Kemalpaşa Aktüel Sayı-17

anlam içerir. Günümüz diliyle “salnâme”, Nif Nahiyesi’nde bir yıl önce yaşanan
tam olarak “yıllık” anlamını taşımaktadır. kamusal ve idârî değişimlere ilişkin, bizi
Osmanlı Devleti kökenli bu anlayış Cum- en çok bilgilendiren resmî kayıtlar yer
huriyet Dönemi’nde de devam ettirilme- almaktadır
ye çalışılmış, kısmen başarılı olmuş ancak
ne yazık ki periyodik bir gelenek haline Hicrî 1299 tarihli Aydın Vilâyet Salnâ-
getirilememiştir. mesi’nde, Nif nahiyesinin 1298 yılında
yaşadığı değişmeler, gelişmeler ve idârî
Osmanlı Devleti, sözü edilen 19. yüzyıl konumunda bulunan şahısların adları
sonları ile 20. yüzyıl başlarında kendi bir bir kaydedilmiştir. 1299 tarihli Aydın
idârî bölgesinde yer alan, günümüzde Vilâyet Salnâmesi’nin bize aktardığı en
daha çok “eyalet” biçiminde tanımla- önemli bilgi, 1298 yılında Nif’te bir be-
yabileceğimiz ama “vilâyet” dediğimiz lediye teşkilatının kurulmuş olduğuna
bölgelerin genel durumunu yansıtan dair olan bilgidir. Bu nedenle 1299 tarihli
salnâmeler yayınlar. Bu salnâmelerde, Aydın Vilâyet Salnâmesi’ne, Nif’te beledî
vilayetin genel özelliklerinden başlana- / beledîye teşkilatının kurulmuş olduğu
rak, kaza ve nahiyelerin mülkî amirleri, bilgisine yer verilmesi itibarıyla daha da
beledi/belediye teşkilatları, okullar ve yakından bakmak lazımdır.
hiyerarşik sıra ile okul öğretmenlerinin
unvanları ve adları; eğer bölgede özel Nif Nahiyesi
bir kamusal teşkilat bulunuyor ise yö- Müdîr Hacı Mustafa Efendi
netici, âzâ (üye) ve kurumun memurları Nâib Hacı Müştâkî Efendi - Tahrîrât Kâtibi
adlarıyla yer alır. Nif ile ilgili bilgilerin Osmân Efendi
Aydın Vilâyet Salnâmesi’nde yer alması- Âzâ
nın nedeni ise o dönem İzmir ve Nif’in, Emrâh Efendi- Ali Ağa- Ognosti - Nikoli
Aydın Vilâyeti olarak adlandırılan idârî Vukû’ât Katibi Bekir Efendi - Âşâr-ı İcmâl
yapılanma bölgesi içerisinde yar alma- Kâtibi Ahmed Efendi
sından dolayıdır. Rüsûmât Memûru Hacı Osman Efendi
Belediye Dâiresi
İçinde Nif’e ilişkin bilgilerin yer aldığı Hic- Reis Kadızâde Mustafa Efendi
rî 1296 (Miladî 1879) tarihli Aydın Vilâyet Âzâ
Salnâmesi; Hicrî 1297, 1298, 1299, 1300, Mehmed Ağa - Ahmed Ağa - Mustafa
1301, 1302, 1303, 1304, 1304, 1306, Efendi - Ognosti (s.131)
1308, 1311, 1312, 1313, 1314,1315, Nikoli Efendi - Kosta Efendi - Matyo
1316, 1317, 1319, 1320, 1321, 1323 Efendi - Kâtib İsmâil Efendi
ve 1326 (Miladî 1908) tarihine yani II. Mekteb-i İbtidâîye Muallim-i Evveli Hâfız
Meşrutiyet’e kadar, belirtilen yıllarda Ahmed Efendi
yayımlanmıştır. Özellikle üzerinde du- Muallim-i Sâni Hâfız Osmân Efendi
racağımız Aydın Vilâyet Salnâmesi’nin, (s.132)
konumuz gereği bizi en çok ilgilendireni,
1299 tarihli olanıdır. Zira bu salnâmede,

