รายงานสถานภาพปะการังเทียม

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการงั เทียมในประเทศไทย

ภาพท่ี 49
ภาพจากเครอ่ื ง Side Scanning
Sonar แสดงปะการงั เทยี ม
บา้ นเกาะจ�ำ หมทู่ ี่ 3 ต�ำบลศรบี อยา
อ�ำเภอเหนอื คลอง จงั หวดั กระบ่ี

ภาพท่ี 50
ภาพจากเครอ่ื ง Side Scanning
Sonar ดว้ ยคลน่ื เสยี งแนวดงิ่
แสดงความสงู ของปะการงั เทยี ม
บา้ นเกาะจ�ำ หมทู่ ่ี 3 ต�ำบลศรบี อยา
อ�ำเภอเหนอื คลอง จงั หวดั กระบ่ี

การวางตัวของแท่งปะการังเทียม มีระนาบเสมอกับแนวระดับ (ภาพท่ี 51) พบว่า
มีการจมตัวของแท่งคอนกรีตเฉลี่ย 33.59 เซนติเมตร (ตารางท่ี 25) คิดเป็นร้อยละ 22.39
ของความสูงแท่งคอนกรีต ทิศที่มีการจมตัวน้อยท่ีสุดคือทิศตะวันออก มีการจมตัวยังไม่เกิน
แนวคานลา่ งของแทง่ คอนกรตี (17 เซนตเิ มตร) ทศิ ทมี่ กี ารจมตวั นอ้ ยเปน็ อนั ดบั ทสี่ องคอื ทศิ ใต้
ทศิ ทม่ี กี ารจมตวั มากทส่ี ดุ คอื ทศิ ตะวนั ตก รองลงมาคอื ทศิ เหนอื มกี ารจมตวั 44.38 และ 40.00
เซนติเมตร ตามลำ� ดับ และมีการจมตัวเกนิ คานล่างของแท่งคอนกรีตเฉลยี่ 27.38 และ 23.00
เซนตเิ มตร ตามล�ำดับ

ภาพที่ 51
การจมตวั ของแทง่ ปะการงั เทียม
บา้ นเกาะจ�ำ หมทู่ ี่ 3 ต�ำบลศรบี อยา
อ�ำเภอเหนือคลอง จงั หวัดกระบี่

48

ภาพที่ 52

การจัดวางกองปะการังเทียม
บรเิ วณบ้านเกาะจ�ำ หมทู่ ่ี 3
ต�ำบลศรีบอยา
อ�ำเภอเหนอื คลอง จงั หวดั กระบี่

ตารางท่ี 25 การจมตัว (เซนตเิ มตร) ของแทง่ คอนกรีตบรเิ วณบ้านเกาะจ�ำ หม่ทู ี่ 3 ต�ำบลศรบี อยา
อ�ำเภอเหนือคลอง จงั หวดั กระบ่ี

ทศิ การจมตวั ของแท่งปะการงั เทียม (ซม.) เฉล่ีย เฉลยี่ รเะดหยน้าะนกอื ลาคร่าาจงนม
มุม 1 มมุ 2 มมุ 3 มุม 4 ต่อแทง่ ต่อทิศ

เหนือ แท่งที่ 1 18 34 20 33 26.25
แทง่ ท่ี 2 45 52 54 64 53.75 40.00 23.00

ใต้ แท่งท่ี 1 26 30 38 40 33.50
แท่งท่ี 2 40 24 26 30 30.00 31.75 14.75

ตะวนั ออก แทง่ ที่ 1 21 4 2 20 11.75
แทง่ ที่ 2 27 18 30 24 24.75 18.25 1.25

ตะวันตก แทง่ ที่ 1 54 48 49 56 51.75
แทง่ ท่ี 2 35 31 40 42 37.00 44.38 27.38

เฉลี่ยรวม 4 ทิศ 33.59 16.59

ลักษณะของพ้ืนทะเลท่ีสังเกตด้วยสายตาพบว่าบริเวณที่จัดวางเป็นพื้นทรายปนโคลน
(ภาพที่ 53) ค่าเฉล่ียของร้อยละองคป์ ระกอบอนุภาคดนิ บรเิ วณกองปะการงั เทยี ม ประกอบ
ดว้ ยประเภทโคลนปนทรายแปง้ 5.07 ประเภททรายละเอยี ดมาก 12.07 ประเภททรายละเอยี ด
27.36 ประเภททราย 14.47 ประเภททรายหยาบ 12.98 ประเภททรายหยาบมาก 12.98 และ
ประเภทกรวด 15.78 ร้อยละตะกอนดินอนุภาคของโคลนปนทรายแป้ง มีค่าระหว่างร้อยละ
0-25 ซึ่งแสดงว่าองคป์ ระกอบอนุภาคดนิ เปน็ ทราย (ตารางที่ 26)

49

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการังเทียมในประเทศไทย

ภาพที่ 53

ลักษณะพน้ื ทอ้ งทะเลบริเวณ
ปะการังเทียมบา้ นเกาะจ�ำ
หมทู่ ่ี 3 ต�ำบลศรีบอยา
อ�ำเภอเหนือคลอง จงั หวัดกระบ่ี

ตารางท่ี 26 ร้อยละองค์ประกอบอนภุ าคดิน บริเวณปะการังเทยี ม
บ้านเกาะจ�ำ ต�ำบลศรีบอยา อ�ำเภอเหนอื คลอง จังหวดั กระบ่ี

ชนดิ อนุภาค ขนาดอนุภาค % ตะกอนดิน
โคลนปนทรายแปง้ (silt-clay) < 0.063 5.07
ทรายละเอยี ดมาก (very fine sand) 0.063 - 0.125 12.07
ทรายละเอียด (fine sand) 0.125 - 0.250 27.36
ทราย (medium sand) 0.250 - 0.500 14.47
ทรายหยาบ (coarse sand) 0.500 - 1.000 12.98
ทรายหยาบมาก (very coarse sand) 1.000 - 2.000 12.27
กรวด (granule) > 2.000 15.78

สภาพโครงสร้างแท่งคอนกรีตตัวปะการังเทียมท่ีเกิดขึ้นหลังการจัดวางปะการังเทียม
ไมพ่ บรอยรา้ ว การแตกหกั เนอื่ งจากพบวา่ มสี ง่ิ มชี วี ติ ยดึ เกาะกระจายทวั่ แทง่ โดยปะการงั เทยี ม
เกาะเป็นกลมุ่ มรี ัศมคี วามกว้างประมาณ 60 เมตร มีการซอ้ นของแท่ง 3 ช้นั พบเศษอวนที่ไป
ติดกับแท่งไม่มากนกั

ผลจากการดำ� นำ้� สำ� รวจพบวา่ สง่ิ มชี วี ติ ทเ่ี ขา้ มายดึ พน้ื ทก่ี ารเจรญิ เตบิ โตบนตวั ปะการงั เทยี ม
ได้ดีและมีเปอร์เซ็นต์ครอบคลุมมาก ได้แก่ เพรียงหิน ฟองน�้ำ ส่วนสัตว์น้�ำซึ่งเข้ามา
อาศัยในบริเวณน้ีส่วนใหญ่เป็นปลาทะเลที่หากินและอาศัยบริเวณพื้นทะเล และสัตว์ทะเล
ท่ีชอบหลบซ่อนตัว เช่น ปลากะพงข้างปาน ปลากล้วยหางเหลืองปลากะรังท้องก�ำปั่น กลุ่ม
ปลาอมไข่ กลุ่มปลาสลิดหิน ปลาผีเส้ือเทวรูป และปลาสินสมุทรคอขาว เป็นต้น ปลาท่ีพบ
บริเวณปะการังเทียมบ้านเกาะจ�ำ หมู่ที่ 3 ต�ำบลศรีบอยา อ�ำเภอเหนือคลอง จังหวัดกระบ่ี
มจี �ำนวน 20 วงศ์ 42 ชนิด (ภาคผนวก ข)

50

ปะการงั เทยี มทม่ี อี ายุ 5-15 ปี ทด่ี ำ� เนนิ การสำ� รวจอยทู่ รี่ ะดบั นำ้� ลกึ 7 - 13.8 เมตร มกี ารซอ้ นกนั
สูง 1 - 3 ช้ัน สภาพแท่งคอนกรีตไม่พบรอยร้าว การแตกหัก หรือไม่สามารถสังเกตได้เน่ืองจาก
พ้ืนผิวแท่งคอนกรีตมีสิ่งมีชีวิตปกคลุมทั่วแล้ว แต่บางแห่งพบว่าแท่งคอนกรีตแตกหัก และ
มอี วนปกคลมุ พน้ื ทอ้ งทะเลบรเิ วณกองปะการงั เทยี มสว่ นใหญม่ อี นภุ าคดนิ เปน็ ทรายและมลี กั ษณะ
ถูกกลบฝังดว้ ยตะกอนดิน 12.13 - 53.66 เซนติเมตร และสว่ นใหญเ่ กนิ คานล่างของแท่งคอนกรตี
7.75 - 36.66 สัตวน์ ้�ำท่ีมีอย่บู รเิ วณปะการังเทียม พบปลา 131 ชนิด จาก 44 วงศ์ (ภาคผนวก ข)
ปลาเศรษฐกจิ ทพ่ี บ เชน่ ปลาสลดิ ทะเลแถบ ปลาสรอ้ ยนกเขา ปลากะพงขา้ งปาน ปลากะรงั ดอกแดง
เป็นต้น เม่ือเปรียบเทียบปะการังเทียมที่มีอายุ 5 - 15 ปี กับปะการังเทียมท่ีมีอายุน้อยกว่า 5 ปี
เห็นได้ว่าจ�ำนวนชนิดปลา และจ�ำนวนวงศ์ที่พบบริเวณกองปะการังเทียมท่ีมีอายุ 5 - 15 ปี
มากกว่าปะการงั เทียมที่มีอายนุ อ้ ยกวา่ 5

3 ปะการงั เทยี มท่มี ีอายุมากกวา่ 15 ปี

3.1 บา้ นปากคลองเพ หมูท่ ี่ 2 ต�ำบลเพ อ�ำเภอเมอื ง จังหวดั ระยอง
การใชเ้ ครอื่ ง side-scanning sonar คน้ หากองปะการงั เทยี มตามพกิ ดั ตำ� แหนง่ ทจ่ี ดั วาง

พบวา่ ทกุ พกิ ดั มปี ะการงั เทยี มตามพกิ ดั ทตี่ รวจสอบยงั คงสภาพสามารถมองเหน็ จากจอแสดงผล
โดยพบแท่งคอนกรีตถูกจัดวางเป็นกลุ่ม. โดยพบท่ีความลึกของน้�ำประมาณ 8.1 เมตร
แทง่ คอนกรตี ซอ้ นทับกันเป็นกลุม่ สูง 1 - 3 ชัน้ (ภาพท่ี 54)

ภาพที่ 54
การจัดวางกองปะการังเทยี ม
จากเครือ่ งมอื Side Scan
Sonar ปะการงั เทียม
บ้านปากคลองเพ
หมทู่ ี่ 2 ต�ำบลเพ
อ�ำเภอเมอื ง จงั หวัดระยอง

จากการด�ำน้�ำส�ำรวจพบวา่ ลกั ษณะพน้ื ทะเล เป็นทราย (ภาพที่ 55 และ 56) ระดบั การ
จมตัวมกี ารจมตัว เฉลยี่ 36.34 เซนตเิ มตร (ตารางที่ 27) มีการจมตัวเกินคานลา่ งของแทง่
คอนกรีต มีค่าเฉลี่ย 17.06 เซนติเมตร เม่ือเปรียบเทียบกับกองปะการังเทียมท่ีมีอายุน้อย
คอื ไมเ่ กนิ 5 ปี ซง่ึ เปน็ พนื้ ทราย ในระยะแรกไมม่ กี ารจมตวั แตเ่ มอ่ื มอี ายกุ ารใชง้ านนาน จะเกดิ
การพอกตวั ของอนุภาคทรายท�ำให้มีกองทรายทับถมทีค่ านของแท่งคอนกรีต

51

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการงั เทยี มในประเทศไทย

ภาพที่ 55

ลกั ษณะพื้นทอ้ งทะเลบรเิ วณ
ปะการงั เทียม บา้ นปากคลองเพ
หมู่ท่ี 2 ต�ำบลเพ อ�ำเภอเมือง
จงั หวัดระยอง

ภาพที่ 56

ลักษณะพ้ืนท้องทะเลบรเิ วณ
ปะการงั เทียม บ้านปากคลองเพ
หม่ทู ่ี 2 ต�ำบลเพ อ�ำเภอเมอื ง
จังหวัดระยอง

52

ตารางท่ี 27 การจมตวั ของแทง่ คอนกรีตขนาด 1.5 x 1.5 x 1.5 เมตร
ปะการังเทียม บ้านปากคลองเพ หมทู่ ่ี 2 ต�ำบลเพ อ�ำเภอเมือง จงั หวดั ระยอง

ทศิ การจมตวั ของแทง่ ปะการงั เทยี ม (ซม.) เฉลย่ี เฉลยี่ รเะดหยนา้ ะนกือลาคร่าาจงนม
มุม 1 มมุ 2 มุม 3 มุม 4 ต่อแท่ง ต่อทศิ

