รางฯ ที่ สคก. ตรวจพิจารณาแลว
เรื่องเสร็จที่ ๔๘๙/๒๕๖๔
บันทึกหลักการและเหตุผล
ประกอบรางพระราชบัญญัติสงเสริมการเรียนรู
พ.ศ. ....
หลักการ
ใหมีกฎหมายวาดวยการสงเสริมการเรียนรู
เหตุผล
โดยที่มาตรา ๕๔ วรรคสาม ประกอบกับมาตรา ๒๕๘ จ. ดานการศึกษา (๔)
ของรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย บัญญัติใหรัฐตองดำเนินการใหประชาชนไดรับการศึกษา
ตามความตองการในระบบตาง ๆ รวมทั้งสงเสริมใหมีการเรียนรูตลอดชีวิต และจัดใหมีการรวมมือกัน
ระหวางรัฐ องคกรปกครองสวนทองถิ่น และภาคเอกชนในการจัดการศึกษา โดยสรางโอกาส
ใหผูซึ่งอยูในวัยเรียนแตไมไดรับการศึกษาในโรงเรียน หรือผูซึ่งพนวัยที่จะศึกษาในโรงเรียน
หรืออยูในพื้นที่ที่หางไกลหรือทุรกันดาร มีโอกาสเรียนรูและเขาถึงแหลงการเรียนรูไดอยางทั่วถึง
และพัฒนาศักยภาพ ทักษะ ความเชี่ยวชาญไดตามความถนัด สมควรปรับปรุงการจัดการเรียนรู
และปรับปรุงโครงสรางของหนวยจัดการเรียนรูเพื่อใหบรรลุเปาหมายของการเรียนรูตลอดชีวิต
จึงจำเปนตองตราพระราชบัญญัตินี้
ราง
พระราชบัญญัติ
สงเสริมการเรียนรู
พ.ศ. ....
..........................................
..........................................
..........................................
....................................................................................................................................
..........................................
โดยที่เปนการสมควรมีกฎหมายวาดวยการสงเสริมการเรียนรู
....................................................................................................................................
..........................................
มาตรา ๑ พระราชบัญญัตินี้เรียกวา “พระราชบัญญัติสงเสริมการเรียนรู พ.ศ. ....”
มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี้ใหใชบังคับเมื่อพนกำหนดหกสิบวันนับแตวันประกาศ
ในราชกิจจานุเบกษาเปนตนไป
มาตรา ๓ ใหยกเลิกพระราชบัญญัติสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษา
ตามอัธยาศัย พ.ศ. ๒๕๕๑
บรรดาบทบัญญัติแหงกฎหมายใดที่ไดบัญญัติไวแลวในพระราชบัญญัตินี้
หรือที่ขัดหรือแยงกับบทบัญญัติแหงพระราชบัญญัตินี้ ใหใชพระราชบัญญัตินี้แทน
มาตรา ๔ ในพระราชบัญญัตินี้
“หนวยจัดการเรียนรู” หมายความวา หนวยสงเสริมการเรียนรูระดับอำเภอ
ศูนยการเรียนรูระดับตำบล ศูนยการเรียนรูในพื้นที่ ศูนยหรือสถาบันการเรียนรูเฉพาะดาน
หรือเฉพาะกิจการ หรือหนวยงานที่เรียกชื่ออยางอื่นที่ทำหนาที่จัดการเรียนรูในสังกัดกรมสงเสริม
การเรียนรู
