การสร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์

การสร้างสรรค์ผลงานทัศนศลิ ป์

ความหมายและความเปน็ มาเกี่ยวกับภาพพมิ พ์

• มนษุ ย์รู้จกั การพมิ พ์ภาพมาไมต่ า่ํ กวา่ ๕,๐๐๐ ปีแลว้ แต่การพิมพ์ภาพในสมัยโบราณเปน็ การพมิ พช์ นดิ ทีต่ ้องการเพยี ง
รอยพิมพ์ เท่านั้น ตอ่ มาก็มกี ารพฒั นาไปสภู่ าพและตัวอกั ษรมากขึน้

• ศลิ ปะการพมิ พภ์ าพที่เกดิ ข้ึนตั้งแตส่ มัยโบราณน้ัน อาจเกิดจากความต้องการอยากแสดงออก หรอื ต้องการเผยแพร่ความรู้
ตลอดจนการส่ือสารโดยท่ัวไป ซงึ่ ไม่จํากดั จะเป็นภาพหรอื ตวั อักษรเพยงอยา่ งเดยี ว แตม่ ีการใชภ้ าพและตัวอกั ษรผสมกนั ด้วย

ประเทศจนี มีการแกะแมพ่ มิ พ์ด้วยไมเ้ ปน็ ตัวอักษรและภาพประกอบสาํ หรบั พระพทุ ธศาสนามาตง้ั แต่พทุ ธศตวรรษท่ี ๕-๖
ประเทศเกาหลีและประเทศญป่ี นุ่ กม็ ีการพมิ พ์ภาพมาตงั้ แตส่ มัยโบราณ

• การพัฒนาทางดา้ นการพมิ พ์ภาพเจรญิ กา้ วหนา้ มาเป็นการพมิ พห์ นังสอื พมิ พแ์ ละสงิ่ พมิ พต์ ่างๆ เมื่อมกี ารแพรห่ ลายไปสู่
ประเทศในแถบยโุ รป

กลุม่ ภาพฝา่ มอื บนผนังถํ้าท่เี มอื งซานตากรซุ (SantaCruz) ประเทศอารเ์ จนตนิ า
ไดร้ บั การข้นึ ทะเบยี นเป็นมรดกโลกจากองค์การยูเนสโก เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๒

ชว่ งสมยั กอ่ นประวตั ิศาสตร์ ไดค้ ้นพบหลักฐานเป็นจํานวนมากเก่ียวกบั วธิ ีการแกะสลกั อนั เป็นพนื้ ฐานของการสร้างภาพพิมพ์
เช่น การนําภาพแกะสลกั ขนาดเล็กไปกดลงบนดินใหเ้ กดิ เป็นรอยในแถบล่มุ แม่นา้ํ ไทกรสิ -ยูเฟรทีส หรอื ดินแดนเมโสโปเตเมีย
และไดพ้ ัฒนาจนเกิดอกั ษรรปู ลมิ่ (Cuneiform) ข้นึ มา เปน็ ต้น

• แถบเอเชยี ประเทศจนี เป็นชนชาตแิ รกที่รจู้ กั สร้างสรรค์ผลงานภาพพิมพม์ าอย่างยาวนาน เชน่ การรจู้ กั แกะสลัก
ตราประทบั บนวสั ดุต่างๆ ตง้ั แตเ่ มือ่ ประมาณ ๑,๘๐๐ ปลี ่วงมาแลว้ เป็นต้น

• ชาวจนี ยงั รู้จกั ภาพพิมพน์ ูน คอื การพมิ พ์ภาพทีต่ อ้ งใช้แมพ่ มิ พ์ท่ีมผี ิวนูน โดยนํากระดาษวางทาบลงบนแมพ่ มิ พ์
และใช้ผ้าแตะลงบนกระดาษ สว่ นนนู ของแมพ่ ิมพ์จะทบั กระดาษให้ติดสี ซึง่ จะไดภ้ าพผลงานทัศนศลิ ป์ท่ตี ้องการ

