MOCHITO ขนมโมจิสูตรโบราณ ชุมชนบ้านท่ามะเฟือง

Taste of love
ตำนานรักขนมโมจิ

MOCHITO

ชุมชนบ้านท่ามะเฟือง

ตำบลป่าขะ อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก

จัดทำโดยนางสาวศมนีย์ สุขปลั่ง รหัสนิสิต 6342219227

คำนำ

หนังสือฉบับนี้จัดทำขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของรายวิชา 2751494
ธุรกิจเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลัย ซึ่งจัดทำขึ้นเพื่อให้นิสิตได้ตระหนักถึงคุณค่าและความสำคัญ
ของผลิตภัณฑ์ในชุมชน และเพื่อนำความรู้ที่มีมาพัฒนาผลิตภัณฑ์ภายใน
ชุมชนให้เป็นที่รู้จักมากยิ่งขึ้น

โดยชุมชนที่ผู้จัดทำได้ไปศึกษา คือ ชุมชนบ้านท่ามะเฟือง ตำบลป่า
ขะ อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก เป็นชุมชนที่มีตำนานรักขนมโมจิเกิด
ขึ้นตั้งแต่สมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 และสืบทอดกันมาจนถึงปัจจุบัน ซึ่ง
ทางผู้จัดทำได้พัฒนาผลิตภัณฑ์ดังกล่าวขึ้นใหม่ภายใต้ชื่อว่า “MOCHITO”

ทางผู้จัดทำขอขอบคุณ ผศ.ดร.บุณฑริกา บูลภักดิ์ อาจารย์ประจำ
รายวิชาและวิทยากรทุกท่านที่คอยให้คำแนะนำในการพัฒนาผลิตภัณฑ์
ชุมชนนี้ให้สำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี

สารบัญ

ประวัติศาสตร์ชุมชน 1
โครงสร้างชุมชน 2
แผนที่ชุมชนและทรัพยากร 3
ปฏิทินชุมชน 5
ต้นทุนของชุมชน 6
SWOT แนวทางการส่งเสริมธุรกิจในชุมชน 7
วัตถุประสงค์ 8

ประวัติขนมโมจิ

ข้อมูลเกี่ยวกับขนมโมจิสูตรโบราณ 9
Business Model Canvas 11
STP Analysis 12
4P Margeting Mix 13
บรรณานุกรม 14
20

ประวัติศาสตร์

ชุมชนบ้านท่ามะเฟือง

ตำบลป่าขะ อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก

บ้านท่ามะเฟือง เดิมเรียกว่า “โรงช้าง” เนื่องจากในสมัยกรุงศรีอยุธยา
พื้นที่ในอำเภอบ้านนาหรือชื่อเดิมคืออำเภอท่าช้าง เป็นที่ตั้งของกองโพน
ช้างหรือกองจับช้างป่าเพื่อเป็นพาหนะในการทำศึกสงคราม โดยหลักฐาน
ปรากฏอยู่ที่บ้านท่ามะเฟือง ต่อมาเปลี่ยนเป็นบ้านท่ามะเฟือง เนื่องจากใน
หมู่บ้านแห่งนี้มีตรอกให้วัว ควายลงไปกินน้ำ และบริเวณนั้นมีต้นมะเฟือง
ขนาดใหญ่ปรากฎอยู่ จึงเรียกกันว่าตรอกมะเฟือง ก่อนจะเปลี่ยนเป็น”
บ้านท่ามะเฟือง” ในปัจจุบัน และเป็นชุมชนที่อยู่อาศัยของชาวไทยเชื้อสาย
มอญที่ถูกกวาดต้อนมาในช่วงศึกสงครามไทย-พม่า ในสมัยสมเด็จพระ-
นเรศวรมหาราช อาชีพหลักของชาวบ้านท่ามะเฟือง คือ เกษตรกรทำสวน
ผลไม้ ผักสวนครัว ผลไม้ที่ขึ้นชื่อ เช่น มะยงชิด กระท้อน ทุเรียน ส้มโอ

1

โครงสร้างชุมชน

บ้านท่ามะเฟือง





ตั้งอยู่หมู่ที่ 4 ต.ป่าขะ อ.บ้านนา จ.นครนายก
อยู่ภายใต้การปกครององค์การบริหารส่วนตำบลป่าขะ
มีนายเอกพงษ์ พันธ์ศิริ เป็นผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 4