เหนอื แท่งที่ 1 30 36 32 33 32.75
แทง่ ท่ี 2 30 33 40 38 35.25 34.00 17.00

ใต้ แท่งท่ี 1 33 33 35 40 35.25
แทง่ ท่ี 2 37 35 32 33 34.25 34.75 17.75

ตะวันออก แทง่ ที่ 1 33 35 37 40 36.25
แทง่ ที่ 2 32 35 32 44 35.75 36.00 19.00

ตะวันตก แท่งท่ี 1 46 47 38 35 41.5
แทง่ ท่ี 2 40 42 38 39 39.75 40.50 23.50

เฉลี่ยรวม 4 ทิศ 36.34 19.31

จากการตรวจสภาพโครงสร้างของแท่งคอนกรีตที่ได้วัดการจมตัวรวม 8 แท่ง
และแท่งท่ีอยู่ใกล้เคียง ไม่พบการแตกหักหรือร้าว ซ่ึงอาจเป็นเพราะไม่สามารถสังเกตได้
เน่ืองจากพื้นผิวแท่งคอนกรีตมีสิ่งมีชีวิตปกคลุมทั่วแล้ว ไม่พบเน้ืออวนติดที่แท่งคอนกรีต
ซ่ึงแท่งคอนกรีตยังคงสภาพเป็นวัสดุดึงดูดสัตว์น�้ำและสัตว์เกาะติดได้ดี สามารถเป็นแหล่ง
อาศัยของสัตว์น้�ำได้

การด�ำน�้ำแบบ scuba ส�ำรวจ และถ่ายภาพสัตว์น้�ำท่ีมีอยู่บริเวณปะการังเทียม และ
จ�ำแนกชนดิ ปลา มจี �ำนวน 19 วงศ์ 33 ชนิด สัตว์นำ�้ เศรษฐกจิ ทพี่ บ ได้แก่ ปลากะพงขา้ งปาน
ปลาสากเหลือง และปลาสรอ้ ยนกเขา (ภาคผนวก ข)

3.2 บ้านอำ� เภอ-บา้ นบางสะเหร่ อำ� เภอสตั หีบ จงั หวดั ชลบุรี
การใชเ้ ครอ่ื ง Side-Scanning Sonar คน้ หาตามพกิ ดั ทมี่ อี ยพู่ บวา่ ทกุ พกิ ดั มปี ะการงั เทยี ม

ท่ียังคงสภาพ สามารถมองเห็นจากจอแสดงผล พบปะการังเทียมวางเรียงกันเป็นกลุ่ม
ขนาดใหญ่ มีแทง่ คอนกรตี กระจายตวั อย่บู ริเวณใกล้ ๆ กองใหญ่ (ภาพท่ี 57)

53

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการงั เทยี มในประเทศไทย

ภาพที่ 57

การจัดวางกองปะการังเทียม
จากเครอ่ื งมอื Side Scan
Sonar ปะการงั เทยี ม
บ้านอ�ำเภอ-บ้านบางสะเหร่
อ�ำเภอสัตหีบ จงั หวดั ชลบรุ ี

ภาพที่ 58

ภาพจากเครือ่ ง Side
Scanning Sonar ดว้ ยคล่ืน
เสยี งแนวดิง่ แสดงความสงู
ของปะการงั เทยี ม
บา้ นอ�ำเภอ-บา้ นบางสะเหร่
อ�ำเภอสัตหีบ จังหวดั ชลบุรี

ลกั ษณะของพนื้ ทะเลบริเวณทีจ่ ัดวางเปน็ พ้ืนทรายปนโคลน (ภาพที่ 59) คา่ เฉลีย่ ของ
รอ้ ยละองคป์ ระกอบอนภุ าคดนิ บรเิ วณกองปะการงั เทยี ม ประกอบดว้ ยประเภทโคลนปนทราย
แป้ง ร้อยละ 34.13 ประเภททรายแป้ง 10.12 ประเภททรายละเอียด 13.35 ประเภททราย
15.36 ประเภททรายหยาบ 9.93 ประเภททรายหยาบมาก 8.07 และประเภทกรวด 9.05 เมอ่ื
รวมคา่ อนภุ าคของโคลนและทรายแปง้ มคี า่ เทา่ กบั 44.25 ซง่ึ แสดงวา่ องคป์ ระกอบอนภุ าคดนิ
เป็นทรายปนโคลน (ตารางที่ 28)

ภาพท่ี 59

ลักษณะพ้นื ท้องทะเลบริเวณ
ท่ีจัดวางปะการงั เทยี ม
บ้านอ�ำเภอ บ้านบางสะเหร่
อ�ำเภอสตั หีบ จงั หวัดชลบุรี

54

สภาพโครงสร้างแท่งคอนกรีตตัวปะการังเทียมที่เกิดข้ึนหลังการจัดวางปะการังเทียม
ไม่พบรอยร้าว การแตกหัก เน่ืองจากพบว่ามีส่ิงมีชีวิตยึดเกาะกระจายท่ัวแท่งปะการังเทียม
การวางตัวของแท่งปะการงั เทียม มีระนาบเสมอกับแนวระดับ พบวา่ มีการจมตัว มขี อ้ สังเกต
ลักษณะการจมตัวจะเป็นแบบถูกกลบด้วยโคลน (ภาพที่ 60) โดยปะการังเทียมบางแท่งจะ
พบแค่ส่วนด้านบนของแท่งโผล่พ้นพ้ืนผิวมาเพียงบางส่วนของคานด้านบน แต่ผลจากการ
สำ� รวจพอสรปุ เบอื้ งตน้ ไดว้ า่ แมพ้ น้ื ทใ่ี นบรเิ วณดงั กลา่ วซง่ึ มสี ภาพพน้ื ทะเลเปน็ ทรายปนโคลน
และมสี ภาพพน้ื คอ่ นขา้ งออ่ นนมุ่ นนั้ ไมน่ า่ จะมผี ลกระทบตอ่ โครงสรา้ งทางดา้ นกายภาพตอ่ ตวั
ปะการังเทียม

ตารางที่ 28 ร้อยละองค์ประกอบอนภุ าคดิน บรเิ วณปะการงั เทียม
บา้ นอ�ำเภอ-บา้ นบางสะเหร่ อ�ำเภอสัตหีบ จังหวดั ชลบรุ ี

ชนิดอนภุ าค ขนาดอนภุ าค % ตะกอนดนิ
โคลนปนทรายแป้ง (silt-clay) < 0.063 34.13
ทรายละเอียดมาก (very fine sand) 0.063 - 0.125 10.12
ทรายละเอียด (fine sand) 0.125 - 0.250 13.35
ทราย (medium sand) 0.250 - 0.500 15.36
ทรายหยาบ (coarse sand) 0.500 - 1.000 9.93
ทรายหยาบมาก (very coarse sand) 1.000 - 2.000 8.07
กรวด (granule) > 2.000 9.05

ภาพที่ 60

การจมตัวของแท่งปะการงั เทยี ม
บ้านอ�ำเภอ – บ้านบางสะเหร่
อ�ำเภอสตั หีบ จังหวดั ชลบุรี

55

รายงานสถานภาพด้านกายภาพของแนวปะการังเทียมในประเทศไทย

การดำ� นำ้� สำ� รวจพบวา่ สตั วเ์ กาะตดิ ทเี่ ขา้ มายดึ พนื้ ทกี่ ารเจรญิ เตบิ โตบนตวั ปะการงั เทยี ม
ได้ดีและครอบคลุมพื้นท่ีมาก ได้แก่ เพรียงหิน ฟองน้�ำ (ภาพที่ 61) ส่วนสัตว์น�้ำซึ่งเข้ามา
อาศยั ในบรเิ วณนสี้ ว่ นใหญเ่ ปน็ ปลาทะเลขนาดเลก็ ทห่ี ากนิ และอาศยั บรเิ วณพนื้ ทะเล และสตั ว์
ทะเลทีช่ อบหลบซ่อนตัว เชน่ ปลาสลิดหนิ ปลาอมไข่ ปลาสร้อยนกเขา ปลานกแก้ว ปลาเก๋า
เปน็ ตน้ มจี �ำนวน 18 วงศ์ 35 ชนดิ (ภาคผนวก ข) นอกจากนี้ยงั พบฝงู ปลาสากเข้ามาหากิน
บริเวณรอบกองปะการังเทียมอีกด้วย ส่วนผลทางด้านนิเวศวิทยาน่าจะเกี่ยวข้องกับสภาพ
แวดลอ้ มและพนื้ ทซ่ี งึ่ มผี ลกระทบโดยตรงตอ่ การเขา้ มาอยอู่ าศยั และเจรญิ เตบิ โตของสง่ิ มชี วี ติ
ในบริเวณดงั กล่าวมากกว่า

ภาพที่ 61
สตั วเ์ กาะติดมชี ีวิตทย่ี ดึ เกาะแทง่
ปะการงั เทยี ม บ้านอ�ำเภอ
บ้านบางสะเหร่ อ�ำเภอสัตหีบ
จงั หวดั ชลบรุ ี

3.3. บา้ นปากทะเล-บ้านบางแก้ว อำ� เภอบ้านแหลม จังหวดั เพชรบรุ ี
การใช้เคร่ือง Side-Scanning Sonar ค้นหาตามพิกัดท่ีมีอยู่พบว่า ทุกพิกัดไม่พบ

ปะการังเทียม (ภาพท่ี 62 และภาพท่ี 63) จากการสอบถามเบ้ืองต้นกับชาวประมงในพ้ืนที่
นั้นให้ค�ำตอบว่าอาจเกิดจากเรือประมงขนาดใหญ่เข้ามาท�ำการประมงแล้วลากเอาแท่ง
ปะการังเทียมออกไปจากพื้นท่ี และชาวประมงที่ท�ำการประมงในบริเวณดังกล่าวบอกว่า
ไมม่ สี ง่ิ กดี ขวางเคร่อื งมือท�ำการประมง เช่น อวนจมปมู า้ และอวนจมกุ้ง

ภาพที่ 62
การส�ำรวจแหลง่ ปะการงั เทียม
จากเคร่อื งมอื Side Scanning
Sonar บา้ นบางแก้ว
อ�ำเภอบ้านแหลม จงั หวดั เพชรบรุ ี

56

ภาพที่ 63
แหลง่ ปะการังเทยี ม
จากเครอ่ื งมอื Side Scanning
Sonar บ้านบางแกว้
อ�ำเภอบา้ นแหลม จงั หวัดเพชรบุรี

3.4. บา้ นห้วยยาง หมทู่ ี่ 7 ต�ำบลห้วยยาง อำ� เภอทับสะแก จังหวดั ประจวบครี ีขนั ธ์
การใช้เครอื่ ง Side-Scanning Sonar ค้นหาตามพกิ ดั ท่ีมีอยู่พบว่า กองปะการงั เทียมที่

ยังคงสภาพ สามารถมองเห็นจากจอแสดงผล แต่มีความผิดพลาดของพิกัดในการจัดวางท้ัง
8 กองที่ส�ำรวจ (ภาพที่ 64) จะพบปะการังเทียมวางเรียงกันเป็นกลุ่ม อาจมีการซ้อนกันเป็น
3 ชนั้ ในบางจดุ ความสงู ของกองปะการงั เทยี มทสี่ ำ� รวจมคี วามสงู ประมาณ 3 เมตร ความกวา้ ง
ของกองประมาณ 30 เมตรและยาว 30 เมตร

ภาพที่ 64
แสดงภาพถ่ายแหล่งปะการัง
เทียมโดยเคร่ืองมือ Side
Scanning Sonar
บ้านหว้ ยยาง หม่ทู ี่ 7
ต�ำบลห้วยยาง อ�ำเภอทับสะแก
จังหวัดชมุ พร

ลักษณะของพ้ืนทะเลบริเวณท่ีจัดวางเป็นพื้นโคลนปนทราย มีเศษเปลือกหอยจ�ำนวน
มากปนในเนอื้ ของโคลนท่ีอยดู่ า้ นบนของพนื้ (ภาพที่ 65) ซ่งึ เกดิ จากการรว่ งหล่นของเปลอื ก
หอยและเพรียงหินจากแท่งปะการังเทียม มีข้อสังเกตลักษณะการจมตัวจะเป็นแบบถูกกลบ
ด้วยโคลนและเศษเปลือกหอย ท�ำให้มุมทั้ง 4 ของแท่งปะการังเทียมมีความสูงท่ีโผล่พ้นพ้ืน
ท้ัง 4 มุมไม่เท่ากัน (ภาพท่ี 66) การจมตัวของแท่งคอนกรีต มีค่าเฉล่ีย 56.72 เซนติเมตร
คดิ เปน็ รอ้ ยละ 37.81 ของความสงู แทง่ คอนกรตี แตเ่ มอ่ื พจิ ารณาจากระยะการจมตวั เหนอื คาน
ด้านล่างของวัสดุ มคี ่าเฉลย่ี 39.72 เซนติเมตร (ตารางที่ 29) บรเิ วณนน้ี า่ จะมีการพอกตัวของ
อนุภาคทราย ท�ำให้วัสดุถูกกลบฝังจากตะกอนทราย อาจท�ำให้มีการเปล่ียนแปลงของชนิด
ปลา หรอื สตั ว์อนื่ ๆ ในกองเดิม เนือ่ งจากขาดชอ่ งโพรง ร่วมเงาของกองหนิ นอ้ ยลง ท�ำให้ปลา
จ�ำพวกตอ้ งการรม่ เงามนี ้อยลง

