รูปเล่มเอกสารประกอบการอบรม น.ส.วิมลมณี ทิพยโสตนัยนา

เอกสารประกอบการอบรม การอบรมเชิงปฏิบัติการผู้ดำเนินการคัดกรองผู้พิการทางการศึกษา นางสาว วิมลมณี ทิพยโสตนัยนา ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจำจังหวัดพิจิตร สังกัดสำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ

คำนำ รายงานสรุปการอบรมเล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อสรุปองค์ความรู้ที่ได้รับจากการอบรมเชิงปฏิบัติการ ผู้ดำเนินการ คัดกรองผู้พิการทางการศึกษา ปีการศึกษาประถมศึกษาประถมศึกษาพิจิตร เขต 1 ระหว่างวันที่ 16 - 22 ตุลาคม 2566 (รุ่นที่ 3) ภายในเล่มมีใบงานเอกสารที่สรุปองค์ความรู้ตามหัวข้อการอบรมตั้งแต่องค์ความรู้ที่ 1-7 และแผน แผนการดำเนินการเรียนรวมหลังจากการอบรมที่ข้าพเจ้าได้รับการอบรม และ ภาพประกอบการอบรมในแต่ละ หัวข้อ ข้าพเจ้าขอขอบพระคุณ สำนักเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิจิตรเขต 1 ที่ได้จัดการอบรมในครั้งนี้เป็น การอบรมที่ได้ประโยชน์กับครูและบุคลากรทางการศึกษา ซึ่งมุ่งหวังให้เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผล เพิ่มความ เท่าเทียมทางการศึกษาต่อของนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษ และขอขอบคุณท่านวิทยากรทุกท่านที่ได้ให้ความรู้ ในการอบรมครั้งนี้ ข้าพเจ้าจะนำความรู้ที่ได้รับจากการอบรมไปพัฒนาตนเองและใช้ในการจัดการเรียนรู้ให้กับนักเรียนที่มี ความต้องการพิเศษให้มากที่สุด เพื่อให้เกิดประโยชน์ตามวัตถุประสงค์การจัดการอบรมในครั้งนี้ต่อไป นางสาว วิมลมณี ทิพยโสตนัยนา ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจำจังหวัดพิจิตร

สารบัญ เรื่อง หน้า รายการภารกิจตามการอบรมเชิงปฏิบัติการการคัดกรองผู้พิการทางการศึกษา ปี 2566 1 วิเคราะห์ข่าว ภาพยนตร์ คลิปสั้นกรณีศึกษา 2 สรุปองค์ความรู้ องค์ความรู้ที่ 1 กฎหมายและ พ.ร.บ ที่เกี่ยวข้องผู้พิการที่ต้องรู้ (บรรยายโดย ผอ.ธงชัย จันแย้) 3 องค์ความรู้ที่ 2 กฎหมายและ พ.ร.บ ที่เกี่ยวข้องผู้พิการที่ต้องรู้ 5 องค์ความรู้ที่ 3 การจัดการเรียนรวม และการคัดกรองผู้พิการ ทางการศึกษา 9 ประเภท 7 องค์ความรู้ที่ 4 การใช้แบบคัดกรองสำหรับผู้พิการทางการศึกษา 9 องค์ความรู้ที่ 5 การเขียนแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคลและการเขียนแผนการสอน 10 องค์ความรู้ที่ 6 การทำข้อมูลลงระบบบริหารจัดการข้อมมูลโรงเรียนเรียนรวม (SET) IEP Online (ขอรับคูปอง) 12 องค์ความรู้ที่ 7 การจัดการศึกษาเรียนรวมตามโครงสร้าง SEAT 13 แผนการดำเนินการจัดการเรียนรวมหลังการอบรม 15 ภาคผนวก 16

รายการภารกิจตามการอบรมเชิงปฏิบัติการการคัดกรองผู้พิการทางการศึกษา ปี 2566 รุ่นที่ 3 สพป.พิจิตร เขต 1 นางสาว วิมลมณี ทิพยโสตนัยนา ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจำจังหวัดพิจิตร คำชี้แจง แบบตรวจสอบภารงานที่ปฏิบัติระหว่างการอบรม เพื่อขอวุฒิบัตรผู้คัดกรองคนพิการทางการศึกษา ที่ รายการ ภารกิจที่กำหนด ภารกิจเพิ่มเติม ปฏิบัติแล้ว ยังไม่ได้ปฏิบัติ ปฏิบตัิแล้ว ยังไม่ได้ปฏิบัติ 1 วิเคราะห์ข่าว ภาพยนตร์ คลิปสั้นกรณีศึกษา ฯลฯ √ 2 สรุปองค์ความรู้ที่ 1 (ผอ.ธงชัย จันแย้) √ 3 สรุปองค์ความรู้ที่ 2 กฎหมาย พ.ร.บ. เกี่ยวกับคนพิการ √ 4 สรุปองค์ความรู้ที่ 3 ชุดความรู้ผู้พิการทางการศึกษา๙ ประเภท √ 5 สรุปองค์ความรู้ที่ 4 การฝึกใช้แบบคัดกรอง 1 กรณีศึกษา √ 6 สรุปองค์ความรู้ที่ 5 เขียนแผน IEP/IIP พร้อมทั้งวัดผลประเมินผล √ 7 สรุปองค์ความรู้ที่ 6 การทำข้อมูลลงระบบ SET และ IEP Online √ 8 สรุปองค์ความรู้ที่ 7 การจัดการศึกษาเรียนรวมตามโครงสร้าง SEAT ถามมาตอบไป พาคิดร่วมทำและการนิเทศติดตามการจัดการเรียนรวม โดย ศน. พรรณพร ศรลัมพ์ √ 9 ทำแบบทดสอบก่อนการอบรม (กิจกรรมที่ 1) √ 10 ทำแบบทดสอบหลังอบรม (กิจกรรมที่ 2) √ 11 ทำแบบประเมินความพึงพอใจ (กิจกรรมที่ 3) √ 12 แผนการดำเนินการเรียนรวมหลังจากการอบรม 1 แผ่น √ 13 บันทึกคลิป ถามมา - ตอบไป คนละ 2 นาที 1 คลิป √ 14 รวมเล่มผลงานตนเองเป็น PDF e -book (ศน.จะพาทำ) √ รวมเป็นจำนวน 10 4 รวมรายการภารกิจที่กำหนด (รับวุฒิบัตร) สรุปครบ 7 องค์ความรู้ 3 กิจกรรม รวมรายการภารกิจที่กำหนดและภารกิจเพิ่มเติม(รับวุฒิบัตร VIP) สรุปครบ 7 องค์ความรู้ 3 กิจกรรม 4 ภารกิจเพิ่มเติม หมายเหตุ - ภารกิจเพิ่มเติมต้องครบ 4 รายการจึงจะได้รับ วุฒิบัตร VIP - หากมีข้อแนะนำให้แก้ไข ให้ทำให้จบภายในระยะเวลาที่กำหนดของรุ่นที่สมัคร ติดตามในไลน์กรุ๊ปเรียนรวม สพป.พิจิตร เขต 1(ปรับเปลี่ยนเวลาได้ตามความเหมาะสม แต่ไม่เกินก าหนด ของรุ่นถัดไป หากพ้นก าหนดส่งท่านจะไม่ได้รับวุฒิบัตร) 1

