หน่วยที่ 1 ความหมาย หลักการ และประวัติความเป็นมา

ประเภทของการควบคุมคุณภาพเพอ่ื การยอมรับ

1.การตรวจสอบแบบ 100 % หมายถึง การตรวจสอบผลิตภณั ฑค์ ุณลกั ษณะ

คุณภาพของผลิตภณั ฑท์ ีละชิ้นทุกชิ้น

2.การตรวจสอบเป็ นคร้ังคราว หมายถึง การตรวจสอบผลิตภณั ฑแ์ บบเลือก
ตามใจชอบ โดยมิไดว้ างอยบู่ นเกณฑด์ า้ นวทิ ยาศาสตร์ ไดแ้ ก่ การตรวจสอบ
ชิ้นแรก(First-Item Inspection), การตรวจสอบชิ้นสุดทา้ ย(End-Item Inspection)
และ การตรวจสอบแบบลาดตระเวน(Patrol Inspection) เป็นตน้

ประเภทของการควบคุมคุณภาพเพอื่ การยอมรับ

3.การให้การรับรอง(Certification) หมายถึง การควบคุมคุณภาพเพือ่ การ
ยอมรับ โดยใหว้ ศิ วกรหรือสถาบนั ที่ลกู คา้ ยอมรับเป็นผรู้ ับรองคุณภาพ
4.การชักส่ิงตวั อย่างเพอ่ื การยอมรับ (AcceptanceSampling) หมายถึง
การตรวจสอบสิ่งตวั อยา่ ง(Sample)ที่เลือกข้ึนมาจากงานท้งั หมด โดยวิธีการ
ทางสถิติดว้ ยกฎของความน่าจะเป็น(Proability) และอาศยั คุณลกั ษณะของ
ส่ิงตวั อยา่ งที่ตรวจสอบไดใ้ นการอธิบายคุณลกั ษณะของชิ้นงานท้งั หมดท่ี
ตอ้ งการตดั สินใจ

ตารางเปรียบเทยี บประเภทของการควบคุมคุณภาพเพอ่ื การยอมรับ

ประเภท ขอ้ ดี ขอ้ เสีย

1) การตรวจสอบแบบ 100% ในทางทฤษฎีแลว้ เชื่อวา่ จะ ในทางปฏิบตั ิแลว้ ไม่สามารถ
เป็นวธิ ีการท่ีทาใหไ้ ดผ้ ลที่ ประกนั ไดว้ า่ ปลอดภยั จากขอ้ บกพร่อง
2) การตรวจสอบแบบ ปลอดภยั จากขอ้ บกพร่อง ขอ้ บกเน่ืองมาจากความลา้ และการ
คร้ังคราว เส่ือมสภาพของอุปกรณ์
ใชไ้ ดด้ ีกบั กรณีที่ผลการตรวจ ค่าใชจ้ ่ายในการตรวจสอบสูงมาก
3) การให้การรับรอง มิไดม้ ีผลทางคุณภาพท่ีรุนแรง ผลการตรวจสอบไม่สามารถใช้
มากนกั อธิบายถึงคุณลกั ษณะของชิ้นงาน
ประหยดั ที่สุด ท้งั หมดท่ีตอ้ งการตดั สินใจได้
ไม่มีปัญหาในการจดั การ
เน่ืองจากเป็นวธิ ีการที่ข้ึนอยกู่ บั มีความเสี่ยงต่อการทาธุรกิจท้งั น้ี
ความเช่ือถือที่ลกู คา้ มีต่อตรา เพราะวา่ คุณภาพในยห่ี อ้ จะมีผลอยา่ ง
(Mark)หรือคารับรอง มากต่อการตดั สินใจทาธุรกิจดว้ ยของ
ลูกคา้

ตารางเปรียบเทยี บประเภทของการควบคุมคุณภาพเพอ่ื การยอมรับ

ประเภท ข้อดี ข้อเสีย

4) การชักสิ่งตวั อย่างเพอื่ เป็นวธิ ีค่อนขา้ งประหยดั มีความเสี่ยงในการตดั สินใจ
การยอมรับ
ใชเ้ วลาตรวจสอบนอ้ ย ทาให้ เกี่ยวกบั คุณลกั ษณะของชิ้นงาน
พนกั งานตรวจสอบไม่ลา้ ท้งั หมดท่ีตอ้ งการตดั สินใจเสมอ

