คำสันธาน ป.6

วิชา ภาษาไทย

รอบรู้ คำสันธาน

ตัวชี้วัด ท ๔.๑ ป ๖/๑ วิเคราะห์ชนิดและ
หน้าที่ของคำในประโยค

โดย ครูละห์
นางสาวนาบีละห์ อุมา

ความหมายของคำสันธาน

คําสันธาน คือ คําที่ใช้เชื่อมถ้อยคําหรือ
ประโยคให้เกี่ยวเนื่องกัน เพื่อให้เป็นเรื่อง
เดียวกัน

คำสันธาน แบ่งออกเป็น 4 ชนิด

1. คําสันธานที่เชื่อมประโยคที่มีใจความคล้อยตามกัน
2. คําสันธานที่เชื่อมความขัดแย้งกัน
3. คําสันธานที่เชื่อมความให้เลือกอย่างใดอย่างหนึ่ง
4. คําสันธานที่เชื่อมความที่มีใจความเป็นเหตุเป็นผล

1. คําสันธานที่เชื่อมประโยคที่มีใจความคล้อยตามกัน

เช่น ก็ กับ และ ครั้ง…ก็ เมื่อ…ก็
พอ…ก็ เป็นต้น

ตัวอย่าง
- ฉันกับเธอต้องช่วยกันทํางานนี้ให้เสร็จ
- พอทําการบ้านเสร็จก็ต้องจัดห้องให้เรียบร้อย

2. คําสันธานที่เชื่อมความขัดแย้งกัน

เช่น แต่ แต่ว่า แต่…ก็ กว่า…ก็ ถึง…ก็
แม้…ก็ เป็นต้น

ตัวอย่าง
- ฉันจะกินข้าวแต่เขาจะกินขนม
- ถึงเขาจะจนแต่เขาก็มีนํ้าใจ

3. คําสันธานที่เชื่อมความให้เลือกอย่างใดอย่างหนึ่ง

เช่น หรือ มิฉะนั้น หรือไม่ก็ ไม่…ก็ เป็นต้น

ตัวอย่าง
- เธอจะกินหรือจะเล่น
-ไม่เขาก็เธอต้องไปทําความสะอาดห้องเรียน

4. คําสันธานที่เชื่อมความที่มีใจความเป็นเหตุเป็นผล

เช่น จึง ดังนั้น ฉะนั้น เหตุเพราะ เหตุว่า
เพราะฉะนั้น…จึง ฉะนั้น…จึง เป็นต้น

ตัวอย่าง
- เขาไม่มาโรงเรียนเพราะไม่สบาย
- เธอตั้งใจเรียนจึงสอบได้ที่

หน้าที่ของคำสันธาน

1. เชื่อมคำกับคำ
- ผักกาดและหัวหอมเป็นพืชสวนครัว
- เธอชอบสีแดงหรือสีส้ม

2. เชื่อมข้อความกับข้อความ
- การส่งเสียงดังในห้องสมุดเป็นการกระทำที่ไม่ดีรบกวนผู้อื่นเพราะฉะนั้น

จึงต้องมีกฎห้ามส่งเสียงดังติดประกาศไว้
3. เชื่อมประโยคกับประโยค

- พี่เป็นคนขยันแต่น้องเกียจคร้านมาก
4. เชื่อมความให้สละสลวย

- คนเราก็ต้องมีผิดพลาดกันบ้างเป็นธรรมดา
- ฉันก็เป็นคนจริงคนหนึ่งเหมือนกัน

ข้อสังเกต 1. คำสันธานบางคำใช้เข้าคู่กัน เช่น ไม่…ก็ , กว่า…ก็ , เพราะ…จึง , ถึง…ก็ , แม้…ก็ เป็นต้น
2. คำสันธานอาจอยู่ในตำแหน่งต่างๆในประโยคก็ได้ เช่น

อยู่ระหว่างคำ : อีฟชอบสีม่วงและสีขาว
อยู่หลังคำ : คนก็ดี สัตว์ก็ดี รักชีวิตด้วยกันทั้งนั้น
อยู่คร่อมคำ : ถึงเป็นเพื่อนก็อย่าวางใจ
อยู่ระหว่างประโยค : ตูนจะดื่มน้ำส้มหรือดื่มนม
อยู่หลังประโยค : เราจะทำบุญก็ตาม บาปก็ตาม ควรคิดถึงผลกรรม
อยู่คร่อมประโยค : แม้เต้จะกินมากแต่เต้ก็ไม่อ้วน
3. ประโยคที่มีคำสันธานนั้นจะแยกออกเป็นประโยคย่อยได้ตั้งแต่ 2 ประโยคขึ้นไป
4. คำบางคำเป็นได้ทั้งคำสันธานและคำบุพบท เช่น คำว่า "เมื่อ" ให้พิจารณาว่าถ้า
สามารถแยกเป็น 2 ประโยคได้ก็เป็นคำสันธาน เช่น "เมื่อ 16 นาฬิกา อาร์ทได้ออกจาก
โรงเรียนไปแล้ว" ( เป็นคำบุพบท ) "เมื่อเราได้ยินเสียงระฆัง หมวยได้ออกจากโรงเรียน
ไปแล้ว" ( เป็นคำสันธาน ) เป็นต้น

ขอบคุณ
ค่ะ/ครับ