“ภาคีเครือขาย” หมายความวา หนวยงานของรัฐ หนวยงานเอกชน ชุมชน
ครอบครัว สถาบันทางศาสนา และบุคคลอื่นใด ที่ประสงคจะจัด รวมจัด สงเสริม หรือสนับสนุน
การดำเนินงานของกรมสงเสริมการเรียนรูหรือหนวยจัดการเรียนรู
“สถานศึกษา” หมายความวา สถานศึกษาตามกฎหมายวาดวยการศึกษาแหงชาติ
๒
“สถาบันพัฒนาหลักสูตรและการเรียนรู” หมายความวา สถาบันพัฒนาหลักสูตร
และการเรียนรูตามกฎหมายวาดวยการศึกษาแหงชาติ
“กรม” หมายความวา กรมสงเสริมการเรียนรู
“อธิบดี” หมายความวา อธิบดีกรมสงเสริมการเรียนรู
“รัฐมนตรี” หมายความวา รัฐมนตรีผูรักษาการตามพระราชบัญญัตินี้
มาตรา ๕ การสงเสริมการเรียนรูตามพระราชบัญญัตินี้มีวัตถุประสงคเพื่อพัฒนา
บุคคลใหมีความสมบูรณทั้งรางกาย จิตใจ และสติปญญา เปนคนดี มีวินัย รูจักสิทธิควบคูกับหนาที่
และความรับผิดชอบ ภูมิใจและตระหนักในความสำคัญของชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย และการ
ปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข รูจักรักษาประโยชนสวนรวมและ
ของประเทศชาติ รูจักความพอเพียง มีเหตุผล มีภูมิคุมกันในตัวที่ดี ใฝเรียนรู มีความรอบรู รอบคอบ
ระมัดระวัง มีคุณธรรม และมีความซื่อสัตยสุจริต รวมทั้งมีสำนึกในความรับผิดชอบทั้งตอตนเอง
ครอบครัว ชุมชน สังคม และประเทศชาติ และสามารถอยูรวมกับผูอื่นไดอยางผาสุก กับเพื่อใหบุคคล
มีทักษะการเรียนรู ทักษะอาชีพ และทักษะชีวิตที่สอดคลองและเทาทันพัฒนาการของโลก
และมีโอกาสพัฒนาหรือเพิ่มพูนทักษะของตนใหสูงขึ้นหรือปรับเปลี่ยนทักษะของตนตามความถนัด
หรือความจำเปน
มาตรา ๖ ใหกรมมีหนาที่สงเสริมการเรียนรู ดังตอไปนี้
(๑) การเรียนรูตลอดชีวิต
(๒) การเรียนรูเพื่อการพัฒนาตนเอง
(๓) การเรียนรูเพื่อคุณวุฒิตามระดับ
นอกจากการสงเสริมการเรียนรูตามวรรคหนึ่ง กรมอาจจัดใหมีการสงเสริมการเรียนรู
ในรูปแบบอื่นที่จะกอใหเกิดประโยชนแกประชาชนได ทั้งนี้ ตามประกาศที่รัฐมนตรีกำหนด ประกาศ
ดังกลาวใหระบุเปาหมาย แนวทาง และวิธีการสงเสริมการเรียนรูไวดวย
มาตรา ๗ การเรียนรูตลอดชีวิตมีเปาหมายเพื่อจัดใหมีระบบกระตุน ชี้แนะ
หรืออำนวยความสะดวกดวยวิธีการใด ๆ ใหบุคคลสามารถเรียนรูไดดวยตนเองในเรื่องที่ตนสนใจ
หรือตามความถนัดของตน สามารถเขาถึงแหลงเรียนรูทุกประเภทไดในเวลาใด ๆ ที่ตนสะดวก
โดยไมมีภาระคาใชจายเกินสมควร และเพิ่มพูนความรูใหกวางขวาง รูเทาทันพัฒนาการของโลก
อยางตอเนื่องตลอดชีวิต รวมทั้งนำความรูไปเติมเต็มชีวิตใหแกตนเองหรือเกิดประโยชนตอสังคม
โดยอาจไดรับการรับรองคุณวุฒิตามความเหมาะสมดวยก็ได
มาตรา ๘ ในการจัด สงเสริม และสนับสนุนการเรียนรูตลอดชีวิต ใหกรมดำเนินการ
