The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

หลักสูตรการเพาะและดองถั่วงอกวังหมี

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by maturada Lapjit, 2019-08-30 02:49:37

หลักสูตรการเพาะและดองถั่วงอกวังหมี

หลักสูตรการเพาะและดองถั่วงอกวังหมี

หลกั สตู รทอ งถิน่ ปก ธงชัย

การเพาะและดองถว่ั งอกวังหมี

ศูนยการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอําเภอปก ธงชยั
สํานกั งานสง เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั จงั หวัดนครราชสีมา

สาํ นกั งานปลัดกระทรวงศึกษาธกิ าร กระทรวงศึกษาธิการ



คํานาํ

หลักสูตรทองถ่ินปกธงชัย โดยการมีสวนรวมของประชารัฐนําสูผูเรียนสรางคน ชุมชนเขมแข็ง
ศูนยการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอําเภอปกธงชัย (กศน. อําเภอปกธงชัย) จังหวัดนครราชสีมา
ไดพัฒนาข้ึนจากการสํารวจชุมชนทองถิ่นปกธงชัยและการจัดเวทีชาวบานไดขอสรุปวาคนในชุมชนมีความตองการ
ทจ่ี ะสืบทอดส่ิงดี ๆ ซง่ึ เปน อตั ลักษณเฉพาะถิ่นของอําเภอปกธงชัย ใหคงไวสูคนรุนหลังใหไดเรียนรูและสรางอาชีพให
เกิดขึ้นกับคนในชุมชนปกธงชัยอยางมั่นคงและย่ังยืน ซ่ึงเปนเรื่องที่เกี่ยวกับคําขวัญของอําเภอปกธงชัยที่ไดผานการ
ยอมรบั จากประชาชนในอําเภอปกธงชัยแลว น่ันคือ “ลําพระเพลิงนํ้าใส ผาไหมเน้ืองาม ขาวหลามนกออก ถ่ัวงอก
วังหมี หม่ีตะคุ” จากคําขวัญดังกลาว กศน. อําเภอปกธงชัยโดยการมีสวนรวมของประชารัฐ ภูมิปญญาและปราชญ
ชาวบานไดรวมกันพัฒนาหลักสูตรเพื่อการนี้ข้ึน จํานวน ๕ หลักสูตร คือ ๑) ตามรอยพอวิถีชีวิตลุมนํ้าลําพระเพลิง
๒) การประดิษฐของที่ระลึกจากผาไหมปกธงชัย ๓) การทําขาวหลามนกออก ๔) การเพาะและดองถั่วงอกวังหมี
๕) การทาํ หมี่ตะคปุ ก ธงชัยเพื่อสืบทอดภมู ปิ ญญาของบรรพบุรุษอําเภอปกธงชัยใหคงอยูสืบไปรวมท้ังใชเปนกรอบและ
แนวทางในการจัดการเรียนรูใหประชาชนท่ีมีความสนใจไดเรียนรูเห็นชองทางในการประกอบอาชีพและมีสวนรวมใน
การพัฒนาสังคมและชุมชนสืบไปครู กศน. อําเภอปกธงชัย ไดนําหลักสูตรดังกลาวไปใชในการจัดการเรียนรูใหกับ
ประชาชนในชุมชนทองถิ่นอําเภอปกธงชัย จากการนิเทศ ติดตามการจัดการเรียนรูพบวา วิทยากรสอนเนื้อหาดวย
การบอก อธิบาย และใหทําตาม โดยไมมีใบความรู ใบงาน และส่ือประกอบการเรียนรู ครู กศน. อําเภอปกธงชัย
ที่เปนผูชวยวิทยากรขาดความมั่นใจในการจัดการเรียนรู และตองการคูมือเพ่ือใชเปนแนวทางในการจัดการเรียนรู
ผบู รหิ ารจึงไดจ ัดทาํ คูมอื การจัดการเรยี นรหู ลกั สูตรทอ งถนิ่ ปกธงชัยขึ้น

ศนู ยการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อําเภอปกธงชัยขอขอบคณุ ผมู สี วน
เกีย่ วของทุกทา นในการจัดทําหลักสูตรทองถ่นิ ปกธงชัย จนสาํ เรจ็ ลลุ วงไปดว ยดแี ละหวงั เปน อยางย่งิ หลกั สูตรดังกลา ว
คงเปนประโยชนกับผูที่มีความสนใจและนําไปใช

(นายบุญยง ครูศรี)
ผอู าํ นวยการศนู ยการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อําเภอปกธงชัย