อักษรรูปล่มิ (Cuneiform) เปน็ กรรมวิธีพืน้ ฐานของ ตราประทับแกะจากหยก(สีขาว) ผมู้ ฐี านะชาวจนี ภาชนะดินเผาลายเชือกทาบ ถกู ตกแตง่ ดว้ ยลายขีด
การกด การอดั ใหเ้ กดิ ร่องรอย ซึ่งการพมิ พ์ภาพใน สมยั โบราณจะนิยมใช้ประทับบนเอกสารหรอื ภาพวาด ผสมการเขยี นสที บี่ รเิ วณไหลภ่ าชนะ
ชว่ งเวลาตอ่ มาก็ใช้หลักการเดยี วกันน้ี เสมือนเปน็ การลงนามแทนการเขยี นดว้ ยลายมือ

ความรู้พน้ื ฐานเกี่ยวกับภาพพมิ พ์

ภาพพิมพ์ เป็นผลงานทศั นศลิ ป์ที่ถูกสร้างสรรค์ขึน้ มาจากวิธีการพมิ พ์ กดให้ตดิ เปน็ ภาพบนกระดาษ หรอื วัสดอุ ่นื ๆ
จากแม่พิมพ์ชนดิ ตา่ งๆ เชน่ แมพ่ มิ พไ์ ม้ แม่พิมพ์โลหะ

ลักษณะทางกายภาพของภาพพมิ พ์สมยั ปจั จุบนั
หมายถงึ งานทัศนศลิ ปท์ ่ีมพี ้นื ผิวแบนราบ (Flat Surface) แบบ ๒ มติ ิ คือ มีความกว้างและความยาว ปราศจาก

ความหนา หรอื ความลกึ วิธีการพมิ พม์ ที งั้ การใช้สีแบบสเี ดยี ว (Monochrome) และแบบหลายสี (Polychrome)
ซึ่งใช้วิธีการ “กดใหต้ ิด” โดยการสร้างรปู หรอื เครือ่ งหมายลงบนวัสดผุ ิวราบดว้ ยการกด หรอื ประทับจากแมพ่ ิมพ์

การออกแบบสาหรับการพมิ พ์ภาพเบอ้ื งตน้

การทํางานศลิ ปะควรออกแบบภาพร่างหลายๆ รปู แบบ เพ่อื หาจุดดแี ละจุดบกพร่องแล้ว
ปรบั แก้จนได้รูปแบบทลี่ งตวั เม่ือลงมอื ปฏิบัติจริงจะทําใหง้ านท่สี าํ เรจ็ ออกมามคี วามสมบรู ณ์
และมีคุณค่า ทางดา้ นสุนทรียภาพ

การออกแบบสาหรบั การพมิ พ์ภาพ

• การสร้างแนวทางในการพมิ พ์ โดยเลือกและนําวสั ดุตา่ งๆ อาจเปน็ วสั ดธุ รรมชาติหรอื วสั ดุ
สงั เคราะหม์ าคิดรปู แบบ หรือดดั แปลงรปู ทรงของวัสดุ มาจดั วางตามหลกั การออกแบบ
ใหไ้ ดค้ วามงามตามหลักองค์ประกอบศลิ ป์ คอื มคี วามเปน็ เอกภาพ มีความสมดลุ มคี วาม
กลมกลนื และมีการสร้างจุดเด่นของภาพใหม้ คี วามนา่ สนใจ

การออกแบบสาหรบั การพมิ พภ์ าพจากวัสดธุ รรมชาติ

• เป็นการออกแบบทใี่ ช้ตวั วัสดุเปน็ แมพ่ มิ พ์ ซึ่งมีรูปทรงจากธรรมชาติ เพยี งแตต่ อ้ งเลือกแลว้ นาํ มาจดั องคป์ ระกอบ เช่น จะพิมพภ์ าพจากแม่พมิ พ์
ใบไม้ ในการออกแบบจะต้องเลอื กสรรใบไม้ทม่ี ีรปู ทรง ขนาด หรอื รปู รา่ งท่แี ปลกแตกตา่ งกัน เมื่อเลือกได้แล้วจงึ นํามาจดั องคป์ ระกอบศลิ ปใ์ ห้มี
ความเป็นเอกภาพและความสมดลุ หรอื ออกแบบจากขนสตั วช์ นิดต่างๆ

• ส่วนไมช้ นดิ ต่างๆ จะมีผวิ สมั ผัสท่แี ตกตา่ งกนั เช่น เรยี บ หยาบ ขรุขระ อาจนาํ มาออกแบบและแกะเปน็ ลวดลาย หรือรูปภาพจะได้แม่พมิ พท์ ่มี ี
รอยนูนแล้วใชร้ อยนูนเปน็ ส่วนท่ีพิมพใ์ ห้ปรากฏเป็นภาพเรียกว่า “ภาพพิมพ์แกะไม้”