โดยคำนึงถึงแนวทาง ดังตอไปนี้
(๑) ดำเนินการโดยวิธีการใด ๆ เพื่อกระตุนใหบุคคลใฝหาความรูในเรื่องที่ตนสนใจ
และสรางสมรรถนะในการเรียนรูโดยผานระบบเทคโนโลยีสารสนเทศที่เปนปจจุบันไดดวยตนเอง
ในทุกเวลา อยางรูเทาทัน และเขาถึงแหลงเรียนรูทุกประเภทไดโดยงายในเวลาที่ตนสะดวกโดยไมมี
ภาระคาใชจายเกินสมควร
๓
(๒) จัดใหมีและพัฒนาแหลงเรียนรูเพื่อใหบุคคลสามารถเรียนรูตลอดชีวิตได
โดยสะดวก โดยไมมีขอกำหนดหรือเงื่อนไขใด ๆ ที่อาจเปนอุปสรรคตอการเรียนรูหรือมีลักษณะ
เปนการไมเกื้อหนุนใหมีการเรียนรูตลอดชีวิต
(๓) จัดหรือสงเสริมใหภาคีเครือขายจัดหรือรวมกันจัดใหบุคคลในครอบครัวและชุมชน
มีนิสัยรักการอานหรือการเรียนรู รวมทั้งจัดใหมีแหลงสงเสริมการอานและการเรียนรูในชุมชน
(๔) สงเสริมและสนับสนุนใหผูชำนาญการในภูมิปญญาทองถิ่นและภาคีเครือขาย
มีสวนรวมในการจัดการเรียนรูและเผยแพรภูมิปญญาทองถิ่น เพื่อใหเกิดการเรียนรูตลอดชีวิต
มาตรา ๙ การเรียนรูเพื่อการพัฒนาตนเองมีเปาหมายเพื่อพัฒนาศักยภาพ ทักษะ
และความเชี่ยวชาญเฉพาะดานตามความถนัดของตน การประกอบอาชีพ การพัฒนาอาชีพ
การยกระดับคุณภาพชีวิตของตน ครอบครัว ชุมชน หรือสังคม หรือเพื่อประโยชนแหงความรอบรูของตน
โดยอาจไดรับการรับรองคุณวุฒิตามความเหมาะสม
ในการจัดการเรียนรูตามวรรคหนึ่ง ใหมีระบบแนะแนวการเรียนและการประกอบ
อาชีพ เพื่อใหผูเรียนมีโอกาสไดทราบลวงหนาหรือวางแผนใหสอดคลองกับความถนัดของตนดวย
มาตรา ๑๐ ในการจัด สงเสริม และสนับสนุนการเรียนรูเพื่อการพัฒนาตนเอง
ใหกรมดำเนินการโดยคำนึงถึงแนวทาง ดังตอไปนี้
(๑) ดำเนินการโดยวิธีการใด ๆ เพื่อกระตุนใหบุคคลทุกชวงวัยทุกอาชีพใฝเรียนรู
หรือฝกฝนในเรื่องที่ตนถนัดหรือสนใจ เพื่อการพัฒนาศักยภาพ ทักษะ และความเชี่ยวชาญเฉพาะดาน
สำหรับการประกอบอาชีพ การพัฒนาอาชีพ การดำเนินชีวิตอยางผาสุก หรือการรวมกันพัฒนา
ชุมชนของตน
(๒) สงเสริม สนับสนุน ชวยเหลือหรือรวมมือกับภาคีเครือขายในการดำเนินการตาม (๑)
มาตรา ๑๑ การเรียนรูเพื่อคุณวุฒิตามระดับมีเปาหมายเพื่อจัดการเรียนรูใหแก
ผูซึ่งอยูในวัยเรียนแตไมไดรับการศึกษาในโรงเรียน หรือผูซึ่งพนวัยที่จะศึกษาในโรงเรียน หรืออยูใน
พื้นที่ที่หางไกลหรือทุรกันดาร หรือไมมีหนวยงานอื่นใดไปดำเนินการ เพื่อใหไดรับการศึกษา
ขั้นพื้นฐาน
การจัดการเรียนรูตามวรรคหนึ่งตองดำเนินการเพื่อบรรลุวัตถุประสงคและเปาหมาย
ตามที่กำหนดในกฎหมายวาดวยการศึกษาแหงชาติ ทั้งนี้ โดยใหปรับอายุและระยะเวลาตามที่กำหนด
ไวในกฎหมายวาดวยการศึกษาแหงชาติใหสอดคลองกับสภาพความจำเปนของผูเรียน และใหนำ
ความในมาตรา ๙ วรรคสอง มาใชบังคับดวยโดยอนุโลม
