Edit-AW-NECTEC-KidBright-Book-Secondary-education-3

ศนู ย์เทำคโนโลยีอิเลก็ ทำรอนิกส์และคอมพิวเตอรแ์ ห่งช�ติ

ส�ำ นกั ง�นพฒั น�วิทำย�ศ�สตรแ์ ละเทำคโนโลยีแหง่ ช�ติ

สถ�บันส่งเสรมิ ก�รสอนวิทำย�ศ�สตร์และเทำคโนโลยี

พิิมพิ์ครั้้�งที่่� 1 มกราคม พิ.ศู. 2564
จำานวน 100 เล่ม
ส์งวนลิขส์ิทธ์ิ ตาม พิ.ร.บ. ลิขส์ิทธ์ิ (ฉบับเพิ่ิมเติม) พิ.ศู. 2558 ไม่อินุญาตให่้คัดลอิก ทำาซ้ำา และดัดแปลง ส์่วนห่นึ่งส์่วนใด
ขอิงห่นังส์อื ิฉบับนี้ นอิกจากจะได้รับอินญุ าตเป็นลาย์ลกั ษณอ์ ิกั ษรจากเจา้ ขอิงลขิ ส์ทิ ธิ์เท่านั้น

แนวทางจัดการเรีย์นรู้ เทคโนโลย์ี (วิทย์าการคำานวณ): Coding with KidBright ชั้นมัธย์มศูึกษาปีท่ี 3 โดย์
ศููนย์์เทคโนโลย์ีอิิเล็กทรอินิกส์์และคอิมพิิวเตอิร์แห่่งชาติ ส์ำานักงานพิัฒนาวิทย์าศูาส์ตร์และเทคโนโลย์ีแห่่งชาติ และ
ส์ถาบันส์่งเส์ริมการส์อินวิทย์าศูาส์ตร์และเทคโนโลย์ี. พิมิ พิ์ครงั้ ที่ 1. -- ปทุมธาน:ี ส์ำานักงานพิฒั นาวิทย์าศูาส์ตรแ์ ละ
เทคโนโลย์ีแห่ง่ ชาติ, 2562.
60 ห่น้า : ภาพิประกอิบส์ี

1. คอิมพิวิ เตอิร์ 2. การส์อ่ื ิส์ารด้วย์ระบบดจิ ทิ ัล 3. ระบบส์ือ่ ิส์ารข้อิมลู 4. การส์ื่อิส์ารข้อิมูล 5. การส์อ่ื ิส์ารแบบส์ื่อิ
ประส์ม 6. โปรโตคอิลเครอื ิขา่ ย์คอิมพิวิ เตอิร์ 7. คอิมพิวิ เตอิรอ์ ิลั กอิรทิ มึ I. ส์าำ นกั งานพิฒั นาวทิ ย์าศูาส์ตรแ์ ละเทคโนโลย์ี
แห่่งชาติ II. ศููนย์์เทคโนโลย์ีอิิเล็กทรอินิกส์์และคอิมพิิวเตอิร์แห่่งชาติ III. ห่้อิงปฏิบัติการวิจัย์ส์มอิงกลฝังตัว IV.
ห่้อิงปฏบิ ัตกิ ารวิจยั ์การประมวลผลส์ญั ญาณชีวการแพิทย์์ V. ส์ถาบนั ส์ง่ เส์ริมการส์อินวทิ ย์าศูาส์ตรแ์ ละเทคโนโลย์ี VI.
ชอ่ื ิเรอื่ ิง

TK5105 004.6

จััดทำ�ำ โดย

ศููนย์์เทคโนโลย์อี ิเิ ลก็ ทรอินกิ ส์แ์ ละคอิมพิิวเตอิรแ์ ห่ง่ ชาติ ส์าำ นกั งานพิฒั นาวทิ ย์าศูาส์ตร์และเทคโนโลย์แี ห่่งชาติ
112 อิุทย์านวิทย์าศูาส์ตร์ประเทศูไทย์ ถนนพิห่ลโย์ธิน ตาำ บลคลอิงห่นงึ่ อิาำ เภอิคลอิงห่ลวง จงั ห่วดั ปทมุ ธานี 12120
โทร 0-2564-6900 โทรส์าร 0-2564-6901-3 อิีเมล [email protected] เวบ็ ไซต์ http://www.nectec.or.th
ส์ถาบันส์่งเส์ริมการส์อินวิทย์าศูาส์ตรแ์ ละเทคโนโลย์ี เวบ็ ไซต์ http://www.ipst.ac.th

คำ� น�ำ

ปัจจุบันทั่วโลกให่้ความส์ำาคัญกับการเรีย์นเขีย์นโปรแกรมคอิมพิิวเตอิร์ในโรงเรีย์น เนื่อิงจากการเรีย์นดังกล่าวช่วย์ให่้เกิด
การกระตุ้นกระบวนการคิด เช่น การคิดเชิงคำานวณ การคิดวิเคราะห่์ แก้ปัญห่าเป็นข้ันตอินและเป็นระบบ ซ่ึงเป็นทักษะ
ส์าำ คัญขอิงเย์าวชนในศูตวรรษที่ 21 อิกี ทง้ั กระทรวงศูึกษาธกิ ารไดป้ ระกาศูใช้ห่ลกั ส์ตู รวิชาวิทย์าการคำานวณ โดย์จัดให่้อิย์ูใ่ น
ส์าระเทคโนโลย์ี กลุม่ ส์าระการเรยี ์นรู้วทิ ย์าศูาส์ตรแ์ ละเทคโนโลย์ี ตามห่ลกั ส์ตู รแกนกลางการศูึกษาขั้นพินื้ ฐานพิุทธศูักราช
2551 (ฉบับปรบั ปรงุ พิ.ศู. 2560)

จากความส์ำาคัญดังกล่าวข้างต้น ศููนย์์เทคโนโลย์ีอิิเล็กทรอินิกส์์และคอิมพิิวเตอิร์แห่่งชาติ (เนคเทค) ส์ำานักงานพิัฒนา
วทิ ย์าศูาส์ตรแ์ ละเทคโนโลย์ีแห่่งชาติ (ส์วทช.) จึงไดพ้ ิัฒนาบอิรด์ KidBright ซ่งึ เป็นบอิรด์ ส์มอิงกลฝงั ตวั ทีต่ ดิ ตงั้ จอิแส์ดงผล
และเซนเซอิร์แบบง่าย์ เพิ่ือิเป็นเครื่อิงมือิในการเรีย์นเขีย์นโปรแกรมแบบบล็อิกอิย์่างง่าย์ส์ำาห่รับนักเรีย์นระดับประถมและ
มธั ย์มศูกึ ษา ทำาให่ก้ ารเขีย์นโปรแกรมมคี วามส์นกุ ส์นานและกระตุ้นการพิัฒนากระบวนการคดิ

ส์าำ ห่รับคู่มือิแนวทางจัดการเรยี ์นรู้ เทคโนโลย์ี (วิทย์าการคำานวณ): Coding with KidBright เลม่ น้ี ได้รบั ความร่วมมอื ิจาก
ผู้ทรงคุณวุฒิ ส์ถาบนั ส์ง่ เส์ริมการส์อินวทิ ย์าศูาส์ตร์และเทคโนโลย์ี (ส์ส์วท.) กระทรวงศูึกษาธกิ าร ร่วมจดั ทาำ คูม่ ือิการเขีย์น
โปรแกรมแบบบลอ็ ิกดว้ ย์บอิร์ด KidBright เพิื่อิใช้เปน็ ห่นงั ส์อื ิประกอิบการเรยี ์นราย์วิชาพิื้นฐานวิทย์าศูาส์ตรแ์ ละเทคโนโลย์ี
(วิทย์าการคำานวณ)

เนคเทค ส์วทช. ห่วงั เปน็ อิย์า่ งย์งิ่ วา่ คมู่ อื ิเลม่ นจ้ี ะเปน็ ประโย์ชนต์ อ่ ิการจดั การเรยี ์นรู้ และเปน็ ส์ว่ นส์าำ คญั ในการพิฒั นาคณุ ภาพิ
และมาตรฐานการศูกึ ษา กลมุ่ ส์าระการเรีย์นรวู้ ิทย์าศูาส์ตร์และเทคโนโลย์ี ขอิขอิบคณุ ผ้ทู รงคณุ วฒุ ิ บุคลากรทางการศูกึ ษา
และห่นว่ ย์งานตา่ ง ๆ ทมี่ ีส์่วนเกย่ี ์วขอ้ ิงในการจัดทาำ ไว้ ณ โอิกาส์นี้