ตัวอยา่ งรูปทรงใบไม้

ใบไมแ้ ต่ละชนิดมลี วดลายท่ีเปน็ เอกลกั ษณ์ สามารถนาํ มาใชเ้ ปน็ แมพ่ ิมพส์ าํ หรบั พิมพเ์ ป็นภาพบนพนื้ ผิวของ
วัสดุชนดิ ต่างๆให้สวยงามตามความคิดสรา้ งสรรคข์ องผู้สร้างได้

การออกแบบสาหรบั การพิมพภ์ าพจากวสั ดสุ งั เคราะห์

• การสรา้ งแมพ่ ิมพจ์ ากวสั ดุสังเคราะห์ควรสงั เกตความแตกต่างด้านขนาดและดา้ นพื้นผวิ จากนน้ั นํามาจัดวางตามความคดิ ท่ีได้ออกแบบไว้โดย
ใช้หลักของการจัดองค์ประกอบศลิ ป์ แล้วจึงนาํ เข้าสู่กระบวนการพิมพ์ภาพตอ่ ไป

วัสดสุ งั เคราะห์ หนงั พลาสติก โลหะ

เชอื ก

เชอื กและเศษเชอื กทกุ ชนิด เข่น กระเป๋า สายนาฬกิ า พลาสตกิ และเศษพลาสตกิ เช่น แผ่นตะกัว่ ทองแดง
เช่น เชอื กปอ เชือกปา่ น สายเข็มขดั เศษเบาะรถ ชนดิ ตา่ งๆ นาํ มาออกแบบ ดีบกุ เศษลวด เหรยี ญ สรอ้ ย
เอน็ ไนลอน ด้ายชนดิ ตา่ งๆ เปน็ ตน้ ดว้ ยการตัด เจาะ เลือ่ ย ฝาขวดนาํ้ อดั ลม ตะปู เป็นต้น
แลว้ จดั องคป์ ระกอบศิลป์
สาํ หรบั สร้างแม่พมิ พ์

เทคนคิ การพมิ พภ์ าพเบือ้ งต้น สามารถจําแนกได้ ๕ เทคนคิ

เทคนิคการพมิ พ์นนู (Relief Printing)

• เปน็ เทคนคิ การสรา้ งสรรค์แบบงา่ ยๆ สร้างแมพ่ ิมพด์ ว้ ยวตั ถุอยา่ งใดอย่างหน่ึงให้เกิดมสี ว่ นลึกและส่วนนูน เปน็ ภาพและลวดลายข้ึน
สว่ นลึกและสว่ นนูนอาจเกดิ จากการแกะ การหลอ่ หรอื วธิ กี ารอืน่ ใดกไ็ ด้ หลังจากน้นั นําสไี ปทา หรอื กล้งิ ผา่ นสว่ นบนสดุ ท่นี นู ของ
แม่พมิ พ์ แลว้ นําแม่พมิ พไ์ ปกดแนบกบั สง่ิ ทต่ี อ้ งการจะพมิ พ์ก็จะไดภ้ าพพมิ พ์ตามทตี่ อ้ งการ

• เทคนิคการพิมพแ์ บบน้ี ภาพทเี่ กดิ ขนึ้ “จะกลับจากซา้ ยไปขวา” การออกแบบจงึ ควรคาํ นึงถงึ ด้วย จะออกแบบภาพลวดลายอยา่ งไร
จงึ จะได้ภาพที่สอดคลอ้ งกบั สภาพความเปน็ จรงิ

• เทคนคิ การพิมพ์ภาพนูนประกอบไปดว้ ยการพิมพห์ ลายอยา่ ง เชน่ การพมิ พ์แกะไม้ (Woodcut) การพิมพ์แกะยาง (Linocut)
การพิมพ์โลหะ (Cardboard cut) เป็นต้น

เทคนิคการพิมพร์ อ่ งลึก (Intaglio Printing)