มาตรา ๑๒ ในการจัด สงเสริม และสนับสนุนการเรียนรูเพื่อคุณวุฒิตามระดับ
ใหกรมดำเนินการโดยคำนึงถึงแนวทาง ดังตอไปนี้
(๑) เปนการจัดการเรียนรูสำหรับกลุมเปาหมายที่เปนผูซึ่งมิไดศึกษาอยูในโรงเรียน
ไมวาดวยเหตุใด เพื่อใหไดรับคุณวุฒิระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานดานสามัญศึกษาหรืออาชีวศึกษา
(๒) วิธีการจัดการเรียนรูและการจัดทำหรือพัฒนาหลักสูตรตองสอดคลอง
กับพัฒนาการของโลก และสอดคลองกับความตองการของผูเรียน เพื่อใหผูเรียนสามารถเรียนรูได
ตามความถนัดของตน ทั้งนี้ วิธีการและหลักสูตรดังกลาวใหเปนไปตามที่กรมและสถาบันพัฒนาหลักสูตร
และการเรียนรูรวมกันกำหนด
๔
(๓) การประเมินผลเพื่อใหไดรับคุณวุฒิทางการศึกษา ใหใชวิธีการที่หลากหลาย
เพื่อใชกับผูเรียนซึ่งมีความแตกตางกันไดอยางเหมาะสม โดยตองไมใชวิธีการทดสอบความรู
ในทางวิชาการแตเพียงดานเดียว
ในกรณีที่เด็กตามกฎหมายวาดวยการศึกษาภาคบังคับเขารับการเรียนรูเพื่อคุณวุฒิ
ตามระดับกับหนวยจัดการเรียนรูตามพระราชบัญญัตินี้ ใหถือวาผูปกครองตามกฎหมายดังกลาว
ไดปฏิบัติหนาที่ถูกตองตามกฎหมายวาดวยการศึกษาภาคบังคับแลว แตในการจัดการเรียนรู
สำหรับเด็กดังกลาว กรมตองจัดกระบวนการเรียนรู หลักสูตร และระยะเวลาการเรียนใหสอดคลอง
กับความจำเปนและความตองการของผูเรียน โดยใหกรมและสถาบันพัฒนาหลักสูตรและการเรียนรู
รวมกันออกแบบใหเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ
มาตรา ๑๓ ภายใตบังคับแหงกฎหมาย การสงเสริมการเรียนรูตามพระราชบัญญัตินี้
ใหเปนสิทธิของบุคคลและคณะบุคคลที่จะดำเนินการเพื่อใหบรรลุวัตถุประสงคและเปาหมาย
ในการจัดการศึกษาตามกฎหมายวาดวยการศึกษาแหงชาติ
มาตรา ๑๔ ในการสงเสริมการเรียนรูตามมาตรา ๖ ใหหนวยจัดการเรียนรู
มีอำนาจรับรองคุณวุฒิใหแกผูเรียนเมื่อสำเร็จการศึกษา โดยออกเปนประกาศนียบัตรหรือวุฒิบัตร
หรือออกหนังสือรับรองความรูเพื่อนำไปสะสมในการไดรับการรับรองคุณวุฒิ แลวแตกรณี
ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑและเงื่อนไขที่อธิบดีกำหนด
มาตรา ๑๕ เพื่อประโยชนในการสงเสริมการเรียนรูตามพระราชบัญญัตินี้
ใหกรมจัดใหมีระบบ ดังตอไปนี้
(๑) ระบบการเทียบระดับการศึกษา เทียบเคียงหรือเทียบโอนผลการเรียน
ทักษะ ความรู ประสบการณ สมรรถนะ เพื่อประโยชนในการเรียนรูจากรูปแบบหนึ่ง
ไปสูอีกรูปแบบหนึ่งตามมาตรา ๖ หรือจากหนวยจัดการเรียนรูหนึ่งไปยังอีกหนวยจัดการเรียนรูหนึ่ง
หรือจากหนวยจัดการเรียนรูหนึ่งไปยังสถานศึกษา หรือจากสถานศึกษามายังหนวยจัดการเรียนรู
หรือเพื่อประโยชนในการสะสมความรู
