หน่วยที่ 6 ช่างไฟฟ้าในบ้าน

ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๕

๒. งานไฟฟ้าในบา้ น (ตอ่ )

๒.๓ การเดนิ สายไฟฟา้ ภายในอาคารบา้ นเรอื น

ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๕

๒. งานไฟฟ้าในบา้ น (ตอ่ )

๒.๓ การเดินสายไฟฟา้ ภายในอาคารบ้านเรอื น

๒) การอา่ นแบบและการใชส้ ัญลักษณ์
การเดนิ สายไฟฟ้าภายในอาคารบา้ นเรอื น ผู้ปฏิบัติงาน
ตอ้ งมีความรู้พน้ื ฐานเก่ียวกับการเขยี นแบบไฟฟ้า เข้าใจ
ความหมายของสัญลกั ษณท์ ่ีใช้ในแบบและอา่ นแบบได้
จงึ จะสามารถเดินสายไฟฟา้ ไดอ้ ยา่ งถกู ต้อง

ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๕

๒. งานไฟฟา้ ในบา้ น (ตอ่ )

๓) กฎระเบยี บการเดนิ สายไฟฟา้ ภายในอาคาร มดี ังนี้ ๒.๓ การเดนิ สายไฟฟ้าภายในอาคารบา้ นเรือน

(๑) สายไฟฟ้าที่ใช้ต้องเป็นสายไฟฟ้าชนิดตัวนาทองแดงห้มุ ฉนวนโพลิไวนิลคลอไรด์ หรือพวี ซี ี มีสมบตั ิ

ตามมาตรฐานผลิตภณั ฑอ์ ุตสาหกรรม เลขที่ มอก. ๑๑

(๒) สายเมนตน้ ทางต้องมีขนาดไมเ่ ล็กกวา่ ๒.๕ ตารางมลิ ลเิ มตร เพอื่ อปุ กรณไ์ ฟฟา้ ท่ีติดต้ังไวร้ วมกนั แล้ว

มกี ระแสไฟฟา้ ไมเ่ กิน ๑๔ แอมป์

(๓) สายไฟฟ้าท่ีเดินไปยังเต้ารับท่ีใช้กระแสไฟฟ้าไม่เกิน ๘ แอมป์ ต้องมีขนาดไม่เล็กกว่า ๑.๕ ตารางมิลลิเมตร

หากเตา้ รับใช้กระแสไฟฟ้าเกิน ๘ แอมป์ สายไฟฟ้าท่ใี ช้จะต้องมขี นาดใหญข่ น้ึ

(๔) สายไฟฟ้าทใี่ ชเ้ ดินไปยังโคมและสวิตช์ไฟฟ้า ต้องมีขนาดไม่เล็กกว่า ๑.๕ ตารางมิลลิเมตร ใช้เดินเข้าดวงโคม

ไดเ้ พยี ง ๑ จดุ ทมี่ ีหลอดไฟฟ้าไม่เกนิ ๑ หลอด

ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๕

๒. งานไฟฟา้ ในบา้ น (ตอ่ )

๓) กฎระเบียบการเดนิ สายไฟฟา้ ภายในอาคาร มีดังน้ี ๒.๓ การเดนิ สายไฟฟ้าภายในอาคารบา้ นเรอื น

(๕) การติดตง้ั ดวงโคมและเตา้ รบั หากรวมกันแล้วเกิน ๑๐ จุด โดยที่แตล่ ะจุดต้องใช้กระแสไฟฟา้ ไม่เกิน

๘ แอมป์ ต้องแยกเปน็ วงจรย่อยออกจากวงจรแสงสว่างดว้ ย และตอ้ งไมเ่ กิน ๑๐ จดุ ตอ่ วงจรเดยี วกนั

(๖) สายเมนของทกุ วงจรยอ่ ยตอ้ งเดนิ มารวมกันทแี่ ผงสวิตชไ์ ฟฟา้ แต่ละแผงซึง่ ต่อไวบ้ รเิ วณท่สี ะดวกในการ

ปฏบิ ัติงาน แผงสวิตช์ไฟฟ้าควรติดตง้ั สูงจากระดบั พื้นระหว่าง ๑๕๐ ถึง ๒๐๐ เซนติเมตร

(๗) วงจรยอ่ ยทุกวงจรต้องมเี ครอ่ื งตัดกระแสไฟฟา้ เพ่อื ป้องกนั อันตรายซึ่งอาจเกิดจากกระแสไฟฟ้าลดั วงจร

หรอื ใช้ไฟฟ้าเกินขนาด เช่น สวิตชต์ ดั ตอนพร้อมฟิวสส์ วิตช์ตดั ตอนอตั โนมัติ

(๘) ฟวิ ส์หรอื สวติ ช์ตดั ตอนอตั โนมัติที่ใชป้ อ้ งกนั วงจรหน่ึงวงจรใด ต้องมขี นาดไม่เกินกระแสไฟฟา้ สงู สดุ

