่อนายกรัฐมนตรีคนใหม่ ตามท่ีนายกรัฐมนตรีคนใหมส่ งั่ การ ท้งั น้ี เพอ่ื นายกรัฐมนตรี
คนใหม่จะไดใ้ ชเ้ ป็นขอ้ มูลในการพิจารณากาํ หนดนโยบายการบริหารราชการแผน่ ดินต่อไป

56

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถ่นิ อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ VIP LineID:0611121885

หมวด 4

การบริหารราชการอย่างมีประสิทธิภาพและเกดิ ความคุ้มค่าในเชิงภารกจิ ของรัฐ
มาตรา 20 เพื่อใหก้ ารปฏิบตั ิราชการภายในส่วนราชการเป็ นไปอยา่ งมีประสิทธิภาพใหส้ ่วนราชการ

กาํ หนดเป้าหมาย แผนการทาํ งาน ระยะเวลาแลว้ เสร็จของงานหรือโครงการ และงบประมาณท่ีจะตอ้ งใชใ้ น
แต่ละงานหรือโครงการ และตอ้ งเผยแพร่ใหข้ า้ ราชการและประชาชนทราบทว่ั กนั ดว้ ย

มาตรา 21 ใหส้ ่วนราชการจดั ทาํ บญั ชีตน้ ทุนในงานบริการสาธารณะแตล่ ะประเภทข้ึน ตาม
หลกั เกณฑแ์ ละวธิ ีการท่ีกรมบญั ชีกลางกาํ หนดใหส้ ่วนราชการคาํ นวณรายจา่ ยต่อหน่วยของงานบริการ
สาธารณะท่ีอยใู่ นความรับผดิ ชอบของส่วนราชการน้นั ตามระยะเวลาที่กรมบญั ชีกลางกาํ หนด และรายงาน
ใหส้ าํ นกั งบประมาณ กรมบญั ชีกลาง และ ก.พ.ร. ทราบ

ในกรณีที่รายจา่ ยต่อหน่วยของงานบริการสาธารณะใดของส่วนราชการใดสูงกวา่ รายจา่ ยต่อหน่วย
ของงานบริการสาธารณะประเภทและคุณภาพเดียวกนั หรือคลา้ ยคลึงกนั ของส่วนราชการอ่ืน ใหส้ ่วน
ราชการน้นั จดั ทาํ แผนการลดรายจ่ายตอ่ หน่วยของงานบริการสาธารณะดงั กล่าว เสนอสาํ นกั งบประมาณ
กรมบญั ชีกลาง และ ก.พ.ร. ทราบ และถา้ มิไดม้ ีขอ้ ทกั ทว้ งประการใดภายในสิบหา้ วนั กใ็ หส้ ่วนราชการ
ดงั กล่าวถือปฏิบตั ิตามแผนการลดรายจ่ายน้นั ต่อไปได้

มาตรา 22 ใหส้ าํ นกั งานคณะกรรมการพฒั นาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติและสานกั
งบประมาณร่วมกนั จดั ใหม้ ีการประเมินความคุม้ คา่ ในการปฏิบตั ิภารกิจของรัฐท่ีส่วนราชการดาํ เนินการอยู่
เพอ่ื รายงานคณะรัฐมนตรีสาํ หรับเป็ นแนวทางในการพจิ ารณาวา่ ภารกิจใดสมควรจะไดด้ าํ เนินการต่อไปหรือ
ยบุ เลิก และเพื่อประโยชน์ในการจดั ต้งั งบประมาณของส่วนราชการในปี ตอ่ ไป ท้งั น้ี ตามระยะเวลาที่
คณะรัฐมนตรีกาํ หนด

ในการประเมินความคุม้ ค่าตามวรรคหน่ึง ใหค้ าํ นึงถึงประเภทและสภาพของแตล่ ะภารกิจ ความ
เป็นไปไดข้ องภารกิจหรือโครงการที่ดาํ เนินการ ประโยชนท์ ่ีรัฐและประชาชนจะพงึ ไดแ้ ละรายจ่ายที่ตอ้ งเสีย
ไปก่อนและหลงั ท่ีส่วนราชการดาํ เนินการดว้ ยความคุม้ คา่ ตามมาตราน้ี ใหห้ มายความถึงประโยชน์หรือ
ผลเสียทางสงั คม และประโยชนห์ รือผลเสียอื่น ซ่ึงไม่อาจคาํ นวณเป็ นตวั เงินไดด้ ว้ ย

มาตรา 23 ในการจดั ซ้ือหรือจดั จา้ ง ใหส้ ่วนราชการดาํ เนินการโดยเปิ ดเผยและเที่ยงธรรม โดย
พจิ ารณาถึงประโยชน์และผลเสียทางสังคม ภาระตอ่ ประชาชน คุณภาพ วตั ถุประสงคท์ ่ีจะใชร้ าคา และ
ประโยชน์ระยะยาวของส่วนราชการที่จะไดร้ ับประกอบกนั

57

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถิ่น อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

ในกรณีที่วตั ถุประสงคใ์ นการใชเ้ ป็นเหตุให้ตอ้ งคาํ นึงถึงคุณภาพและการดูแลรักษาเป็ นสาํ คญั ให้
สามารถกระทาํ ไดโ้ ดยไม่ตอ้ งถือราคาต่าํ สุดในการเสนอซ้ือหรือจา้ งเสมอไป

ใหส้ ่วนราชการที่มีหนา้ ที่ดูแลระเบียบเกี่ยวกบั การพสั ดุปรับปรุงระเบียบที่เกี่ยวขอ้ งเพ่ือใหส้ ่วน
ราชการดาํ เนินการตามวรรคหน่ึงและวรรคสองไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ

มาตรา 24 ในการปฏิบตั ิภารกิจใด หากส่วนราชการจาํ เป็ นตอ้ งไดร้ ับอนุญาต อนุมตั ิ หรือความ
เห็นชอบจากส่วนราชการอ่ืนตามท่ีมีกฎหมาย กฎ ระเบียบ ขอ้ บงั คบั ประกาศ หรือมติคณะรัฐมนตรีกาํ หนด
ใหส้ ่วนราชการท่ีมีอาํ นาจอนุญาต อนุมตั ิ หรือใหค้ วามเห็นชอบดงั กล่าว แจง้ ผลการพิจารณาใหส้ ่วนราชการ
ที่ยน่ื คาํ ขอทราบภายในสิบหา้ วนั นบั แต่วนั ท่ีไดร้ ับคาํ ขอ

ในกรณีท่ีเรื่องใดมีกฎหมาย กฎ ระเบียบ ขอ้ บงั คบั ประกาศ หรือมติคณะรัฐมนตรีกาํ หนดข้นั ตอน
การปฏิบตั ิไว้ และข้นั ตอนการปฏิบตั ิน้นั ตอ้ งใชร้ ะยะเวลาเกินสิบหา้ วนั ใหส้ ่วนราชการที่มีอาํ นาจอนุญาต
อนุมตั ิ หรือใหค้ วามเห็นชอบ ประกาศกาํ หนดระยะเวลาการพิจารณาไวใ้ หส้ ่วนราชการอ่ืนทราบ ส่วน
ราชการใดท่ีมีอาํ นาจอนุญาต อนุมตั ิ หรือใหค้ วามเห็นชอบ มิไดด้ าํ เนินการใหแ้ ลว้ เสร็จตามวรรคหน่ึงหรือ
วรรคสอง หากเกิดความเสียหายใดข้ึน ใหถ้ ือวา่ ขา้ ราชการซ่ึงมีหนา้ ท่ีเก่ียวขอ้ งและหวั หนา้ ส่วนราชการน้นั
ประมาทเลินเล่ออยา่ งร้ายแรง เวน้ แต่จะพสิ ูจน์ไดว้ า่ ความล่าชา้ น้นั มิไดเ้ กิดข้ึนจากความผดิ ของตน

มาตรา 25 ในการพิจารณาวนิ ิจฉยั ช้ีขาดปัญหาใดๆ ใหเ้ ป็นหนา้ ที่ของส่วนราชการท่ีรับผดิ ชอบใน
ปัญหาน้นั ๆ จะตอ้ งพิจารณาวนิ ิจฉยั ช้ีขาดโดยเร็ว การต้งั คณะกรรมการข้ึนพจิ ารณาวนิ ิจฉยั ใหด้ าํ เนินการได้
เท่าท่ีจาํ เป็นอนั ไม่อาจหลีกเลี่ยงได้

ในการพจิ ารณาเร่ืองใดๆ โดยคณะกรรมการ เม่ือคณะกรรมการมีมติเป็ นประการใดแลว้ ใหม้ ติของ
คณะกรรมการผกู พนั ส่วนราชการซ่ึงมีผแู้ ทนร่วมเป็นกรรมการอยดู่ ว้ ย แมว้ า่ ในการพจิ ารณาวนิ ิจฉยั เร่ืองน้นั
ผแู้ ทนของส่วนราชการที่เป็นกรรมการจะมิไดเ้ ขา้ ร่วมพจิ ารณาวนิ ิจฉยั กต็ าม ถา้ มีความเห็นแตกตา่ งกนั สอง
ฝ่ าย ใหบ้ นั ทึกความเห็นของกรรมการฝ่ ายขา้ งนอ้ ยไวใ้ หป้ รากฏในเรื่องน้นั ดว้ ยความผกู พนั ที่กาํ หนดไวใ้ น
วรรคสอง มิใหใ้ ชบ้ งั คบั กบั การวนิ ิจฉยั ในปัญหาดา้ นกฎหมาย

มาตรา 26 การส่ังราชการโดยปกติใหก้ ระทาํ เป็นลายลกั ษณ์อกั ษร เวน้ แต่ในกรณีที่ผบู้ งั คบั บญั ชามี
ความจาํ เป็นที่ไม่อาจสัง่ เป็นลายลกั ษณ์อกั ษรในขณะน้นั จะสง่ั ราชการดว้ ยวาจาก็ได้ แต่ใหผ้ รู้ ับคาํ สั่งน้นั
บนั ทึกคาํ ส่ังดว้ ยวาจาไวเ้ ป็นลายลกั ษณ์อกั ษรและเม่ือไดป้ ฏิบตั ิราชการตามคาํ สัง่ ดงั กล่าวแลว้ ใหบ้ นั ทึก
รายงานใหผ้ สู้ งั่ ราชการทราบ ในบนั ทึกใหอ้ า้ งอิงคาํ สั่งดว้ ยวาจาไวด้ ว้ ย

58

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถ่นิ อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

หมวด 5

การลดข้นั ตอนการปฏิบตั ิงาน
มาตรา 27 ใหส้ ่วนราชการจดั ใหม้ ีการกระจายอาํ นาจการตดั สินใจเกี่ยวกบั การส่งั การอนุญาต การ

อนุมตั ิ การปฏิบตั ิราชการ หรือการดาํ เนินการอื่นใดของผดู้ าํ รงตาํ แหน่งใดใหแ้ ก่ผดู้ าํ รงตาํ แหน่งท่ีมีหนา้ ท่ี
รับผดิ ชอบในการดาํ เนินการในเรื่องน้นั โดยตรง เพื่อใหเ้ กิดความรวดเร็วและลดข้นั ตอนการปฏิบตั ิราชการ
ท้งั น้ี ในการกระจายอาํ นาจการตดั สินใจดงั กล่าวตอ้ งมุง่ ผลใหเ้ กิดความสะดวกและรวดเร็วในการบริการ
ประชาชนเมื่อไดม้ ีการกระจายอาํ นาจการตดั สินใจตามวรรคหน่ึงแลว้ ใหส้ ่วนราชการกาํ หนดหลกั เกณฑก์ าร
ควบคุม ติดตาม และกาํ กบั ดูแลการใชอ้ าํ นาจและความรับผดิ ชอบของผรู้ ับมอบอาํ นาจและผมู้ อบอาํ นาจไว้
ดว้ ย หลกั เกณฑด์ งั กล่าวตอ้ งไม่สร้างข้นั ตอนหรือการกลนั่ กรองงานท่ีไมจ่ าํ เป็ นในการปฏิบตั ิงานของ
ขา้ ราชการ ในการน้ี
หากสามารถใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศหรือโทรคมนาคมแลว้ จะเป็นการลดข้นั ตอน เพ่ิมประสิทธิภาพและ
ประหยดั ค่าใชจ้ ่าย รวมท้งั ไม่เกิดผลเสียหายแก่ราชการ ให้ส่วนราชการดาํ เนินการใหข้ า้ ราชการใช้
เทคโนโลยสี ารสนเทศหรือโทรคมนาคมตามความเหมาะสมและกาํ ลงั เงินงบประมาณเม่ือส่วนราชการใดได้
มีการกระจายอาํ นาจการตดั สินใจตามวรรคหน่ึง หรือไดม้ ีการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศหรือโทรคมนาคม
ตามวรรคสองแลว้ ใหส้ ่วนราชการน้นั เผยแพร่ใหป้ ระชาชนทราบเป็ นการทว่ั ไป

มาตรา 28 เพื่อประโยชน์ในการกระจายอาํ นาจการตดั สินใจตามมาตรา 27 ก.พ.ร. ดว้ ยความ
เห็นชอบของคณะรัฐมนตรีจะกาํ หนดหลกั เกณฑแ์ ละวธิ ีการหรือแนวทางในการกระจายอาํ นาจการตดั สินใจ
ความรับผดิ ชอบระหวา่ งผมู้ อบอาํ นาจและผรู้ ับมอบอาํ นาจ และการลดข้นั ตอนในการปฏิบตั ิราชการให้ ส่วน
ราชการถือปฏิบตั ิกไ็ ด้