• แตกต่างจากการพิมพท์ ั่วไป เทคนิคแมพ่ มิ พร์ อ่ งลึกเป็นการสรา้ งแม่พิมพ์โดยใช้สว่ นท่ีเป็นรอ่ งของแมพ่ ิมพ์เปน็ ตัวพมิ พ์ เป็นการพิมพ์
ใหต้ ดิ เป็นภาพจากหมกึ พิมพท์ ีข่ งั อย่ตู ามส่วนทีต่ ํา่ กว่าพืน้ ผิวของแผน่ แมพ่ มิ พ์

• เร่มิ ตน้ จากการสรา้ งภาพหรอื ริ้วรอยลงบนแมพ่ ิมพด์ ว้ ยการแกะ ขีดขดู ใหเ้ ปน็ รอยบนแผน่ โลหะด้วยของแหลม จากนั้นนําไปแชก่ รด
ใหก้ รดกันเป็นรอ่ ง แลว้ ใชห้ มกึ พิมพ์อดั ลงไปในร่องของเส้นในแม่พมิ พ์ แล้วจึงทําการพิมพด์ ว้ ยการอัด เพอ่ื ให้หมกึ พิมพท์ ่อี ย่ใู นรอ่ งติด
กบั ผวิ ของวัตถุทีต่ อ้ งการพมิ พ์

• โลหะท่ีใช้เปน็ แมพ่ ิมพร์ ่องลึก อาจจะเปน็ แผ่นทองแดง สังกะสี อะลมู เิ นียม แมกนเี ซยี ม หรือพลาสตกิ ก็ได้
• กรรมวิธภี าพพิมพ์ร่องลกึ ท่ีเราคุ้นเคยคอื ภาพพมิ พ์เทคนคิ กดั กรด หรอื “เอตชิง” (Etching) โดยการกัดเส้นหรือลายผิวตา่ งๆ ในแผ่น

โลหะด้วยน้าํ ยากัดแม่พิมพ์ประเภทต่างๆ

เทคนิคการพิมพ์รอ่ งลกึ หมึกจะตดิ ส่วนที่เปน็ ร่องของแมพ่ มิ พ์

เทคนิคแมพ่ มิ พ์ราบ (Planographic Printing)

• การพมิ พ์แบบน้ไี มต่ อ้ งแกะแมพ่ มิ พ์ให้เปน็ รอ่ งลึก เนอื่ งจากแมพ่ มิ พ์มลี ักษณะเปน็ พน้ื ราบ
• วิธีการพิมพ์ราบท่ีสําคัญ คอื กรรมวิธีท่ีเรยี กว่า “ภาพพมิ พ์หิน” (Litkography)
• วิธีการพิมพภ์ าพ จะใช้วสั ดทุ มี่ สี ่วนผสมของไข นํามาเขียนภาพบนแผน่ หนิ ผิวหนา้ เรียบ ข้นั ตอนน้ีจะอาศยั วิธกี ารทางเคมเี ข้ารว่ มดว้ ย

โดยใชก้ าวอารบกิ และนํ้ากรด ดนิ ประสิว เพ่ือช่วยใหม้ ีไขเหลอื ตดิ อยกู่ ับแมพ่ มิ พ์ตามท่ีตอ้ งการ
• เวลาพิมพใ์ ชน้ ้าํ เคลอื บผิวหนา้ ของแผน่ หนิ แล้วกลง้ิ หมกึ หมึกจะตดิ เฉพาะส่วนไขท่ีเขยี นเป็นลวดลาย สว่ นบรเิ วณอ่ืนๆ หมกึ จะไม่ตดิ

เพราะมีนาํ้ เคลือบไว้ จากนั้นจงึ ทาํ การพิมพด์ ว้ ยเครือ่ งรีดพิมพ์หนิ

“The Scream” (ค.ศ. ๑๘๙๕) ผลงานของเอ็ดเวิร์ด มงุ ค์
(Edvard Munch) เทคนิคภาพพิมพห์ ิน (Lithography)

เทคนิคการพมิ พล์ ายฉลุ (Stencil Printing)

• การพมิ พ์ลายฉลเุ ป็นกระบวนการพิมพ์แบบเดียวท่ีภาพพิมพ์ปรากฏตรงกบั แมพ่ มิ พ์ไม่กลับซ้าย-ขวา
• เปน็ การพิมพผ์ ่านฉากพิมพท์ ีป่ ลอ่ ยใหส้ พี ิมพผ์ า่ นจากด้านบนแมพ่ ิมพท์ ะลลุ งมายงั พ้นื รองรับดา้ นลา่ ง
• เป็นเทคนคิ การพิมพ์ที่มวี ธิ กี ารต่างๆ มากมาย เช่น การพมิ พ์กระดาษฉลุ การพมิ พส์ ีผ่านใบไม้ ไปจนถงึ การพิมพ์ตะแกรงไหม เป็นตน้