ทย่ี อมใหใ้ ช้สาหรบั สายขนาดเล็กที่สุดที่ต่อจากอุปกรณป์ ้องกนั

ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๕

๒. งานไฟฟา้ ในบา้ น (ต่อ)

๒.๓ การเดนิ สายไฟฟา้ ภายในอาคารบา้ นเรือน
๔) วธิ ีการเดินสายไฟฟา้ ภายในอาคารบา้ นเรอื น มี ๒ วธิ ี ดังนี้

(๑) การเดนิ สายไฟฟ้าแบบปิด เปน็ การเดนิ สายไฟฟา้ ในท่อพีวซี ีหรือท่อโลหะโดยมีแคลมป์ (clamp) เป็นตวั ยดึ
ท่อกบั ผนงั

ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี ๕

๒. งานไฟฟา้ ในบา้ น (ตอ่ )

๒.๓ การเดินสายไฟฟ้าภายในอาคารบ้านเรอื น
(๒) การเดนิ สายไฟฟ้าแบบเปดิ เปน็ การเดนิ สายไฟฟ้าตดิ ตามผนังหรือเพดาน โดยใชเ้ ขม็ ขดั รัดสายไฟฟา้

ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๕

๒. งานไฟฟ้าในบา้ น (ตอ่ )

๒.๓ การเดนิ สายไฟฟ้าภายในอาคารบ้านเรือน

๕) ข้ันตอนการเดินสายไฟฟา้ ภายในอาคารบ้านเรอื น มีข้นั ตอน ดงั นี้
(๑) สารวจชอ่ งทางการเดนิ สายไฟฟ้าภายในบา้ นและโรงเรยี นเพื่อซอ่ มแซมและเพิ่มเติมอย่างละเอียด

โดยเรมิ่ จากจดุ ที่กระแสไฟฟา้ เริ่มเขา้ มาในบา้ นและโรงเรียน
(๒) สารวจเครือ่ งใช้ไฟฟา้ ภายในบา้ นและโรงเรยี น
(๓) เขยี นแผนผังการเดินสายไฟฟา้ โดยกาหนดระยะจุดเร่มิ ตน้ จนสิน้ สุดของระยะทางที่จะเดินสายไฟฟ้า

จุดติดตง้ั ปลกั๊ ไฟ สวิตช์ไฟฟา้ และหลอดไฟฟา้ ชนดิ หลอดกลม (ขว้ั -หลอดเกลยี ว) แบบประหยดั ไฟเบอร์ ๕ ขนาด ๑๕ วตั ต์
ปลายสายไฟฟ้าจะตอ้ งเผอื่ ไวเ้ ชอ่ื มตอ่ อุปกรณ์ที่กาหนดไว้แต่ละจุดใหพ้ รอ้ ม โดยยังไม่ต้องตัดสายไฟฟา้ นอกจากน้ตี อ้ ง
เขยี นเครอื่ งมือ วัสดุ อุปกรณ์ท่ีต้องใชล้ งในแผนผังกระดาษขนาด A4 ให้ครบ ตามท่ีสารวจในขอ้ (๑) และ (๒)

ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๕

๒. งานไฟฟา้ ในบา้ น (ต่อ)

๒.๓ การเดินสายไฟฟ้าภายในอาคารบ้านเรือน

(๔) ประมาณราคาเครอื่ งมอื วัสดุ อปุ กรณ์ทุกชนดิ ทต่ี ้องใช้
ในการเดินสายไฟฟา้
(๕) เตรยี มเครื่องมือ วัสดุ อุปกรณใ์ นการเดินสายไฟฟา้
(๖) เดนิ สายไฟฟ้าบนพน้ื ผิวไม้หรอื พืน้ ผวิ ปนู ซีเมนต์

ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๕

๒. งานไฟฟ้าในบา้ น (ตอ่ )

๒.๓ การเดินสายไฟฟา้ ภายในอาคารบ้านเรือน
• การเดนิ สายไฟฟ้าบนพ้ืนผวิ ไม้

๑. วดั ระยะเพือ่ กาหนดแนวเสน้ เดินสายไฟฟา้ โดยใช้ระดับน้าทาบลงบนพ้นื ผวิ เพอ่ื กาหนดจุดที่จะลากเสน้
ในแนวนอนและแนวดง่ิ และทาเครือ่ งหมายไว้ แลว้ ใชไ้ มบ้ รรทดั เหล็กทาบพนื้ ผวิ ตามเครอ่ื งหมายทีใ่ ชร้ ะดับนา้ ทาไว้
และใช้ดนิ สอลากเส้น