57

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการงั เทียมในประเทศไทย

ภาพท่ี 65

ลกั ษณะพ้ืนท้องทะเลบรเิ วณทจี่ ดั
วางปะการงั เทียม บ้านห้วยยาง
หมู่ที่ 7 ต�ำบลห้วยยาง อ�ำเภอ
ทบั สะแก จังหวัดประจวบครี ีขนั ธ์

ภาพที่ 66

การจมตัวของแทง่ ปะการังเทยี ม
บ้านห้วยยาง หม่ทู ่ี 7
ต�ำบลหว้ ยยาง อ�ำเภอทับสะแก
จังหวดั ประจวบคีรขี นั ธ์

58

ตารางที่ 29 การจมตัวของแทง่ ปะการงั เทยี ม บา้ นหว้ ยยาง
หมูท่ ี่ 7 ต�ำบลห้วยยาง อ�ำเภอทบั สะแก จังหวัดประจวบครี ขี นั ธ์

ทิศ การจมตัวของแทง่ ปะการังเทียม (ซม.) เฉลย่ี เฉลยี่ รเะดหยนา้ ะนกือลาครา่าจงนม
มมุ 1 มมุ 2 มมุ 3 มมุ 4 ต่อแทง่ ตอ่ ทศิ

เหนอื แท่งท่ี 1 57 48 58 60 55.75
แท่งที่ 2 55 49 50 53 51.75 53.75 36.75

ใต้ แท่งท่ี 1 49 53 50 56 52.00
แท่งท่ี 2 65 61 57 58 60.25 56.12 39.12

ตะวันออก แท่งที่ 1 67 57 58 63 61.25
แทง่ ที่ 2 68 52 54 59 61.50 61.38 44.38

ตะวันตก แทง่ ที่ 1 57 50 51 47 51.25
แท่งท่ี 2 59 62 63 56 60.00 55.62 38.62

เฉลย่ี รวม 4 ทศิ 56.72 39.72

องค์ประกอบของตะกอนพน้ื ทะเล
เมอ่ื วเิ คราะห์องค์ประกอบอนภุ าคดิน เปน็ ค่าร้อยละ พบวา่ ประกอบด้วยประเภทโคลน
ปนทรายแป้ง 50.78 ประเภททรายละเอยี ดมาก 9.02 ประเภททรายละเอยี ด 10.83 ประเภท
ทราย 6.44 ประเภททรายหยาบ 6.92 ประเภททรายหยาบมาก 4.52 และประเภทกรวด 11.50
(ตารางท่ี 30) ซ่ึงปริมาณโคลนปนทรายแป้ง ร้อยละ 50-75 จดั เปน็ โคลนปนทราย

ตารางที่ 30 ร้อยละองคป์ ระกอบอนภุ าคดิน บรเิ วณปะการังเทยี ม
บ้านหว้ ยยาง หม่ทู ่ี 7 ต�ำบลหว้ ยยาง อ�ำเภอ ทบั สะแก จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

ชนิดอนุภาค ขนาดอนุภาค % ตะกอนดนิ
โคลนปนทรายแปง้ (silt-clay) < 0.063 50.78
ทรายละเอียดมาก (very fine sand) 0.063 - 0.125 9.02
ทรายละเอยี ด (fine sand) 0.125 - 0.250 10.83
ทราย (medium sand) 0.250 - 0.500 6.44
ทรายหยาบ (coarse sand) 0.500 - 1.000 6.92
ทรายหยาบมาก (very coarse sand) 1.000 - 2.000 4.52
กรวด (granule) > 2.000 11.50

59

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการงั เทยี มในประเทศไทย

สภาพโครงสร้างแท่งคอนกรีตตัวปะการังเทียมที่เกิดข้ึนหลังการจัดวางปะการังเทียม
พบการแตกหักของแท่งคอนกรีตชัดเจน แต่แท่งยังสามารถคงรูปร่างอยู่ได้โดยไม่เสียรูปทรง
(ภาพที่ 67) การวางตวั ของแทง่ ปะการงั เทยี ม มรี ะนาบเสมอกบั แนวระดบั และพบเศษซากของ
เคร่อื งมอื ประมงปกคลุมบริเวณแทง่ ปะการงั เทียมจำ� นวนมาก สว่ นใหญเ่ ปน็ เนอ้ื อวนประเภท
อวนลาก (ภาพที่ 68)

ภาพที่ 67
การแตกของแทง่ ปะการงั เทียม
บา้ นห้วยยาง หมูท่ ่ี 7
ต�ำบลห้วยยาง อ�ำเภอทับสะแก
จงั หวดั ประจวบคีรขี นั ธ์

ภาพที่ 68
เศษเครือ่ งมอื ประมงทปี่ กคลุม
แท่งปะการงั เทียม บ้านห้วยยาง
หมู่ท่ี 7 ต�ำบลห้วยยาง
อ�ำเภอทับสะแก
จงั หวัดประจวบครี ขี นั ธ์

การด�ำน�้ำส�ำรวจพบว่า ส่ิงมีชีวิตท่ีเข้ามายึดพ้ืนที่การเจริญเติบโตบนตัวปะการังเทียม
ไดด้ เี ตม็ พน้ื ทแ่ี ละมเี ปอรเ์ ซน็ ตค์ รอบคลมุ มาก ไดแ้ ก่ฟองนำ้� รองลงมาไดแ้ ก่กลมุ่ หอยสองฝาและ
เพรยี งหิน และยงั พบกัลปงั หาในบางจุด แตจ่ ากการพบซากเปลอื กเพรียงหนิ และเศษเปลอื ก
หอยบรเิ วณใตแ้ ทง่ ปะการงั เทยี มซงึ่ หลดุ รว่ งลงจากแทง่ คอนกรตี นา่ จะเกดิ จากความหนาแนน่
ของสิ่งมีชีวิตประเภทเกาะติดท่ีมีน้�ำหนักมากจนไม่สามารถยึดติดกับแท่งปะการังได้จึงร่วง
หล่นลงบนพ้ืน ส่วนสัตว์น�้ำซ่ึงเข้ามาอาศัยในบริเวณน้ีส่วนใหญ่เป็นปลาทะเลขนาดเล็กและ
ขนาดกลางทหี่ ากนิ และอาศยั บรเิ วณพนื้ ทะเล และสตั วท์ ะเลทช่ี อบหลบซอ่ นตวั เชน่ ปลากะพง
ขา้ งปาน ปลาสลดิ หนิ ปลาอมไข่ ปลาสรอ้ ยนกเขา ปลาขา้ วเมา่ นำ้� ลกึ นอกจากนยี้ งั พบในกลมุ่
ปลาผเี ส้อื ปลาสิงโต ปลงิ ทะเลและแม่นทะเล เปน็ ตน้ รวม 18 วงศ์ 43 ชนดิ (ภาคผนวก ข)

60

3.5 บ้านปากดวด หมทู่ ่ี 1 ต�ำบลกลาย อำ� เภอท่าศาลา จังหวดั นครศรธี รรมราช
จากการใช้เครื่อง side-scanning sonar ค้นหาตามพิกัดต�ำแหน่งท่ีจัดวางพบว่า

ทกุ พกิ ดั มปี ะการงั เทยี มทย่ี งั คงสภาพ สามารถมองเหน็ จากจอแสดงผล ทงั้ นบ้ี รเิ วณตำ� แหนง่ จดุ
F2 พบปะการงั เทียมถกู จดั วางเป็นกลมุ่ กว้างประมาณ 35 เมตร และยาวประมาณ 50 เมตร
(ภาพที่ 69) ความลกึ ของน�้ำขณะสำ� รวจประมาณ 9 เมตร แทง่ คอนกรีตซ้อนทับกนั เป็นกลมุ่
สูง 1 - 2 ช้ัน (ประมาณ 1 - 2 เมตร) (ภาพที่ 70)

ภาพท่ี 69
ภาพจากเครอื่ ง Side-Scanning
Sonar แสดงปะการงั เทยี ม
จดุ F2 ของแหลง่ ท�ำการประมง
นครศรธี รรมราช 2

พนื้ ทศ่ี กึ ษา (จดุ F2) ภาพที่ 70
ภาพจากเครอ่ื ง Side-Scanning
0 Sonar ดว้ ยคลน่ื เสยี งแนวดง่ิ
5 แสดงความสงู ของปะการงั เทยี ม
10 จดุ F2 ของแหลง่ ท�ำการประมง
นครศรธี รรมราช 2

การด�ำน�้ำแบบ scuba บริเวณต�ำแหน่งจุด F2 พบว่าหน้าดินเป็นโคลนหนาประมาณ
5-10 เซนติเมตร ถัดไปเป็นพื้นแข็งคือชั้นของเปลือกหอย บางบริเวณหน้าดินเป็นโคลนพอก
หนากวา่ บรเิ วณอนื่ ระดบั การจมตวั มกี ารจมตวั เฉลย่ี 23.81 เซนตเิ มตร (ตารางที่ 31) คดิ เปน็
ร้อยละ 15.8 ของความสูงแทง่ โดยทศิ ที่จมมาก คอื ทศิ ตะวนั ออก ทศิ ใต้ และทศิ เหนือ ตาม
ลำ� ดบั สว่ นทศิ ตะวนั ตกมกี ารจมตวั นอ้ ยทส่ี ดุ เมอื่ พจิ ารณาการจมตวั ของระดบั เหนอื คานของ
วสั ดุ พบวา่ มีคา่ เฉล่ีย 6.81 เซนตเิ มตร

61

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการังเทียมในประเทศไทย

ตารางท่ี 31 การจมตัวของแท่งคอนกรีตขนาด 10 x 1.0 x 1.0 เมตร
ปะการังเทยี มจุด F2 ของแหลง่ ท�ำการประมงนครศรีธรรมราช 2

ทิศ การจมตัวของแท่งปะการังเทียม (ซม.) เฉลีย่ เฉลีย่ รเะดหยน้าะนกอื ลาคร่าาจงนม
มมุ 1 มุม 2 มุม 3 มุม 4 ตอ่ แทง่ ตอ่ ทิศ

เหนือ แทง่ ท่ี 1 30 5 14 21 17.50
แทง่ ท่ี 2 35 26 28 27 29.00 23.25 6.25

ใต้ แท่งท่ี 1 24 27 29 24 26.00
แทง่ ท่ี 2 25 34 28 22 27.25 26.63 9.63

ตะวนั ออก แทง่ ที่ 1 28 29 25 28 27.50
แท่งที่ 2 30 33 30 31 31.00 29.25 12.25

ตะวนั ตก แทง่ ที่ 1 18 16 13 17 16.00 -
แทง่ ที่ 2 16 13 15 21 16.25 16.13

เฉล่ยี รวม 4 ทศิ 23.81 6.81

อนึ่ง โดยทั่วไปการจมตัวของแท่งคอนกรีตมีปัจจัยหลักมาจากกระแสน�้ำ ซ่ึงท�ำให้เกิด
ปรากฏการณ์ 2 รูปแบบควบคู่กัน คือ รูปแบบที่ 1 การจมตัวจากการกัดเซาะ (scouring)
ทฐี่ านโครงสรา้ งวสั ดปุ ะการงั เทยี มซงึ่ เกดิ จากกระแสนำ�้ ปะทะกบั ปะการงั เทยี มแลว้ ขดุ พน้ื ตรง
ฐานโครงสรา้ งเปน็ แอง่ หลมุ เรอ่ื ย ๆ ในทส่ี ดุ ฐานโครงสรา้ งวสั ดปุ ะการงั เทยี มกจ็ มลงในแอง่ นน้ั
และถ้ากระแสน้�ำแรงมากพอก็จะเกิดอิทธิพลไกลถึงบริเวณด้านนอกด้วย โดยเฉพาะพื้นท้อง
ทะเลทเ่ี ปน็ โคลนเหลว หรอื ทรายละเอยี ดจะถกู พดั ออกจนเปน็ แอง่ ตนื้ ๆ และเปน็ บรเิ วณกวา้ ง
ส่วนรูปแบบท่ี 2 การจมตัวจากการกลบฝังของตะกอนท่ีฐานโครงสร้างวัสดุปะการังเทียมซึ่ง
เกดิ จากกระแสนำ�้ ทพ่ี ดั พาตะกอนมา เมอื่ ปะทะกบั ปะการงั เทยี มจะลดความเรว็ ลงจนเกดิ การ
ตกตะกอนแลว้ กลบฝงั ทฐี่ านโครงสรา้ งปะการงั เทยี มและรอบ ๆ กองปะการงั เทยี ม โดยเฉพาะ
บริเวณใจกลางกองปะการงั เทียมและดา้ นตรงข้ามกับทศิ ท่ีกระแสน้�ำไหลมา ทง้ั น้ี การจมตวั
จากการกดั เซาะและการกลบฝังของตะกอนจะเกิดควบคกู่ ัน เพราะทศิ ทางกระแสนำ้� จะสลับ
กนั ไปมาทง้ั ในรอบวนั และรอบฤดกู าล การจมตวั ของปะการงั เทยี มทเี่ กดิ จากการกดั เซาะจะถงึ
ระดบั สมดลุ ในทสี่ ดุ แตก่ ารกดั เซาะยงั เกดิ อยโู่ ดยปรากฏเปน็ แอง่ ตามฐานโครงสรา้ งปะการงั เทยี ม
เพยี งแตไ่ มไ่ ดท้ ำ� ใหเ้ กดิ การจมตวั เพม่ิ แลว้ สว่ นการจมตวั จากการกลบฝงั ของตะกอนจะยงั เกดิ
ต่อไปอกี เนื่องจากมีตะกอนท่ีกระแสน�้ำพดั พามาเร่ือยๆ ถูกน�ำมาเติมอีก

