สามก๊ก ตอน กวนอูไปรับราชการกับโจโฉ

4

5

เลม่ งานวรรณคดี
เรื่อง สามก๊ก ตอน กวนอูไปรับราชการกบั โจโฉ

จดั ทำโดย

นางสาวชดิ ชนก มีสุข เลขท่ี ๖

นางสาวภคพร นกดี เลขท่ี ๒๓

นางสาววรภร วงศ์วราศยั เลขที่ ๒๙

นางสาวสุขวิมล สุรริ ักษ์ เลขท่ี ๓๔

นางสาวอภิชยา พวงศภุ วิวัฒน์ เลขที่ ๓๙

นางสาวอาภัสรา ภฆู งั เลขที่ ๔๐

นายพีระศลิ ป์ กจิ สุวรรณรตั น์ เลขท่ี ๔๒

ชัน้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๖/๙

เสนอ
คณุ ครูชมัยพร แก้วปานกัน

เล่มงานวรรณคดเี ล่มนี้เปน็ ส่วนหนึ่งของรายวชิ าภาษาไทย ๕ (ท๓๓๑๐๑)
ภาคเรยี นที่ ๑ ปกี ารศึกษา ๒๕๖๕

โรงเรียนสงวนหญิง จังหวัดสุพรรณบุรี

ก6

คำนำ

รายงานฉบับนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิชาภาษาไทยและวัฒนธรรมและเป็นการศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง
เกี่ยวกับเรื่องสามก๊ก ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับประวัติความเป็นมาของสามก๊ก ผู้แต่ง ลักษณะของคำประพันธ์
เนื้อเรื่องของสามก๊ก

ทง้ั เนอ้ื หาและข้อมูล ได้มกี ารศึกษาและรวบรวมจากทางหนังสือและอนิ เตอรเ์ น็ต โดยคณะผู้จดั ทำหวัง
เป็นอย่างยิ่งว่ารายงานฉบับนี้จะมีประโยชน์แก่ผู้อ่านทุก ๆ ท่าน หากมีข้อผิดพลาดประการใด ทางผู้จัดทำจึง
ขออภัยไว้ ณ ทน่ี ดี้ ้วย

คณะผู้จัดทำ

๑๙ สิงหาคม ๒๕๖๕

สารบญั ข7
เรอื่ ง
คำนำ หน้า
สารบญั ก
สามก๊ก ตอน กวนอูไปรับราชการกบั โจโฉ ข

-ความเป็นมา ๑
ประวัติผู้แตง่ ๒
ลักษณะคำประพันธ์ ๓
เนอื้ เรื่อง
๔-๖
-เนื้อเรื่องเต็ม แบบย่อ ๗-๑๖
-เนือ้ เรอื่ ง สามก๊ก ตอน กวนอูไปรบั ราชการกบั โจโฉ
วิเคราะหค์ ณุ ค่า ๑๗-๑๘
-ด้านเนื้อหา ๑๘-๑๙
-ดา้ นวรรณศิลป์ ๑๙-๒๑
-ด้านสงั คม ๒๒-๒๕
อภธิ านศพั ท์ ๒๖
บรรณานกุ รม

๑

ความเป็นมา

สามก๊ก เป็นวรรณกรรมจีนอิงประวัติศาสตร์ ที่เรื่องราวและเหตุการณ์ต่าง ๆ เกิดขึ้นจริงใน
ประวัติศาสตร์ของจีน ซึ่งเนื้อหาโดยรวมเป็นการเล่าแบบบรรยายเกี่ยวกับเหตุการณ์ในปลายสมัยราชวงศ์ฮั่น
และจีนในขณะนั้นบ้านเมืองเกิดเหตุการณว์ ุ่นวายระส่ำระสาย เกดิ การแตกแผน่ ดินออกเปน็ ก๊กต่าง ๆ รวมสาม
ก๊กด้วยกัน รวมทั้งมีการทำสงครามอันยาวนานนับ ๑๐๐ ปี และสุดท้ายจีนที่แตกออกเป็นก๊กเป็นเหล่าก็
กลับมารวมเป็นจีนแผ่นดินใหญ่อีกครั้งในสมัยราชวงศ์จิ้นขึ้นปกครองประเทศจีนต่อ ภายหลังได้มีการชำร ะ
ประวัตศิ าสตรแ์ ละเร่ืองราวต่าง ๆ ในอดีตในยุคนนั้ โดยนักปราชญช์ าวจนี ช่อื ตนั ซ่วิ

๒

ประวัตผิ ้แู ต่ง

หลัว กวั้นจง ตามสำเนยี งกลาง หรือ ลอ่ กวนตง ตามสำเนยี งฮกเกยี้ น เปน็ ปราชญ์และนกั ประพนั ธ์ชาว

จีน มีชีวิตอยู่ในช่วงศตวรรษที่ ๑๔ (ค.ศ. ๑๓๓๐-ค.ศ. ๑๔๐๐) หรือยุคปลายของราชวงศ์หยวน ต่อถึงต้น

ราชวงศ์หมิง ล่อกวนตงเป็นผู้แต่งนิยายอิงประวัติศาสตร์เรื่องสามก๊ก

และได้ชื่อว่าเป็นผู้ปรับปรุงเรื่อง ๑๐๘ ผู้กล้าหาญแห่งเขาเหลียงซาน

ซึ่งนับเป็น ๒ ใน ๔ สุดยอดวรรณกรรมจีน (อีกสองเรื่องคือ ไซอิ๋ว และ

ความฝันในหอแดง) ชีวประวัติของล่อกวนตงไม่ใคร่แน่ชัด แต่มีการ

ยืนยันว่าเขามีชีวิตอยู่ในช่วงปลายราชวงศ์หยวนถึงต้นราชวงศ์หมิงจริง

นกั ปราชญ์ผูห้ น่ึงช่ือ เจียจงหมิง บนั ทกึ ไว้ว่าเคยพบกบั ล่อกวนตงในราวปี

ค.ศ. ๑๓๖๔ และว่าเขาเป็นชาวไท่หยวน แต่นักประวัติศาสตร์ยุค

เดียวกันหลายคนต่างระบุบ้านเกิดของล่อกวนตง แตกต่างกันไป เช่นมา

จากหางโจวบ้าง หรือเจยี งหนานบ้าง แตไ่ ท่หยวน นา่ จะเป็นบา้ นเกิดของ หลวั กวัน้ จง หรอื ล่อกวนตง
เขามากที่สุดเพราะเป็นที่ตั้งของบ้านตระกูลหลอ ซึ่งมีชื่อของล่อกวนตง

อยู่ในสาแหรกตระกูลด้วย โดยหลัว กวั้นจงแปลและเรียบเรียงเป็น

ภาษาไทยครั้งแรกโดยเจ้าพระยาพระคลงั (หน) ในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เม่ือ

ปี พ.ศ. ๒๓๔๕ ในรูปแบบสมุดไทย ตีพิมพ์ครั้งแรกโดยโรงพิมพข์ องหมอบรดั เลย์ ในปี พ.ศ. ๒๔๐๘ และได้รับ

การตพี ิมพซ์ ำ้ อีกครงั้ ภายใต้ชือ่ "หนังสือสามกก๊ ฉบับราชบัณฑติ ยสภา" โดยโรงพมิ พ์โสภณพิพรรฒธนากร ในปี

พ.ศ. ๒๔๗๑ ปัจจุบันสามก๊กฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ได้รับการตีพิมพ์ใหม่อีกหลายครั้งโดยหลาย

สำนักพิมพ์ถือเป็นวรรณกรรมจีนอิงประวัติศาสตร์เล่มที่ ๒ โดยแปลจากไซ่ฮั่นและเก่าแก่ที่สุดในไทย

เจ้าพระยาพระคลัง (หน) ได้รับยกย่องให้เป็นยอดเยี่ยมในบรรดากวีทั้งปวง สมัยธนบุรีและรัชกาลที่ ๑ ด้วยมี

ความสามารถเด่นในการแต่งคำประพันธ์ทุกประเภท งานวรรณคดีที่เป็นชิ้นสำคัญที่สุดของท่านคือ งานแปล

พงศาวดารจนี และพงศาวดารมอญ

เจ้าพระยาพระคลัง คอื หลวงสรวชิ ิตในรชั สมัยพระเจ้ากรุง
ธนบุรี เป็นบตุ รเจ้าพระยาสุรบดินทร์สรุ ินทรฤๅชยั (บญุ มี) และท่าน
ผู้หญิงเจริญ ต้นตระกูลสืบสายมาทางจีน เมื่อรับราชการครั้งกรุง
ธนบุรีเป็นนายด่านเมืองอุทัย ครั้งถึงสมัยรัตนโกสินทร์ ได้รับ
บรรดาศักดิ์เป็นพระยาพิพัฒนโกษา และบรรดาศักดิ์สุดท้ายเป็น
เจ้าพระยาพระคลัง (หน) ตำแหน่งจตุสดมภ์กรมท่า ถึงแก่
อสญั กรรมเมอื่ พ.ศ.๒๓๔๘ ในรัชกาลท่ี ๑ ท่านเปน็ ต้นตระกลู บญุ -
หลง งานนิพนธ์ของท่านนั้น นอกจากลิลิตเพชรพวง ซึ่งแต่งในครั้ง
กรุงธนบุรีแล้ว ยังมีสามก๊ก ราชาธิราช อิเหนาคำฉันท์ บทมโหรี
เรือ่ งกากี มหาเวสสนั ดรชาดก กัณฑ์กมุ ารกับกัณฑม์ ัทรี

๓

ลกั ษณะคำประพันธ์

เรื่องสามก๊กนี้แต่งด้วยลักษณะคำประพัทธ์ประเภทความเรียงร้องแก้ว โดยแปลจากภาษาจีนมาเป็น
ภาษาไทยแลว้ เรียบเรยี งใหม่ ใช้ประโยคกะทดั รดั ไม่มศี พั ทย์ าก ภาษาไมซ่ บั ซ้อน การพรรณนาเด่นชดั มบี ท
อุปไมยท่ีลึกซ้ึงคมคาย และไดร้ บั ยกย่องจากวรรณคดีสโมสรว่าเป็นหนังสือที่แต่งดีและเปน็ ยอดของความเรียง
นทิ าน

๔

เนื้อเรือ่ งเต็ม (แบบย่อ)

ภายหลังจากที่พระเจ้าฮั่นโกโจ ได้สถาปนาราชวงศ์ฮั่นจนมีการสืบทอดราชวงศ์มามากกว่าสี่ร้อยปี
ในยุคสมัยของพระเจ้าเลนเต้เกิดการขัดแย้งกันเองภายในราชวงศ์ฮั่นจนถึงการแย่งชิงอำนาจและราชสมบัติ
พระเจ้าเลนเต้ไม่ทรงตั้งตนในทศพิธราชธรรม ขาดความเฉลียวฉลาด เชื่อแต่คำของเหลา่ สิบขันที เหล่าขุนนาง
ถอื อำนาจขูดรีดราษฎรจนไดร้ ับความเดือดร้อนไปท่ัว โจรผรู้ า้ ยชกุ ชมุ ปล้นสะดมไปท่ัวแผ่นดิน ดังจดหมายเหตุ
ของจีนตอนหนึง่ ไดบ้ ันทึกไวว้ า่ "ขนุ นางถอื ราษฎรดั่งหนึ่งอรริ าชศัตรู ขูดรดี ภาษาอากรโหดรา้ ยยิง่ กว่าเสือ" เกิด
กบฏชาวนาหรือกบฏโจรโพกผ้าเหลืองนำโดยเตียวก๊ก หัวหน้ากลุ่มโจรโพกผ้าเหลืองออกปล้นชิงเมืองต่าง ๆ
จนเกดิ ความวนุ่ วายไปท่ัวราชสำนัก แตกแยกแผ่นดนิ เปน็ กก๊ เป็นเหลา่ จำนวนมาก

เลา่ ปี่ กวนอูและเตียวหุย สามพ่นี อ้ งรว่ มคำสาบานในสวนทอ้ ต่างชักชวนเหล่าราษฎรจัดตั้งเป็นกองทัพ
ร่วมกับทหารหลวง ออกต่อสู้และปราบโจรโพกผ้าเหลืองได้สำเร็จ เล่าปี่ได้ความดีความชอบในการปราบกบฏ
โจรโพกผา้ เหลอื งเป็นแคเ่ พียงนายอำเภออันห้อกวน กวนอูและเตยี วหยุ ไมไ่ ดร้ ับการแต่งต้ังให้ดำรงตำแหน่งใดๆ
เป็นแค่เพียงทหารม้าถือเกาฑัณฑ์ระวังภัยแก่เล่าปี่ ภายหลังพระเจ้าเลนเต้สวรรคต เกิดการแย่งชิงราชสม บัติ
ระหว่างพระราชโอรสทั้งสองพระองค์แต่ต่างพระชนนี พระเจ้าหองจูเปียนได้สืบทอดราชสมบัติโดยมีพระนาง
โฮเฮาผูเ้ ป็นมารดาเปน็ ผสู้ ำเร็จราชการแผ่นดิน แต่ในราชสำนกั คงเกดิ ความวุ่นวายจากเหล่าขนั ทที ั้งสิบ

โฮจิ๋นผู้เป็นพระเชษฐาของพระนางโฮเฮาจึงวางอุบายให้ตั๋งโต๊ะมาช่วยกำจัดเหล่าขันที แต่ข่าวการ
กำจัดสิบขันทีเกิดรั่วไหล โฮจิ๋นกลับถูกลวงไปฆ่าทำให้เหล่าทหารของโฮจ๋ินยกกำลังเข้าวังหลวงเพือ่ แก้แค้นจน
เกิดจลาจลขึ้น ภายหลังตั๋งโต๊ะยกทัพมาถึงวังหลวงและใช้กลยุทธ์ตีชิงตามไฟฉวยโอกาสในขณะที่เกิดความ
วนุ่ วายยึดอำนาจมาเป็นของตน สงั่ ถอดพระเจ้าหองจูเปียนและปลงพระชนม์ และสถาปนาพระเจ้าหองจูเหียบ
ขึ้นแทน ทรงพระนามว่าพระเจ้าเหี้ยนเต้ และสถาปนาตนเองเป็นพระมหาอุปราช มีฐานะเป็นบิดาบุญธรรม
ของพระเจา้ เหย้ี นเต้

ต๋งั โตะ๊ ถืออำนาจเป็นใหญ่ในราชสำนัก สงั่ ประหารผทู้ ี่ไม่เห็นด้วยกันตนเองจนเหล่าขุนนางพากันโกรธ
แค้น โจโฉพยายามลอบฆ่าตั๋งโต๊ะแต่ไม่สำเร็จจนต้องหลบหนีไปจากวังหลวงและลอบปลอมแปลงราชโองการ
นำกำลงั ทพั จากหวั เมืองตา่ ง ๆ มากำจดั ตั๋งโต๊ะ แต่กองทัพหัวเมืองกลับแตกแยกกันเองจงึ ทำให้การกำจัดตั๋งโต๊ะ
ล้มเหลว ออ้ งอนุ้ จงึ วางกลยทุ ธส์ าวงามยกเตยี วเสีย้ นบตุ รสาวบุญธรรมให้แก่ตั๋งโต๊ะและลโิ ปบ้ ุตรบญุ ธรรม จนตั๋ง
โต๊ะผิดใจกับลิโป้เร่ืองนางเตียวเสี้ยน ทำให้ลิโป้แค้นและฆ่าตั๋งโต๊ะ หลังจากตั๋งโต๊ะตาย ลิฉุยและกุยกีได้เข้ายึด
อำนาจอีกคร้ังและฆ่าอ้องอุ้นตาย รวมท้งั บังคับพระเจ้าเหีย้ นเต้ให้อยู่ภายใต้อำนาจ สร้างความคับแค้นใจให้แก่
พระเจา้ เหย้ี นเต้เปน็ อยา่ งยิ่ง จนมีรบั สั่งให้เรยี กโจโฉมาช่วยกำจดั ลฉิ ุย กยุ กีและเหลา่ ทหาร

โจโฉเข้าปราบปรามกบฏและยึดอำนาจในวังหลวงไว้ได้ แต่เกิดความกำเริบเสิบสานทะเยอทะยาน
ถึงกับแต่งตั้งตนเองเป็นมหาอุปราช ควบคุมพระเจ้าเหี้ยนเต้ให้อยู่ภายใต้อำนาจอีกครั้ง ข่มเหงรังแกเหล่า ขุน
นางที่สุจริต พระเจ้าเหี้ยนเต้เกิดความคับแค้นใจจึงใช้พระโลหิตเขียนสาสน์ลับบนแพรขาวซ่อนไว้ในเส้ือ
พระราชทานแก่ตังสนิ เพื่อใหช้ ่วยกำจดั โจโฉ โดยมตี ังสินเป็นผูร้ วบรวมเหล่าขนุ นางท่จี งรักภักดีคิดกำจัดโจโฉแต่
ถูกจับได้ทำให้เหล่าขุนนางถูกฆ่าตายหมด ความอสัตย์ของโจโฉแพร่กระจายไปทั่วทำให้บรรดาหัวเมืองต่าง ๆ

๕

พากันแข็งข้อไม่ยอมข้ึนด้วย โจโฉจึงนำกำลงั ยกทัพไปปราบปรามได้เกือบหมด แต่ไม่สามารถปราบปรามเล่าปี่
และซนุ กวนได้