ดร.ชัย วุฒิวิวฒั น์ชยั

ผู้อิำานวย์การ
ศููนย์์เทคโนโลย์อี ิิเลก็ ทรอินิกส์แ์ ละคอิมพิิวเตอิร์แห่่งชาติ (เนคเทค)

คำ� ชี้แจง

ส์ถาบนั ส์ง่ เส์รมิ การส์อินวทิ ย์าศูาส์ตรแ์ ละเทคโนโลย์ี (ส์ส์วท.) กระทรวงศูกึ ษาธกิ าร ไดพ้ ิฒั นาห่ลกั ส์ตู รวชิ าคอิมพิวิ เตอิร์ และ
มีการปรับปรุงห่ลักส์ูตรมาอิย์่างต่อิเน่ือิง จนกระท่ังมีการประกาศูใช้ห่ลักส์ูตรแกนกลางการศูึกษาขั้นพิ้ืนฐาน พิุทธศูักราช
2551 จงึ ได้เปลย่ี ์นชื่อิวิชาเป็น เทคโนโลย์สี ์ารส์นเทศูและการส์่อื ิส์าร โดย์จัดให่อ้ ิย์่ใู นกลุ่มส์าระการเรยี ์นรูก้ ารงานอิาชพี ิและ
เทคโนโลย์ี ตอ่ ิมาในปพี ิุทธศูกั ราช 2551 (ฉบบั ปรับปรุง พิ.ศู. 2560) ไดม้ ีการเปลยี่ ์นชอื่ ิวชิ าอิีกครง้ั เปน็ วทิ ย์าการคำานวณ อิย์ู่
ในส์าระเทคโนโลย์ี กลุม่ ส์าระการเรยี ์นรู้วิทย์าศูาส์ตร์และเทคโนโลย์ี โดย์มีเปา้ ห่มาย์ห่ลักเพิ่อื ิพิัฒนาผู้เรยี ์นให่ม้ ีความรู้และมี
ทักษะตา่ ง ๆ ทีค่ รอิบคลุม การคดิ เชิงคาำ นวณ การคดิ วิเคราะห่์ การแก้ปญั ห่าเปน็ ขน้ั ตอินและเป็นระบบ รวมทง้ั การประย์กุ ต์
ใช้ความรู้ด้านวิทย์าการคอิมพิิวเตอิร์ เทคโนโลย์ีส์ารส์นเทศูและการส์่ือิส์าร ในการแก้ปัญห่าที่พิบในชีวิตจริงได้อิย์่างมี
ประส์ทิ ธภิ าพิ

แนวทางการจดั การเรยี ์นรู้ เทคโนโลย์ี (วิทย์าการคาำ นวณ): Coding with KidBright ช้นั มธั ย์มศูึกษาปีที่ 3 เล่มนี้ ส์ามารถนำา
ไปใชใ้ นการจดั การเรยี ์นรเู้ พิอ่ื ิให่น้ กั เรยี ์นบรรลตุ วั ชว้ี ดั ทเี่ กยี่ ์วขอ้ ิงกบั การเขยี ์นโปรแกรม ตามส์าระการเรยี ์นรทู้ ี่ 4.2 เทคโนโลย์ี
(วิทย์าการคำานวณ) กลุ่มส์าระการเรีย์นรู้วิทย์าศูาส์ตร์และเทคโนโลย์ี โดย์ส์ถานศูึกษาส์ามารถนำาไปประย์ุกต์ใช้ในการจัด
การเรยี ์นรไู้ ดต้ ามความเห่มาะส์ม เนอ้ื ิห่าในเลม่ นป้ี ระกอิบดว้ ย์จดุ ประส์งคก์ ารเรยี ์นรู้ ตวั ชวี้ ดั ส์าระการเรยี ์นรู้ แนวคดิ ตวั อิย์า่ ง
ส์่ือิและอิุปกรณ์ ข้ันตอินดำาเนินกิจกรรม การวัดและประเมินผล ส์่ือิและแห่ล่งเรีย์นรู้ และข้อิเส์นอิแนะ ซ่ึงควรนำาไปจัด
การเรีย์นร้รู ว่ มกบั คู่มือิครรู าย์วิชาพิ้นื ฐานวทิ ย์าศูาส์ตร์ เทคโนโลย์ี (วิทย์าการคาำ นวณ) ทีพ่ ิฒั นาโดย์ ส์ส์วท. โดย์ปรับเปลยี่ ์น
กิจกรรมการเรีย์นรู้เก่ีย์วกับการเขีย์นโปรแกรม ในคู่มือิครูขอิงส์ส์วท. เป็นการจัดกิจกรรมการเรีย์นรู้ตามแนวทางการจัด
การเรยี ์นรกู้ ารเขยี ์นโปรแกรมแบบบลอ็ ิกดว้ ย์โปรแกรม KidBright IDE ซง่ึ จะทาำ ให่ส้ ์ามารถจดั การเรยี ์นรไู้ ดอ้ ิย์า่ งส์มบรู ณแ์ ละ
ส์อิดคล้อิงตามที่ห่ลกั ส์ตู รกำาห่นด

ส์ส์วท. และ ส์วทช. ขอิขอิบคณุ คณาจารย์์ ผู้ทรงคุณวฒุ ิ นกั วิชาการ และครผู ู้ส์อิน จากส์ถาบนั ตา่ ง ๆ ทใี่ ห่้ความรว่ มมือิใน
การพิัฒนาและห่วังเป็นอิย์่างย์่ิงว่า เอิกส์ารเล่มน้ีจะเป็นประโย์ชน์ต่อิเย์าวชนและผู้เก่ีย์วข้อิงกับการจัดการเรีย์นรู้ราย์วิชา
เทคโนโลย์ี (วิทย์าการคาำ นวณ) ในการจัดการเรยี ์นรูไ้ ดอ้ ิย์่างส์มบูรณต์ ามเป้าห่มาย์ขอิงห่ลกั ส์ูตรต่อิไป

ส�ข�เทำคโนโลยี

ส์ถาบนั ส์ง่ เส์ริมการส์อินวทิ ย์าศูาส์ตรแ์ ละเทคโนโลย์ี
กระทรวงศูกึ ษาธิการ

ค�ำแนะน�ำกำรใช้เอกสำร

เอิกส์ารฉบับนี้จัดทำาข้ึนเพิื่อิส์่งเส์ริมการเรีย์นรู้ด้านการเขีย์นโปรแกรม โดย์ใช้บอิร์ด KidBright เป็นเคร่ือิงมือิ ส์ถานศูึกษา
ส์ามารถนำาไปใช้ในการจัดการเรีย์นรู้เพิื่อิให่้นักเรีย์นบรรลุตัวช้ีวัดส์าระเทคโนโลย์ี (วิทย์าการคำานวณ) กลุ่มส์าระการเรีย์นรู้
วทิ ย์าศูาส์ตรแ์ ละเทคโนโลย์ี ห่ลกั ส์ตู รแกนกลางการศูกึ ษาขน้ั พิน้ื ฐาน พิทุ ธศูกั ราช 2551 (ฉบบั ปรบั ปรงุ พิ.ศู. 2560) ชน้ั ม.3
ขอ้ ิท่ี 1 พิัฒนาแอิปพิลิเคชนั ที่มกี ารบรู ณาการกับวิชาอิน่ื อิย์า่ งส์รา้ งส์รรค์ โดย์ใชเ้ วลารวมทั้งห่มด 8 ชวั่ โมงดงั น้ี

กจิ กรรมทอี่ ิอิกแบบไวน้ ส้ี ์ามารถบรู ณาการกบั ตวั ชว้ี ดั อินื่ ทงั้ ในกลมุ่ ส์าระเดยี ์วกนั ห่รอื ินอิกกลมุ่ ส์าระ รวมทง้ั อิาจตอ้ ิงจดั เตรยี ์ม
อินิ เทอิรเ์ นต็ ส์าำ ห่รบั การเขา้ ถงึ แห่ลง่ เรยี ์นรทู้ ไ่ี ดแ้ นะนาำ ไวใ้ นเอิกส์าร เพิอื่ ิส์ง่ เส์รมิ และเพิมิ่ ประส์ทิ ธภิ าพิในการเรยี ์นรขู้ อิงนกั เรยี ์น





กิจกรรมที่ 1

KidBright IoT

เวลำ 2 ช่วั โมง

จดุ ประสงค์กำรเรยี นรู้

1. เขียนโปรแกรมโดยใช้คำ�ส่ังกลุ่ม IoT เพื่อรับส่งข้อมูล
ระหว่�งบอร์ด KidBright กับแอปพลิเคชัน KidBright IoT
บนสม�ร์ตโฟน

