มหกรรมกองทุนแม่ของแผ่นดิน ประจ ำปี ๒๕๖๖ รวมศรัทธา สืบสานพัฒนา ประชาร่มเย็น ส านักงาน ป.ป.ส. กระทรวงยุติธรรม
๑ ค าน า “กองทุนแม่ของแผ่นดิน” เป็นเสมือนกองทุนขวัญถุง เป็นศูนย์รวม ของคนในหมู่บ้ ำน/ชุมชน ในกำรที่จะพัฒนำและฟื้นฟูควำมเข้มแข็ง ของหมู่บ้ำน/ชุมชน จนสำมำรถร่วมกันจัดกำรปัญหำยำเสพติดและปัญหำ ต่ำง ๆ ในหมู่บ้ำน/ชุมชนได้ด้วยพลังสำมัคคี เพื่อสนองพระรำชปณิธำนของ สมเด็จพระนำงเจ้ำสิริกิติ์ พระบรมรำชินีนำถ พระบรมรำชชนนีพันปีหลวง ดังนั้น หมู่บ้ำน/ชุมชนที่ได้รับพระรำชทำนเงินขวัญถุงกองทุนแม่ ของแผ่นดิน ต้องด ำเนินกิจกรรมเพื่อต่อยอดจำกกิจกรรมกำรแก้ไขปัญหำ ยำเสพติดไปสู่กิจกรรมก ำรแก้ไขปัญห ำพื้นฐำนของหมู่บ้ ำน/ชุมชน และขยำยผลกำรด ำเนินงำนไปยังหมู่บ้ำน/ชุมชนอื่น ๆ เอกสำรฉบับนี้ จัดท ำขึ้นเพื่อให้หมู่บ้ำน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน ใช้เป็นแนวทำงในกำรด ำเนินกิจกรรมเพื่อต่อยอดและขยำยผลดังกล่ำว เพื่อสร้ำงควำมยั่งยืนในกำรแก้ไขปัญหำยำเสพติดในพื้นที่ต่อไป ส ำนักงำน ป.ป.ส.
๒ สารบัญ หน้า แนวทำงกำรด ำเนินงำนภำยหลังจำกรับพระรำชทำนเงินขวัญถุง กองทุนแม่ของแผ่นดินประจ ำปี ๒๕๖๖ ๓ กำรรับมอบพระฉำยำลักษณ์สมเด็จพระนำงเจ้ำสิริกิติ์ พระบรมรำชินีนำถ พระบรมรำชชนนีพันปีหลวง ๔ กำรรับมอบเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดิน ในจังหวัด/กรุงเทพมหำนคร ๕ กำรด ำเนินกิจกรรมในหมู่บ้ำน/ชุมชนเพื่อเตรียมรับ กองทุนแม่ของแผ่นดิน ๗ กำรรำยงำนผลกำรด ำเนินกิจกรรม ๑๐ แนวทำงกำรบริหำรกองทุนแม่ของแผ่นดิน ๑๑ ภาคผนวก จ ำนวนหมู่บ้ำน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน ปี ๒๕๖๖ ๑๖ ขั้นตอนกำรรำยงำนผลกำรด ำเนินกิจกรรม กองทุนแม่ของแผ่นดิน ๒๑
๓ แนวทางการด าเนินงาน ภายหลังจากรับพระราชทานเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดิน ประจ าปี ๒๕๖๖ ในวันศุกร์ที่ ๑๘ สิงหำคม ๒๕๖๖ ส ำนักงำน ป.ป.ส. กระทรวงยุติธรรม ได้รับพระมหำกรุณำธิคุณจำกพระบำทสมเด็จพระปรเมนทรรำมำธิบดีศรีสินทร มหำวชิรำลงกรณ พระวชิรเกล้ำเจ้ำอยู่หัว พร้อมด้วย สมเด็จพระนำงเจ้ำสุทิดำ พัชรสุธำพิมลลักษณ พระบรมรำชินีทรงรับเชิญเสด็จไปทรงเป็นองค์ประธำน ในงำนมหกรรมกองทุนแม่ของแผ่นดิน ประจ ำปี ๒๕๖๖ ซึ่งจัดขึ้นภำยใต้แนวคิด “รวมศรัทธา สืบสานพัฒนา ประชาร่มเย็น” โดยมีกิจกรรมส ำคัญประกอบด้วย กำรแสดงนิทรรศกำรสดุดีพระเกียรติคุณพระบำทสมเด็จพระบรมชนกำธิเบศร มหำภูมิพลอดุลยเดชมหำรำช บรมนำถบพิตร สมเด็จพระนำงเจ้ ำสิ ริกิติ์ พระบรมรำชินีนำถ พระบรมรำชชนนีพันปีหลวงและเทิดพระเกียรติพระบำทสมเด็จ พระวชิรเกล้ำเจ้ำอยู่หัว สมเด็จพระนำงเจ้ำ ฯ พระบรมรำชินีทูลกระหม่อมหญิง อุบลรัตนรำชกัญญำสิริวัฒนำพรรณวดีและสมเด็จพระเจ้ำลูกเธอเจ้ำฟ้ำพัชรกิติยำภำ นเรนทิรำเทพยวดีกรมหลวงรำชสำริณีสิริพัชร มหำวัชรรำชธิดำ นิทรรศกำร แสดงผลกำรด ำเนินงำนกองทุนแม่ของแผ่นดิน จำกพื้นที่ต่ำง ๆ และพิธีพระรำชทำน เงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดิน ประจ ำปี ๒๕๖๖ ในภำพรวมทั้งประเทศ จ ำนวน ๑,๐๕๓ แห่ง ณ ศูนย์แสดงสินค้ำและกำรประชุมอิมแพ็คเมืองทองธำนี จังหวัดนนทบุรีผู้ร่วมงำนประกอบด้วย ผู้ว่ำรำชกำรจังหวัด ๗๓ จังหวัด และ ผู้ว่ำรำชกำรกรุงเทพมหำนคร ประธำนหรือผู้แทนหมู่บ้ำน/ชุมชนกองทุนแม่ ของแผ่นดินประจ ำปี ๒๕๖๖ ผู้แทนจำกหน่วยงำนรำชกำรต่ำง ๆ ตลอดทั้ง ผู้บริหำรและเจ้ำหน้ำที่ ส ำนักงำน ป.ป.ส. รวมทั้งสิ้น ๒,๔๐๐ คน โดยมี ผู้ว่ำรำชกำร ๗๓ จังหวัด และผู้ว่ำรำชกำรกรุงเทพมหำนคร เป็นผู้แทน หมู่บ้ำน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน เข้ำเฝ้ำฯ รับพระรำชทำนเงินขวัญถุง กองทุนแม่ของแผ่นดิน