KEMALPAŞA 49

Hicrî 1299 tarihli Aydın Vilâyet Salnâme- kaza ya da nahiyelerin belediye teşkilat- Kemalpaşa Belediyesi logosu üzerinde
si’nde Nif Nahiyesi hakkında verilen bil- larının kuruluş tarihleri salnâmelerde bulunan “1923” tarihinin yanlış olduğu-
gilerin tamamı bu kadar. Belirttiğim gibi, “yıl” olarak yer alıyor. Biz eğer Nif’te nu aslında bu tarihin “1881” olarak de-
bu salnâmede bize verilen bilgilerden en belediye teşkilatının 1 ile 28 Muharrem ğiştirilmesi gerektiğini belgeleri, deliller
önemlisi Nif’te belediye teşkilâtı kurul- 1298 tarihleri arasındaki 27 günde ku- ile ortaya koymaya çalıştım; kaynaklar
muş olmasına ilişkin bilgi. Mademki Hicrî rulmuş olduğu bilgisine sahip olsaydık herkesin erişimine açık, herkesin ulaşa-
1299 Aydın Vilâyet Salnâmesi’nde, Nif’te Nif Belediyesi’nin kuruluş tarihini 1880 bileceği, güvenilir kaynaklar. Üzülmem o
meydana gelen idârî değişimlere ilişkin yılı olarak belirlememiz gerekirdi. Öte ki, bu yazıdan mütevellid “1923” tarihini
bilgilerin yer aldığı “1298” yılına yoğun- yandan 29 Muharrem 1298 (= 1 Ocak önceleyenler ile “1881” tarihini öncele-
laşacağız ve aslında Kemalpaşa Bele- 1881) ile 1298 yılının Safer, Rebiülevvel, yenler ironik bir ayrışma yaşayacak. Bu
diyesi’nin kuruluş tarihini “tam” olarak Rebiülahir, Cemazilevvel, Cemazilahir, aslında benim hiç de önemsediğim bir
tespit edeceğiz; o halde takvimler arası, Receb, Şaban, Ramazan, Şevval, Zilka- nokta değil çünkü ben hep “ilminizle
aslında astronomik ve matematiksel bir de, Zilhicce ayına kadar ve 1299 yılının amel edin” buyuran Hz. Muhammed ve
hesap yaparak Kemalpaşa Belediyesi’nin Muharrem ve 9 Safer (= 31 Aralık 1881) “hayatta en hakiki mürşit ilimdir” diyen
kuruluş tarihini bilimsel yöntemlerle tarihine kadarki geçen zaman zarfında Mustafa Kemal Atatürk’ün çizgisindeyim
kanıtlamamız gerekir. O halde şu temel olduğunu bilseydik kesinlikle kuruluş ve sadece ilmî mesuliyetimi yerine getir-
sorulara cevap vermeliyiz: Hicrî 1298, tarihini “1881” yılı olarak belirleyebi- diğimi düşünüyorum.
bugün kullanmakta olduğumuz Miladî lirdik. Yukarıda özellikle vurguladığım
hangi yıla denk gelmektedir? Ve biz bunu gibi, Hicrî 1298 yılının ilk 27 günü Miladî Nif / Kemalpaşa
nasıl hesaplayabiliriz? Aslında bu, sanıl- 1880’e, sonraki 338 günü ise 1881 yılına Belediyesi ilk kez 1923
dığı kadar da zor bir hesaplama değildir. tekabül etmektedir.
Takvimlerin temel ölçütleri ve takvimler yılında değil; 1881
arası matematiksel hesaplama biçimleri Nif’de beledî/belediye teşkilatının ku- yılında kurulmuştur.
bizi kesin sonuçlara ulaştırır. rulma tarihine ilişkin bir kıyaslama im-
kânı da; Nif’e yakın coğrafi konumda
Bu tür bir hesaplama, ancak takvimler bulunan, benzer kaza ve nahiyelerde
arası ölçüt farklılıkları dikkate alarak bulunan belediye teşkilatlarının kuruluş
yapılabilir. Hicrî ya da Kamerî takvim tarihleri üzerinden yapılabilir. Bu ana
Ay’ın hareketlerine göre hesaplanırken fikirden hareketle Nif’in güney doğu
Miladî ile Rumî takvim Şemsî yani Gü- yönünde yer alan yakın komşusu Kasaba
neş’in hareketleri göz önüne alınarak / Turgutlu Belediye teşkilatı 1872, kuzey
oluşturulmuştur. Bu nedenle, yaşayarak batı komşusu olan Birun Âbâd (Bornova)
gördüğümüz gibi, Hicrî takvime göre Belediyesi’nin logosunda da yer alan
oruç ayı olan Ramazan, Miladî takvimde kuruluş tarihi 1881’dir. 1298 tarihli Aydın
her yıl 10-11 gün daha erken başlar. Vilayet Salnâmesi’ne göre İzmir Kazâ-
sı’na bağlı Karaburun, Seferihisar, Nif ve
Odaklanmamız gereken Hicrî 1298 yılı, Birun Âbâd’da belediye teşkilatı vardır.
Miladî takvime göre 4 Aralık 1880 (=
1 Muharrem 1298) tarihinde başlar;
22 Kasım 1881’de (= 29 Zilhicce 1298)
gününün gecesinde biter. Bir başka
deyişle, Hicrî 1298 yılının ilk 27 günü Mi-
ladî 1880’de, sonraki 338 günü ise 1881
yılında yaşanır. Bu, aslında karmaşık bir
hesaplamama gibi görünse de, yüzyıl-
larca kullanılmış olan takvimlerin temel
ilkeleri dikkate alındığında, son derece
basit bir hesaplamadır.