2

แผนที่ทรัพยากร

9 10 3 11
2
12 8
1
7 13

6 14
5
4

15

1 วิสาหกิจชุมชนกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรท่ามะเฟืองสามัคคี
2 บุ่งวังโคลน บ้านท่ามะเฟือง
3 หมอสัมฤทธิ์ แพทย์แผนไทย
4 ร้านค้าสวัสดิการ
5 สวนอาหารดอนกระบก

3

แผนที่ทรัพยากร

6 ชั้นหนึ่ง คาเฟ่ (Chan Neung Cafe)
7 บ้านขนมจีน
8 วัดท่ามะเฟืองตะวันตก
9 วัดป่าขะ
10 โรงเรียนชุมชนวัดป่าขะ
11 Bansuanresort Pakapark
12 ฟาร์มหมู
13 บ้านสวนเพียงดิน นครนายก
14 บ้านสวนพิมพ์พิพัฒน์
15 บ้านไร่นาเรา สวนผลไม้ปลอดสารพิษ

4

ปฏิทินชุมชน

บ้านท่ามะเฟือง ตำบลป่าขะ อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก

มกราคม กุมภาพันธ์ มีนาคม
เทศกาลปีใหม่
ฤดูมะยงชิด ฤดูมะยงชิด

เมษายน พฤษภาคม มิถุนายน

วันสงกรานต์ ฤดูมะเฟือง ฤดูมะเฟือง

กรกฎาคม สิงหาคม กันยายน

งานบุญเข้าพรรษา วันเข้าพรรษา -

ตุลาคม พฤศจิกายน ธันวาคม

วันออกพรรษา งานบุญกฐิน สวดมนตร์ข้ามปี

5

ต้นทุนของชุมชน

ทุนมนุษย์

ภายในชุมชนมีสมาชิกกลุ่มแม่บ้านที่มีความรู้และทักษะใน
การสร้างอาชีพมากมาย เช่น การประดิษฐ์ไม้กวาดดอก
หญ้า ยาหม่องสมุนไพร กระท้อนสามรส ฯลฯ

ทุนสังคม

ชุมชนมีการรวมกลุ่มวิสาหกิจชุมชน
กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรท่ามะเฟืองสามััคคี

ทุนธรรมชาติ

ชุมชมมีพื้นที่ที่เอื้อต่อการทำเกษตรกรรม สวนผลไม้
ผักสวนครัว เช่น มะยงชิด กระท้อน ทุเรียน ส้มโอ

ทุนกายภาพ

ชุมชนมีศูนย์การเรียนรู้ บุ่งวังโคลน บ้านท่ามะเฟือง
เป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงธรรมชาตินิเวศและอนุรักษ์

ทุนภูมิปัญญา

ในชุมชนมีการทำขนมโมจิโบราณตั้งแต่สมัยสงครามโลก
ครั้งที่ 2 นับเป็นภูมิปัญญาที่สืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน

6

SWOT Analysis

01 Strengths 03 Opportunities

วัตถุดิบหาง่ายในชุมชน นักท่องเที่ยวเดินทางผ่านหน้าร้าน
มีสูตรขนมโบราณ มากขึ้น
มีการรวมกลุ่มกันเป็นวิสาหกิจชุมชน ช่องทางการตลาดออนไลน์สามารถ
ราคาไม่แพง สร้างโอกาสให้กับสินค้าเป็นที่รู้จักได้
มีการจดทะเบียนรับรองคุณภาพ
สินค้าชุมชน

02 Weaknesses 04 Threats

ขนมหมดอายุง่าย เศรษฐกิจซบเซา ผู้คนไม่จับจ่ายใช้สอย
แพ็จเกจเดิมไม่สวยงาม มีขนมโมจิที่หลากหลายแบรนด์
รสชาติไม่หลากหลาย มีแค่ไส้ถั่ว สภาพอากาศอาจทำให้วัตถุดิบเสียหาย
เขียวกับถั่วแดง
มีจำหน่ายเฉพาะหน้าร้าน
ต้องออเดอร์สินค้าล่วงหน้า
ไม่มีการทำแบรนด์

7

วัถตุประสงค์

ช่วยให้ห้ขนมโมจิสูตรโบราณสมัสงครามโลก
ครั้งที่ 2 เป็นที่รู้จัก
ช่วยให้คนในชุมชนมีรายได้จากการขายสินค้า
หรือวัตถุดิบที่ผลิตจากชุมชนบ้านท่ามะเฟือง
ช่วยพัฒนาเศรษฐกิจให้กับชุมชนทางอ้อม