๔ กองทุนแม่ของแผ่นดิน เป็นกระบวนกำรที่มุ่งเน้นยุทธศำสตร์ พระรำชทำน “รู้รักสามัคคี” ให้พสกนิกรพึ่งพำควำมเข้มแข็งของตนเอง ในกำรร่วมกันขจัดภัยยำเสพติดบนพื้นฐำนกำรให้อภัยทำงสังคม ควำมรู้รัก สำมัคคี และกำรสร้ำงสมำนฉันท์ เพื่อร่วมกันเอำชนะปัญหำต่ำง ๆ กองทุนแม่ ของแผ่นดินสำมำรถพลิกฟื้นหมู่บ้ำน/ชุมชนที่อ่อนแอ ให้กลำยเป็นหมู่บ้ำน/ ชุมชนเข้มแข็งด้วยกำรมีส่วนร่วมของคนในชุมชน ซึ่งทุ่มเทแรงกำยแรงใจ ในกำรแก้ไขปัญหำและต่อยอดกำรพัฒนำไปสู่ด้ำนต่ำง ๆ เช่น วัฒนธรรม ท้องถิ่น เศรษฐกิจชุมชน เศรษฐกิจพอเพียง กำรพัฒนำคุณภำพชีวิต ทั้งนี้ เพื่อสนองพระรำชปณิธำนของสมเด็จพระนำงเจ้ำสิริกิติ์ พระบรมรำชินีนำถ พระบรมรำชชนนีพันปีหลวง เมื่อหมู่บ้ำน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดินได้รับมอบ เงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดินแล้ว มีแนวทำงกำรปฏิบัติดังต่อไปนี้ การรับมอบพระฉายาลักษณ์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ๑) ในวันศุกร์ที่ ๑๘ สิงหำคม ๒๕๖๖ เลขำธิกำร ป.ป.ส. ได้มอบ พระฉำยำลักษณ์สมเด็จพระนำงเจ้ำสิริกิติ์ พระบรมรำชินีนำถ พระบรมรำชชนนี พันปีหลวง ให้แก่ผู้แทนหมู่บ้ำน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน ประจ ำปี ๒๕๖๖ เพื่อน ำไปประดิษฐำนไว้ ณ ที่ท ำกำรกองทุนแม่ของแผ่นดินประจ ำหมู่บ้ำน/ชุมชน และส ำนักงำน ป.ป.ส. ได้จัดส่งพระฉำยำลักษณ์ตำมจ ำนวนหมู่บ้ำน/ชุมชน กองทุนแม่ของแผ่นดิน ประจ ำปี ๒๕๖๖ ของแต่ละจังหวัด ให้แก่ส ำนักงำน พัฒนำชุมชนจังหวัด และส ำนักพัฒนำสังคม กรุงเทพมหำนคร (กทม.) แล้ว ขอให้ส ำนักงำนพัฒนำชุมชนจังหวัด และส ำนักพัฒนำสังคม กทม. จัดพิธีมอบ พระฉำยำลักษณ์ให้แก่หมู่บ้ำน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน โดยด ำเนินกำร ในครำวเดียวกับกำรจัดพิธีมอบเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดิน ๒) กำรมอบพระฉำยำลักษณ์ที่ส ำนักงำน ป.ป.ส. จัดส่งให้นั้น ให้จัดพิธี อย่ำงสมพระเกียรติ ต่อหน้ำพระฉำยำลักษณ์สมเด็จพระนำงเจ้ำสิริกิติ์
๕ พระบรมรำชินีนำถ พระบรมรำชชนนีพันปีหลวง โดยจัดตั้งแท่นหรือพำน ส ำหรับวำงพระฉำยำลักษณ์ที่จะมอบให้หมู่บ้ำน/ชุมชน พร้อมทั้งจัดเจ้ำหน้ำที่ เป็นผู้เชิญพระฉำยำลักษณ์วำงบนแท่นหรือพำนครั้งละ ๑ รูป และให้ผู้แทน หมู่บ้ำน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน ประจ ำปี ๒๕๖๖ เข้ำแถวรับพระฉำยำลักษณ์ ครั้งละ ๑ หมู่บ้ำน/ชุมชน ๓) เมื่อหมู่บ้ำน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดินได้รับพระฉำยำลักษณ์แล้ว ให้น ำไปประดิษฐำนไว้ ณ ที่ท ำกำรกองทุนแม่ของแผ่นดิน หรือศำลำประชำคม ของหมู่บ้ำน/ชุมชน หรือสถำนที่อันเหมำะสม เพื่อเป็นสัญลักษณ์หมู่บ้ำน/ชุมชน กองทุนแม่ของแผ่นดิน และใช้ในกรณีมีกิจกรรมส ำคัญต่ำง ๆ ในหมู่บ้ำน/ ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดินต่อไป การรับมอบเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดินในจังหวัด/กรุงเทพมหานคร ๑) ภำยหลังจำกที่ผู้ว่ำรำชกำรจังหวัด/ผู้ว่ำรำชกำรกรุงเทพมหำนคร หรือผู้แทน เข้ำเฝ้ำฯ รับพระรำชทำนเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ ่นดิน เมื่อวันศุกร์ที่ ๑๘ สิงหำคม ๒๕๖๖ เรียบร้อยแล้วนั้น ให้เชิญเงินขวัญถุงกองทุนแม่ ของแผ่นดิน ไว้ในสถำนที่ที่เหมำะสมในจังหวัด เพื่อรอประกอบพิธีมอบให้กับ หมู่บ้ำน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน ๒) จังหวัด/กรุงเทพมหำนคร สำมำรถใช้ศำลำกลำงจังหวัด/ศำลำ ว่ำกำรกรุงเทพมหำนคร หรือสถำนที่อื่นที่เหมำะสม เป็นสถำนที่จัดพิธีรับมอบ เงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดินให้กับหมู่บ้ำน/ชุมชน โดยมีผู้ว่ำรำชกำร จังหวัด/ผู้ว่ำรำชกำรกรุงเทพมหำนคร หรือผู้แทนเป็นประธำนในพิธีและประธำน หรือผู้แทนหมู่บ้ำน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน ประจ ำปี ๒๕๖๖ เป็นผู้รับมอบ ๓) กำรมอบเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดิน ให้จัดพิธีอย่ำงสม พระเกียรติโดยมีสำระส ำคัญประกอบด้วย ๓.๑) ในสถำนที่จัดพิธี ให้ตั้งพระฉำยำลักษณ์สมเด็จพระนำงเจ้ำสิริกิติ์ พระบรมรำชินีนำถ พระบรมรำชชนนีพันปีหลวง ที่ด้ำนหน้ำเวทีโดยด้ำนหน้ำ พระฉำยำลักษณ์ ให้ตั้งพำนส ำหรับวำงเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดิน
๖ ซึ่งจังหวัด/กรุงเทพมหำนคร จะต้องจัดเจ้ำหน้ำที่เป็นผู้น ำเงินขวัญถุงกองทุนแม่ ของแผ่นดิน จัดวำงบนพำนครั้งละ ๑ ถุง และผู้แทนหมู่บ้ำน/ชุมชนกองทุนแม่ ของแผ่นดิน ประจ ำปี ๒๕๖๖ เข้ำแถวรับเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดิน ด้วยควำมเคำรพ ๓.๒) ในวันจัดพิธี ควรมีคณะกรรมกำรกองทุนแม่ของแผ่นดิน หน่วยงำนที่เกี่ยวข้อง วิทยำกรกระบวนกำร และมวลชนจ ำนวนหนึ่งเข้ำร่วมงำน ๓.๓) เมื่อผู้เข้ำร่วมพิธีพร้อมเพรียงกัน ณ บริเวณที่จัด พิธีกร เรียนเชิญผู้ว่ำรำชกำรจังหวัด/ผู้ว่ำรำชกำรกรุงเทพมหำนครหรือผู้แทน เปิดกรวยและถวำยควำมเคำรพต่อพระฉำยำลักษณ์สมเด็จพระนำงเจ้ำสิริกิติ์ พระบรมรำชินีนำถ พระบรมรำชชนนีพันปีหลวง ๓.๔) พิธีกรเชิญประธำนหรือผู้แทนหมู่บ้ำน/ชุมชนกองทุนแม่ ของแผ่นดิน ประจ ำปี ๒๕๖๖ เข้ำรับเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดิน ต่อหน้ ำพระฉำยำลักษณ์ สมเด็จพระนำงเจ้ ำสิ ริกิติ์ พระบรมรำชินีนำถ พระบรมรำชชนนีพันปีหลวง และกลับเข้ำประจ ำที่จนครบทุกคน ทั้งนี้ เมื่อรับ เงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดินแล้ว ให้ผู้แทนหมู่บ้ำน/ชุมชนพึงระลึกว่ำ เป็นสิ่งของพระรำชทำน จึงควรระมัดระวังและถือเงินขวัญถุงกองทุนแม่ ของแผ่นดินดังกล่ำว ไว้อย่ำงเหมำะสม ๓.๕) ประธำนในพิธีกล่ำวให้โอวำทต่อผู้แทนหมู่บ้ำน/ชุมชน กองทุนแม่ของแผ่นดินที่ได้รับเลือก เพื่อเป็นแนวทำงส ำหรับกำรด ำเนินงำน กองทุนแม่ของแผ่นดินในหมู่บ้ำน/ชุมชนต่อไป ๓.๖) เมื่อประธำนกล่ำวโอวำทจบ ทุกคนร่วมขับร้องเพลงสรรเสริญ พระบำรมีพร้อมกัน ทั้งนี้ จังหวัด/กรุงเทพมหำนคร สำมำรถเพิ่มเติมพิธีกำรอื่น ๆ นอกเหนือจำกนี้ หรือปรับขั้นตอนกำรด ำเนินงำนได้ตำมที่เห็นสมควร เช่น กำรให้วิทยำกรกระบวนกำร หรือผู้แทนหมู่บ้ำน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน ในปีก่อนและมีผลกำรด ำเนินงำนดีเด่นมำเล่ำประสบกำรณ์ให้กับผู้แทน หมู่บ้ำน/ชุมชน ประจ ำปี ๒๕๖๖ รับฟัง เพื่อเป็นแนวทำงกำรท ำงำนที่จะ สำมำรถน ำไปปรับหรือประยุกต์ใช้ในพื้นที่ของตนต่อไป