เล่าปี่เป็นเชือ้ สายราชวงศ์ฮ่ันมีศักดิ์เป็นอาของพระเจ้าเหี้ยนเต้ทีม่ ีความยากจนอนาถา มีคนดีมีฝีมือไว้
เป็นทหารหลายคนแต่มีกำลังไพร่พลน้อย ทำให้ต้องคอยหลบหนีศัตรอู ยู่เสมอไมอ่ าจเป็นใหญ่ในแผ่นดินได้ จน
ได้พบกับตันฮกซึ่งต่อมากลายเป็นที่ปรึกษากองทัพแก่เล่าปี่ ภายหลังตันฮกถูกเทียหยกและโจโฉวางกลอุบาย
แย่งชิงตวั ไปจากเลา่ ปี่ ก่อนจากไปตันฮกได้ใหเ้ ล่าปี่ไปเชิญขงเบง้ มาเป็นทีป่ รึกษาเพื่อชว่ ยวางแผนกำลังรบ เล่า
ปไ่ี ปเชิญขงเบ้งท่กี ระท่อมหญ้าถึงสามครัง้ จึงได้ขงเบ้งมาเป็นที่ปรกึ ษาให้แก่กองทัพ และสามารถต้งั ตนเป็นใหญ่
ในเมอื งเสฉวนได้ สำหรบั ซนุ กวนเป็นเจา้ เมืองกงั ตั๋งโดยการสืบสกลุ เปน็ เจา้ เมืองทม่ี ศี ีลธรรม ปกครองบ้านเมือง
ด้วยความยุติธรรมจึงเป็นที่เคารพนับถือและยอมสวามิภักดิ์มากมาย ทั้งสามฝ่ายต่างทำศึกสงครามกันตลอด
แต่กไ็ ม่อาจเอาชนะซ่ึงกนั และกนั ได้

โจโฉตั้งตนเป็นใหญ่ในดินแดนทางภาคเหนือ ปกครองแคว้นวุยซึ่งเป็นแคว้นใหญ่สุด มีกำลังทหาร ที่
ปรึกษาและกองทัพทแี่ ขง็ แกร่ง ซนุ กวนต้ังตนเปน็ ใหญ่ทางดนิ แดนทางภาคตะวนั ออกเฉียงใต้ ปกครองแคว้นง่อ
เริ่มจากบรเิ วณปากแม่นำ้ แยงซีเกยี ง มีกองกำลังทหารจำนวนมาก และเลา่ ปป่ี กครองดินแดนทางภาคตะวันตก
ปกครองแคว้นจ๊ก ซึ่งต่างคานอำนาจซึ่งกันและกัน เป็นพันธมิตรและศัตรูกันมาตลอด โดยร่วมทำศึกสงคราม
ระหว่างแคว้นหลายตอ่ หลายครั้งเช่นศึกเซ็กเพ็กซึง่ เป็นการร่วมทำศึกสงครามระหว่างซุนกวนและเลา่ ปีใ่ นการ
ตอ่ ตา้ นโจโฉ , ศึกหบั ปา๋ ทีเ่ ป็นการทำศึกระหว่างซุนกวนและโจโฉ, ศึกด่านตงกว๋ นที่เป็นการทำศึกระหว่างโจโฉ
และม้าเฉียวเป็นต้น และเมื่อโจโฉตาย โจผีบุตรชายขึ้นครองราชสมบัติแทน สั่งปลดพระเจ้าเหี้ยนเต้และ
สถาปนาตนเองเปน็ จักรพรรดิ ทรงพระนามวา่ พระเจา้ เหวินต้ี ก่อตั้งราชวงศใ์ หมค่ ือราชวงศ์วยุ

เลา่ ปซ่ี ง่ึ เป็นเชื้อสายราชวงศ์ฮั่นกส็ ถาปนาตนเองเป็นจักรพรรดิสืบทอดราชวงศ์ฮน่ั โดยใชเ้ มืองเสฉวนเป็นเมือง
หลวง ซุนกวนซึ่งไม่ยอมขึ้นกับพระเจ้าโจผีหรือเล่าปี่จึงตั้งตนเองเป็นจักรพรรดิ ปกครองเมืองกังตั๋ง ทำให้
ประเทศจีนในขณะนั้นแตกแยกออกเป็นสามอาณาจักรหรือที่เรียกขานกันว่าสามก๊กได้แก่ฝ่ายจ๊กก๊กของเล่าปี่
วุยก๊กของโจผีและง่อก๊กของซุนกวน ภายหลังจากเล่าปี่สถาปนาตนเองเป็นพระเจ้าฮันต๋ง ได้ให้กวนอูไปกิน
ตำแหน่งเจ้าเมืองเกงจิ๋ว ซึ่งแต่เดิมเป็นของซุนกวน และโลซกรับเป็นนายประกันให้แก่เล่าปี่ขอยืม โดยจะ
ยนิ ยอมคนื เกงจิว๋ ให้เม่ือตีได้เสฉวน ซนุ กวนพยายามเป็นพันธมิตรต่อกวนอูดว้ ยการสู่ข่อบตุ รสาวของกวนอูเพ่ือ
ผูกสัมพันธ์ แตก่ วนอูปฏิเสธการสู่ขอของจูกัดก๋นิ ซงึ่ รบั เปน็ เถา้ แก่มาเจรจาสู่ขอ จนกลายเป็นชนวนเหตุสำคัญให้
ซุนกวนเปน็ พนั ธมิตรต่อโจโฉ และนำกำลังทหารมาโจมตีเกงจว๋ิ จนกวนอูพลาดท่าเสียทีลกซนุ และลิบองด้วยกล
ยุทธ์ปดิ ฟ้าข้ามทะเลจนเสียชีวติ

การเสียชีวิตของกวนอู เป็นเหตใุ หพ้ ระเจ้าเล่าปนี่ ำกำลังทหารไปโจมตีงอ่ ก๊กเพื่อล้างแคน้ และเป็นเหตุ
ให้เตียวหุยเสียชีวิตในเวลาต่อมา พระเจ้าเล่าปี่ถูกลกซุนเผาค่ายทหารย่อยยับจนแตกพ่ายกลับเสฉวน และสิ้น
พระชมน์ในเวลาตอ่ มา ขงเบง้ เป็นผ้สู ืบทอดเจตนารมณข์ องพระเจา้ เล่าป่ีในการรวมแผ่นดินให้เป็นหนง่ึ โดยเปดิ
ศึกกับแควน้ วุยมาโดยตลอด รวมทั้งทำศึกสงครามกับเบ้งเฮ็กผู้ปกครองดนิ แดนทางใต้ พระเจา้ โจผี พระเจ้าเล่า
ป่ีและพระเจ้าซุนกวนสวรรคต เชอื้ สายราชวงศ์เร่ิมออ่ นแอ สมุ าเจยี วซึ่งดำรงตำแหนง่ เป็นมหาอุปราชของวุยก๊ก
สามารถเอาชนะจ๊กก๊กและควบคุมตัวพระเจ้าเล่าเสี้ยนมาเป็นเชลยได้สำเร็จ หลังจากสุมาเจียวตาย สุมาเอี๋ยน
บุตรชายสืบทอดตำแหน่งแทนและช่วงชิงราชสมบัติของวุยก๊กมาจากพระเจ้าโจฮวนและแต่งตั้งตนเองเป็น

๖

จกั รพรรดิ ก่อต้งั ราชวงศ์ใหม่คือราชวงศ์จิ้น พระเจ้าสมุ าเอี๋ยนสามารถปราบพระเจ้าซุนโฮแห่งง่อก๊กให้ยินยอม
สวามภิ กั ดไ์ิ ด้สำเร็จ แผน่ ดินจนี ทเี่ คยแตกแยกออกเปน็ ก๊กเป็นเหลา่ มายาวนาน กลับรวมกันเป็นอาณาจักรเดียว
ไดด้ งั้ เดมิ

เลา่ ป่ี กวนอแู ละเตียวหยุ

โฮจน๋ิ ตั๋งโต๊ะ

โจโฉ

๗

สามก๊ก ตอน กวนอไู ปรับราชการกับโจโฉ

โจโฉจงึ ออกจากพระราชวังกลับมาบ้านแลว้ ปรกึ ษาเทียหยกว่า ตงั สินกบั พวกหา้ คนซ่ึงคดิ ร้ายเราน้ันก็
ฆ่าเสียแล้ว ยังแต่เล่าปี่กับม้าเท้ง เราจะคิดประการใดจึงจะได้ตัวมาฆ่าเสีย เทียหยกจึงว่า ม้าเท้งไปอยู่เมือง
เสเหลียงนัน้ มีทหารเป็นอันมาก ถ้าท่านจะยกทัพไปตีเอา บัดนี้เมืองเราก็เป็นกังวลอยู่ ขอให้ท่านเร่งแต่งผู้มี
สติปัญญาไปเกลี้ยกล่อมหาตัวม้าเท้งกลับเข้ามา อย่าให้ทันม้าเท้งรู้ว่าท่านจับตังสินกับพวกเพื่อนฆ่าเสีย
ข้าพเจ้าเห็นว่าเท้งไม่แจ้งเนื้อความทั้งนี้ก็จะเข้ามา จึงจับฆ่าเสียก็จะได้โดยง่าย อันเล่าปี่นั้นไปอยู่เมื องชีจิ๋ว
ซ่องสุมทหารจะคอยรับกองทพั ท่าน บัดนี้ทห่ารอ้วนเสี้ยวกับทหารเราก็ยงั ตั้งรอกันอยู่ ณ ตำบลกัวต่อ เห็น
เล่าปี่จะให้มีหนังสอื ไปคิดกับอ้วนเสี้ยวเปน็ อันหน่ึงอันเดียวกัน ถ้าท่านยกกองทัพไปรบเล่าปี่ ดีร้ายอ้วนเสี้ยว
จะยกมาตีเมืองฮูโต๋เป็นมั่นคง ผู้ใดซึ่งจะต้านทานอ้วนเสี้ยวได้นั้นขัดสน โจโฉจึงตอบว่า เล่าปี่นั้นเป็นคนมี
สติปัญญา ถ้าละไว้ช้ากจ็ ะมกี ำลังมากขน้ึ อุปมาเหมือนลกู นกอันขนปีก ยังไมข่ ้ึนพรอ้ ม แมเ้ ราจะน่ิงไว้ให้อยู่ใน
รังฉะน้ี ถ้าขนข้นึ พร้อมแลว้ ก็จะบินไปทางไกลได้ ซึง่ จะจับตัวนั้นจะได้ความขัดสน อว้ นเส้ยี วน้ันมที หารมากก็
จรงิ แต่สตปิ ญั ญานอ้ ย จงึ จะคดิ ประการใดเรากไ็ ม่กลวั

ขณะนั้นพอกยุ แกเข้ามา โจโฉจงึ ปรึกษาวา่ เราจะยกทัพไปรบเล่าป่ี ณ เมืองชีจวิ๋ ฝ่ายทิศตะวันออก
แต่คิดเกรงอยู่ข้างฝ่ายทิศเหนือ เกลือกอ้วนเสี้ยวรู้ จะยกทัพมาโจมตีเอาเมืองฮูโต๋ ท่านจะคิดประการใด
กุยแกจึงว่า อันความคิดอ้วนเสี้ยวนั้นรู้ ถ้าจะการสิ่งใดก็รวดเร็ว จะใช้ผู้ใดอ้วนเสี้ยวมักคิดสงสัยมิวางใจ
ประการหนึ่งทหารทั้งปวงก็แก่งแย่งกันถึงจะยกมาตีเมืองฮูโต๋ ก็เห็นจะไม่สมความคิด อันเล่าปี่นั้นก็พึ่งได้
กลบั ไปอยูช่ ีจวิ๋ แลว้ ทหารของเรากต็ ิดไปดว้ ย ซ่ึงจะคดิ การศึกไปนนั้ เหน็ ทหารทัง้ ปวงไมพ่ ร้อมเปน็ ใจเดยี วกัน
ครั้นจะนิ่งไว้ทหารก็จะเป็นใจประนอมกันเข้า ขอเร่งบกทัพไปตีเมืองชีจิ๋วเสียก่อน โจโฉได้ฟังดังนั้นก็มีความ
ยินดี จึงตอบกยุ แกว่า ซ่งึ เราถามนีแ้ กล้งจะดูความคิดท่าน ท่านว่ามาก็เหมอื นน้ำใจเราคิด แล้วโจโฉก็เกณฑ์
ทหารได้ประมาณย่ีสบิ หมน่ื ยกออกจากเมอื งฮูโต๋

ฝ่ายม้าใช้รู้ว่าโจโฉยกมา จึงรีบไปเมืองชีจิ๋วบอกเนื้อความแก่ซุนเขียนว่า บัดนี้กองทัพโจโฉยกมา
ซุนเขียนแจ้งดังนี้ก็ไปบอกแก่กวนอู ณ เมืองแห้ฝือตามคำม้าใช้ แล้วว่าให้จัดแจงดังนั้นจึงว่า เราจะให้มี
หนังสือไปถึงอ้วนเสี้ยวอีก ให้ยกกองทัพมาช่วย จึงจะต้านทานโจโฉได้ เล่าปี่ก็แต่งหนังสือไปให้อ้วนเสี้ยว
ซุนเขียนก็รับเอาหนังสือไปถึงเมืองกิจิ๋ว จึงเข้าไปหาเมืองเตียนห้อง เล่าเนื้อความให้ฟังทุกประการ แล้วว่า
ท่านจงช่วยพาเข้าไปหาอ้วนเสี้ยว เตียนได้ฟังดังนั้นก็พาซุนเขียนเข้าไปถึงอ้วนเสี้ยว ซุนเขียนคำนับแล้วส่ง
หนงั สือให้ อ้วนเสย้ี วอ่านแจง้ แล้วมิได้ตอบประการใด แกลง้ ทำเปน็ ทุกข์

เตียนห้องเห็นหน้าอว้ นเสี้ยวน้ันเศร้าหมองจึงถามว่า วันน้ีข้าพเจ้าเห็นท่านไม่สบายนั้นมีวิตกส่ิงใดหรือ
อ้วนเสยี้ วจงึ บอกว่า เรานใี้ กล้จะตายอยู่แล้วจงึ ไม่มคี วามสบาย เตียนหอ้ งจงึ ว่า เหตุใดทา่ เจรจาเป็นอัปมงคล
อ้วนเสี้ยวจึงว่า ชีวิตเราจะตายวันนี้พรุ่งนี้ก็ไม่รู้ เราวิตกถึงบุตรห้าคน เห็นว่าบุตรสุดท้องนั้นมีสติปัญญาอยู่
บา้ ง แต่อายยุ งั เด็กนกั บัดนี้กป็ ่วยหนักอยู่ เราจึงไม่มีความสบายจึงคิดการสิง่ ใดมิได้ เตยี นห้องวา่ คนท้ังปวงก็
ลือชาปรากฏว่า ท่านเป็นใหญอ่ ยใู่ นหวั เมอื งฝา่ ยเหนือ เหตใุ ดทา่ นมาคดิ ยอ่ ทอ้ จะมาตีตวั ตายก่อนไขน้ ้ันไม่ควร
บัดนี้โจโฉก็ยกทัพไปตีเมืองชีจิ๋ว เมืองฮูโต๋หามีผู้ใดอยู่รักษาไม่ เล่าปี่ก็ให้หนังสือมาขอกองทัพท่านไปช่วย
ถ้าท่านยกกองทัพไปโจมตีเมืองฮูโต๋ครั้งนี้เห็นจะได้โดยง่าย อ้วนเสี้ยวจึงตอบว่า เราก็แจ้งอยู่ว่าครั้งนี้ได้ทีทำ
การศกึ แต่ใจเรานัน้ เปน็ หว่ งอยถู่ ึงบตุ ร ถา้ บุตรเปน็ อนั ตราย ขา้ หลังชีวติ เรากจ็ ะตายด้วย ประการหน่งึ มาตรา

๘

ว่าจะยกไปก็ไม่มีชัยชนะ ด้วยเหตุไม่สบาย แล้วสั่งซุนเขียนว่า ครั้งนี้เราไม่ยกไปแล้วจงไปบอกแก่เล่าปี่เถิด
ถ้าอับจนเขา้ กใ็ หม้ าหาเรา เราจะทำนบุ ำรุงมิใหข้ ัดสน

เตียนห้องไดย้ ินอ้วนเส้ียววา่ ดังนั้นก็โกรธวา่ เสียดายครง้ั นี้ได้ทีอยู่แล้ว ควรหรอื มาคิดเป็นห่วงด้วยลูก
เล็กเด็กน้อย เตียนห้องทอดใจใหญ่เดินกระทืบเท้าออกไป ซุนเขียนก็ลาอ้วนเสี้ยวกลับไปเมืองเสียวพ่ายแจ้ง
เนื้อความแก่เลา่ ปี่ตามคำอ้วนเสี้ยวว่า เล่าปี่ได้ฟังดังนั้นก็ตกใจจึงปรึกษาซุนเขยี นวา่ โจโฉยกกองทพั มาครั้งน้ี
เราจะคดิ อ่านรบพ่งุ ปอ้ งกันประการใด

