การสกัดและหาระดับการกำจัดหมู่ของไคโตซานจากเปลือกกุ้งก้ามกราม แกนหมึกและเห็ดกระด้าง

41

รูปที่ ข-6 ตวั อยา่ งเหด็ กระดา้ งทอ่ี บแห้งแล้วบดละเอยี ด

รปู ที่ ข-7 การกาจัดแคลเซียมคารบ์ อเนต (CaCO3) ด้วยกรดไฮโดรคลอรกิ (HCl)
ความเข้มข้น 1 โมลต่อลิตรของเปลือกกุ้งก้ามกรามและแกนหมึก

42

รูปท่ี ข-8 การกาจดั แคลเซียมคาร์บอเนต (CaCO3) ด้วยกรดไฮโดรคลอริก (HCl)
ความเขม้ ขน้ 1 โมลต่อลิตรของเห็ดกระดา้ ง

รูปที่ ข-9 นาเปลือกก้งุ ก้ามกรามมาผ่านการกรองดว้ ยเครอื่ งกรองสญุ ญากาศ

รปู ท่ี ข-10 นาแกนหมึกมาผ่านการกรองดว้ ยเคร่ืองกรองสุญญากาศ

43

รปู ที่ ข-11 นาเหด็ กระด้างมาผา่ นการกรองด้วยเครือ่ งกรองสุญญากาศ

รปู ที่ ข-12 ลกั ษณะของเปลือกกุ้งกา้ มกราม (ขวา) และแกนหมกึ (ซา้ ย)
ที่ผา่ นการกาจัดแร่ธาตุด้วยกรดไฮโดรคลอรกิ

44

รูปที่ ข-13 ลักษณะของเหด็ กระด้างทผ่ี ่านการกาจัดแร่ธาตดุ ว้ ยกรดไฮโดรคลอรกิ

รูปท่ี ข-14 การกาจัดโปรตีนดว้ ยสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ ความเขม้ ข้น 4%
โดยมวลตอ่ ปริมาตรของเปลือกกุ้งกา้ มกราม

45

รูปที่ ข-15 การกาจัดโปรตนี ด้วยสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ ความเข้มข้น 4%
โดยมวลตอ่ ปริมาตรของแกนหมึก

รปู ท่ี ข-16 การกาจัดโปรตนี ดว้ ยสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ ความเขม้ ข้น 5%
โดยมวลต่อปรมิ าตรของเหด็ กระด้าง

รูปที่ ข-17 นาเปลอื กกุง้ กา้ มกรามมาผา่ นการกรองดว้ ยเครื่องกรองสุญญากาศ

46

รปู ท่ี ข-18 นาแกนหมกึ มาผา่ นการกรองด้วยเคร่ืองกรองสุญญากาศ

รปู ท่ี ข-19 นาเห็ดกระดา้ งมาผ่านการกรองดว้ ยเครอ่ื งกรองสุญญากาศ
รปู ที่ ข-20 ลกั ษณะของเปลอื กก้งุ กา้ มกรามที่ผา่ นการกาจัดโปรตีน

ด้วยสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์

47
รปู ที่ ข-21 ลักษณะของแกนหมึกท่ผี า่ นการกาจัดโปรตีนด้วยสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์
รปู ที่ ข-22 ลกั ษณะของเหด็ กระด้างท่ผี ่านการกาจัดโปรตีนด้วยสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์

รูปท่ี ข-23 การกาจดั สีดว้ ยอะซโิ ตนของเปลือกกุง้ กา้ มกราม

48
รูปที่ ข-24 การกาจัดสีด้วยอะซโิ ตนของแกนหมกึ
รปู ท่ี ข-25 การกาจัดสีดว้ ยอะซิโตนของเหด็ กระดา้ ง
รปู ที่ ข-26 ลักษณะของเปลือกก้งุ กา้ มกรามที่ผา่ นการกาจัดสดี ้วยอะซิโตน