๗ การด าเนินกิจกรรมในหมู่บ้าน/ชุมชนเพื่อเตรียมรับกองทุนแม่ของแผ่นดิน เมื่อเสร็จสิ้นพิธีรับมอบเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดินจำกจังหวัด/ กรุงเทพมหำนครเรียบร้อยแล้ว ให้หมู่บ้ำน/ชุมชนเชิญเงินขวัญถุงกองทุนแม่ ของแผ่นดินกลับสู่หมู่บ้ำน/ชุมชนของตนในวันเดียวกันและให้มีกำรด ำเนินกำร ในหมู่บ้ำน/ชุมชน ดังนี้ ๑) หมู่บ้ำน/ชุมชนที่ได้รับเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดินให้จัดพิธี ต้อนรับกำรเชิญเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดินเข้ำสู่หมู่บ้ำน/ชุมชน โดยจัด ในสถำนที่ที่เหมำะสมในหมู่บ้ำน/ชุมชน มีประชำชนเข้ำร่วมพอสมควร ทั้งนี้ ให้มีกำร เชิญผู้น ำหมู่บ้ำน/ชุมชน ทั้งที่เป็นผู้น ำทำงกำรผู้น ำธรรมชำติ ผู้น ำกลุ่มจัดตั้งต่ำง ๆ เข้ำร่วมอย่ำงพร้อมเพรียงกัน ๒) พิธีกำรส ำคัญในหมู่บ้ำน/ชุมชน มีดังนี้ ๒.๑) ให้หมู่บ้ำน/ชุมชนจัดพิธีต้อนรับกำรเชิญเงินขวัญถุงกองทุนแม่ ของแผ่นดิน โดยตั้งพระฉำยำลักษณ์สมเด็จพระนำงเจ้ำสิริกิติ์ พระบรมรำชินีนำถ พระบรมรำชชนนีพันปีหลวง พร้อมกับพำนไว้ด้ำนหน้ำ ส ำหรับในพื้นที่ที่นับถือ ศำสนำพุทธอำจนิมนต์พระสงฆ์ในหมู่บ้ำน/ชุมชนหรือที่อื่นมำร่วมประกอบพิธี ทำงศำสนำได้ส ำหรับหมู่บ้ำน/ชุมชนที่นับถือศำสนำอื่น เช่น ศำสนำอิสลำม ขอให้ประยุกต์ตำมควำมเหมำะสมตำมหลักศำสนำนั้น ๆ ๒.๒) เมื่อผู้แทนหมู่บ้ำน/ชุมชนเชิญเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดิน มำถึงยังหมู่บ้ ำน/ชุมชน ให้เชิญไว้บนพ ำนด้ ำนหน้ ำพระฉำยำลักษณ์ สมเด็จพระนำงเจ้ำสิริกิติ์ พระบรมรำชินีนำถ พระบรมรำชชนนีพันปีหลวง และให้ประชำชนที่เข้ำร่วม ณ สถำนที่นั้นลุกขึ้นยืนด้วยควำมเคำรพ ๒.๓) ผู้อำวุโสหรือผู้น ำหมู่บ้ำน/ชุมชน หรือประธำนกองทุนแม่ ของแผ่นดิน (ตำมที่เห็นสมควร) กล่ำวให้โอวำทหรือกล่ำวมอบแนวทำง กองทุนแม่ของแผ่นดิน ๒.๔) หำกเป็นควำมประสงค์ของประชำชน ณ ที่นั้น ที่ต้องกำร แสดงออกซึ่งควำมจงรักภักดีและพลังของหมู่บ้ำน/ชุมชน ในกำรระดมทุน เพื่อสมทบกองทุนแม่ของแผ่นดินในหมู่บ้ำน/ชุมชนนั้นก็จะเป็นสิ่งดี
๘ ที่มีควำมส ำคัญ อย่ำงยิ่งที่ควรปฏิบัติ แต่ให้เป็นไปตำมควำมสมัครใจ และเห็นพ้องต้องกันของคนในหมู่บ้ำน/ชุมชน ๒.๕) สถำนที่เก็บรักษำเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดินของ หมู่บ้ำน/ชุมชนภำยหลังเสร็จสิ้นพิธีกำร ให้เป็นข้อตกลงร่วมกันของคณะกรรมกำร และสมำชิกกองทุนแม่ของแผ่นดิน ๓) กำรจัดระบบกองทุนแม่ของแผ่นดินในหมู่บ้ำน/ชุมชน มีดังนี้ ๓.๑) ในช่วงวันเวลำที่เหมำะสม ภำยหลังกำรรับมอบเงินขวัญถุง กองทุนแม่ของแผ่นดินของหมู่บ้ำน/ชุมชน ให้ผู้น ำจัดประชุมประชำคมเพื่อชี้แจง ให้คนในหมู่บ้ำน/ชุมชนได้รับทรำบรำยละเอียดของกองทุนแม่ของแผ่นดิน ๓.๒) ในช่วงเดียวกัน ให้มีกำรจัดระบบกองทุนแม่ของแผ่นดิน ของหมู่บ้ำน/ชุมชน ประกอบด้วย กำรวำงแนวทำงกำรด ำเนินงำน กำรจัดท ำ ระเบียบกองทุนแม่ของแผ่นดิน กำรเลือกตั้งกรรมกำรกองทุนแม่ของแผ่นดิน พร้อมมอบหมำยภำรกิจ ฯลฯ และให้ที่ประชุมประชำคมรับรองระเบียบฯ ทั้งนี้ ควรมีผู้แทนของพัฒนำกำรอ ำเภอ นักพัฒนำชุมชนของเขต เจ้ำหน้ำที่ เทศบำลเมือง/นคร เข้ำร่วมในกำรประชุมดังกล่ำวด้วย หำกเป็นหมู่บ้ำน/ ชุมชน ที่มีกำรจัดระบบกองทุนแม่ของแผ่นดินไว้ดีแล้ว ขอให้เป็นกำรทบทวน และสรุปบทเรียนของกำรจัดระบบดังกล่ำว โดยให้รำยงำนไปที่ ศป.