62

เน่อื งจากปะการังเทยี มนจี้ ดั วางมาแล้ว 17 ปี การจมตวั ตวั จากการกัดเซาะ (scouring)
จึงน่าจะอยู่ในภาวะคงท่ีแล้ว การจมตัวท่ีด�ำเนินการต่อไปน่าจะเป็นการจมตัวจากการกลบ
ฝังของตะกอน ซ่ึงการศึกษาครั้งน้ีท�ำการวัดบริเวณขอบนอกกองส่ีทิศ และจากปัจจัยทิศทาง
กระแสนำ�้ ซง่ึ มอี ทิ ธพลตอ่ ทศิ ทางการแพรก่ ระจายของการสะสมตะกอนดนิ นนั้ ชาวประมงบอก
ว่าช่วงฤดูคลื่นลมแรง (ลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ) กระแสน�้ำที่ไหลจากทิศเหนือจะไหล
แรงกวา่ ทศิ อนื่ สว่ นในชว่ งฤดคู ลน่ื ลมสงบ (ลมมรสมุ ตะวนั ตกเฉยี งใต)้ ซงึ่ มรี ะยะเวลายาวนาน
กวา่ กระแสนำ�้ ทไ่ี หลจากทศิ ใตจ้ ะไหลแรงกวา่ ทศิ อน่ื และมคี วามแรงมากกวา่ กระแสนำ�้ ในชว่ ง
ฤดูคลน่ื ลมแรงด้วย จึงอนุมานไดว้ า่ กระแสน้�ำจากทิศใตน้ ่าจะมอี ิทธพิ ลต่อกองปะการงั เทียม
บรเิ วณนมี้ ากกวา่ ทศิ อนื่ ซง่ึ นา่ จะสง่ ผลใหบ้ รเิ วณทศิ ใตม้ กี ารจมตวั นอ้ ย และทศิ เหนอื จะเปน็ ทศิ
ทมี่ กี ารจมตวั มากเนอ่ื งจากไดร้ บั การสะสมตะกอนดนิ ทถี่ กู พดั พามาจากทศิ ใตแ้ ลว้ กองปะการงั เทยี ม
ไดช้ ะลอความเร็วของกระแสน้�ำจนทำ� ใหเ้ กดิ การจมลงของตะกอนในมวลน้�ำลงสพู่ น้ื

อยา่ งไรกต็ าม จากตารางที่ 32 ทิศตะวันตกเป็นบริเวณทีม่ ีจมตัวนอ้ ยที่สดุ สว่ นทิศใตม้ ี
การจมตวั มากเชน่ เดยี วกบั ทศิ เหนอื ซง่ึ สะทอ้ นวา่ ปจั จยั ดา้ นอน่ื นอกเหนอื จากทศิ กระแสนำ้� หลกั
อาจส่งผลต่อสภาพการจมตวั ดว้ ย โดยอาจเป็นลักษณะการกระจายตัวของแทง่ คอนกรตี ทไ่ี ม่
เปน็ ระเบยี บ มคี วามหนาแน่นเป็นหย่อม ๆ (ทศิ ใต้ค่อนขา้ งมแี ทง่ คอนกรีตหนาแน่นนอ้ ยกวา่
บรเิ วณอน่ื ) หรอื ผงั การจดั วางของแหลง่ ทำ� การประมงนครศรธี รรมราช 2 ทม่ี กี ลมุ่ แทง่ คอนกรตี
21 กลมุ่ โดยมกี ลมุ่ แทง่ คอนกรตี ขนาด 50 แทง่ จำ� นวน 8 กลมุ่ ลอ้ มรอบจดุ F2 ในรศั มี 100 เมตร
นอกจากน้ีภูมิประเทศบริเวณนี้มีลักษณะคล้ายอ่าว มีช่ือเรียกว่า อ่าวสิชล - ท่าศาลา
ซงึ่ อาจมลี กั ษณะคลนื่ ลมหรอื กระแสนำ้� เขา้ - ออกในทศิ ทางเฉพาะตวั เหลา่ นเ้ี ปน็ ปจั จยั เชงิ ซอ้ น
ตอ่ ทศิ ทางการสะสมตวั ของตะกอนโคลนบรเิ วณนี้ได ้ ซึง่ หากตอ้ งการความชัดเจนเรอ่ื งปจั จยั
ทีม่ ีผลตอ่ การจมตวั ของกองปะการังเทยี ม กจ็ ำ� เปน็ ตอ้ งทำ� การศกึ ษาอย่างละเอยี ดตอ่ ไป

อยา่ งไรกด็ ี ระดบั การจมตวั เฉลย่ี 23.81 เซนตเิ มตร (16.00 – 31.00 เซนตเิ มตร) สำ� หรบั
แทง่ คอนกรตี ขนาด 10 x 1.0 x 1.0 เมตร ทจ่ี ดั วางมาแลว้ 17 ป ี ยงั อยใู่ นระดับท่นี ่าพอใจ

องคป์ ระกอบของตะกอนพนื้ ทะเล
เมอื่ วิเคราะห์องค์ประกอบอนภุ าคดนิ เป็นค่าร้อยละ พบว่า ประกอบดว้ ยประเภทโคลน
ปนทรายแปง้ 24.62 ประเภททรายละเอยี ดมาก 0.97 ประเภททรายละเอียด 1.64 ประเภท
ทราย 2.10 ประเภททรายหยาบ 6.44 ประเภททรายหยาบมาก 30.46 และประเภทกรวด 33.77
(ตารางท่ี 32) ซึ่งมีปรมิ าณโคลนปนทรายแป้ง ต้ังแตร่ ้อยละ 0-25 จดั เป็นทราย

63

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการงั เทียมในประเทศไทย

ตารางที่ 32 ร้อยละองค์ประกอบอนภุ าคดนิ บริเวณปะการงั เทยี ม
บา้ นปากดวด หม่ทู ี่ 1 ต�ำบลกลาย อ�ำเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรธี รรมราช

ชนดิ อนุภาค ขนาดอนภุ าค % ตะกอนดิน
โคลนปนทรายแปง้ (silt-clay) < 0.063 24.62
ทรายละเอยี ดมาก (very fine sand) 0.063 - 0.125 0.97
ทรายละเอียด (fine sand) 0.125 - 0.250 1.64
ทราย (medium sand) 0.250 - 0.500 2.10
ทรายหยาบ (coarse sand) 0.500 - 1.000 6.44
ทรายหยาบมาก (very coarse sand) 1.000 - 2.000 30.46
กรวด (granule) > 2.000 33.77

จากการตรวจสภาพโครงสรา้ งของแทง่ คอนกรตี ทไ่ี ดว้ ดั การจมตวั รวม 8 แทง่ ไมพ่ บการ
แตกหกั หรอื รา้ ว ซงึ่ อาจเปน็ เพราะไมส่ ามารถสงั เกตไดเ้ นอื่ งจากพน้ื ผวิ แทง่ คอนกรตี มสี ง่ิ มชี วี ติ
ปกคลมุ ท่ัวแลว้ แทง่ คอนกรีตท่ัวไปมสี ภาพโครงสร้างทปี่ กติดี อย่างไรกต็ ามพบแท่งคอนกรตี
ท่ีคานด้านบนจ�ำนวนหนึ่งคานมีสภาพหักโก่งข้ึนเล็กน้อย จ�ำนวน 1 แท่ง แต่ยังมีสภาพ
แข็งแรงอยู่ คาดว่าเปน็ ความเสยี หายขณะท�ำการจัดวาง

สว่ นความเสยี หายจากการถกู อวนปกคลมุ เนอื่ งจากนำ้� คอ่ นขา้ งขนุ่ ทำ� ใหก้ ารคน้ หาเนอ้ื
อวนท่ปี กคลุมเป็นไปไดย้ าก อยา่ งไรก็ตาม พบเน้อื อวนขนาดตาเล็ก (ขนาดตาอวน 1 - 4 ซม.)
ยาวรวมประมาณ 2 เมตร และอวนขนาดตาใหญ่ (ขนาดตาอวน มากกว่า 4 ซม.) ยาวรวม
ประมาณ 5 เมตร นอกจากน้ีพบเอน็ ตกปลาติดค้างอย่ดู ้วย

สัตวน์ ้ำ� ที่มอี ยู่บริเวณปะการงั เทยี ม พบปลา 22 ชนิด จาก 12 วงศ์ (ภาคผนวก ข) ทงั้ น้ี
เนอ่ื งจากนำ้� คอ่ นขา้ งขนุ่ จงึ เปน็ อปุ สรรคในการสำ� รวจชนดิ ปลา โดยเฉพาะปลาทตี่ น่ื ตกใจงา่ ย
และปลาทม่ี กั หลบตามซอกมมุ ตา่ ง ๆ ดงั นนั้ ชนดิ ปลาทป่ี รากฏพบจากการสำ� รวจอาจนอ้ ยกวา่
ที่มอี ยจู่ ริง
3.6 บ้านบ่อกรอง หมู่ที่ 2 ตำ� บลม่วงงาม อำ� เภอสิงหนคร จังหวดั สงขลา

จากการใช้เคร่อื ง side-scanning sonar คน้ หาจากพกิ ัดตำ� แหนง่ ตามแบบแปลนแลว้
ไมพ่ บ คาดวา่ เปน็ เพราะในปที จ่ี ดั วางยงั ใชเ้ พยี งเขม็ ทศิ ในการหาตำ� แหนง่ จงึ มกี ารคลาดเคลอื่ น
ของพิกัดต�ำแหน่งจัดวางจริง จึงได้ค้นหาใหม่ตามพิกัดต�ำแหน่งที่ชาวประมงท้องถิ่นทราบ
คอื แลตติจดู 7 องศา 21.520 ลิปดาเหนอื ลองจิจูด 100 องศา 31.650 ลิปดา ตะวนั ออก จึง
ไดพ้ บกลุม่ ของแทง่ คอนกรตี ขนาด 2.0 x 2.0 x 2.0 เมตร และขนาด 1.0 x 1.0 x 1.0 เมตร
มลี กั ษณะเปน็ กลมุ่ ๆ หลายกลมุ่ ไมเ่ ปน็ ระเบยี บ ลกั ษณะแทง่ คอนกรตี ปะการงั เทยี มยงั คงสภาพ
สามารถมองเหน็ จากจอแสดงผล กลุ่มแทง่ คอนกรีตขนาด 2.0 x 2.0 x 2.0 เมตร พบประมาณ
50 แทง่ กวา้ งประมาณ 70 เมตร และยาวประมาณ 90 เมตร (ภาพท่ี 71) โดยรวมกนั หนาแนน่
บรเิ วณฝ่ังตะวันออก ความลึกของน�้ำขณะสำ� รวจประมาณ 10.5 เมตร ความสงู ของกองวสั ดุ
แท่งคอนกรีตสงู 1 ช้นั (ประมาณ 2 เมตร) ไมพ่ บการซ้อนทับกนั (ภาพที่ 72)

64

ภาพที่ 71
ภาพจากเครอื่ ง Side Scanning
Sonar แสดงปะการงั เทยี มบา้ น
บอ่ กรอง หมทู่ ่ี 2 ต�ำบลมว่ งงาม
อ�ำเภอสงิ หนคร จงั หวดั สงขลา

พน้ื ทศ่ี กึ ษา
แหลง่ ท�ำการประมง
หนา้ บา้ นบอ่ กรอง

0 ภาพท่ี 72
5 ภาพจากเครอื่ ง Side-Scanning
Sonar ดว้ ยคลนื่ เสยี งแนวดง่ิ
10

แสดงความสงู ของปะการงั เทยี ม
บรเิ วณหนา้ บา้ นบอ่ กรอง
หมทู่ ี่ 2 ต�ำบลมว่ งงาม
อ�ำเภอสงิ หนคร จงั หวดั สงขลา

การด�ำน้ำ� แบบ scuba ลกั ษณะพื้นทะเล พบวา่ หน้าดนิ เป็นโคลนเหลวบางๆ (หนาน้อย
กว่า 5 เซนตเิ มตร) ถดั ไปเปน็ พ้ืนแข็งคือช้นั ของเปลอื กหอย ระดบั การจมตัวมกี ารจมตวั เฉล่ยี
19.34 เซนติเมตร (ตารางท่ี 33) คิดเปน็ ร้อยละ 9.67 ของความสูงแทง่ คอนกรตี และอาจเปน็
ระดบั การจมตวั ทอ่ี ยใู่ นภาวะสมดลุ แล้วเพราะไดถ้ กู จดั วางมานานถึง 22 ปแี ลว้ ซงึ่ จากระดับ
การจมตัวอยู่ท่ีประมาณความสูงของคานล่างของโครงสร้างแท่งคอนกรีต ( 20 เซนติเมตร )
ถอื เป็นระดับที่นอ้ ยและนา่ พอใจ ทงั้ นอ้ี าจมสี าเหตุจากแท่งคอนกรตี มีขนาด 2.0 x 2.0 x 2.0
เมตร ภายในเป็นชอ่ งวา่ งทีก่ วา้ ง และถกู จัดวางกระจายตวั ไมไ่ ด้ซอ้ นทบั กนั จึงทำ� ให้กระแส
น�้ำไหลผ่านไดด้ ี จนไม่เกิดการสะสมของตะกอนที่สะสมตัวจนกลบฝังมาก อยา่ งไรก็ตามควร
ศึกษากลุ่มแทง่ คอนกรีตขนาด 1.0 x 1.0 x 1.0 เมตร ทีอ่ ยู่ใกล้เคียง เพ่ือเปรยี บเทยี บระดับการ
จมตัวดว้ ย