2. เขียนโปรแกรมรับส่งข้อมูลระหว่�งบอร์ด KidBright
กับแอปพลิเคชัน LINE

ตัวชีว้ ัด

พัฒน�แอปพลิเคชันทำ่ีมีก�รบูรณ�ก�รกับวิช�อ่ืน
อย่�งสร้�งสรรค์



กจิ กรรมท่ี 1

สำระกำรเรียนรู้

1. อิินเทอิร์เนต็ ในทุกส์ง่ิ (Internet of Things: IoT)
2. ซอิฟตแ์ วร์ในการพิฒั นาแอิปพิลเิ คชัน เช่น Scratch, python, java, c, App Inventor, KidBright IDE

ทักษะและกระบวนกำร (ท่เี ป็นจดุ เน้น ทักษะในศตวรรษท่ี 21)

1. ทักษะในการทำางานร่วมกนั
2. ทกั ษะการคดิ วิเคราะห่์
3. ทักษะการส์อื่ ิส์าร

ควำมรูเ้ ดมิ ทีน่ ักเรียนตอ้ งมี ซ่งึ จะสอดคล้องกบั สว่ น
“ทบทวนควำมรู้เดมิ /ส�ำรวจควำมรกู้ ่อน”

1. แนวคดิ และห่ลกั การทาำ งานขอิง IoT
2. การเขีย์นโปรแกรมเเละอิุปกรณ์เส์ริมตอ่ ิพิ่วงกับบอิร์ด KidBright
3. การติดต้ังปล�ักอินิ ในโปรแกรม KidBright IDE

สำระส�ำคัญ

การเขีย์นโปรแกรมส์ำาห่รับการใช้งานอิุปกรณ์ IoT ต่าง ๆ เป็นการเขีย์นโปรแกรมส์่ังให่้อิุปกรณ์เช่ือิมโย์งและส์่งข้อิมูล
ถึงกันผ่านอิินเทอิร์เน็ต ทำาให่้ส์ามารถส์่ังการควบคุมการใช้งานอิุปกรณ์อิิเล็กทรอินิกส์์ต่าง ๆ ผา่ นอินิ เทอิร์เน็ตได้ โดย์
บอิรด์ KidBright มแี ผงวงจร Wi-Fi ส์าำ ห่รบั เชอ่ื ิมตอ่ ิอินิ เทอิรเ์ นต็ เราส์ามารถเขยี ์นโปรแกรมโดย์ใชก้ ลุ่มคำาส์ั่ง IoT ในโปรแกรม
KidBright IDE ส์ำาห่รับติดต่อิส์ื่อิส์ารกับแอิปพิลิเคชัน KidBright IoT บนส์มาร์ตโฟนได้ นอิกจากนผี้ เู้ ขยี ์นโปรแกรมส์ามารถ
ตดิ ตง้ั ปลก�ั อินิ ส์าำ ห่รบั เขยี ์นโปรแกรมให่บ้ อิรด์ KidBright ตดิ ตอ่ ิส์อ่ื ิส์ารกบั แอิปพิลเิ คชนั LINE เพิอ่ื ิการประย์กุ ตใ์ ชง้ านทหี่ ่ลาก
ห่ลาย์

10

กิจกรรมท่ี 1

สอื่ และอปุ กรณ์

1. ใบกจิ กรรม

2. ใบความรู้
-

3. อิน่ื ๆ
• เครื่อิงคอิมพิวิ เตอิรท์ ี่เชื่อิมต่อิกับอิินเทอิรเ์ น็ตโดย์ตดิ ต้งั โปรแกรม KidBright IDE และ LINE PC
• บอิรด์ KidBright
• พิดั ลม USB
• ห่ลอิดไฟ USB
• ส์มาร์ตโฟนห่รอื ิแท็บเลต็ ท่ตี ิดต้ัง แอิปพิลเิ คชนั KidBright IoT และ แอิปพิลเิ คชนั LINE
• คลิปวีดิทศั ูน์เรอื่ ิง KidBright : ตอินที่ 5 การใช้งานบอิร์ดแบบ IoT จาก
https://www.youtube.com/watch?v=mmOwMY9_gl8
• แบบส์งั เกตพิฤติกรรมการมสี ์่วนร่วมในช้นั เรยี ์น
• แบบประเมินการทาำ งานกลมุ่
• แบบประเมนิ การนำาเส์นอิ

1111

กจิ กรรมที่ 1

แนวทำงกำรจดั กำรเรยี นรู้

กำรจัดเตรียม

1. ใบกจิ กรรมท่ี 1.1 และ 1.2 เท่ากบั จำานวนผูเ้ รยี ์น
2. ติดตัง้ โปรแกรม KidBright IDE โดย์ส์ามารถดาวน์โห่ลดไดจ้ าก
3. ดาวนโ์ ห่ลดห่นงั ส์อื ิ “ส์นกุ Kids ส์นุก Code กบั KidBright” (ส์ำาห่รบั นกั เรีย์น) โดย์ ส์วทช. ดาวน์โห่ลดไดท้ ่ี
4. ติดต้งั แอิปพิลเิ คชัน KidBright IoT และแอิปพิลิเคชนั LINE
5. ตดิ ต้ังปล�กั อินิ LINE notify จาก

12

กจิ กรรมที่ 1

ขน้ั ตอนด�ำเนินกำร

1. ผสู้ ์อินแบ่งผเู้ รยี ์นเป็นกลมุ่ กลมุ่ ละ 2-4 คน
2. ผสู้ ์อินทบทวนห่ลกั การทาำ งานขอิง IoT
3. ผสู้ ์อินอิธบิ าย์การใชง้ านกลุม่ คำาส์่งั IoT ในโปรแกรม KidBright IDE
4. ผสู้ ์อินให่ผ้ ูเ้ รยี ์นเปดิ โปรแกรม KidBright IDE และเชื่อิมต่อิกับบอิรด์ KidBright
5. ผู้เรีย์นทดลอิงเขีย์นโปรแกรมส์ำาห่รับการรับส์่งข้อิมูลระห่ว่างบอิร์ด KidBright และแอิปพิลิเคชัน KidBright IoT

โดย์ศูึกษาจากคลิปวีดิทัศูน์เรื่อิง “KidBright : ตอินท่ี 5 การใช้งานบอิร์ดแบบ IoT”
(https://www.youtube.com/ watch?v=mmOwMY9_gl8) จากนั้นทำาใบกิจกรรมที่ 1.1 เรื่อิง แส์ดงข้อิมูลจาก
แดนไกล ด้วย์ KidBright IoT
6. ผู้เรยี ์นแตล่ ะกลุ่มส์ลับกันตรวจคาำ ตอิบใบกิจกรรมที่ 1.1 และให่ข้ อ้ ิเส์นอิแนะส์ำาห่รบั โปรแกรมที่เพิอ่ื ินเขยี ์นไว้
7. ผเู้ รยี ์นและผสู้ ์อินร่วมกันเฉลย์ใบกิจกรรมและส์รปุ ส์ิง่ ท่ีไดจ้ ากการทาำ ใบกจิ กรรมที่ 1.1 รวมทัง้ ปัญห่าการเขยี ์นโปรแกรม
การเชอื่ ิมตอ่ ิบอิรด์ พิรอ้ ิมทัง้ ข้อิเส์นอิแนะในการแกป้ ญั ห่า
8. ผู้เรีย์นติดต้ังปลั�กอิิน LINE Notify และศูึกษาการเขีย์นโปรแกรมส์ำาห่รับการติดต่อิกับแอิปพิลิเคชัน LINE
(https://store.kidbright.info/plugin/5/LINE+Notify+ส์ง่ การแจง้ เตอื ินเขา้ ไลน)์ แลว้ ทาำ ใบกจิ กรรมที่ 1.2 เรอ่ื ิง ขอ้ ิความ
จาก KidBright
9. ผู้เรยี ์นแตล่ ะกลมุ่ นาำ เส์นอิผลงาน พิรอ้ ิมท้งั นาำ เส์นอิปัญห่าที่พิบและแนวทางในการแกป้ ัญห่า
10. ผสู้ ์อินและผู้เรยี ์นรว่ มกันอิภปิ ราย์ประเดน็ เกี่ย์วกับเเนวทางในการพิฒั นาการ IoT ดว้ ย์บอิรด์ KidBright ในส์ถานการณ์
ต่าง ๆ
11. ผสู้ ์อินและผเู้ รยี ์นร่วมกันส์รปุ แนวคิดการประย์กุ ต์ใช้ IoT ดว้ ย์ บอิร์ด KidBright

กำรวัดและประเมนิ ผล

1. ตรวจคาำ ตอิบในใบกิจกรรม และตรวจความถกู ตอ้ ิงขอิงการเขยี ์นโปรแกรม
2. ประเมนิ การนำาเส์นอิ
3. ส์ังเกตพิฤติกรรมการมสี ์่วนรว่ มในช้นั เรยี ์น
4. ประเมนิ การทำางานเปน็ กลุม่

หมายเหตุ แบบสังเกตพฤติกรรมก�รมีส่วนร่วมในชั้นเรียน แบบประเมินก�รทำำ�ง�นกลุ่ม
และแบบประเมินก�รนำ�เสนอ แสดงอยู่ทำี่หน้� 53-56

1313

กจิ กรรมที่ 1

ส่ือและแหล่งเรียนรู้

1. เว็บไซต์ส์ำาห่รับปลั�กอิิน KidBright https://store.kidbright.info/
2. เว็บไซตส์ ์ำาห่รบั เรยี ์นรู้ KidBright https://www.kid-bright.org
3. ห่นงั ส์ือิเรยี ์นราย์วิชาพิื้นฐานวทิ ย์าศูาส์ตร์ เทคโนโลย์ี (วทิ ย์าการคำานวณ) ชนั้ มธั ย์มศูึกษาปีท่ี 3 ขอิง ส์ส์วท.