เตียวหยุ จึงว่าแก่เล่าปี่ อันทัพโจโฉยกมาครั้งน้ี ถ้าจะละให้ตั้งลงก็จะมีกำลังทำการศึกคิดร้ายแก่
เรา บัดนี้กองทัพโจโฉก็ยกมาใกล้เมืองเราแล้ว เวลาค่ำวันนี้ข้าพเจ้าจะอาสาคุมทหารยกออกไปโจมตี
กองทัพโจโฉ อย่าให้ตั้งมั่นลงได้ น้องเราแต่ก่อนมาเห็นว่าไม่มีความคิด มีแต่ฝีมือรบพุ่งกล้าหาญ เราพึ่งได้
เห็นความคิดน้องเราทำกลอุบายจับเล่าต้ายได้ครั้งหนึ่ง มาครั้งนี้จะยกออกโจมตีกองทัพโจโฉมิให้ตั้งมั่นลงได้
ต้องใจเรานกั แลว้ เล่าปี่ก็ใหเ้ กณฑ์ทหารเตรียมไวส้ ำหรบั เล่าปี่กองหนง่ึ จดั ทหารไว้สำหรับเตยี วหุยกองหนึง่

ฝ่ายโจโฉยกกองทัพมาใกล้จะถึงเมืองเสียวพ่าย พอเกิดลมพายุใหญ่พัดหนักธงชัยซึ่งปักมาบนเกวียน
นั้นหักทับลง โจโฉเห็นวิปริตดังนั้นก็ให้ทหารหยุดตั้งคา่ ยมั่นไว้แล้วถามที่ปรึกษาวา่ ซึ่งลมพายุพัดมาถูกธงชยั
เราหักลงทั้งนี้ จะเห็นดีแลร้ายประการใด ซุนฮกจึงว่าซึ่งเกิดพายุใหญ่พัดธงชัยหักทับลงมานั้นเป็นลม
ตะวันออก เวลาค่ำวันนี้ดีร้ายเล่าปี่จะยกทัพออกมาปล้นค่ายเราเป็นมั่นคง พอมอกายเข้ามาว่าแก่โจโฉว่า
ลมตะวนั ออกพัดมาถกู ธงหักนน้ั ข้าพเจา้ เหน็ ว่ากลางคืนวนั นจ้ี ะมผี ูม้ าปล้นค่าย

โจโฉได้ฟังซุนฮกกับมอกายวา่ ต้องคำกันดังนน้ั จึงว่า ซงึ่ เกดิ ลมมาท้งั นีห้ ากเทพดาสำแดงเหตใุ หร้ ้เู พราะ
บุญของเรา โจโฉจึงให้แบ่งทหารเป็นสิบเอ็ดกอง กองหนึ่งให้อยู่รักษาค่าย แปดกองนั้นให้นายทหารเอกคุม
ทหารเลวยกแยกออกไปซุ่มอย่นู อกค่ายท้ังแปดทิศ ถา้ เหน็ กองทัพผู้ใดยกมาปล้นค่าย ก็ให้ทหารทั้งแปดกองตี
กระหนาบล้อมเข้ามา สองกองนนั้ ใหแ้ ยกกนั ไปตง้ั สกัดอย่ปู ากทางเมืองชจี ๋วิ กองหน่งึ เมืองแห้ฝือกองหน่งึ

ครั้นเวลาสองยาม เล่าปี่กับเตียวหุยก็คุมทหารออกมาจากเมืองเสียวพ่าย เตียวหุยนั้นคิดกำเริบว่า
ครั้งก่อนทำกลอุบายจบั เล่าปี่ได้ ครั้งนี้เลา่ ป่ีก็สรรเสริญความคิดเป็นอันมาก เตียวหุยจึงขี่ม้าคุมทหารเป็นกอง
หน้า ยกเข้าไปตีปล้นค่ายโจโฉ เตียวหุยเห็นคนในค่ายนั้นน้อย แล้วได้ยินเสียงทหารภายนอกโห่ร้องอื้ออึง
ท้งั คบเพลิงกส็ วา่ งขน้ึ เปน็ อันมาก จึงคิดว่าดีร้ายโจโฉจะคดิ กลอบุ าย ก็พาทหารกลับออกมาหาเลา่ ปี่

พอพบเตียวเลี้ยว เคาทู อิกิ๋ม ลิเตียน ซิหลง งักจิ้น แฮหัวตุ้น แฮหัวเอีย๋ น คุมทหารมกี ระหนาบ
ล้อมเข้ามาทั้งแปดทิศ ได้รบพุ่งฆ่ากันเป็นสามารถ แลทหารซึ่งเตียวหุยคุมมานั้น เป็นทหารเดิมของโจโฉก็
แตกเข้าหานายทหารทั้งแปดกองนั้น ยังเหลือทหารซี่งสนิทอยู่ประมาณสี่สิบเศษ เตียวหุยรบพุ่งป้องกันเป็น
สามารถ แล้วพาทหารสี่สบิ เศษนัน้ รบฝา่ ออกมาได้ จงึ คิดแต่ในใจว่า ครัน้ จะไปหาเล่าป่แี ลไปเมืองชจี ิ๋ว เมอื ง
แห้ฝือบัดนกี้ ไ็ ม่ได้ เห็นทหารโจโฉจะไปตง้ั สกดั อยปู่ ากทาง จึงพาทหารท้ังปวงหนีข้ึนไปอยบู่ นเขาบองเอ๋ยี งสนั

ฝ่ายเล่าป่ีน้ันขีม่ ้าคุมทหารยกหนุนเตียวหุยเข้าไป ครั้นได้ยนิ เสียงทหารโหร่ ้องอือ้ อึงล้อมคา่ ยโจโฉเขา้
มา เล่าปี่จึงคิดว่าเตียวหุยเข้าไปปล้นค่ายนั้น ดีร้ายจะเสียทีแก่โจโฉ พอแลเห็นแฮหัวตุ้นคุมทหารเข้ามาตัด
เอาทหารเลา่ ปี่ไปได้ประมาณกึง่ หนึ่ง เล่าปี่เห็นดงั นั้นกโ็ กรธ จงึ ขับมา้ เข้ารบด้วยแฮหัวตุ้น พอแฮหัวเอ๋ียนคุม

๙

ทหารตีกระหนาบเข้ามา เล่าปี่ก็ขับม้ารบพุ่งป้องกันเป็นสามารถ ทหารเล่าปี่ล้มตายบ้าง เข้าหาโจโฉบ้าง
เหลือทหารซึ่งสนิทอยู่ประมาณสามสิบเศษ เล่าปี่จึงพาทหารรบฝ่าออกมาจะกลับไปเมืองเสียวพ่าย แลเห็น
แสงเพลิงในเมอื งสว่างขึ้น เล่าปีจ่ ึงคิดวา่ ทหารโจโฉเขา้ ตีเอาเมืองได้แลว้ จงึ ขับมา้ พาทหารหนีไปถึงปากเมืองชี
จวิ๋ แลเมอื งแหฝ้ ือ เหน็ ทหารโจโฉต้ังสกัดอยู่ท้ังสองทางเป็นอันมาก จึงคิดว่าครัง้ นโ้ี จโฉยกมาทำการใหญ่หลวง
เรากับเตียวหยุ ต่างคนต่างแยกไป แลกวนอซู งึ่ อยรู่ ักษาครอบครัวในเมืองแห้ฝือนั้น ก็ยงั ไม่ได้รู้เหตุว่าดีแลร้าย
ซึ่งอ้วนเสี้ยวสั่งมาแก่ซุนเขียนว่า ขัดสนประการใดก็ให้ไปหาเถิดจะช่วยธุระนั้น ครั้งนี้จำจะไปอยู่อาศัยอ้วน
เสยี้ วอยกู่ ่อนจึงจะไดค้ ดิ การต่อไป แล้วเล่าป่ีก็พาทหารหนไี ปทางเมืองกจิ ว๋ิ พอพบลเิ ตียนคุมทหารสกัดทางอยู่
เล่าปี่ตกใจมิได้คิดอ่านสู้รบประการใด จึงทิ้งทหารสามสิบเศษเสีย ขับม้าหนีเอาตัวรอด ลิเตียนนั้นจับเอา
ทหารเลา่ ปีไ่ วไ้ ด้สิน้

ขณะเมอื่ เล่าป่ีควบมา้ ไปน้นั ทัง้ กลางวนั กลางคนื ได้ทางประมาณพันเส้น ครั้นถึงเมอื งเซียงจ๋ิวจึงบอก
แกน่ ายประตวู ่า เราจะเข้าไปหาอ้วนถำเจา้ เมืองซึ่งเป็นบุตรอ้วนเสย้ี ว นายประตูก็เอาเน้ือความเข้าไปบอกแก่
อ้วนถำ อ้วนถำมีความยินดี จึงออกมาคำนับรับเล่าปี่เข้าไป เล่าปี่จึงเล่าเนื้อความแต่หลังให้อ้วนถำฟังทุก
ประการ แล้ววา่ เราจะไปอาศยั อยกู่ ับอว้ นเสี้ยวผเู้ ป็นบิดา จะไดค้ ดิ อ่านกำจดั โจโฉเสีย

อ้วนถำไดฟ้ งั ดงั น้ันก็มีความสงสารเป็นอันมาก ก็ให้แต่งโต๊ะเล้ยี ง แล้วจัดแจงท่ียใู่ หเ้ ลา่ ป่อี าศัย จึงแต่งหนังสือ
บอกไปถึงบิดาตามคำเล่าปี่ให้ม้าใช้ถือไปก่อน แล้วให้ทหารป้องกันรักษาเล่าปี่ไปภายหลัง ม้าใช้มาถึงเมือง
กิจิ๋ว กเ็ อาหนังสอื นน้ั เข้าไปให้แก่อ้วนเสีย้ ว อว้ นเสี้ยวแจ้งเนือ้ ความก็มีใจยนิ ดี จึงพาทหารออกมาคอยรับเล่า
ปี่อยู่นอกเมือง ครน้ั เห็นเลา่ ป่ีมาถงึ อว้ นเสีย้ วจงึ วา่ แก่เล่าปวี่ า่ ทา่ นให้ซุนเขียนมาขอกองทัพนน้ั บุตรเราป่วย
หนักอยู่ จึงมิได้ยกไปช่วยท่าน ท่านอย่าน้อยใจแกเ่ ราเลย เรามีความวิตกอยู่มิไดข้ าด บัดนี้ท่านเสียเมืองไป
แกโ่ จโฉ แตต่ วั ท่านไดม้ าเหน็ หน้ากันน้ีเรามคี วามยินดีนกั

เลา่ ปจ่ี ึงวา่ ครง้ั น้ขี ้าพเจ้าเป็นคนอนาถ ซึง่ ท่านนับถือนค้ี ุณหาทสี่ ุดไม่ แตก่ อ่ นนน้ั ข้าพเจ้าก็แจ้งอยู่ว่า
น้ำใจท่านกว้างขวางอารี เลี้ยวทหารมิได้อนาทร ข้าพเจ้าก็คิดอยู่ว่าจะมาพึ่งอยู่ให้ท่านใช้ จะได้ช่วยกัน
กำจัดโจโฉเสีย บัดนี้เสียทีแก่โจโฉมาแต่ตวั แต่น้องข้าพเจ้าทั้งสองกับครอบครัวยังไม่รู้ว่าเป็นตายประการใด
ซึ่งข้าพเจ้ามาหาท่านแต่ผู้เดียวนี้มีความอัปยศแก่คนทั้งปวงเป็นอันมาก ครั้งนี้ข้าพเจ้าจะขอกินน้ำสบถอยู่ทำ
การดว้ ยทา่ นกวา่ จะสำเร็จ อ้วนเสยี้ วไดฟ้ งั ดงั นัน้ กม็ ีความยนิ ดี จงึ จัดแจงเครอ่ื งอปุ โภคแลเครื่องบริโภคให้เป็น
อนั มาก ทำนบุ ำรงุ เล่าป่ไี ว้ในเมอื งกจิ ๋ิว

ฝ่ายโจโฉในเวลากลางคืนนั้น คุมทหารเข้าตีเมืองเสียวพ่ายได้ แลยกกองทัพไปตีเมืองชีจิ๋ว แลบิต๊ก
บิฮอง กันหยง ซึ่งเล่าปี่ให้รักษาเมืองจึงคดิ กันว่า ทัพโจโฉยกมาครัง้ น้ีใหญ่หลวงนัก เห็นเราจะต้านทานมไิ ด้
ก็พากันหนีออกจากเมือง แต่ตันเต๋งเห็นจวนตวั จึงเปิดประตูเมืองออกไปรับโจโฉเป็นความชอบไว้ โจโฉเหน็
ดงั นั้นกม็ ีความยินดียกทหารเข้าไป จงึ กำชับทหารมิให้ทำอนั ตรายแกช่ าวเมือง แล้วปรึกษาแก่ทหารทั้งปวงว่า
เราจะยกทัพไปตเี อาเมอื งแหฝ้ ือ ท่านทัง้ ปวงจะเห็นประการใด

ซุนฮกจึงว่า ข้าพเจ้ารู้กิตติศัพท์ว่า เล่าปี่ให้กวนอูรักษาครอบครัวอยู่เมืองแห้ฝือ ซ่ึงท่านจะยกทัพไปตี
นน้ั ควรนัก ถา้ ละไวอ้ ้วนเสย้ี วกจ็ ะยกมาพาเอาครอบครวั เล่าป่ีไป โจโฉจงึ ตอบว่า อันกวนอูนั้นมฝี มี ือกล้าหาญ
ชำนาญในการสงคราม เราจะใคร่ได้ตวั มาเลี้ยงเปน็ ทหาร เราจะแต่งคนให้ไปเกล้ียกล่อมจึงจะได้ กุยแกจึงวา่

๑๐

อันน้ำใจกวนอูนั้นซื่อสัตย์ต่อเล่าปี่ ซึ่งจะให้คนไปเกลี้ยกล่อมเห็นกวนอูจะมิลงใจด้วย แลผู้ใดซึ่งจะไปเกล้ีย
กล่อมน้ันกวนอูก็คงจะฆา่ เสีย

เตียวเลี้ยวจึงว่า ข้าพเจ้ากับกวนอูได้รู้จักกันมา ครั้งนี้ข้าพเจ้าจะขออาสาไปเกลี้ยกล่อมกวนอูให้ได้
เทียหยกจึงวา่ ซึ่งเตียวเลี้ยวจะอาสาไปเกลีย้ กล่อมกวนอูนั้นเหน็ กวนอูจะไม่มา ข้าพเจ้าจะขออาสาล่อลวงให้
กวนอูออกจากเมืองแหฝ้ อื แล้ว ถ้าเห็นกวนอสู ิ้นความคดิ ลงเมื่อใด จึงให้เตยี วเลีย้ วไปเกล้ยี กล่อม

โจโฉจงึ ถามเทียหยกว่า ทา่ นจะคิดลอ่ ลวงประการใด เทยี หยกจงึ ว่า ทา่ นจบั ทหารเล่าป่ีไว้ได้เป็นอัน
มาก จงให้บำเหน็จรางวัลให้ถึงขนาด แล้วสั่งให้ทำตามคำเราจึงปล่อยเข้าไปในเมืองให้บอกว่าหนีกลับมาได้
ถ้าเราจะทำการก็ให้เป็นไส้ศกึ อยูใ่ นเมือง แล้วให้แตง่ ทหารไปรบล่อ ถา้ กวนอูไล่ออกมานอกเมืองแล้ว จึงให้
ทหารซึ่งซุ่มอยู่ท้ังสองขา้ งล้อมไว้ จึงแต่งให้ผู้มสี ติไปเกล้ียกลอ่ มกวนอูเหน็ จะได้โดยง่าย โจโฉเห็นชอบดว้ ยจึง
ให้เอาทหารเล่าปี่ซึ่งจับตัวไว้ ได้ประมาณสี่สิบคน แล้วให้บำเหน็จรางวัลเป็นอันมาก จึงสั่งเนื้อความตาม
คำเทียหยกว่าทุกประการ ทหารทั้งปวงก็เข้าไปหากวนอูในเมืองแห้ฝือ แล้วบอกว่าข้าพเจ้าหนีโจโฉมาได้
กวนอูได้ฟังดงั นั้นก็มไิ มม่ ีความสงสยั จงึ เอาไวใ้ ช้สอยอยู่

ครั้นเวลาสามยาม โจโฉจึงให้แฮหัวตุ้นคุมทหารห้าพันเป็นเป็นกองซุ่ม แล้วสั่งซิหลงกับเคาทูว่า
ถา้ กวนอูไล่แฮหวั ตุ้นออกมาก็ให้ยกทหารตั้งสกัดไว้คอยรบป้องกันอย่าให้กวนอูเป็นอันตราย นายทหารท้ังสาม
คนก็ยกไปเมืองแห้ฝือ โจโฉก็คุมทหารยกตามไปตั้งอยูแ่ ตไ่ กล แฮหัวตุ้นคุมทหารมาตั้งอยู่ใกล้เชิงกำแพงเมอื ง
แหฝ้ ือ

ฝ่ายกวนอูเห็นกองทัพมาตั้งประชิดอยู่ดังนั้นก็มิได้ยกออกรบพุ่ง ให้ทหารรักษาหน้าที่ไว้มั่นคง
แฮหัวตุ้นมิได้เห็นกวนอูยกออกมารบ จึงให้ทหารเลวร้องต่อล้อด่ากวนอูเป็นข้อหยาบชา้ กวนอูได้ยินดังนั้นก็
โกรธ จึงคุมทหารสามพันเปิดประตเู มืองออกมารบแฮหวั ตุน้ ไดส้ ิบเพลง แฮหวั ตุน้ แกล้งชักม้าหนี กวนอูมิได้รู้
กลอุบายก็ขับม้าไล่ไปทางไกลเมืองประมาณสองร้อยเส้น กวนอูได้คิดขึ้นมากลัวว่าทหารโจโฉจะยกทัพเข้ามา
ทำร้ายเมอื งแหฝ้ อื จงึ พาทหารกลับมา

