Үйсіндер туралы жазба деректер

«Бауыржан Момышұлы атындағы орта мектеп- гимназиясы МДШО»
КММ

Сабақ тақырыбы: Үйсіндер туралы жазба
деректер

Зерттеу сұрағы: Қытай авторлары
үйсіндердің өмірін қалай сипаттады?

Оқыту мақсаты:5.3.2.2 Қазақстан Сабақ мақсаты:
аумағындағы алғашқы Ежелгі мемлекеттік бірлестіктердің құрылу
себептерін сипаттайды;
мемлекеттік бірлестіктердің көрші Ежелгі мемлекеттік бірлестіктердің құрылу
елдермен қарым-қатынасын нәтижелерін анықтай алады
анықтау Үйсіндер туралы жазба деректерді
ажыратады,талдайды

Өткен сабақты «Сұрақ-жауап» әдісі арқылы еске түсіру.

 1.Б.з.д II ғасырдың соңында Қытай елшілерінің деректерінде кездесетін
қай ел?

 2.Сыма Цяньның еңбегі қандай?(Үйсін)
 3.Үйсіндердің мәдени ескерткіші қайда шоғырланған?(Тарихи

жазбалар)
 4.Үйсіндердің астанасын ата?(Жетісуда)
 5.Үйсіндердің зергерлік өнері қандай?(Чигучен)
 6.Үйсіндердің ерекше жәдігерінің атауы?(Полихромды)
 7.Үйсіндердің басшысы қалай аталады?(Қарғалы диадемасы)
 8.Жетісу жерін мекендеген тайпа ?(Үйсін)
 9.Үйсін мемлекеті туралы не білесіз?

.Сабаққа байланысты қысқаша мәлімет.Мәтінмен жұмыс Тірек сызба арқылы

сақ,үйсіндердің қоғамдық құрылысын көрсетеді

 "Үйсін" атауы екі түрлі мағынада -тар мағынада және кең мағынада
қолданылады.Тар мағынадағы "үйсін"- қазақтың Ұлы жүзінің құрамындағы
тайпаның аты.Ал кең мағынадағы "үйсін"- Іле алқабы мен Жетісу өңірін және
Оңтүстік Қазақстанды мекендеген Ұлы жүз тайпаларының жалпы аты.Кейбір
тарихшылар үйсіндер мемлекетін"Аспан елі " деп атады.Қытай жазбаларында
б.з.б II ғасырдан бастап үйсін атауы кездеседі.Деректерде үйсіндерді "ат
жақты, аққұбаша,сары шашты" деп сипаттаған.

 Үйсін қоғамында әлеуметтік теңсіздік болды.Ең бай адамдарында 4-5 жылқы
болған.Жылқының неше түрлі тұқымын өсірген.Оның ішінде асыл тұқымды
арғымақтар да болған.

 Б.з.б III ғасырдан Xғасырға дейінгі 1200 жылдық үйсін тарихында үйсін
гуньмоларының тек 10 ұрпағы жөнінде ғана нақты дерек сақталған.Нәнді би
(б.з.б 177 жылдан бұрын),Елжау би (б.з.б 60-53жж),Янғун би (б.з.б 53-
51жж),Шын би (б.з.б 51-33жж),Цылыми (б.з.б 33-16жж),Еже би (б.з.б 10-
7жж).

1-тапсырма Дескриптор
«Сәйкестендіру» • Үйсіндердің қоғамдық құрылысын біледі.
Үйсіндердің шығу тегі
Аумағы • Үйсіндердің шығу тегін,кәсібін,аумағын біледі.
Ордасы
Халқының саны 630
Бет бейнесі
Кәсіптері Монғолоидтық

Іле

Мал шаруашылығы

Қытай мен Рим

Чегучен



Үйсіндердің шаруашылығы

Егіншілік Мал шаруашылығы Бау-бақша өсіру

Суармалы Көшпелі Жартылай
көшпелі

ЭСӘТ- талдау Дескриптор
• Үйсіндердің экономикалық жағдайын біледі.
Э-экономикалық • Саяси,әлеуметтік жағдайын ажыратады.
• Технологиясын түсінеді.

С-саяси

Ә-әлеуметтік Т-технологиялық