เมอ่ื พจิ ารณาระดบั การจมตวั แตล่ ะทศิ พบวา่ ทศิ ตะวนั ออกมกี ารจมตวั นอ้ ยทส่ี ดุ รองลง
มาคอื ทศิ เหนอื สว่ นทศิ ทม่ี กี ารจมตวั มากและมรี ะดบั ทเี่ ลยความสงู ของคานลา่ งแทง่ คอนกรตี
แลว้ คือทิศตะวันตกและทศิ ใต้ เทา่ กับ 10.13 และ 5.50 เซนตเิ มตร ตามลำ� ดบั

65

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการังเทยี มในประเทศไทย

ตารางที่ 33 การจมตัวของแทง่ คอนกรีตขนาด 1.5 x 1.5 x 1.5 เมตร
ของปะการังเทียมสงขลา 3 บรเิ วณแหล่งท�ำการประมง หน้าบา้ นบอ่ กรอง
หมู่ที่ 2 ต�ำบลมว่ งงาม อ�ำเภอสิงหนคร จงั หวัดสงขลา

ทิศ การจมตัวของแทง่ ปะการงั เทยี ม (ซม.) เฉลี่ย เฉล่ยี รเะดหยน้าะนกือลาครา่าจงนม
มุม 1 มุม 2 มมุ 3 มุม 4 ต่อแทง่ ตอ่ ทิศ

เหนือ แทง่ ท่ี 1 23 12 2 18 13.75 -
ใต้ แทง่ ท่ี 2 23 22 15 18 19.50 16.63
ตะวนั ออก แทง่ ที่ 1
ตะวันตก แท่งที่ 2 9 22 30 13 18.50
แท่งท่ี 1 23 30 28 25 26.50 22.50 5.50
แทง่ ท่ี 2
แท่งที่ 1 4 5 8 16 8.25 -
แท่งที่ 2 11 0 30 15 14.00 11.13

25 25 20 26 24.00
30 26 35 30 30.25 27.13 10.13

เฉลย่ี รวม 4 ทิศ 19.34 2.34

องคป์ ระกอบของตะกอนพนื้ ทะเล
ค่าเฉล่ียของร้อยละองค์ประกอบอนุภาคดินบริเวณกองปะการังเทียม ประกอบด้วย
ประเภทโคลนปนทรายแป้ง 13.32 ประเภททรายละเอียดมาก 1.45 ประเภททรายละเอียด
2.78 ประเภททราย 6.34 ประเภททรายหยาบ 10.72 ประเภททรายหยาบมาก 23.72 และ
ประเภทกรวด 43.12 ซึ่งค่าร้อยละของตะกอนดินที่เป็นโคลนปนทรายแป้ง เท่ากับ 0 - 25
จัดเปน็ พ้นื ทราย (ตารางท่ี 34)

ตารางท่ี 34 รอ้ ยละองคป์ ระกอบอนภุ าคดนิ บริเวณปะการงั เทียม หนา้ บ้านบ่อกรอง
หมู่ท่ี 2 ต�ำบลม่วงงาม อ�ำเภอสงิ หนคร จังหวัดสงขลา

ชนดิ อนภุ าค ขนาดอนุภาค % ตะกอนดิน
โคลนปนทรายแปง้ (silt-clay) < 0.063 11.87
ทรายละเอยี ดมาก (very fine sand) 0.063 - 0.125 1.45
ทรายละเอยี ด (fine sand) 0.125 - 0.250 2.78
ทราย (medium sand) 0.250 - 0.500 6.34
ทรายหยาบ (coarse sand) 0.500 - 1.000 10.72
ทรายหยาบมาก (very coarse sand) 1.000 - 2.000 23.72
กรวด (granule) > 2.000 43.12

66

จากการตรวจสภาพแท่งคอนกรีตที่วัดการจมตัวรวม 8 แท่งและใกล้เคียง ไม่พบ
การแตกหักหรือร้าว ซ่ึงอาจเป็นเพราะไม่สามารถสังเกตได้เนื่องจากพ้ืนผิวแท่งคอนกรีต
มสี ง่ิ มชี วี ติ ปกคลมุ ทวั่ แลว้ สว่ นความเสยี หายจากการถกู อวนปกคลมุ พบเนอ้ื อวนขนาดตาใหญ่
(ขนาดตาอวนมากกว่า 4 เซนติเมตร) ยาวรวมประมาณ 6 เมตร นอกจากน้ี พบเอน็ ตกปลา
ตดิ คา้ งอย่ดู ้วย

สัตว์น้�ำที่มีอยู่บริเวณปะการังเทียม พบปลา 13 ชนิด จาก 9 วงศ์ ท้ังน้ี เน่ืองจาก
น้�ำค่อนข้างขุ่น จึงเป็นอุปสรรคในการส�ำรวจชนิดปลา โดยเฉพาะปลาที่ต่ืนตกใจง่ายและ
ปลาที่มักหลบตามซอกมุมต่างๆ ดังน้ัน ชนิดปลาที่ปรากฏพบจากการส�ำรวจอาจน้อยกว่า
ทม่ี อี ยู่จรงิ
3.7 เกาะไข่ใหญ่-เกาะล้าน อำ� เภอกะเปอร์ จงั หวดั ระนอง

การใชเ้ ครอื่ ง Side-Scanning Sonar คน้ หาตามพกิ ดั ทมี่ อี ยพู่ บวา่ ทกุ พกิ ดั มปี ะการงั เทยี ม
ที่ยังคงสภาพดี สามารถมองเห็นจากจอแสดงผล พบปะการังเทียมวางเรียงกันเป็นกลุ่ม
บนพ้ืนทะเลที่เป็นทราย การวางตัวของแท่งคอนกรีต มีระนาบเสมอกับแนวระดับผิวดิน
โดยแทง่ คอนกรีตมกี ารกระจาย 3 - 4 แท่ง/กลมุ่ (ภาพท่ี 73)

ภาพท่ี 73
ภาพจากเครอื่ ง Side Scanning
Sonar แสดงปะการงั เทยี ม
เกาะไข่ใหญ-่ เกาะลา้ น
อ�ำเภอกะเปอร์ จงั หวดั ระนอง

ภาพท่ี 74
ภาพจากเครอ่ื ง Side Scanning
Sonar ดว้ ยคลนื่ เสยี งแนวดงิ่
แสดงความสงู ของปะการงั เทยี ม
บรเิ วณ เกาะไข่ใหญ-่ เกาะลา้ น
อ�ำเภอกะเปอร์ จงั หวดั ระนอง

67

รายงานสถานภาพด้านกายภาพของแนวปะการังเทียมในประเทศไทย

การจมตัวพบวา่ มีการจมตัวเฉล่ีย 39.06 เซนตเิ มตร (ตารางท่ี 35) คิดเปน็ ร้อยละ 26.04
ของความสงู แทง่ คอนกรตี โดยทศิ ทจ่ี มมากทสี่ ดุ คอื ทศิ ตะวนั ออก และทศิ ใต้ และทงั้ สองทศิ น้ี
มกี ารจมตวั เกนิ คานลา่ งของแทง่ คอนกรตี 39.38 และ 24.00 เซนติเมตร ตามลำ� ดบั โดยเฉลี่ย
การจมตวั เกินคานล่าง มคี ่าเทา่ กับ 22.06 เซนตเิ มตร (ตารางท่ี 35 และภาพท่ี 75)

ตารางท่ี 35 การจมตัว (เซนตเิ มตร) ของแท่งคอนกรีตบริเวณปะการงั เทยี ม
เกาะไข่ใหญ่ –เกาะล้าน อ�ำเภอกะเปอร์ จงั หวดั ระนอง

ทศิ การจมตัวของแท่งปะการงั เทยี ม (ซม.) เฉลี่ย เฉลยี่ รเะดหยนา้ ะนกอื ลาครา่าจงนม
มุม 1 มมุ 2 มมุ 3 มุม 4 ตอ่ แทง่ ตอ่ ทศิ

เหนอื แทง่ ท่ี 1 24 21 28 26 24.75
ใต้ แทง่ ท่ี 2 30 22 25 28 26.25 25.50 8.50
ตะวันออก แทง่ ที่ 1
ตะวันตก แท่งที่ 2 40 52 28 54 43.50
แทง่ ที่ 1 38 40 44 32 38.50 41.00 24.00
แท่งที่ 2
แท่งท่ี 1 53 58 57 55 55.75
แทง่ ท่ี 2 58 59 56 55 57.00 56.38 39.38

31 38 36 37 35.50
36 31 33 25 31.25 33.38 16.38

เฉลี่ยรวม 4 ทศิ 39.06 22.06

ภาพท่ี 75

แสดงการจมตวั ของแท่งปะการงั เทยี ม
เกาะไข่ใหญ่ – เกาะล้าน อ�ำเภอกะเปอร์
จงั หวัดระนอง

68

ภาพที่ 76

ลกั ษณะพ้ืนท้องทะเลบรเิ วณ
ท่ีจัดวางปะการงั เทียมเกาะไข่ใหญ่ –
เกาะล้าน อ�ำเภอกะเปอร์
จังหวัดระนอง

องค์ประกอบของตะกอนพืน้ ทะเล
ค่าเฉล่ียของร้อยละองค์ประกอบอนุภาคดินบริเวณกองปะการังเทียม ประกอบด้วย
ประเภทโคลนปนทรายแป้ง 2.42 ประเภททรายละเอียดมาก 2.54 ประเภททรายละเอียด
10.37 ประเภททราย 16.32 ประเภททรายหยาบ 22.91 ประเภททรายหยาบมาก 24.50
และประเภทกรวด 20.94 ซ่งึ ค่ารอ้ ยละของตะกอนดินทเี่ ปน็ โคลนปนทรายแป้ง เท่ากบั 0 - 25
จดั เป็นพนื้ ทราย (ตารางท่ี 36 และภาพท่ี 76)

ตารางท่ี 36 รอ้ ยละองคป์ ระกอบอนุภาคดิน บรเิ วณปะการังเทียม
เกาะไข่ใหญ–่ เกาะล้าน อ�ำเภอกะเปอร์ จังหวัดระนอง

ชนิดอนภุ าค ขนาดอนุภาค % ตะกอนดิน
โคลนปนทรายแป้ง (silt-clay) < 0.063 2.42
ทรายละเอียดมาก (very fine sand) 0.063 - 0.125 2.54
ทรายละเอยี ด (fine sand) 0.125 - 0.250 10.37
ทราย (medium sand) 0.250 - 0.500 16.32
ทรายหยาบ (coarse sand) 0.500 - 1.000 22.91
ทรายหยาบมาก (very coarse sand) 1.000 - 2.000 24.50
กรวด (granule) > 2.000 20.94

สภาพโครงสร้างแท่งคอนกรีตไม่พบรอยร้าว การแตกหัก พบว่ามีสิ่งมีชีวิตขนาดใหญ่
ยดึ เกาะตดิ กระจายครอบคลมุ ทว่ั บนผวิ ของแทง่ คอนกรตี พบเศษอวนทข่ี าดตดิ กบั แทง่ คอนกรตี
รวมถึงเศษขยะแตไ่ ม่มากนกั (ภาพท่ี 77)

69

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการังเทยี มในประเทศไทย

ภาพที่ 77

สภาพโครงสรา้ งของแทง่
คอนกรีต บริเวณเกาะไข่ใหญ่ –
เกาะลา้ น อ�ำเภอกะเปอร์
จงั หวดั ระนอง

การดำ� นำ้� สำ� รวจ และสงั เกตดว้ ยสายตาพบวา่ สง่ิ มชี วี ติ ทเ่ี ขา้ มายดึ พน้ื ทกี่ ารเจรญิ เตบิ โต
บนผิวแท่งคอนกรีตได้ดีและมเี ปอร์เซน็ ต์ครอบคลุมมาก ได้แก่ เพรยี งหิน ฟองน้�ำ สว่ นสัตว์นำ�้
ซ่ึงเข้ามาอาศัยในบริเวณนี้ส่วนใหญ่เป็นปลาทะเลที่หากินและอาศัยบริเวณพื้นทะเล และ
สตั วท์ ะเลทช่ี อบหลบซอ่ นตวั จำ� นวน 29 วงศ์ 64 ชนดิ เชน่ ปลาสรอ้ ยนกเขา ปลากะพงขา้ งปาน
ปลากะรงั ทอ้ งกำ� ป่นั กลมุ่ ปลาอมไข่ กล่มุ ปลาสลิดหนิ ปลาผเี สอ้ื เทวรปู และปลาผีเสอื้ คอขาว
เป็นตน้ (ภาคผนวก ข) นอกจากน้ยี งั พบปลาจม้ิ ฟนั จระเข้ข้างกองปะการงั เทยี มดว้ ย