ใหผ้ ลการตรวจสอบท่ีน่าเช่ือถือ มิไดใ้ หร้ ายละเอียดท้งั หมด
เก่ียวกบั คุณลกั ษณะของชิ้นงาน
ได้ ตามหลกั สถิติ
มีการทาลายผลิตภณั ฑท์ ่ีไดร้ ับการ ท้งั หมดที่ตอ้ งการตดั สินใจ

ตรวจสอบต่า

ผผู้ ลิตและผซู้ ้ือสามารถต่อรองกนั
ได้ โดยพจิ ารณาจากความเสี่ยง

เหมาะกบั กรณีการตรวจสอบแบบ
ทาลาย

5. หลกั การพนื้ ฐานการควบคุมคุณภาพ

5.2.1 ความมีส่วนร่วมทว่ั ท้งั องคก์ ร(Company-Wide)
5.2.2 ความมีระบบ (Systematic)
5.2.3 ความมีเหตุมีผล (Scientific)

5.2.1 ความมสี ่วนร่วมทว่ั ท้งั องค์กร(Company-Wide)

ภายใตห้ ลกั การน้ีการควบคุมคุณภาพจะตอ้ งไดร้ ับความร่วมมือจาก
ทุกฝ่ ายทุกระดบั บนพ้ืนฐานวา่ พนกั งานสามารถควบคุมคุณภาพ
ดว้ ยตวั เอง โดยเทคนิคท่ีใชใ้ นการพฒั นาพนกั งาน ไดแ้ ก่ 3ส, QCC
และ TPM เป็นตน้

การควบคุมคุณภาพด้วยตวั เอง

บทบาทของผู้บริหารแต่ละระดบั

ผบู้ ริหาร การวนิ ิจฉยั

ผจู้ ดั การ/หวั หนา้ งาน ท่ีปรึกษา

พนกั งานหนา้ งาน การควบคุมดว้ ยตนเอง

5.2.2 ความมีระบบ (Systematic)

ความมีระบบ หมายถึง การทางานอยา่ งเป็นระบบ ซ่ึงจะประกอบ
ไปดว้ ย
1.มีการจดั องคก์ รและหนา้ ท่ีอยา่ งชดั เจน
2.มีผรู้ ับผดิ ชอบแต่ละหนา้ ท่ี
3.มีข้นั ตอนการปฏิบตั ิงานท่ีเป็นมาตรฐาน
4.มีความสามารถในการสอบกลบั ได้

5.2.2 ความมรี ะบบ (Systematic)

5.2.2 ความมีระบบ (Systematic)

1.การตลาดและวิจยั ตลาด มีหนา้ ที่ในการสารวจความตอ้ งการของลูกคา้
เพอ่ื นามาปรับปรุงและพฒั นาผลิตภณั ฑ์ รวมท้งั ออกแบบผลิตภณั ฑใ์ หม่ๆ

2. วศิ วกรรมออกแบบและพฒั นา มีหนา้ ท่ีนาผลการสารวจความตอ้ งการ
ของลกู คา้ มาออกแบบเป็นขอ้ กาหนด เพ่ือใหเ้ ป็นไปตามความตอ้ งการของ
ลกู คา้
3.การวางแผนและพฒั นากระบวนการ มีหนา้ ที่นาขอ้ กาหนดมาออกแบบ
กระบวนการและวางแผนพฒั นากระบวนการ
4.การจดั หา มีหนา้ ท่ีจดั ซ้ือวตั ถุดิบมาใหต้ รงกบั ความตอ้ งการหรือขอ้ กาหนด

5.2.2 ความมรี ะบบ (Systematic)

5.การผลติ มีหนา้ ท่ีในการผลิตสินคา้ ใหไ้ ดต้ ามขอ้ กาหนดของลูกคา้ ,
ส่งมอบไดท้ นั เวลา ดว้ ยตน้ ทุนที่ต่าที่สุด
6.การตรวจสอบและการทดสอบ มีหนา้ ท่ีตรวจสอบและทดสอบคุณลกั ษณะ
ของสินคา้ ตามขอ้ กาหนดต่างๆของลูกคา้