ปส.อ./ ศป.ปส.ข. เพื่อที่ ศป.ปส.อ./ศป.ปส.ข.จะรำยงำนให้ ศอ.ปส.จ./ศอ.ปส.กทม. ได้ทรำบเพื่อเผยแพร่เป็นตัวอย่ำงให้กับหมู่บ้ำน/ชุมชนอื่นต่อไป ๓.๓) หมู่บ้ำน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดินที่เคยมีกำรด ำเนินกำรแล้ว แต่ยุติหรือชะลอหรือยังไม่เคยด ำเนินกำรเลย ขอให้ ศอ.ปส.จ./ศป.ปส.อ. และ ศอ.ปส.กทม./ศป.ปส.ข.พิจำรณำส่งวิทยำกรกระบวนกำรหรือเจ้ำหน้ำที่ เข้ำไปชี้แจงสร้ำงควำมรู้ควำมเข้ำใจ ในกำรจัดระบบกองทุนแม่ของแผ่นดิน ในหมู่บ้ำน/ชุมชนนั้นด้วย ๔) กิจกรรมตำมปณิธำนโครงกำรกองทุนแม่ของแผ่นดิน เงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดินที่แต่ละหมู่บ้ำน/ชุมชน ได้รับ ในครั้งนี้ ให้ ศอ.ปส.จ./ศอ.ปส.กทม. ชี้แจงถึงแนวทำงของกำรน ำเงินขวัญถุง กองทุนแม่ของแผ่นดินไปใช้ให้เกิดประโยชน์ซึ่งนอกเหนือจำกน ำไปเป็นเงินขวัญถุง
๙ เป็นควำมศักดิ์สิทธิ์ของหมู่บ้ำน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดินแล้ว ขอให้ คณะกรรมกำรกองทุนแม่ของแผ่นดินในแต่ละหมู่บ้ำน/ชุมชน ได้น ำไปใช้ ส ำหรับกิจกรรมเพื่อกำรป้องกันและแก้ไขปัญหำยำเสพติดของแต่ละหมู่บ้ำน/ ชุมชนเป็นอันดับแรก แล้วจึงน ำไปแก้ปัญหำอื่น ๆ ที่เป็นปัญหำควำมเดือดร้อน ของหมู่บ้ำน/ชุมชนนั้นต่อไป โดยขอให้เป็นไปตำมปณิธำนของกองทุนแม่ ของแผ่นดินและขอให้มุ่งเน้นกิจกรรม ดังนี้ ๔.๑) กิจกรรมเฝ้ำระวังยำเสพติด เช่น สนับสนุนกำรเฝ้ำระวัง กำรตรวจตรำตำมจุดตรวจชุมชน เพื่อป้องกันปัญหำยำเสพติด ฯลฯ ๔.๒) กิจกรรมป้องกันกลุ่มเสี่ยง กลุ่มเสพ และกลุ่มที่เคยเกี่ยวข้อง กับยำเสพติดในหมู่บ้ำน/ชุมชน มิให้กลับไปมีพฤติกรรมซ้ ำอีก ๔.๓) กิจกรรมเสริมสร้ำงควำมคิด ควำมรู้ กำรรวมกลุ่ม กำรสร้ำง ควำมตื่นตัว กำรประชุม และกำรแลกเปลี่ยนควำมรู้ในลักษณะของศูนย์เรียนรู้ เพื่อให้เกิดกระบวนกำรเสริมสร้ำงควำมเข้มแข็งในหมู่บ้ำน/ชุมชน ๔.๔) กิจกรรมสนับสนุนกำรพัฒนำเศรษฐกิจพอเพียง ในหมู่บ้ำน/ ชุมชน เพื่อให้เกิดกำรพัฒนำที่ยั่งยืน ๔.๕) กิจกรรมกำรสงเครำะห์ผู้เดือดร้อนหรือผู้ทุกข์ยำกในหมู่บ้ำน/ ชุมชน เพื่อลดทอนหรือขจัดปัญหำควำมเดือดร้อนตำมหลักเมตตำธรรม เช่น กำรสงเครำะห์ช่วยเหลือด้ำนอำชีพ ด้ำนกำรศึกษำ ด้ำนสุขภำพ เป็นต้น ๔.๖) กิจกรรมสนับสนุนกำรบริหำรจัดกำรหรือกำรด ำเนินงำน ของกลุ่มต่ำง ๆ ที่จัดตั้งขึ้นเพื่อกำรป้องกันและแก้ไขปัญหำยำเสพติดใน หมู่บ้ำน/ชุมชน เช่น อำสำสมัครสำธำรณสุขประจ ำหมู่บ้ำน (อสม.) เป็นต้น การรายงานผลการด าเนินกิจกรรม ภำยหลังจำกด ำเนินกำรจัดพิธีรับมอบเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดิน ระดับจังหวัด/กรุงเทพมหำนครเสร็จสิ้นแล้ว ขอควำมร่วมมือให้ ศอ.ปส.จ./ ศอ.ปส.กทม. ประสำนส ำนักงำนพัฒนำชุมชนจังหวัด/ส ำนักพัฒนำสังคม กทม. รำยงำนผลกำรด ำเนินงำนตำมประเด็นที่ก ำหนด โดยมีรำยละเอียดดังนี้
๑๐ ๑) รวบรวมรำยชื่อประธำนและคณะกรรมกำรกองทุนแม่ของแผ่นดิน ของแต่ละหมู่บ้ำน/ชุมชนทุกคน พร้อมหมำยเลขบัตรประจ ำตัวประชำชน ที่อยู่ และหมำยเลขโทรศัพท์ ๒) ประเด็นกำรรำยงำนพิธีรับมอบเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดิน ประกอบด้วย ชื่อจังหวัด หมู่บ้ำน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดินในปี ๒๕๖๖ จ ำนวนผู้ร่วมงำน จ ำนวนเงินที่ได้รับ สถำนที่จัดงำน ผลของกำรจัดกิจกรรม ปัญหำอุปสรรค/ข้อเสนอแนะ รูปภำพประกอบกิจกรรม เป็นต้น (รายละเอียดตามภาคผนวก)