!

ขอ้ เสนอแนะ

1. ผู้สอนควรตรวจัสอบสญั ญ�ณ Wi-Fi ในหอ้ งเรยี นทำใ่ี ช้เชอื่ มตอ่ อนิ เทำอรเ์ นต็ ให้ใชง้ �นไดก้ ่อนทำำ�
กิจักรรมนี้

2. ก�รตอบคำ�ถ�มในใบกิจักรรม ผสู้ อนอ�จัให้แต่ละกลุ่มเขยี นคำ�ตอบลงในเว็บไซต์หรือบรกิ �รต�่ ง ๆ
ทำผ่ี เู้ รยี นส�ม�รถแสดงคว�มคดิ เหน็ หรอื ใชง้ �นรว่ มกนั ได้ เชน่ Google Drive, www.padlet.com

3. ผู้สอนอ�จัจัะมีคำ�ถ�มชวนคิดให้ผู้เรียนมีก�รพัฒน�ต่อยอดโดยก�รนำ�อุปกรณ์ต่อพ่วงส่วนของ
เซ็นเซอร์ภ�ยนอก ก�รรับค่�ข้อมลู บอรด์ KidBright ทำี่ทำำ�ง�นเเบบ IoT อ่นื ๆ

4. ผสู้ อนควรตรวจัสอบบอรด์ KidBright ว�่ ไฟแสดงสถ�นะของ Wi-Fi เเละ IoT ตดิ หรอื ไมข่ ณะเรม่ิ ตน้
ก�รทำำ�ง�น ก�รทำี่ไฟแสดงสถ�นะทำง้ั สองตดิ หม�ยคว�มว�่ ทำ้งั Wi-Fi เเละ IoT พร้อมใช้ง�น

5. ส�ำ หรบั ผเู้ รยี นทำใี่ ชส้ ม�รต์ โฟนหรอื แทำบ็ เลต็ ใหต้ ดิ ตง้ั แอปพลเิ คชนั KidBright IoT และ แอปพลเิ คชนั
LINE กอ่ นเรมิ่ กิจักรรมนี้

6. ส�ำ หรบั ก�รสง่ ขอ้ คว�มเข�้ แอปพลเิ คชนั LINE อ�จัใช้โปรแกรม LINE PC แทำนได้

14

กจิ กรรมที่ 1

ใบกจิ กรรมที่ 1.1
แสดงข้อมลู จำกแดนไกล
ดว้ ย KidBright IoT

คำ� ชแี้ จง

1. เชื่อิมต่อิพิัดลม USB กับพิอิร์ต USB ขอิงบอิร์ด KidBright
2. ติดต้ังแอิปพิลิเคชัน KidBright IoT บนส์มาร์ตโฟน โดย์ดาวน์โห่ลดจาก App Store ห่รือิ Play Store
3. ให่้ศูึกษาคลิปวีดิทัศูน์เรื่อิง “KidBright : ตอินท่ี 5 การใช้งานบอิร์ดแบบ IoT” จาก https://www.youtube.com/

watch?v=mmOwMY9_gl8 ซึ่งเป็นการเขีย์นโปรแกรมส์ำาห่รับการรับส์่งข้อิมูลระห่ว่างบอิร์ด KidBright และ
แอิปพิลิเคชัน KidBright IoT ว่าต้อิงใช้อิุปกรณ์อิะไรบ้าง

1515

กจิ กรรมที่ 1

4. เช่ือิมต่อิห่ลอิดไฟ USB ห่รือิพิัดลม USB แล้วให่้เขีย์นโปรแกรมส์ำาห่รับการกดส์วิตช์ 1 (S1) ส์ั่งเปิดไฟห่รือิพิัดลมผ่าน
ส์มาร์ตโฟน และกดส์วติ ช์ 2 (S2) ส์ง่ั ปดิ ไฟห่รอื ิพิัดลมผ่านส์มารต์ โฟน แล้วบนั ทึกไฟลช์ อื่ ิ act1_1_KidBright_IoT

5. ส์ามารถประย์ุกตใ์ ช้บอิร์ด KidBright ให่้ทาำ งาน IoT รว่ มกบั ส์่ิงใดไดอ้ ิีกบ้าง

16

กิจกรรมท่ี 1

ใบกจิ กรรมที่ 1.2
ขอ้ ควำมจำก KidBright

คำ� ชีแ้ จง

1. ศูึกษาและทดลอิงเขีย์นโปรแกรมส์ำาห่รับการติดต่อิกับแอิปพิลิเคชัน LINE จากเว็บไซต์
https://store.kidbright.info/plugin/5/LINE +Notify+ส์่งการแจ้งเตือินเข้าไลน์
• จะต้อิงเพิ่ิมผู้ใช้ใดเพิื่อิให่้ส์่งข้อิมูลเข้าแอิปพิลิเคชัน LINE ได้

• Access Token ที่ได้รับคือิ

1717

กิจกรรมที่ 1

2. เขีย์นโปรแกรมเปิดไฟด้วย์ KidBright IoT โดย์การวัดค่า ระดับความเข้มแส์ง ห่ากค่าระดับความเข้มแส์งที่วัดได้นี้น้อิย์
กว่าคา่ ท่ีต้งั ไว้ให่ส้ ์่งการเเจง้ เตือินไปย์ังแอิปพิลิเคชัน LINE ว่า “กดส์วิตช์ 1 (S1) เพิ่ือิเปิดไฟ” และเม่ือิกดส์วิตช์ 1 (S1)
ผ่านทาง KidBright IoT บนส์มาร์ตโฟน เพิอ่ื ิเปดิ ห่ลอิดไฟทตี่ อ่ ิทางพิอิรต์ USB แลว้ ห่ลอิดไฟส์วา่ ง ซงึ่ มขี น้ั ตอินการทำางาน
ดังนี้
• ต่อิบอิรด์ KidBright เขา้ กับคอิมพิวิ เตอิร์ และต่อิห่ลอิดไฟ USB เขา้ กบั พิอิร์ต USB ขอิงบอิร์ด KidBright ดังรูปท่ี 1

รูปทำี่ 1 ก�รเช่ือมต่อบอร์ด KidBright เข้�กับคอมพิวเตอร์ และก�รเช่ือมต่อหลอดไฟ USB เข้�กับพอร์ต USB ของบอร์ด KidBright

18

กจิ กรรมที่ 1

• เขีย์นโปรแกรมเช่อื ิมตอ่ ิ Wi-Fi เพิอื่ ิส์่งขอ้ ิความผา่ นโปรแกรม LINE ด้วย์ชดุ ส์ง่ั ดังแส์ดงในรูปที่ 2

รูปทำี่ 2 โปรแกรมวัดค่�ระดับคว�มเข้มแสงและแจั้งเตือนก�รเปิดไฟผ่�นโปรแกรม LINE
• ปรบั ปรงุ โปรแกรมให่้ทาำ งานให่ม้ ปี ระส์ิทธภิ าพิมากขึ้น แล้วบันทกึ ไฟล์ช่ือิ act1_2_message

3. ส์ามารถทจ่ี ะประย์ุกตใ์ ช้บอิรด์ KidBright ทำางานในลกั ษณะอิืน่ ๆ ได้ห่รอื ิไม่ อิะไรบา้ ง ให่้ย์กตัวอิย์่าง
4. นอิกจากการเเจง้ เตอื ินข้อิมลู ทางแอิปพิลิเคชัน LINE เเลว้ ย์ังมกี ารส์ง่ ขอ้ ิความเเจง้ เตือินเเบบอิน่ื ๆ ได้ห่รือิไม่ ให่้ย์กตัวอิย์่าง