การพิมพ์ตะแกรงไหม
นยิ มเรียกวา่ “ซิลก์สกรีน”(Silk Screen) คือการใชผ้ ้าไหมทผ่ี ลิตขึ้นเพอื่ การพิมพโ์ ดยเฉพาะนาํ มาขงึ ใหต้ ึงบนกรอบไม้ หรือกรอบโลหะ แลว้ สรา้ งภาพ
ขน้ึ บนผ้าไหม ซ่งึ มีสภาพเป็นฉากพิมพ์ (Screen) ปดิ กัน้ สว่ นทไี่ มต่ ้องการใหเ้ กดิ เป็นภาพทึบตันและปล่อยสว่ นท่ีตอ้ งการให้เป็นภาพโปรง่ การปิด
กน้ั บนผ้าไหมมหี ลายวิธี เชน่ ระบายดว้ ยเชลแล็ก สนี าํ้ มนั ตดิ ฟิลม์ ตลอดจนถึงการใช้นาํ้ ยาไวแสง เป็นต้น

การพมิ พภ์ าพจากแมพ่ มิ พ์แบบต่างๆ

การพมิ พ์ดว้ ยชิน้ สว่ นของวสั ดุสงิ่ ของ

• เทคนคิ การพิมพภ์ าพแบบ ระบายสีบนแม่พมิ พ์

ข้ันตอนแรก

จัดเตรียมวัสดุ อุปกรณท์ ม่ี ีคณุ สมบตั ิตามต้องการอาจเป็นวัสดุธรรมชาติ เชน่ ใบไม้ เปลือกไม้ ขนนก เป็นตน้
หรือวสั ดสุ ังเคราะห์ เชน่ พลาสติก หนงั โลหะ เป็นต้น หรือกระดาษทมี่ ีพ้นื ผิวเปน็ รอ่ งนูน และเตรียมสี
จานสี พู่กนั และอุปกรณ์การพมิ พด์ ว้ ยสแี บบงา่ ยๆ

ข้ันตอนท่ี ๒

ออกแบบรา่ งภาพลงบนกระดาษทเี่ ตรยี มไวโ้ ดยต้องคํานงึ ถึงรปู ทรงและเรอ่ื งราวว่ามคี วามละเอยี ดมากน้อย
เพยี งใด ถ้าหากมรี ายละเอยี ดมาก การร่างภาพจะตอ้ งมีการกําหนดตาํ แหนง่ สัดส่วนของส่วนประกอบ
ต่างๆ อย่างชัดเจน เมื่อเวลาพมิ พ์ภาพด้วยวัสดแุ ตล่ ะชนดิ จะได้กระทําไดอ้ ย่างสะดวก

ขนั้ ตอนที่ ๓ ผสมสีที่ต้องการระบายลงบนวสั ดุท่จี ะนําไปพมิ พ์การระบายลงบนวัสดุ ควรระบายสใี หท้ ่วั พ้ืนผวิ ที่ตอ้ งการ
ขน้ั ตอนท่ี ๔ โดยคํานงึ ถึงความเข้มข้นของสบี นพ้ืนผิววัสดุ ซง่ึ จะมผี ลตอ่ คา่ นา้ํ หนกั อ่อน-แก่ ที่จะปรากฏบนระนาบ
ขัน้ ตอนที่ ๕ รองรบั หรือบนกระดาษท่ีพมิ พ์

นาํ วัสดทุ ่ีระบายสแี ลว้ ไปแตะประทับบนกระดาษทเี่ ตรียมไว้ น้ําหนักทก่ี ดแตล่ ะครั้งจะให้น้าํ หนกั ของสี
ที่ไมเ่ ทา่ กัน นาํ้ หนกั ของมือทก่ี ดจึงตอ้ งประมาณการใหด้ ี ให้ทดลองพมิ พ์ลงบนกระดาษชนิดอ่ืนๆ กอ่ น
แลว้ จงึ ค่อยพิมพ์ลงบนกระดาษจริง