49

รปู ที่ ข-27 ลกั ษณะของแกนหมึกที่ผ่านการกาจัดสดี ว้ ยอะซิโตน

รูปท่ี ข-28 ลักษณะของเห็ดกระดา้ งทผี่ ่านการกาจดั สีด้วยอะซิโตน

รปู ที่ ข-29 การกาจัดหมู่อะซทิ ิลของเปลือกกงุ้ ก้ามกรามโดยทาปฏิกิริยากับสารละลาย
โซเดียมไฮดรอกไซดท์ มี่ คี วามเข้มข้น 50% โดยมวลตอ่ ปริมาตร ทีอ่ ุณหภูมิ
120 องศาเซลเซยี ส

50

รูปท่ี ข-30 การกาจัดหม่อู ะซิทิลของแกนหมกึ โดยทาปฏิกริ ิยากับสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์
ที่มคี วามเข้มขน้ 50% โดยมวลตอ่ ปรมิ าตร ทีอ่ ุณหภมู ิ 120 องศาเซลเซยี ส

รูปที่ ข-31 การกาจดั หมู่อะซิทลิ ของเห็ดกระดา้ งโดยทาปฏกิ ริ ยิ ากับสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์
ท่มี คี วามเขม้ ขน้ 40% โดยมวลต่อปริมาตร ทอี่ ุณหภูมิ 120 องศาเซลเซยี ส

51
รปู ที่ ข-31 นาเปลือกก้งุ ก้ามกรามมาผ่านการกรองดว้ ยเครอ่ื งกรองสญุ ญากาศ

รูปท่ี ข-32 นาแกนหมึกมาผ่านการกรองด้วยเครอื่ งกรองสญุ ญากาศ
รูปท่ี ข-33 นาเหด็ กระดา้ งมาผา่ นการกรองดว้ ยเคร่ืองกรองสุญญากาศ

52
รูปที่ ข-34 ไคโตซานทีส่ กดั ไดจ้ ากเปลอื กกุ้งกา้ มกราม

รปู ที่ ข-35 ไคโตซานทส่ี กดั ไดจ้ ากแกนหมึก
รปู ท่ี ข-36 ไคโตซานทส่ี กัดไดจ้ ากเห็ดกระด้าง

53

รูปที่ ข-37 ทดสอบการละลายของไคโตซานท่ีสกัดได้จากเปลือกกุ้งกา้ มกราม
ดว้ ยไฮโดรคลอริกความเขม้ ขน้ 37%

รูปที่ ข-38 ทดสอบการละลายของไคโตซานที่สกัดไดจ้ ากแกนหมกึ
ด้วยไฮโดรคลอริกความเข้มข้น 37%

รปู ที่ ข-39 ทดสอบการละลายของไคโตซานที่สกัดไดจ้ ากเหด็ กระด้าง
ด้วยไฮโดรคลอรกิ ความเข้มขน้ 37%

54

(ก) (ข)
รปู ท่ี ข-34 การไทเทรตไคโตซานที่สกัดไดจ้ ากเปลอื กกุง้ ก้ามกราม

(ก) ก่อนการไทเทรตไคโตซานครั้งที่ 1-5 ตามลาดบั
(ข) หลังการไทเทรตไคโตซานครง้ั ท่ี 1-5 ตามลาดับ

(ก) (ข)
รปู ที่ ข-35 การไทเทรตไคโตซานท่ีสกัดได้จากแกนหมึก

(ก) ก่อนการไทเทรตไคโตซานครัง้ ท่ี 1-5 ตามลาดับ
(ข) หลังการไทเทรตไคโตซานครัง้ ที่ 1-5 ตามลาดบั

55

(ก) (ข)
รปู ท่ี ข-36 การไทเทรตไคโตซานท่ีสกัดได้จากเห็ดกระดา้ ง

(ก) ก่อนการไทเทรตไคโตซานครง้ั ที่ 1-5 ตามลาดับ
(ข) หลงั การไทเทรตไคโตซานครงั้ ท่ี 1-5 ตามลาดบั