1919

กจิ กรรมท่ี 2

ต่อยอดความรู้สู่ IoT

เวลา 2 ชว่ั โมง

จุดประสงคก์ ารเรียนรู้

1. เขยนโปรแกรมโดยประยุกต์ใช้งานวธีการส่งข้อมูลจากการ
กดสวตช์
2. เขยนโปรแกรมสำาหรับการส่งการแจ้งเตือนผ่าน LINE Notify

ตวั ชีว้ ดั

พัฒนาแอปพลิเคชันที่มีการบูรณาการกับวชาอื่น
อย่างสร้างสรรค์



กจิ กรรมที่ 2

สาระการเรยี นรู้

1. ขั้นตอนการพัฒนาแอปพลเิ คชนั
2. อนิ เทอร์เนต็ ในทุกสิ่ง�ิ (Internet of Things: IoT)
3. ซอฟตแ์ วร์ในการพัฒนาแอปพลิเคชนั เช่น Scratch, python, java, c, App Inventor, KidBright IDE

ทกั ษะและกระบวนการ (ท่ีเปน็ จดุ เนน้ ทกั ษะในศตวรรษท่ี 21)

1. ทักษะในการท�างานร่วมกัน
2. ทักษะการคิดวิเคราะห์
3. ทักษะในการแก้ปัญหา
4. ทักษะการสิ่�ือสิ่าร

ความรเู้ ดิมทีน่ ักเรียนตอ้ งมี ซึ่งจะสอดคล้องกบั ส่วน
“ทบทวนความรู้เดมิ /สำารวจความรู้ก่อน”

1. การเขียนโปรแกรมกบั บอร์ด KidBright
2. หลกั การท�างานของเซนเซอรว์ ัดระดบั ความเข้มแสิ่ง และเซนเซอร์วัดอณุ หภมู ิ
3. หลักการทา� งานของนาฬกิ าและการจบั เวลา
4. การใช ้ LINE Notify สิ่่งการแจง้ เตือน

สาระสาำ คญั

การน�าบอร์ด KidBright มาใช้เป็นเครื�องมือในการช่วยแก้ปัญหาและสิ่่งข้อความแจ้งเตือนผ่านทาง LINE Notify เช่น
การสิ่่งข้อมูลเมื�อมีการกดสิ่วิตช์ การสิ่่งข้อมูลเมื�อค่าความสิ่ว่างหรืออุณหภูมิเป็นไปตามเงื�อนไขที�ก�าหนด การสิ่่งข้อมูล
เมื�อถึงเวลาที�ก�าหนดหรือการสิ่่งข้อมูลทุกช่วงเวลาที�ก�าหนด

22

กจิ กรรมท่ี 2

สอ่ื และอปุ กรณ์

1. ใบกิจกรรม

2. ใบความรู้
-

3. อืน� ๆ
• เครื�องคอมพิวเตอรท์ �เี ชื�อมต่อกับอินเทอร์เนต็ โดยติดต้งั โปรแกรม KidBright IDE และ LINE PC
• บอร์ด KidBright
• สิ่มาร์ตโฟนหรอื แทบ็ เลต็ ทต�ี ิดต้งั แอปพลิเคชัน LINE
• แบบสิ่งั เกตพฤติกรรมการมสี ิ่ว่ นร่วมในชน้ั เรยี น
• แบบประเมนิ การท�างานกลมุ่
• แบบประเมนิ การนา� เสิ่นอ

23

กจิ กรรมท่ี 2

แนวทางการจดั การเรียนรู้

การจัดเตรียม

ใบกจิ กรรมท� ี 2.1 และใบกิจกรรมท� ี 2.2 ตามจา� นวนกลมุ่

ขน้ั ตอนดาำ เนินการ

1. แบ่งผู้เรียนออกเป็นกลมุ่ กลมุ่ ละ 2-4 คน
2. ผู้เรียนเปิดโปรแกรม KidBright IDE และตรวจสิ่อบการเชื�อมต่อกับบอร์ด KidBright รวมทั้งการเช�ือมต่อ Wi-Fi
สิ่า� หรบั การใช้งาน IoT
3. ผู้เรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันท�าใบกิจกรรมท�ี 2.1 เร�ือง อยากบอกอะไรให้กด โดยวิเคราะห์สิ่ถานการณ์ท�ีก�าหนดพร้อมท้ัง
ศึึกษาความรู้เพ�มิ เตมิ จากหนงั สิ่ือเรยี นหรอื อนิ เทอรเ์ น็ตในหัวขอ้ ท�เี ก�ยี วขอ้ ง จากน้นั เขียนโปรแกรมแก้ปญั หา แล้วตอบ

คา� ถามในใบกจิ กรรม
4. ผเู้ รยี นและผสู้ ิ่อนรว่ มกนั เฉลยใบกจิ กรรมท �ี 2.1 รวมทงั้ อภปิ รายถงึ ปญั หาการเขยี นโปรแกรม พรอ้ มเสิ่นอแนะแนวทาง

ในการแก้ปญั หา
5. ผเู้ รียนแต่ละกลมุ่ ร่วมกันทา� ใบกจิ กรรมท �ี 2.2 เรือ� ง ใหเ้ วลาเปน็ เคร�อื งพิสิู่จน ์ โดยวิเคราะหส์ ิ่ถานการณท์ ีก� �าหนด จากน้นั
ออกแบบและเขียนโปรแกรมแก้ปญั หา
6. ผเู้ รียนแตล่ ะกลุม่ น�าเสิ่นอผลงานโดยสิ่าธติ การทา� งานของโปรแกรม พร้อมทง้ั อภิปรายปญั หาและแนวทางการแก้ปญั หา
7. ผู้เรียนและผู้สิ่อนร่วมกันสิ่รุปเกี�ยวกับการน�าบอร์ด KidBright มาใช้เป็นเครื�องมือในการช่วยแก้ปัญหาและสิ่่งข้อความ
แจ้งเตือนผา่ นทาง LINE Notify

การวดั และประเมนิ ผล

1. ตรวจค�าตอบในใบกจิ กรรม และตรวจความถกู ตอ้ งของการเขียนโปรแกรม
2. ประเมินการน�าเสิ่นอ
3. สิ่ังเกตพฤติกรรมการมสี ิ่่วนรว่ มในช้นั เรียน
4. ประเมนิ การท�างานเป็นกลมุ่

24

กจิ กรรมท่ี 2

ส่อื และแหล่งเรยี นรู้

1. เวบ็ ไซตส์ ิ่า� หรับปลัก๊ อนิ KidBright คอื https://store.kidbright.info/
2. เวบ็ ไซตส์ ิ่�าหรบั เรียนร ู้ KidBright คอื https://www.kid-bright.org
3. หนงั สิ่อื เรียนรายวิชาพน้ื ฐานวิทยาศึาสิ่ตร ์ เทคโนโลย ี (วทิ ยาการค�านวณ) ชั้นมธั ยมศึึกษาปที �ี 3 ของ สิ่สิ่วท.

!

ขอ้ เสนอแนะ

1. ผู้สอนควรตรวจสอบสญั ญาณ Wi-Fi ในหอ้ งเรยนที่ใชเ้ ชอ่ื มต่ออนิ เทอรเ์ นต็ ให้ใชง้ านได้กอ่ นเร่มทำากิจกรรมน้ี
2. การตอบคาำ ถามในใบกจิ กรรมท ่ี 2.1 ผสู้ อนอาจใหผ้ เู้ รยนแตล่ ะกลมุ่ เขยนคาำ ตอบลงในเวบ็ ไซตห์ รอบรการตา่ ง ๆ
ท่ีผ้เู รยนสามารถแสดงความคดิ เหน็ หรอใช้งานรว่ มกันได้ เช่น Google Drive หรอ www.padlet.com
3. ในกจิ กรรมนเ้ี นน้ ใหผ้ เู้ รยนไดล้ งมอื ปฏบิ ตั ดิ ว้ ยตนเองเพอ่ื ใหเ้ กดิ ความเขา้ ใจ ทง้ั นผ้ี สู้ อนควรศกึ ษาเกย่ี วกบั การตดิ ตง้ั
ปล๊กั อินและการสมคั รใชบ้ รการ LINE Notify จากหวั ข้อส่ือและแหล่งขอ้ มูลเพ่ือช่วยแกป้ ญั หาท่ีอาจเกดิ ข้น
4. สำาหรับการส่งขอ้ ความเข้าแอปพลิเคชัน LINE อาจใชโ้ ปรแกรม LINE PC แทนได้