ปะการงั เทยี มอายมุ ากกวา่ 15 ปี ทด่ี ำ� เนนิ การสำ� รวจอยทู่ ร่ี ะดบั นำ้� ลกึ 8 - 10 เมตร สว่ นใหญ่
ยังมีการคงสภาพอยู่ แต่บางแห่งส�ำรวจไม่พบกองปะการังเทียมซึ่งคาดว่าอาจเกิดจากเรือประมง
ขนาดใหญล่ ากเอาแทง่ ปะการงั เทยี มออกไป การซอ้ นกนั ของแทง่ ปะการงั เทยี มสงู 1 - 3 ชน้ั พนื้ ทอ้ งทะเล
สว่ นใหญเ่ ปน็ พนื้ ทรายสภาพแทง่ คอนกรตี สว่ นใหญไ่ มพ่ บรอยรา้ ว และการแตกหกั หรอื ไมส่ ามารถ
สังเกตได้เน่ืองจากพ้ืนผิวแท่งคอนกรีตมีส่ิงมีชีวิตปกคลุมท่ัวแล้ว และส่วนใหญ่มีอวนปกคลุม
กองปะการงั เทยี มสว่ นใหญม่ ลี กั ษณะถกู กลบฝงั ดว้ ยตะกอนดนิ 19.34-56.72 เซนตเิ มตร และสว่ นใหญ่
เกินคานล่างของแท่งคอนกรีต 2.34 - 39.72 เซนติเมตร สัตว์น้�ำที่มีอยู่บริเวณปะการังเทียม
พบปลา 105 ชนดิ จาก 36 วงศ์ (ภาคผนวก ข)

70

สรุปผลการศกึ ษา

การส�ำรวจสภาพปะการังเทียมที่จัดสร้างด้วยแท่งคอนกรีต ขนาด 1.5x1.5x1.5 เมตร
และ 2.0 x 2.0 x 2.0 เมตร ที่กรมประมงไดจ้ ดั วางเพื่อสร้างเปน็ ปะการังเทียมระหวา่ ง พ.ศ.
2521-2556 ตลอดแนวชายฝง่ั 22 จงั หวดั สมุ่ เลอื กพนื้ ทเี พอื่ ส�ำรวจ 21 แหง่ ในพนื้ ที่ 11 จงั หวดั
ได้แก่ พนื้ ท่ีจัดสรา้ งปะการงั เทยี มจังหวัดจันทบุรี ระยอง ตราด ชลบรุ ี เพชรบุรี ประจวบครี ีขันธ์
นครศรีธรรมราช สงขลา ระนอง กระบี่ และตรัง ระหว่างเดอื นมถิ นุ ายน 2556 - มนี าคม 2557
โดยแบ่งเกณฑ์การส�ำรวจเป็นสองลักษณะ คือ ตามช่วงอายุ และลักษณะพ้ืนทะเลที่จัดวาง
ปะการงั เทยี ม

การส�ำรวจสภาพปะการังเทียมตามช่วงอายุ แบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม คือ กลุ่มที่ 1 อายุ
นอ้ ยกว่า 5 ปี จ�ำนวน 9 แห่ง กล่มุ ท่ี 2 อายุ 5 - 15 ปี จ�ำนวน 6 แห่ง และกล่มุ ท่ี 3 อายุมากกว่า
15 ปี จำ� นวน 7 แหง่ พบวา่ ปะการงั เทยี มทง้ั หมดจดั วางทร่ี ะดบั ความลกึ นำ�้ ระหวา่ ง 7 - 17 เมตร
ส�ำรวจการมีอยู่ของปะการังเทียม โดยใช้เคร่ือง side-scanning sonar ส่งสัญญาณคลื่น
แบบสแกนจากดา้ นขา้ งของเรอื สำ� รวจ สว่ นใหญพ่ บปะการงั เทยี มอยใู่ นสภาพดี ในปะการงั เทยี ม
อายุน้อยกว่า 5 ปี และ อายุ 5 - 15 ปี ส่วนอายุมากกว่า 15 ปี สว่ นใหญพ่ บปะการังเทียม
แตไ่ ม่พบ 1 แหง่ สว่ นการสง่ คลน่ื เสียงสะทอ้ นแบบแนวดงิ่ ตรวจสอบความสงู ของวตั ถุใต้นำ้�
พบกองวสั ดอุ ยกู่ นั อยา่ งกระจาย เปน็ กลมุ่ หรอื ซอ้ นทบั กนั เปน็ กลมุ่ สงู 1 - 3 ชนั้ การดำ� นำ�้ แบบ
scuba พบการแตกหกั นอ้ ย มอี วนเกา่ ปกคลมุ อยบู่ า้ ง พบสตั วเ์ กาะตดิ ขน้ึ ปกคลมุ แทง่ คอนกรตี

สว่ นการจมของวสั ดุวัดจากความสงู ของตะกอนที่ทับถมสงู เกินคานลา่ ง 17 เซนตเิ มตร
พบว่า ปะการังเทียมทุกแห่งมีการจมตัวระหว่าง 0.00 - 39.72 เซนติเมตร การจมตัวเฉล่ีย
17.75 เซนตเิ มตร เมอ่ื พจิ ารณาการจมตัวตามชว่ งอายุ พบว่ากลมุ่ ปะการงั เทียมอายุนอ้ ยกว่า
5 ปี ส่วนใหญม่ ลี ักษณะถกู กลบฝังดว้ ยตะกอนดินสงู 5.31 - 13.84 เซนตเิ มตร ซ่งึ การจมตวั
ไมเ่ กนิ คานลา่ งของแทง่ คอนกรตี กลมุ่ อายรุ ะหวา่ ง 5 - 15 ปี พบการจมตวั ระหวา่ ง 0.00 - 36.66
เซนตเิ มตร รอ้ ยละ 67 ของปะการงั เทยี มกลมุ่ อายรุ ะหวา่ ง 5 - 15 ปี พบมกี ารจมตวั และในกลมุ่
อายนุ ี้มคี า่ การจมตัวเฉลย่ี 11.59 เซนตเิ มตร และปะการงั เทียมที่อายมุ ากกวา่ 15 ปี พบวา่ มี
การจมตวั ร้อยละ 100 โดยมกี ารจมตัวระหว่าง 2.34 - 39.72 เซนติเมตร และมีคา่ การจมตัว
เฉล่ีย 19.04 เซนติเมตร แนวโน้มการจมตัวของปะการังเทียมคือ เม่ือมีอายุมากข้ึนจะเกิด
การพอกตวั ของตะกอนดินทำ� ใหม้ ีการทับถมทค่ี านล่างของแทง่ คอนกรีตมากขึ้น

การส�ำรวจสภาพปะการงั เทียมตามลกั ษณะดนิ พ้นื ทะเล แบ่งออกเปน็ 3 กลมุ่ คอื กลุ่ม
ปะการงั เทยี มบนพนื้ ทราย กลมุ่ ปะการงั เทยี มบนพน้ื ทรายปนโคลน และกลมุ่ ปะการงั เทยี มบน
พืน้ โคลนปนทราย นัน้ มีโอกาสพบการจมตวั ของปะการงั เทยี มบนพืน้ โคลนปนทราย และพ้นื
ทรายปนโคลน มากกว่าบนพืน้ ทราย ซึง่ ทง้ั นม้ี ปี จั จัยอ่ืนมผี ลต่อการจมของแท่งปะการงั เทยี ม
ด้วย เชน่ กระแสน้�ำ และการซ้อนทับกนั ของแท่งคอนกรตี เปน็ ต้น

สตั วน์ ้�ำท่พี บบริเวณกลุม่ ปะการังเทียมในชว่ งอายุ 3 ชว่ ง รวมกนั จ�ำนวน 131 ชนิด และ
พบวา่ เมอ่ื ปะการงั เทยี มทม่ี อี ายมุ ากขน้ึ พบชนดิ สตั วน์ ำ�้ บรเิ วณปะการงั เทยี มเพมิ่ มากขนึ้ ดว้ ย
โดยทจี่ ำ� นวนชนดิ สตั วน์ ำ�้ ทก่ี ลมุ่ ปะการงั เทยี มอายนุ อ้ ยกวา่ 5 ปี ระหวา่ ง 5 - 15 ปี และ มากกวา่
15 ปี มจี ำ� นวนชนิด เท่ากบั 72, 79 และ 105 ชนิด ตามลำ� ดับ

71

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการงั เทียมในประเทศไทย

72

กภาคผนวก

ข้อมลู ทั่วไปของแหลง่ ปะการังเทยี มทีด่ �ำ เนินการส�ำ รวจ

73

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการังเทียมในประเทศไทย

ขอ้ มูลทว่ั ไปของแหลง่ ปะการังเทียม
ทด่ี ำ�เนนิ การสำ�รวจ

1 อายปุ ะการังเทียมทีส่ ำ�รวจน้อยกวา่ 5 ปี

1.1 บ้านคลองสน หม่ทู ่ี 3 ต�ำ บลเกาะชา้ ง
อ�ำ เภอเกาะช้าง จงั หวดั ตราด

ช่ือแหล่ง : กปม 55 - 10 - 01

งบประมาณ : กรมประมง สำ�นักวิจัยและพัฒนาประมงทะเล ปีงบประมาณ 2555

สถานที่ : บา้ นคลองสน หมูท่ ่ี 3 ตำ�บลเกาะช้าง อำ�เภอเกาะชา้ ง จังหวดั ตราด
ระดับน�ำ้ ลึก : (ภาพผนวกที่ 1)
ลกั ษณะพนื้ ทะเล : 12 - 14 เมตร เม่ือน�้ำลงตำ�่ สุด ตามแผนที่เดินเรอื กรมอุทกศาสตร์
หมายเลข 102
ทราย

ระยะหา่ งฝัง่ : 1.5 - 2 กโิ ลเมตร โดยประมาณจากตำ�แหน่ง B ถงึ C ขนาน
ตามแนวละติจดู เข้าหาฝงั่

ชนิดและขนาดวัสดุ : แท่งคอนกรตี ขนาด 1.5 x 1.5 x 1.5 เมตร จำ�นวน 524 แท่ง
ทนุ่ ลอยแสดงตำ�แหนง่ ทีห่ มายและขอบเขต จำ�นวน 8 ทุ่น
(ภาพผนวกที่ 2)

วนั ท่ีจดั วางในทะเล : 27 ตลุ าคม 2555

74

ภาพผนวกที่ 1
แผนท่ีสงั เขปบรเิ วณจดั สร้าง
ปะการงั เทียม บ้านคลองสน
หมทู่ ่ี 3 ต�ำบลเกาะช้าง
อ�ำเภอเกาะชา้ ง จังหวดั ตราด

ภาพผนวกที่ 2
ผังการจดั วางปะการังเทียม
บ้านคลองสน หม่ทู ่ี 3
ต�ำบลเกาะช้าง อ�ำเภอเกาะชา้ ง
จงั หวัดตราด

กลุ่มละ 13 แท่ง จำ�นวน 16 กลุม่ รวม 208 แทง่

กลุ่มละ 79 แทง่ จำ�นวน 4 กลุม่ รวม 316 แทง่

ทุน่ ลอยแสดงตำ�แหนง่ ทห่ี มายและขอบเขต รวม 8 ทุ่น

75

รายงานสถานภาพด้านกายภาพของแนวปะการังเทียมในประเทศไทย

1.2 บา้ นคงุ้ กระเบน หมู่ท่ี 7 ตำ�บลคลองขุด
อ�ำ เภอทา่ ใหม่ จังหวัดจนั ทบรุ ี

ชื่อแหล่ง : มทษ 55 - 01

งบประมาณ : งบประมาณสนับสนุนจากมลู นิธิทรัพย์สนิ สว่ นพระมหากษตั ริย์
สถานที่ : ปี 2555 จำ�นวน 3,000,000 บาท
พืน้ ทีจ่ ดั สรา้ ง : หมู่ที่ 7 บ้านค้งุ กระเบน ตำ�บลคลองขดุ อำ�เภอท่าใหม่
จงั หวัดจนั ทบุรี (ภาพผนวกที่ 3)
2.0 ตารางกิโลเมตร ขนาด (กวา้ ง x ยาว) 1.0 x 2.0 กิโลเมตร

ระดับนำ�้ ลึก : 14.5 - 16 เมตร เม่ือน้�ำลงต�ำ่ สดุ ตามแผนทเี่ ดินเรือ
ลักษณะพื้นทะเล : กรมอุทกศาสตร์ หมายเลข 102
ทราย

ระยะห่างฝงั่ : 12 - 14 กโิ ลเมตร โดยประมาณจากตำ�แหนง่ B และ C ขนานตาม

แนวลองจจิ ดู เข้าหาฝงั่

ชนิดและขนาดวัสดุ : แทง่ คอนกรีต ขนาด 1.5 x 1.5 x 1.5 เมตร จำ�นวน 513 แท่ง
ทนุ่ ลอย แสดงตำ�แหน่งทห่ี มายและขอบเขต จำ�นวน 8 ทุ่น
(ภาพผนวกที่ 4)

วันทีจ่ ดั วางในทะเล : 18 - 19 ตลุ าคม 2555

76

ภาพผนวกท่ี 3

แผนท่ีสงั เขปบริเวณจดั สร้าง
ปะการังเทยี ม หมู่ท่ี 7 บ้าน
คงุ้ กระเบน ต�ำบลคลองขุด
อ�ำเภอทา่ ใหม่ จังหวดั จันทบรุ ี

ภาพผนวกท่ี 4

ผังการจดั วางปะการังเทียม
หม่ทู ี่ 7 บ้านคุ้งกระเบน
ต�ำบลคลองขดุ อ�ำเภอท่าใหม่
จงั หวดั จนั ทบุรี

กลุ่มละ 8 แทง่ จำ�นวน 6 กลมุ่ รวม 93 แท่ง
กลมุ่ ละ 9 แท่ง จำ�นวน 5 กลุ่ม รวม 614 แท่ง
กลุ่มละ 70 แท่ง จำ�นวน 6 กลมุ่ รวม
ทนุ่ ลอยแสดงตำ�แหนง่ ที่หมายและขอบเขต 8 ทุ่น

77

รายงานสถานภาพด้านกายภาพของแนวปะการังเทยี มในประเทศไทย

1.3 ชายฝง่ั ทะเลเขต ตำ�บลตะพง - ตำ�บลเพ
อำ�เภอเมอื ง จงั หวัดระยอง

ชือ่ แหล่ง : ระยอง 52 - 01

งบประมาณ : กรมประมง สำ�นกั วิจยั และพัฒนาประมงทะเล ปีงบประมาณ 2552
สถานที่ : จำ�นวน 10,000,000 บาท
พืน้ ที่จัดสร้าง : ชายฝัง่ ทะเลเขต ตำ�บลตะพง - ตำ�บลเพ อำ�เภอเมือง จังหวัดระยอง
ระดบั น้�ำลึก : (ภาพผนวกที่ 5)
ลักษณะพ้ืนทะเล : จัดวางเปน็ กลมุ่ ภายในพืน้ ท่ีขนาด (กว้าง x ยาว) 1.86 x 7.44
กโิ ลเมตร
16 - 18 เมตร เมอ่ื นำ้� ลงตำ่� สดุ ตามแผนทเี่ ดินเรือ
กรมอุทกศาสตร์ หมายเลข 102
ทราย

ระยะหา่ งฝงั่ : 7.8 - 13.0 กิโลเมตร โดยประมาณจากตำ�แหน่ง B และ A ขนาน

ตามลองจิจดู เข้าหาชายฝัง่

ชนิดและขนาดวสั ดุ : แท่งคอนกรตี ขนาด 1.5 x 1.5 x 1.5 เมตร จำ�นวน 2,235 แท่ง
ทุ่นลอยแสดงตำ�แหนง่ ท่หี มายและขอบเขต จำ�นวน 18 ท่นุ
(ภาพผนวกท่ี 6)

วนั ท่จี ัดวางในทะเล : ดำ�เนินการจัดวางแท่งคอนกรีตระหวา่ งวนั ที่ 2 - 30 พฤศจกิ ายน
2552

78

ภาพผนวกที่ 5

แผนทส่ี งั เขปบรเิ วณ
จัดสรา้ งปะการงั เทียม
หน้าหาดแม่ร�ำพึง ชายฝั่งทะเล
เขต ต�ำบลตะพง - ต�ำบลเพ
อ�ำเภอเมือง จงั หวัดระยอง

ภาพผนวกท่ี 6

ผงั การจัดวางปะการงั เทยี ม
บริเวณหน้าหาดแม่ร�ำพึง
ชายฝัง่ ทะเลเขต ต�ำบลตะพง -
ต�ำบลเพ อ�ำเภอเมอื ง
จงั หวดั ระยอง

แท่งคอนกรีตกลุ่มละ 8 แท่ง จำ�นวน 163 กลมุ่ รวม 1,304 แทง่
แทง่ คอนกรตี กลมุ่ ละ 35 แทง่ จำ�นวน 20 กลมุ่ รวม 700 แทง่
แทง่ คอนกรีตกล่มุ ละ 58 แท่ง จำ�นวน 3 กลมุ่
แท่งคอนกรีตกลมุ่ ละ 57 แทง่ จำ�นวน 1 กลุม่ รวม 231 แท่ง
ท่นุ ลอย แสดงตำ�แหน่งที่หมายและขอบเขต
รวม 18 ทุ่น

79

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการังเทยี มในประเทศไทย

1.4 ชุมชนหนองพังแค เมืองพทั ยา
อำ�เภอบางละมงุ จังหวัดชลบุรี

ชื่อแหลง่ : กปม. 55 – 10 - 03

งบประมาณ : โครงการพฒั นาตามแผนแมบ่ ทการจัดการประมงทะเลไทย
กิจกรรมการจดั สร้างปะการงั เทียมเพื่อการประมง ปีงบประมาณ
สถานท่ี : 2555
พ้นื ท่จี ัดสรา้ ง : บริเวณ ชมุ ชนหนองพงั แค เมืองพัทยา อำ�เภอบางละมุง
ระดับน�ำ้ ลกึ : จงั หวดั ชลบุรี (ภาพผนวกที่ 7)
การจดั วาง 6 กลุม่ เรียงเปน็ แถวยาว จาก A ถึง F ยาว 2.5 กิโลเมตร
และแตล่ ะกล่มุ หา่ งกัน 500 เมตร
7.0 - 9.0 เมตร ตามแผนท่เี ดนิ เรอื กรมอุทกศาสตร์ หมายเลข 001

ลกั ษณะพน้ื ทะเล : ทรายปนเปลือกหอย

ระยะหา่ งฝ่งั : 4 - 6 กิโลเมตรโดยประมาณจากตำ�แหน่ง A และ F ขนานตามแนว

ละตจิ ดู เขา้ หาฝ่ัง

ชนิดและขนาดวสั ดุ : แทง่ คอนกรีตขนาด 1.5 x 1.5 x 1.5 เมตร จำ�นวน 540 แทง่
ทุน่ ลอย แสดงตำ�แหน่งทีห่ มายและขอบเขต จำ�นวน 6 ทุ่น
(ภาพผนวกที่ 8)

วนั ทจ่ี ดั วางในทะเล : -

80

ภาพผนวกที่ 7
แผนทส่ี งั เขปบรเิ วณจดั สรา้ ง
ปะการงั เทียม ชมุ ชนหนองพงั แค
เมอื งพทั ยา อ�ำเภอบางละมุง
จงั หวดั ชลบรุ ี

ภาพผนวกท่ี 8
ผังการจัดวางปะการงั เทยี ม
ชมุ ชนหนองพังแค เมอื งพัทยา
อ�ำเภอบางละมุง จังหวัดชลบรุ ี

81

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการังเทยี มในประเทศไทย

1.5 ชุมชนสะพานหิน เทศบาลเมอื งชะอ�ำ
อ�ำ เภอชะอ�ำ จงั หวัดเพชรบรุ ี

ชอ่ื แหลง่ : กปม. 53 - 10 - 04

งบประมาณ : กรมประมง ปงี บประมาณ 2553 จำ�นวน 2,700,000 บาท

สถานที่ : ชุมชนสะพานหนิ เทศบาลเมืองชะอำ� อ.ชะอำ� จ.เพชรบรุ ี
พน้ื ทีจ่ ดั สร้าง : (ภาพผนวกที่ 9)
1 ตารางกิโลเมตร ขนาด 0.5 x 2.0 กิโลเมตร

ระดับน้�ำลกึ : 10.50 - 11.00 เมตร ตามแผนทเ่ี ดนิ เรือ กรมอทุ กศาสตร์
ลักษณะพื้นทะเล : หมายเลข 001
ทรายปนเปลือกหอย

ระยะหา่ งฝง่ั : 7 - 8 กโิ ลเมตรโดยประมาณจากตำ�แหน่ง A และ D ขนานตามแนว

ละติจดู เข้าหาฝ่งั

ชนดิ และขนาดวสั ดุ : แท่งคอนกรตี ขนาด 1.5 x 1.5 x 1.5 ลบ.ม. จำ�นวน 660 แทง่
ทนุ่ ลอย แสดงตำ�แหนง่ ท่ีหมาย จำ�นวน 8 ทนุ่ (ภาพผนวกท่ี 10)

วันท่จี ดั วางในทะเล : -

82

ภาพผนวกที่ 9
แผนที่สังเขปบรเิ วณ
จัดสรา้ งปะการังเทียม
ชมุ ชนสะพานหนิ
เทศบาลเมอื งชะอ�ำ
อ.ชะอ�ำ จ.เพชรบรุ ี

ภาพผนวกท่ี 10
ผงั การจัดวางแทง่ คอนกรีต
ชุมชนสะพานหิน
เทศบาลเมอื งชะอ�ำ อ.ชะอ�ำ
จ.เพชรบรุ ี

83

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการงั เทียมในประเทศไทย

1.6 บา้ นปากคลอง หม่ทู ่ี 5 ต�ำ บลแม่รำ�พึง
อ�ำ เภอบางสะพาน จงั หวดั ประจวบครี ขี นั ธ์

ช่อื แหล่ง : กปม. 55-10-05

งบประมาณ : กรมประมง สำ�นักวิจยั และพฒั นาประมงทะเล ปงี บประมาณ 2555

สถานที่ : หมู่ท่ี 5 บ้านปากคลอง ตำ�บลแมร่ ำ�พึง อำ�เภอบางสะพาน
พนื้ ทจ่ี ัดสรา้ ง : จงั หวดั ประจวบคีรีขนั ธ์ (ภาพผนวกท่ี 11)
1 ตารางกโิ ลเมตร

ระดบั นำ้� ลึก : 10 - 14 เมตร เม่ือนำ�้ ลงตำ่� สดุ ตามแผนท่ีเดนิ เรอื กรมอุทกศาสตร ์
ลกั ษณะพ้ืนทะเล : หมายเลข 203
โคลนปนทราย

ระยะหา่ งฝ่ัง : 7.5 กิโลเมตร โดยประมาณจากตำ�แหน่ง A และ D ขนานตามแนว

ละตจิ ดู เขา้ หาฝงั่

ชนิดและขนาดวัสดุ : แท่งคอนกรตี ขนาด 1.5 x 1.5 x 1.5 เมตร จำ�นวน 535 แทง่
ทนุ่ ลอยแสดงตำ�แหนง่ ท่ีหมายและขอบเขต จำ�นวน 7 ทนุ่
(ภาพผนวกที่ 12)

วนั ทีจ่ ดั วางในทะเล : -

84

ภาพผนวกท่ี 11

แผนทสี่ งั เขปบรเิ วณจดั สร้าง
ปะการังเทยี ม บ้านปากคลอง
หม่ทู ่ี 5 ต�ำบลแมร่ �ำพึง
อ�ำเภอบางสะพาน
จังหวดั ประจวบครี ขี นั ธ์

ภาพผนวกท่ี 12

ผังการจัดวางแทง่ คอนกรีต
บา้ นปากคลอง หมูท่ ี่ 5
ต�ำบลแม่ร�ำพงึ
อ�ำเภอบางสะพาน
จงั หวัดประจวบครี ีขันธ์

กลมุ่ ละ 31 แท่ง จำ�นวน 10 กล่มุ รวม 310 แทง่
กลุม่ ละ 75 แทง่ จำ�นวน 3 กลุ่ม รวม 225 แทง่
ทนุ่ ลอย แสดงตำ�แหนง่ ทห่ี มาย รวม 7 ทุ่น

85

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการงั เทียมในประเทศไทย

1.7 บ้านทา่ เขน็ หมู่ท่ี 2 ตำ�บลทา่ พญา
อ�ำ เภอปากพนงั จงั หวดั นครศรธี รรมราช

ช่ือแหล่ง : กปม. 54 - 10 - 06

งบประมาณ : กรมประมง สำ�นักวจิ ัยและพฒั นาประมงทะเล ปีงบประมาณ 2554
สถานท่ี : จำ�นวน 2,900,000 บาท
พื้นทีจ่ ัดสร้าง : หมทู่ ่ี 2 บ้านทา่ เข็น ตำ�บลทา่ พญา อำ�เภอปากพนงั จงั หวัด
ระดับน�ำ้ ลึก : นครศรธี รรมราช (ภาพผนวกท่ี 13)
ลกั ษณะพืน้ ทะเล : จัดวางเป็นแนวเส้นตรง 1 แถว แบง่ เป็น 9 กลุ่ม ระยะห่างระหวา่ ง
กล่มุ 500 เมตร
6.8 - 7.0 เมตร เมือ่ น้�ำลงต�่ำสดุ ตามแผนที่เดนิ เรอื กรมอทุ กศาสตร ์
หมายเลข 205
ทรายปนโคลน

ระยะห่างฝงั่ : 3.7 กิโลเมตร โดยประมาณจากตำ�แหน่ง A และ I

ชนิดและขนาดวัสดุ : แท่งคอนกรีตขนาด 1.5 x 1.5 x 1.5 เมตร จำ�นวน 614 แท่ง
ทุ่นลอยแสดงตำ�แหน่งท่หี มายและขอบเขต จำ�นวน 2 ทนุ่
(ภาพผนวกที่ 14)

วันทจ่ี ัดวางในทะเล : 31 มีนาคม - 2 เมษายน 2555

86

ภาพผนวกที่ 13
แผนทสี่ ังเขปบรเิ วณจดั สรา้ ง
ปะการงั เทียม บ้านท่าเขน็
หมู่ที่ 2 ต�ำบลท่าพญา
อ�ำเภอปากพนงั
จงั หวดั นครศรีธรรมราช

ภาพผนวกท่ี 14
ผงั การจดั วางปะการังเทยี ม
บ้านท่าเขน็ หมู่ท่ี 2
ต�ำบลท่าพญา อ�ำเภอปากพนงั
จงั หวัดนครศรีธรรมราช

กลมุ่ ละ 68 แท่ง จำ�นวน 7 กล่มุ และ รวม 614 แท่ง
กลุ่มละ 69 แท่ง จำ�นวน 2 กลมุ่ รวม 2 ท่นุ
ทุ่นลอยแสดงตำ�แหนง่ ท่ีหมายและขอบเขต

87

รายงานสถานภาพด้านกายภาพของแนวปะการงั เทยี มในประเทศไทย

1.8 บา้ นตลิง่ ชนั หมทู่ ี่ 2 ต�ำ บลตล่งิ ชนั
อำ�เภอจะนะ จงั หวัดสงขลา

ช่ือแหลง่ : จชต 53 - 05 - 01

งบประมาณ : กรมประมง โครงการสง่ เสริมอาชพี ด้านการเกษตรในจงั หวดั
สถานที่ : ชายแดนภาคใต้ ปงี บประมาณ 2553 จำ�นวน 3,000,000 บาท
พ้ืนท่จี ัดสรา้ ง : หมทู่ ี่ 2 บา้ นตล่งิ ชัน ตำ�บลตล่ิงชนั อำ�เภอจะนะ จังหวดั สงขลา
(ภาพผนวกท่ี 15)
ระดับน้�ำลึก : แบง่ เป็น 3 กลุ่ม เรยี งเป็น 1 แนว หา่ งกนั กลมุ่ ละ 1 กิโลเมตร
ลักษณะพ้ืนทะเล : รวมความยาวแนว 2 กิโลเมตร ขนาดแตล่ ะกล่มุ เปน็ รูปจตุรสั ยาว
ดา้ นละ 200 เมตร
10.0 - 10.5 เมตร เมือ่ น้ำ� ลงตำ่� สุด ตามแผนทีเ่ ดนิ เรอื
กรมอุทกศาสตร์ หมายเลข 206
ทรายปนโคลน

ระยะห่างฝัง่ : 4 กิโลเมตร

ชนิดและขนาดวัสดุ : แทง่ คอนกรตี ขนาด 1.5 x 1.5 x 1.5 เมตร จำ�นวน 675 แท่ง
ทนุ่ ลอยแสดงตำ�แหน่งทีห่ มายและขอบเขต จำ�นวน 12 ทนุ่
(ภาพผนวกท่ี 16)

วันทจ่ี ัดวางในทะเล : 2 - 9 กรกฎาคม 2553

88

ภาพผนวกท่ี 15
แผนท่สี งั เขปบรเิ วณจัดสรา้ ง
ปะการังเทียม บา้ นตลงิ่ ชัน
หม่ทู ี่ 2 ต�ำบลตลง่ิ ชนั
อ�ำเภอจะนะ จงั หวดั สงขลา
(จชต 53 - 05 - 01)

ภาพผนวกที่ 16
ผังการจัดวางปะการงั เทยี ม
บา้ นตลิง่ ชัน หม่ทู ี่ 2 ต�ำบลตลง่ิ ชนั
อ�ำเภอจะนะ จังหวดั สงขลา

กลมุ่ ละ 25 แท่ง จำ�นวน 12 กลมุ่ รวม 300 แทง่
กลุ่มละ 125 แทง่ จำ�นวน 3 กลมุ่ รวม 375 แท่ง
ทนุ่ ลอยแสดงตำ�แหน่งทีห่ มายและขอบเขต รวม 12 ทุ่น

89

รายงานสถานภาพด้านกายภาพของแนวปะการังเทยี มในประเทศไทย

1.9 บา้ นเกาะมุก หมทู่ ี่ 2 ต�ำ บลเกาะลิบง
อำ�เภอกันตงั จงั หวัดตรัง

ชอ่ื แหลง่ : กปม. 55 - 10 - 08

งบประมาณ : กรมประมง สำ�นักวจิ ยั และพฒั นาประมงทะเล ปีงบประมาณ 2555

สถานท่ี : หมทู่ ี่ 2 บ้านเกาะมกุ ตำ�บลเกาะลิบง อำ�เภอกันตงั จังหวัดตรัง
พ้ืนทีจ่ ดั สรา้ ง : (ภาพผนวกที่ 17)
พนื้ ที่จัดวาง (0.26 x 2) จำ�นวน 0.52 ตารางกิโลเมตร

ระดบั นำ�้ ลึก : 16.0 – 17.0 เมตร ตามแผนท่ีเดินเรอื กรมอุทกศาสตร์
ลักษณะพน้ื ทะเล : หมายเลข 308
โคลนปนทราย

ระยะห่างฝัง่ : 10.0 กโิ ลเมตร โดยประมาณจากตำ�แหน่ง BC2 ขนานตามแนว

ละตจิ ูดเขา้ หาฝ่งั

ชนิดและขนาดวสั ดุ : แทง่ คอนกรตี ขนาด 1.5 x 1.5 x 1.5 เมตร จำ�นวน 520 แทง่
ทนุ่ ลอยแสดงตำ�แหน่งท่ีหมายและขอบเขต จำ�นวน 8 ทมุ่
(ภาพผนวกท่ี 18)

วันทจี่ ดั วางในทะเล : -

90

ภาพผนวกที่ 17
แผนท่สี ังเขปบริเวณจัดสร้าง
ปะการงั เทียม บา้ นเกาะมกุ
ต�ำบลเกาะลบิ ง อ�ำเภอกันตงั
จงั หวดั ตรัง

ภาพผนวกที่ 18
ผงั การจดั วางปะการังเทยี ม
บ้านเกาะมกุ ต�ำบลเกาะลิบง
อ�ำเภอกนั ตัง จังหวัดตรงั

กลมุ่ ละ 52 แทง่ จำ�นวน 10 กลมุ่ รวม 520 แท่ง

ทุ่นลอยแสดงตำ�แหน่งท่ีหมายและขอบเขต รวม 8 ท่นุ

91

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการังเทยี มในประเทศไทย

2 อายุปะการงั เทียมท่สี �ำ รวจ 5 - 15 ปี

2.1 บ้านชน่ หมูท่ ่ี 5 ต�ำ บลตะพง อ�ำ เภอเมอื ง
จงั หวดั ระยอง

ชือ่ แหลง่ : 48 - 15 - 02

งบประมาณ : กรมประมง สำ�นกั วจิ ัยและพฒั นาประมงทะเล ปีงบประมาณ 2548
สถานท่ี : จำ�นวน 3,000,000 บาท
พื้นทีจ่ ดั สรา้ ง : บ้านช่น หมทู่ ี่ 5 ตำ�บลตะพง อำ�เภอเมอื ง จงั หวัดระยอง
ระดบั น�้ำลกึ : (ภาพผนวกท่ี 19)
ลักษณะพืน้ ทะเล : จดั วางเปน็ กล่มุ จำ�นวน 14 กล่มุ ภายในพ้นื ทข่ี นาด (กวา้ ง x ยาว)
0.5 x 2 กโิ ลเมตร
12 – 12.5 เมตร เมอ่ื น�ำ้ ลงตำ่� สุด ตามแผนท่ีเดนิ เรอื กรมอุทกศาสตร์
หมายเลข 102
ทราย

ระยะห่างฝ่งั : 4.5 – 5.5 กิโลเมตร โดยประมาณจากตำ�แหนง่ B และ A

ขนานตามลองจิจูดเขา้ หาชายฝ่ัง

ชนดิ และขนาดวัสดุ : แท่งคอนกรตี ขนาด 1.5 x 1.5 x 1.5 เมตร จำ�นวน 580 แทง่
ทนุ่ ลอยแสดงตำ�แหน่งทหี่ มายและขอบเขต จำ�นวน 8 ทนุ่
(ภาพผนวกที่ 20)

วันทจ่ี ดั วางในทะเล : ระหว่างวันท ่ี 7 - 11 พฤศจิกายน 2548

92

ภาพผนวกท่ี 19
แผนท่สี งั เขปบรเิ วณจดั สร้าง
ปะการงั เทียม บา้ นชน่ หมู่ท่ี 5
ต�ำบลตะพง อ�ำเภอเมือง
จังหวดั ระยอง

ภาพผนวกที่ 20
ผังการจดั วางปะการังเทียม
บริเวณบ้านช่น หมู่ท่ี 5
ต�ำบลตะพง อ�ำเภอเมอื ง
จังหวดั ระยอง

กลุม่ ละ 20 แท่ง จำ�นวน 10 กลมุ่ รวม 200 แทง่
กลมุ่ ละ 95 แทง่ จำ�นวน 4 กล่มุ รวม 380 แทง่
ทนุ่ ลอย แสดงตำ�แหน่งทีห่ มาย รวม 8 ทุ่น

93

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการังเทยี มในประเทศไทย

2.2 บ้านบางแสน เทศบาลตำ�บลแสนสขุ
อำ�เภอเมอื ง จังหวัดชลบุรี

ช่อื แหลง่ : 44 - 15 - 05

งบประมาณ : กรมประมง โครงการฟ้ืนฟทู ะเลไทย ปีงบประมาณ 2544

สถานที่ : บรเิ วณ บ้านบางแสน เทศบาลตำ�บลแสนสขุ อำ�เภอเมอื ง
พนื้ ท่จี ดั สรา้ ง : จงั หวัดชลบุรี (ภาพผนวกท่ี 21)
1 ตารางกโิ ลเมตร ขนาด 1.0 x 1.0 กิโลเมตร

ระดับน�ำ้ ลกึ : 7.0 - 9.0 เมตร ตามแผนที่เดนิ เรือ กรมอทุ กศาสตร์ หมายเลข 001

ลักษณะพืน้ ทะเล : ทรายปนโคลน

ระยะห่างฝง่ั : 2.9 - 3.4 กโิ ลเมตรโดยประมาณจากตำ�แหนง่ B และ C

ขนานตามแนวละตจิ ดู เขา้ หาฝ่ัง

ชนดิ และขนาดวัสดุ : แทง่ คอนกรีตขนาด 1.5 x 1.5 x 1.5 เมตร จำ�นวน 700 แทง่
ทนุ่ ลอย จำ�นวน 8 ทนุ่ (ภาพผนวกที่ 22)

วนั ท่ีจดั วางในทะเล : -

94

ภาพผนวกที่ 21
แผนที่สงั เขปบริเวณจดั สรา้ ง
ปะการงั เทยี ม บา้ นบางแสน
เทศบาลต�ำบลแสนสุข
อ�ำเภอเมือง จงั หวดั ชลบรุ ี

ภาพผนวกที่ 22
ผงั การจัดวางปะการงั เทยี มบา้ น
บางแสน เทศบาลต�ำบลแสนสขุ
อ�ำเภอเมือง จงั หวัดชลบรุ ี

กล่มุ ละ 20 แทง่ จำ�นวน 8 กลมุ่ รวม 160 แท่ง
กลุ่มละ 135 แทง่ จำ�นวน 4 กลมุ่ รวม 540 แทง่
ทุน่ ลอย แสดงตำ�แหน่งท่หี มาย รวม 8 ทุ่น

95

รายงานสถานภาพดา้ นกายภาพของแนวปะการงั เทยี มในประเทศไทย

2.3 บา้ นชายทะเลทุง่ ประดู่ หมูท่ ่ี 2 ตำ�บลทบั สะแก
อ�ำ เภอทบั สะแก จังหวัดประจวบครี ีขันธ์

ชอื่ แหล่ง : 46 - 16 - 06

งบประมาณ : กรมประมง โครงการจัดการและฟ้นื ฟทู รพั ยากรประมงทะเล
สถานที่ : ปีงบประมาณ 2546
พื้นทจี่ ดั สร้าง : หม่ทู ่ี 2 บา้ นชายทะเลทงุ่ ประด ู่ ตำ�บลทบั สะแก อำ�เภอทับสะแก
จังหวัดประจวบครี ีขันธ์ (ภาพผนวกที่ 23)
1 ตารางกโิ ลเมตร

ระดบั น�้ำลึก : 8 - 11.5 เมตร เม่ือนำ�้ ลงตำ�่ สุด ตามแผนที่เดนิ เรือ กรมอุทกศาสตร์
ลกั ษณะพ้นื ทะเล : หมายเลข 203
ทรายปนโคลน

ระยะหา่ งฝ่ัง : 1.5 - 1.8 กิโลเมตร โดยประมาณจากตำ�แหนง่ A และ D

ชนดิ และขนาดวัสดุ : แท่งคอนกรตี ขนาด 1.5 x 1.5 x 1.5 เมตร จำ�นวน 875 แท่ง
ทุน่ ลอยแสดงตำ�แหนง่ ที่หมายและขอบเขต จำ�นวน 8 ทุ่น
(ภาพผนวกที่ 24)

วนั ที่จดั วางในทะเล : -

96

ภาพผนวกท่ี 23

แผนทีส่ งั เขปบริเวณจัดสรา้ ง
ปะการงั เทียม บา้ นชายทะเล
ทุ่งประดู่ หมทู่ ่ี 2 ต�ำบลทบั สะแก
อ�ำเภอทับสะแก
จังหวัดประจวบครี ีขนั ธ์

ภาพผนวกที่ 24

แสดงผังการจดั วางปะการงั เทียม
บา้ นชายทะเลทุง่ ประดู่ หมูท่ ่ี 2
ต�ำบลทบั สะแก อ�ำเภอทับสะแก
จงั หวัดประจวบครี ขี ันธ์

กลมุ่ ละ 50 แท่ง จำ�นวน 8 กลมุ่ รวม 400 แท่ง
กลุม่ ละ 80 แท่ง จำ�นวน 4 กลมุ่ รวม 320 แทง่
กลุ่มละ 155 แท่ง จำ�นวน 1 กล่มุ รวม 155 แทง่
ทุ่นลอย แสดงตำ�แหน่งท่หี มาย รวม 8 ทนุ่

97