(๒) ระบบนำผลการเทียบเคียงตาม (๑) ไปสะสมเพื่อประโยชนในการไดรับ
การรับรองคุณวุฒิ หรือเพื่อประโยชนในการประกอบอาชีพหรือวิชาชีพ
ในการทำระบบดังกลาวใหทำรวมกับสถาบันพัฒนาหลักสูตรและการเรียนรู
มาตรา ๑๖ ใหกรมมีหนาที่รับผิดชอบการสงเสริมการเรียนรูตามมาตรา ๖
และตามที่มีกฎหมายอื่นกำหนด รวมทั้งใหมีหนาที่และอำนาจ ดังตอไปนี้
(๑) จัดใหมี สงเสริม และสนับสนุนใหมีการผลิตและพัฒนาหลักสูตร โปรแกรม
การเรียนรู สื่อการเรียนรู และวิธีการจัดกระบวนการเรียนรู บรรดาที่เกี่ยวกับการสงเสริมการเรียนรู
ที่อยูในความรับผิดชอบของกรม รวมทั้งนำหลักสูตร โปรแกรมการเรียนรู สื่อการเรียนรู และวิธีการ
จัดกระบวนการเรียนรูที่หนวยงานอื่นจัดทำไวมาใชประโยชนได
(๒) จัดใหมี สงเสริม และสนับสนุนใหมีระบบเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อนำมา
ใชประโยชนในการสงเสริมการเรียนรู
๕
(๓) รวมมือกับภาคีเครือขายเพื่อจัดใหมีสิ่งอำนวยความสะดวกและแหลงการเรียนรู
เพื่อใหผูเรียนสามารถเขาถึงการเรียนรูไดทุกรูปแบบ ทุกที่ และทุกเวลา รวมทั้งประชาสัมพันธ
ใหประชาชนทราบเปนการทั่วไป
(๔) กำหนดหลักเกณฑและเงื่อนไขในการออกประกาศนียบัตร วุฒิบัตร หรือหนังสือ
รับรองความรูใหแกผูเรียนตามมาตรา ๑๔
(๕) ดำเนินการเทียบระดับการศึกษา การเทียบเคียงหรือเทียบโอนผลการเรียน
ตามมาตรา ๑๕
(๖) จัดทำหลักเกณฑการประเมินผลสัมฤทธิ์ในการจัดการเรียนรู เพื่อพัฒนาคุณภาพ
การศึกษาของหนวยจัดการเรียนรูหรือภาคีเครือขาย
(๗) สงเสริม สนับสนุน และพัฒนาทักษะ ความรู ความสามารถ และสมรรถนะ
ของบุคลากรซึ่งทำหนาที่สงเสริมการเรียนรู เพื่อใหสามารถสงเสริมการเรียนรูและแนะแนวการเรียนรู
ไดอยางมีประสิทธิภาพ ตลอดจนสามารถสรางนวัตกรรมทางการศึกษาได
(๘) ปฏิบัติหนาที่อื่นใดตามที่บัญญัติไวในพระราชบัญญัตินี้หรือที่มีกฎหมายอื่นกำหนด
การผลิตและพัฒนาหลักสูตรตาม (๑) และจัดทำหลักเกณฑการประเมินผลสัมฤทธิ์
ตาม (๖) ใหหารือกับสถาบันพัฒนาหลักสูตรและการเรียนรูกอน
หนาที่และอำนาจของกรมไมเปนการตัดอำนาจหนวยงานอื่นของรัฐหรือ
ตัดสิทธิของบุคคลใดในการดำเนินการดังกลาวตามอำนาจหรือสิทธิที่มีอยูตามกฎหมายอื่น
มาตรา ๑๗ ในทุกจังหวัดนอกจากกรุงเทพมหานคร ใหกรมจัดใหมีสำนักงาน
สงเสริมการเรียนรูประจำจังหวัดเพื่อกำกับ ดูแล ชวยเหลือ สงเสริม สนับสนุน อำนวยความสะดวก
และแนะนำการปฏิบัติหนาที่ของเจาหนาที่ระดับอำเภอ ศูนยการเรียนรูระดับตำบล และศูนยการเรียนรู
ในพื้นที่ ทั้งในดานวิชาการ เทคโนโลยีที่จำเปนในการสงเสริมการเรียนรู การบริหารงาน
และการปฏิบัติงานใหเกิดประสิทธิภาพสูงสุด รวมตลอดทั้งการจัดทำแผนการสงเสริมการเรียนรู