25

กจิ กรรมท่ี 2

ใบกจิ กรรมที่ 2.1
อยากบอกอะไรใหก้ ด

ค�ำสั่ง ใหน้ กั เรยี นแต่ละกลุ่มเขียนโปรแกรมตอ่ ไปนใ้ี หส้ ิ่มบรู ณ ์ ให้สิ่ามารถท�างานได้ตามสิ่ถานการณ์ทีก� า� หนดไว้

สถานการณ์

ต้องการสง่ ค่าระดบั ความเขม้ แสงและอณุ หภูมิ
จากการกดป่มุ บนบอรด์ KidBright ผ่าน
LINE Notify โดยกาำ หนดให้ กดสวตช์ 1 (S1)
เปน็ การส่งค่าระดบั ความเข้มแสง และกดสวตช ์ 2
(S2) เปน็ การส่งคา่ อุณหภูมิ

26

1. เขียนชื�อบล็อกค�าสิ่ั�งที�ใช้ในโปรแกรมข้างต้น กิจกรรมท่ี 2
• หมายเลข 1 ค่า Token
• หมายเลข 2 ใช้บล็อกค�าสิ่ั�ง 27
• หมายเลข 3 ใช้บล็อกค�าสิ่ั�ง
• หมายเลข 4 ใช้บล็อกค�าสิ่ั�ง
• หมายเลข 5 ใช้บล็อกค�าสิ่ั�ง
• หมายเลข 6 ใช้บล็อกค�าสิ่ั�ง
• หมายเลข 7 ใช้บล็อกค�าสิ่ั�ง
• หมายเลข 8 ใช้บล็อกค�าสิ่ั�ง

กิจกรรมที่ 2

2. รันโปรแกรมแล้วกดสิ่วิตช์ 1 (S1) และสิ่วิตช์ 2 (S2) ผลลัพธ์ที�ได้คือ
ผลจากการกดสิ่วิตช์ 1 (S1)
ผลจากการกดสิ่วิตช์ 2 (S2)
3. บันทึกไฟล์ชื�อ act2_1_switch

28

กิจกรรมที่ 2

ใบกจิ กรรมที่ 2.2
ใหเ้ วลาเปน็ เคร่อื งพิสูจน์

คำ� สัง่ เขียนโปรแกรมแกป้ ัญหาตามสิ่ถานการณ์ต่อไปน ้ี แลว้ บันทกึ ไฟลช์ อ�ื act2_2_TimeLINE

สถานการณ์

ตอ้ งการสง่ คา่ ระดบั ความเขม้ แสงและอณุ หภมู จิ ากการตง้ั เวลาบนบอรด์ KidBright ผา่ น LINE Notify โดยกาำ หนดให ้ นาทที ่ี 1
เปน็ การสง่ คา่ ระดบั ความเขม้ แสง และนาทที ่ี 2 เปน็ การสง่ คา่ อณุ หภมู ิ สลบั กนั ไปทกุ ๆ 1 นาท ี ดงั ตวั อยา่ งตอ่ ไปน้ี

............Light is............................................................. 15:33 (เวลาทแ่ี สดงใน LINE)
............25.5................................................................. 15:33 (เวลาทแ่ี สดงใน LINE)
............Temperature is.....................................................15:34 (เวลาทแ่ี สดงใน LINE)
............69................................................................... 15:34 (เวลาทแ่ี สดงใน LINE)
............Light is............................................................. 15:35 (เวลาทแ่ี สดงใน LINE)
............25.5.................................................................15:35 (เวลาทแ่ี สดงใน LINE)
............Temperature is.................................................... 15:36 (เวลาทแ่ี สดงใน LINE)
............69................................................................... 15:36 (เวลาทแ่ี สดงใน LINE)
............Light is............................................................. 15:37 (เวลาทแ่ี สดงใน LINE)
............25.5................................................................. 15:37 (เวลาทแ่ี สดงใน LINE)
............Temperature is.....................................................15:38 (เวลาทแ่ี สดงใน LINE)
............69................................................................... 15:38 (เวลาทแ่ี สดงใน LINE)
............Light is............................................................. 15:39 (เวลาทแ่ี สดงใน LINE)
............25.5................................................................. 15:39 (เวลาทแ่ี สดงใน LINE)
............Temperature is.....................................................15:40 (เวลาทแ่ี สดงใน LINE)
............69................................................................... 15:40 (เวลาทแ่ี สดงใน LINE)

หมายเหตุ แบบสังเกตพฤติกรรมการมีสว่ นรว่ มในชน้ั เรยน แบบประเมินการทาำ งานกลมุ่
และแบบประเมนิ การนำาเสนอ แสดงอยู่ที่หนา้ 53-56

29

กจิ กรรมท่ี 3

KidBright

แก้ไขสถานการณ์

เวลา 2 ชว่ั โมง
จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้

ออกแบบและเขยนโปรแกรมแก้ปัญหาจากสถานการณ์ที่กำาหนด

ตัวชีว้ ัด

พัฒนาแอปพลิเคชันที่มีการบูรณาการกับวชาอื่นอย่างสร้างสรรค์



กิจกรรมที่ 3

สาระการเรยี นรู้

1. ขั้นตอนการพัฒนาแอปพลเิ คชนั
2. อนิ เทอร์เน็ตในทุกสิ่�งิ (Internet of Things: IoT)
3. ซอฟต์แวร์ในการพัฒนาแอปพลิเคชนั เช่น Scratch, python, java, c, App Inventor, KidBright IDE

ทกั ษะและกระบวนการ (ทเี่ ปน็ จดุ เนน้ ทักษะในศตวรรษที่ 21)

1. ทักษะในการท�างานร่วมกัน
2. ทักษะการคิดวิเคราะห์
3. ทักษะการสิ่�ือสิ่าร

ความรเู้ ดิมทนี่ กั เรียนตอ้ งมี ซึง่ จะสอดคลอ้ งกับสว่ น
“ทบทวนความร้เู ดมิ /สำารวจความรกู้ ่อน”

1. การเขียนโปรแกรมควบคมุ บอร์ด KidBright
2. หลักการทา� งานเซนเซอรว์ ัดระดับความเข้มแสิ่ง และเซนเซอร์วดั อุณหภูมิ
3. หลกั การท�างานของนาฬิกา และ การจับเวลา
4. การใช ้ LINE Notify สิ่ง่ การแจ้งเตอื น

สาระสาำ คญั

ในการแก้ปญั หาทางวทิ ยาศาสิ่ตรห์ รอื ทางคณิตศาสิ่ตร์ เราสิ่ามารถน�าบอร์ด KidBright มาใช้เปน็ เคร�อื งมือช่วยแก้ปัญหาได ้
รวมทัง้ การสิ่ง่ ขอ้ ความแจง้ เตือนผ่านทาง LINE Notify

32

กจิ กรรมท่ี 3

สอ่ื และอปุ กรณ์

1. ใบกิจกรรม

2. ใบความรู้
-

3. อืน� ๆ
• เครื�องคอมพิวเตอรท์ �เี ชื�อมต่อกับอินเทอร์เนต็ โดยติดต้งั โปรแกรม KidBright IDE และ LINE PC
• บอร์ด KidBright
• สิ่มาร์ตโฟนหรอื แทบ็ เลต็ ทต�ี ิดต้งั แอปพลิเคชัน LINE
• แบบสิ่งั เกตพฤติกรรมการมสี ิ่ว่ นร่วมในชน้ั เรยี น
• แบบประเมนิ การท�างานกลมุ่
• แบบประเมนิ การนา� เสิ่นอ