8

ย้อนอดีตตำนานรัก

โมจิ ขนมกบฏ

#ตำนานรักสาวบ้านนากับหมอทหารหนุ่มกองทัพญี่ปุ่น

ในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 กองทัพญี่ปุ่นเข้ามาตั้งฐานทัพในจังหวัดนครนายกที่อำเภอ
บ้านนา บริเวณตำบลป่าขะ ตำบลศรีกระอาง ตำบลพิกุลออก และบริเวณอำเภอเมือง
ต่อมาชาวบ้านในบริเวณดังกล่าว ได้นำสินค้าพื้นเมืองประเภทผัก ผลไม้ กล้วย และขนมไข่
เหี้ย มาค้าขายให้ทหารญี่ปุ่นทุกวัน หนึ่งในนั้นคือ นางสาวพันนา ซึ่งเป็นหญิงสาวชาวบ้าน
ธรรมดา ๆ ขณะนั้นเธออายุประมาณ 18 ปี ได้ทำขนมพื้นบ้าน เช่น ขนมไข่เหี้ย กล้วยทอด
ซาลาเปาทอด มาขายเป็นประจำ จนได้รู้จักกับทหารหมอรูปหล่อชาวญี่ปุ่นชื่อ "ซาโต้"
วันหนึ่งทหารหมอญี่ปุ่นต้องโยกย้ายไปค่ายอื่น ก่อนจากไปนั้น "ซาโต้" ได้สอนสาวพันนาทำ
ขนมโมจิ และบอกกับเธอว่า ขนมนี้จะเป็นตัวแทนของซาโต้ และเป็นตัวแทนของประเทศญี่ปุ่น
จากนั้นซาโต้ก็สอนสาวพันนาทำขนมโมจิ เมื่อซาโต้ลองกินขนมถึงกับบอกว่าสาวพันนาทำขนม
ญี่ปุ่นโมจิได้อร่อยที่สุด
เมื่อถึงเวลาทหารญี่ปุ่นต้องจากไป ซาโต้บอกกับสาวพันนาว่า หากวันใดที่คิดถึงเขาให้ทำขนม
โมจิ ถ้าเขายังมีชีวิตอยู่จะขอกลับมาหาเธอให้จงได้ แต่ถ้าจะคิดทำขายก็ทำได้ เพราะมีทหาร
ญี่ปุ่นที่คิดถึงบ้านมักจะชอบกินขนมญี่ปุ่น เช่น ขนมโมจิเสมอ ๆ และแล้วซาโต้ก็จากไป โดยที่
สาวพันนาก็ยังคงทำอาชีพหาบของขาย รวมทั้งขนมโมจิขายให้กับกองทัพทหารญี่ปุ่นและรอ
การกลับมาของซาโต้ทุกเช้าค่ำ

9

ต่อมาญี่ปุ่นแพ้สงครามโลกครั้งที่ 2 ทหารญี่ปุ่นต้องกลับประเทศทั้งหมด แต่สาวพันนาก็ไม่มี
โอกาสได้พบกับซาโต้อีกเลย จากนั้นเธอก็ยังทำขนมโมจิขายให้กับผู้คนในเมืองนครนายกเรื่อยมา
จนวันหนึ่งทหารไทยมาแจ้งกับสาวพันนาว่า ขนมที่เธอทำอยู่นั้น ทางราชการประกาศห้ามกิน
ห้ามทำ ห้ามขาย เพราะเป็นขนมของญี่ปุ่น ขนมโมจิมันคือ "ขนมกบฏ" สาวพันนาจึงยุติทำขนม
โมจิออกขาย แต่ทุก ๆ ครั้งที่คิดถึงซาโต้ สาวพันนาก็จะแอบทำขนมโมจิ เพื่อแทนความคิดถึง
ทหารหนุ่มชาวญี่ปุ่นซึ่งเป็นที่รัก และทุกครั้งที่เธอทำขนมโมจิสาวพันนาจะตั้งจิตอธิษฐาน สวด
มนต์ภาวนา ให้ซาโต้กลับมากินขนมของตัวเอง วันแล้ววันเล่าที่เธอเฝ้ารอจนผ่านไปเนิ่นนาน
หลายสิบปี และในที่สุดทุกๆคนต่างก็ลืมเรื่องราวเหล่านี้ไปตามกาลเวลา

จนกระทั่ง พ.ศ. 2547 พระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี ทรงทราบประวัติเรื่องขนม
โมจิ จึงให้ทหารคนสนิทไปสืบหาที่มาขนมโมจิสูตรดังกล่าว ซึ่งได้ไปค้นหาอยู่หลายที่และนำมาให้
เสวย แต่พระเทพทรงตรัสว่าไม่ใช่"ขนมโมจิ"สูตรที่พระองค์ตามหา