มาตรา 29 ในการปฏิบตั ิงานที่เก่ียวขอ้ งกบั การบริการประชาชนหรือการติดต่อประสานงานระหวา่ ง
ส่วนราชการดว้ ยกนั ใหส้ ่วนราชการแต่ละแห่งจดั ทาํ แผนภูมิข้นั ตอนและระยะเวลา การดาํ เนินการ รวมท้งั
รายละเอียดอื่นๆ ท่ีเก่ียวขอ้ งในแตล่ ะข้นั ตอนเปิ ดเผยไว้ ณ ที่ทาํ การของส่วนราชการและในระบบเครือข่าย
สารสนเทศของส่วนราชการ เพอ่ื ใหป้ ระชาชนหรือผทู้ ี่เกี่ยวขอ้ งเขา้ ตรวจดูได้
มาตรา 30 ในกระทรวงหน่ึง ใหเ้ ป็นหนา้ ท่ีของปลดั กระทรวงท่ีจะตอ้ งจดั ใหส้ ่วนราชการภายในกระทรวง
ท่ีรับผดิ ชอบปฏิบตั ิงานเก่ียวกบั การบริการประชาชนร่วมกนั จดั ต้งั ศูนยบ์ ริการร่วม เพื่ออาํ นวยความสะดวก
แก่ประชาชนในการท่ีจะตอ้ งปฏิบตั ิตามกฎหมายหรือกฎอื่นใด ท้งั น้ี เพ่ือใหป้ ระชาชนสามารถติดต่อ
สอบถาม ขอทราบขอ้ มูล ขออนุญาต หรือขออนุมตั ิในเร่ืองใดๆ ท่ีเป็นอาํ นาจหนา้ ท่ีของส่วนราชการใน
กระทรวงเดียวกนั โดยติดตอ่ เจา้ หนา้ ที่ ณ ศูนยบ์ ริการร่วมเพียงแห่งเดียว
มาตรา 31 ในศูนยบ์ ริการร่วมตามมาตรา 30 ใหจ้ ดั ใหม้ ีเจา้ หนา้ ท่ีรับเร่ืองราวตา่ งๆ และดาํ เนินการส่งต่อให้
เจา้ หนา้ ท่ีของส่วนราชการที่เกี่ยวขอ้ งเพ่ือดาํ เนินการต่อไป โดยใหม้ ีขอ้ มูลและเอกสารท่ีเก่ียวขอ้ งกบั อาํ นาจ
หนา้ ท่ีของทุกส่วนราชการในกระทรวง รวมท้งั แบบคาํ ขอตา่ งๆ ไวใ้ หพ้ ร้อมท่ีจะบริการประชาชนได้ ณ
ศูนยบ์ ริการร่วม

59

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถิน่ อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

ใหเ้ ป็นหนา้ ที่ส่วนราชการที่เก่ียวขอ้ งท่ีจะตอ้ งจดั พมิ พร์ ายละเอียดของเอกสารหลกั ฐานที่ประชาชนจะตอ้ ง
จดั หามาในการขออนุมตั ิหรือขออนุญาตในแตล่ ะเร่ืองมอบใหแ้ ก่เจา้ หนา้ ที่ของศูนยบ์ ริการร่วม และใหเ้ ป็น
หนา้ ท่ีของเจา้ หนา้ ท่ีศูนยบ์ ริการร่วมท่ีจะตอ้ งแจง้ ใหป้ ระชาชนท่ีมาติดตอ่ ไดท้ ราบในคร้ังแรกที่มาติดต่อ และ
ตรวจสอบวา่ เอกสารหลกั ฐานท่ีจาํ เป็นดงั กล่าวน้นั ประชาชนไดย้ น่ื มาครบถว้ นหรือไม่ พร้อมท้งั แจง้ ให้
ทราบถึงระยะเวลาท่ีจะตอ้ งใชด้ าํ เนินการในเรื่องน้นั ในการยนื่ คาํ ร้องหรือคาํ ขอต่อศูนยบ์ ริการร่วมตาม
มาตรา 30 ใหถ้ ือวา่ เป็นการยนื่ ตอ่ ส่วนราชการ ที่เก่ียวขอ้ งท้งั หมดตามที่ระบุไวใ้ นกฎหมายหรือกฎแลว้
ในการดาํ เนินการตามวรรคหน่ึง หากมีปัญหาหรืออุปสรรคในการปฏิบตั ิราชการใหเ้ ป็ นไปตามหลกั เกณฑ์
และวธิ ีการท่ีกาํ หนดในกฎหมายหรือกฎในเร่ืองใด ใหส้ ่วนราชการที่เกี่ยวขอ้ งแจง้ ให้ ก.พ.ร. ทราบ เพ่ือ
ดาํ เนินการเสนอคณะรัฐมนตรีใหม้ ีการปรับปรุงหลกั เกณฑแ์ ละวธิ ีการตามกฎหมายหรือกฎน้นั ต่อไป
มาตรา 32 ใหผ้ ูว้ า่ ราชการจงั หวดั นายอาํ เภอ และปลดั อาํ เภอผเู้ ป็ นหวั หนา้ ประจาํ กิ่งอาํ เภอ จดั ให้
ส่วนราชการที่รับผดิ ชอบดาํ เนินการเกี่ยวกบั การบริการประชาชนในเร่ืองเดียวกนั หรือต่อเน่ืองกนั ในจงั หวดั
อาํ เภอ หรือก่ิงอาํ เภอน้นั ร่วมกนั จดั ต้งั ศูนยบ์ ริการร่วมไว้ ณ ศาลากลางจงั หวดั ท่ีวา่ การอาํ เภอ หรือที่วา่ การ
กิ่งอาํ เภอ หรือสถานท่ีอื่นตามที่เห็นสมควร โดยประกาศใหป้ ระชาชนทราบ และใหน้ าํ ความในมาตรา 30
และมาตรา 31 มาใชบ้ งั คบั ดว้ ยโดยอนุโลม

หมวด 6

การปรับปรุงภารกจิ ของส่วนราชการ
มาตรา 33 ใหส้ ่วนราชการจดั ใหม้ ีการทบทวนภารกิจของตนวา่ ภารกิจใดมีความจาํ เป็น หรือสมควร

ที่จะไดด้ าํ เนินการต่อไปหรือไม่ โดยคาํ นึงถึงแผนการบริหารราชการแผน่ ดิน นโยบายของคณะรัฐมนตรี
กาํ ลงั เงินงบประมาณของประเทศ ความคุม้ ค่าของภารกิจและสถานการณ์อ่ืนประกอบกนั
กาํ หนดเวลาในการจดั ใหม้ ีการทบทวนตามวรรคหน่ึงใหเ้ ป็นไปตามที่ ก.พ.ร. กาํ หนด
ในกรณีที่ส่วนราชการเห็นควรยกเลิก ปรับปรุง หรือเปลี่ยนแปลงภารกิจ ใหส้ ่วนราชการดาํ เนินการปรับปรุง
อาํ นาจหนา้ ที่ โครงสร้าง และอตั รากาํ ลงั ของส่วนราชการใหส้ อดคลอ้ งกนั และเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณา
ใหค้ วามเห็นชอบเพื่อดาํ เนินการตอ่ ไป
ในกรณีท่ี ก.พ.ร. พจิ ารณาแลว้ เห็นวา่ ภารกิจของรัฐท่ีส่วนราชการใดรับผดิ ชอบดาํ เนินการอยสู่ มควร
เปลี่ยนแปลง ยกเลิก หรือเพ่มิ เติม ใหเ้ สนอคณะรัฐมนตรีเพื่อพจิ ารณา เมื่อคณะรัฐมนตรีเห็นชอบแลว้ ให้
ส่วนราชการน้นั ดาํ เนินการปรับปรุงภารกิจ อาํ นาจหนา้ ที่ โครงสร้างและอตั รากาํ ลงั ของส่วนราชการน้นั ให้
สอดคลอ้ งกนั

60

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถิน่ อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ VIP LineID:0611121885

มาตรา 34 ในกรณีท่ีมีการยบุ เลิก โอน หรือรวมส่วนราชการใดท้งั หมดหรือบางส่วน หา้ มมิใหจ้ ดั ต้งั ส่วน
ราชการท่ีมีภารกิจหรืออาํ นาจหนา้ ท่ีท่ีมีลกั ษณะเดียวกนั หรือคลา้ ยคลึงกนั กบั ส่วนราชการดงั กล่าวข้ึนอีก เวน้
แต่มีการเปล่ียนแปลงแผนการบริหารราชการแผน่ ดิน และมีเหตุผลจาํ เป็นเพื่อรักษาความมนั่ คงของรัฐหรือ
เศรษฐกิจของประเทศ หรือรักษาผลประโยชนส์ ่วนรวมของประชาชน และโดยไดร้ ับความเห็นชอบจาก
ก.พ.ร.
มาตรา 35 ส่วนราชการมีหนา้ ที่สาํ รวจ ตรวจสอบ และทบทวนกฎหมาย กฎ ระเบียบ ขอ้ บงั คบั และประกาศ
ท่ีอยใู่ นความรับผิดชอบ เพ่ือดาํ เนินการยกเลิก ปรับปรุง หรือจดั ใหม้ ีกฎหมายกฎ ระเบียบ ขอ้ บงั คบั หรือ
ประกาศข้ึนใหม่ ใหท้ นั สมยั และเหมาะสมกบั สภาวการณ์ หรือสอดคลอ้ งกบั ความจาํ เป็ น ทางเศรษฐกิจ
สังคม และความมนั่ คงของประเทศ ท้งั น้ี โดยคาํ นึงถึงความสะดวกรวดเร็วและลดภาระของประชาชนเป็น
สาํ คญั ในการดาํ เนินการตามวรรคหน่ึง ใหส้ ่วนราชการนาํ ความคิดเห็นหรือขอ้ เสนอแนะของประชาชนมา
ประกอบการพจิ ารณาดว้ ย
มาตรา 36 ในกรณีที่สาํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกาเห็นวา่ กฎหมาย กฎ ระเบียบ ขอ้ บงั คบั หรือประกาศ
ที่อยใู่ นความรับผิดชอบของส่วนราชการใด ไม่สอดคลอ้ งหรือเหมาะสมกบั สถานการณ์ในปัจจุบนั ไม่
เอ้ืออาํ นวยต่อการพฒั นาประเทศ เป็นอุปสรรคต่อการประกอบกิจการหรือการดาํ รงชีวิตของประชาชน หรือ
ก่อใหเ้ กิดภาระหรือความยงุ่ ยากตอ่ ประชาชนเกินสมควร ใหส้ าํ นกั งานคณะกรรมการกฤษฎีกาเสนอแนะต่อ
ส่วนราชการน้นั เพื่อดาํ เนินการแกไ้ ข ปรับปรุง หรือยกเลิกโดยเร็วต่อไป
ในกรณีที่ส่วนราชการท่ีไดร้ ับการเสนอแนะไม่เห็นชอบดว้ ยกบั คาํ เสนอแนะของสาํ นกั งานคณะกรรมการ
กฤษฎีกา ใหเ้ สนอเรื่องต่อคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาวินิจฉยั

หมวด 7
การอาํ นวยความสะดวกและการตอบสนองความต้องการของประชาชน
มาตรา 37 ในการปฏิบตั ิราชการท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การบริการประชาชนหรือติดต่อประสานงานระหวา่ ง
ส่วนราชการดว้ ยกนั ใหส้ ่วนราชการกาํ หนดระยะเวลาแลว้ เสร็จของงานแตล่ ะงาน และประกาศให้
ประชาชนและขา้ ราชการทราบเป็นการทว่ั ไป ส่วนราชการใดมิไดก้ าํ หนดระยะเวลาแลว้ เสร็จของงานใด
และ ก.พ.ร. พิจารณาเห็นวา่ งานน้นั มีลกั ษณะท่ีสามารถกาํ หนดระยะเวลาแลว้ เสร็จได้ หรือส่วนราชการได้
กาํ หนดระยะเวลาแลว้ เสร็จไว้ แต่ ก.พ.ร. เห็นวา่ เป็นระยะเวลาท่ีล่าชา้ เกินสมควร ก.พ.ร. จะกาํ หนดเวลาแลว้
เสร็จใหส้ ่วนราชการน้นั ตอ้ งปฏิบตั ิก็ไดใ้ หเ้ ป็นหนา้ ท่ีของผบู้ งั คบั บญั ชาท่ีจะตอ้ งตรวจสอบใหข้ า้ ราชการ
ปฏิบตั ิงานใหแ้ ลว้ เสร็จตามกาํ หนดเวลาตามวรรคหน่ึง
มาตรา 38 เมื่อส่วนราชการใดไดร้ ับการติดตอ่ สอบถามเป็ นหนงั สือจากประชาชน หรือจากส่วนราชการ
ดว้ ยกนั เกี่ยวกบั งานที่อยใู่ นอาํ นาจหนา้ ท่ีของส่วนราชการน้นั ใหเ้ ป็นหนา้ ท่ีของส่วนราชการน้นั ท่ีจะตอ้ ง
ตอบคาํ ถามหรือแจง้ การดาํ เนินการใหท้ ราบภายในสิบหา้ วนั หรือภายในกาํ หนดเวลาที่กาํ หนดไวต้ ามมาตรา
37