33

กจิ กรรมท่ี 3

แนวทางการจดั การเรยี นรู้

การจัดเตรียม

ใบกิจกรรมที� 3 ตามจา� นวนกล่มุ

ข้นั ตอนดาำ เนินการ

1. ผสู้ ิ่อนแบง่ ผเู้ รียนเป็นกลุม่ กลุ่มละ 2-4 คน
2. ผู้เรียนเปิดโปรแกรม KidBright IDE และตรวจสิ่อบการเชื�อมต่อกับบอร์ด KidBright รวมท้ังการเช�ือมต่อ Wi-Fi
สิ่�าหรับการใชง้ าน IoT
3. ผู้สิ่อนทบทวนการเขยี นโปรแกรมสิ่�าหรับ IoT และการสิ่่งการแจ้งเตือนผ่าน LINE Notify
4. ผเู้ รยี นทา� ใบกจิ กรรมท �ี 3 เรอ�ื ง สิ่ถานการณอ์ ยา่ งนต้ี อ้ งทา� อยา่ งไร โดยแตล่ ะกลมุ่ รว่ มกนั วเิ คราะหส์ ิ่ถานการณท์ ก�ี า� หนด
และศกึ ษาความรู้เพ�มิ เตมิ จากหนงั สิ่ือเรยี น หรืออินเทอร์เนต็ ในหวั ข้อทเ�ี กยี� วข้อง แลว้ ตอบค�าถามลงในใบกจิ กรรมท� ี 3
ข้อ 1-3 แลว้ ผูส้ ิ่อนและผู้เรยี นรว่ มกนั น�าเสิ่นอค�าตอบ
5. ผู้เรียนแต่ละกลุ่มลงมือสิ่ร้างช้ินงานตามที�ได้ออกแบบไว้สิ่�าหรับการแก้ปัญหาตามสิ่ถานการณ์ที�ได้รับ เม�ือผู้เรียน
แต่ละกลุม่ สิ่รา้ งชน้ิ งานเสิ่รจ็ แลว้ ใหท้ า� การทดลองและตรวจสิ่อบความถกู ต้องของชน้ิ งาน พร้อมทั้งปรับปรุงชน้ิ งานให ้
สิ่ามารถท�างานได้อยา่ งสิ่มบูรณ์
6. ผูเ้ รยี นแต่ละกลุ่มตอบค�าถามลงในใบกิจกรรมที � 3 ขอ้ ท ี� 4-6
7. ผเู้ รียนน�าเสิ่นอแนวคิดการออกแบบโปรแกรมและสิ่าธิตผลงานการเขยี นโปรแกรม
8. ผูส้ ิ่อนและผู้เรียนรว่ มกนั สิ่รปุ แนวคดิ ในการแก้ปัญหาจากสิ่ถานการณท์ �กี า� หนด

การวดั และประเมนิ ผล

1. ตรวจค�าตอบในใบกจิ กรรม และตรวจความถูกตอ้ งของการเขียนโปรแกรม
2. สิ่งั เกตพฤติกรรมการมสี ิ่่วนรว่ มในชนั้ เรียน
3. ประเมนิ การน�าเสิ่นอ
4. ประเมนิ การทา� งานกลมุ่

34

กิจกรรมที่ 3

สื่อและแหลง่ เรียนรู้

1. เว็บไซตส์ ิ่า� หรับปล๊ักอนิ https://store.kidbright.info/
2. หนงั สิ่ือเรยี น รายวชิ าพืน้ ฐานวทิ ยาศาสิ่ตร ์ เทคโนโลย ี (วิทยาการคา� นวณ) ชนั้ มัธยมศึกษาปีท�ี 3 ของ สิ่สิ่วท.

!

ข้อเสนอแนะ

1. การตอบคาำ ถามในใบกจิ กรรมท ่ี 3 ผสู้ อนอาจใหผ้ เู้ รยนแตล่ ะกลมุ่ เขยนคาำ ตอบลงในเวบ็ ไซตห์ รอบรการตา่ ง ๆ
ทผ่ี เู้ รยนสามารถแสดงความคิดเหน็ หรอใชง้ านร่วมกันได้ เชน่ Google Drive หรอ www.padlet.com
2. ในการใชง้ านผ่านปลัก๊ อนิ LINE Notify จาำ เปน็ ตอ้ งใชอ้ ินเทอร์เน็ต
3. สาำ หรบั การทดสอบโปรแกรม ผเู้ รยนสามารถปรบั เวลาในการสง่ ขอ้ มลู ใหส้ น้ั ลง เพอ่ื ใหเ้ หน็ ผลการทดลองได้
รวดเรว็ ขน้
4. หากมเี วลาเพยี งพอ ผู้สอนควรให้ผ้เู รยนคิดตอ่ ยอดวา่ จะสามารถพัฒนาโปรแกรมใหม้ ีประสิทธิภาพท่ดี ีขน้
ได้อยา่ งไร

35

กิจกรรมท่ี 3

ใบกิจกรรมท่ี 3
สถานการณ์อย่างนี้
ตอ้ งทำาอย่างไร

สถานการณ์ที่ 1
ให้ออกแบบการทดลอง เพ่ือทำาการวัดค่าอุณหภูมิกลางแจ้ง ทุก ๆ 5 นาที ในช่วงเวลา 50 นาที โดยส่ง
การแจ้งเตือนข้อมูลไปท่ี LINE Notify และเม่ือทำาการวัดครบ 10 ครั้ง ให้ส่งข้อมูล ค่าเฉลี่ย ค่าตำ่าสุด และค่าสูงสุด ไปท ่ี
LINE Notify ดว้ ย แลว้ จบกระบวนการ

สถานการณ์ที่ 2
ให้ออกแบบการทดลอง เพื่อทำาการวัดค่าอุณหภูมิ และค่าความสว่าง ภายในโรงเพาะชำาแห่งหนึ่ง ทุก ๆ
5 นาที โดยส่งการแจ้งเตือนข้อมูลไปที่ LINE Notify และเมื่อทำาการวัดครบทุกๆ 10 ครั้ง ให้ส่งข้อมูล ค่าเฉลี่ย ค่าต่ำาสุด
และคา่ สงู สดุ ไปท ่ี LINE Notify ดว้ ย
ค�ำสัง่ ใหแ้ ตล่ ะกลุม่ เลอื กสิ่ถานการณ ์ เพยี ง 1 สิ่ถานการณ์ แลว้ ตอบคา� ถามตอ่ ไปน ้ี
1. จากสิ่ถานการณท์ ีไ� ดร้ ับคอื สิ่ถานการณท์ � ี ขอ้ มูลเขา้ คืออะไร

2. จากสิ่ถานการณท์ ี�ได้รับ ข้อมูลออก คืออะไร

36

กจิ กรรมท่ี 3

3. จากสิ่ถานการณ์ที�ได้รับจะออกแบบวิธีการแก้ปัญหาอย่างไร (เขียนรหัสิ่ล�าลองหรือวาดผังงาน)

37

กจิ กรรมที่ 3

4. เขียนโปรแกรมตามที�ได้ออกแบบไว้ แล้วบันทึกไฟล์ชื�อ act3_1_s1 หากได้สิ่ถานการณ์ที� 1 หรือบันทึกไฟล์
ชื�อ act3_1_s2 หากได้สิ่ถานการณ์ที� 2
5. ความผิดพลาดของโปรแกรมที�เกิดขึ้นจากการสิ่ร้างชิ้นงานตามที�ได้ออกแบบไว ้

38

กจิ กรรมท่ี 3

6. วิธีการแก้ปัญหา
7. บันทึกผลการรันโปรแกรม

หมายเหตุ แบบสังเกตพฤตกิ รรมการมสี ว่ นร่วมในช้นั เรยน แบบประเมนิ การทาำ งานกลุ่ม
และแบบประเมินการนาำ เสนอ แสดงอยู่ทห่ี น้า 53-56

39

กจิ กรรมท่ี 4

ส่อื สารขอ้ มูลระหวา่ ง

บอรด์ KidBright

เวลา 2 ชวั่ โมง

จุดประสงค์การเรยนรู้

1. เขียนโปรแกรมสั่งงานบอร์ด KidBright ให้รับส่งข้อมูล
ผ่านโพรโทคอล MQTT
2. เขียนโปรแกรมสั่งงานให้มีการแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่าง
บอร์ด KidBright

ตวั ชวี้ ดั

พัฒนาแอปพลิเคชันที่มีการบูรณาการกับวิชาอื่นอย่างสร้างสรรค์



กจิ กรรมที่ 4

สาระการเรยนรู้

1. ข้ันตอนการพฒั นาแอปพลิเคชัน
2. อินเทอร์เน็ตในทกุ สิ่ง�ิ (Internet of Things: IoT)
3. ซอฟต์แวรใ์ นการพัฒนาแอปพลเิ คชนั เชน่ Scratch, python, java, c, App Inventor, KidBright IDE

ทักษะและกระบวนการ (ทีเ่ ป็นจดุ เนน้ ทักษะในศตวรรษท่ี 21)

1. ทักษะในการท�างานร่วมกัน
2. ทักษะการคิดวิเคราะห์
3. ทักษะการสิ่ื�อสิ่าร

ความรู้เดมิ ที่นกั เรียนตอ้ งมี ซง่ึ จะสอดคลอ้ งกับสว่ น
“ทบทวนความรเู้ ดิม/สาำ รวจความรกู้ อ่ น”

1. การอา่ นค่าเซนเซอรว์ ัดค่าแสิ่งและอุณหภูมิ
2. การตดิ ตั้งปลก๊ั อนิ ในโปรแกรม KidBright IDE
3. การเชอ�ื มตอ่ สิ่ญั ญาณ Wi-Fi และเปดิ ใชง้ าน IoT บนบอรด์ KidBright