พอไดย้ นิ เสยี งประทดั แลว้ แลเหน็ เคาทกู บั ซหิ ลงคุมทหารออกรบสกัดไวท้ ้ังซ้ายขวา กวนอูก็ขับม้าเข้า
รบพ่งุ เป็นสามารถ ซหิ ลง เคาทกู ็รบั รองป้องกันอยู่ กวนอจู ะกลับเข้าไปในเมอื ง พอพบแฮหวั ตุ้นคุมทหารมา
รบอ้อมสกัดทางไว้ ซิหลงกับเคาทูก็รบตีกระหนาบเข้ามา กวนอูนั้นป้องกันลูกเกาทัณฑ์ไว้เห็นสามารถ
จะกลบั เข้าเมืองก็ไม่ได้ จะหลีกไปขา้ งทางซ้ายขวาทหารก็หนนุ หนาเข้ามา แต่รบป้องกันอย่นู ั้นจนใกล้พลบค่ำ
กวนอูอิดโรยกำลังลงจึงคุมทหารหนีไปถึงเนินเขาแห่งหนึ่งก็ขึ้นหยุดพักอยู่บนเขานั้น แฮหัวตุ้น ซิหลง เคาทู
เห็นดงั นนั้ กค็ มุ ทหารเขา้ ลอ้ มเชิงเขาไว้

ฝา่ ยทหารเลา่ ป่ีซึ่งเข้าไปหากวนอูนั้น ครน้ั เวลาพลบคำ่ มิได้เหน็ กวนอูกลับเข้าเมืองกช็ วนกันเปิดประตู
ออกมาหวังจะรับโจโฉ ม้าใช้เหน็ ดงั นน้ั กเ็ อาเนื้อความมาบอกโจโฉ โจโฉมคี วามยนิ ดีก็คุมทหารเข้าเมืองแห้ฝือ
แล้วให้เอาเพลงิ เผาเมืองขึน้ หวังจะให้กวนอูเสยี นำ้ ใจ จึงสั่งให้ทหารรักษาครอบครัวเล่าปี่ไว้จงดี แล้วโจโฉก็
กลับมาเกณฑ์ทหารหนุนเข้าล้อมกวนอูไว้ กวนอูเห็นแสงเพลิงในเมืองสว่างขึ้นก็ตกใจ คิดถึงครอบครัวเล่าปี่
จงึ คมุ ทหารลงมาถงึ เชงิ เขา ทหารโจโฉรบสกดั ไวล้ งมามิได้ แลว้ รื้อกลับข้ึนเขาเป็นหลายครงั้ จนรุง่ ขน้ึ กวนอูจึง
ขี่ม้าพาทหารลงไปใกล้จะถึงเชิงเขา พอเห็นเตียวเลี้ยวขี่ม้าถือง้าวขึ้นมา กวนอูจึงถามว่า ท่านจะรบกับเรา

๑๑

หรอื เตยี วเลยี้ วจึงตอบว่า ข้าพเจา้ จะมารบกับท่านหามิได้ ซึ่งข้าพเจ้าข้ึนมาน้หี วงั จะแทนคุณทา่ น แลว้ เตียว
เลยี้ วลงจากม้าเอาง้าวน้ันวางไว้ เข้าไปคำนบั กวนอู กวนอูเหน็ ดงั นั้นก็ลงจากม้ารบั คำนับเตยี วเล้ียว แล้วถาม
เตยี วเลยี้ ววา่ โจโฉใชม้ าเกล้ยี กล่อมเราหรือ เตียวเลย้ี วจงึ ตอบว่า ทา่ นไดม้ ีคุณชว่ ยชีวิตข้าพเจ้าไว้ บัดนี้ท่าน
มคี วามทุกขใ์ หญห่ ลวง ข้าพเจ้าจงึ อุตส่าห์ข้ึนมาหวังจะแทนคณุ ทา่ น

กวนอูจึงถามว่า ท่านคิดถึงคุณเรานั้นจะช่วยเป็นกำลังเราหรือ เตียวเลี้ยวว่าหามิได้ กวนอูจึงว่า
ท่านจะมาเกลีย้ กล่อมแลช่วยเราหามิได้ ซึ่งท่านขึ้นมานีด้ ้วยเหตุสิ่งใดเล่า เตียวเลี้ยวจึงตอบว่า ท่านกับเล่าป่ี
เตียวหุยมีความรักกันเป็นอันมาก บัดนี้เล่าปี่กับเตียวหุยแตกไป ท่านก็ยังไม่รู้เหตุว่าเป็นแลตาย เวลาคืนนี้
มหาอุปราชยกกองทัพเข้าตีเมืองแห้ฝือได้ แล้วสั่งแก่ทหารทั้งปวงมิให้ทำอันตรายแก่อาณาประชาราษฎร
อันครอบครัวของเล่าปี่นั้น ก็แต่งให้ทหารไปพิทักษ์รักษามิใหผ้ ู้ใดทำอนั ตรายได้ ข้าพเจ้าเห็นว่ามหาอุปราชมี
ใจเมตตาผกู ความรักท่านถึงเพยี งน้ี จึงเอาเน้อื ความมาแจ้งแกท่ ่าน

กวนอูได้ฟังดังนั้นก็โกรธ จึงว่าแก่เตียวเลี้ยวว่า เดิมเราถามตัวว่าจะเกลี้ยกล่อมหรือ ตัวว่าหามิได้
แลตัวมากล่าวดังนี้ จะว่าไม่เกลี้ยกล่อมนั้นตัวจะประสงค์สิ่งใดเล่า แล้วว่าเราอยู่ในที่นี้ก็เป็นที่คับขันอยู่
ซึ่งเราจะเข้าด้วยผู้ใดนอกจากเล่าป่ีนั้นอย่าสงสัยตัวเราก็มิได้รักชีวิต อันความตายอุปมาเหมือนนอนหลับ
ท่านเร่งกลบั ไปบอกแก่โจโฉให้ตระเตรยี มทหารไวใ้ หพ้ ร้อม เราจะยกลงไปรบ

เตยี วเลีย้ วได้ฟังดังน้ันก็หัวเราะแลว้ ตอบว่า ซึ่งทา่ นว่าทั้งนโ้ี ทษมีอยู่กับตวั ท่านถงึ สามประการ คนทั้ง
ปวงจะล่วงครหานินทาท่านได้ กวนอูจึงว่า ตัวเราถือความสัตย์มั่นคงอยู่ว่า ถึงตัวตายก็มิได้เข้ากับผู้ใด
ซึ่งท่านว่ามีโทษสามประการนั้นด้วยเหตุส่ิงใดบา้ ง เตียวเลี้ยวจึงตอบว่า เดิมท่านเล่าปี่ เตียวหุยได้สาบานไว้
ตอ่ กันว่า เปน็ พ่ีน้องร่วมสุขแลทุกข์เป็นชวี ติ อันเดียวกัน ถ้าผู้ใดตายก็จะตายด้วย คร้ังนี้เล่าป่ีกับเตียวหุยแตก
ไป ท่านก็ไม่รู้ว่าเป็นหรือตาย แลบัดนี้ทหารก็น้อยนัก ซึ่งจะยกลงไปรบนั้น ถ้าท่านเป็นอันตรายถึงสิ้นชีวติ
ฝ่ายเล่าปี่ เตียวหุยยังมีชีวิตอยู่จะเที่ยวตามหาท่าน หวังจะช่วยกันคิดการต่อไป เมื่อท่านตายแล้ว เล่าปี่
เตียวหุยก็จะตายด้วย ซึ่งท่านสาบานไว้ต่อหน้ากันก็จะมิเสียความสัตย์ไปหรือ คนทั้งปวงก็จะล่วงนินทาว่า
ความคดิ ทา่ นนอ้ ย

ประการหนึ่ง เล่าปีก่ ม็ อบครอบครัวไวใ้ ห้ทา่ นรักษา ถา้ ทา่ นตายเสยี ภรรยาเล่าปี่ท้ังสองนั้นจะพึ่งผู้ใด
เลา่ อันตรายกจ็ ะมีต่างๆ การซงึ่ เล่าปป่ี ลงใจไวใ้ ห้ท่านกไ็ ม่เสยี ไปหรอื ข้าพเจ้าเหน็ ไม่ชอบเป็นสองประการ

อีกประการหนึ่งนั้น ท่านก็มีฝีมือกล้าหาญ แล้วแจ้วใจในขนบธรรมเนียมโบราณมาเป็นอันมาก
เหตุใดท่านจึงไม่รักษาชีวิตไว้คอยท่าเล่าปี่ จะได้ช่วยกันคิด การทำนุบำรุงแผ่นดนิ ให้อยู่เย็นเปน็ สุข ถึงมาตร
ว่าท่านจะได้รับความลำบากก็อุปมาเหมือนหนึ่งลุยเพลิงอันลกุ แลข้ามพระมหาสมุทรอันกว้างใหญ่ ก็จะลือชา
ปรากฏชื่อเสียงท่านไปภายหน้า ว่าเห็นชาติทหารมีใจสัตย์ซื่อกตัญญูต่อแผ่นดิน ซึ่งท่านจะมานะลงไปรบพุ่ง
กบั โจโฉ ถา้ ชวี ิตทา่ นตายเสยี คร้งั นก้ี ็จะไมม่ ชี ือ่ ปรากฏไป ขา้ พเจ้าเหน็ โทษสามประการฉะน้ี ขา้ พเจา้ จงึ ว่า

กวนอูได้ฟังดังนั้น ก็นิ่งตรึกตรองอยู่เป็นช้านาน ครั้นเห็นชอบด้วยจึงว่า ท่านว่าดังนี้ก็ควรแล้ว
แลโทษซึ่งมีสามประการนั้นก็จะให้เราทำประการใด เตียวเลี้ยวจึงว่า มหาอุปราชให้ทหารล้อมไว้เป็นอันมาก
ถ้าท่านมิสมัครเข้าด้วยเห็นชวี ติ ท่านจะถงึ แก่ความตายหาประโยชน์มิได้ ขอให้ท่านอยู่กับมหาอุปราชกอ่ นเถดิ
จะไดม้ ีประโยชนส์ ามประการ

๑๒

ประการหนึ่ง ซึ่งท่านสาบานไว้กับเล่าปี่ เตียวหุยว่าจะช่วยกันทำนุบำรุงแผ่นดิน ความสัตย์ข้อนี้จะ
ไดค้ งอยู่

ประการหน่ึง ท่านจะไดอ้ ยปู่ ฏบิ ตั ิรักษาพ่สี ะใภท้ งั้ สองมิใหเ้ ป็นอนั ตรายส่ิงใดได้เป็นสองประการ

อีกประการหนึ่งนั้น ตัวท่านก็มีฝีมือกล้าหาญมีสติปัญญา จะได้คิดการทำนุบำรุงพระเจ้าเหี้ยนเต้ให้
ครองราชยส์ มบตั สิ ืบไป ขา้ พเจา้ เห็นมีประโยชน์สามประการฉะนี้ จงึ เตือนสติทา่ นให้ดำรดิ ูจงควร

กวนอูตอบว่า ซึ่งท่านว่ามีประโยชน์แก่เราสามประการนั้นก็จริงอยู่ แต่เราจะขอสัญญาไว้สาม
ประการบ้าง ถ้ามหาอปุ ราชยอม เราจึงจะถอดเกราะออกเสีย แล้วจะลงไปหามหาอุปราช แม้ความประการ
ใดขาดแต่ข้อหนึ่ง เราก็จะสู้ตายเสีย ถึงมาตรว่าคนทั้งปวงจะครหานินทาเราก็เถิด เตียวเลี้ยวจึงว่า มหา -
อุปราชมีน้ำใจกว้างขวางอารนี ัก มกั สมาคมด้วยผู้มีสติปัญญา ถ้าทา่ นจะว่าประการใดมหาอุปราชก็คงจะยอม
ซ่ึงท่านจะขอสญั ญาสามประการน้นั คือข้อใดบ้าง

กวนอูจึงว่า เดิมเราได้สาบานกันไว้กับเล่าปี่ เตียวหุยว่าจะช่วยทำนุบำรุงพระเจ้าเหี้ยนเต้แลอาณา
ประชาราษฎรให้อยู่เย็นเป็นสุข ซึ่งเราจะสมัครเข้าด้วยนั้น เราจะขอเป็นข้าพระเจ้าเหี้ยนเต้ประการหน่ึง
เราจะขอปฏบิ ัติพ่ีสะใภ้เราทั้งสอง แลอยา่ ใหผ้ ้ใู ดเข้าออกกลำ้ กรายเข้าถึงประตูท่ีอยู่ได้ จะขอเอาเบี้ยหวัดของ
เล่าปซ่ี ึง่ เคยไดร้ ับพระราชทานน้ันมาใหแ้ ก่พส่ี ะใภเ้ ราท้งั สองประการหนึ่ง อกี ประการหนึง่ ถ้าเรารู้ว่าเล่าปี่อยู่
ที่แห่งใดตำบลใดถึงมาตรว่าเรามิได้ลามหาอุปราช เราก็จะไปหาเล่าปี่ แม้มหาปุราชจะห้ามเราก็ไม่ฟัง แล
เนือ้ ความสามประการน้ี ท่านจงเอาไปบอกแก่มหาอปุ ราชเถิด ถา้ ยอมตามคำเรา เราจะลงไปหาเตียวเลยี้ วก็ลา
กวนอแู ลว้ ข้นึ ม้า กลบั มาแจง้ เนือ้ ความแกโ่ จโฉทกุ ประการ

โจโฉได้ฟงั ดงน้นั ก็หวั เราะ แลว้ วา่ แตเ่ ตียวเล้ยี วว่า ซง่ึ กวนอไู ม่ยอมด้วยเรานั้น เราเปน็ ถงึ มหาอุปราช
กวนอูจะยอมเป็นข้าพระเจ้าเหี้ยนเต้ก็เหมือนเป็นบ่าวเรา ถ้าเราบังคับบัญชาราชการประการใดกวนอูก็จะไม่
ขัดได้ กับซึ่งกวนอูว่าจะปฏิบัติรักษาพี่สะใภ้ทั้งสองมิให้ผู้ใดแปลกปลอมเข้าไปถึงประตูที่อยู่นั้นเราก็ยอม
ทุกวันนี้อย่าว่าแต่ภรรยาเล่าปี่เลย ถึงภรรยาผู้น้อยลงไปเราก็มิได้ให้ทำหยาบช้า ซึ่งกวนอูจะขอเอาเบี้ยหวัด
เล่าปี่ให้แก่พี่สะใภ้นั้น เราจะให้ทวีขั้นอีก แต่ข้อซึ่งกวนอูรู้ว่าเล่าปี่อยู่แห่งใด มิได้ลาเราก่อนจะไปห ากันน้ัน
โจโฉสัน่ ศีรษะไม่ยอม แลว้ ว่ากวนอูเอาสัญญาฉะนี้ เราจะเอามาเลี้ยงไว้ใหม้ ีกำลังจะได้ประโยชนส์ ่ิงใดเล่า

เตียวเลี้ยวจึงว่า มหาอุปราชไม่แจ้งหรือ ในนิทานอิเยียงซึ่งมีมาแต่ก่อนว่า เดิมอิเยียงอยู่กับต๋งหาง
เปน็ เจ้าเมือง ตง๋ หางเลี้ยงอิเยยี งเปน็ ทนายใช้สอย คร้ันอยู่มายงั มีคเิ ป๊กเจ้าเมืองหน่ึงนน้ั ยกกองทัพมารบฆ่าต๋ง
หางตาย คิเป๊กได้อิเยียงไปไว้ จึงตั้งอิเยียงเป็นขุนนางที่ปรึกษา อิเยียงมีความสุขมาเป็นช้านาน แล้วเซียงจู
เจ้าเมืองห้นั กก๊ ยกทัพมารบฆ่าคเิ ป๊กตาย อเิ ยียงนม้ี ใี จเจบ็ แคน้ เปน็ อันมาก จงึ ไปยงั เมอื งหั้นก๊กแล้วเข้าซ่อนตัว
อยู่ในที่ลับ จะลอบทำร้ายเซียงให้ถึงแก่ความตาย เซียงจูจับได้ถึงสองครั้งมิได้เอาโทษ ให้ปล่อยอิเยียงเสีย
ครั้นอยมู่ าอเิ ยียงลอบเข้าไปซ่อนอยู่ถงึ ที่ข้างในหมายจะฆ่าเซยี งจูเสีย เซียงจกู จ็ บั ได้อีกจึงถามอิเยียงว่า ตัวจะ
ทำอันตรายเรา เราจับได้ถึงสองครัง้ แล้วก็มิเอาโทษ เราให้ปล่อยตัวเสียก็มิได้หลาบจำ รอื้ จะมาทำร้ายเราอีก
เราก็จับตัวได้ แลตัวผูกใจแค้นเราด้วยเหตสุ ิ่งใด อิเยียงจึงบอกว่า เดิมข้าพเจ้าอยู่กับต๋งหาง ต๋งหางเลี้ยงข้า
เจ้าเป็นทนายความใช้สอย ครั้นคิเป๊กยกไปฆ่าต๋งหางเสีย เอาตัวข้าพเจ้าไปตั้งให้เป็นขุนนางที่ปรึกษา
ได้ความสขุ เป็นอันมาก ครั้งน้ที ่านยกไปฆ่าคิเป๊กอีก ซ่งึ เป็นนายมคี ณุ แกข่ ้าพเจ้าเสีย ข้าพเจ้ามีใจเจ็บแค้นอยู่