7.การบรรจุและจดั เกบ็ มีหนา้ ที่บรรจุสินคา้ ลงในบรรจุภณั ฑท์ ี่กาหนด รวมท้งั
จดั เกบ็ และถนอมรักษาสินคา้ ไม่ใหเ้ กิดความเสียหาย

8.การขายและจาหน่าย มีหนา้ ท่ีรับใบสงั่ ซ้ือ(Order) จากลกู คา้ และขายสินคา้
ใหก้ บั ลูกคา้ รวมท้งั ประสานงานกบั หน่วยงานท่ีเก่ียวขอ้ งเพ่อื ส่งมอบสินคา้
ใหก้ บั ลูกคา้

5.2.2 ความมรี ะบบ (Systematic)

9.แผนกซ่อมบารุง มีหนา้ ท่ีในการบารุงรักษาเครื่องจกั รและอุปกรณ์ให้
อยใู่ นสภาพพร้อมสาหรับการใชง้ านอยตู่ ลอดเวลา
10.แผนกบุคคล มีหนา้ ท่ีจดั หาทรัพยากรมนุษยม์ าทางานในตาแหน่งต่างๆให้
ตรงตามคุณสมบตั ิและหนา้ ท่ี

5.2.3 ความมีเหตุมีผล (Scientific)

ความมเี หตุมผี ล หมายถงึ การตดั สินใจต่างๆอยู่บนพนื้ ฐานของข้อมูล
ข้อเทจ็ จริง และ กระบวนการทเี่ ป็ นระบบ

5.2.3 ความมเี หตุมผี ล (Scientific)

6. การแก้ปัญหาแบบ QC

6.1 มาตรการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า
6.2 มาตรการแก้ไขปัญหา
6.3 มาตรการป้ องกนั ปัญหา

ลกั ษณะของปัญหาคุณภาพ

ปัญหา คือ ความเบ่ียงเบนของสมรรถนะท่ีเกิดข้ึนจริงจากสมรรถนะ
ที่ควรจะเป็ น

ปัญหา(Problem) สมรรถนะท่ีควรจะเป็ น
สมรรถนะที่เกิดข้ึนจริง

ลกั ษณะของปัญหาคุณภาพ

สรุปปัญหาคุณภาพ คือ ความเบ่ียงเบนของผลการผลิตผลิตภณั ฑ์
จากความคาดหมายของลกู คา้ โดยมีโครงสร้างดงั รูป

จุดเปล่ียนแปลง ความคาดหมายของลกู คา้
เวลาในอดีต
ปัญหาคุณภาพ

ผลการดาเนินงาน
เวลาในปัจจุบนั

6.1 มาตรการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า

มาตรการแกไ้ ขปัญหาเฉพาะหนา้ เป็นการแกท้ ี่อาการ
ของปัญหา โดยมิไดด้ าเนินการใดๆกบั สาเหตุหรือ
ปัจจยั ท่ีใชใ้ นการผลิตเลย

6.2 มาตรการแก้ไขปัญหา

มาตรการแกไ้ ขปัญหา หมายถึง มาตรการปฏิบตั ิการ
แกไ้ ข (Corrective Action) แต่เป็นการแกไ้ ขปัญหา
เฉพาะจุด คือแกไ้ ขเฉพาะผลิตภณั ฑท์ ี่เกิดปัญหาเท่าน้นั
ดว้ ยการวิเคราะห์กระบวนการ เพ่ือคน้ หาสาเหตุของ
ปัญหาท่ีเกิดข้ึน แลว้ กาหนดมาตรการตอบโตส้ าเหตุ
ดงั กล่าว

6.3 มาตรการป้ องกนั ปัญหา

มาตรการป้ องกนั ปัญหา หมายถึง การป้ องกนั การเกิดซ้าของ
ปัญหาในระยะยาว คือ การพยายามคน้ หาและระบุสาเหตุ
รากเหงา้ ที่อาจจะเกิดข้ึนของปัญหา แลว้ กาหนดมาตรการ
ป้ องกนั มิใหส้ าเหตุรากเหงา้ ของปัญหาเกิดข้ึนอีก

จบบทท่ี 1