วิเคราะห์ข่าว ภาพยนตร์ คลิปสั้น เกี่ยวกับผู้ที่มีความต้องการจำเป็น พิเศษ ชื่อ-สกุล น.ส.วิมลมณี ทิพยโสตนัยนา โรงเรียน ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจำจังหวัดพิจิตร รุ่นที่3 คำชี้แจง จงอธิบายและตอบคำถามต่อไปนี้ 1. จากคลิปสั้นทั้ง 2 คลิป จัดเป็นบุคคลพิการทางการศึกษา ประเภทใด (ใส่ชื่อเต็ม ตาม พรบ.การจัดการศึกษาฯ) ตอบ จัดเป็นบุคคลประเภทบกพร่องทางร่างกาย หรือการเคลื่อนไหว หรือสุขภาพ 2.ท่านคิดว่าบุคคลพิการทางการศึกษามีความยากลำบากด้านใดบ้างในการใช้ชีวิตประจำวัน ไม่ต่ำกว่า 3ข้อ ตอบ 1.ไม่สามารถนั่งหรือยืนทรงตัวได้ด้วยตนเอง 2.ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองในการทำกิจวัตรประจำวันได้ในบางเรื่อง เช่น การอาบน้ำ หวีผม แต่งตัว เป็นต้น 3.ไม่สามารถเดินได้ด้วยตนเอง หรือมีการเคลื่อนไหวและทิศทางการเคลื่อนไหวของร่างกายที่ผิดปกติเช่น มีการเดิน เอียงซ้ายหรือขวา 3.หากท่านมีบุคคลที่อยู่ในความดูแล (นักเรียน,ลูก,ญาติ) มีลักษณะเป็นประเภทความพิการตามคลิปที่ชม สิ่งที่ท่านจะพัฒนาบุคคล นั้นที่ท่านดูแล ควรทำอย่างไรบ้าง ศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติมมาตอบได้ ตอบ วัยเด็ก (คลิปที่ 1 ) ช่วยเหลือเขาในเรื่องการเคลื่อนไหวหรือช่วยในเรื่องการทำกิจวัตรประจำวัน จากนั้นฝึกให้เขา สามารถช่วยเหลือตนเองในเรื่องการกิจวัตรประจำวันจากเรื่องง่ายๆ เช่น การเคลื่นไหวร่างกายตนเอง จนไปถึงเรื่องยากๆ เช่น การรับประทานอาหารเอง เป็นต้น ตอบ วัยผู้ใหญ่ (คลิปที่ 2)ช่วยเหลือ แลดูแลในเรื่อง พฤติกรรม และอารมณ์ คือรับฟังและเข้าใจความรู้สึกของเขาให้ มากที่สุด เพื่อสามารถให้คำปรึกษาปัญหาต่างๆที่เขาเจอมา ได้ 4.ข้อคิดที่ได้จากการชมคลิป/การนำไปประยุกต์ใช้ ตอบ ทำให้รับรู้ถึงปัญหาที่บุคคลพิการได้เจอ ว่ามีอะไรบ้าง และได้หาแนวทางในการแก้ปัญหา และช่วยเหลือดูแลให้ เหมาะสมตามช่วงอายุของผู้พิการหรือตามประเภทความพิการต่อไป 2

สรุปองค์ความรู้ที่ 1 คำชี้แจง ตอบคำถามจากการฟังบรรยาย 10 ข้อ 10 คะแนน 1. นโยบายของกระทรวงศึกษาธิการข้อใด บ้างที่เกี่ยวข้องกับคนพิการ ทั้งในปี 2565 และปี 2566 จงอธิบาย ตอบ ปี2565 นโยบายที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาของคนพิการคือ นโยบายระยะเร่งด่วน (Quick win) ในข้อที่ 7 การจัดการศึกษา สำหรับผู้ที่มีความจำเป็นพิเศษ ต้องมีการส่งเสริมการจัดการศึกษาให้ผู้ที่มีความจำเป็นพิเศษได้รับการพัฒนาอย่างเต็มศักยภาพ สามารถดำรงชีวิตในสังคม มีสิทธิได้อย่างเท่าเทียมกับผู้อื่นในสังคม สามาถช่วยเหลือตนเอง และมีส่วนร่วมในการพัฒนาประเทศได้ ตอบ ปี 2566 มีนโยบายที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาของคนพิการมี 3 ด้านได้แก่ 1.การจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) ด้วย การลงมือปฏิบัติจริง 2.โครงการพาน้องกลับมาเรียน ลงพื้นที่ พบปะกับผู้ปกครอง และประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 3.การ จัดการเรียนรู้เพื่อลดการถดถอยทางการเรียนรู้(Learning loss) ให้เด็กได้เรียนรู้อย่างต่อเนื่อง 2. ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง ในการจัดการเรียนรวม ของโรงเรียน มีบุคคลใด/ภาคส่วนใดเกี่ยวข้องบ้าง ตอบ ภาคส่วนที่เกี่ยวข้องโดยตรงคือ โรงเรียน และภายในโรงเรียนจะมีบุคคลที่เกี่ยวข้องคือ 1.ผู้บริหารโรงเรียน 2.ผู้ปกครอง 3.ครูผู้สอน และภาคส่วนอื่นๆที่จะสามารถประสานงานช่วยเหลือนักเรียนพิเศษได้ เช่น ภาคส่วนท้องถิ่น ที่นักเรียนอยู่ 3. เป้าหมายสูงสุด ของการจัดการศึกษาเรียนรวม คืออะไร ใครได้ประโยชน์สูงสุด ตอบ เป้าหมายสูงสุดในการจัดการศึกษาเรียนรวม คือ การพัฒนาการของผู้เรียนจนสามารถออกไปใช้ชีวิตร่วมกับผู้อื่นใน สังคมได้อย่างมีเกียรติ มีศักดิ์ศรีซึ่งในศตวรรษที่ 21 ต้องการให้ผู้เรียนได้ทักษะตาม 3R คือ ทักษะด้านความรู้ มี3ข้อ 1.การคิด 2. การอ่าน 3.การคำนวณ 8C คือ ทักษะทางด้านอารมณ์มี8ข้อ เช่น มีความเมตตากรุณา มีคุณธรรม มีระเบียบวินัย และบุคคลที่จะ ได้ประโยชน์สูงสุดก็คือ ผู้เรียน 4. สิ่งใดช่วยลดความเหลื่อมล้ำ ทางด้านการจัดการศึกษา สำหรับเด็กที่มีความต้องการจำเป็นพิเศษ ในโรงเรียนเรียนรวม ตอบ สิ่งที่ช่วยลดความเหลื่อมล้ำทางด้านการศึกษา ก็คือ การสร้างความเข้าใจ และเกิดการยอมรับให้กับผู้เรียนปกติ ที่มาเรียนในโรงเรียนรวม โดยการอธิบาย จัดกิจกรรมต่างๆให้ผู้เรียนที่ปกติและผู้เรียนที่มีความต้องการจำเป็นพิเศษได้ทำร่วมกัน ภายในห้องเรียนทุกครั้งที่มีกิจกรรม และจัดการเรียนแบบ เพื่อนดูแลเพื่อน คือให้ผู้เรียนปกติ ได้คอยดูแลและช่วยเหลือผู้เรียนที่มี ความต้องการจำเป็นพิเศษ ในห้องเรียน เพื่อเพิ่มความสัมพันธ์ที่ดีให้กับผู้เรียนทั้งสองฝ่าย 5. ครูการศึกษาพิเศษที่ดีควรมีลักษณะอย่างไร ตอบ จะต้องมีความรู้ ความชำนาญ และทักษะในการบริหารจัดการ การเรียนการสอนให้เหมาะสมกับผู้เรียน และ ลักษณะที่สำคัญอีกสิ่งที่ครูการศึกษาพิเศษต้องมี คือ ความอดทนและความเสียสละ อาจจะต้องเสียสละเวลาส่วนตัว เพื่อที่จะต้อง ดูแลนักเรียนอย่างเต็มที่ เพราะบางกิจกรรมจะต้องใช้เวลาในการทำมาก จนอาจจะต้องใช้นอกเวลาเรียน 3

6.การบริหารโรงเรียนเรียนรวมใช้วิธีการใด โครงสร้างใดที่ใช้โรงเรียนเป็นฐาน จงอธิบาย (โครงสร้าง SEAT) ตอบ S (Student) คือ การเตรียมความพร้อมสำหรับนักเรียนที่มีความพิการ โดยหากรู้ว่าเด็กพิการตั้งแต่แรกเกิด จะ ให้บริการตั้งแต่แรกเกิด หรือหากพิการภายหลังก็ให้บริการทันทีที่พบความพิการ E (Environment) คือ สภาพแวดล้อมแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ 1.กายภาพ หมายถึงสภาพภายในโรงเรียน ได้แก่ ห้องเรียน โต๊ะเรียน ห้องสมุด เป็นต้น สภาพทางกายภาพนอกโรงเรียน เช่น ในชุมชน ในตลาด ในอำเภอ ในสถานที่ที่พาเด็กไปทัศนศึกษา เรื่องต่างๆนี้โรงเรียนต้องจัดการให้ความสะดวกกับเด็กพิการ 2.บุคคลที่เกี่ยวข้องกับเด็ก ได้แก่ บุคลากรในโรงเรียน ครู แม่ครัว ยาม ตำรวจจราจรที่ช่วยเด็กข้ามถนนหน้าโรงเรียน บุคคลเหล่านี้ถือว่ามีความสำคัญต่อเด็ก ซึ่งจะต้องเข้าใจในการจัดการศึกษาเรียนรวม โดยผู้บริหารโรงเรียนบอกเล่าให้บุคคลเหล่านี้เข้าใจ A (Activity)คือ กิจกรรมการเรียนการสอนภายในและภายนอกห้องเรียน ซึ่งมีการปรับหลักสูตรของเด็กทั่วไปให้เด็กพิการ แต่ละประเภท โดยมีหลักสูตรเฉพาะบุคคล และมีหลักสูตรเพิ่มเติมทักษะที่จำเป็น T (Tool)คือเครื่องมือ เทคโนโลยีสิ่งอำนวยความสะดวก การใช้เทคโนโลยีมาประดิษฐ์เพิ่มเติม เช่น เครื่องคิดเลขมีเสียง 7. เด็กที่มีความต้องการจำเป็นพิเศษประเภทใดมีจำนวนมากที่สุด ตอบ เด็กที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้ 8.สื่อ สิ่งอำนวยความสะดวก ความช่วยเหลืออื่นใดทางการศึกษา ตามบรรยายมีสิ่งใดบ้างจงยกตัวอย่าง อย่างน้อย 2 ข้อ ตอบ 1.สื่อการสอนรูปแบบกระดาษชนิดหนึ่ง หรือป้ายบัตรคำ ที่ช่วยด้านการจดจำ เน้นให้ผู้เรียนใช้ทักษะการจดจำและ ทักษะการฟัง โดยส่วนใหญ่จะประกอบไปด้วยคำศัพท์หรือรูปภาพอยู่ในนั้น 2. สื่อการสอนรูปแบบกระดานปักหมุด ที่ช่วยฝึกกล้ามเนื้อมัดเล็ก และฝึกทักษะการทำงานประสานกันมือกับสายตา ของผู้เรียน 9. ใครเป็นประธานโครงการขับเคลื่อนการเรียนรวมของจังหวัดพิจิตร ตอบ นายธงชัย จันแย้ (ผอ.สพป.พิจิตร เขต 1) 10. ข้อคิดที่ได้จากการฟังบรรยายพิเศษ/การนำไปประยุกต์ใช้ ตอบ ทำให้เข้าใจ วิธีการจัดการเรียนรู้ และบริบทของทางด้านการจัดการศึกษา สำหรับผู้เรียนที่มีความต้องการจำเป็น พิเศษ ว่าจะต้องมีวิธีการอย่างไรให้เหมาะสมในการจัดการเรียนรู้ให้ได้ได้รับการพัฒนาอย่างเต็มศักยภาพ และได้ประสิทธิภาพต่อ ผู้เรียนที่มีความต้องการพิเศษมากที่สุด ชื่อ-สกุล น.ส. วิมลมณี ทิพยโสตนัยนา โรงเรียน ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจำจังหวัดพิจิตร รุ่นที่3 4

สรุปองค์ความรู้ที่ 2 ตอนที่ 2 กฎหมาย และ พ.ร.บ.ที่เกี่ยวข้องกับผู้พิการที่ต้องรู้ ชื่อ-นามสกุล (ผู้ที่เข้าอบรม) น.ส. วิมลมณี ทิพยโสตนัยนา โรงเรียน ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจำจังหวัดพิจิตร รุ่นที่ 3 คำชี้แจ้ง จงตอบคำถามต่อไปนี้ 1. บอกชื่อกฎหมายที่ตราขึ้นมาเพื่อรองรับเกี่ยวกับการศึกษาสำหรับคนพิการตามรัฐธรรมนูญ อย่างน้อย 2 ข้อ (10 คะแนน) ตอบ 1.1 พระราชบัญญัติการจัดการศึกษาสำหรับคนพิการ พ.ศ. 2551 และ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2556 1.2 ประกาศคณะกรรมการพิจารณาให้คนพิการได้รับสิทธิช่วยเหลือทางการศึกษา เรื่องกำหนด หลักเกณฑ์ และ วิธีการ การรับรองบุคคลของสถานศึกษาว่าเป็นคนพิการ พ.ศ. 2556 2. บอกสิทธิของคนพิการทางการศึกษาตามกฎหมายใดก็ได้ โดยบอกชื่อกฎหมายและยกตัวอย่างสิทธิตามกฎหมาย นั้น (20 คะแนน) ตอบ ในนโยบายและ จุดเน้นสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน เกี่ยวกับการศึกษาคนพิการ มี สิทธิของคนพิการ ดังนี้ นักเรียนในโรงเรียนเฉพาะความพิการ ต้องได้รับการพัฒนาส่งเสริมและ สนับสนุนการจัด การศึกษา อย่างมีคุณภาพ โดยเน้นการพัฒนาผู้เรียนเป็นสำคัญ ผู้เรียนต้องได้รับโอกาสในการศึกษาขั้นพื้นฐาน ตั้งแต่อนุบาลจนจบการศึกษาขั้นพื้นฐานอย่างมีคุณภาพทั่วถึง และเสมอภาค ครูและบุคลากรทางการศึกษา ต้อง ปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพเต็มตามศักยภาพ 3. ชี้แจงบทบาทหน้าที่ของตัวท่านและผู้เกี่ยวข้องในการจัดการศึกษาสำหรับคนพิการในหน่วยงานของท่านตามกฎหมาย 3.1 ตัวท่าน (10 คะแนน) ตอบ ผู้ที่มีความเสียสละ ปฏิบัติงานในการดูแล จัดการเรียนการสอนและ พัฒนาผู้เรียนพิการ ให้ได้ ประสิทธิภาพศักยภาพที่ดี 5

3.2 ผู้เกี่ยวข้อง (10 คะแนน) ตอบ ผู้บริหารสถานศึกษาโรงเรียนเฉพาะความพิการ ต้องมีการบริหารจัดการรูปแบบการเรียนการสอน ให้กับครูในโรงเรียน เพื่อใช้ในการสอนและพัฒนาให้กับผู้เรียนพิการ ได้ศักยภาพที่ดี 6

สรุปองค์ความรู้ที่ 3 ตอนที่ 3 การจัดการเรียนรวมและ การคัดกรองผู้พิการทางการศึกษา 9 ประเภท ชื่อ-สกุล น.ส.วิมลมณี ทิพยโสตนัยนา โรงเรียน ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจำจังหวัดพิจิตร รุ่นที่3 คำชี้แจง จงอธิบายและตอบคำถามต่อไปนี้ 1.ลักษณะเด่นของเด็กที่มีความบกพร่องทางการมองเห็น มีอะไรบ้าง ตอบ 1.ลักษณะเด่น อย่างเช่น ขยี้ตาบ่อย ๆ เหมือนพยายามทำให้ภาพที่ไม่ชัดให้ปรากฏชัดขึ้น 2.ตามักช้ำแดงและมีน้ำตา ขี้ตากรัง 3.มักก้มศีรษะมองสิ่งของ หนังสือ รูปภาพหรือ นำเข้ามาดูใกล้ๆ ตา 4.ขณะอ่านหนังสือ มักจะอ่านซ้ำบรรทัดเดิม หรืออ่านข้ามบรรทัด 5.บอกรายละเอียดของภาพหรือสิ่งของไม่ได้ 6.มักมีอาการปวดศีรษะ ปวดตา ตาลาย คันตา มองเห็นสิ่งของเคลื่อนไหวไปมา 7.บอกความแตกต่างของสีที่ใกล้เคียงกัน หรือสีที่ไม่ตัดกันไม่ได้ เช่น สีแดงกับสีส้ม 8.เดินด้วยความระมัดระวังกว่าปกติ เดินไม่คล่องตัว มักชนและวัตถุ 2.ท่านคิดว่าเด็กที่มีความบกพร่องทางสติปัญญากับเด็กที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้แตกต่างกันอย่างไร ตอบ เด็กที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา คือ บุคคลที่มีข้อจำกัดอย่างชัดเจนในการปฏิบัติตน ซึ่งมีลักษณะเฉพาะ คือ ความสามารถทางสติปัญญาต่ำเกณฑ์เฉลี่ยอย่างมากร่วมกับความจำกัดของทักษะการปรับตัวอีกอย่างน้อย 2 ทักษะ จาก 10 ทักษะ ได้แก่ การสื่อความหมาย การดูแลตนเอง การดำรงชีวิตในบ้าน ทักษะทางสังคม/การมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น การรู้จักใช้ทรัพยากรใน ชุมชน การรู้จักควบคุมดูแลตนเอง การนำความรู้มาใช้ในชีวิตประจำวัน การทำงาน การใช้เวลาว่าง การรักษาสุขภาพอนามัยและ ความปลอดภัย ทั้งนี้ได้แสดงอาการดังกล่าวก่อนอายุ 18 ปีส่วนเด็กที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้หรือเรียกว่าดลุ่มเด็ก LD คือ บุคคลที่มีความผิดปกติในการทางานของสมองบางส่วนที่แสดงถึงความบกพร่องในกระบวนการเรียนรู้ที่อาจเกิดขึ้นเฉพาะ ความสามารถด้านใดด้านหนึ่งหรือหลายด้าน คือ การอ่าน การเขียน การคิดคานวณ ซึ่งไม่สามารถเรียนรู้ในด้านที่บกพร่องได้ ทั้งที่ ระดับสติปัญญาปกติ ปัญหาและความบกพร่องของเด็กกลุ่มนี้จะเริ่มสังเกตเห็นได้ชัดเจนตอนเริ่มเข้าเรียน แต่ภาวะปัญหาทางการ เรียนรู้ของเด็กแต่ละคนจะแตกต่างกันไป บางคนก็เพียงแต่มีปัญหา เกี่ยวการเรียนรู้เพียงเล็กน้อย มีพัฒนาการ การเรียนรู้ช้ากว่าเด็ก วัยเดียวกัน แต่ก็ยังสามารถช่วยเหลือตนเองในชีวิตประจำวันได้ เช่น เขียนตัวหนังสือโย้ไปเย้มา อ่านคำตกหล่น เสียสมาธิง่าย ไม่ สามารถมีใจจดจ่ออยู่กับสิ่งที่เรียนอยู่ได้ 3.ลักษณะเด่นของเด็กออทิสติกมีอะไรบ้าง ตอบ 1.มีพฤติกรรมกระตุ้นตัวเอง ซึ่งเป็นพฤติกรรมซ้ำๆ เช่น สะบัดนิ้วมือ เล่นมือ ดม เคาะ หรือหมุนสิ่งของ เป็นต้น 2.มีพฤติกรรมหลีกหนีการสัมผัส เช่น เดินเขย่งปลายเท้า ไม่ชอบการกอดรัด ทนต่อเสียงบางอย่างไม่ได้ เป็นต้น 3.แสดงความต้องการโดยการจูงมือ เช่น เด็กจะจูงมือผู้ปกครอง / ครู เพื่อนำไปทำสิ่งที่ต้องการ เป็นต้น 4.ไม่สามารถเริ่มต้นบทสนทนากับผู้อื่นได้ 5.ไม่สบตากับผู้อื่นขณะสนทนา 7

6.แยกตัวออกมาอยู่ตามลาพัง เช่น ในขณะที่เพื่อนทากิจกรรมกลุ่ม ไม่ยอมเข้าร่วมกิจกรรม 4.พี่เลี้ยงเด็กพิการ มีกี่ระดับ ตอบ พี่เลี้ยงเด็กพิการ โดยทั่วไป มี 2 ระดับ คือ 1.ระดับต่ำ 2.ระดับพื้นฐาน 5. พี่เลี้ยงเด็กพิการระดับพื้นฐานมีคุณสมบัติอย่างไร ตอบ อาจจะกำหนดคุณสมบัติเพียงจบการศึกษาภาคบังคับ หรือสูงกว่า มีนิสัยรักเด็ก ใจเย็น มีหน้าที่ ช่วยเหลือเด็กพิการ ในการเลื่อนไหว ดูแลเด็กพิการไม่ให้ได้รับอันตรายและสามาราถช่วยเหลือครูในการสอน สอนซ่อมเสริม ผลิตสื่อ ช่วยครูคุมชั้นเรียน ฟื้นฟูเด็กภายใต้คำแนะนำของครู หรือนักวิชาชีพเฉพาะ 6.จงอธิบายแนวทางการมอบหมายหน้าที่พี่เลี้ยงเด็กพิการ ตอบ การมอบหมายหน้าที่ให้พี่เลี้ยงจะต้องมอบหมายตรงตามภาระหน้าที่ของพี่เลี้ยงเด็กพิการ ไม่ผิดวัตถุประสงค์ของ งบประมาณที่กำหนด อย่างเช่น พี่เลี้ยงเด็กพิการไม่ได้มีหน้าที่ในการสอนและฟื้นฟูเด็กพิการโดยตรง แต่มีหน้าที่ช่วยครูในการสอน และฟื้นฟูเด็กพิการ 7.อัตราส่วนเด็กพิเศษ : พี่เลี้ยง แต่ละประเภท มีสัดส่วนเท่าใด ตอบ 1.บุคคลออทิสติก3:1 2.บุคคลพิการซ้อน 5:1 3.บุคคลที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา 5:1 4.บุคคลที่มีความบกพร่องทางพฤติกรรม หรืออารมณ์10:1 5.บุคคลที่มีความบกพร่องทางการเห็น 15:1 6.บุคคลที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน 15:1 7.บุคคลที่มีความบกพร่องทางร่างกาย หรือการเคลื่อนไหว หรือสุขภาพ 15:1 8.บุคคลที่มีความบกพร่องทางการพูดและภาษา 35:1 9.บุคคลที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้35:1 8.ข้อคิดที่ได้จากการฟังบรรยายพิเศษ/การนำไปประยุกต์ใช้ ตอบ ได้รู้ประเภทของความพิการ ว่ามีกี่ประเภท และแต่ละประเภทมีลักษณะ ความแตกต่างต่อความบกพร่องแบบใด เพื่อที่จะสามารถจำแนกและคัดกรองตามความบกพร่องของเด็กพิการได้ 8

สรุปองค์ความรู้ที่ 4 ตอนที่ 4 การฝึกใช้แบบคัดกรอง 1 กรณีศึกษา ชื่อ-สกุล น.ส.วิมลมณี ทิพยโสตนัยนา โรงเรียน ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจำจังหวัดพิจิตร รุ่นที่3

สรุปองค์ความรู้ที่ 5 การเขียนแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล ( Individualized Education Program : IEP /การเขียนแผนการสอน (Individual Implementation Plan : IIP) ชื่อ-สกุล น.ส. วิมลมณี ทิพยโสตนัยนา โรงเรียน ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจำจังหวัดพิจิตร ที่3 คำชี้แจง ตอบคำถามจากการฟังบรรยายและฝึกประสบการณ์การเขียนแผน IEP 1. แผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล ( Individualized Education Program : IEP ) คือ อะไร (2 คะแนน) ตอบ คือ การจัดทำแผนการศึกษาสำหรับบุคคลที่มีความต้องการจำเป็นพิเศษ หรือเด็กพิการทางการศึกษา โดยตั้ง จุดมุ่งหมายเพื่อสอดคล้องกับความต้องการเฉพาะของเด็กพิเศษ ตลอดจนกำหนดสิ่งอำนวยความสะดวก สื่อ และความช่วยเหลือ ทางการศึกษา ด้านอื่นๆ โดยการคัดกรองแยกประเภทความพิการให้ชัดเจน แผน IEP เขียนขึ้นเป็นลายลักษณ์อักษรสำหรับเด็กที่มี ความต้องการพิเศษเป็นเฉพาะบุคคล 2. แผนการสอน (Individual Implementation Plan : IIP) คือ อะไร (2 คะแนน) ตอบ เป็นแผนการสอนแบบรายเดือนอิงตามโครงสร้างแผนใหญ่ (IEP) ซึ่งจะลงรายละเอียดว่าจะสอนเนื้อหาเด็กอย่างไร สอนด้วยเครื่องมือ อุปกรณ์ หรือกิจกรรมอะไรบ้าง และมีการวัดประเมินพวกเขาอย่างไร และต้องบันทึกพัฒนาการเรียนรู้ของพวก เขาเป็นรายวันไว้ด้วย หลักสำคัญของการสอนโดยใช้แผน IIP 3.องค์ประกอบ แผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล ( Individualized Education Program : IEP) มี 8 ข้อ อะไรบ้าง (2 คะแนน) ตอบ 1.ข้อมูลทั่วไป 2.ข้อมูลด้านการแพทย์ หรือด้านสุขภาพ 3.ข้อมูลด้านการศึกษา 4.ข้อมูลอื่นๆที่จำเป็น 5.การกำหนดแนวทางการศึกษา 6.ความต้องการด้านสิ่งอำนวยความสะดวก 7.คณะกรรมการจัดทำแผน 8.ความเห็นชอบของบิดามารดาผู้ปกครองหรือผู้เรียน 4. นักสหวิชาชีพ คือใครบ้าง จงยกตัวอย่าง (2 คะแนน) ตอบ กลุ่มบุคคลที่ได้รับการฝึกอบรมเกี่ยวกับการใช้เครื่องมือ มีความรู้ ทักษะ และความสามารถเฉพาะด้านที่แตกต่างกัน มาทำงานร่วมกัน เพื่อมุ่งแก้ไขปัญหาร่วมกันอย่างมีระบบ และเป็นกระบวนการ โดยอยู่บนพื้นฐานของเป้าหมาย และวัตถุประสงค์ เดียวกันในการปฏิบัติงาน โดยจะมีการติดต่อสื่อสารระหว่างกันอย่างต่อเนื่องเพื่อการประเมินสภาพการณ์ของปัญหา และมีความ รับผิดชอบร่วมกันทั้งกระบวนการ ทำงานช่วยเหลือคุ้มครองเด็กร่วมกัน เพื่อประโยชน์สูงสุดของเด็ก นักสหวิชาชีพ มีดังนี้ ได้แก่ นัก กิจกรรมบำบัด นักจิตวิทยาคลินิก/นักจิตวิทยา นักการแพทย์แผนไทย เป็นต้น 10

5. การคัดกรองประเภทความพิการทางการศึกษามีกี่ประเภท ประเภทใดที่มีการแยกระดับชั้น และประเภทใดไม่มีแบบคัดกรอง (2 คะแนน) ตอบ การคัดกรองประเภทความพิการทางการศึกษามี 9 ประเภท ประเภทที่มีการแยกระดับชั้นคือ ประเภทบุคคลที่มี ความบกพร่องทางการเรียนรู้ (Learning Disability) แบ่งออกเป็น 2 ระดับชั้นคือ ระดับชั้นประถมศึกษา กับระดับชั้นมัธยมศึกษา และ ประเภทไม่มีแบบคัดกรอง คือ ประเภทบุคคลพิการซ้อน 11

สรุปองค์ความรู้ที่ 6 การทำข้อมูลลงระบบบริหารจัดการข้อมูลโรงเรียนเรียนรวม (SET) และ IEP Online (ขอรับคูปอง) ชื่อ-สกุล น.ส.วิมลมณี ทิพยโสตนัยนา โรงเรียน ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจ าจังหวัดพิจิตร รุ่นที่ 3 คำ ชีแ้จง ตอบค าถามจากการฟังบรรยายและฝึกประสบการณ์การเขียนแผน IEP 1. ระบบบริหารจัดการข้อมูลโรงเรียนเรียนรวม (SET) ระดับโรงเรียนมีผู้ดูแลระบบ (แอดมิน) กี่คน/โรงเรียน (1 คะแนน) ตอบ ใน 1 โรงเรียนจะมีผู้ดูแลระบบ (แอดมิน) 3คน/โรงเรียน 2. หากต้องการลบแอดมินระดับโรงเรียนออก เนื่องจากย้าย/ เกษียณ ต้องแจ้งไปที่ใด (1 คะแนน) ตอบ แจ้งไปที่ ศึกษานิเทศ 3. การตั้งชื่อผู้ใช้ (Username) สามารถตั้งเป็นภาษาไทยได้กี่ตัวอักษร จงอธิบายวิธีการ (2 คะแนน) ตอบ กรอกได้เพียง A-Z และ 0-9 เท่านั้น และมีความยาวระหว่าง6-15 ตัวอักษรหรือตัวเลข 4. ข้อมูลนักเรียนที่ต้องน ามาลงในระบบบริหารจัดการข้อมูลโรงเรียนเรียนรวม (SET) ต้องเตรียมข้อมูลส่วนใดบ้าง จง อธิบาย (2 คะแนน) ตอบ ในกรณีนักเรียนใหม่ ต้องเตรียมข้อมูลบิดา-มารดาของนักเรียน ประกอบไปด้วย ชื่อ-นามสกุล เลขบัตร ประชาชน ส่วนในกรณีนักเรียนเก่า ก็จะมีการเพิ่มเติมข้อมูลเข้าไป เช่น ผลการเรียน น ้าหนัก ส่วนสูง ของนักเรียน 5. หากต้องการขอรับคูปองการศึกษา สื่อ สิ่งอ านวยความสะดวกความช่วยเหลืออื่นใดทางการศึกษา ต้องด าเนินการอย่างไร และใช้ระบบใด จงอธิบาย (2 คะแนน) ตอบ ต้องมีการด าเนินการ ดังนี้ 1.ลงข้อมูลนักเรียนในระบบSET 2. ท าแผนIEP 3.ลงข้อมูลแผนIEP Online 6. หากท่านต้องการสอบถาม แลกเปลี่ยนเรียนรู้ เรื่องระบบบริหารจัดการข้อมูลโรงเรียนเรียนรวม (SET) และ IEP Online สามารถสอบถาม/ศึกษาเพิ่มเติมทางช่องทางใดได้บ้าง จงอธิบาย (2 คะแนน) ตอบ สอบถามเพิ่มเติมได้ใน LINEกลุ่มโรงเรียน เรียนรวมที่ท่านอยู่ หรือสอบถามโดยตรงไปที่ศึกษานิเทศเขตที่ท่าน อยู่ และศึกษาเพิ่มเติมด้วยตนเองทางช่องทาง Online 12

สรุปองค์ความรู้ที่ 7 การจัดการศึกษาเรียนรวมตามโครงสร้าง SEAT ชื่อ-สกุล น.ส.วิมลมณี ทิพยโสตนัยนา โรงเรียน ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจ าจังหวัดพิจิตร รุ่นที่ 3 คำ ชีแ้จง ตอบค าถามจากการฟังบรรยาย 5 ข้อ 10 คะแนน 1. การจัดการเรียนร่วม กับ การจัดการเรียนรวม ต่างกันอย่างไร (2 คะแนน) ตอบ การจัดการเรียนร่วม การจัดการเรียนรวม 1.ผู้เรียนพิเศษได้โอกาสศึกษเรียนรู้กับเด็กปกติ ทั่วไป 2.โรงเรียนเลือกเด็ก 3.มีการเตรียมความพร้อมก่อนเข้าเรียน 4.ฝ่ายบริการช่วยเหลือเริ่มแรกที่โรงพยาบาลหรือ การศึกษาพิเศษ เพื่อท าการส่งต่อเด็กไปเรียบนใน โรงเรียนปกติ 1.ผู้เรียนพิเศษได้สิทธิเท่าเทียบกับเด็กปกติทั่วไป 2.เด็กเลือกโรงเรียน 3.ไม่ต้องมีการเตรียมความพร้อมก่อนเข้าเรียน 4.โรงเรียนต้องจัดสภาพแวดล้อมให้เหมาะสมกับ ผู้เรียนพิเศษเฉพาะรายบุคคล 2.การเรียนร่วม คือ อะไร จงอธิบาย (2 คะแนน) ตอบ เป็นการจัดการศึกษาโดยน าเด็กที่มีความต้องการพิเศษเข้าไปในระบบการศึกษาปกติ เปิดอกาสให้เด็กได้เรียน และท ากิจกรรมร่วมกับเด็กปกติ โดยมีครูประจ าชั้นและครูการศึกษาพิเศษร่วมมือการและรับผิดชอบร่วมกัน โดยมีการจัดเป็น ชั้นเรียนพิเศษเต็มเวลาในโรงเรียนทั่วไป มีการเตรียมความพร้อม เพื่อจัดให้ผู้เรียนที่มีความต้องการพิเศษได้เข้าเรียนในชั้นปกติ 3. การเรียนรวม คือ อะไร จงอธิบาย (2 คะแนน) ตอบ เป็นการจัดการศึกษาโดยรับเด็กทุกคนมาเรียนรวมกันตั้งแต่เริ่มเข้ารับการศึกษาและจัดให้มีบริการพิเศษ ตาม ความต้องการแต่ละบุคคล เมื่อสถานศึกษารับเด็กเข้ามาเรียนรวมกับเด็กปกติแล้ว สถานศึกษาและครูจะต้องเป็นผู้รับผิดชอบ จัดสภาพแวดล้อม การจัดการเรียนการสอน หลักสูตร การประเมินผล เพื่อให้ครูสามาถจัดการเรียนการสอนได้ตามความ ต้องการของผู้เรียนเฉพาะบุคคล ท าให้เด็กพัฒนาตนเองได้เต็มศักยภาพ 4. โครงสร้าง SEAT คืออะไร จงอธิบาย (2 คะแนน) ตอบ คือ การบริหารเรียนร่วม แบ่งได้ดังนี้ 13

S (Student) คือ การเตรียมความพร้อมส าหรับนักเรียนที่มีความพิการ โดยหากรู้ว่าเด็กพิการตั้งแต่แรกเกิด จะ ให้บริการตั้งแต่แรกเกิด หรือหากพิการภายหลังก็ให้บริการทันทีที่พบความพิการ E (Environment) คือ สภาพแวดล้อมแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ 1.กายภาพ หมายถึงสภาพภายในโรงเรียน ได้แก่ ห้องเรียน โต๊ะเรียน ห้องสมุด เป็นต้น สภาพทางกายภาพนอกโรงเรียน เช่น ในชุมชน ในตลาด ในอ าเภอ ในสถานที่ที่พา เด็กไปทัศนศึกษา เรื่องต่างๆนี้โรงเรียนต้องจัดการให้ความสะดวกกับเด็กพิการ 2.บุคคลที่เกี่ยวข้องกับเด็ก ได้แก่ บุคลากรใน โรงเรียน ครู แม่ครัว ยาม ต ารวจจราจรที่ช่วยเด็กข้ามถนนหน้าโรงเรียน บุคคลเหล่านี้ถือว่ามีความส าคัญต่อเด็ก ซึ่งจะต้อง เข้าใจในการจัดการศึกษาเรียนรวมโดยผู้บริหารโรงเรียนบอกเล่าให้บุคคลเหล่านี้เข้าใจ A (Activity) คือ กิจกรรมการเรียนการสอนภายในและภายนอกห้องเรียน ซึ่งมีการปรับหลักสูตรของเด็กทั่วไป ให้เด็กพิการแต่ละประเภท โดยมีหลักสูตรเฉพาะบุคคล และมีหลักสูตรเพิ่มเติมทักษะที่จ าเป็น T (Tool) คือ เครื่องมือ เทคโนโลยีสิ่งอ านวยความสะดวก การใช้เทคโนโลยีมาประดิษฐ์เพิ่มเติม เช่น เครื่องคิด เลขมีเสียง 5.พี่เลี้ยงเด็กพิการมีคุณสมบัติอย่างไร และปฏิบัติหน้าที่อะไร (2 คะแนน) ตอบ คุณสมบัติเพียงจบการศึกษาภาคบังคับ หรือสูงกว่านั้น มีนิสัยรักเด็ก ใจเย็น มีความอดทน มีหน้าที่ ช่วยเหลือ เด็กพิการในการเลื่อนไหว ดูแลเด็กพิการไม่ให้ได้รับอันตรายและ สามาราถช่วยเหลือครูในการสอน สอนซ่อมเสริม ผลิตสื่อ ช่วย ครูคุมชั้นเรียน ฟื้นฟูเด็กภายใต้ค าแนะน าของครู หรือนักวิชาชีพเฉพาะ 14

ภาคผนวก

17 องค์ความรู้ที่1 ตอนที่1 กฎหมายและ พ.ร.บ. ที่เกี่ยวข้องกับผู้พิการที่ต้องรู้(ผอ.ธงชัย จันแย้) ภาพระหว่างเข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการผู้ดำเนินการคัดกรอง ผู้พิการทางการศึกษา

องค์ความรู้ที่2 ตอนที่2 กฎหมายและ พ.ร.บ. ที่เกี่ยวข้องกับผู้พิการที่ต้องรู้ ภาพระหว่างเข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการผู้ดำเนินการคัดกรอง ผู้พิการทางการศึกษา (ต่อ) 18

19 องค์ความรู้ที่3 ตอนที่3 การจัดการเรียนรวมและการคัดกรองผู้พิการทางการศึกษา 9 ประเภท ภาพระหว่างเข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการผู้ดำเนินการคัดกรอง ผู้พิการทางการศึกษา (ต่อ)

20 องค์ความรู้ที่4 ตอนที่4 การฝึกใช้แบบคัดกรอง ๑ กรณีศึกษา ภาพระหว่างเข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการผู้ดำเนินการคัดกรอง ผู้พิการทางการศึกษา (ต่อ)

21 องค์ความรู้ที่5 ตอนที่5 การเขียนแผนการจัดการศึกษาพิเศษ (Individaulized Education Program : IEP) ภาพระหว่างเข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการผู้ดำเนินการคัดกรอง ผู้พิการทางการศึกษา (ต่อ)

22 องค์ความรู้ที่6 ตอนที่6 การทำข้อมมูลลงระบบบริหารจัดการข้อมมูลโรงเรียนรวม (SET) และ IEP Online (ขอรับคูปอง) ภาพระหว่างเข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการผู้ดำเนินการคัดกรอง ผู้พิการทางการศึกษา (ต่อ)

23 องค์ความรู้ที่7 ตอนที่7 การจัดการศึกษาเรียนรวมตามโครงสร้าง SEAT ภาพระหว่างเข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการผู้ดำเนินการคัดกรอง ผู้พิการทางการศึกษา (ต่อ)

24 วิเคราะห์ข่าว ภาพยนตร์ คลิปสั้นกรณีศึกษา ภาพระหว่างเข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการผู้ดำเนินการคัดกรอง ผู้พิการทางการศึกษา (ต่อ)

25 บันทึกคลิป ถามมา – ตอบไป ภาพระหว่างเข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการผู้ดำเนินการคัดกรอง ผู้พิการทางการศึกษา (ต่อ)