61

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถิ่น อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

มาตรา 39 ใหส้ ่วนราชการจดั ใหม้ ีระบบเครือขา่ ยสารสนเทศของส่วนราชการเพ่ืออาํ นวยความสะดวก
ใหแ้ ก่ประชาชนที่จะสามารถติดต่อสอบถามหรือขอขอ้ มูลหรือแสดงความคิดเห็นเก่ียวกบั การปฏิบตั ิราชการ
ของส่วนราชการระบบเครือขา่ ยสารสนเทศตามวรรคหน่ึง ตอ้ งจดั ทาํ ในระบบเดียวกบั ที่กระทรวง
เทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่ือสารจดั ใหม้ ีข้ึนตามมาตรา 40
มาตรา 40 เพื่ออาํ นวยความสะดวกและความรวดเร็วแก่ประชาชนในการติดต่อกบั ส่วนราชการทุกแห่ง
ใหก้ ระทรวงเทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่ือสารจดั ใหม้ ีระบบเครือข่ายสารสนเทศกลางข้ึน
ในกรณีท่ีส่วนราชการใดไมอ่ าจจดั ใหม้ ีระบบเครือขา่ ยสารสนเทศของส่วนราชการได้ อาจร้องขอให้
กระทรวงเทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่ือสารดาํ เนินการจดั ทาํ ระบบเครือข่ายสารสนเทศของส่วนราชการ
ดงั กล่าวกไ็ ด้ ในการน้ีกระทรวงเทคโนโลยสี ารสนเทศและการสื่อสารจะขอใหส้ ่วนราชการใหค้ วาม
ช่วยเหลือดา้ นบุคลากร ค่าใชจ้ า่ ย และขอ้ มูลในการดาํ เนินการก็ได้
มาตรา 41 ในกรณีท่ีส่วนราชการไดร้ ับคาํ ร้องเรียน เสนอแนะ หรือความคิดเห็นเก่ียวกบั วธิ ีปฏิบตั ิราชการ
อุปสรรค ความยงุ่ ยาก หรือปัญหาอ่ืนใดจากบุคคลใด โดยมีขอ้ มูลและสาระตามสมควร ใหเ้ ป็นหนา้ ที่ของ
ส่วนราชการน้นั ที่จะตอ้ งพจิ ารณาดาํ เนินการใหล้ ุล่วงไป และในกรณีที่มีที่อยขู่ องบุคคลน้นั ใหแ้ จง้ ใหบ้ ุคคล
น้นั ทราบผลการดาํ เนินการดว้ ย ท้งั น้ี อาจแจง้ ใหท้ ราบผา่ นทางระบบเครือขา่ ยสารสนเทศ ของส่วนราชการ
ดว้ ยก็ไดใ้ นกรณีการแจง้ ผา่ นทางระบบเครือข่ายสารสนเทศ มิใหเ้ ปิ ดเผยชื่อหรือที่อยขู่ องผรู้ ้องเรียน
เสนอแนะหรือแสดงความคิดเห็น
มาตรา 42 เพ่ือใหก้ ารปฏิบตั ิราชการเป็นไปอยา่ งมีประสิทธิภาพและเกิดความสะดวกรวดเร็ว ใหส้ ่วน
ราชการที่มีอาํ นาจออกกฎ ระเบียบ ขอ้ บงั คบั หรือประกาศ เพื่อใชบ้ งั คบั กบั ส่วนราชการอ่ืน มีหนา้ ท่ี
ตรวจสอบวา่ กฎ ระเบียบ ขอ้ บงั คบั หรือประกาศน้นั เป็นอุปสรรคหรือก่อใหเ้ กิดความยงุ่ ยาก ซ้าํ ซอ้ น หรือ
ความล่าชา้ ต่อการปฏิบตั ิหนา้ ที่ของส่วนราชการอ่ืนหรือไม่ เพอื่ ดาํ เนินการปรับปรุงแกไ้ ขใหเ้ หมาะสม
โดยเร็วต่อไปในกรณีท่ีไดร้ ับการร้องเรียนหรือเสนอแนะจากขา้ ราชการหรือส่วนราชการอื่นในเรื่องใด ให้
ส่วนราชการท่ีออกกฎ ระเบียบ ขอ้ บงั คบั หรือประกาศน้นั พจิ ารณาโดยทนั ที และในกรณีท่ีเห็นวา่ การ
ร้องเรียนหรือเสนอแนะน้นั เกิดจากความเขา้ ใจผดิ หรือความไมเ่ ขา้ ใจในกฎ ระเบียบ ขอ้ บงั คบั หรือประกาศ
ใหช้ ้ีแจงใหผ้ รู้ ้องเรียนหรือเสนอแนะทราบภายในสิบหา้ วนั การร้องเรียนหรือเสนอแนะตามวรรคสอง
จะแจง้ ผา่ น ก.พ.ร. กไ็ ดใ้ นกรณีที่ ก.พ.ร. เห็นวา่ กฎ ระเบียบ ขอ้ บงั คบั หรือประกาศใดมีลกั ษณะตามวรรคหน่ึง
ให้ ก.พ.ร. แจง้ ใหส้ ่วนราชการท่ีออก กฎ ระเบียบ ขอ้ บงั คบั หรือประกาศน้นั ทราบเพ่ือดาํ เนินการปรับปรุง
แกไ้ ข หรือยกเลิกต่อไปโดยเร็ว
มาตรา 43 การปฏิบตั ิราชการในเรื่องใดๆ โดยปกติใหถ้ ือวา่ เป็นเรื่องเปิ ดเผย เวน้ แตก่ รณีมีความจาํ เป็นอยา่ ง
ยง่ิ เพ่ือประโยชน์ในการรักษาความมนั่ คงของประเทศ ความมนั่ คงทางเศรษฐกิจ การรักษาความสงบ
เรียบร้อยของประชาชน หรือการคุม้ ครองสิทธิส่วนบุคคล จึงใหก้ าํ หนดเป็นความลบั ไดเ้ ท่าที่จาํ เป็น
มาตรา 44 ส่วนราชการตอ้ งจดั ใหม้ ีการเปิ ดเผยขอ้ มูลเกี่ยวกบั งบประมาณรายจ่ายแต่ละปี รายการเก่ียวกบั
การจดั ซ้ือหรือจดั จา้ งที่จะดาํ เนินการในปี งบประมาณน้นั และสญั ญาใดๆ ท่ีไดม้ ีการอนุมตั ิใหจ้ ดั ซ้ือหรือจดั

62

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถน่ิ อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

จา้ งแลว้ ใหป้ ระชาชนสามารถขอดูหรือตรวจสอบได้ ณ สถานท่ีทาํ การของส่วนราชการ และระบบเครือข่าย
สารสนเทศของส่วนราชการ ท้งั น้ี การเปิ ดเผยขอ้ มูลดงั กล่าวตอ้ งไมก่ ่อใหเ้ กิดความไดเ้ ปรียบหรือเสียเปรียบ
หรือความเสียหายแก่บุคคลใดในการจดั ซ้ือหรือจดั จา้ ง
ในการจดั ทาํ สัญญาจดั ซ้ือหรือจดั จา้ ง หา้ มมิใหม้ ีขอ้ ความหรือขอ้ ตกลงหา้ มมิให้เปิ ดเผยขอ้ ความหรือ
ขอ้ ตกลงในสญั ญาดงั กล่าว เวน้ แต่ขอ้ มูลดงั กล่าวเป็นขอ้ มูลท่ีอยภู่ ายใตบ้ งั คบั กฎหมาย กฎ ระเบียบ หรือ
ขอ้ บงั คบั ท่ีเกี่ยวกบั การคุม้ ครองความลบั ทางราชการ หรือในส่วนท่ีเป็นความลบั ทางการคา้

หมวด 8

การประเมินผลการปฏิบัติราชการ
มาตรา 45 นอกจากการจดั ให้มีการประเมินผลตาม มาตรา 9 (3) แลว้ ใหส้ ่วนราชการจดั ใหม้ ีคณะผปู้ ระเมิน
อิสระดาํ เนินการประเมินผลการปฏิบตั ิราชการของส่วนราชการเกี่ยวกบั ผลสัมฤทธ์ิของภารกิจ คุณภาพการ
ใหบ้ ริการ ความพงึ พอใจของประชาชนผรู้ ับบริการ ความคุม้ คา่ ในภารกิจ ท้งั น้ี ตามหลกั เกณฑ์ วธิ ีการ และ
ระยะเวลาท่ี ก.พ.ร.กาํ หนด
มาตรา 46 ส่วนราชการอาจจดั ใหม้ ีการประเมินภาพรวมของผบู้ งั คบั บญั ชาแตล่ ะระดบั หรือหน่วยงานใน
ส่วนราชการกไ็ ด้ ท้งั น้ี การประเมินดงั กล่าวตอ้ งกระทาํ เป็ นความลบั และเป็นไปเพ่ือประโยชนแ์ ห่งความ
สามคั คีของขา้ ราชการ
มาตรา 47 ในการประเมินผลการปฏิบตั ิงานของขา้ ราชการเพ่ือประโยชน์ในการบริหารงานบุคคล ใหส้ ่วน
ราชการประเมินโดยคาํ นึงถึงผลการปฏิบตั ิงานเฉพาะตวั ของขา้ ราชการผนู้ ้นั ในตาํ แหน่งท่ีปฏิบตั ิ ประโยชน์
และผลสัมฤทธ์ิท่ีหน่วยงานที่ขา้ ราชการผูน้ ้นั สงั กดั ไดร้ ับจากการปฏิบตั ิงานของขา้ ราชการผนู้ ้นั
มาตรา 48 ในกรณีท่ีส่วนราชการใดดาํ เนินการใหบ้ ริการที่มีคุณภาพและเป็นไปตามเป้าหมายที่กาํ หนด
รวมท้งั เป็ นที่พงึ พอใจแก่ประชาชน ให้ ก.พ.ร.เสนอคณะรัฐมนตรีจดั สรรเงินเพ่ิมพิเศษเป็นบาํ เหน็จ
ความชอบ
แก่ส่วนราชการ หรือใหส้ ่วนราชการใชเ้ งินงบประมาณเหลือจ่ายของส่วนราชการน้นั เพอ่ื นาํ ไปใชใ้ นการ
ปรับปรุงการปฏิบตั ิงานของส่วนราชการหรือจดั สรรเป็นรางวลั ใหข้ า้ ราชการในสังกดั ท้งั น้ี ตามหลกั เกณฑ์
และวธิ ีการท่ี ก.พ.ร. กาํ หนดโดยความเห็นชอบของคณะรัฐมนตรี
มาตรา 49 เม่ือส่วนราชการใดไดด้ าํ เนินงานไปตามเป้าหมาย สามารถเพม่ิ ผลงาน และผลสมั ฤทธ์ิโดย
ไม่เป็นการเพม่ิ คา่ ใชจ้ า่ ยและคุม้ ค่าต่อภารกิจของรัฐ หรือสามารถดาํ เนินการตามแผนการลดค่าใชจ้ ่ายต่อ
หน่วยไดต้ ามหลกั เกณฑท์ ี่ ก.พ.ร. กาํ หนด ให้ ก.พ.ร. เสนอคณะรัฐมนตรีจดั สรรเงินรางวลั การเพ่ิม
ประสิทธิภาพใหแ้ ก่ส่วนราชการน้นั หรือใหส้ ่วนราชการใชเ้ งินงบประมาณเหลือจา่ ยของส่วนราชการน้นั
เพ่อื นาํ ไปใชใ้ นการปรับปรุงการปฏิบตั ิงานของส่วนราชการหรือจดั สรรเป็นรางวลั ใหข้ า้ ราชการในสังกดั
ท้งั น้ี ตามหลกั เกณฑแ์ ละวธิ ีการที่ ก.พ.ร. กาํ หนดโดยความเห็นชอบของคณะรัฐมนตรี

63

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถ่ิน อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ VIP LineID:0611121885