๑๓

คิดอ่านมาหวังจะทำอันตรายท่าน หวังจะแทนคุณคิเป๊ก ซึ่งท่านจับข้าพเจ้าได้ถึงสองครั้งแล้วปล่อยเสียนั้น
ข้าพเจ้ายงั ไม่หายแค้น จงึ ลอบเข้ามาจะทำรา้ ยทา่ นอีกทา่ นก็จบั ได้ แลโทษข้าพเจา้ น้ีกถ็ ึงตายตามท่านจะโปรด
เถิด เซียงจจู ึงว่า เราจะปล่อยเสยี ตวั จะคิดทำร้ายเราอกี หรือไม่ อิเยยี งจึงว่า ทา่ นปลอ่ ยข้าพเจา้ เสีย ข้าพเจา้
ก็ยังคิดร้ายแก่ทา่ นกวา่ จะทำสำเร็จ ข้าพเจา้ จึงจะหายแคน้ ถา้ ทา่ นเอน็ ดูขา้ พเจา้ ข้าพเจา้ จะขอเสอื้ ซึ่งท่านใส่
แม้ท่านโปรดให้ ข้าพเจ้าจะสิ้นความพยาบาทท่าน เซียงจูได้ฟังดังนั้นก็คิดว่าอิเยียงนี้มีน้ำใจกตัญญู จะใคร่
ได้อิเยียงไว้จึงถอดเสื้อให้อิเยียง อิเยียงก็คำนับรับเอาเสื้อมา จึงถอดกระบี่ออกฟันเส้ื อเสียสามที แล้วว่า
แก่เซียงจวู า่ ข้าพเจ้าได้แทนคุณคเิ ปก๊ แลว้ อิเยียงกเ็ อากระบ่เี ชือดคอตาย

อันน้ำใจกวนอูนั้น ถ้าผู้ใดมีแล้วเห็นจะเป็นเหมือนอิเยียง อันเล่าปี่กับกวนอูนั้นมิได้เห็นพี่น้องกัน
ซึ่งมีความรักกันนั้น เพราะได้สาบานต่อกัน เล่าปี่เป็นแต่ผู้น้อย เลี้ยงกวนอูไม่ถึงขนาด กวนอูยังมีน้ำใจ
กตัญญูตอ่ เลา่ ป่ี จึงคดิ จะติดตามมิได้ท้ิงเสยี อนั มหาอุปราชมีวาสนากว่าเล่าป่ีเปน็ อันมาก ถา้ ท่านได้กวนอูมา
ไวท้ ำนุบำรงุ ให้ถงึ ขนาด เห็นกวนอจู ะมีกตญั ญูตอ่ ทา่ นยง่ิ นัก

โจโฉว่าแก่เตียวเลี้ยวว่า ท่านว่ากล่าวทั้งนี้ก็ชอบนัก จงเร่งขึ้นไปบอกแก่กวนอูว่า ซึ่งสัญญาสาม
ประการนั้นเรายอมแล้ว ท่านจงเร่งพากวนอูมาเถิด เตียวเลี้ยวจึงลาโจโฉขึ้นไปบอกแก่กวนอู กวนอูจึงว่า
ถา้ มหาอุปราชยอมดงั น้นั แล้ว ท่านจงลงไปบอกให้กองทัพซ่ึงล้อมเราไวน้ ั้นเลกิ เสีย เราจะเขา้ ไปแจ้งเนื้อความ
แก่พี่สะใภ้ทั้งสองคนก่อน ถ้าไม่เป็นอันตรายแล้ว จึงจะไปมหาอุปราช เตียวเล้ียวก็ลงไปบอกแก่โจโฉตามคำ
กวนอูว่า โจโฉได้ฟังดังนั้นก็ให้ม้าใช้ไปสั่งทหารซึ่งล้อมกวนอูยอมแก่ท่านครั้งนี้เกลือจะเป็นกลอุบาย โจโฉจึง
ตอบว่า กวนอูเป็นคนมีความสตั ยเ์ ห็นจะไม่คิดอา่ นล่อลวงเรา

ฝ่ายกวนอูครั้นเห็นทหารโจโฉถอยไป ก็พาทหารเข้าไปในเมืองแห้ฝือ เห็นราษฏรทั้งปวงปกติอยู่
จึงเข้าไปคำนับพี่สะใภ้ทั้งสองแล้วว่า ข้าพเจ้าเสียทีทำให้พี่ตกใจได้ความเดือดร้อนนั้นโทษข้าพเจ้าผิดนัก
พี่สะใภ้ทั้งสองจึงถามวา่ เจ้ายังแจ้งว่าเล่าป่ีนัน้ พลดั ไปอยู่ที่ใด กวนอูจึงบอกว่ายังไม่แจง้ พี่สะใภ้จึงว่าโจโฉก็
ได้เมืองแหฝ้ ือแลว้ เจ้าจะคดิ อ่านประการใด กวนอูจึงบอกเนือ้ ความใหท้ กุ ประการใด แลว้ ว่าบดั นีข้ ้าพเจา้ เข้า
มาปรึกษาด้วย พี่ทั้งสองจะเห็นประการใด นางกำฮูหยินจึงว่าเวลาคืนนี้โจโฉเข้าในเมืองได้พี่นี้เกรงอยู่ว่าจ ะ
เป็นอันตรายต่างๆเป็นเดชะบุญของเรา โจโฉกำชับทหารมิให้แปลกปลอมเข้ามาถึงประตูได้ ครั้งนี้เจ้ากับพี่ก็
อยู่ในเงื้อมมอื โจโฉแลเจ้าจะยอมเข้าอยู่ด้วยเขานัน้ ด้วยความจำเป็นก็ตามเถดิ แต่พี่เกรงอยู่ขอ้ หน่ึงว่า ถ้ารู้ว่า
เลา่ ป่อี ยแู่ ห่งใดเราก็จะพากันไปหาเกลอื กโจโฉจะมิให้ไป

กวนอูจงึ ตอบว่า ข้อน้ีพี่ทั้งสองอย่าวิตกเลย แมร้ ู้วา่ เลา่ ปอี่ ยู่แหง่ ใดเราจะพากนั ไปหา ถงึ มาตรว่าโจโฉ
จะขัดขวางไว้ ข้าพเจ้าจะคิดอ่านแกไ้ ขไปให้จงได้ แล้วกวนอูกล็ าพี่สะใภท้ ั้งสอง พาทหารประมาณสามสิบคน
ออกไปถึงหน้าค่ายโจโฉ โจโฉเห็นหวนอูมาก็แสดงความยินดี จึงออกไปรับกวนอูเข้ามา กวนอูจึงคำนับโจโฉ
แล้ววา่ ตวั ข้าพเจา้ เปน็ เชลยท่านมิได้ฆ่าเสยี แล้วออกไปรับขา้ พเจ้าถึงนอกค่ายน้นั คุณหาทสี่ ดุ มิได้

โจโฉได้ฟังดังนั้นจึงว่าแก่กวนอูว่า เราก็แจ้งอยู่ว่าท่านมีความสัตย์แลกตัญญู บัดนี้เรากับท่านได้พบ
กันเราก็มีความยนิ ดี กวนอูจึงตบว่าเตียวเลี้ยวไปบอกข้าพเจ้าว่า มหาอุปราชรบั ปฏิญาณทั้งสามประการแล้ว
ขา้ พเจา้ ก็มีความยนิ ดี เหน็ ว่าถึงนานไป เมือ่ หนา้ มหาอุปราชก็จะไม่คนื คำ โจโฉจงึ ว่า ซึง่ ปฏญิ าณของท่านน้ัน
เราได้ออกปากรับแล้ว ถึงจะเป็นประการใดถึงมาตรว่าเป็นทางกันดาราจะต้องข้ามมหาสมุทรแลลุยเพลิงก็ดี

๑๔

ข้าพเจ้าจะไปหาเล่าปี่ให้จงได้ แม้ข้าพเจ้ายังมิทันลามหาอุปราชก็ดี ขอท่านให้อภัยแกข่ ้าพเจา้ อย่าเคืองด้วย
เนื้อความข้อนี้เลย โจโฉว่า ซึ่งท่านรู้ข่าวเล่าปี่แล้วจะไปหาก็ตามเถิด แต่ให้ท่านตรึกตรองดูให้เห็นควรก่อน
แลว้ โจโฉกใ็ ห้กวนอูกินโตะ๊ แลว้ ว่าพรงุ่ น้เี ชา้ เราจะยกกลบั ไปเมอื งฮโู ต๋

กวนอูเข้าไปบอกพี่สะใภ้แล้ว ก็จัดแจงสิ่งของทั้งปวงแล้วออกมา ครั้นเวลาเช้าโจโฉก็ยกทหารไป
กวนอูจึงให้พี่สะใภ้ทั้งสองขึ้นขี่รถตามกองทัพโจโฉไป เวลาค่ำถึงที่ประทับตำบลใด โจโฉให้กวนอูกับภรรยา
เล่าปที่ ้งั สองคนนน้ั อย่เู รือนเดียวกัน หวังจะใหก้ วนอูคิดทำรา้ ยพีส่ ะใภ้ น้ำใจจะได้แตกออกจากเล่าปี่จะได้เป็น
สิทธิ์แก่ตัว ฝ่ายกวนอูให้พี่สะใภ้ทั้งสองนอนห้องข้างใน ตัวนั้นก็นั่งจุดเทียนดูหนังสือ รักษาพี่สะใภ้อยู่นอก
ประตูยันรุง่ มิได้ประมาทสกั เวลาหน่ึงจนถึงเมืองฮูโต๋ โจโฉรูด้ ังนั้นก็เกรงใจกวนอูว่ามีความสตั ยแ์ ลกตัญญตู อ่
เล่าปี่ โจโฉจึงใหก้ วนอูกับภรรยาเล่าป่ีไปอยู่ ณ ตึกสองหลังมชี านกลาง กวนอูจึงให้พี่สะใภ้ทัง้ สองคนนั้นอยู่
ตกึ หน่ึง แล้วให้ทหารทแ่ี ก่ราชการอยู่รักษาประมาณสบิ คน ตวั นนั้ อย่ตู กึ หนงึ่ ระวังรกั ษาพี่สะใภ้ทงั้ สอง

ครั้นอยู่มาวันหนึ่ง โจโฉจึงพากวนอูเข้าไปเฝ้าพระเจ้าเห้ียนเต้แล้วทูลว่า กวนอูคนนี้มีฝีมอื พอจะเป็น
ทหารได้ พระเจา้ เหย้ี นเต้ก็มีความยนิ ดจี งึ ต้ังกวนอูเปน็ นายทหาร โจโฉกับกวนอูก็ลากลับมาบา้ น โจโฉจงึ เชิญ
กวนอูกินโต๊ะ จัดแจงให้กวนอูนั่งที่สูงกว่าขุนนางทั้งปวง แล้วให้เครื่องเงินเครื่องทองแลแพรอย่างดีแก่กวนอู
เป็นอันมาก กวนอูรับเอาสิ่งของนั้นแล้วก็ลาโจโฉกลับมาที่อยู่ จึงบอกเนื้อความทั้งปวงแก่พี่สะใภ้แล้วเอา
สิ่งของนน้ั ให้

ฝา่ ยโจโฉทำนุบำรงุ กวนอูมิให้อนาทร สามวันแต่งโต๊ะไปใหค้ รั้งหน่ึง ห้าวนั ครั้งหน่ึง แล้วจัดหญิงสาว
ที่รูปงามสิบคนให้ไปอยู่ปฏิบัติกวนอูหวังจะผูกน้ำใจให้กวนอูหลง กวนอูให้หญิงสิบคนไปอยู่ที่พี่สะใภ้ใช้สอย
ครน้ั ถงึ สามวนั กวนอูจึงไปเยือนพส่ี ะใภค้ ร้งั หน่ึง น่ังอยแู่ ตน่ อกประตูแลว้ ถามว่า พอี่ ย่ปู กติอยู่หรือ หรือป่วยไข้
ประการใดบ้าง พี่สะใภ้จึงตอบว่า ปกติอยู่มิได้ป่วยไข้ประการใด เจ้ารู้ข่างเล่าปี่ข้างหรือไม่ กวนอูว่าไม่แจง้
แล้วคำนับพี่สะใภ้ลากลับมา โจโฉรู้กิตติศัพท์ว่ากวนอูปฏิบัติพี่สะใภ้สุจริตดังนั้น ก็สรรเสริญกวนอูว่ามีความ
สัตย์หาผ้เู สมอมิได้

ครั้นอยู่มาวันหนึ่ง โจโฉให้เชิญกวนอูมากินโต๊ะ เห็นกวนอูห่มเสื้อขาด โจโฉจึงเอาเสื้ออย่างดีให้
กวนอู กวนอูรับเอาเสื้อแล้ว จึงเอาเสื้อใหม่นั้นใส่ชั้นใน เอาเสื้อเก่านั้นใส่ชั้นนอก โจโฉเห็นดังนั้นก็หัวเราะ
แล้วถามวา่ เอาเสื้อใหม่ใสช่ ้ันในน้นั กลัวจะเก่าไปหรือ กวนอจู งึ ว่าเสอื้ เก่าน้ขี องเล่าป่ีให้ บดั นจี้ ะไปอยทู่ ใี่ ดมิได้
แจ้ง ข้าพเจ้าจึงเอาเสื้อผืนนี้ใส่ชั้นนอก หวังจะดูต่างหน้าเล่าปี่ ครั้นจะเอาเสื้อใหม่ใส่ชั้นนอก คนทั้งปวงจะ
ครหานินทาว่าได้ใหม่แล้วลืมเก่า โจโฉได้ยินดังนั้นก็สรรเสริญกวนอูว่ามีกตัญญูนัก แต่คิดเสียใจอยู่ กวนอูก็
ลาโจโฉกลบั มาที่อยู่

ครั้นอยู่มาวันหนึ่ง หญิงคนใช้มาบอกแก่กวนอูว่า บัดนี้พี่สะใภ้ทั้งสองร้องไห้รักกันอยู่ ด้วยเหตุสิ่งใด
มิไดแ้ จง้ กวนอูได้ฟงั ดงั น้ันก็ตกใจจึงเขา้ ไปถึงริมประตูแล้วถามวา่ พ่ที ัง้ สองรอ้ งไหด้ ว้ ยเหตุสิ่งใด นางกำฮูหยิน
จึงตอบวา่ คนื นพ้ี ่ีฝนั เหน็ เล่าปี่ตกหลุมลงคร้ันตื่นขน้ึ มาก็ตกใจจงึ แกฝ้ ันนางบิฮูหยิน เห็นพร้อมกันว่าเล่าป่ีตาย
แล้วพี่จึงร้องไห้รัก กวนอูได้ฟังดังนั้น พิเคราะห์ดูเห็นฝันผิดประหลาด สำคัญว่าเล่าปี่เป็นตายก็ร้องไห้ด้วย
แลว้ กวนอจู ึงคิดกลอบุ าย วา่ แกพ่ ีส่ ะใภ้ท้ังสองหวังจะให้คลายความทุกข์ จงึ ว่าฝนั นั้นจะสำคัญเอาเป็นแน่มิได้
ดว้ ยพี่ทงั้ สองมนี ้ำใจคิดถึงเลา่ ป่อี ยู่ จึงเผอญิ ให้ฝนั ท้งั น้ใี ชเ่ ล่าปี่จะเปน็ อันตรายอย่างน้ันหามิได้ พ่ีท้ังสองอย่า

๑๕

เศร้าโศกเลย พอคนใช้โจโฉมาบอกกวนอูว่า มหาอุปราชให้เชิญไป กวนอูก็ลาพี่สะใภ้ไปหาโจโฉ โจโฉเห็น
หนา้ กวนอูเศร้าหมองจึงถามว่า วันนเี้ ราเห็นท่านไม่สบาย มีทกุ ขส์ งิ่ ใดหรือ กวนอวู า่ พี่สะใภ้ข้าพเจ้าท้ังสอง
คิดถึงเล่าปี่ ด้วยมริ ู้วา่ เป็นหรือตายแลว้ ชวนกนั ร้องไห้ ข้าพเจ้ากก็ ล้ันนำ้ ตามิได้ โจโฉได้ฟังดงั นัน้ ก็ปลอบโยน
กวนอู แล้วกช็ วนกินโตะ๊ หวงั จะใหค้ ลายทุกข์ กวนอเู สพสุราเมามไิ ดเ้ กรงใจโจโฉ เอามอื จบั หนวดของตัวเข้า
แลว้ จึงว่า เกดิ มาเปน็ ชายไม่ไดท้ ำนุบำรุงแผ่นดนิ ทั้งเล่าปผ่ี ู้พ่ีน้ันก็มีคุณมา ถ้าเราจะเอาใจออกหากบัดนี้ ก็หา
ผู้ใดจะนับถือว่าเปน็ ชายไม่ โจโฉไดฟ้ ังดังนั้นกค็ ิดว่า กวนอูยังมีใจสัตยซ์ ือ่ ต่อเลา่ ป่ีอยู่ โจโฉทำเปน็ ไมไ่ ด้ยินจงึ
แกล้งถามกวนอูว่า หนวดของท่านประมาณสักกี่เส้น กวนอูจึงตอบว่าหนวดของข้าพเจ้าประมาณร้อยเส้น
ครัน้ ถึงเทศกาลหนาวกห็ ลน่ ไปบา้ ง ขา้ พเจา้ จึงทำถุงใส่ไว้ โจโฉไดฟ้ ังดังน้นั จึงเอาแพรขาวอยา่ งดี ทำถงุ ให้กวน
อูสำหรับใส่หนวด กวนอรู ับเอาถงุ นัน้ แล้วกล็ ากลับมาทีอ่ ยู่

