ตอนที่ 28 อุกกาบาต มหันตภัยจากนอกโลก อุกกาบาต (Meteorite) คือ หินอวกาศที่ตกลงมาสูผิวโลกหร�อผิวดาวเคราะหแลว ตอนอยูในอวกาศจะเร�ยกวาดาว เคราะหนอย (Asteroid) หร�อสะเก็ดดาว (Meteoriod) พอเขาสูชั้นบรรยากาศโลกเคลื่อนที่ดวย ความเร็วสูงประมาณ 40 ถึง70 กิโลเมตรตอว�นาที เกิดแรงอัดกับอากาศในชั้นบรรยากาศโลก ทำให อากาศรอบๆ ลุกไหมเปนแสงสวางเร�ยกวา ดาวตก (Meteor) จวบจนลงถึงพ�้นแลวจึงเร�ยกอุกกาบาต อุกกาบาตขนาดเล็กคือหินอวกาศที่ถูกเผาไหมจนเกือบหมด แตสำหรับอุกกาบาตที่มีขนาดใหญนั้น คือหินอวกาศที่ไมถูกเผาไหมจนหมดทำใหตกลงมาบนพ�้นโลก และเกิดหลุมอุกกาบาต (Crater) ชนิดของอุกกาบาต มีดังนี้ 1. C-type อุกกาบาตคารบอนมีสีคล้ำ มีองคประกอบเปนคารบอน 2. S-type อุกกาบาตหิน มีองคประกอบเปนซิลิกา 3. M-type อุกกาบาตโลหะ มีองคประกอบเปนเหล็กและนิกเกิล
นอกจากอุกกาบาตจะเกิดข�้นจากสะเก็ดดาวเคราะหนอยแลว ยังมีอุกกาบาตบนพ�้นโลกที่มาจากดวงจันทร และดาวอังคาร ซึ่งในป พ.ศ. 2539 ไดมีการคนพบอุกกาบาต ALH84001 ซึ่งเปนสะเก็ดของดาวอังคารที่ตกลง บนน้ำแข็งในทว�ปแอนตารกติก 65 ลานปที่ผานมา อุกกาบาตขนาดใหญพ�่งชนโลกที่ซิคซูลูบ คาบสมุทรยูคาทาน ประเทศเม็กซิโก ทำใหไดโนเสาร และสิ�งมีชีว�ตอื่นๆ สูญพันธุเปนจำนวนมาก
มหาว�นาศจากภัยอุกกาบาต เคยเกิดข�้นมาแลวในหนาประวัติศาสตรอยูบอยครั้งในหลายปะเทศ บางก็ตกลงบนที่สาธารณะ บางสวนก็ตกลงบนสวนหนาบาน ตกทะลุผานหลังคา โอกาสในการเกิด เหตุการณรายแรงจากอุกกาบาตพวกนี้ ดวยธรรมชาติของดาวเคราะหนอยในอวกาศลวนเคลื่อนที่ไปในอวกาศ จากแรงดึงดูดหร�อแรงโนมถวงในระบบสุร�ยะ ทำใหมีอุกกาบาตเคลื่อนเฉียดใกลโลกราว 5 ถึง 6 ลูกตอเดือน การที่อุกกาบาตเหลานี้จะเปนอันตรายตอโลก จะตองมีขนาดใหญพอจะฝาชั้นบรรยากาศ เพราะบางสวน แมหลุดเขามาก็จะถูกชั้นบรรยากาศโลกเผาไหมตั้งแตอยูกลางอากาศ รวมถึงตองมีวงโคจรตัดเขามาบนโลก ทำมุมองศาที่จะตกลงมาเทานั้นจึงสามารถสรางความเสียหายรายแรงได
• เมื่อ 66 ลานปกอน ชวงเวลายุคคร�เทเชียส ในตอนที่โลกยังถูกปกครองดวยไดโนเสาร อุกกาบาตพ�่งลงมา จากฟากฟาปะทะเขากับพ�้นที่อาวเม็กซิโก ในปจจ�บันรอยหลุมอุกกาบาตจากเหตุการณครั้งนั้นยังอยู โดยมีปากหลุมกวางกวา 200 กิโลเมตร และลึกลงไปถึง 20 กิโลเมตรเลยทีเดียว ภัยจากอุกกาบาตนับจากอดีตสูวันนี้
• ในสมัยอารยธรรมของมนุษย เมื่อ 3,600 ปที่แลว ในโบราณสถานเมืองทัลล เอล ฮัมมัม ประเทศจอรแดน หร�อ ที่รูจักกันในคัมภีรไบเบิลคือ เมืองโซดอม แทจร�งอาจถูกอุกกาบาตถลมใสดวยความเร็ว 61,000 กิโลเมตรตอชั่วโมง และเกิดการระเบิดข�้นบนทองฟาในระดับสูง 4 กิโลเมตรจากพ�้นดิน ความรุนแรงของการระเบิดมากกวานิวเคลียร จากฮิโรชิมา กวา 1,000 เทา สรางอุณหภูมิมากกวา 2,000 องศาเซลเซียส คลื่นกระแทกทำใหเกิดกระแสลม 1,200 กิโลเมตรตอชั่วโมง ทำใหชาวเมืองกวา 8,000 ชีว�ตถึงแกความตาย พ�้นที่ในรัศมีกวา 22 กิโลเมตรลมสลาย ถูกทำลายอยางราบคาบ จนกลายเปนแดนรางในพร�บตา • วันที่ 30 มิถุนายน ค.