สาระสาำ คญั

Message Queuing Telemetry Transport (MQTT) เป็นโพรโทคอลสิ่�าหรับการสิ่�ือสิ่ารแบบ Machine-to-Machine
(M2M) ทส�ี ิ่นับสิ่นุนเทคโนโลย ี IoT โพรโทคอล MQTT สิ่ามารถน�ามาใชใ้ นการรับสิ่่งขอ้ มูลระหวา่ งบอร์ด KidBright ได ้ โดย
ต้องตดิ ตัง้ ปลั๊กอิน CPE-KU IoT สิ่า� หรบั โปรแกรม KidBright IDE เพ�มิ เตมิ

42

กจิ กรรมท่ี 4

สื่อและอปุ กรณ์

1. ใบกจิ กรรม

2. ใบความรู้
• ใบความร้ทู ี� 4.1 การใช้งาน MQTT บนบอร์ด KidBright

3. อื�นๆ
• เครื�องคอมพิวเตอร์ทเ�ี ชือ� มต่อกับอินเทอรเ์ นต็ โดยติดตงั้ โปรแกรม KidBright IDE
• บอร์ด KidBright
• แบบประเมนิ การนา� เสิ่นอ
• แบบสิ่ังเกตพฤตกิ รรมการมสี ิ่ว่ นรว่ มในช้ันเรียน
• แบบประเมนิ การท�างานกลมุ่

43

กิจกรรมที่ 4

แนวทางการจดั การเรยนรู้

การจัดเตรยม

1. ติดตงั้ โปรแกรม KidBright IDE
2. ใบความรทู้ ี � 4.1 ตามจา� นวนนกั เรียน
3. ใบกิจกรรมท �ี 4.1 และ 4.2 ตามจา� นวนกลมุ่

ขัน้ ตอนดาำ เนนิ การ

1. ผู้เรียนเปิดโปรแกรม KidBright IDE และตรวจสิ่อบการเชื�อมต่อกับบอร์ด KidBright รวมท้ังการเช�ือมต่อ Wi-Fi
สิ่�าหรับการใชง้ าน IoT
2. ผู้สิ่อนอธิบายหลักการท�างานของ MQTT จากนั้นให้ผู้เรียนศึกษาใบความรู้ที� 4.1 เร�ือง การใช้งาน MQTT บนบอร์ด
KidBright
3. ผ้เู รียนท�าใบกจิ กรรมที� 4.1 เร�อื ง การสิ่�ือสิ่ารด้วย MQTT โดยจับคู่ระหว่างกลมุ่ เพือ� ท�ากิจกรรมร่วมกนั
4. ผูเ้ รียนเขียนโปรแกรมตามใบกจิ กรรมท� ี 4.1 พร้อมทั้งชว่ ยกันทดสิ่อบการทา� งานและแกไ้ ขขอ้ ผิดพลาดให้ถูกตอ้ งสิ่มบรู ณ ์
แลว้ ตอบคา� ถามในใบกิจกรรม
5. ผสู้ ิ่อนและผ้เู รียนร่วมกันสิ่รุปปญั หาและขอ้ ควรระวังในการทา� ใบกิจกรรมท �ี 4.1
6. ผู้เรียนท�าใบกิจกรรมที� 4.2 เร�ือง การประยุกต์ใช้ MQTT โดยจับคู่ระหว่างกลุ่มเพื�อท�ากิจกรรมร่วมกัน แล้วตอบค�าถาม
ในใบกิจกรรม
7. ผู้เรยี นน�าเสิ่นอวิธีการประยุกตใ์ ช้บอรด์ KidBright และผลงานที�ไดจ้ ากใบกิจกรรมท �ี 4.2
8. ผู้เรียนร่วมกันเสิ่นอความคิดเห็นว่าการสิ่ื�อสิ่ารระหว่างบอร์ดสิ่ามารถน�าไปประยุกต์ใช้ในการสิ่ร้างอุปกรณ์หรือ
ระบบอ�ืน ๆ ที�น่าสิ่นใจไดอ้ ย่างไรบ้าง
9. ผสู้ ิ่อนและผ้เู รยี นร่วมกันสิ่รปุ แนวคดิ การสิ่อื� สิ่ารข้อมูลระหว่างบอรด์ KidBright โดยใชโ้ พรโทคอล MQTT

การวดั และประเมินผล

1. ตรวจค�าตอบในใบกจิ กรรม และตรวจความถกู ต้องของการเขยี นโปรแกรม
2. ประเมนิ การน�าเสิ่นอ
3. สิ่งั เกตพฤตกิ รรมการมสี ิ่่วนรว่ มในชนั้ เรยี น
4. ประเมินการทา� งานเปน็ กลมุ่

44

กิจกรรมที่ 4

สอ่ื และแหล่งเรยนรู้

1. การติดตั้งปล๊ักอิน CPE-KU IoT https://gitlab.com/cjaikaeo/cpeku_iot
2. การกา� หนดค่า MQTT brokers https://github.com/mqtt/mqtt.github.io/wiki/public_brokers

!

ข้อเสนอแนะ

ผู้สอนควรตรวจสอบการเชื่อมต่อโบรกเกอร์ MQTT ที่ใช้งานได้จริงโดยใช้รายชื่อโบรกเกอร์จาก
https://github.com/mqtt/mqtt.github.io/wiki/public_brokers ก่อนทำากิจกรรมนี้

45

กจิ กรรมท่ี 4

ใบกิจกรรมที่ 4.1
การส่อื สารผ่าน MQTT

1. ศกึ ษาใบความรทู้ ี � 4.1 และตดิ ต้ังปลกั๊ อิน CPE-KU IoT จาก https://gitlab.com/cjaikaeo/cpeku_iot
2. จับคู่ระหว่างบอร์ด KidBright จ�านวน 2 บอร์ด เพ�ือให้บอร์ดมีการแลกเปล�ียนข้อมูลค่าระดับความเข้มแสิ่งที�วัดได ้

โดยให้บอร์ดที� 1 จากทีม A เปน็ ฝั่งั� ผสู้ ิ่่ง และบอร์ดท� ี 2 จากทมี B เปน็ ฝั่�งั ผู้รบั จากนนั้ ใหร้ ะบุคา่ ท�ใี ชต้ ิดตอ่ ผ่าน MQTT
ลงในตาราง

46

กจิ กรรมที่ 4

3. เขียนโปรแกรมตามตัวอย่างดังต่อไปนี้ โดยปรับเปลี�ยนค่าตามที�ระบุในตารางองค์ประกอบในข้อ 2

4. ใหร้ ะบคุ ่า SSID ของสิ่ัญญาณ Wi-Fi และเปดิ ใชง้ าน IoT ใหก้ บั บอรด์ KidBright ทง้ั สิ่องบอรด์ แลว้ ตดิ ตง้ั
ชุดคา� สิ่�ังลงบนบอรด์ จากนั้นใหส้ ิ่ังเกตการเปล�ียนแปลงทเี� กดิ ขนึ้

5. บันทึกไฟล์ชื�อ act4_1_MQTT_Light_A สิ่�าหรับ ทีม A และ act4_1_MQTT_Light_ฺB สิ่�าหรับ ทีม B

47

กิจกรรมที่ 4

ใบกิจกรรมท่ี 4.2
การประยุกต์ใช้ MQTT

สถานการณ์

อุปกรณต์ ้นแบบ 2 ตวั ที่ไมม่ หี น้าจอแสดงผลการทำางานใด ๆ ในห้องทดลองแห่งหนงึ่ มีความจาำ เปน็ ต้องทาำ งานสลับกันเพื่อยืด
อายกุ ารใช้งาน โดยท่อี ุปกรณ์ทมี่ อี ณุ หภมู สิ งู กวา่ จะตอ้ งหยดุ ทำางาน แลว้ สลับไปเปดิ อปุ กรณ์อีกตวั แทน
กลุ่มของนักเรียนได้รับมอบหมายให้ออกแบบและติดตั้งบอร์ด KidBright เพื่อควบคุมการทำางานเปิด-ปิดอุปกรณ์ต้นแบบ
ทั้ง 2 ตัว โดยใหห้ นา้ จอแสดงผล LED บนบอร์ด KidBright แสดงว่าตัวใดทำางานอย ู่ โดยกำาหนดใหเ้ ลข 0 แทนการปิด และ
เลข 1 แทนการเปดิ
คำ� งั่
ให้นักเรียนเขียนโปรแกรมเพ�ือแก้ปัญหาดังกล่าว แล้วบันทึกไฟล์ช�ือ act4_2_MQTT_device_A สิ่�าหรับ ทีม A และ
act4_2_MQTT_device_B สิ่�าหรับ ทีม B

48