ครนั้ เวลาเชา้ กวนอูเข้าไปเฝา้ พระเจ้าเหยี้ นเตท้ อดพระเนตรเห็นกวนอูใสถุงหนวดดังนั้นจงึ ตรัสถามว่า
ถุงใส่สิ่งใดแขวนอยู่ที่คอนั้น กวนอูจึงทูลว่า ถุงนี้มหาอุปราชให้ข้าพเจ้าสำหรับใส่หนวดไว้ แล้วกวนอูก็ถอด
ถวายใหท้ อดพระเนตร พระเจ้าเหยี้ นเต้เหน็ หนวดกวนอูยาวถึงอกเส้นละเอยี ดงามเสมอกัน แลว้ ตรสั สรรเสริญ
ว่ากวนอูนี้หนวดงาม จึงพระราชทานชื่อว่า บีเยียงก๋ง แปลภาษาไทยวา่ เจ้าหนวดงาม แล้วก็เสด็จขึ้น โจโฉ
กับขุนนางทั้งปวงแลกวนอูก็ออกจาที่เฝ้า มาถึงประตูวังกวนอูก็ขึ้นม้าตามโจโฉไป ครั้นถึงหน้าบ้านกวนอูก็
ลาโจโฉจะมาทีอ่ ยู่

โจโฉเหน็ มา้ กวนอผู อม จึงถามว่าเหตใุ ดม้าจึงผอมไมส่ มตัวท่าน กวนอจู งึ ตอบวา่ ม้าตัวนี้มีกำลังน้อย
ทานกำลังข้าพเจา้ มไิ ด้จึงผอม โจโฉไดฟ้ งั ดงั นั้นจึงให้ทหารไปเอาม้าเซ็กเธาวม์ า แล้วถามกวนอวู ่า ม้าตัวน้ีเป็น
ของผู้ใดท่านรูจ้ ักหรือไม่ กวนอูจึงว่ามา้ ตวั นีข้ องลิโป้ข้าพเจ้ารู้จักอยู่ โจโฉก็ใหจ้ ัดแจงเครือ่ งม้าพร้อมแล้วกใ็ ห้
กวนอู กวนอูมีความยนิ ดี ลงจากม้าคกุ เข่าลงคำนับแล้วว่า ซงึ่ มหาอปุ ราชให้มา้ ตวั น้แี กข่ า้ พเจ้าน้ันคณุ หาท่ีสุด
มิได้

โจโฉได้ฟงั ดังนน้ั ก็คิดกริ่งใจจึงถามว่า เราใหเ้ งินทองส่ิงของแก่ท่านมาเปน็ อันมากก็ไมย่ ินดี ท่านไม่ว่า
ชอบใจแลความยินดเี หมือนเราให้ม้าตัวนี้ เหตุไฉนทา่ นจึงรักม้าอันเป็นสัตวเ์ ดียรจั ฉานมากกว่าทรัพย์ส่ิงสินอีก
เล่า กวนอูจึงตอบว่าข้าพเจ้าแจ้งว่าม้าเซ็กเธาว์ตัวนี้มีกำลังมาก เดินทางได้วันละหมื่นเส้น แม้ข้าพเจ้ารู้ข่าว
เล่าป่ีอยู่ที่ใด ถึงมาตรว่าไกลก็จะไปหาได้โดยเร็ว เหตุฉะนี้ข้าพเจ้าจึงมีความยินดี ขอบคุณมหาอุปราช
มากกวา่ สงิ่ ของทั้งปวง

โจโฉได้ฟังดังนั้นยิ่งมีความน้อยใจ แล้วคิดว่าเราเสียทีที่ทำนุบำรุงกวนอูด้วยยศศักดิ์ศฤงคารบริวาร
กวนอูก็คดิ รกั เลา่ ปอี่ ย่มู ิไดข้ าด กวนอกู ็ลาโจโฉไปท่ีอยู่ โจโฉจึงถามเตียวเลี้ยววา่ เราเล้ยี งกวนอกู ็ถึงขนาดฉะนี้
แล้ว กวนอูยังมีน้ำใจผูกพันรักเล่าปี่อยู่ เราจะคิดอ่านประการใดกวนอูจึงจะเอาใจออกหากเล่าป่ี เตียวเลีย้ ว
จงึ ว่า ขอใหง้ ดอยู่สักเวลาหน่ึงก่อน ข้าพเจา้ จะไปว่ากล่าวลองความคิดกวนอูดูวา่ มีใจสัตยต์ ่อเลา่ ป่ีเที่ยงแท้หรือ
หรอื จะอา่ นยักยา้ ยประการใด

ครั้นแต่รุ่งเช้าเตียวเลี้ยวจึงไปหากวนอูถ้อยทีถ้อยคำนับกัน เตียวเลี้ยวจึงว่าแก่กวนอูว่า ตั้งแต่มหา-
อุปราชได้ทา่ นมาไว้ก็มคี วามยินดที ำนุบำรุงเปน็ อนั มากเพราะมเี มตตาทา่ น กวนอจู ึงว่า ทกุ วนั นีม้ หาอุปราชชบุ
เลี้ยงเราจึงได้มีความสุข คุณนั้นก็มีเป็นอันมาก แต่จะได้วายคิดถึงเล่าปี่นั้นหามิได้ เตียวเลี้ยวจึงตอบว่า

๑๖

ธรรมดาเกดิ มาเป็นชายให้รู้จักท่หี นักที่เบา ถ้าผู้ใดมไิ ดร้ จู้ ัดท่หี นักที่เบา คนทง้ั ปวงกจ็ ะล่วงตเิ ตียนว่า ผู้น้ันหา
สตปิ ญั ญาไม่ อันมหาอปุ ราชน้ีมีน้ำใจเมตตาทา่ น ทำนบุ ำรงุ ย่ิงกวา่ เลา่ ปอี่ กี เหตใุ ดท่านจงึ มีใจคิดถึงเลา่ ปี่อยู่

กวนอูจึงว่า ซึ่งมหาอุปราชมีคุณแก่เราก็จรงิ อยู่ แต่เปรียบเล่าปี่น้ันยังมิได้ ด้วยเลา่ ป่ีน้ันมีคุณแกเ่ รา
ก่อน ประการหนึ่งก็ได้สาบานไว้ต่อกันว่าเป็นพี่น้อง เราจึงได้ตั้งใจรักษาสัตย์อยู่ ทุกวันนี้เราก็คิดถึงมหา
อุปราชอยู่มิได้ขาด ถึงมาตรว่าเราจะไปจากก็จะขอแทนคุณเสียก่อนให้มีชื่อปรากฏไว้เราจึงจะไป เตียวเลี้ยว
ไดฟ้ ังดังน้นั จึงถามกวนอวู า่ ถ้าเลา่ ป่ีถึงแก่ความตายแลว้ ทา่ นจะอยูก่ ับมหาอุปราชหรอื หรอื จะคดิ ประการใด
กวนอูจึงตอบว่า ตัวเราเกิดมาเป็นชายรักษาสัตย์มิให้เสียวาจา ถึงมาตรว่าเล่าปี่จะถึงแก่ความตาย เราก็จะ
ตายไปตามความทีไ่ ด้สาบานไว้

เตียวเล้ยี วเห็นกวนอนู น้ั มใี จสตั ย์ต่อเล่าปี่อยู่เป็นมั่นคง กล็ ากลบั มา จึงเอาเนือ้ ความท้ังปวงบอกแก่โจ
โฉทกุ ประการ โจโฉไดฟ้ ังดงั น้ันกท็ อดใจใหญ่ มคี วามวติ ก ซึ่งจะเอากวนอูไวใ้ ห้ขาดจากเล่าปี่ก็ไม่สมคิด แล้ว
สรรเสริญกวนอูว่ามีความสัตย์ซื่อมั่นคงนัก ซุนฮกจึงว่าแก่โจโฉว่า อันความคิดกวนอูนั้นจะแทนคุณอุปราช
เสียก่อน แล้วจึงจะไปจาก ถ้ามีศึกมาก็อย่าให้กวนอูออกอาสา แม้กวนอูยังไม่มีความชอบก็จะอยู่ด้วยมหา
อปุ ราช โจโฉไดฟ้ ังดังน้นั เองก็จะเหน็ ชอบด้วย

๑๗

วเิ คราะห์คุณค่า

คุณค่าด้านเนื้อหา

๑)อุปมาโวหาร เป็นโวหารที่ปรากฏในเรือ่ งสามก๊กตอนกวนอูไปรับราชการโจโฉ เป็นความเปรียบทีเ่ ข้าใจง่าย
ทำให้เกิดภาพที่ชัดเจนขึ้น เช่น ตอนโจโฉคิดหาหนทางกำจัดเล่าปี่และกล่าวเปรียบเล่าปี่ว่าเหมือนลูกนก
ดงั ความวา่

“...เล่าปี่นั้นเป็นคนมีสติปัญญา ถ้าละไว้ช้าก็จะมีกำลังมากขึ้น อุปมาเหมือนลูกนกอันขนปีก
ยังไมข่ น้ึ พร้อม แม้เราจะนิ่งไว้ให้อยู่ในรังฉะนี้ ถ้าขนขึ้นพร้อมแลว้ ก็จะบินไปทางไกลได้ ซึ่งจะจับตัวน้ันจะได้
ความขัดสน ...”

เม่ือกวนอูปฏิเสธที่จะไปรับราชการกบั โจโฉ เตียวเลี้ยวพยายามหาเหตุผลโน้มนา้ วใจกวนอู โดย
กล่าวเปรียบความลำบากท่ีกวนอตู ้องเผชิญว่าเหมือนการลุยไฟและการข้ามมหาสมุทรท่ีกว้างใหญ่ หากทำได้ก็
จะเปน็ ทรี่ จู้ ักสรรเสรญิ ในภายภาคหนา้ ดงั ความว่า

“...เหตุใดท่านจึงไม่รักษาชีวิตไว้คอยท่าเล่าปี่ จะได้ช่วยกันคิด การทำนุบำรุงแผ่นดินให้อยู่
เย็นเป็นสุข ถึงมาตรว่าท่านจะได้รับความลำบากก็อุปมาเหมือนหนึ่งลุยเพลิงอันลุกแลข้ามพระมหาสมุทรอัน
กว้างใหญ่ กจ็ ะลอื ชาปรากฏช่อื เสียงทา่ นไปภายหน้า ...”

เมื่อทหารโจโฉล้อมจับกวนอูไว้ แล้วเตียวเลี้ยวขี่ม้าเข้ามาหาเพื่อเกลี้ยกล่อมให้กวนอูเข้ากับ
ฝ่ายโจโฉ กวนอูได้ฟังเตียวเลี้ยวก็โกรธกล่าวตอบโต้ไปว่าหากตายก็ไม่เสียดายชีวิต โดยเปรียบว่าความตาย
เหมอื นการนอนหลบั ไม่นา่ กลัว ดังความวา่

“...ซึ่งเราจะเข้าด้วยผู้ใดนอกจากเล่าปี่นั้นอย่าสงสัยตัวเราก็มิได้รักชีวิต อันความตายอุปมา
เหมอื นนอนหลบั ท่านเรง่ กลบั ไปบอกแกโ่ จโฉใหต้ ระเตรยี มทหารไว้ให้พร้อม เราจะยกลงไปรบ....”

จากตัวอย่างความเปรียบทีย่ กมาน้ันจะเห็นไดว้ ่า เป็นความเปรียบแบบอุปมา คือสิ่งหรอื ข้อความ
ทยี่ กมาเปรียบเทียบกับสิ่งที่เรากล่าวถึง เพอื่ ทำให้ผู้อา่ นเขา้ ใจส่ิงท่ีกำลังกล่าวถึงได้อย่างชดั เจนและลึกซึ้งยิ่งขึ้น
๒)การใช้สำนวนโวหาร การที่คนไทย เป็นคนเจ้าบทเจ้ากลอนชอบพูดจาให้เป็นสำนวนต่างๆ จึงปรากฏใน
เรื่องสามก๊กตอนนี้ ได้แก่ ได้ใหม่แล้วลืมเก่า ดังตอนที่กวนอูกล่าวกับโจโฉว่าเหตุที่เอาเสื้อใหม่ที่โจโฉให้ใส่ไว้
ชัน้ ใน แล้วเอาเส้อื เก่าใสช่ ้นั นอกว่า

“กวนอจู ึงวา่ เสอ้ื เกา่ นข้ี องเลา่ ป่ใี ห้ บดั นี้จะไปอยทู่ ใี่ ดมไิ ด้แจ้ง ข้าพเจ้าจึงเอาเส้อื ผนื นใ้ี สช่ ้ันนอก หวังจะ
ดูตา่ งหน้าเลา่ ป่ี ครน้ั จะเอาเส้อื ใหมใ่ ส่ชัน้ นอก คนทงั้ ปวงจะครหานินทาวา่ ไดใ้ หมแ่ ล้วลมื เกา่ ”

๓)การใช้นาฏการ เช่น

“...ครั้นเวลาเช้ากวนอูเข้าไปเฝ้า พระเจ้าเหี้ยนเต้ทอดพระเนตรเห็นกวนอูใสถุงหนวดดังนั้นจึงตรัส
ถามว่า ถุงใส่สิ่งใดแขวนอยู่ที่คอนั้น กวนอูจึงทูลว่า ถุงนี้มหาอุปราชให้ข้าพเจ้าสำหรับใส่หนวดไว้ แล้วกวนอูก็
ถอดถวายให้ทอดพระเนตร พระเจ้าเหี้ยนเต้เห็นหนวดกวนอูยาวถึงอกเส้นละเอียดงามเสมอกัน แล้วตรัส

๑๘

สรรเสริญว่ากวนอูนี้หนวดงาม จึงพระราชทานชื่อว่าบีเยียงก๋ง แปลภาษาไทยว่าเจ้าหนวดงาม แล้วก็เสด็จขึ้น
...”

“...นางกำฮูหยินจึงตอบว่าคืนนี้พี่ฝันเห็นเล่าปี่ตกใจจึงแก้ฝันนางบิฮูหยิน เห็นพร้อมกันว่าเล่าปีตาย
แลว้ พจ่ี งึ ร้องไห้รัก กวนอไู ดฟ้ งั ดังนนั้ พเิ คราะห์ดูเหน็ ฝนั ผิดประหลาด สำคญั วา่ เลา่ ปีเ่ ป็นตายก็ร้องไห้ดว้ ย "

คุณค่าดา้ นเนือ้ หา

– ใหค้ วามร้ลู ้ำลึกในศาสตรต์ า่ งๆ เชน่ ยทุ ธศาสตร์ ปรชั ญา จิตวิทยา ตลอดจนการศึกษาธรรมชาติของ
ชวี ติ มนุษย์

– สามก๊กไม่ได้แฝงอิทธิปาฏิหาริย์เกินความสามารถของสามัญชน จึงทำให้ผู้อ่านได้เห็นชีวิตของตัว
ละครทงั้ หมดในลักษณะของคนจรงิ ๆ ความรู้ ความคดิ และสติปัญญาท่ีไดจ้ ากการอ่านจึงเปน็ ประโยชน์ต่อการ
ดำเนนิ ชวี ติ ของผูอ้ ่าน

คณุ คา่ ด้านวรรณศิลป์

๑)การเลือกสรรคำ

การใชภ้ าษา การเล่าเร่อื งใชบ้ รรยายโวหารที่ประโยคไมซ่ บั ซ้อน ใชภ้ าษาไมย่ ากแม้ว่าจะเปน็ ภาโบราณ
สามารถเขา้ ใจได้ว่า ใครทำ อะไร ท่ีไหน เมอื่ ใด อย่างไร แมว้ ่าช่ือตัวละครและสถานท่ีจะมาจากภาษาจีนแต่ชื่อ
เหล่านั้นสะกดตรงตัว และมีวรรณยุกต์กำกับชัดเจนทำใหอ้ ่านง่าย ผู้อ่านสามารถเข้าใจได้ว่า ตัวละครเป็นใคร
และมีบทบาทในเรื่องอย่างไรด้วยการพิจารณาจากบรบิ ทประกอบ มีสำนวนเปรียบเทียบที่คมคาย บทสนทนา
ของตวั ละครแสดงถึงวาทศิลปใ์ นการเจรจาความ มกี ารใชภ้ าษาที่โน้มน้าวใจ

๑.๑ การเลือกใชค้ ำไดถ้ ูกต้องตรงตามความหมายทต่ี ้องการ กวใี ช้คำได้ตรงความหมายและถอ้ ยคำ
ทีใ่ ช้ก็ไม่ใชศ่ พั ท์ยาก อา่ นแลว้ จะเขา้ ใจสถานการณไ์ ดท้ ันที มีความไพเราะ สละสลวยเรียบง่าย เชน่

“..กวนอูได้ฟังดังนั้นก็โกรธ จึงว่าแก่เตียวเลี้ยวว่า เดิมเราถามตัวว่าจะเกลี้ยกล่อมหรือ ตัวว่าหา
มิได้ แลตัวมากล่าวดังนี้ จะว่าไม่เกลี้ยกล่อมนั้นตัวจะประสงค์สิ่งใดเล่า แล้วว่าเราอยู่ในที่นี้ก็เป็นที่คับขัน
อยู่ ซ่งึ เราจะเขา้ ด้วยผ้ใู ดนอกจากเลา่ ปน่ี ั้นอย่าสงสัยเลย...”