เป็นการพมิ พ์เก็บแต่งรายละเอยี ดของผลงานในขน้ั ตอนท่ี ๔ และ ๕ เป็นกระบวนการที่เก่ียวเน่อื งกนั
ซง่ึ ขนั้ ตอนวธิ กี ารเหล่าน้ไี มม่ เี กณฑ์ที่แน่นอนตายตวั วา่ จะต้องปฏิบัติอยา่ งไร ข้ึนอยู่กับความพงึ พอใจ
ของผู้สร้างสรรค์ผลงานเปน็ หลัก

• เทคนิคการพิมพภ์ าพแบบ ใชล้ ูกกลิ้งกลิ้งสีบนแม่พมิ พ์

ขั้นตอนแรก

จัดเตรียมวัสดุอปุ กรณ์ทีต่ ้องการสร้างแมพ่ ิมพ์ เช่น ใบไม้ เปลอื กไม้ เปน็ ต้น หรอื วสั ดสุ งั เคราะห์ เชน่
พลาสตกิ หนัง โลหะ เปน็ ต้น จากน้ัน ผสมสคี ลกุ เคลา้ น้าํ มนั ใหเ้ ข้ากนั ในภาชนะรองรับ แลว้ ใชล้ กู กล้งิ กล้งิ
ลงบนสีทีผ่ สมไว้

ขั้นตอนท่ี ๒

นาํ ลูกกลิง้ ทต่ี ิดสไี ปกล้ิงลงบนวัสดทุ จี่ ัดวางบนแผ่นกระจกเป็นแม่พมิ พ์จนท่ัวพน้ื ผวิ เห็นลายเส้นคมชัด
ตดั กนั หรอื ซ้อนทับกนั

ขนั้ ตอนท่ี ๓

นํากระดาษพิมพ์ไปวางทาบลงบนแผน่ กระจกที่จดั วางวสั ดุไว้ โดยวางใหแ้ นบพอดกี บั ขนาดกระจก
ห้ามขยับเขยอ้ื นกระดาษไปมา เพราะจะทําให้ภาพท่ตี อ้ งการพิมพ์เคล่อื นไปจากตาํ แหน่งท่จี ัดวางได้

ข้นั ตอนท่ี ๔

นํากระดาษที่ทาบบนกระจกเข้าแท่นพิมพ์ปรับแรงกดของแท่นพิมพใ์ ห้พอเหมาะ แลว้ คอ่ ยๆ หมุนเล่อื น
แมพ่ ิมพใ์ ห้เล่ือนผ่านเข้าไปก็จะไดภ้ าพพิมพ์จากลกู กล้ิงตามที่ตอ้ งการ

การพิมพด์ ้วยแม่พมิ พ์แกะไม้

• เทคนิคการพิมพ์ภาพดว้ ย แม่พมิ พแ์ กะไม้

ขน้ั ตอนแรก

จัดเตรยี มวสั ดุ อปุ กรณ์ เช่น ไม้อดั หรอื กระดาษอัดสาํ หรับแกะสลกั เป็นแม่พมิ พ์ เครอ่ื งมอื แกะ สีพิมพ์
เป็นตน้ หลงั จากนั้นออกแบบภาพรา่ งลงบนแผ่นไมท้ ี่เตรียมไว้ ถ้าไมแ่ น่ใจอาจจะรา่ งภาพบนกระดาษก่อน
หลายๆ ภาพ แลว้ เลือกภาพที่ชอบ หรอื สอดคล้องกบั หวั ขอ้ ทจี่ ะทํามากที่สดุ สง่ิ สาํ คญั อย่างหนึง่ ในการ
ออกแบบภาพจะต้องคาํ นึงถงึ กค็ ือ การกลบั ซ้าย-ขวาของภาพเม่อื ผลงานแล้วเสร็จออกมา

ขัน้ ตอนท่ี ๒

ลงมือแกะไมต้ ามภาพทไี่ ดอ้ อกแบบไวว้ ธิ กี ารแกะต้องหนั หัวเครื่องมือแกะออกไปนอกลําตัว เพื่อไมใ่ ห้เกดิ
อันตรายขณะลงมือปฏบิ ตั งิ าน การแกะจะตอ้ งใชจ้ ินตนาการ ประมาณด้วยความรสู้ ึกถึงความลกึ ตนื้ ของ
การแกะในแต่ละจุด รวมท้งั เมอื่ ลงมือพมิ พแ์ ลว้ จะให้ผลเป็นอย่างไร