1299 tarihli Aydın Vilayet Salnâmesi
bize sadece Nif Nahiyesi’nde belediye
teşkilatının 1298 yılında kurulduğu bil-
gisini veriyor; ancak, ne yazık ki hangi
ayın, hangi günü kurulduğuna ilişkin bir
bilgi vermiyor. Aslında bu durum sadece
Nif Nahiyesi’nin belediye teşkilatının
kurulma tarihine özgü bir “özensizlik”
veya “dikkatsizlik” de değil; çünkü bütün

50 KEMALPAŞA

Aslına baktığımız zaman çarşıda, pazarda atalım önümüzdeki aylarda hangi ürün- Ekrem KARAGÖL
ve manavda her mevsim her ürünü bul- leri tüketebiliriz; / Mutfak Şefi
mak kolaylaştı. Buda haliyle ithal ürünler
ve seralar ile sayesinde bulunuyor. Mart sebze olarak Ispanak, havuç, pırasa, Temmuz sebze olarak; Domates, salata-
kırmızıturp, brokoli. lık, bezelye, taze fasulye, kabak, patlıcan,
Zamanında yetişen ve organik olan her dolmalık biber, çalı fasulyesi.
türlü sebze ve meyvenin besleyici değeri Meyve olarak; en ideali Muz ve Elma. Meyve olarak, kayısı, şeftali, kavun, sarıe-
daha güzel oluyor. Mevsiminde yetişme- Nisan sebze olarak; taze soğan, taze rik, karpuz, ahududu, vişne.
miş meyve ve sebze doğa ve hava şartları sarımsak, kuşkonmaz, taze kekik, bakla,
ile mücadele edilerek yetiştirildiği ve marul. Ağustos sebze olarak; Kabak, bamya, do-
üretildiği için hibrid tohum, böcek ilacı mates, salatalık, patlıcan, dolmalık biber,
ve gübre kullanım oranı fazladır. Şöyle bir öneride bulunmak istiyorum mısır , salçalık biber.
nisan ayında bilirsiniz tertemiz kekik Meyve olarak; Karpuz, kavun, kayısı,
Mevsiminde yetişen sebzeler antioksidan kokuları sarar dağları onun için yerini şeftali, vişne, böğürtlen, incir, mürdüm
özellikleri daha fazladır. Her mevsimde bulduğunuzda kurutup ayıklayıp 1 yıl eriği, üzüm.
insan vücudunun ihtiyacı neyse onu karşı- tüketebiliriz. Meyve olarak ise yeşil erik
layacak vitamin ve mineralleri bünyesinde ve çağla. İlerleyen sayılarımızda da kalan aylar
bulundurur. içinde ayrı bir çalışma köşemize almış
Mayıs sebze olarak; enginar, bakla, ma- oluruz. Şimdi sizler için Mart ayı içerisinde
Her ürünü mevsiminde ve zamanında dımak, semizotu, ebegümeci, domates, yapabileceğiniz bir tarif ile mutfaklarınıza
tüketirsek yerli ürünle tanışma fırsatımız salatalık. konuk olmak isterim.
daha çok olur.
Meyve olarak ; çilek , yeşil erik, malta
Her zaman her mevsim yerli ürün, yerli eriği, dut.
tarım.
Haziran sebze olarak; Patates, fasulye,
Mevsiminde ekilen her ürün, doğanın kat- bakla, bezelye, kabak ,patlıcan, biber,
kısıyla büyür ve bir o kadarda düşük mali- domates, salatalık, ıspanak , semiz otu,
yetler ile elde edilir. Daha az maliyetlidir. rezene , üzüm yaprağı, dereotu.

Örnek verecek olursak artık Ocak ve Meyve olarak; Kiraz, yeşil erik, malta eriği,
Şubat ayını geride bıraktık, şöyle bir göz kayısı, şeftali, dut.

Kaşar peynirli börek tarifi

Krep için; Derin bir kapta tüm malzemeleri mikser veya çatal ıspanak, pırasa, rendelenmiş havuç ve ceviz ile
2 su bardağı Un, 2 yumurta, 1 su bardağı Süt, 1 su yardımıyla çırpıyoruz. Teflon veya granit tavayı ısı- sotelenmiş sebzelerimizi soğuk olarak kreplerimizin
bardağı Su, 1 çay kaşığı Tuz, 1 çay kaşığı Şeker, Bir tıyoruz. 1 çay kaşığı margarin veya sıvı yağı tavaya içine koyarak bohça şeklinde hazırlayıp üzerine ren-
miktar sıvıyağ atıp yağ kızınca 1 kepçe tavaya krep hamurunu yayı- delenmiş kaşar peynir taneleri ile fırına verip kaşar
Hazırlanışı; yoruz. Üzeri göz göz oluncaya kadar arkasını pişirip peynirleri kızarınca fırından alarak süzme yoğurt
Bu ölçüden tam 8_10 tane çıkartabiliriz. Sizde ken- çeviriyoruz. Ters çevirip diğer tarafını da pişiriyoruz. ile servis edelim.
dinize göre malzemeleri çoğaltır veya azaltırsınız. Biraz kızarana kadar arkalı önlü pişiriyoruz. Bu işlemi
hamur bitinceye kadar uyguluyoruz.
Soğuyan kreplerimizin içerisine Soğan ,sarımsak, Afiyet olsun...

KEMALPAŞA 51