๑.๒ การเลอื กใช้คำที่เหมาะแก่เนื้อเรื่องและฐานะของบุคคลในเร่อื ง เชน่ ตอนทก่ี วนอูไปเข้าเฝา้ พระ
เจ้าเหี้ยนเต้ซึ่งเป็นกษัตริย์ กวีเลือกใช้คำราชาศัพทไ์ ด้ถูกต้องเหมาะสมแกเ่ น้ือเร่ืองและฐานะของบุคคลในเรื่อง
เช่น

“...ครั้นเวลาเช้ากวนอเู ข้าไปเฝา้ พระเจา้ เหยี้ นเต้ทอดพระเนตรเหน็ กวนอใู สถุงหนวดดังนัน้ จึงตรัสถาม
วา่ ถงุ ใสส่ ิ่งใดแขวนอย่ทู คี่ อน้นั กวนอจู ึงทูลวา่ ถงุ นีม้ หาอปุ ราชใหข้ า้ พเจ้าสำหรบั ใส่หนวดไว้ แล้วกวนอูก็ถอด
ถวายใหท้ อดพระเนตร พระเจ้าเหยี้ นเตเ้ หน็ หนวดกวนอูยาวถึงอกเสน้ ละเอียดงามเสมอกนั แลว้ ตรสั สรรเสรญิ
วา่ กวนอูนี้หนวดงาม จงึ พระราชทานชือ่ วา่ บีเยียงกง๋ แปลภาษาไทยวา่ เจ้าหนวดงาม แลว้ กเ็ สด็จขนึ้ ...”

๑๙

๑.๓ การเลือกใช้คำได้เหมาะแก่ลกั ษระคำประพนั ธ์ เรื่องสามกก๊ ตอน กวนอูไปรบั ราชการกับโจโฉ
กวีใช้ภาษาความเรียงนิทานประเภทรอ้ ยแก้ว การใช้ถ้อยคำและเรียงความเรียบร้อยสม่ำเสมอ อ่านเข้าใจ
ง่าย ไม่มศี ัพท์ยากภาษาไมซ่ บั ซอ้ น ดงั ความว่า

“...ฝ่ายทหารเล่าปี่ซึ่งเข้าไปหากวนอูนั้น ครั้นเวลาพลบค่ำมิได้เห็นกวนอูกลับเข้าเมืองก็ชวนกันเปิด
ประตอู อกมาหวังจะรับโจโฉ ม้าใช้เห็นดงั นั้นก็เอาเน้ือความมาบอกโจโฉ โจโฉมคี วามยนิ ดีก็คุมทหารเข้าเมือง
แห้ฝอื แลว้ ให้เอาเพลงิ เผาเมอื งข้นึ หวังจะใหก้ วนอูเสียน้ำใจ ...”

๒) การใช้กวีโวหาร (ภาพพจน)์

– โวหารดที ่ีสดุ ในกระบวนวรรณคดรี ้อยแก้ว บทอปุ มาอุปไมยลึกซึ้งคมคายและเห็นข้อเทียบเคียงได้
ชัดเจน บทพรรณนาแจ่มชดั ทุกตอน

คณุ ค่าด้านสงั คม

สะทอ้ นแนวคดิ เกี่ยวกับการทำสงครามของคนจนี ดงั น้ี

๑.การทำสงครามนนั้ มใิ ช่ใชก้ ำลังทหารเพียงอย่างเดยี ว การทำสงคราม นอกจากการใช้กำลงั ทหารยงั ต้องอาศัย
สติปัญญาและเล่หเ์ หล่ยี มกลอุบายเป็นสำคัญ จงึ จะสามารถเอาชนะข้าศึกศัตรูได้ ดังเช่น ตอนที่เทยี หยกวางกล
อุบายลอ่ ลว่ งให้กวนอูออกจากเมอื งแห้ฝือ เพือ่ ใหท้ หารโจโฉเขา้ ยดึ เมืองแห้ฝอื และก็ทำไดส้ ำเรจ็

“มา้ เท้งไปอยเู่ มอื งเสเหลยี งนัน้ มที หารเป็นอนั มาก ถา้ ทา่ นจะยกทัพไปตีเอา บัดนี้เมืองเราก็เป็นกังวล
อยู่ ขอให้ท่านเร่งแต่งผู้มีสติปัญญาไปเกลี้ยกลอ่ มหาตัวม้าเท้งกลับเข้ามา อย่าให้ทันม้าเท้งรู้ว่าท่านจับตังสนิ
กับพวกเพอื่ นฆา่ เสีย ขา้ พเจา้ เหน็ วา่ เทง้ ไมแ่ จง้ เนอ้ื ความท้ังนี้กจ็ ะเขา้ มา จึงจับฆ่าเสยี ก็จะไดโ้ ดยง่าย ”

๒.บุคลิกภาพของผู้นำ ผู้นำที่จะยิ่งใหญ่และประสบความสำเร็จ นอกจากการจะต้องมีสติปัญญาเฉลียวฉลาด
เชี่ยวชาญในการรบแล้ว ควรมีความพยายามและความอดทนในการทำการที่มุ่งหวัง ดังเช่น ตอนที่โจโฉใช้
ความเพียรพยายามอดทนและใช้จิตวิทยาเป็นอย่างมากในการผูกมัดใจกวนอูให้เกิดความจงรักภักดีต่อตนเอง
ซึ่งโจโฉก็ทำได้สำเร็จขั้นหนึ่ง แม้กวนอูจะยังคงซื่อสัตย์จงรักภักดีต่อเล่าปี่ไม่มีคลาย แต่ก็รู้สึกสำนึกในบุญคุณ
ของโจโฉและพร้อมทจี่ ะตอบแทนคุณภายในภาคหน้า

“โจโฉจึงถามเทียหยกว่า ท่านจะคิดล่อลวงประการใด เทียหยกจึงว่า ท่านจับทหารเลา่ ป่ีไวไ้ ด้เปน็ อนั
มาก จงให้บำเหน็จรางวัลให้ถึงขนาด แล้วสั่งให้ทำตามคำเราจึงปล่อยเข้าไปในเมืองให้บอกว่าหนีกลับมา
ได้ ถ้าเราจะทำการก็ให้เป็นไส้ศึกอยู่ในเมือง แล้วให้แต่ง ทหารไปรบล่อ ถ้ากวนอูไล่ออกมานอกเมือง
แลว้ จึงให้ทหารซึ่งซมุ่ อยู่ทั้งสองข้างล้อมไว้ จึงแตง่ ให้ผมู้ ีสติไปเกลยี้ กล่อมกวนอเู หน็ จะไดโ้ ดยงา่ ย”

๓.ความสำคัญของนักการทูต นักการทูตมีความสำคัญในการช่วยราชการบ้านเมืองแม้กระทั้งในยามศึก
สงคราม ผู้ที่จะทำหน้าที่ทางการทูตต้องเป็นผู้ที่มีสติปัญญาเฉลียวฉลาด มีโวหารเป็นเลิศ ดังเช่น เตียวเลี้ยวท่ี
สามารถพูดโน้มน้าวใจให้กวนอยู อมรับราชกรากับโจโฉไดเ้ ป็นผลสำเรจ็

“เตียวเลี้ยวจึงตอบว่า เดิมท่านเล่าป่ี เตียวหุยได้สาบานไว้ต่อกันว่า เป็นพี่น้องร่วมสุขแลทุกข์เป็น
ชีวิตอันเดียวกัน.... เมื่อท่านตายแล้ว เล่าป่ี เตียวหุยก็จะตายด้วย ซึ่งท่านสาบานไว้ต่อหน้ากันก็จะมิเสีย

๒๐

ความสัตย์ไปหรือ คนท้ังปวงกจ็ ะล่วงนินทาว่าความคดิ ท่านน้อย...เตยี วเล้ยี วจึงว่า มหาอปุ ราชใหท้ หารล้อมไว้
เป็นอันมาก ถ้าท่านมิสมัครเข้าด้วยเห็นชีวิตท่านจะถึงแก่ความตายหาประโยชน์มิได้ ขอให้ท่านอยู่กับมหา
อุปราชกอ่ นเถดิ จะได้มีประโยชน์สามประการ”

๔.พลังของความสามคั คี ช่วยให้บา้ นเมืองอยูร่ อดปลอดภัยจากข้าศึกศัตรู ในการทำสงครามถา้ มคี วามเป็นนำ้
หนึ่งใจเดียวกันย่อมเกิดพลังในการต่อสู้ข้าศึก แต่การขาดความสามัคคีแล้วย่อมเสียที่ให้กับข้าศึกได้ง่าย เช่น
การที่อ้วนเสี้ยวไม่ส่งทหารไปช่วยเล่าปี่ เป็นเหตุหนึ่งที่ทำให้เล่าปี่ปราชัย หรือการที่บิต๊ก บิฮอง กันหยง ท้ิง
เมืองเพราะคิดว่าจะสูโ้ จโฉไม่ได้ และตนั เตง๋ กลับเปิดประตรู ับโจโฉเป็นเหตุใหโ้ จโฉยดึ เมอื งชีจิ๋วไดง้ า่ ย

สะทอ้ นคา่ นิยมในการประพฤตปิ ฏบิ ตั ขิ องคนในสังคม ดงั น้ี

๑.ค่านิยมเรื่องความซื่อสัตย์ จากเรื่องสามก๊ก ตอน กวนอูไปรับราชการกับโจโฉสะท้อนให้เห็นค่านิยมความ
ซื่อสัตย์ได้เด่นชัดที่สุด กวนอูถือเป็นตัวละครสำคัญที่สะท้อนให้เห็นค่านิยมเรื่องความซื่อสัตย์ บทบาทและ
พฤติกรรมของกวนอู ไม่ว่าจะแสดงออกต่อภรรยาของเล่าปี่หรือต่อโจโฉก็ล้วนแต่สนับสนุนค่านิยมเรื่องความ
ซือ่ สตั ย์ท้ังสิน้

“โจโฉรู้ดังนั้นก็เกรงใจกวนอูว่ามีความสัตย์แลกตัญญูต่อเล่าป่ี โจโฉจึงให้กวนอูกับภรรยาเล่าปี่ไป
อยู่ ณ ตึกสองหลังมชี านกลาง กวนอจู งึ ใหพ้ ่สี ะใภ้ทัง้ สองคนน้ันอยู่ตึกหน่ึง แลว้ ใหท้ หารทแี่ กร่ าชการอยรู่ ักษา
ประมาณสิบคน ตัวน้ันอยตู่ กึ หน่ึงระวงั รกั ษาพีส่ ะใภท้ ้งั สอง”

๒.คา่ นิยมความจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ เชน่ การท่โี จโฉส่งทหารไปล่อให้กวนอูไล่ตามออกมานอกเมือง
และล้อมจับกวนอูไว้ เตียวเลี้ยวทหารฝ่ายโจโฉซึ่งกวนอูเคยช่วยชีวิตไว้เป็นผู้เข้าไปเกลี้ยกล่อมกวนอูให้ไปอยู่
กับโจโฉ กวนอยู อมจำนนแตข่ อเงื่อนไขเปน็ สัญญาคือ ขอใหไ้ ด้เปน็ ข้าของพระเจา้ เหย้ี นเต้

“กวนอูจึงว่า เดิมเราได้สาบานกันไว้กับเล่าปี่ เตียวหุยว่าจะช่วยทำนุบำรุงพระเจ้าเหี้ยนเต้แลอาณา
ประชาราษฎรใหอ้ ย่เู ยน็ เป็นสขุ ซ่ึงเราจะสมคั รเข้าดว้ ยนน้ั เราจะขอเป็นขา้ พระเจา้ เหี้ยนเต้ประการหนึ่ง”

๓.คา่ นยิ มความกตญั ญรู ้คู ณุ เชน่ ตอนท่ีเตยี วเล้ยี วกล่าวถึงลักษณะนสิ ัยของกวนอู

"อนั น้ำใจกวนอูนั้น ถา้ ผูใ้ ดมีแล้วเหน็ จะเป็นเหมือนอิเยียง อันเล่าปกี่ บั กวนอูนนั้ มิได้เห็นพ่ีน้องกัน ซ่ึงมี
ความรกั กนั นนั้ เพราะไดส้ าบานต่อกัน เลา่ ปีเ่ ปน็ แต่ผู้นอ้ ย เลย้ี งกวนอูไมถ่ งึ ขนาด กวนอูยงั มนี ้ำใจกตัญญูต่อเล่า
ป่ี จึงคิดจะตดิ ตามมไิ ด้ทิง้ เสีย "

สะทอ้ นเรื่องความเชื่อของคนในสงั คม ดงั นี้

๑.ความเชือ่ ในโชคลาง เชน่ แมโ้ จโฉจะเป็นแม่ทัพที่มีความสามารถในการรบเม่ือยกทัพมาเกดิ ลมพายุพัดธงชัย
หัก ก็ต้องพึ่งคำทำนายทายทัก จะเห็นได้ว่าเป็นเรื่องสำคัญของการรบแบบโบราณที่ต้องถือฤกษ์ยามและ โชค
ลาง

"ฝ่ายโจโฉยกกองทัพมาใกล้จะถึงเมืองเสียวพ่ายพอเกิดลมพายุใหญ่พัดหนักธงชัยซึ่งปักมาบนเกวียน
น้ันหกั ทับลง โจโฉเห็นวิปรติ ดังนนั้ กใ็ ห้ทหารหยดุ ตง้ั คา่ ยม่นั ไว้แล้วถามท่ีปรกึ ษาว่า ซึง่ ลมพายพุ ัดมาถูกธงชัยเรา
หักลงทั้งนี้ จะเห็นดีแลร้ายประการใด ซุนฮกจึงว่าซึ่งเกิดพายุใหญ่พัดธงชัยหักทับลงมานั้นเป็นลมตะวันออก

๒๑

เวลาค่ำวันนดี้ รี ้ายเล่าปจ่ี ะยกทัพออกมาปล้นค่ายเราเปน็ ม่นั คง พอมอกายเขา้ มาว่าแก่โจโฉว่า ลมตะวันออกพัด
มาถูกธงหักน้ัน ขา้ พเจ้าเห็นวา่ กลางคืนวนั นจ้ี ะมผี ู้มาปล้นค่าย"

๒.ความเชื่อในเรื่องความฝัน เช่น เมื่อนางบิฮูหยินและกำฮูหยินเลา่ ความฝันของนางที่เกี่ยวกับเล่าปี่ให้กวนอู
ฟัง กวนอกู ็วติ ก

"...นางกำฮหู ยินจงึ ตอบวา่ คืนนีพ้ ีฝ่ ันเห็นเล่าปตี่ กหตกใจจงึ แก้ฝนั นางบฮิ ูหยนิ เหน็ พร้อมกันว่าเล่าปตี าย
แล้วพ่ีจงึ ร้องไหร้ ัก กวนอูได้ฟงั ดงั นั้นพเิ คราะห์ดเู หน็ ฝันผดิ ประหลาด สำคญั ว่าเล่าป่เี ป็นตายกร็ ้องไหด้ ้วย..."

๓.ความเชื่อเรื่องบุญกรรมที่ตนได้กระทำไว้ สามก๊ก ตอน กวนอูไปรับราชการกับโจโฉ แสดงให้เหน็ ความเชื่อ
เร่อื งบญุ กรรมทไ่ี ดท้ ำมา

"แลว้ ว่าบัดนี้ขา้ พเจา้ เขา้ มาปรึกษาด้วยพ่ีท้งั สองจะกำฮูหยินจึงวา่ เวลาคืนน้ีโจโฉเข้าในเมืองได้พ่ีนี้เกรง
อยู่วา่ จะเป็นอนั ตรายต่างๆเป็นเดชะบญุ ของเรา”

สะทอ้ นเกย่ี วกบั ขนบธรรมเนยี มประเพณีตา่ ง ๆ ของสงั คมจีน ดงั น้ี

๑.การจัดเลี้ยง การจัดเลี้ยงเป็นเอกลักษณ์ของคนจีน ในสังคมจีนไม่ว่าจะในโอกาสแสดงความยินดี ต้อนรับ
หรอื ขอบคุณมักจะจัดอาหารเลีย้ งกันเป็นประจำจนกลายเป็นประเพณไี ปโดยปรยิ าย

"...อ้วนถำได้ฟังดังนั้นก็มีความสงสารเป็นอันมาก ก็ให้แต่งโต๊ะเลี้ยงแล้วจัดแจงที่อยู่ให้เล่าปี่อาศัย จึง
แต่งหนงั สือบอกไปถึงบดิ าตามคำเลา่ ปใี่ ห้ม้าใช้ถือไปกอ่ น...”