๑๑ แนวทางการบริหารกองทุนแม่ของแผ่นดิน หมู่บ้าน/ชุมชน (ชื่อ)........................................ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดสมดังพระรำชปณิธำนของแม่ของแผ่นดิน และเสริมควำมเข้มแข็งของหมู่บ้ำน/ชุมชนในกำรเฝ้ำระวังยำเสพติดอย่ำงยั่งยืน และเป็นสิริมงคลแก่หมู่บ้ำน/ชุมชนต่ำง ๆ ขอให้มีกำรด ำเนินกำรต่อไปนี้ ๑. เชิญเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดิน มำเป็นกองทุนขวัญถุง ของหมู่บ้ำน/ชุมชน เรียกว่ำ “กองทุนแม่ของแผ่นดิน” ๒. กองทุนแม่ของแผ่นดิน จัดตั้งในระดับหมู่บ้ำน/ชุมชน โดยใช้ชื่อ กองทุนแม่ของแผ่นดินหมู่บ้ำน/ชุมชน (ชื่อ)......................................... ๓. วัตถุประสงค์ของกองทุนแม่ของแผ่นดิน มีดังต่อไปนี้ ๑) เพื่อเป็นกองทุนส ำหรับกำรป้องกัน เฝ้ำระวัง และแก้ไขปัญหำ ยำเสพติดแบบยั่งยืนในหมู่บ้ำน/ชุมชน ๒) เพื่อเป็นศูนย์รวมของควำมสำมัคคี ควำมเสียสละและกำรแสดงออก ซึ่งกำรพึ่งตนเอง พึ่งพำกันเองของชุมชนในหมู่บ้ำน/ชุมชนที่มีกำรจัดตั้งกองทุน ๓) เพื่อเป็นกองทุนส ำหรับกำรส่งเสริมกิจกรรมกำรพัฒนำแบบ พอเพียงในหมู่บ้ำน/ชุมชน ตำมแนวพระรำชด ำริ ๔. กองทุนแม่ของแผ่นดินเป็นสิ่งชี้วัดควำมสำมัคคีในหมู่บ้ำน/ชุมชน ที่แสดงให้เห็นถึงควำมศรัทธำร่วมกันที่จะขจัดปัญหำยำเสพติด ในหมู่บ้ำน/ ชุมชน โดยแหล่งที่มำของเงินกองทุน เกิดจำก ๓ แหล่งส ำคัญ ดังนี้ ๑) แหล่งที่มำโดย “ศรัทธา” ของหมู่บ้ำน/ชุมชน คือกำรก ำหนด ข้อตกลงร่วมกันของสมำชิกในหมู่บ้ำน/ชุมชนที่จะร่วมกันบริจำคให้กับกองทุนแม่ ของแผ่นดิน เป็นห้วงเวลำที่ชัดเจน เช่น ทุกเดือน ตำมจ ำนวนเงินที่เหมำะสม ตำมก ำลังของสมำชิก ทั้งนี้ เพื่อเป็นกำรแสดงให้เห็นถึงควำมเข้มแข็งของ หมู่บ้ำน/ชุมชนอย่ำงแท้จริง
๑๒ ๒) แหล่งที่มำโดย “ปัญญา” ของหมู่บ้ำน/ชุมชน คือกำรแสวงหำ แนวทำงวิธีกำรที่จะระดมเงินเข้ำกองทุนแม่ของแผ่นดินให้มำกขึ้น เช่น กำรจัดงำน/ กิจกรรมหำรำยได้กำรสมทบจำกดอกผลของกองทุนอื่น ๆ กำรจัดกิจกรรม ทอดผ้ำป่ำในหมู่บ้ำน/ชุมชน กำรแสวงหำกำรสนับสนุนจำกหน่วยงำนองค์กร ภำยนอก ฯลฯ ทั้งนี้ เพื่อให้สำมำรถแสวงหำรำยได้มำกขึ้นและด ำเนินกิจกรรมใด ๆ โดยไม่ขัดสน ๓) แหล่งที่มำจำก “กองทุนขวัญถุง” คือเงินขวัญถุงกองทุนแม่ ของแผ่นดิน ซึ่งถือเป็นกองทุนขวัญถุงที่ไม่มีวันหมดสิ้น และไม่ควรน ำมำใช้จ่ำยใด ๆ ทั้งนี้ ให้สมำชิกในหมู่บ้ำน/ชุมชน แสวงหำแนวทำง/วิธีกำรระดมทุน อย่ำงต่อเนื่อง ตำมกระบวนกำรของหมู่บ้ำน/ชุมชนเพื่อให้เกิดควำมตื่นตัวของ หมู่บ้ำน/ชุมชนอย่ำงแท้จริง ๕. แนวทำงกำรใช้จ่ำยเงินกองทุน เพื่อให้เกิดประโยชน์ในกำรเฝ้ำระวังป้องกันและแก้ไขปัญหำ ยำเสพติดในหมู่บ้ำน/ชุมชน ทั้งโดยตรงและโดยอ้อมอย่ำงชัดเจน จึงมี แนวทำงกำรใช้จ่ำยเงิน ดังนี้ ๑) ใช้จ่ำยในกิจกรรมกำรเสริมสร้ำงควำมดีในหมู่บ้ำน/ชุมชน ๒) ใช้จ่ำยในกิจกรรมกำรสร้ำงควำมคิด ควำมรู้ กำรรวมกลุ่ม กำรสร้ำงควำมตื่นตัวของหมู่บ้ำน/ชุมชน กำรประชุมแลกเปลี่ยนควำมรู้ ในหมู่บ้ำน/ชุมชน เพื่อให้เกิดกระบวนกำรเสริมสร้ำงควำมเข้มแข็งในหมู่บ้ำน/ ชุมชน ๓) ใช้จ่ำยในกิจกรรมกำรสร้ำงศูนย์เรียนรู้ เพื่อให้เป็นแบบอย่ำง แก่หมู่บ้ำน/ชุมชนอื่น ๔) ใช้จ่ำยในกิจกรรมกำรพัฒนำเศรษฐกิจแบบพอเพียงในหมู่บ้ำน/ ชุมชน เพื่อให้เกิดกำรพัฒนำอย่ำงยั่งยืน ๕) ใช้จ่ำยในกิจกรรมกำรป้องกันกลุ่มเสี่ยง กลุ่มเสพ และกลุ่ม ที่เคยเกี่ยวข้องกับยำเสพติดในหมู่บ้ำน/ชุมชน มิให้กลับไปมีพฤติกำรณ์อีก รวมทั้งกำรเฝ้ำระวังยำเสพติดในหมู่บ้ำน/ชุมชน