ของจังหวัดซึ่งตองสอดคลองกับแนวทางของกรมและแผนการศึกษาแหงชาติ และปฏิบัติหนาที่อื่น
ตามที่อธิบดีมอบหมาย
ในการปฏิบัติหนาที่ตามวรรคหนึ่ง ใหสำนักงานสงเสริมการเรียนรูประจำจังหวัด
มีหนาที่และอำนาจในการประสาน สนับสนุน และรวมมือ หรือมอบหมายใหภาคีเครือขายเขามา
มีสวนรวมหรือเปนผูดำเนินการสงเสริมการเรียนรูได
ในการจัดทำแผนการสงเสริมการเรียนรูของจังหวัดตามวรรคหนึ่งตองรับฟง
ความคิดเห็นหรือขอเสนอแนะของผูวาราชการจังหวัดและภาคีเครือขายประกอบดวย และเมื่อจัดทำ
รางแผนการสงเสริมการเรียนรูแลวใหเสนอผูวาราชการจังหวัด และใหผูวาราชการจังหวัดจัดใหมี
การประชุมผูแทนภาคีเครือขายและบุคคลอื่นที่ผูวาราชการจังหวัดเห็นสมควรมารวมพิจารณา
เมื่อที่ประชุมใหความเห็นชอบแผนการสงเสริมการเรียนรูของจังหวัดดังกลาวแลว ใหเปนอันใชบังคับได
ในกรุงเทพมหานคร กรมจะจัดใหมีสำนักงานสงเสริมการเรียนรูประจำจังหวัด
สำหรับกรุงเทพมหานครหรือกรมจะทำหนาที่เปนสำนักงานสงเสริมการเรียนรูประจำจังหวัด
สำหรับกรุงเทพมหานคร หรือจะมอบหมายใหกรุงเทพมหานครเปนผูดำเนินการภายใตการกำกับดูแล
สงเสริมและสนับสนุนของกรมก็ได
๖
มาตรา ๑๘ ในการปฏิบัติหนาที่สงเสริมการเรียนรูในระดับอำเภอ ใหกรมจัดใหมี
หนวยสงเสริมการเรียนรูระดับอำเภอ เพื่อกำกับ ดูแล ชวยเหลือ สงเสริม สนับสนุน อำนวยความสะดวก
และแนะนำ ในการปฏิบัติหนาที่ของศูนยการเรียนรูระดับตำบลและศูนยการเรียนรูในพื้นที่
ทั้งในดานวิชาการ และเทคโนโลยีที่จำเปนในการสงเสริมการเรียนรูใหเปนไปตามแผนการสงเสริม
การเรียนรูของจังหวัด รวมทั้งประสานความรวมมือและแนะนำการจัดการเรียนรูของภาคีเครือขาย
ในพื้นที่และทำหนาที่เปนศูนยการเรียนรูของตำบลอันเปนที่ตั้งของหนวยสงเสริมการเรียนรู
ระดับอำเภอหรือตำบลใกลเคียงตามที่อธิบดีกำหนด และปฏิบัติหนาที่อื่นตามที่อธิบดีมอบหมาย
ในกรณีจำเปนเพื่อประโยชนในการสงเสริมการเรียนรู หนวยสงเสริมการเรียนรู
ระดับอำเภอจะจัดตั้งศูนยการเรียนรูขึ้น ณ ที่ใดที่เห็นสมควรก็ได
ใหนำความในมาตรา ๑๗ วรรคสอง มาใชบังคับแกการปฏิบัติหนาที่ของเจาหนาที่
ของหนวยสงเสริมการเรียนรูระดับอำเภอดวยโดยอนุโลม
มาตรา ๑๙ เพื่อประโยชนในการสงเสริมการเรียนรู กรมอาจจัดใหมีศูนยการเรียนรู
ระดับตำบล สำหรับพื้นที่ของตำบลหนึ่งหรือหลายตำบลตามความจำเปนและเหมาะสมของแตละพื้นที่ก็ได
ในกรณีที่เปนพื้นที่หางไกล ทุรกันดาร พื้นที่เสี่ยงภัย หรือพื้นที่ที่มีความยากลำบาก
ในการปฏิบัติงาน กรมจะประกาศจัดตั้งศูนยการเรียนรูในพื้นที่นั้นก็ได
มาตรา ๒๐ ใหหนวยจัดการเรียนรูสรางการมีสวนรวมของคนในชุมชนและสังคม