๒.การให้ของกำนัล การให้ของกำนัลเป็นสิ่งที่ชาวจีนทำกันในเกือบทุกโอกาสจากเรื่องจะเห็นได้ว่า โจโฉให้
เครือ่ งเงิน เครอ่ื งทอง เสื้อผา้ ดี ๆ

อภธิ านศพั ท์ ๒๒

คำศพั ท์ ความหมาย
กริ่งใจ คลางแคลงใจ
กนั หยง ทหารของเล่าป่ี เม่อื ลิโปข้ ดั แยังกบั เล่าป่ี ซนุ เขียนแนะ ให้เล่าปี่
ไปพ่ึงโจโฉ เลา่ ปจ่ี ึงใหก้ ันหยงถือหนังสือไปหาโจโฉเพ่ือขอให้โจ
กำฮูหยนิ โฉสง่ ทัพมาชว่ ย (ดู บติ กึ )
กินโตะ๊ ภรรยาของเล่าปี่ มีน้องสาวชื่อบิชูหยินซึ่งเป็นภรรยาของเล่าป่ี
เชน่ กนั กวนอูรกั และนับถอื ท้ังสองนางเหมอื นพ่สี ะใภ้
กุยแก กนิ เลย้ี งดว้ ยอาหารอย่างดีโดยนง่ั ล้อมวงกันท่ีโต๊ะ
(ต่อมาลกั ษณะการรมล้อมน้ีทำให้คำวา่ กินโตะ๊ มคี วามหมาย
เกลือก โดยปรยิ ายวา่ รุมทำร้าย)
เคาทู ที่ปรึกษาคนสำคัญของโจโฉ เป็นคนฉลาด รู้กลศึกและมี
งกั จิน้ ความคิดรอบคอบ กุยแกมักให้คำแนะนำเพื่อมิให้โจโฉด่วน
ซหิ ลง ตัดสินใจ โจโฉเชื่อฟังกุยแกจึงได้เปรียบในการศึกหลายคร้ัง
ซนุ เขียน เมื่อกุยแกตาย โจโฉเสียใจมาก ต่อมาเมื่อโจโฉหลงกลจิวยี่ถูก
เผาทัพพ่ายยับเยิน โจโฉ ร้องไห้คิดถึงกุยแกว่าถ้ากุยแกอยู่ก็คง
ชุนฮก จะทดั ทานไมใ่ หต้ นหลงกลขา้ ศึกเช่นนี้
หากวา่
เซ็กเธาว์ ทหารของโจโฉ (ดู เตียวเลยี้ ว)
ทหารของโจโฉ (ดู เตียวเลยี้ ว)
ตอ้ งใจ ทหารของโจโฉ (ดู เตยี วเลยี้ ว)
ตงั สิน ที่ปรึกษาคนสำคัญของเล่าปี่ เป็นผู้นำความไปบอกกวนอูว่าโจ
โฉยกทัพมาดีเมืองชีจิ๋วของเลา่ ปี แลว้ ถือหนงั สือของเล่าป่ีไปให้
อว้ นเสยี้ วเพอ่ื ขอกำลงั ทัพไปชว่ ยรบกับโจโฉ
ที่ปรึกษาคนสำคัญของโจโฉ เดิมอยู่กับอ้วนเสี้ยวแดเ่ มือ่ เห็นวา่
อว้ นเส้ียวเปน็ คนหยาบช้าจึงสมัครใจไปอยกู่ ับโจโฉ โจโฉเชื่อฟัง
คำแนะนำของซุนฮกเสมอมา เมื่อโจโฉได้เป็นมหาอุปราชผู้มี
อำนาจสงู สุดก็ได้แตง่ ตัง้ ซุนอกเป็นขุนนางผ้ใู หญฝ่ า่ ยพลเรอื น
เปน็ ชอ่ื มา้ ฝเี ท้าดีและมีกำลังมาก เดิมเปน็ ม้าทล่ี ิโป้ได้รับจากตั้ง
โต๊ะ เมื่อโจโฉคิดกำจัดลิโป้ได้ส่งคนไปลอบลักม้าเช็กเธาว์ของลิ
โป้มาเพอ่ื ตัดกำลังมิให้ลโิ ปห้ นีได้ เมอ่ื โจโฉข้โจมตี ลโิ ป้จึงจนมุม
และถูกสังหาร ในที่สุด ม้าเซ็กเธาว์จึงตกเป็นของโจโฉ ตึกครั้ง
นั้น โจโฉช่วยเล่าปี่รบกับลิโป้ กวนอูซึ่งอยู่ในการศึกด้วยจึงจำ
มา้ เซ็กเธาวไ์ ด้เม่ือโจโฉให้ม้าเซก็ เธาวแ์ กก่ วนอู
ถูกใจ
ขนุ นางผ้ใู หญข่ องพระเจ้าเหีย้ นเต้ เปน็ ผ้พู าพระเจา้ เห้ยี นเต้หนี
ภยั จากผคู้ ดิ ร้ายมา้ เทง้ คิดกำจัดโจโฉ แตถ่ ูกโจโฉสังหาเสียกอ่ น

ตันเตง๋ ๒๓
ตตี วั ตายกอ่ นไข้
เตยี นหอ้ ง ทหารเมืองชีจิ๋ว เมื่อครั้งเมืองชีจิ๋วเป็นของลิโป้ ตันเต๋ง เป็นไส้
ศึกให้โจโฉมาตีเมืองชีจิ๋วได้ ต่อมาโจโฉเสียเมืองนี้ให้แก่เล่าปี่
เดยี วเล้ยี ว เมือ่ โจโฉยกมาตีเมอื งชจี ว๋ิ คนื จากเล่าป่ี ดนั เต๋ง กเ็ ปิดประตเู มือง
รับโจโฉเพอ่ื เอาความดคี วามชอบ
แตง่ โตะ๊ เล้ยี ง ตีตนกอ่ นไข้ กังวล ทกุ ขร์ ้อน หรอื หวาดกลวั ในเร่ืองทย่ี ังไม่
ทอดใจใหญ่ เกิดข้นึ
เทียหยก ทีป่ รึกษาคนสำคัญของอว้ นเส้ียว เม่ือโจโฉดเี มืองชีจิ๋วของเล่าปี
เล่าปี่ส่งคนไปขอความช่วยเหลือจากอ้วนเสี้ยว เตียนห้อง
บิต๊ก แนะนำให้อ้วนเสี้ยวช่วยเล่าปีสู้รบเสี้ยวเป็นห่วงบุตรของตนจึง
ไม่คิดจะยกทัพไปช่วยเล่าปี่ ทำให้เตียนห้องขัดใจ ต่อมาเม่ือ
อ้วนเสี้ยวจะยกทัพไปปราบโจโฉ เตียนห้องคัดด้าน อ้วนเสี้ยว
ไมพ่ อใจ จึงใหเ้ อาตัวเตียนหอ้ งไปจำคุก
เคยเป็นทหารฝ่ายลิโป้ ในศึกครั้งเดียวกันนี้ เดียวเลี้ยวถูกจับ
เป็นเซลย โจโฉจะฆ่าเสีย แต่กวนอูขอร้องไว้ว่า เดียวเลี้ยวเป็น
คนซื่อสัตย์ควรเลี้ยงไว้ เตียวเลี้ยวจึงมาอยู่กับโจโฉและอาสา
เป็นผู้เกลี้ยกล่อมกวนอูเพราะเคยรู้จักกันมา เมื่อครั้งโจโฉยก
ทัพไปทำศึกกับเล่าปี่ที่เมืองเสียวพ่าย โจโฉแบ่งทหารเป็น ๑๑
กอง ให้อยู่รักษาค่ายกองหนึ่ง ให้ไปสกัดอยู่ปากทาง ๒ กอง
และใหช้ ุม่ อยู่นอกคา่ ยดอยตีกระหนาบ ๘ กอง แม่ทัพ ๘ กองนี้
ได้แก่ เตียวเลี้ยว เดาทู อิกิ๋ม ลิเตียน ซิหลง งักจิ้น แฮหัวตุ้น
และแฮหัวเอี๋ยน ทำให้กองทัพของเตียวหุยซึ่งช่วยเล่าปี่รบน้ัน
แตกพ่าย
จดั อาหารเล้ียง
ถอนใจดว้ ยความสนิ้ หวงั
ทป่ี รกึ ษาของโจโฉ เป็นผ้ทู ี่สามารถอ่านสถานการณ์และอ่านใจ
คนได้ดี เมื่อเล่าปี่มาพึ่งโจโฉ เทียหยก แนะนำให้โจโฉจับเล่าป่ี
ฆ่าเสียเพราะเล่าปี่มักใหญ่ใฝ่สูง อาจเป็นภัยในภายหน้า แต่โจ
โฉไม่ทำตามคำของเทียหยก เมื่อโจโฉอยากได้กวนอูมาอยู่กับ
ตน เทียหยกคิดกลใหก้ วนอูจนมุม แล้วเดียวเล้ยี วซึง่ ชอบพอกับ
กวนอูก็เขา้ ไป เกลย้ี กลอ่ มกวนอูไดส้ ำเรจ็ คร้นั กวนอูหนีโจโฉไป
เทยี หยกก็แนะนำให้โจโฉรบี กำจัดกวนอู แตโ่ จโฉไม่ทำตามดำ
ของเทียหยก เมื่อโจโฉแตกทัพเรือหนีไปพบกวนอูสกัดทัพอยู่
เทียหยกอ่านใจกวนอูออกจึงแนะนำให้ โจโฉเจรจาขอทางจน
กวนอูใจอ่อนยอมปลอ่ ยโจโฉไป
ที่ปรึกษาของเล่าปี่ เป็นพี่ชายของบิฮูหยินภรรยาคนท่ี ๒ ของ
เล่าป่ี เม่ือเล่าปี่หนีออกจากเมืองชีจิ๋วได้ให้บิต๊กกับบิฮองและ
กนั หยงรักษาเมืองไว้ แต่ทั้งสามเกรงกำลงั ทพั ของโจโฉจงึ พากัน

บฮิ อง ๒๔
บิฮหู ยิน
ปลงใจ หนอี อกจากเมือง เมื่อจลู ง่ ฝ่าทัพโจโฉไปช่วยอาเต๊า (บุตรเล่าป่ี)
เป็นใจประนอมกนั เข้า ได้ช่วยบิซูหยนิ กับบิตก๊ ออกมาด้วย
ผูกความรัก น้องชายของบิต๊ก (ดู บิตก๊ )
มหาอุปราช ภรรยาของเล่าป่ี (ดู กำฮูหยนิ )
มอกาย ไว้วางใจ
มา้ ใช้ คดิ เหน็ ตรงกนั
ม้าเท้ง มใี จผูกพันด้วยความรกั
ในทน่ี ี้หมายถึง โจโฉ
เม่อื หน้า ทปี่ รกึ ษาของโจโฉ เปน็ ผฝู้ ึกทหารของโจโฉ
ยังไมแ่ จง้ คนท่มี หี น้าทส่ี ง่ สารโดยข่ีมา้ ไปอยา่ งรวดเร็ว
ลงใจด้วย เจ้าเมืองเสเหลียง เคยรว่ มมือกบั ตังสนิ คดิ กำจดั โจโฉ ตงั สิน
ลเิ ตยี น ถกู โจโฉสงั หารเสยี ก่อน ส่วนม้าเทง้ รอดตายในครั้งนั้น แต่
เล่าตา้ ย ภายหลงั ม้าเท้งก็ถกู โจโฉลวงไปสงั หาร
ต่อไปภายหน้า
เสน้ ยังไม่รแู้ น่ชัด
เหี้ยนเต้ ยอมปลงใจ ยอมเข้าข้าง
ทหารของโจโฉ (ดู เตยี วเลยี้ ว)
อ้วนถำ แม่ทัพของโจโฉ ครง้ั หนง่ึ ไปรบกบั เลา่ ปแ่ี ลว้ แพ้ถกู จบั ได้ เล่าปี่
ให้ปลอ่ ยตัวกลบั ไป โจโฉโกรธจะประหารเลา่ ต้าย แต่ทีป่ รึกษา
อ้วนเสย้ี ว ทดั ทานไว้ โจโฉจงึ ปลดเลา่ ต้ายลงเป็นไพร่
มาตราวดั ความยาวแบบโบราณ ๑ เส้น = ๒๐ วา
พระเจา้ เหยี้ นเต้เปน็ โอรสพระเจา้ เลนเต้ ครองราชย์ตอ่ จากพระ
บิดา แต่อำนาจตกอยู่แก่ต๋ังโตะ๊ ขุนนางอธรรม หลังจากต๋ังโตะ๊
ถูกลิโปสังหารแล้ว สมุนของต๋ังโต๊ะซึ่งกุมอำนาจอยู่ก็ยังบีบคั้น
พระเจ้าเหี้ยนเต้อยู่เสมอ พระเจ้าเหี้ยนเต้จึงให้เรียกโจโฉมา
ปราบ แต่เมื่อโจโฉได้ครองอำนาจก็กลับข่มขู่พระเจ้าเหี้ยนเต้
อกี ตอ่ มาโจผี บตุ รโจโฉได้อำนาจสืบต่อจากบิดาก็ชิงราชสมบตั ิ
แล้วปลดพระเจ้าเหี้ยนเต้ให้มีหน้าที่เพียงเก็บส่วยยังชีพไป
ตลอดชีวติ
เจ้าเมืองเซียงจิ๋ว เป็นบุตรของอ้วนเสี้ยว เมื่อเล่าปีหนีศึกโจโฉ
จะไปขอพึ่งอ้วนเสี้ยว ได้พบอ้วนถำก่อน อ้วนถำต้อนรับเล่าป่ี
อย่างดี แล้วส่งสารไปแจ้งบิดา และให้ทหารคุ้มกันพาเล่าปี่ไป
ยังเมอื งกิจว๋ิ ของบิดา
เคยเป็นนายทหารผใู้ หญ่ เมอื่ ต้งั โตะ๊ เข้ากุมอำนาจในเมืองหลวง
อ้วนเสี้ยวก็หนีไปอยู่เมืองกิจิ๋ว ครั้นได้ข่าวว่าโจโฉรวมพลเพื่อ
กำจัดตั๋งโต๊ะ อ้วนเสี้ยวยกทพั ไปร่วมดว้ ย เมื่อโจโฉยกทัพไปรบ
กบั เล่าปท่ี เ่ี มอื งซีจิ๋วเลา่ ปส่ี ่งสารไปขอให้อว้ นเสีย้ วยกทัพไปช่วย
แต่อ้วนเสี้ยวเกรงจะรบไม่ชนะจึงปฏิเสธไป แต่บอกไปว่า ถ้า

อิกิ๋ม ๒๕
เอาใจออกหาก
เล่าปี่อับจนก็ให้ไปหา ตนจะช่วยเหลือ เมื่อเล่าปีพ่ายศึกโจโฉ
แฮหวั ตุ้น ได้หนไี ปพึ่งอ้วนเส้ียว
แฮหัวเอยี๋ น ทหารของโจโฉ (ดู เตยี วเล้ยี ว)
ห่างเหินไป ไม่ร่วมมือร่วมใจเหมือนเดิม ออกหาก คือ ออกมา
ต่างหาก สำนวนน้ปี ัจจุบนั มกั ใช้กันวา่ เอาใจ ออกห่าง
ทหารของโจโฉ (ดู เตียวเล้ียว)
ทหารของโจโฉ (ดู เดยี วเลีย้ ว)

๒๖

บรรณานกุ รม

สามกก๊ วิทยา.//(๒๕๖๒).//สามกก๊ ม.6 ตอน กวนอูไปรับราชการกับโจโฉ.//สืบค้นเม่อื ๑๙ สงิ หาคม ๒๕๖๕./
จาก/https://www.samkok911.com/p/guan-yu-went-to-work-with-cao-cao.html

สรุ ยิ า แสนสขุ ไทย.//(๒๕๖๒).//สามกก๊ ตอนกวนอไู ปรับราชการกบั โจโฉ.//สืบค้นเมอ่ื ๑๙ สงิ หาคม ๒๕๖๕
จาก/https://krusuriyapasathai.wordpress.com/

บา้ นจอมยทุ ธ.//(๒๕๕๓).//คุณคา่ ด้านสงั คม สามกก๊ .//สบื ค้นเมือ่ ๑๙ สิงหาคม ๒๕๖๕
จาก/https://www.baanjomyut.com/library_3/the_three_kingdoms/05.html

Chutimonunny.//(๒๕๕๕).//คณุ คา่ ด้านวรรณศิลป์จากเร่ือง สามก๊ก.//สืบคน้ เม่ือ ๑๙ สงิ หาคม ๒๕๖๕
จาก/https://chutimonunny.wordpress.com/

Thanyarat Khotwanta.//(๒๕๖๓).//ท่ีมาของเรอ่ื งสามก๊ก ตอนกวนอไู ปรับราชการกบั โจโฉ.//สืบค้นเม่ือ
วนั ท่ี ๒๐ สงิ หาคม ๒๕๖๕

จาก/https://blog.startdee.com/
ชชั วนนั ท์ สันธิเดช.//(๒๕๖๕).//ข้อเทจ็ จรงิ กรณี “กวนอู” ไปรบั ราชการกับ “โจโฉ”.//สืบคน้ เมื่อ ๒๑
สิงหาคม ๒๕๖๕

จาก/https://www.silpa-mag.com/history/article_58793
faiitanradee19.//(๒๕๕๑).//สามก๊ก ตอนกวนอูไปรบั ราชการกบั โจโฉ.//สืบคน้ เมอ่ื ๒๑ สิงหาคม ๒๕๖๕

จาก/https://sites.google.com/site/faiitanradee19/sam-kk-txn-kwnxu-pi-rab-rachkar-kab-
co-cho

4

5