ภาคผนวก ค
ระเบียบการหาระดบั การกาจดั หมูอ่ ะซทิ ลิ ของไคโตซาน

ในการศึกษาการสกัดและหาระดับการกาจัดหมู่อะซิทิลของไคโตซาน มีระเบียบการหา
ระดับการกาจัดหมู่อะซิทิลของไคโตซาน โดยวิธีการไทเทรตกรด-เบส ของกระทรวงอุตสาหกรรม
ดังรปู ที่ ค-1

รปู ท่ี ค-1 ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม

ภาคผนวก ง
ข้อมลู ท่ไี ดจ้ ากการสกัดและการหาระดับการกาจดั หมอู่ ะซิทิลของไคโตซาน

ในการศึกษาการสกัดไคโตซานจากเปลือกกุ้งก้ามกราม แกนหมึก และเห็ดกระด้าง โดย
การกาจดั แร่ธาตุ กาจัดโปรตีน และกาจัดสี และการหาระดับการเกิดปฏิกิริยาการกาจัดหมู่อะซิทิล
จากวธิ ีการไทเทรตกรด-เบส มผี ลการรวบรวมข้อมลู เป็นดงั นี้

1. ปริมาณร้อยละของ CaCO3, Protein และ Chitin

จากการสกัดไคตินจากเปลือกกุ้งก้ามกราม แกนหมึก และเห็ดกระด้างซ่ึงได้ทาการกาจัด
แร่ธาตุด้วยกรดไฮโดรคลอริก กาจัดโปรตีนด้วยโซเดียมไฮดรอกไซด์ และกาจัดสีด้วยอะซิโตน
ตามลาดบั พบว่าร้อยละการกาจัด CaCO3 , Protein และ Chitin ที่ได้ แสดงดงั ตารางท่ี ง-1

ตารางที่ ง-1 ปรมิ าณรอ้ ยละของ CaCO3, Protein และ Chitin ท่ีได้

ตัวอย่าง คร้งั ท่ี ร้อยละ CaCO3 เฉล่ยี ครง้ั ท่ี รอ้ ยละ Protein เฉลีย่ รอ้ ยละ
1 คร้ังที่ ครั้งท่ี 1 chitin
ครัง้ ท่ี ครงั้ ที่
23 23

เปลือก

กงุ้ ก้าม 47.30 47.76 53.90 49.65 15.70 77.05 62.07 51.61 23.53

กราม

แกน 97.90 66.40 57.44 75.91 65.30 40.06 68.06 57.81 30.77
หมึก

เห็ด 53.90 57.44 89.72 67.02 75.16 92.84 52.20 73.39 30.77
กระดา้ ง

58

2. ปริมาณร้อยละไคโตซานทีไ่ ด้จากการสกัด

จากการนาไคโตซานผ่านกระบวนการกาจัดหมู่อะซิทิล (Deacetylation) ด้วยสารละลาย
โซเดียมไฮดรอกไซด์แล้วนามาคานวณหาร้อยละ พบวา่ ร้อยละไคโตซานท่ไี ด้ แสดงดังตารางท่ี ง-2

ตารางที่ ง-2 ปรมิ าณร้อยละผลผลติ ของไคโตซานท่สี กัดได้

ตัวอย่าง น้าหนักไคตนิ กอ่ น น้าหนกั ไคโตซาน รอ้ ยละของไคโตซาน
สกัด (กรัม) ท่สี กัดได้ (กรัม)
เปลอื กกงุ้ ก้ามกราม 20 45.05
แกนหมึก 20 9.01 23.55
เหด็ กระดา้ ง 20 4.71 20.75
4.15

3. ระดบั การเกิดปฏกิ ิรยิ าการกาจัดหมอู่ ะซิทิล (Degree of deacetylation; %DD)