รวมทั้งรวมมือกับผูชำนาญการในภูมิปญญาทองถิ่น ภาคีเครือขาย และสถานศึกษา ในการสงเสริม
การเรียนรู การถายทอดประสบการณ ความรู หรือภูมิปญญาใหแกผูเรียนหรือประชาชนดวย
มาตรา ๒๑ เพื่อประโยชนในการสงเสริมการเรียนรูเฉพาะดานหรือเฉพาะกิจการ
อธิบดีโดยความเห็นชอบของรัฐมนตรีจะจัดตั้งศูนยหรือสถาบันการเรียนรูเฉพาะดานหรือ
เฉพาะกิจการขึ้นตามที่เห็นสมควรก็ได
มาตรา ๒๒ เพื่อประโยชนในการจัดการเรียนรูตามมาตรา ๖ กรมมีอำนาจเชิญ
บุคคลผูมีความรูความเชี่ยวชาญอยางแทจริงตามความถนัดของตนหรือในการประกอบอาชีพ
ที่หลากหลายซึ่งไมมีใบรับรองการประกอบวิชาชีพครูตามกฎหมายวาดวยการศึกษาแหงชาติ
มาใหความรูแกผูเรียนได และใหบุคคลดังกลาวจัดการเรียนรู การถายทอดประสบการณ ความรู
หรือภูมิปญญาใหแกผูเรียนไดโดยไมตองมีใบรับรองการประกอบวิชาชีพครู
อำนาจของกรมตามวรรคหนึ่ง กรมจะมอบอำนาจใหหนวยจัดการเรียนรูก็ได
ความในวรรคหนึ่งและวรรคสองใหใชบังคับแกการจัดการเรียนรูตามมาตรา ๖ (๑)
หรือ (๒) ที่หนวยงานของรัฐเปนผูดำเนินการดวยโดยอนุโลม ในกรณีเชนนั้นอำนาจของกรม
ตามวรรคหนึ่ง ใหเปนอำนาจของหนวยงานของรัฐนั้น
มาตรา ๒๓ บุคลากรซึ่งปฏิบัติหนาที่ในกรมและในหนวยจัดการเรียนรูจะเปน
ขาราชการประเภทใดใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการนั้น
๗
มาตรา ๒๔ ใหเปลี่ยนสำนักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษา
ตามอัธยาศัย ในสำนักงานปลัดกระทรวง กระทรวงศึกษาธิการ เปนกรมสงเสริมการเรียนรู
ตามพระราชบัญญัตินี้ มีฐานะเปนนิติบุคคลและเปนกรมในกระทรวงศึกษาธิการตามกฎหมายวาดวย
ระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการและกฎหมายวาดวยระเบียบบริหารราชการแผนดิน
อยูในบังคับบัญชาของรัฐมนตรีและปลัดกระทรวงศึกษาธิการ
มาตรา ๒๕ ใหโอนบรรดากิจการ อำนาจหนาที่ ทรัพยสิน งบประมาณ สิทธิ หนี้
และภาระผูกพันทั้งปวง รวมถึงขาราชการ พนักงานราชการ ลูกจาง และอัตรากำลังของสำนักงาน
ปลัดกระทรวง กระทรวงศึกษาธิการ เฉพาะในสวนที่เกี่ยวกับสำนักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบ
และการศึกษาตามอัธยาศัย ไปเปนของกรมสงเสริมการเรียนรู กระทรวงศึกษาธิการ
ใหขาราชการ พนักงานราชการ หรือลูกจางตามวรรคหนึ่ง ซึ่งเปนขาราชการ
พลเรือนสามัญ ขาราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา พนักงานราชการ หรือลูกจาง อยูในวัน
กอนวันที่พระราชบัญญัตินี้ใชบังคับ ยังคงเปนขาราชการพลเรือนสามัญ ขาราชการครูและบุคลากร
ทางการศึกษา พนักงานราชการ หรือลูกจาง แลวแตกรณี ตอไปจนกวาจะมีกฎหมายตามมาตรา ๒๓