ขนั้ ตอนที่ ๓

ขั้นตอนท่ี ๔ เมอ่ื แกะแม่พมิ พส์ าํ เร็จตามแบบทต่ี อ้ งการแลว้ ให้นาํ ลูกกลิ้งมากลงิ้ หมกึ หรอื สีพิมพบ์ นแผน่ กระจกก่อน
ขนั้ ตอนท่ี ๕ จากนนั้ จึงใช้ลกู กลงิ้ กล้งิ หมึก หรือสบี นแม่พิมพ์จนนํา้ หนกั ของหมึก หรือสีมีความสมา่ํ เสมอทว่ั ทั้งแผ่น
แมพ่ มิ พ์

เมอื่ กล้งิ หมึกบนแมพ่ ิมพ์จนไดป้ ริมาณและความเขม้ ขน้ ทเี่ หมาะสมแล้ว ให้นํากระดาษพิมพท์ ่ีมีขนาดใหญ่
กว่าแมพ่ มิ พ์พอสมควรวางทาบลงบนแม่พิมพ์ตน้ แบบ แล้วใชม้ อื ค่อยๆ ลบู กระดาษพมิ พ์ให้แนบสนิทกับ
แผน่ แม่พมิ พ์

หลงั จากน้ันนําเข้าแท่นพมิ พ์ หรอื จะกดทบั ดว้ ยลกู ประคบผ้า หรอื ชอ้ นกินข้าว โดยใช้สว่ นโคง้ ดา้ นหลัง
ชอ้ นกดลงบนกระดาษให้ทั่วทง้ั แผน่ ก็ได้ ก็จะไดภ้ าพพิมพแ์ กะไมต้ ามท่ตี อ้ งการ

การพิมพ์ด้วยแม่พิมพ์แผน่ กระจก

• เทคนคิ การพิมพ์ภาพดว้ ย แมพ่ ิมพ์แผ่นกระจก

ขั้นตอนแรก

เตรียมวัสดุ อปุ กรณ์ ได้แก่ กระจกใส หนาประมาณ ๒-๓ มลิ ลิเมตร สีพิมพ์ กระดาษพิมพ์ นํา้ มนั ผสมสี
ทินเนอร์ลา้ งสี แทน่ พมิ พ์ จากนั้นใหเ้ ช็ดทําความสะอาดแผ่นกระจกใหป้ ราศจากรอยคราบต่างๆ และฝุ่นผง

ขัน้ ตอนท่ี ๒

ร่างภาพด้วยปากกาเขียนกระจก หรอื ใช้วิธีระบายสพี มิ พ์ลงบนแผน่ กระจกใหม้ รี ูปแบบตามทต่ี ้องการ หรือ
อาจเขียนลวดลาย โดยควรใช้เครอ่ื งมอื ทีม่ ีความแข็งแรง มีปลายแหลมขูดขดี กระจกให้เปน็ รูปทรง พืน้ ผิว
หรือรอ่ งรอยต่างๆ ตามที่ต้องการก็ได้

ขน้ั ตอนท่ี ๓

ตกแตง่ รายละเอียดของรูปทรง พนื้ ผวิ นา้ํ หนกั ทัง้ นี้ ย่ิงเขยี น ระบาย แต่งแต้มต่อเติมให้เกดิ รปู ทรง พ้ืนผิว
ร่องรอย สสี ัน นํ้าหนกั มากเท่าใด เนือ้ หาของภาพพมิ พก์ จ็ ะย่งิ ขยายเร่อื งและความซับซอ้ นมากขึ้นเท่านน้ั

ขั้นตอนที่ ๔

วางกระดาษพมิ พท์ าบลงบนแม่พมิ พ์กระจกใหแ้ นบสนทิ แล้วใชผ้ า้ สกั หลาดปิดทบั เพื่อปอ้ งกนั แรงกด
จากแท่นพมิ พ์ทอี่ าจทาํ ใหก้ ระจกแตกได้ จากน้นั นาํ แม่พมิ พ์เขา้ แทน่ พิมพ์ ก็จะไดภ้ าพพมิ พก์ ระจกอย่าง
ท่ีตอ้ งการ

ศลิ ปภาพพิมพ์ Mono print

https://www.youtube.com/watch?v=8q7LjUzMqG0