ศ.1908 พ�้นที่แถบแมน้ำพอดกาเมนนายา ทังกัสกา ประเทศรัสเซีย แสงจากการระเบิดแผขยาย จนสามารถเห็นไดจากกรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ ระเบิดพ�้นที่ 10 กิโลเมตรของปาจนราบคาบสรางผลกระทบ เปนวงกวางในรัศมีกวา 70 กิโลเมตร แตในชวงเวลาดังกลาวไมมีใครกลาเขาไปสำรวจในพ�้นที่กระทั่งในป 1955 จึงมี นักว�ทยาศาสตรคนพบสะเก็ดอุกกาบาตที่ตกอยู และคาดวามันเคยมีอุณหภูมิสูงถึง 17 ลานองศาเซลเซียสเลยทีเดียว • วันที่ 15 กุมภาพันธ ค.ศ. 2013 ดาวเคราะหนอย 2012 AD14 มีขนาดประมาร 17 เมตร และน้ำหนักกวา 9,000 ตัน ที่เล็ดรอดการตรวจจับเขาเขาสูชั้นบรรยากาศ จนเกิดการระเบิดข�้นในระดับความสูง 30 ถึง 50 กิโลเมตรตอชั่วโมง เหนือพ�้นที่เมืองเชเลียบินสค ของประเทศรัสเซีย ดวยความรุนแรงเทียบเทากับระเบิดทีเอ็นอี 500 กิโลตัน เหตุการณ ดังกลาวทำใหมีผูไดรับบาดเจ็บกวา 1,200 คน สวนมากเปนผูไดรับบาดเจ็บจากการถูกเศษกระจกบาด ผลจาก คลื่นกระแทกหลังการระเบิดเหนือนานฟา สรางความเสียหายตออาคาร 3,000 แหง เปนพ�้นที่วงกวางถึง 6 เมือง ครอบคลุมพ�้นที่ทั้งในรัสเซียและคาซัคสถานเลยทีเดียว • วันที่ 18 มกราคม ค.ศ. 2022 ที่ผานมา อุกกาบาต หร�อ ดาวเคราะหนอย 1994 PC1 ไดเคลื่อนเขามาใกลโลกเปน อุกกาบาตที่มีเสนผานศูนยกลางถึง 1,052 กิโลเมตร ในระดับความเร็ว 68,800 กิโลเมตรตอชั่วโมง จัดวาเปนดาว เคราะหนอยขนาดใหญที่อาจเปนอันตราย แตสามารถผานพนไปไดอยางปลอดภัยโดยที่ไมสงผลกระทบใดๆ ตอโลกเรา
กอนเกิดภัย • นักว�ทยาศาสตรเรงพัฒนาเทคโนโลยี เพ�่อหาว�ธีตรวจสอบดาวเคราะหนอยที่มีแนวโนมเปนอุกกาบาต ตกลงมาบนโลก เพ�่อเตือนภัยเฝาระวังแกทั่วทั้งโลกไมใหเกิดเร�่องรายแรงอยางในอดีต รวมถึงคิดคน ว�ธีปองกันในกรณีอุกกาบาตเขามาซอนทับวงโคจรและจะตกลงมาบนโลก • ในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 2021 องคการบร�หารการบินและอวกาศแหงชาติสหรัฐฯ (Nasa) ไดปลอย ยานอวกาศที่ถูกใชงานเพ�่อปองกันอุกกาบาตพ�่งชนโลกในภารกิจ Double Asteroid Redirection Test (DART) อาศัยการพ�่งชน เพ�่อเบี่ยงว�ถีของดาวเคราะหนอย ไดมอรฟอส โดยการสงยานอวกาศพ�่งชน ใสอุกกาบาตนี้ถูกเร�ยกวา Kinetic impact ขอควรปฏิบัติเมื่อเกิดอุกาบาตพ�่งชนโลก
• หันมาใชพลังงานทดแทน อยางเชน พลังงานแสงอาทิตย พลังงานน้ำ พลังงานลม พลังงานชีวมวล พลังงานความรอนใตพ�ภพ เพ�่อรักษาสมดุลของโลกจากสภาวะเร�อนกระจกและปญหาโลกรอน • หนวยงานที่เกี่ยวของเตร�ยมแผนรับมือหากเราไดรับผลกระทบจากอุกกาบาตพ�่งชนโลก • หนวยงานที่เกี่ยวของคิดคนพัฒนาเทคโนโลยี ระบบ อุปกรณตรวจหา และปองกันอยางตอเนื่อง เพ�่อปองกันความเสียหายตอชีว�ตและทรัพยสินใหนอยที่สุด หลังเกิดภัย ระหวางเกิดภัย • ติดตามสถานการณอยางตอเนื่อง / เตร�ยมเบอรโทรติดตอหนวยงานหากเกิดกรณีฉุกเฉิน • เตร�ยมสิ�งของจำเปน หากตองอพยพ
ผูทรงคุณวุฒิ ตรวจรับรอง โดย รศ.ดร.เสร� ศุภราทิตย เร�ยบเร�ยงเนื้อหา โดย สุภฤทธิ์ เร�องสุข http://www.lesa.biz/astronomy/solar-system/small-bodies/meteoroids ( ศูนยการเร�ยนรูว�ทยาศาสตรโลกและดาราศาสตร ) https://www.nationtv.tv/original/378861124 ( เนชั่นทีว� ) https://th.wikipedia.org/wiki/อุกกาบาต ( ว�กิพ�เดีย ) ขอมูลอางอิง