ต่อมาท่านผู้ว่าราชการจังหวัดนครนายก(ในสมัยนั้น) ได้มอบหมายให้สำนักงานพัฒนาชุมชน
จังหวัดนครนายก ประกาศข่าวและสืบหาจนได้ทราบว่านายมานพ ศรีอร่าม ข้าราชการพัฒนา
ชุมชนจังหวัดนครนายก เป็นบุตรชายของสาวพันนาผู้ที่ทำขนมโมจิดังกล่าว ซึ่งในขณะนี้สาว
พันนาเธอมีอายุมากแล้วแต่ความทรงจำยังดี สามารถเล่าเรื่องราวต่างๆในอดีตได้เป็นอย่างดี
พร้อมได้สอนให้บุตรและลูกสะใภ้ฝึกหัดทำขนมโมจิเพื่อถวายสมเด็จพระเทพฯ ซึ่งเป็นวันที่คุณ
ยายพันนา รอคอยวันนี้มานานแสนนาน วันที่ขนมโมจิของแกจะถูกเผยแพร่อีกครั้ง เหมือนได้
บอกกับซาโต้ ว่ายังมีสาวบ้านนาคนนี้รออยู่ที่เมืองไทย

ปัจจุบัน คุณยายพันนาได้เสียชีวิตไปแล้ว โดยได้รับพระราชทานเพลิงศพจากสมเด็จพระเทพ
รัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี และปัจจุบันขนมโมจิสูตรดังกล่าวได้มีการพัฒนาแพร่หลาย
ไปตามหัวเมืองต่าง ๆ

10

ข้อมูลเกี่ยวกับ
ขนมโมจิสูตรโบราณ

WHAT

ขนมโมจิสูตรโบราณสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2

WHO

ปัจจุบันมีหลายกลุ่มที่ผลิตขนมโมจิ หนึ่งในนั้นคือกลุ่มแม่
บ้านเกษตรกรท่ามะเฟืองสามัคคี

HOW

นำแป้งข้าวเหนียวมาผสมน้ำและปั้ นให้แป้งนุ่ม จากนั้นปั้ น
ไส้ให้เป็นลูกกลม ๆ นำแป้งมาห่อใส่ในสัดส่วนที่เท่า ๆ กัน
จากนั้นนำไปต้มในน้ำเดือด สังเกตว่าขนมโมจิจะสุกได้ก็ต่อ
เมื่อลอยขึ้น จากนั้นนำมาผึ่งให้หายร้อนและคลุกด้วยแป้ง
ข้าวเหนียวอีกชั้น

11

BUSINESS MODEL CANVAS

Key Key Value Customer Customer
Partners Activities prepositions Relations Segments

คนขายขนม พัฒนาขนม ขนมโมจิสูตร ใส่ใจการ คนวัยทำงาน
โมจิ โมจิให้ทัน โบราณสมัย ผลิตสินค้าให้ ที่ชอบทาน
กลุ่มแม่บ้าน สมัยแต่ยัง สงครามโลกครั้ง มีคุณภาพ ของหวาน
พนักงาน คงสูตร ที่ 2 คงความ บริการที่ดี
ขนส่ง ดั้งเดิม ดั้งเดิม แต่ ติดตาม
พัฒนาบรรจุ รสชาติที่แปลก ผลลัพธ์จาก
ภัณฑ์ ใหม่ ลูกค้า
สร้างสตอรี่ เรื่องราวอันน่า
ให้แบรนด์ ประทับใจของ Channel
สินค้า
Key บรรจุภัณฑ์ที่ หน้าร้าน
Resources ดึงดูดและเป็น แอพเดลิเวอร์ลี่
มิตรกับสิ่ง ช่องทางอนไลน์
สูตรขนมโมจิ แวดล้อม Facebook
โบราณ การช่วยเหลือ Fanpage
ชาวบ้านใน และพัฒนาชุมชน
ชุมชน ความสะดวก
สบายในการซื้อ
สินค้า

Cost Structure Revanue Streams

ต้นทุนวัตถุดิบทางตรง เช่น แป้ง รายได้จากการขายขนมโมจิ
ค่าแรง
ค่าบรรจุภัณฑ์
ค่าขนส่ง
ค่าแอพพลิเคชัน
ค่าใช้จ่ายในการผลิต เช่น ค่าน้ำ ค่าไฟ
ค่าใช้จ่ายในการขาย เช่น ค่าโฆษณา