ช้ันมัธยมศึกษาปที ่ี ๕

๒. งานไฟฟ้าในบา้ น (ต่อ)

๒.๓ การเดนิ สายไฟฟ้าภายในอาคารบ้านเรอื น

๒. ตอกตะปูผา่ นรูของเข็มขดั รัดสายไฟฟา้ โดยจดั ให้เขม็ ขัดรัดสายไฟฟ้าแตล่ ะตวั มรี ะยะหา่ งกันประมาณ ๘-๑๒
เซนตเิ มตร ในกรณีจดุ หกั โค้ง งอ ต้องเพิ่มเข็มขัดรัดสายไฟฟา้ อีก ๑ ตวั ในระยะ ๒.๕-๓ เซนติเมตร เพอ่ื ความแขง็ แรง
จากนน้ั จงึ แตง่ เขม็ ขดั รดั สายไฟฟา้ ให้ตรงโดยใชค้ อ้ นเคาะ เบา ๆ

ช้นั มธั ยมศึกษาปที ่ี ๕

๒. งานไฟฟ้าในบา้ น (ต่อ)

๒.๓ การเดินสายไฟฟ้าภายในอาคารบ้านเรือน

๓. คลส่ี ายไฟฟา้ จากมว้ น แลว้ ใช้ผ้าสะอาดรีดสายไฟฟา้ ก่อนท่จี ะเข้าเขม็ ขดั รดั สายไฟฟา้ และประมาณความยาว
สายไฟฟ้าใหพ้ อดีกบั การต่อเข้าอุปกรณป์ ล๊ักไฟ สวติ ช์ไฟฟ้า จากนัน้ จงึ ตัดสายไฟฟ้าและเรม่ิ เดนิ สายไฟฟ้าจากบนลงล่าง
โดยการเข้ามุมโคง้ สายไฟฟา้ ตอ้ งให้เรยี บชดิ ไม่บดิ งอ

ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๕

๒. งานไฟฟ้าในบา้ น (ต่อ)

๒.๓ การเดินสายไฟฟา้ ภายในอาคารบ้านเรอื น
• การเดินสายไฟฟา้ บนพืน้ ผวิ ปูนซีเมนต์

๑. วัดระยะเพื่อกาหนดแนวเสน้ เดนิ สายไฟฟ้า โดยใช้ระดับนา้ ทาบลงบนพื้นผวิ เพื่อกาหนดจุดทจ่ี ะลากเสน้
ในแนวนอนและแนวดิ่ง แล้วใชไ้ มบ้ รรทดั เหล็กทาบพื้นผิวตามเครือ่ งหมายท่ใี ช้ระดับนา้ วดั ไว้ จากนนั้ ใชด้ นิ สอลากเส้น
ในแนวนอนและแนวด่งิ และใช้เหลก็ นาศูนย์ตอกนาตะปู

ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ ๕

๒. งานไฟฟา้ ในบา้ น (ตอ่ )

๒.๓ การเดินสายไฟฟา้ ภายในอาคารบ้านเรือน

๒. ตอกเขม็ ขดั รัดสายไฟฟา้ ตามแนวทต่ี อกเหลก็ นาศูนยไ์ ว้
โดยให้เขม็ ขัดรัดสายไฟฟ้าแตล่ ะตวั หา่ งกนั ประมาณ ๘-๑๐ เซนตเิ มตร
ในกรณีจดุ หัก โค้ง งอ ต้องเพ่ิมเข็มขดั รดั สายไฟฟา้ อีก ๑ ตัว ในระยะ
๒.๕-๓ เซนตเิ มตร

ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ ๕

๒. งานไฟฟา้ ในบา้ น (ต่อ)

๒.๓ การเดินสายไฟฟา้ ภายในอาคารบา้ นเรอื น

๓. คล่สี ายไฟฟา้ จากมว้ น แลว้ ใชผ้ า้ สะอาดรีดสายไฟฟา้ กอ่ นทีจ่ ะเขา้ เข็มขัดรดั
สายไฟฟา้ และประมาณความยาวสายไฟฟ้าใหพ้ อดีกับการต่อเข้าอุปกรณป์ ลั๊กไฟ สวิตชไ์ ฟฟ้า
จากน้ันจึงตดั สายไฟฟ้า เรม่ิ เดนิ สายไฟฟา้ จากบนลงล่าง โดยการเข้ามมุ โคง้ สายไฟฟ้าต้องเรียบชิด
ไม่บดิ งอ ใช้ค้อนเดนิ สายไฟฟา้ เคาะแต่งแนวสายไฟฟ้าใหเ้ รยี บตรง และแนบสนทิ กับพน้ื ผิว