หมวด 9

บทเบ็ดเตลด็
มาตรา 50 เพื่อใหก้ ารบริหารราชการเป็ นไปอยา่ งมีประสิทธิภาพและ คุม้ ค่าในเชิงภารกิจของรัฐ ก.พ.ร. โดย
ความเห็นชอบของคณะรัฐมนตรี อาจกาํ หนดใหส้ ่วนราชการตอ้ งปฏิบตั ิการใดนอกเหนือจากท่ีกาํ หนดไวใ้ น
พระราชกฤษฎีกาน้ี รวมท้งั กาํ หนดมาตรการอื่นเพ่มิ เติมจากท่ีบญั ญตั ิไวใ้ น มาตรา 48 และ มาตรา 49 กไ็ ด้
มาตรา 51 ในกรณีท่ีพระราชกฤษฎีกาน้ีกาํ หนดใหส้ ่วนราชการตอ้ งจดั ทาํ แผนงานในเรื่องใด และมีกฎหมาย
ฉบบั อ่ืนกาํ หนดใหส้ ่วนราชการตอ้ งจดั ทาํ แผนงานในเร่ืองเดียวกนั ท้งั หมดหรือบางส่วน เมื่อส่วนราชการได้
จดั ทาํ แผนงานตามกฎหมายฉบบั ใดฉบบั หน่ึงแลว้ ใหถ้ ือวา่ ส่วนราชการน้นั ไดจ้ ดั ทาํ แผนตามพระราช
กฤษฎีกาน้ีดว้ ยแลว้
มาตรา 52 ให้องคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถ่ินจดั ทาํ หลกั เกณฑก์ ารบริหารกิจการบา้ นเมืองที่ดี ตามแนวทางของ
พระราชกฤษฎีกาน้ี โดยอยา่ งนอ้ ยตอ้ งมีหลกั เกณฑเ์ ก่ียวกบั การลดข้นั ตอนการปฏิบตั ิงาน และการอาํ นวย
ความสะดวกและการตอบสนองความตอ้ งการของประชาชนท่ีสอดคลอ้ งกบั บทบญั ญตั ิในหมวด 5 และ
หมวด 7
ใหเ้ ป็นหนา้ ท่ีของกระทรวงมหาดไทยดูแลและใหค้ วามช่วยเหลือ องคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถิ่นในการจดั ทาํ
หลกั เกณฑต์ ามวรรคหน่ึง
มาตรา 53 ให้องคก์ ารมหาชนและรัฐวสิ าหกิจ จดั ใหม้ ีหลกั เกณฑก์ ารบริหารกิจการบา้ นเมืองที่ดีตามแนวทาง
ของพระราชกฤษฎีกาน้ี
ในกรณีที่ ก.พ.ร. เห็นวา่ องคก์ ารมหาชนหรือรัฐวสิ าหกิจใดไม่จดั ใหม้ ีหลกั เกณฑต์ ามวรรคหน่ึง หรือมีแต่
ไม่สอดคลอ้ งกบั พระราชกฤษฎีกาน้ี ใหแ้ จง้ รัฐมนตรีซ่ึงมีหนา้ ที่กาํ กบั ดูแลองคก์ ารมหาชนหรือรัฐวสิ าหกิจ
เพ่อื พจิ ารณาสัง่ การให้องคก์ ารมหาชนหรือรัฐวสิ าหกิจน้นั ดาํ เนินการใหถ้ ูกตอ้ งตอ่ ไป

ผ้รู ับสนองพระบรมราชโองการ
พนั ตาํ รวจโท ทกั ษิณ ชินวตั ร

นายกรัฐมนตรี

64

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถนิ่ อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

พ.ร.บ.การอาํ นวยความสะดวกในการพิจารณาอนุญาตของทางราชการ พ.ศ. ๒๕๕๘

นิยามศัพท์ท่ีสําคัญ
- “เจา้ หนา้ ที่” หมายความว่า เจา้ หนา้ ที่ตามกฎหมายว่าดว้ ยวิธีปฏิบตั ิราชการทางปกครอง
- “อนุญาต” หมายความว่า การท่ีเจา้ หนา้ ท่ียินยอมให้บุคคลใดกระทาํ การใดท่ีมีกฎหมายกาํ หนดให้ตอ้ ง

ไดร้ ับความยินยอมก่อนกระทาํ การน้นั และใหห้ มายความรวมถึงการออกใบอนุญาต การอนุมตั ิ การจดทะเบียน
การข้ึนทะเบียน การรับแจง้ การให้ประทานบตั รและการใหอ้ าชญาบตั รดว้ ย

- “ผูอ้ นุญาต” หมายความว่า ผซู้ ่ึงกฎหมายกาํ หนดให้มีอาํ นาจในการอนุญาต
- “พนกั งานเจา้ หนา้ ที่” หมายความว่า พนกั งานเจา้ หนา้ ท่ีตามกฎหมายวา่ ดว้ ยการอนุญาต
- “กฎหมายว่าดว้ ยการอนุญาต” หมายความว่า บรรดากฎหมายที่มีบทบญั ญตั ิกาํ หนดให้ การดาํ เนินการ
ใดหรือการประกอบกิจการใดจะตอ้ งไดร้ ับอนุญาตก่อนจึงจะดาํ เนินการได้
- “คาํ ขอ” หมายความว่า คาํ ขออนุญาต
กฎหมายดงั กล่าวมีประเด็นท่ีจะตอ้ งพิจารณาท้งั สิ้น ๕ ประเด็นไดแ้ ก่

๑. หนา้ ท่ีของผูอ้ นุญาต และการพิจารณาอนุญาต
๒. หนา้ ที่ของคณะกรรมการพฒั นาระบบราชการ
๓. หนา้ ท่ีของคณะรัฐมนตรี
๔. ศูนยร์ ับคาํ ขออนุญาต
๕. กรณีท่ีไม่อยู่ในบงั คบั ของ พ.ร.บ.

๑. หน้าที่ของผู้อนุญาต และการพิจารณาอนุญาต
1.1 จดั ทาํ คู่มือสาํ หรับประชาชน (ม. 7) ให้เสร็จสิ้นภายใน ๑๘๐ วนั นบั ต้งั แต่วนั ท่ี พ.ร.บ. ประกาศในราช

กิจจานุเบกษา (ม. ๑๗) โดยอย่างนอ้ ยตอ้ งมี
- หลกั เกณฑ์ วิธีการและเง่ือนไข (ถา้ มี) ในการขออนุญาต
- ข้นั ตอนและระยะเวลาในการพิจารณาอนุญาตและ
- รายการเอกสารหรือหลกั ฐานที่ตอ้ งใชป้ ระกอบการขออนุญาต

1.2 พิจารณาปรับปรุงกฎหมายที่ให้อาํ นาจในการอนุญาตทุก 5ปี เพ่ือพิจารณาวา่ สมควรยกเลิกการ
อนุญาตหรือจดั ให้มีมาตรการอ่ืนแทนการอนุญาตหรือไม่ และเสนอผลการพิจารณาน้นั ต่อคณะรัฐมนตรี (ม. 6)

1.3 หนา้ ท่ีในข้นั ตอนการขออนุญาต
(๑) ตรวจสอบคาํ ขอและรายการเอกสารหรือหลกั ฐาน หากไม่ถูกตอ้ งครบถว้ นตอ้ งแจง้ ผูข้ ออนุญาต

ทนั ที (ม.8 วรรคแรก)
(๒) เมื่อผขู้ ออนุญาตย่ืนคาํ ขอและรายการเอกสารหรือหลกั ฐานถูกตอ้ งครบถว้ นตามที่กาํ หนดไวใ้ น

คู่มือสาํ หรับประชาชนแลว้ เจา้ หนา้ ท่ีต้องรับคาํ ขอน้นั (ม.๘ วรรคทา้ ย)

65

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถ่ิน อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ VIP LineID:0611121885

(๓) ตอ้ งดาํ เนินการอนุญาตตามกาํ หนดเวลาท่ี ระบุไวใ้ นคู่มือสาํ หรับประชาชน และแจง้ ให้ผูข้ อ
อนุญาตทราบภายใน 7 วนั นบั แต่พิจารณาแลว้ เสร็จ หากครบตามกาํ หนดเวลายงั พิจารณาไม่แลว้ เสร็จ ตอ้ งแจง้
เป็ นหนงั สือให้ผูข้ ออนุญาต และคณะกรรมการพฒั นาระบบราชการทราบทุก 7 วนั (ม. 10)

๒. หน้าท่ีของคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ
๒.๑ ตรวจสอบข้นั ตอนและระยะเวลาในการพิจารณาอนุญาตว่าเหมาะสมหรือไม่ หากเห็นว่าไม่

เหมาะสมใหเ้ สนอคณะรัฐมนตรี
เพ่ือพิจารณาส่ังการหากเห็นวา่ ควรดาํ เนินการแกไ้ ข (ม. 7 วรรคสาม)

๒.๒ รายงานต่อคณะรัฐมนตรี พร้อมท้งั เสนอแนะการพฒั นาหรือปรับปรุงหน่วยงานหรือระบบการ
ปฏิบตั ิราชการ ในกรณีที่ผู้
อนุญาตดาํ เนินการพิจารณาอนุญาตล่าชา้ กวา่ ที่กาํ หนดในคู่มือสําหรับประชาชนเกินสมควร หรือล่าชา้ เพราะ
ขาดประสิทธิภาพ (ม. 10วรรคสาม)

๒.๓ หารือเร่ืองการชาํ ระค่าธรรมเนียมต่อใบอนุญาตแทนการย่ืนคาํ ขอต่ออายุใบอนุญาตกบั หน่วยงานที่
เก่ียวขอ้ งกบั การออก
ใบอนุญาต เพื่อเสนอแนะต่อคณะรัฐมนตรี (ม.12 วรรคส่ี)

๓. หน้าที่ของคณะรัฐมนตรี
๓.๑ ออกพระราชกฤษฎีกาเพื่อกาํ หนดให้ผูร้ ับใบอนุญาตชาํ ระค่าธรรมเนียมต่ออายุใบอนุญาตแทนการ

ยื่นคาํ ขอต่ออายุใบอนุญาต (ม.12 วรรคแรกและวรรคสอง)
๓.๒ พิจารณายกเลิกการอนุญาตหรือจดั ใหม้ ีมาตรการอ่ืนแทนการอนุญาต (ม.6 วรรคสอง)
๓.๓ จดั ต้งั ศูนยร์ ับคาํ ขออนุญาต (ม. 14)

๔. ศูนย์รับคําขออนุญาต
๔.๑ เป็ นหน่วยงานใหม่ที่ออกแบบมาเพื่ออาํ นวยความสะดวกแก่ประชาชนในการขออนุญาตจาก

หน่วยงานราชการ
๔.๒ คณะรัฐมนตรีสามารถออกพระราชกฤษฎีกาเพ่ือจดั ต้งั ศูนยร์ ับคาํ ขออนุญาต (ม. 14)
๔.๓ มีหนา้ ที่รับคาํ ขออนุญาตและค่าธรรมเนียม ใหข้ อ้ มูล และแนะนาํ เก่ียวกบั หลกั เกณฑ์ วิธีการและ

เงื่อนไขในการอนุญาตเป็ นตน้ (ทาํ หนา้ ที่เสมือนหน่วยงานผูอ้ นุญาต)(ม. 16)

๕. กรณีที่ไม่อยู่ในบังคับของ พ.ร.บ. (ม. ๕)
๕.๑ รัฐสภาและคณะรัฐมนตรี
๕.๒ การพิจารณาพิพากษาคดีของศาลและการดาํ เนินงานของเจา้ หนา้ ท่ีในกระบวนการพิจารณาคดี

การบงั คบั คดี และการวางทรัพย์
๕.๓ การดาํ เนินงานตามกระบวนการยุติธรรมทางอาญา
๕.๔ การอนุญาตตามกฎหมายว่าดว้ ยทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอ้ ม
๕.๕ การอนุญาตท่ีเก่ียวขอ้ งกบั การปฏิบตั ิการทางทหารดา้ นยุทธการ รวมท้งั ตามกฎหมายเกี่ยวกบั การ

ควบคุมยุทธภณั ฑแ์ ละกฎหมายว่าดว้ ยโรงงานผลิตอาวุธของเอกชน
๕.๖ หน่วยงานอ่ืนนอกจาก ๕.๑ - ๕.๕ ใหต้ ราเป็นพระราชกฤษฎีกา

66

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถิ่น อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

ผลดีของ พ.ร.บ.การอาํ นวยความสะดวกในการพิจารณาอนุญาตของทางราชการพ.ศ. ๒๕๕๘
1. การลดต้นทุนและเพิ่มประสิทธิภาพ
(๑.๑) ในส่วนของการลดตน้ ทุน ไดป้ รากฏชดั แจง้ อยู่ใน มาตรา ๗ วรรคสาม ซ่ึงไดร้ ะบุไวว้ า่ “ให้เป็ น

หน้าที่ของคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ(ก.พ.ร.) ตรวจสอบข้ันตอนและระยะเวลาในการพิจารณาอนุญาต
ที่กาหนดตามวรรคหนึ่งว่าเป็ นระยะเวลาที่เหมาะ สมตามหลักเกณฑ์ และวิธีการบริ หารกิจการบ้านเมืองท่ีดี
หรือไม่ ในกรณีที่เห็นว่าข้ันตอนและระยะเวลาที่กาหนดดังกล่าวล่าช้าเกินสมควรให้เสนอคณะรัฐมนตรีเพ่ือ
พิจารณาและสั่ งการให้ ผ้ ูอนุญาตดาเนินการแก้ ไขให้ เหมาะสมโดยเร็ ว ”

ท้งั น้ี เพราะระบบการควบคุมการประกอบกิจการหรือการดาํ เนินการต่างๆ ของประชาชน ภายใต้
กฎหมายปัจจุบนั น้นั ตอ้ งดาํ เนินการผา่ นการอนุมตั ิ การอนุญาต การออกใบอนุญาต การข้ึนทะเบียน และการ
แจง้ โดยที่กฎหมายหลายฉบบั มิไดก้ าํ หนดระยะเวลาและข้นั ตอนการดาํ เนินการของเจา้ หนา้ ท่ีไวอ้ ย่างชดั เจน
คู่มือสาํ หรับประชาชนตามมาตรา 7 จึงเป็ นกลไกสาํ คญั ที่จะใหข้ อ้ มูลแก่ประชาชนเก่ียวกบั ระยะเวลาและ
ข้นั ตอนการดาํ เนินการซ่ึงจะช่วยลดตน้ ทุนในการจดั เตรียมเอกสารและหลกั ฐานของประชาชน เน่ือง
จากมาตรา 7 วรรคสาม ไดใ้ หอ้ าํ นาจแก่ ก.พ.ร.ในการตรวจสอบข้นั ตอนและระยะเวลาในการพิจารณาอนุญาต
ในคู่มือสาํ หรับประชาชน

ดงั น้นั เพื่อเป็ นการลดตน้ ทุนในการพิจารณาอนุญาตของทางราชการ ก.พ.ร.จึงควรดาํ เนินการประเมิน
ตน้ ทุนที่ใชใ้ นการพิจารณาอนุญาตต่างๆภายใตม้ าตรฐานเดียวกนั ในลกั ษณะของ Standard Cost Model โดย
ประเมินตน้ ทุนของการพิจารณาอนุญาตแต่ละแบบจากตน้ ทุนที่ประชาชนตอ้ งรับภาระ ท้งั ตน้ ทุนที่เป็ นตวั เงิน
และเวลา รวมถึงความถี่หรือปริมาณการขออนุญาตน้นั ๆ และเปิ ดเผยขอ้ มูลตน้ ทุนดงั
กล่าวให้ประชาชนโดยทวั่ ไปรับทราบ

นอกจากน้ีศูนยร์ ับคาํ ขออนุญาตน้นั จะช่วยลดตน้ ทุนจากปัญหาการขออนุญาตดาํ เนินการต่างๆ ของประชาชน
ท่ีตอ้ งติดต่อกบั หน่วยงานหลายแห่ง ในลกั ษณะ One Stop Service ตลอดจนช่วยลดตน้ ทุนของประชาชน ดว้ ย
การส่งเสริมให้ใชส้ ่ืออิเล็กทรอนิกส์ในการเผยแพร่คู่มือสาํ หรับประชาชน และการย่ืนคาํ ขออนุญาตอีกดว้ ย

(๑.๒) ในส่วนของการเพ่ิมประสิทธิภาพในการพิจารณาอนุญาตของหน่วยงานต่างๆ ไดป้ รากฏอยู่ใน
มาตรา 10 วรรคสามโดยกาํ หนดให้ ก.พ.ร. รายงานต่อคณะรัฐมนตรี พร้อมท้งั เสนอแนะการพฒั นาหรือ
ปรับปรุงหน่วยงานหรือระบบการปฏิบตั ิราชการ ในกรณีท่ีผอู้ นุญาตดาํ เนินการพิจารณาอนุญาตล่าชา้ กวา่ ที่
กาํ หนดในคู่มือสาํ หรับประชาชนเกินสมควร หรือล่าชา้ เพราะขาดประสิทธิภาพ

67

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถิ่น อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

๒. ความโปร่งใสและความรับผิด
กฎหมายฉบบั น้ีเพ่ิมความโปร่งใสในการพิจารณาอนุญาตของทางราชการหลายประการโดยเฉพาะการ

กาํ หนดให้มีการจดั ทาํ คู่มือ สาํ หรับประชาชนตามมาตรา 7 ซ่ึงนอกจากจะช่วยลดตน้ ทุนของประชาชนแลว้ ยงั
เพิ่มความโปร่งใสอีกทางหน่ึง เนื่องจากความชดั เจนของข้นั ตอนและระยะเวลาจะช่วยปิ ดช่องทางในการใช้
ดุลพินิจของเจา้ หนา้ ท่ี เช่นเดียวกนั กบั มาตรา 8 ท่ีกาํ หนดใหเ้ จา้ หนา้ ท่ีตอ้ งแจง้ ผูข้ ออนุญาต
ทนั ที หากรายการเอกสารหรือหลกั ฐานไม่ถูกตอ้ งครบถว้ น และไม่สามารถเรียกเอกสารเพ่ิมเติมหรือปฏิเสธคาํ
ขอใดๆ หากรายการเอกสารหรือหลกั ฐานถูกตอ้ งครบถว้ นแลว้

นอกจากน้ียงั เพิ่มความรับผิดของเจา้ หนา้ ท่ีต่อหน่วยงานผอู้ นุญาต โดยมาตรา 8 วรรคสามกาํ หนดให้
เจา้ หนา้ ที่ตอ้ งรับผิดทางวินยั
หรือตอ้ งถูกดาํ เนินคดี หากตรวจสอบคาํ ขอและรายการเอกสารหรือหลกั ฐาน โดยประมาทเลินเล่อ หรือโดย
ทุจริ ต

68

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถน่ิ อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

พ.ร.บ.การอานวยความสะดวกในการพิจารณาอนุญาตของทางราชการ พ.ศ. ๒๕๕๘ ในบริบทท่ีเก่ยี วข้องกับ

กระทรวงยุติธรรม

โดยภารกิจของกระทรวงยุติธรรมในส่วนท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การขอทราบขอ้ มูล ขออนุญาต และขออนุมตั ิ

น้นั สามารถจาํ แนกตามส่วนราชการไดด้ งั น้ี

ส่ วนราชการ งานบริการ

1. กรมคุมประพฤติ ๑. การขอรับการสงเคราะห์ผกู้ ระทาํ ผิดหลงั ปล่อย

2. กรมคุม้ ครองสิทธิและเสรีภาพ ๒. การขอรับค่าตอบแทนผูเ้ สียหายและค่าทดแทนและ

ค่าใชจ้ ่ายแก่จาํ เลยในคดีอาญา

๓. การขอรับความช่วยเหลือทางกฎหมายและให้คาํ ปรึกษา

ทางกฎหมาย

๔. การขอรับการสนบั สนุนเงินหรือค่าใชจ้ ่ายจากกองทุน

ยุติธรรม

๕. การจดั หาทนายความใหแ้ ก่ผูต้ อ้ งหาในการสอบสวน

คดีอาญา

๖. การร้องขอคุม้ ครองความปลอดภยั พยานในคดีอาญา

๗. การรับเร่ืองราวร้องทุกข์

3. กรมบงั คบั คดี ๘. การย่ืนคาํ ร้องขอวางทรัพย์

๙. การข้ึนทะเบียนผูท้ าํ แผนฟ้ื นฟูกิจการและผูบ้ ริหารแผน

4. กรมพินิจและคุม้ ครองเด็กและเยาวชน ๑๐. การขอปล่อยตวั ชว่ั คราว

5. กรมราชทณั ฑ์ ๑๑. การขออนุญาตวิจยั

๑๒. การพบญาติแบบใกลช้ ิด

๑๓. การขออนุญาตให้บุคคลภายนอกเขา้ ชมกิจการเรือนจาํ /ทณั ฑสถาน

๑๔. การขออนุญาตเผยแพร่กิจกรรมในเรือนจาํ /ทณั ฑสถาน

๑๕. การช่วยเหลือ สนบั สนุนดา้ นสวสั ดิการและการสงเคราะห์

ผูต้ อ้ งขงั

6. กรมสอบสวนคดีพิเศษ ๑๖. การรับแจง้ ขอ้ มูลเบาะแสของผูก้ ระทาํ ความผิดทางอาญา ที่เป็ นคดีพิเศษ

ตาม พ.ร.บ.การสอบสวนคดีพิเศษ พ.ศ. ๒๕๔๗

7. สถาบนั นิติวิทยาศาสตร์ ๑๗. การรับแจง้ บุคคลสูญหาย

๑๘. การขอเปลี่ยนชื่อ-สกุลศพ

๑๙. การขอรับศพคืนจากมูลนิธิสว่างอริยะธรรมสถาน

๒๐. การขอรับใบรายงานการชนั สูตรศพ

8. สาํ นกั งานคณะกรรมการป้องกนั และ ๒๑. การรับแจง้ ขอ้ มูลเบาะแสผูค้ า้ แหล่งมวั่ สุม พ้ืนที่แพร่ ระบาด แหล่งผลิต

ปราบปรามยาเสพติด และเจา้ หนา้ ที่ของรัฐท่ีมีส่วนเก่ียวขอ้ ง

69

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถน่ิ อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ VIP LineID:0611121885

โดยภารกิจความรับผิดชอบของกระทรวงยุติธรรมน้นั ไดก้ าํ หนดใหศ้ ูนยบ์ ริการร่วม สาํ นกั งานปลดั กระทรวง
ยุติธรรม เป็ นหน่วยงานที่ทาํ หนา้ ในการอาํ นวยความสะดวกแก่ประชาชนในการใหข้ อ้ มูลในดา้ นการขออนุญาต
การขออนุมตั ิ ท่ีเป็ นอาํ นาจหนา้ ที่ของส่วนราชการในสังกดั กระทรวงยุติธรรมดงั กล่าวไวแ้ ลว้ แต่การกาํ หนด
อาํ นาจหนา้ ท่ีดงั กล่าวน้นั เป็ นในลกั ษณะของการให้ขอ้ มูล ใหค้ าํ ปรึกษาแนะนาํ และประสานเพื่อส่งต่อไปยงั
ส่วนราชการในสังกดั กระทรวงยุติธรรม พิจารณาและดาํ เนินการตามอาํ นาจหนา้ ท่ีต่อไป ดงั น้นั เพื่อใหเ้ กิด
การบูรณาการตาม พ.ร.บ.การอาํ นวยความสะดวกในการพิจารณาอนุญาตของทางราชการ พ.ศ. ๒๕๕๘ จึงควร
กาํ หนดใหศ้ ูนยบ์ ริการร่วม ฯ ทาํ หนา้ ท่ีเป็ น “ศูนยร์ ับคาํ ขออนุญาต” และให้มีหนา้ ท่ีตามที่กาํ หนดไวใ้ นมาตรา
๑๖ แห่ง พ.ร.บ.การอาํ นวยความสะดวกในการพิจารณาอนุญาตของทางราชการ พ.ศ. ๒๕๕๘ โดยกาํ หนด
เพิ่มเติมอาํ นาจหนา้ ท่ีในการพิจารณาอนุญาต อนุมตั ิท่ีอยู่ใน
อาํ นาจหนา้ ท่ีของส่วนราชการอื่น ให้แก่ศูนยบ์ ริการร่วมฯ เพ่ือใหส้ ามารถปฏิบตั ิหนา้ ที่ในฐานะของ
“ศูนยร์ ับคาํ ขออนุญาต” ไดอ้ ย่างสมบูรณ์ตามที่กาํ หนดไว้

ท้งั น้ีจะตอ้ งจดั ใหม้ ีการประชุมร่วมกบั หน่วยงานต่างๆ ในสังกดั กระทรวงยุติธรรมที่กาํ หนดไวต้ าม
ตารางขา้ งตน้ เพ่ือวางแนวทางในการใหบ้ ริการดา้ นต่างๆ แก่ประชาชนท่ีมาติดต่อกบั ส่วนราชการในสังกดั
กระทรวงยุติธรรมต่อไป

70

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถนิ่ อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

ระเบียบสํานักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยงานสารบรรณ พ.ศ. 2526
– บงั คบั ใชว้ นั ท่ี 1 มิถุนายน 2526

ระเบียบสาํ นกั นายกรัฐมนตรี ว่าดว้ ยงานสารบรรณ (ฉบบั ที่ 2) พ.ศ. 2548
– บงั คบั ใชว้ นั ท่ี 24 กนั ยายน 2548

1.1 “งานสารบรรณ” หมายความว่า งานที่เกี่ยวกบั การบริหารงานเอกสาร เร่ิมต้งั แต่ การจดั ทาํ การรับ การส่ง
การเก็บรักษา การยืม จนถึงการทาํ ลาย
*** “งานสารบรรณ” ให้หาคาํ ว่า บริหาร

สูตร (6 Step = ทํา – รับ – ส่ง – เก็บ – ยืม – ทาํ ลาย)
1.2 นิยามท่ีออกขอ้ สอบบ่อย “หนงั สือ” หมายความวา่ หนงั สือราชการ
“อิเล็กทรอนิกส์” หมายความว่า การประยุกตใ์ ชว้ ิธีการทางอิเลก็ ตรอน ไฟฟ้า คล่ืนแม่เหล็กไฟฟ้าหรือวิธีอ่ืน
ใดในลกั ษณะคลา้ ยกนั และให้หมายความรวมถึงการประยกุ ต์ใชว้ ิธีการทางแสง วิธีการ ทางแม่เหลก็ หรือ
อุปกรณ์ท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การประยุกต์ใชว้ ิธีต่าง ๆ เช่นวา่ น้นั
“ระบบสารบรรณอเิ ลก็ ทรอนิกส์ ” หมายความว่า การรับส่งขอ้ มูลข่าวสารหรือหนงั สือ ผ่านระบบส่ือสารดว้ ย
วิธีการทางอิเลก็ ทรอนิกส์
ผู้รักษาการตามกฎหมายนี้ คือ ปลัดสํานักนายกรัฐมนตรี
2. ชนิดของหนังสือ
2.1 หนังสือราชการ คือ เอกสารที่เป็ นหลกั ฐานในราชการ ไดแ้ ก่
1 หนังสือท่ีมีไปมาระหว่างส่วนราชการ เช่น หนงั สือที่มีไปมาระหว่าง อบจ. ก กบั อบจ. ข
2 หนังสือท่ีส่วนราชการมีไปถึงหน่วยงานอื่นใดซึ่งมิใช่ส่วนราชการ หรือท่ีมีไปถึงบุคคลภายนอก
เช่น หนงั สือที่ อบจ. ก มีไปถึง นายป้อม
3 หนังสือท่ีหน่วยงานอื่นใดซ่ึงมิใช่ส่วนราชการหรือท่ีบุคคลภายนอกมีมาถึงส่วนราชการ เช่น
หนงั สือที่ นายป้อม มีมาถึง อบต. ก
4 เอกสารท่ีทางราชการจัดทาขึ้นเพื่อเป็ นหลักฐานในราชการ เช่น หนงั สือรับรอง บนั ทึก
5 เอกสารท่ีทางราชการจัดทาข้ึนตามกฎหมาย ระเบียบ หรือข้อบังคับ

6 ข้อมูลข่าวสารหรือหนังสือท่ีได้รับจากระบบสารบรรณอิเล็กทรอนิกส์

71

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถ่นิ อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ VIP LineID:0611121885

“หนงั สือ” หมายความวา่ หนงั สือราชการ >>หนงั สือราชการ คือ เอกสารที่เป็ นหลกั ฐานในราชการ
สรุปไดว้ ่า หนงั สือ = หนงั สือราชการ = เอกสารที่เป็ นหลกั ฐานในราชการ

2.2 หนังสือ มี 6 ชนิด = นอก ใน ตรา สั่ง ชา รับไว้
1 หนังสือภายนอก 2 หนังสือภายใน 3 หนังสือประทับตรา 4 หนังสือส่ังการ
5 หนังสือประชาสัมพันธ์ 6 หนังสือที่เจ้าหน้าที่ทาข้ึน หรือรับไว้เป็ นหลักฐานในราชการ

หนังสือภายนอก คือ หนงั สือติดต่อราชการที่เป็ นแบบพิธี ใชก้ ระดาษตราครุฑ เป็ นหนงั สือติดต่อ
ระหวา่ งส่วนราชการ หรือส่วนราชการมีถึงหน่วยงานอื่นใดซ่ึงมิใช่ส่วนราชการ หรือที่มีถึงบุคคลภายนอก
– ส่วนราชการเจา้ ของเร่ือง ให้ลงชื่อส่วนราชการเจา้ ของเรื่อง หรือหน่วยงาน ที่ออกหนงั สือ ถา้ ส่วน
ราชการที่ออกหนงั สืออยู่ในระดบั กระทรวง หรือทบวง ใหล้ งชื่อส่วนราชการเจา้ ของเร่ืองท้งั ระดบั กรมและกอง
ถา้ ส่วนราชการที่ออกหนงั สืออยู่ในระดบั กรมลงมา ใหล้ งช่ือส่วนราชการเจา้ ของเรื่องเพียงระดบั กองหรือ
หน่วยงานท่ีรับผิดชอบ
*** ให้จาว่ากระทรวงหรือทบวง = กรมและกอง

กรมลงมา = กอง หรือ หน่วยงานท่ีรับผิดชอบ

หนังสือภายใน คือ หนงั สือติดต่อราชการท่ีเป็ นแบบพิธีนอ้ ยกว่าหนงั สือภายนอก เป็ นหนงั สือติดต่อ
ภายในกระทรวง ทบวง กรม หรือจงั หวดั เดียวกนั ใชก้ ระดาษบนั ทึกขอ้ ความ

หนังสือประทับตรา คือ หนงั สือท่ีใชป้ ระทบั ตราแทนการลงช่ือของหวั หนา้ ส่วนราชการระดบั กรมข้ึนไป
โดยใหห้ วั หนา้ ส่วนราชการระดบั กอง หรือผูท้ ่ีไดร้ ับมอบหมายจากหวั หนา้ ส่วนราชการระดบั กรมข้ึนไป
เป็ นผูร้ ับผิดชอบลงช่ือย่อกาํ กบั ตรา หนงั สือประทบั ตราใชก้ ระดาษตราครุฑ
*** ให้จาํ ว่าถา้ ถาม หนงั สือประทบั ตรา ให้หาคาํ ว่า ประทบั ตราแทนการลงช่ือ
ผูล้ งช่ือย่อกาํ กบั ตรา คือ หวั หนา้ ส่วนราชการระดบั กอง หรือผูท้ ่ีไดร้ ับมอบ
– การใชห้ นงั สือประทบั ตรา
หนงั สือประทบั ตราให้ใชไ้ ดท้ ้งั ระหวา่ งส่วนราชการกบั ส่วนราชการ และระหว่างส่วนราชการกบั
บุคคลภายนอก เฉพาะกรณีที่ไม่ใช่เร่ืองสาํ คญั ไดแ้ ก่
1 การขอรายละเอียดเพ่ิมเติม
2 การส่งสาํ เนาหนงั สือ สิ่งของ เอกสาร หรือบรรณสาร
3 การตอบรับทราบท่ีไม่เก่ียวกบั ราชการสาํ คญั หรือการเงิน
4 การแจง้ ผลงานท่ีไดด้ าํ เนินการไปแลว้ ใหส้ ่วนราชการท่ีเก่ียวขอ้ งทราบ
5 การเตือนเร่ืองที่คา้ ง
6 เร่ืองซ่ึงหัวหนา้ ส่วนราชการระดบั กรมข้ึนไปกาํ หนดโดยทาํ เป็ นคาํ ส่ังให้ใช้ หนงั สือประทบั ตรา

***สูตรการจาํ ขอ – ส่ง – ตอบรับ – แจ้ง – เตือน – กาํ หนดให้ใช้

72

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถิน่ อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ VIP LineID:0611121885

หนังสือส่ังการ มี 3 ชนิด ได้แก่ คําส่ัง ระเบียบ และข้อบังคับ
คําส่ัง คือ บรรดาขอ้ ความที่ผูบ้ งั คบั บญั ชาสั่งการให้ปฏิบตั ิโดยชอบดว้ ยกฎหมาย ใชก้ ระดาษตราครุฑ
ระเบียบ คือ บรรดาขอ้ ความท่ีผูม้ ีอาํ นาจหนา้ ท่ีไดว้ างไว้ โดยจะอาศยั อาํ นาจของกฎหมายหรือไม่ก็ได้
เพ่ือถือเป็ นหลกั ปฏิบตั ิงานเป็นการประจาํ ใชก้ ระดาษตราครุฑ
ข้อบังคับ คือ บรรดาขอ้ ความที่ผูม้ ีอาํ นาจหนา้ ท่ีกาํ หนดใหใ้ ชโ้ ดยอาศยั อาํ นาจของกฎหมายท่ีบญั ญตั ิ
ใหก้ ระทาํ ได้ ใชก้ ระดาษตราครุฑ
***จุดช่วยจาํ
ถา้ ถาม คาํ สั่ง ใหห้ าคาํ ว่า สั่งการให้
ถา้ ถาม ระเบียบ ใหห้ าคาํ ว่า วางไว้
ถา้ ถาม ขอ้ บงั คบั ใหห้ าคาํ ว่า กาํ หนดใหใ้ ช้
***ท้ังหมดท้ัง 3 ชนิดใช้ กระดาษตราครุฑ***

หนังสือประชาสัมพันธ์ มี 3 ชนิด ได้แก่ ประกาศ แถลงการณ์ และข่าว
ประกาศ คือ บรรดาขอ้ ความท่ีทางราชการประกาศหรือช้ีแจงให้ทราบ หรือแนะแนวทางปฏิบตั ิใช้
กระดาษตราครุฑ
แถลงการณ์ คือ บรรดาขอ้ ความที่ทางราชการแถลงเพ่ือทาํ ความเขา้ ใจในกิจการของทางราชการ
หรือเหตุการณ์หรือกรณีใด ๆ ใหท้ ราบชดั เจนโดยทว่ั กนั ใชก้ ระดาษตราครุฑ
ข่าว คือบรรดาขอ้ ความท่ีทางราชการเห็นสมควรเผยแพร่ให้ทราบ

หนังสือท่ีเจ้าหน้าท่ีทําขึน้ หรือรับไว้เป็ นหลักฐานในราชการ คือ หนังสือที่ทางราชการทาํ ขึน้ หรือหนังสือท่ี
หน่วยงานอื่นใดซ่ึงมิใช่ส่วนราชการ หรือ บุคคลภายนอกมีมาถึงส่วนราชการและส่วนราชการรับไวเ้ ป็ น
หลกั ฐานของทางราชการ มี 4 ชนิด ไดแ้ ก่
หนังสือรับรอง คือ หนงั สือท่ีส่วนราชการออกให้เพ่ือรับรองแก่ บุคคล นิติบุคคล หรือหน่วยงานเพ่ือ
วตั ถุประสงค์อย่างหน่ึงอยา่ งใดใหป้ รากฏแก่บุคคลโดยทวั่ ไป ไม่จาํ เพาะเจาะจง ใชก้ ระดาษตราครุฑ
รายงานการประชุม คือ การบนั ทึกความคิดเห็นของผูม้ าประชุม ผูเ้ ขา้ ร่วมประชุม และมติของท่ี
ประชุมไวเ้ ป็ นหลกั ฐาน
บันทึก คือ ขอ้ ความซ่ึงผูใ้ ตบ้ งั คบั บญั ชาเสนอต่อผบู้ งั คบั บญั ชา หรือผูบ้ งั คบั บญั ชา ส่งั การแก่
ผูใ้ ตบ้ งั คบั บญั ชาหรือขอ้ ความท่ีเจา้ หนา้ ท่ี หรือหน่วยงานระดบั ต่าํ กว่าส่วนราชการระดบั กรม
ติดต่อกนั ในการปฏิบตั ิราชการ
หนังสืออื่น คือ หนงั สือหรือเอกสารอ่ืนใดที่เกิดข้ึนเน่ืองจากการปฏิบตั ิงานของเจา้ หนา้ ที่เพ่ือเป็ น
หลกั ฐานในราชการ ซ่ึงรวมถึงภาพถ่าย ฟิ ลม์ แถบบนั ทึกเสียง แถบบนั ทึกภาพ และ ส่ือกลางบนั ทึก
ขอ้ มูลดว้ ย หรือหนังสือของบุคคลภายนอก ท่ีย่ืนต่อเจา้ หนา้ ท่ี และเจา้ หนา้ ท่ีไดร้ ับเขา้ ทะเบียน รับ
หนงั สือของทางราชการแลว้ มีรูปแบบตามท่ีกระทรวง ทบวง กรม จะกาํ หนดข้ึนใชต้ ามความ

73

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถิน่ อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ VIP LineID:0611121885

เหมาะสม เวน้ แต่มีแบบตามกฎหมายเฉพาะเร่ืองให้ทาํ ตามแบบ เช่น โฉนด แผนที่ แบบ แผนผงั
สัญญา หลกั ฐาน การสืบสวนและสอบสวน และคาํ ร้อง เป็นตน้
สื่อกลางบนั ทึกขอ้ มูล หมายความถึง ส่ือใด ๆ ที่อาจใชบ้ นั ทึกขอ้ มูลไดด้ ว้ ย อุปกรณ์ทางอิเล็กทรอนิกส์ เช่น
แผ่นบนั ทึกขอ้ มูล เทปแม่เหลก็ จานแม่เหล็ก แผ่นซีดี-อ่านอย่างเดียว หรือแผ่นดิจิทลั อเนกประสงค์ เป็ นตน้

หนังสือท่ีต้องปฏิบัติให้เร็วกว่าปกติ แบ่งเป็ น 3 ประเภท คือ
1. ด่วนท่ีสุด ให้เจ้าหน้าที่ปฏิบัติในทันทีที่ได้รับหนังสือน้ัน
2. ด่วนมาก ให้เจ้าหน้าท่ีปฏิบัติโดยเร็ว
3. ด่วน ให้เจ้าหน้าที่ปฏิบัติเร็วกว่าปกติ เท่าที่จะทาํ ได้
ใหร้ ะบุช้นั ความเร็วดว้ ยตวั อกั ษรสีแดงขนาดไม่เล็กกว่าตวั พิมพโ์ ป้ง 32 พอยท์ ใหเ้ ห็นไดช้ ดั บนหนงั สือและบน
ซอง

***จุดช่ วยจาํ
ด่วนท่ีสุด ให้หาคาํ ว่า ทันที
ด่วนมาก ให้หาคําว่า โดยเร็ว
ด่วน ให้หาคําว่า เร็วกว่าปกติ

การส่งหนังสือด้วยระบบอเิ ล็กทรอนิกส์
การติดต่อราชการนอกจากการจะดาํ เนินการโดยหนงั สือที่เป็ นเอกสารสามารถ ดาํ เนินการดว้ ยระบบสาร
บรรณอิเลก็ ทรอนิกส์ได้ ในกรณีที่ติดต่อราชการดว้ ยระบบสารบรรณอิเล็กทรอนิกส์ ใหผ้ สู้ ่งตรวจสอบผลการ
ส่งทุกคร้ังและใหผ้ ูร้ ับแจง้ ตอบรับ เพื่อยืนยนั วา่ หนงั สือไดจ้ ดั ส่งไปยงั ผูร้ ับเรียบร้อยแลว้ การส่งขอ้ ความทาง
เคร่ืองมือสื่อสาร เช่น โทรเลข วิทยุโทรเลข โทรพิมพ์
โทรศพั ท์ วิทยุส่ือสาร วิทยุกระจายเสียง หรือวิทยุโทรทศั น์ เป็ นตน้ ให้ผรู้ ับปฏิบตั ิเช่นเดียวกบั ไดร้ ับหนงั สือ ใน
กรณีที่จาํ เป็ นตอ้ งยืนยนั เป็ นหนงั สือใหท้ าํ หนงั สือยืนยนั ตามไปทนั ที
การส่งขอ้ ความทางเคร่ืองมือ/สื่อสารซ่ึงไม่มีหลกั ฐานปรากฏชดั แจง้ เช่น ทางโทรศพั ท์ วิทยุส่ือสาร
วิทยุกระจายเสียง หรือวิทยุโทรทศั น์ เป็ นตน้ ให้ผูส้ ่งและผูร้ ับบนั ทึกขอ้ ความไวเ้ ป็ นหลกั ฐาน

สําเนาคู่ฉบับ
หนงั สือท่ีจดั ทาํ ข้ึนโดยปกติใหม้ ีสาํ เนาคู่ฉบบั เก็บไวท้ ่ีตน้ เร่ือง 1 ฉบบั และใหม้ ีสาํ เนาเก็บไวท้ ่ีหน่วยงานสาร
บรรณกลาง 1 ฉบบั สาํ เนาคู่ฉบบั ให้ ผูร้ ่าง ผูพ้ ิมพ์ และผูต้ รวจลงลายมือช่ือ หรือลายมือช่ือย่อไวท้ ่ีขา้ งทา้ ยขอบ
ล่างดา้ นขวาของหนงั สือ

74

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถนิ่ อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

หนังสื อท่ีเห็นว่ าส่ วนราชการอ่ืนควรได้ รับทราบด้ วย
หนงั สือท่ีเจา้ ของหนงั สือเห็นว่ามีส่วนราชการอื่นท่ีเกี่ยวขอ้ งควรไดร้ ับทราบดว้ ยโดยปกติให้ส่งส าเนาไปให้
ทราบโดย ทาํ เป็ นหนงั สือประทบั ตราสาํ เนาหนงั สือน้ีให้มีคาํ รับรองว่า สาํ เนาถูกตอ้ ง โดยใหเ้ จา้ หนา้ ที่ต้งั แต่
ระดบั 2หรือเทียบเท่าข้ึนไปซ่ึงเป็ นเจา้ ของเร่ืองลงลายมือชื่อรับรอง พร้อมท้งั ลงช่ือตวั บรรจง และตาํ แหน่งท่ี
ขอบล่างของหนงั สือ
*** ขอ้ สอบ จาํ ใหแ้ ม่น
ขอบล่างดา้ นขวา ใชก้ บั สาํ เนาคู่ฉบบั และ หนงั สือรับรอง
ขอบล่างของหนงั สือ ใชก้ บั สาํ เนาหนงั สือที่เห็นวา่ ส่วนราชการอ่ืนควรไดร้ ับทราบดว้ ย

หนังสือเวียน คือ หนงั สือที่มีถึงผูร้ ับเป็ นจาํ นวนมาก มีใจความอย่างเดียวกนั ใหเ้ พิ่มรหัส ตวั พยญั ชนะ
ว หนา้ เลขทะเบียนหนงั สือส่ง ซ่ึงกาํ หนดเป็ นเลขท่ีหนงั สือเวียนโดยเฉพาะ เริ่มต้งั แต่เลข 1 เรียงเป็ นลาํ ดบั ไป
จนถึงสิ้นปี ปฏิทิน

หนังสือต่างประเทศ และหนังสือภาษาอื่น ๆ
– หนงั สือภาษาต่างประเทศ ให้ใชก้ ระดาษตราครุฑ
– หนงั สือท่ีเป็ นภาษาอ่ืน ๆ ซ่ึงมิใช่ภาษาองั กฤษ ให้เป็ นไปตามประเพณีนิยม

การรับและส่ งหนังสื อ
หนังสือรับ คือ หนงั สือท่ีไดร้ ับเขา้ มาจากภายนอก มีข้นั ตอนการปฏิบตั ิดงั น้ี
1. จดั ลาํ ดบั ความสาํ คญั และความเร่งด่วน
2. ประทบั ตรารับหนงั สือ
3. ลงทะเบียนรับหนงั สือในทะเบียนหนงั สือรับ
4. จดั แยกหนงั สือท่ีลงทะเบียนรับแลว้ ส่งใหส้ ่วนราชการท่ีเก่ียวขอ้ ง

*** ขอ้ สอบมกั ถามว่า
“เม่ือรับหนงั สือและจดั ลาํ ดบั ความสาํ คญั และความเร่งด่วนแลว้ ข้นั ตอนต่อไปคือขอ้ ใด”
ตอบ ประทบั ตรารับหนงั สือ

หนังสือส่ง คือ หนงั สือท่ีส่งออกไปภายนอก มีข้นั ตอนการปฏิบตั ิดงั น้ี
1. ตรวจสอบความเรียบร้อย แลว้ ส่งเร่ืองให้หน่วยงานสารบรรณกลาง
2. จนท.หน่วยงานสารบรรณกลาง ตรวจความเรียบร้อยอีกคร้ัง แลว้ ปิ ดผนึก
*** การส่งหนงั สือโดยทางไปรษณีย์ ให้ถือปฏิบตั ิตามระเบียบ หรือวิธีการที่การส่ือสารแห่งประเทศไทย
กาํ หนด (ปัจจุบนั คือ บริษทั ไปรษณียไ์ ทย จาํ กดั )
การส่งหนงั สือซ่ึงมิใช่เป็ นการส่งโดยทางไปรษณีย์ เมื่อส่งหนงั สือให้ผูร้ ับแลว้ ผสู้ ่งตอ้ งใหผ้ ูร้ ับลงช่ือรับในสมุด
ส่งหนงั สือ หรือใบรับ แลว้ แต่กรณี ถา้ เป็ นใบรับให้นาํ ใบรับน้นั มาผนึกติดไวท้ ่ีสาํ เนาคู่ฉบบั

75

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถิ่น อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ VIP LineID:0611121885

การเก็บรักษา ยืม และทาํ ลายหนังสือ

การเก็บรักษา แบ่งออกได้ 3 ประเภทคือ
1. การเก็บระหว่างปฏิบัติ คือ การเก็บหนงั สือที่ปฏิบตั ิยงั ไม่เสร็จใหอ้ ยู่ในความรับผิดชอบของเจา้ ของเร่ือง
โดยใหก้ าํ หนดวิธีการเก็บให้เหมาะสมตามข้นั ตอนของการปฏิบตั ิงาน
2. การเก็บเม่ือปฏิบัติเสร็จแล้ว คือ การเก็บหนงั สือที่ปฏิบตั ิเสร็จเรียบร้อยแลว้ และ ไม่มีอะไรท่ีจะตอ้ ง
ปฏิบตั ิต่อไปอีก ใหเ้ จา้ หนา้ ท่ีของเจา้ ของเร่ืองปฏิบตั ิ
3. การเกบ็ ไว้เพื่อใช้ในการตรวจสอบ คือ การเก็บหนงั สือท่ีปฏิบตั ิเสร็จเรียบร้อยแลว้ แต่จาํ เป็ นจะตอ้ งใชใ้ น
การตรวจสอบเป็ นประจาํ ไม่สะดวกในการส่งไปเก็บยงั หน่วยเก็บของส่วนราชการ

***จุดช่วยจาํ
การเก็บระหว่างปฏิบตั ิ = ปฏิบตั ิยงั ไม่เสร็จ
การเก็บเมื่อปฏิบตั ิเสร็จแลว้ = ปฏิบตั ิเสร็จเรียบร้อยแลว้ + ไม่มีอะไรตอ้ งปฏิบตั ิอีก
การเก็บไวเ้ พื่อใชใ้ นการตรวจสอบ = ปฏิบตั ิเสร็จเรียบร้อยแลว้ + ใชป้ ระจาํ

- อายุในการเก็บหนังสือ (ตามข้อ 57) โดยปกติให้เก็บไว้ไม่น้อยกว่า 10 ปี เว้นแต่

1. หนงั สือที่ตอ้ งสงวนเป็ นความลบั
2. หนงั สือที่เป็ นหลกั ฐานทางอรรถคดี สาํ นวนของศาล หรือของพนกั งานสอบสวน
3. หนงั สือท่ีมีคุณค่าทางประวตั ิศาสตร์ทุกสาขาวิชา ใหเ้ ก็บไวต้ ลอดไป
4. หนงั สือท่ีไดป้ ฏิบตั ิงานเสร็จสิ้นแลว้ และเป็ นคู่สาํ เนาเก็บไวไ้ ม่นอ้ ยกวา่ 5 ปี
5.หนงั สือท่ีเป็ นเร่ืองธรรมดาสามญั ซ่ึงไม่มีความสาํ คญั และเป็ นเร่ืองที่เกิดข้ึนเป็ นประจาํ เก็บไวไ้ ม่นอ้ ยกว่า 1 ปี
6. หนงั สือหรือเอกสารเก่ียวกบั การรับเงิน การจ่ายเงิน หรือการก่อหน้ีผูกพนั ทางการเงินที่ไม่เป็ นหลกั ฐาน
แห่งการก่อ เปลี่ยนแปลง โอน สงวน หรือระงบั ซ่ึงสิทธิในทางการเงิน เมื่อสาํ นกั งานการตรวจเงินแผ่นดิน
ตรวจสอบแลว้ ไม่มีปัญหา ใหเ้ ก็บไวไ้ ม่นอ้ ยกว่า 5 ปี
– การเก็บรักษาหนงั สือ ใหเ้ จา้ หนา้ ที่ระมดั ระวงั รักษาหนงั สือใหอ้ ยู่ในสภาพใชร้ าชการ ไดท้ ุกโอกาส
1. หากชาํ รุดเสียหายตอ้ งรีบซ่อมให้ใชร้ าชการไดเ้ หมือนเดิม
2. หากสูญหายตอ้ งหาสาํ เนามาแทน
3. ถา้ ชาํ รุดเสียหายจนไม่สามารถซ่อมแซมใหค้ งสภาพเดิมได้ ใหร้ ายงานผูบ้ งั คบั บญั ชาทราบ

การยืม
– การยืมหนงั สือระหว่างส่วนราชการ ผูย้ ืมและผูอ้ นุญาตใหย้ ืมตอ้ งเป็ นหัวหนา้ ส่วนราชการระดบั กอง
ข้ึนไป หรือผทู้ ่ีไดร้ ับมอบหมาย
– การยืมหนงั สือภายในส่วนราชการเดียวกนั ผูย้ ืมและผูอ้ นุญาตใหย้ ืมตอ้ งเป็ นหวั หนา้ ส่วนราชการ
ระดบั แผนกข้ึนไป หรือผูท้ ่ีไดร้ ับมอบหมาย
– การให้บุคคลภายนอกยืมหนงั สือจะกระทาํ มิได้ เวน้ แต่จะให้ดูหรือคดั ลอกหนงั สือท้งั น้ีจะตอ้ งไดร้ ับ
อนุญาตจากหวั หนา้ ส่วนราชการระดบั กองข้ึนไป

76

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถ่ิน อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ VIP LineID:0611121885

การทําลาย มีข้ันตอน ดังนี้
1. ภายใน 60 วนั หลงั จากวนั สิ้นปี ปฏิทิน ใหส้ าํ รวจหนงั สือท่ีครบกาํ หนด แลว้ จดั ทาํ บญั ชีหนงั สือขอทาํ ลาย
เสนอหวั หนา้ ส่วนราชการระดบั กรม
2. หวั หนา้ ส่วนราชการระดบั กรม แต่งต้งั คณะกรรมการท าลายหนงั สือ ประกอบดว้ ย
ประธานกรรมการ 1 คน กรรมการอยา่ งนอ้ ย 2 คน
3. ถา้ คณะกรรมการเห็นว่าหนงั สือควรให้ทาํ ลายให้กรอกเครื่องหมายกากบาท (x) ลงในช่อง การพิจารณา
แลว้ รายงานผลต่อหวั หนา้ ส่วนราชการระดบั กรม
4. หวั หนา้ ส่วนราชการระดบั กรมีความเห็น
4.1 ไม่ควรทาํ ลาย ใหเ้ ก็บหนงั สือน้นั ไวจ้ นกว่าจะถึงเวลาทาํ ลายงวดต่อไป
4.2 ควรทาํ ลาย ให้ส่งบญั ชีหนงั สือขอทาํ ลายใหก้ องจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร หากมีความเห็นควร
ทาํ ลายใหแ้ จง้ ส่วนราชการทราบ ถา้ ไม่แจง้ ภายใน 60 วนั ถือว่ากองจดหมายเหตุแห่งชาติเห็นชอบ หากมี
ความเห็นว่าไม่ควรทาํ ลายหรือขยายเวลาในการเก็บ ใหแ้ จง้ ส่วนราชการทราบ และใหส้ ่วนราชการดาํ เนินการ
ตามท่ีไดร้ ับแจง้

17. มาตรฐานตรา แบบพิมพ์ และซอง

ตราครุฑ สําหรับแบบพิมพ์ มี 2 ขนาด คือ
ขนาดตวั ครุฑสูง 3 เซนติเมตร
ขนาดตวั ครุฑสูง 1.5 เซนติเมตร

ตราช่ือส่วนราชการ มีลกั ษณะเป็ นรูปวงกลมสองวงซ้อนกนั เส้นผา่ ศูนยก์ ลางวงนอก 4.5
เซนติเมตร วงใน 3.5 เซนติเมตร ลอ้ มครุฑครุฑสูง 3 เซนติเมตร ระหว่างวงนอกและวงในมีอกั ษรไทย ช่ือ
กระทรวง ทบวง กรม หรือส่วนราชการที่เรียกช่ืออย่างอ่ืน ท่ีมีฐานะเป็ นกรมหรือจงั หวดั อยู่ขอบล่างของตรา
ส่วนราชการใดท่ีมีการติดต่อกบั ต่างประเทศ จะใหม้ ีช่ือภาษาต่างประเทศเพ่ิมข้ึนดว้ ยก็ได้ โดยใหอ้ กั ษรไทยอยู่
ขอบบนและอกั ษรโรมนั อยู่ขอบล่างของตรา

ตรากาํ หนดเก็บหนังสือ คือ ตราที่ใชป้ ระทบั บนหนงั สือเก็บเพื่อให้ทราบกาํ หนดระยะเวลาการ
เก็บหนงั สือน้นั มีคาํ วา่ เก็บถึง พ.ศ. …. หรือคาํ ว่า หา้ มทาํ ลาย ขนาดไม่เลก็ กว่าตวั พิมพ์ 24 พอยท์

มาตรฐานกระดาษและซองมาตรฐานกระดาษ โดยปกติให้ใชก้ ระดาษปอนดข์ าวน้าํ หนกั
60 กรัมต่อตารางเมตร มี 3 ขนาด คือ
1. ขนาด A4 หมายความว่า ขนาด 210 มิลลิเมตร x 297 มิลลิเมตร
2. ขนาด A5 หมายความว่า ขนาด 148 มิลลิเมตร x 210 มิลลิเมตร
3. ขนาด A8 หมายความว่า ขนาด 52 มิลลิเมตร x 74 มิลลิเมตรมาตรฐานซอง โดยปกติให้ใชก้ ระดาษสีขาวหรือ
สีน้าํ ตาล น้าํ หนกั 80 กรัม ต่อตารางเมตร เวน้ แต่ซองขนาด
ซี 4 ใหใ้ ชก้ ระดาษน้าํ หนกั 120 กรัมต่อตารางเมตร มี 4 ขนาด คือ

77

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถิน่ อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

1. ขนาดซี 4 หมายความว่า ขนาด 229 มิลลิเมตร x 324 มิลลิเมตร
2. ขนาดซี 5 หมายความว่า ขนาด 162 มิลลิเมตร x 229 มิลลิเมตร
3. ขนาดซี 6 หมายความวา่ ขนาด 114 มิลลิเมตร x 162 มิลลิเมตร
4. ขนาดดีแอล หมายความว่า ขนาด 110 มิลลิเมตร x 220 มิลลิเมตร

กระดาษตราครุฑ ใหใ้ ชก้ ระดาษขนาดเอ 4 พิมพค์ รุฑสูง 3 เซนติเมตร ดว้ ยหมึกสีดาํ หรือทาํ เป็ นครุฑ
ดุน ที่ก่ึงกลางส่วนบนของกระดาษ

กระดาษบันทึกข้อความ ให้ใชก้ ระดาษขนาดเอ 4 หรือขนาดเอ 5 พิมพค์ รุฑสูง 1.5 เซนติเมตร ดว้ ย
หมึกสีดาํ ที่มุมบนดา้ นซ้าย

ซองหนังสือ ใหพ้ ิมพค์ รุฑสูง 1.5 เซนติเมตร ดว้ ยหมึกสีดาํ ท่ีมุมบนดา้ นซา้ ยของซอง มี 4 ขนาดคือ
1. ขนาดซี 4 ใหส้ าํ หรับบรรจุหนงั สือกระดาษตราครุฑโดยไม่ตอ้ งพบั มีชนิดธรรมดาและขยายขา้ ง
2. ขนาดซี 5 ใชส้ าํ หรับบรรจุหนงั สือกระดาษตราครุฑพบั 2
3. ขนาดซี 6 ใชส้ าํ หรับบรรจุหนงั สือกระดาษตราครุฑพบั 4
4. ขนาดดีแอล ใชส้ าํ หรับบรรจุหนงั สือกระดาษตราครุฑพบั 3

17.8 ตรารับหนงั สือ คือ ตราท่ีใชป้ ระทบั บนหนงั สือ เพ่ือลงเลขทะเบียนรับหนงั สือ มีลกั ษณะเป็ นรูป
สี่เหลี่ยมผืนผา้ ขนาด 2.5 เซนติเมตร x 5 เซนติเมตร มีช่ือส่วนราชการอยตู่ อนบน
ตวั อย่างตรารับหนงั สือ (ช่ือส่วนราชการ)
เลขรับ…………………………..
วนั ท่ี……………………………..
เวลา……………………………..

ขนาดกระดาษ ตามระเบียบงานสารบรรณฯ จากขอ้ 79 – 89 >> กระดาษ ชนิดของหนงั สือ
1. ขนาด A4 พิมพ์ 2 หนา้ มี 2 ชนิดคือแบบเป็ นเล่มกบั เป็ นแผ่น
– ทะเบียนหนงั สือรับ
– ทะเบียนหนงั สือส่ง
– ทะเบียนหนงั สือเก็บ
2. ขนาด A4 พิมพ์ 2 หนา้
– บญั ชีส่งมอบหนงั สือครบ 20 ปี
– บญั ชีส่งมอบหนงั สือครบ 20 ปี ท่ีขอเก็บเอง
– บญั ชีฝากหนงั สือ
– บญั ชีหนงั สือขอทาํ ลาย

78

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถน่ิ อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

3. ขนาด A4 พิมพห์ นา้ เดียว
– บตั รยืมหนงั สือ
– บญั ชีหนงั สือส่งเก็บ
4. ขนาด A5 พิมพ์ 2 หนา้
– สมุดส่งหนงั สือ
– บตั รตรวจคน้
5. ขนาด A8 พิมพห์ นา้ เดียว
– ใบ
– ใบรับหนงั สือ

79

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถนิ่ อปท.2562 สมคั รเข้ากล่มุ VIP LineID:0611121885

ระเบียบฯว่าด้วยการรักษาความลบั ของทางราชการ 2544
ใชบ้ งั คบั เมื่อพน้ กาํ หนด 120 วนั นบั จากวนั ประกาศในราชกิจจานุเบกษา

นายกรัฐมนตรี รักษาการณ์ตามระเบียบน้ี

ข้อมูลข่าวสาร คือขอ้ มูลข่าวสารท่ีมีคาํ ส่ังไม่ใหเ้ ปิ ดเผยและอยใู่ นความครอบครองของรัฐ
ประโยชน์แห่งรัฐ คือ การดาํ เนินงานของรัฐที่เก่ียวขอ้ งกบั ประโยชน์สาธารณะหรือประโยชนข์ อง
เอกชน
ทกุ 5 ปี ให้นายกรัฐมนตรี จัดให้มกี ารทบทวนระเบียบนี้
ใหห้ วั หนา้ หน่วยงานของรัฐ คือ หวั หนา้ ส่วนราชการที่มีฐานะเป็นนิติบุคคล ผวู้ า่ ราชการจงั หวดั นายก อบจ.
นายกเทศมนตรี นายก อบต. ประธานสภาตาํ บล ผบู้ ริหารรัฐกิจ
องค์การรักษาความลบั คือ
1. สาํ นกั ข่าวกรองแห่งชาติ สาํ นกั นายกรัฐมนตรี
2. ศูนยร์ ักษาความปลอดภยั กองบญั ชาการทหารสูงสุด

ช้ันความลบั ของข้อมูลข่าวสาร มี 3 ช้ัน คือ
1. ลบั ท่ีสุด (Top Secret) เป็นขอ้ มูลขา่ วสารซ่ึงหากเปิ ดเผยท้งั หมดหรือบางส่วน จะก่อใหเ้ กิดความเสียหาย
แก่รัฐอยา่ งร้ายแรงท่ีสุด
2. ลบั มาก (Secret) เป็นขอ้ มูลข่าวสารท่ีหากเปิ ดเผยท้งั หมดหรือบางส่วน จะก่อให้เกิดความเสียหาย แก่รัฐ
อยา่ งร้ายแรง
3. ลบั (Confidential) เป็นขอ้ มูลขา่ วสารซ่ึงหากเปิ ดเผยท้งั หมดหรือบางส่วน จะก่อใหเ้ กิดความเสียหายแกรัฐ
หวั หนา้ หน่วยงานของรัฐ มีหนา้ ท่ีกาํ หนดช้นั ความลบั แต่ถา้ เป็นกรณีเร่งด่วน ใหเ้ จา้ หนา้ ท่ีที่เกี่ยวขอ้ ง
กาํ หนดได้ แตใ่ หร้ ีบแจง้ ผมู้ ีอาํ นาจ เพ่ือส่ังการภายหลงั ทนั ที

เคร่ืองหมายแสดงช้ันความลบั ใหใ้ ชอ้ กั ษรขนาดใหญก่ วา่ ปกติ โดยใชส้ ีแดงหรือสีอื่นที่เด่นชดั
การแสดงช้นั ความลบั ใหแ้ สดงกลางหนา้ ท้งั ดา้ นบนและดา้ นล่างของทุกหนา้ ใหป้ ฏิบตั ิเช่นน้ีกบั วสั ดุ
ประเภทอ่ืนดว้ ย
การปรับช้ันความลบั ตอ้ งทาํ โดยผมู้ ีอาํ นาจของหน่วยงานเจา้ ของเร่ือง
ผบู้ งั คบั บญั ชาตามสายงานอาจปรับช้นั ความลบั ได้ ถา้ เห็นวา่ ไม่เหมาะสม แตต่ อ้ งแจง้ เจา้ ของเรื่องเดิมดว้ ย
การแกไ้ ขใหข้ ีดฆ่าเคร่ืองหมายเดิม แลว้ เขียนเคร่ืองหมายใหม่ไวใ้ กลเ้ ครื่องหมายเดิม
ใหห้ วั หนา้ หน่วยงานของรัฐ แตง่ ต้งั เจา้ หนา้ ที่ควบคุม เรียกวา่ นายทะเบียน
นายทะเบียนลบั ใหม้ ีหนา้ ท่ีเกบ็ รักษา ดาํ เนินการทางทะเบียน ประสานงานและปฏิบตั ิงานทุกดา้ นเกี่ยวกบั
การรับส่งขอ้ มูลข่าวสาร

80

คลงั ข้อสอบ VIP สอบข้าราชส่วนท้องถนิ่ อปท.2562 สมคั รเข้ากลุ่ม VIP LineID:0611121885

แบบทะเบียนรับ/ส่ง/ควบคุมขอ้ มูล ใหเ้ ป็นไปตามท่ีนายกรัฐมนตรีกาํ หนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา
ใหม้ ีคณะกรรมการตรวจสอบ ประกอบไปดว้ ย นายทะเบียน เป็นประธาน และเจา้ หนา้ ที่ไมน่ อ้ ยกวา่ 2 คน
เป็นกรรมการตรวจสอบอยา่ งนอ้ ยทุก 6 เดือน และใหร้ ายงานหวั หนา้ หน่วยงานของรัฐตอ่ ไป
ขอ้ มูลขา่ วสารใหแ้ สดงชื่อหน่วยงานของรัฐของ เร่ือง เลขท่ีชุด ของจาํ นวนชุดท้งั หมด เลขท่ีหนา้ และแสดง
ช่ือหน่วยงานส่วนยอ่ ยไวด้ ว้ ยการสาํ เนา การแปล ตอ้ งบนั ทึกจาํ นวนชุด ยศ ช่ือ ตาํ แหน่ง ผดู้ าํ เนินการและชื่อ
หน่วยงานของรัฐการส่งขอ้ มูลขา่ วสาร ตอ้ งใชใ้ บปกขอ้ มูลข่าวสารลบั ปิ ดทบั ขอ้ มูลข่าวสาร ถา้ ส่งออกนอก
บริเวณใหบ้ รรจุซองหนาทึบแสงการส่งออกนอกประเทศ ใหป้ ฏิบตั ิตามระเบียบกระทรวงตา่ งประเทศวา่ ดว้ ย
ถุงเมลก์ ารทูตโดยอนุโลม การเกบ็ รักษา ใหเ้ ป็ นไปตามคาํ แนะนาํ ขององคก์ ารรักษาความปลอดภยั
การยมื จะตอ้ งไดร้ ับอนุญาตจากหน่วยงานเจา้ ของเรื่องก่อน ใหน้ ายทะเบียนทาํ บนั ทึกการยมื
การทาํ ลาย ใหส้ ่งขอ้ มูลขา่ วสารลบั ใหห้ อจดหมายเหตุแห่งชาติพจิ ารณาก่อน
ในการทาํ ลายใหม้ ีคณะกรรมการการทาํ ลาย ประกอบไปดว้ ย นายทะเบียนเป็นประธาน และเจา้ หนา้ ที่ท่ีเกียว
ขอ้ งอีกไมน่ อ้ ยกวา่ 2 คน เมื่อทาํ ลายแลว้ ใหจ้ ดั ทาํ ใบรับรองการทาํ ลายไวเ้ ป็นหลกั ฐาน

ประกาศเมื่อวันที่ ๕ ก.พ. ๒๕๔๔
(ลงช่ือ) ชวน หลีกภยั
(นายชวน หลีกภยั )
นายกรัฐมนตรี

81