12

แผนการตลาด

STP ANALYSIS

Segmentation Targeting Positioning
กลุ่มเป้าหมาย คือ ขนมโมจิสูตรโบราณ
แบ่งกลุ่มตามพฤติกรรม สมัยสงครามโลกครั้งที่ 2
การรับประทานอาหาร
ที่คงความดั้งเดิม แต่รสชาติ

ชอบทานของหวาน คนวัยทำงานที่ชอบ มีความแปลกใหม่
ไม่ชอบทานของหวาน ทานของหวาน
แบ่งกลุ่มตามช่วงอายุ
วัยเด็ก
วัยรุ่น
วัยทำงาน
วัยสูงอายุ

13

แผนการตลาด

4P MARKETING
MIX
14

Product

MOCHITO

ขนมโมจิสูตรโบราณ

ขนมโมจิสูตรโบราณสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ไม่ใส่สารกันบูด
เนื้อสัมผัสนุ่ม ละลายในปาก ทำจากแป้งข้าวเหนียวและนำไปต้ม
ตามต้นตำรับแท้

ไส้ถั่วแดง ถั่วเขียว ถั่วเหลือง งาดำ เผือก มันม่วง

รสชาติใหม่ ผลิตภัณฑ์ใหม่

ขนมโมจิไส้ผลไม้ โดยได้นำผล ขนมโมจิแบบโฮมเมด เราได้นำส่วน
ไม้ในชมชุนบ้านท่ามะเฟือง ผสมของขนมโมจิแพ็คใส่กล่อง
อย่าง มะเฟืองและมะยงชิดมา เตรียมให้ลูกค้าได้นำไปทำเองได้ถึงที่
ทำเป็นไส้ขนมโมจิ หาทานได้ บ้าน แต่รับประกันความอร่อยเหมือน
ตามฤดูกาลเท่านั้น กับทางร้านทำเอง 100%

15

Logo

ชื่อแบรนด์ : mochito
ที่มาเกิดจากการนำคำว่า “โมจิ” ผสมกับ
ชื่อหมอทหารหนุ่ม “ซาโต้”
เพื่อสื่อถึงต้นกำเนิดของโมจิสมัย
สงครามโลกครั้งที่ 2
สโลแกน : taste of love
รสชาติแห่งความรักที่นางพันนาได้ทาน
ขนมโมจิ ซึ่งเป็นตัวแทนความรักของหมอ
ทหารญี่ปุ่นซาโต้

Font

Mochito
Mochiy Pop P One Regul

โมจิ
ไอติม

Colour

เน้นสีธรรมชาติเพื่อสื่อถึง
รสชาติของขนมโมจิ

16

Packaging

บรรจุภัณฑ์แบบเก่า

ไม่น่าดึงดูด
ไม่มีแบรนด์
ไม่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

บรรจุภัณฑ์แบบใหม่ สีสันดึงดูด
มีโลโก้แบรนด์
เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

17

Price

กล่องเล็ก 4 ชิ้น ราคา 49 บาท
กล่องใหญ่ 6 ชิ้น ราคา 79 บาท

หมายเหตุ :
ไส้ผลไม้บวกเพิ่มกล่องละ 20 บาท

ผลิตภัณฑ์โมจิโฮมเมด ราคา 199 บาท สามารถทำโมจิได้ 20 ลูก

Place

01 02

หน้าร้านที่กลุ่มแม่บ้าน เฟรนไชส์ร้านที่ปั๊ มปทต.
เกษตรกรบ้านท่ามะเฟือง ทั่วประเทศ

03 04

บริการเดลิเวอร์ลี่ทั่ว สั่งซื้ออนไลน์ได้ทาง
จังหวัดนครนายก Facebook Fanpage
(lineman foodpanda) บริการจัดส่งทั่วประเทศ

18

Promotion

โปรโมชั่น ซื้อ 3 แถม 1 เฉพาะรสชาติปกติ
โปรโมชั่นเชิญ ชวน ชิม รสชาติผลไม้เฉพาะ
ฤดูกาล

VDO โปรโมทสินค้า

รายการ Eat and กริ๊ด

19

บรรณานุกรม

http://nakhonnayok.nfe.go.th/libchalearm/index.php
?name=knowledge&file=readknowledge&id=362
http://industry.in.th/dip/productdetails.php?
id=63132&uid=40059
https://agrotourismapp.doae.go.th/home/detail/93
https://tcps.tisi.go.th/public/certificatelist.aspx?
standard=1697&standardname=%E0%B8%82%E0%B8
%99%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B8%8
8%E0%B8%B4&standardno=117%2F2555

20

Taste of love
ขนมโมจิ MOCHITO

2751494 ธุรกิจเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน