15 คุณธรรมสังคมออนไลน์ ม.ต้น

บทเรยี น
รายวชิ าคุณธรรมในการใช้สือ่ สังคมออนไลน์

รหสั วิชา สค0200035 (เลือกเสรี)
ระดับมธั ยมศึกษาตอนต้น

ขัน้ ตอนการเรียนรบู้ ทเรยี นออนไลน์
1. ให้นกั ศึกษาทำแบบทดสอบก่อนเรียน
2. ศกึ ษาเน้ือหา
3. ให้นกั ศึกษาทำแบบทดสอบหลังเรียน
แบบทดสอบก่อนเรียนและหลงั เรยี น คร้งั ที่ 15

1. ใครคือ “พลเมืองดิจทิ ัล”?
ก. สดุ าเล่นเฟสบคุ๊ เปน็ ประจา
ข. มาลดี ู youtube ทกุ วัน
ค. แก้วมคี วามสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี และส่ือดจิ ิทลั เป็นประจาได้อยา่ งปลอดภยั
ง. กลา้ มคี วามสามารถในการใช้คอมพิวเตอรใ์ นสรา้ งแชรเ์ พจต่าง ๆ ได้

2. บคุ คลใดไมม่ ีมารยาทในการตดิ ตอ่ สอ่ื สารผา่ นอนิ เทอร์เน็ต?
ก. กบตรวจสอบข้อมลู ใหถ้ ูกต้องก่อนสง่ ใหผ้ ู้อื่น
ข. กลา้ ใช้ศพั ทส์ แลงในการสื่อสาร
ค. แกว้ ไม่เผยแพรข่ ้อมูลสว่ นตวั ของผอู้ ืน่
ง. ก๊กิ ใชข้ อ้ ความทส่ี ั้น กะทัดรัด และเขา้ ใจง่าย

3. บุคคลใดเปน็ อาชญากรรมทางอนิ เทอรเ์ น็ต?
ก. นโี นเ่ ผยแพร่วดี โี อการทาอาหารลงอินเทอร์เนต็
ข. แนนถ่ายรูปเพื่อนแลว้ ส่งต่อไปยงั คนอ่ืนโดยได้รับอนุญาต
ค. นัทใช้คอมพวิ เตอร์ของเพ่ือนเพอ่ื สืบคน้ ข้อมลู ในอินเทอรเ์ นต็
ง. นม่ิ คัดลอกผลงานของเพื่อนและนาไปสง่ ครู

4. ข้อใดเป็นขอ้ ควรปฏบิ ัติในการใช้เทคโนโลยี?
ก. เข้าถงึ ข้อมลู ส่วนตัวของผู้อ่ืน
ข. นาข้อมูลของผู้อ่นื มาเผยแพร่
ค. ใชภ้ าษาทสี่ ุภาพในการตดิ ตอ่ สอ่ื สาร
ง. ตั้งรหสั ผา่ น โดยใช้วัน เดือน ปเี กิดของตนเอง

5. พลเมืองดิจิทัลจะต้องมีความรบั ผดิ ชอบดา้ นใดบ้าง?
ก. ความรับผิดชอบต่อตนเอง
ข. ความรบั ผิดชอบต่อครอบครวั และเพื่อน
ค. ความรบั ผิดชอบต่อชมุ ชน

ง. ถูกทุกข้อ

คร้ังท่ี 15
จรยิ ธรรมในการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ
ส่อื ออนไลน์ (Online Media) หมายถงึ เครือข่ายการสื่อสารผ่านระบบโทรคมนาคม โทรศัพท์ สาย
เคเบ้ิล คอมพิวเตอร์ ที่ผลิตออกมาในรูปแบบของ เว็บไซต์ (website) เครือข่ายสังคมออนไลน์ (Social
Network) ท่ีส่ือสารกันบนอินเทอร์เน็ต หรือ โปรแกรมประยุกต์บนอุปกรณ์ส่ือสารอิเล็กทรอนิกส์ใด ๆ ก็
ตาม ไม่ว่าจะผ่านรูปแบบของภาพ เสียง ข้อความ ภาพถ่าย คลิปวิดีโอ โปรแกรม รหัสทางคอมพิวเตอร์

การรเู้ ทา่ ทนั สอ่ื ออนไลน์ หมายถงึ ความสามารถของบุคคลในการเข้าถึงสื่อออนไลน์เพื่อการใชง้ านตาม
วัตถุประสงค์ ความสามารถวิเคราะหแ์ ยกแยะข้อมลู ตรวจสอบข้อเทจ็ จรงิ และความคิดเห็น ความสามารถ ในการ
ตคี วามเชิงคณุ คา่ ประเมนิ สาระประโยชนแ์ ละโทษผลกระทบเนอ้ื หาของสื่อออนไลน์ ความสามารถในการคิดเชงิ
วพิ ากษ์และมองเหน็ บริบททางสังคมอ่ืนๆ ที่เกี่ยวเนื่องกับสอ่ื โดยที่ไม่ตกอยู่ภายใต้อิทธพิ ลส่ือหรอื เปน็ ทาสของสื่อ
เทคโนโลยี ความสามารถในการเลือกรบั และใชป้ ระโยชน์จากสื่อในทางสร้างสรรค์สังคม

จรยิ ธรรมในการใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศ ในการใชง้ านคอมพวิ เตอร์และเครือขา่ ยคอมพิวเตอร์ มหี ลกั และ
วิธปี ฏิบตั ิ เพ่อื ใหส้ ามารถใช้งานไดอ้ ย่างมีปลอดภัย มปี ระสิทธภิ าพ รวมท้ังถูกตอ้ งตามกฎหมาย และจรยิ ธรรม ควร
ปฏิบตั ดิ งั น้ี

1 ขอ้ พึงระวงั และการปฏิบัติ ดว้ ยหลกั 2P2F เพื่อความปลอดภยั
1) Prevention ป้องกัน เรียนรเู้ ครอื่ งมือและคุณสมบัติของสื่อสงั คมออนไลน์ ไมเ่ ชื่อมโยงหรือรบั

ลิงค์เพจ ท่มี ีเน้อื หาไม่เหมาะสม หรอื มแี หล่งที่มาท่ีไมร่ ู้จัก
2) Protection ปกป้อง กาหนดรหสั ผา่ นท่ีมีการผสมอักขระตัวเลก็ ใหญ่ สญั ลักษณ์พเิ ศษ ตัวเลข

การใชค้ ณุ สมบัติพเิ ศษในการปกป้องการใชง้ านของอปุ กรณใ์ นการเข้าถงึ และส่ือสงั คมออนไลน์ท่ีใช้
3) Final Decision ไตร่ตรอง การตัง้ ค่าหรือปิดค่าความเป็นส่วนตวั การส่งข้อความ รูปภาพ ตอ้ ง

ตระหนักและเข้าใจถึงผลท่จี ะเกิดขน้ึ “ตัดสินใจคร้งั สุดทา้ ยโดยรอบคอบ”
4) Friend Acceptation Filtering คัดสรร การยอมรบั เพ่ือนเขา้ ส่อื สงั คมออนไลน์ต้องคดั กรอง

กอ่ น ไมค่ วรมีการเปิดสทิ ธิใ์ นการแชรข์ อ้ ความถึงทกุ คน

คณุ ธรรมและจรยิ ธรรมในการใช้งานอนิ เทอรเ์ นต็
1) ไม่ใช้คอมพวิ เตอรท์ าร้าย หรอื ละเมิดผู้อืน่ คนบางกลุ่มอาศยั คอมพิวเตอร์ทาร้ายผอู้ ่ืน เช่น ส่ง

อเี มล์ต่อๆ กนั ไปเพ่ือให้รา้ ยกับฝงั่ ตรงขา้ มเพอ่ื หวงั ผลบางอยา่ ง
2) ไม่ใชใ้ นการสอดแนม, แก้ไข หรือเปิดดูแฟ้มขอ้ มูลของผูอ้ นื่ แฮกเกอรห์ รือบางโปรแกรมจาก

เวบ็ ไซตท์ ่ีอนั ตรายมักให้ดาวน์โหลดโปรแกรม หรือเปดิ เวบ็ ไซต์ จากนั้นก็จะมีการตดิ ต้ังโปรแกรมเลก็ ๆ เอาไว้สอด
แนมการทางานของผู้ใชง้ าน พร้อมเปิดดเู อกสารของผใู้ ชง้ าน อนั นี้ต้องระวังเปน็ อย่างย่งิ

3) ไม่ใชค้ อมพิวเตอร์เพ่ือการโจรกรรมข้อมลู ขา่ วสาร ในกรณีของแฮกเกอรห์ รือนกั เจาะระบบเม่ือเข้า
ไปได้กม็ ักจะเขา้ ไปขโมยข้อมูลของผ้ใู ชง้ าน เช่น หมายเลขบัตรเครดิต หมายเลขบัตรประชาชน อันน้ีไม่สมควรอย่าง
ยิง่

4) ไม่รบกวนการทางานของผู้อืน่ เชน่ มกี ารสง่ ค่าบางอย่างไปทาให้เนต็ เวิร์กทางานชา้ ลง หรอื เคร่อื ง

คอมพวิ เตอร์ทางานช้าลงจนถึงหยุดทางาน
5) ไม่ก็อบป้ีโปรแกรมของผู้อ่ืนทมี่ ลี ขิ สิทธิ์ ไม่ว่าจะเปน็ การกอ็ บปี้โปรแกรมเถื่อน ทง้ั เพลง เกม และ

ภาพยนตร์ เพ่ือนาออกขายซึ่งจะทาให้เกดิ การเสยี หาย
6) ไม่ใช้คอมพิวเตอรส์ ร้างหลกั ฐานทเ่ี ป็นเทจ็ คอมพิวเตอร์สามารถใช้สรา้ งอะไรไดม้ ากมาย จน

บางคร้ังอาจใช้ไปในทางที่ผดิ เชน่ การทาสาเนาธนบตั รปลอมเพอื่ นาไปใชจ้ า่ ยในสถานที่มดื ท่ไี ม่สามารถสงั เกตเหน็
ธนบตั รไดช้ ัดเจน ทาใหเ้ กิดความเสียหายกับผ้คู ้าขาย

7) ไม่นาเอาผลงานของผู้อื่นมาเป็นของตน ในบางเว็บไซตม์ ีการแอบอา้ งนารปู ภาพของผู้อ่นื ไปวาง
บนเว็บไซต์แลว้ บอกวา่ เป็นฝีมือถา่ ยภาพของตนเอง อนั นี้ถอื วา่ ไม่ใหเ้ กยี รติเจ้าของภาพ หากมีการนาผลงานมาใช้
งานกค็ วรมีการอ้างถึงเจ้าของ

8) ไม่ละเมดิ การใช้ทรัพยากรคอมพวิ เตอรโ์ ดยที่ตนเองไม่มีสิทธใ์ิ นบางคร้งั ทเี่ ราใช้งานเคร่อื ง
คอมพิวเตอรโ์ ดยเปิดเครอ่ื งเอาไว้ อาจมีโปรแกรมแฝงเพ่อื เข้ามาใชง้ านเครอื่ งคอมพิวเตอรข์ องเรา โดยอาจใชเ้ พ่ือ
เปน็ เคร่อื งสง่ ไวรสั ไปยังเครอื่ งอื่นซึ่งเจ้าของเคร่ืองอาจไม่รตู้ ัวเสียดว้ ยซ้า

9) ใช้คอมพวิ เตอรโ์ ดยเคารพกฎระเบียบ กติกา และมีมารยาท ในการใชง้ านคอมพิวเตอร์ต้องมี
กฎระเบียบแตกต่างกันไป เช่น อาจใหใ้ ช้งานได้เพยี ง 30 นาทีเทา่ นั้น หรือมกี ฎห้ามไมใ่ ห้นาอาหารเครื่องด่ืมมา
รบั ประทานขณะใชง้ านคอมพิวเตอร์ก็ควรปฏบิ ตั ิตาม ในบางแหง่ ห้ามดาวน์โหลดตดิ ต้งั อะไรลงบนเคร่ือง
คอมพิวเตอร์ก็ควรจะปฏิบตั ิตาม

10) คานงึ ถึงสงิ่ ทจ่ี ะเกิดข้นึ กับสงั คมอันติดตามมาจากการกระทาของท่าน ในการใชง้ านอินเทอรเ์ นต็
บางคร้งั อาจมกี ารโพสตภ์ าพ โพสต์ข้อความที่ใหเ้ กิดความวุ่นวายได้ เพราะฉะนั้นควรมีความรับผดิ ชอบในการโพสต์
ที่ไม่ทาร้ายสังคมและโดยรวม

กฎหมายทเ่ี ก่ียวขอ้ งกับคอมพวิ เตอร์
1) พระราชบัญญัตวิ า่ ด้วยการกระทาความผิดเกี่ยวกับคอมพวิ เตอร์ พ.ศ. 2550 สาระสาคญั ที

ผู้ใช้คอมพิวเตอร์ อนิ เทอรเ์ น็ต ควรทราบจากพระราชบญั ญัตวิ ่าด้วยการกระทาความผดิ เกยี่ วกบั คอมพวิ เตอร์ พ.ศ.
2550 มดี ังน้ี หมวด 1 มาตรา 1 ถงึ 4 เป็นขอ้ ความท่ัวไปที่ระบถุ ึงความเป็นมาของ พ.ร.บ. ฉบับน้ี ท่จี ะตอ้ งทราบ
และเกย่ี วข้องกับผใู้ ห้บรกิ ารและผ้ใู ช้ จะเรมิ่ จากมาตรา 5 จนถงึ มาตรา 16 นอกจากนน้ั ในหมวด 2 – 3 จะเป็นเรื่อง
ของพนักงานเจ้าหน้าท่ี และอานาจหน้าทขี่ องเจา้ พนักงาน

เหตผุ ลในการประกาศใช้พระราชบัญญตั ิฉบบั นี้ คือ เนอื่ งจากในปจั จุบนั ระบบคอมพวิ เตอร์ได้
เปน็ ส่วนสาคัญ ของการประกอบกิจการ และการดารงชีวติ ของมนุษย์ หากมผี ูก้ ระทาดว้ ยประการใด ๆ ให้ระบบ
คอมพวิ เตอร์ไมส่ ามารถทางานตามคาส่ังท่ีกาหนดไว้ หรอื ทาใหก้ ารทางานผดิ พลาดไปจากคาส่งั ที่กาหนดไว้ หรอื ใช้
วิธกี ารใด ๆ เข้าล่วงรู้ขอ้ มูล แกไ้ ข หรือทาลายข้อมลู ของบคุ คลอน่ื ในระบบคอมพวิ เตอร์โดยมชิ อบ หรอื ใชร้ ะบบ
คอมพิวเตอร์ เพ่ือเผยแพร่ข้อมูลคอมพิวเตอรอ์ นั เป็นเท็จ หรือมลี กั ษณะอันลามกอนาจาร ย่อมก่อใหเ้ กิดความ
เสียหาย กระทบกระเทือนต่อเศรษฐกิจ สังคม และความมั่นคงของรัฐ รวมทั้งความสงบสุขและศีลธรรมอันดีของ
ประชาชน สมควรกาหนดมาตรการเพื่อป้องกนั และปราบปรามการกระทาดงั กลา่ ว

2) พระราชบญั ญัตวิ ่าดว้ ยการกระทาความผิดเกีย่ วกบั คอมพวิ เตอร์ (ฉบับท่ี 2) พ.ศ. 2560
พระราชบัญญัติวา่ ดว้ ยการกระทาความผิดเกยี่ วกับคอมพวิ เตอร์ (ฉบับท่ี 2) พ.ศ. 2560 ได้ ถูกประกาศลงเว็บไซต์
ราชกจิ จานุเบกษา เม่ือวันที่ 24 มกราคม 2560 โดยในมาตรา 2 ของพระราชบัญญัตนิ ี้ ระบวุ ่าให้บังคับใช้เมื่อพน้
กาหนด 120 วนั นับแตว่ นั ประกาศในราชกิจจานเุ บกษา สาระสาคญั ของ พ.ร.บ.คอมพวิ เตอร์ ฉบบั แกไ้ ขเพ่ิมเตมิ

คลปิ สือ่ การเรยี นรู้
https://youtu.be/zWgDkKa06kA

https://youtu.be/0B1pvOJ_chs