จาก ก าร น า ไ คโ ต ซ าน ล ะ ลาย ใน ก ร ดไ ฮ โ ดร คล อ ริ ก ไ ทเทร ตกั บส าร ละ ลาย โ ซ เดี ย ม
ไฮดรอกไซด์ 5 คร้ัง เพื่อคานวณหาระดบั การเกิดปฏิกิริยาการกาจัดหมู่อะซทิ ิล แสดงดงั ตารางท่ี ง-3

ตารางที่ ง-3 ค่าระดับการเกิดปฏิกริ ิยาการกาจดั หมูอ่ ะซิทลิ จากวธิ ีการไทเทรตกรด-เบส

ไคโตซานทสี่ กัดได้ ปรมิ าตรของโซเดยี มไฮดรอกไซด์ที่ใช้ (ml) เฉลยี่ %DD

ครั้งที่ 1 ครัง้ ที่ 2 คร้งั ท่ี 3 ครงั้ ท่ี 4 ครั้งท่ี 5

เปลือกกงุ้ ก้ามกราม 3.80 3.80 3.60 3.50 3.71 3.68 95.70

แกนหมกึ 3.00 3.60 3.00 3.20 3.10 3.18 95.83

เหด็ กระดา้ ง 1.80 1.90 2.00 2.10 1.90 1.94 96.15

ภาคผนวก จ
การคานวณ

ในการศึกษาการสกัดและหาระดับการกาจัดหมู่อะซิทิลของไคโตซาน ผลการคานวณ
ปรมิ าณรอ้ ยละผลผลติ ของไคติน ไคโตซาน และระดบั การกาจัดหมอู่ ะซิทิลของไคโตซานท่ีได้จากการ
สกดั เปลอื กกุง้ ก้ามกราม แกนหมึก และเห็ดกระดา้ ง แสดงรายละเอยี ดดงั ต่อไปน้ี

1.. การคานวณหาปริมาณร้อยละผลผลิตของไคตินที่สกดั ไดจ้ ากเปลอื กก้งุ กา้ มกราม แกนหมึก
และเห็ดกระดา้ ง

1.1 เปลอื กกุ้งก้ามกราม
สารผลติ ภณั ฑ์

จากสตู ร รอ้ ยละไคติน = สารตง้ั ตน้ ×100
20

แทนค่าในสมการ จะได้ ร้อยละของไคตนิ = 85 ×100 = 23.53

2.2 แกนหมกึ
สารผลิตภัณฑ์

จากสตู ร รอ้ ยละไคติน = สารตง้ั ต้น ×100
20

แทนค่าในสมการ จะได้ ร้อยละของไคตนิ = 65 ×100 = 30.77

2.3 เหด็ กระด้าง
สารผลิตภณั ฑ์

จากสตู ร รอ้ ยละไคติน = สารตั้งตน้ ×100
20

แทนคา่ ในสมการ จะได้ รอ้ ยละของไคตนิ = 65 ×100 = 30.77

60

2. การคานวณการหาปริมาณรอ้ ยละผลผลิต ของไคโตซานที่สกดั ได้จากเปลอื กก้งุ กา้ มกราม
แกนหมึก และเห็ดกระด้าง

2.1 เปลอื กก้งุ ก้ามกราม
สารผลติ ภัณฑ์

จากสูตร ร้อยละของไคโตซาน = สารต้งั ต้น ×100
9.01

แทนค่าในสมการ จะได้ รอ้ ยละของไคโตซาน = 20 ×100 = 45.05

2.2 แกนหมึก

จากสตู ร รอ้ ยละของไคโตซาน = สารผลติ ภัณฑ์ ×100
สารตง้ั ตน้
4.71
แทนค่าในสมการ จะได้ ร้อยละของไคโตซาน = 20 ×100 = 23.55

2.3 เหด็ กระด้าง
สารผลิตภณั ฑ์

จากสตู ร รอ้ ยละของไคโตซาน = สารตง้ั ตน้ ×100
4.15

แทนค่าในสมการ จะได้ ร้อยละของไคโตซาน = 20 ×100 = 20.75

61

3. การคานวณการหาระดบั การเกิดปฏิกิริยาการกาจดั หม่อู ะซิทลิ ของไคโตซานจากเปลอื กกุ้ง
ก้ามกราม แกนหมกึ และเหด็ กระดา้ ง