๑๓ ๖) ใช้จ่ำยในกิจกรรมอื่น ๆ ตำมที่กรรมกำรและสมำชิกเห็นสมควร เช่น กิจกรรมเกี่ยวกับกำรสงเครำะห์ผู้เดือดร้อนในหมู่บ้ำน/ชุมชน โดยไม่ให้ ใช้จ่ำยในลักษณะของกำรกู้ยืม เนื่องจำกเป็นเงินพระรำชทำน ๖. กำรบริหำรจัดกำรกองทุนแม่ของแผ่นดิน โดยให้มีกำรบริหำร จัดกำรดังนี้ ๑) ให้มีกำรประชุมคณะกรรมกำรกองทุนแม่ของแผ่นดินเป็นนิตย์ พร้อมทั้งจัดเก็บเอกสำรรำยงำนกำรประชุมให้เรียบร้อย ๒) ให้จัดท ำระเบียบเกี่ยวกับกองทุนแม่ของแผ่นดินของหมู่บ้ำน/ ชุมชน ใช้ชื่อว่ำ “ระเบียบบริหำรกองทุนแม่ของแผ่นดิน หมู่บ้ำน/ชุมชน (ชื่อ)........................” ๓) กำรเป็นสมำชิกกองทุนแม่ของแผ่นดิน เชิญชวนให้คนในหมู่บ้ำน/ ชุมชนเป็นสมำชิกกองทุนแม่ของแผ่นดินให้กว้ำงขวำงมำกที่สุด โดยมี กำรบันทึกทะเบียนสมำชิกเก็บไว้ที่ท ำกำรกองทุนฯ ๔) ให้คัดเลือกบุคคลในหมู่บ้ำน/ชุมชนที่เป็นสมำชิกกองทุนแม่ ของแผ่นดิน เป็นกรรมกำรกองทุนแม่ของแผ่นดินตำมควำมเหมำะสม ของขนำดจ ำนวนสมำชิกในหมู่บ้ำน/ชุมชน เพื่อให้ครอบคลุม และให้เลือก กรรมกำร ๑ คน เป็นประธำนกองทุนแม่ของแผ่นดิน โดยให้ก ำหนดวำระ กำรด ำรงต ำแหน่งตำมที่หมู่บ้ำน/ชุมชนเห็นสมควร ๕) ให้กรรมกำรท ำหน้ำที่แสวงหำแหล่งน ำเงินสมทบเข้ำกองทุนแม่ ของแผ่นดิน อนุมัติกำรใช้จ่ำยเงินกองทุนตำมแนวทำงที่ก ำหนด ก ำกับ ควบคุม ดูแลเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดิน ให้เป็นไปด้วยควำมเรียบร้อย และ แถลงผลกำรแสวงหำ - กำรใช้เงินกองทุน ให้สมำชิกได้ทรำบทุกเดือน ๖) ให้มีกำรจัดเก็บเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดินแยกเป็นบัญชีเฉพำะ ไม่รวมกับบัญชีอื่นของหมู่บ้ำน/ชุมชน กำรบริหำรจัดกำรขอให้มีควำมโปร่งใส มีระบบในกำรเบิกจ่ำยเงิน ๒ ใน ๓ คน ของผู้มีอ ำนำจลงนำมในบัญชีกองทุน แม่ของแผ่นดิน และให้มีกำรจัดท ำบัญชีรับจ่ำยอย่ำงชัดเจนเป็นลำยลักษณ์อักษร
๑๔ ๗) กำรเสริมสร้ำงควำมเข้มแข็งกองทุนแม่ของแผ่นดินมิได้มุ่งหวัง เพิ่มรำยได้ที่เป็นจ ำนวนเงิน แต่มุ่งในกำรเสริมสร้ำงควำมเข้มแข็งของหมู่บ้ำน/ ชุมชน เสริมสร้ำงควำมสำมัคคี กำรสร้ำงควำมสมำนฉันท์ในหมู่บ้ำน/ชุมชน กำรมีส่วนร่วมของหมู่บ้ำน/ชุมชนในวงกว้ำงเป็นหลัก ๗. กำรปฏิบัติอื่น ๆ แนวทำงกำรด ำเนินกำรกองทุนแม่ของแผ่นดินที่กล่ำวมำ เป็นแนว ปฏิบัติกว้ำง ๆจึงขอให้แต่ละหมู่บ้ำน/ชุมชน ด ำเนินกำรดังนี้ ๑) กำรจัดท ำระเบียบเกี่ยวกับกองทุนแม่ของแผ่นดินข้ำงต้น แต่ละหมู่บ้ำน/ชุมชนสำมำรถเพิ่มเติมรำยละเอียดให้เหมำะสมกับบริบท ของหมู่บ้ำน/ชุมชนของตนเองได้ ๒) ให้ระเบียบกองทุนแม่ของแผ่นดิน ตำมข้อ ๑) ผ่ำนควำม เห็นชอบของสมำชิกส่วนใหญ่ โดยกำรประชุมประชำคมทั้งหมู่บ้ำน/ชุมชน ๓) เมื่อผ่ำนควำมเห็นชอบของสมำชิกแล้ว ให้ประธำนกองทุนแม่ ของแผ่นดิน เป็นผู้ลงนำมรับรอง พร้อมพยำนจ ำนวนหนึ่งตำมที่เห็นสมควร ๔) ให้มีกิจกรรมเสริมสร้ำงควำมเข้มแข็งของหมู่บ้ำน/ชุมชน อย่ำงต่อเนื่อง ทั้งที่เกิดจำกควำมคิดสร้ำงสรรค์ของหมู่บ้ำน/ชุมชนเอง และ เกิดจำกกำรขอควำมร่วมมือจำกส่วนกลำงที่จะต้องมีกำรขับเคลื่อนในภำพรวม ของประเทศและระดับภำค
๑๕ ภาคผนวก