กำหนดเปนอยางอื่น และใหมีสิทธิไดรับเงินเดือน เงินประจำตำแหนง เงินวิทยฐานะ และประโยชน
ตอบแทนอื่นไมนอยกวาที่เคยไดรับอยูเดิม
มาตรา ๒๖ บรรดาคดีของสำนักงานปลัดกระทรวง กระทรวงศึกษาธิการ
เฉพาะในสวนที่เกี่ยวกับสำนักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ที่ไดฟอง
หรือถูกฟองเปนคดีตอศาลไวกอนวันที่พระราชบัญญัตินี้ใชบังคับ ใหถือวากรมสงเสริมการเรียนรู
กระทรวงศึกษาธิการตามพระราชบัญญัตินี้เปนผูฟองหรือถูกฟองในคดีดังกลาว และใหถือวา
ผูรับมอบอำนาจใหดำเนินคดีแทนสำนักงานปลัดกระทรวง กระทรวงศึกษาธิการ เฉพาะในสวน
ที่เกี่ยวกับสำนักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยในคดีนั้น ๆ
เปนผูรับมอบอำนาจจากกรมสงเสริมการเรียนรู กระทรวงศึกษาธิการตามพระราชบัญญัตินี้
มาตรา ๒๗ ใหผูดำรงตำแหนงเลขาธิการสำนักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบ
และการศึกษาตามอัธยาศัยตามกฎหมายวาดวยการสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษา
ตามอัธยาศัย อยูในวันกอนวันที่พระราชบัญญัตินี้ใชบังคับ เปนอธิบดีกรมสงเสริมการเรียนรู
มาตรา ๒๘ ใหสถานศึกษาและศูนยการเรียนชุมชนตามที่ประกาศกำหนด
ตามกฎหมายวาดวยการสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยเปนหนวยจัด
การเรียนรูตามพระราชบัญญัตินี้ไปพลางกอน จนกวาจะมีการจัดตั้งหนวยจัดการเรียนรูขึ้นใหมตาม
พระราชบัญญัตินี้ซึ่งตองดำเนินการใหแลวเสร็จภายในเกาสิบวันนับแตวันที่พระราชบัญญัตินี้ใชบังคับ
มาตรา ๒๙ ใหนำกฎหมายวาดวยระเบียบบริหารราชการแผนดินมาใชบังคับแก
การบริหารราชการของกรมสงเสริมการเรียนรูโดยอนุโลมไปพลางกอนจนกวาจะมีการแกไขเพิ่มเติม
กฎหมายวาดวยระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ
ในกรณีตามวรรคหนึ่ง ใหนำกฎหมายวาดวยระเบียบขาราชการครูและบุคลากร
ทางการศึกษาหรือกฎหมายวาดวยระเบียบขาราชการพลเรือนมาใชบังคับแกการบริหารงานบุคคล
ของขาราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาหรือขาราชการพลเรือนสามัญ ในสังกัดกรมสงเสริม
การเรียนรู แลวแตกรณี
๘
มาตรา ๓๐ บรรดาบทบัญญัติแหงกฎหมาย กฎ ระเบียบ ขอบังคับ ประกาศ คำสั่ง
และมติคณะรัฐมนตรีใดที่อางถึง “สำนักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย”
หรือ “เลขาธิการสำนักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย” ใหถือวาอางถึง
“กรมสงเสริมการเรียนรู” หรือ “อธิบดีกรมสงเสริมการเรียนรู” แลวแตกรณี
มาตรา ๓๑ ใหรัฐมนตรีวาการกระทรวงศึกษาธิการรักษาการตามพระราชบัญญัตินี้
ผูรับสนองพระบรมราชโองการ
...........................................
นายกรัฐมนตรี