3.1 เปลอื กก้งุ กา้ มกราม

จากสูตร A = ( V1 × C1 )-( V2 × C2 )
และ 161
A
ระดับอะซิทลิ เลชันรอ้ ยละโดยน้าหนักอบแห้ง (%DD) = × 100
+ m-A
A 203

( 18 × 1) - ( 3.68 × 1 )
แทนค่าในสมการ จะได้ A = 161 = 0.089

แทนคา่ ในสมการ จะได้ %DD = 0.089 × 100

0.089 + 1 - 0.089
203

%DD = 0.089 × 100

0.089 + 0.0004
203

%DD = 95.70

3.2 แกนหมึก

จากสตู ร A = ( V1 × C1 )-( V2 × C2 )
และ 161
A
ระดบั อะซทิ ลิ เลชนั รอ้ ยละโดยน้าหนกั อบแหง้ (%DD) = × 100
A + m-A
203

( 18 × 1) - ( 3.18 × 1 )
แทนค่าในสมการ จะได้ A = 161 = 0.092

แทนค่าในสมการ จะได้ %DD = 0.092 × 100

0.092 + 0.2 - 0.092
203

62

%DD = 0.092 × 100

0.092 + 0.0004
203

%DD = 95.83

3.3 เหด็ กระด้าง

จากสตู ร A = ( V1 × C1 )-( V2 × C2 )
และ 161
A
ระดับอะซทิ ลิ เลชนั ร้อยละโดยนา้ หนักอบแห้ง (%DD) = × 100
A + m-A
203

แทนคา่ ในสมการ จะได้ A= ( 18 × 1 ) - ( 1.94 × 1) = 0.100
161

แทนคา่ ในสมการ จะได้ %DD = 0.100 × 100
0.100 + 0.22-003.100

%DD = 0.100 × 100

0.100 + 0.104
203

%DD = 96.15

ประวตั ิผู้วิจยั

ชื่อ บดนิ ทร์ ไกรพล
วนั เดอื น ปีเกดิ วนั ท่ี 23 เมษายน 2540
ภมู ิลำเนำ อาเภอเมอื ง จังหวัดร้อยเอ็ด
กำรศกึ ษำ พ.ศ. 2552 มธั ยมศกึ ษาตอนตน้ โรงเรยี นชมุ ชนบา้ นสแี กว้

จงั หวดั รอ้ ยเอด็
พ.ศ. 2555 มธั ยมศึกษาตอนปลาย โรงเรยี นร้อยเอ็ดวิทยาลัย

จงั หวัดรอ้ ยเอด็
พ.ศ.2558 ปัจจุบนั กาลงั ศึกษาระดับปรญิ ญาตรี สาขาวทิ ยาศาสตร์

คณะครศุ าสตร์ มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏมหาสารคาม
จงั หวัดมหาสารคาม

ชือ่ สรุ างคณา สมบัติ
วัน เดือน ปีเกดิ วันท่ี 7 กุมภาพันธ์ 2540
ภูมิลำเนำ อาเภอเมอื ง จงั หวัดมหาสารคาม
กำรศึกษำ พ.ศ. 2552 มัธยมศึกษาตอนตน้ โรงเรยี นสารคามพิทยาคม

จงั หวัดมหาสารคาม
พ.ศ. 2555 มัธยมศกึ ษาตอนปลาย โรงเรยี นสารคามพทิ ยาคม

จังหวดั มหาสารคาม
พ.ศ.2558 ปัจจุบนั กาลงั ศึกษาระดับปริญญาตรี สาขาวทิ ยาศาสตร์

คณะครศุ าสตร์ มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏมหาสารคาม
จังหวดั มหาสารคาม