๑๖ จ านวนหมู่บ้าน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน ประจ าปี ๒๕๖๖ รวมจ านวน ๑,๐๕๓ หมู่บ้าน/ชุมชน ภาค ๑ ภาค ๒ จังหวัด จ านวนหมู่บ้าน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน ชัยนำท ๙ นนทบุรี ๕ ปทุมธำนี ๑๔ พระนครศรีอยุธยำ ๑๘ ลพบุรี ๑๒ สมุทรปรำกำร ๘ สระบุรี ๑๔ สิงห์บุรี ๖ อ่ำงทอง ๘ รวม ๙๔ จังหวัด จ านวนหมู่บ้าน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน จันทบุรี ๑๑ ฉะเชิงเทรำ ๑๑ ชลบุรี ๑๒ ตรำด ๗ นครนำยก ๔ ปรำจีนบุรี ๗ ระยอง ๙ สระแก้ว ๑๐ รวม ๗๑
๑๗ ภาค ๓ จังหวัด จ านวนหมู่บ้าน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน ชัยภูมิ ๑๗ นครรำชสีมำ ๔๑ บุรีรัมย์ ๒๖ ยโสธร ๑๑ ศรีสะเกษ ๒๓ สุรินทร์ ๑๗ อ ำนำจเจริญ ๘ อุบลรำชธำนี ๓๐ รวม ๑๗๓ ภาค ๔ จังหวัด จ านวนหมู่บ้าน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน กำฬสินธุ์ ๒๐ ขอนแก่น ๓๔ นครพนม ๑๒ บึงกำฬ ๙ มหำสำรคำม ๑๔ มุกดำหำร ๘ ร้อยเอ็ด ๒๒ เลย ๑๖ สกลนคร ๑๙ หนองคำย ๑๑ หนองบัวล ำภู ๓๓ อุดรธำนี ๒๑ รวม ๒๑๙
๑๘ ภาค ๕ จังหวัด จ านวนหมู่บ้าน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน เชียงรำย ๒๒ เชียงใหม่ ๓๑ น่ำน ๑๘ พะเยำ ๑๒ แพร่ ๙ แม่ฮ่องสอน ๘ ล ำปำง ๒๐ ล ำพูน ๘ รวม ๑๒๘ ภาค ๖ จังหวัด จ านวนหมู่บ้าน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน ก ำแพงเพชร ๑๑ ตำก ๑๑ นครสวรรค์ ๑๖ พิจิตร ๑๒ พิษณุโลก ๑๐ เพชรบูรณ์ ๑๒ สุโขทัย ๙ อุทัยธำนี ๘ รวม ๘๙
๑๙ ภาค ๗ จังหวัด จ านวนหมู่บ้าน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน กำญจนบุรี ๑๕ นครปฐม ๗ ประจวบคีรีขันธ์ ๘ เพชรบุรี ๙ รำชบุรี ๑๐ สมุทรสงครำม ๔ สมุทรสำคร ๓ สุพรรณบุรี ๑๐ รวม ๖๖ ภาค ๘ จังหวัด จ านวนหมู่บ้าน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน กระบี่ ๘ ชุมพร ๙ นครศรีธรรมรำช ๒๖ พังงำ ๑๐ สุรำษฎร์ธำนี ๑๙ รวม ๗๒
๒๐ ภาค ๙ จังหวัด จ านวนหมู่บ้าน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน ตรัง ๑๑ นรำธิวำส ๑๕ ปัตตำนี ๑๒ พัทลุง ๑๒ ยะลำ ๘ สงขลำ ๒๓ สตูล ๑๐ รวม ๙๑ กรุงเทพมหานคร จังหวัด จ านวนหมู่บ้าน/ชุมชนกองทุนแม่ของแผ่นดิน กรุงเทพมหำนคร ๕๐
๒๑ ขั้นตอนการรายงานผล การด าเนินกิจกรรมกองทุนแม่ของแผ่นดิน ภำยหลังจำกจัดพิ ธีรับมอบเงินขวัญถุงกองทุนแม่ของแผ่นดิน ระดับจังหวัด/กรุงเทพมหำนครเรียบร้อยแล้ว ให้ ศอ.ปส.จ./ศอ.ปส.กทม. ประสำนส ำนักงำนพัฒนำชุมชนจังหวัด/ส ำนักพัฒนำสังคม กทม. รำยงำนผล กำรด ำเนินงำนผ่ำนทำงเว็บไซต์กองทุนแม่ของแผ่นดิน (https://www.kongtun mae-oncb.go.th) โดยมีขั้นตอน ดังต่อไปนี้ ขั้นตอนที่ ๑ เมื่อเข้ำสู่เว็บไซต์ ให้ Click เลือก “รำยงำนผล กำรด ำเนินกิจกรรมกองทุนแม่ของแผ่นดิน” ตำมภำพ หรือเข้ำใช้งำนระบบรำยงำนผลบนเว็บไซต์กองทุนแม่ของแผ่นดินผ่ำนกำร สแกน QR Code
๒๒ ขั้นตอนที่ ๒ จำกนั้นให้เข้ำสู่ระบบ/login โดยใช้ user และ password ของหน่วยงำน ตำมที่ส ำนักงำน ป.ป.ส. ก ำหนด ขั้นตอนที่ ๓ เมื่อเข้ำสู่ระบบแล้ว ให้ Click เลือกเมนู“กำรจัด กิจกรรมกองทุนแม่ของแผ่นดิน” ตำมภำพ
๒๓ ขั้นตอนที่ ๔ เมื่อเข้ำสู่หน้ำรำยงำนผลกำรจัดกิจกรรมแล้ว ให้ Click เลือกค ำว่ำ “เพิ่มกิจกรรม” เพื่อเข้ำสู่หน้ำน ำเข้ำข้อมูล จำกนั้นน ำเข้ำข้อมูล ก ำรจัดกิจก รรมต ำมหั วข้อที่ก ำหนด พ ร้อมทั้งแนบไฟ ล์ภ ำพ (ไฟ ล์ jpeg/png/gif เท่ำนั้น) จำกนั้น Click “บันทึกกิจกรรม”
๒๔