สารบญั หนา

คํานํา ก
กรอบหลกั สตู รการเพาะและดองถัว่ งอกวังหมี ๑
ความเปนมา ๒
จุดมงุ หมาย ๒
วัตถปุ ระสงค ๒
กลมุ เปา หมาย ๓
เน้ือหาของหลักสตู ร ๓
ระยะเวลาเรียน ๓
โครงสรา งเน้อื หาของหลกั สตู ร ๓
รายละเอยี ดโครงสรางเนือ้ หาของหลักสูตร ๔
แหลง การเรียนรแู ละส่ือประกอบการเรยี น ๕
การวดั ผลและประเมนิ ผลการเรียน ๖
การจบหลกั สตู ร ๖
เอกสารหลักฐานการศึกษา ๖
การเทียบโอน ๖



กรอบหลกั สูตรการเพาะและดองถ่ัวงอกวงั หมี

บทที่ ๔ บทท่ี ๑
การบริหารจดั การอาชพี จําหนา ยถว่ั งอกวังหมี ประวัตคิ วามเปน มาของถ่ัวงอกวังหมี

(๘ ชัว่ โมง) (๖ ช่ัวโมง)
เรอ่ื งท่ี ๑ ชองทางการจดั จําหนายถั่วงอกวงั หมี เร่ืองที่ ๑ ประวัตคิ วามเปนมาของถว่ั งอก
เรื่องที่ ๒ การกําหนดราคาจําหนา ยถวั่ งอกวังหมี
เรอ่ื งที่ ๓ การทําบัญชีรายรับ รายจาย วงั หมี
เรื่องท่ี ๔ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม ในการประกอบ เรอ่ื งที่ ๒ ประโยชนของถ่วั งอกวงั หมี
เรอ่ื งที่ ๓ จดุ เดน ของถวั่ งอกวังหมี
อาชพี จาํ หนายถวั่ งอกวงั หมี

การเพาะและดองถั่วงอกวังหมี

บทที่ ๓ บทท่ี ๒
การดองถั่วงอกวงั หมี (๑๒ ชัว่ โมง) การเพาะถั่วงอกวังหมี (๒๔ ชว่ั โมง)
เร่อื งท่ี ๑ การดองถ่ัวงอกดวยนาํ้ ซาวขาว เรื่องที่ ๑ วัสดุ และอุปกรณ สําหรบั การเพาะ
เรื่องท่ี ๒ การดองถั่วงอกดวยน้ําสม สายชู
เรื่องท่ี ๓ การดองถ่วั งอกดวยน้ําเกลอื ถัว่ งอกวงั หมี
เรอ่ื งที่ ๔ การดองถ่ัวงอกดวยนํ้ามะพรา ว เร่ืองที่ ๒ ขั้นตอนการเพาะถ่ัวงอกวังหมี
เรอ่ื งที่ ๓ การเก็บผลผลติ ถ่ัวงอกวงั หมี



หลักสตู รทอ งถน่ิ ปก ธงชยั : การเพาะและดองถ่ัวงอกวงั หมี

ความเปนมา
บานวังหมี เปนหมูบานหน่ึงในตําบลเมืองปก มีช่ือเสียงโดงดังมาหลายทศวรรษในเร่ือง

การเพาะถ่ัวงอกเปนเลิศ เรียกวา “ถั่วงอกวังหมี” ในสมัยกอนไดมีการเพาะเพื่อบริโภคในครัวเรือนเทาน้ัน
ในเวลาตอ มาไดป รบั เปนการซื้อขายเพื่อสรางรายไดใหกับครอบครัวกันทั้งหมูบาน ถึงแมการทําอาชีพการเพาะ
ถ่ัวงอกจะมีการทํากันนอยลง เน่ืองจากลูกหลานไดเดินทางไปทํางานในชุมชนเมือง ทวายังคงรักษาคุณภาพ
ของถ่ัวงอก ชื่อเสียง และวิธีการเพาะถ่ัวงอกแบบด้ังเดิม เอาไวเปนอยางดี ถ่ัวงอกวังหมี มีเอกลักษณโดดเดน
ตรงที่ตนอวบ สั้น แบบท่ีภาษาโคราชเรียกวา "อ๊ัวะ" กินสด รสหวาน กรอบ ไมเหม็นเขียว นิยมกินกับขนมจีน
เชนเดียวกับท่ีอ่ืน ๆ อาหารประจําทองถิ่นเมืองยาโม อําเภอปกธงชัย ท่ีขาดถั่วงอกไมไดเลยคือหมี่โคราช
จนกลายเปนสวนหน่ึงในคําขวัญของอําเภอปกธงชัย คือ “ลําพระเพลิงน้ําใส ผาไหมเนื้องาม ขาวหลามนกออก
ถั่วงอกวังหมี หมี่ตะคุ" ถั่วงอกวังหมีเปนสินคาท่ีสรางรายไดไดดีใหกับชุมชน เปนที่ยอมรับ จนไดรับรางวัล
ทางการเกษตรที่มีคุณภาพในเทศกาลงานผาไหมปกธงชัย ครั้งที่ ๒ และคร้ังที่ ๓ จากอําเภอปกธงชัย การมี
ลักษณะเฉพาะของถัวงอกวังหมีดังท่ีกลาวมาแลว ทําใหมีผูมาศึกษาดูงานการเพาะถั่วงอกวังหมีอยางตอเนื่อง
หนวยงานท่เี กยี่ วขอ งไดเ ขามาชวยสง เสรมิ และสนับสนุน จนกลายเปนสินคาสําคัญประจําอําเภอปกธงชัยจนถึง
ทุกวันน้ี อาชีพเพาะถ่ัวงอกวังหมี นับเปนอาชีพหนึ่งท่ีมีความสําคัญในชุมชนและเปนอาชีพที่สรางรายไดใหกับ
บุคคลและครอบครวั ไดอยางม่นั คง ถอื เปนของดีอาํ เภอปกธงชัย

ศูนยการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอําเภอปกธงชัย ไดทําการสํารวจชุมชน
และจัดเวทีชาวบาน ไดขอสรุปวาคนในชุมชน มีความตองการท่ีจะสืบทอดการเพาะถั่วงอกวังหมี ซึ่งเปน
อัตลักษณเฉพาะถิ่นใหคงไว และตองการสืบทอดสูคนรุนหลังใหไดเรียนรูและสรางอาชีพใหเกิดข้ึนกับคนใน
ชุมชนอีกทั้ง “ถั่วงอกวังหมี” เปนสวนหนึ่งของคําขวัญอําเภอปกธงชัยที่ไดผานการยอมรับจากประชาชน
ในอําเภอปก ธงชยั จงึ ไดจ ัดทาํ หลกั สตู ร “การเพาะและดองถวั่ งอกวงั หมี” ขึ้น เพื่อเปนชองทางในการประกอบ
อาชพี และอนุรกั ษ สบื ทอดภูมิปญ ญาการเพาะถว่ั งอกของหมูบ า นวังหมใี หคงอยตู อ ไป
จดุ มงุ หมาย

เปนหลักสูตรท่ีมุงเนนใหผูเรียน เรียนรูดวยการปฏิบัติจริงในการเพาะและดองถั่วงอกวังหมี
โดยยึดหลักความสอดคลองกับศักยภาพ ความพรอม และความหลากหลายตามความแตกตางของผูเรียน
โดยบูรณาการหลักปรัชญาคดิ เปนและหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งไวในกระบวนการเรียนรู

วตั ถุประสงค
เพื่อใหผ ูเรียนมคี วามรู ความเขา ใจ เกิดทักษะในการเพาะและดองถั่วงอกวังหมี มีเจตคติที่ดี

ตอการประกอบอาชีพ สามารถนําความรูท่ีไดรับไปใชในชีวิตประจําวันและใชเปนชองทางในการประกอบ
อาชพี ได ตลอดจนอนรุ ักษ สืบทอดภูมิปญ ญาการเพาะถ่ัวงอกของหมูบ านวงั หมีใหคงอยตู อไป



กลุมเปาหมาย
ประชาชนบา นวงั หมี ตาํ บลเมอื งปก อาํ เภอปกธงชยั และประชาชนท่ัวไปทีส่ นใจ

เนือ้ หาของหลักสูตร
ประกอบดวยเน้ือหา ๔ เร่ือง ดงั นี้
บทท่ี ๑ ประวัตคิ วามเปนมาของถัว่ งอกวงั หมี
บทที่ ๒ การเพาะถว่ั งอกวงั หมี
บทท่ี ๓ การดองถว่ั งอกวงั หมี
บทท่ี ๔ การบรหิ ารจัดการอาชพี จาํ หนา ยถั่วงอกวงั หมี

ระยะเวลาเรยี น
ระยะเวลาเรยี นท้ังหมด ๕๐ ช่วั โมง
- ภาคทฤษฎี จาํ นวน ๑๐ ชว่ั โมง
- ภาคปฏบิ ัติ จํานวน ๔๐ ชวั่ โมง

โครงสรางเน้อื หาหลักสูตร ประกอบดว ยเนือ้ หา ๔ เร่อื ง ดังนี้
บทท่ี ๑ ประวตั ิความเปน มาของถวั่ งอกวังหมี จํานวน ๖ ชั่วโมง
เรอ่ื งที่ ๑ ประวัตคิ วามเปนมาของถ่ัวงอกวงั หมี
เร่อื งท่ี ๒ ประโยชนข องถว่ั งอกวังหมี
เรือ่ งท่ี ๓ จดุ เดน ของถว่ั งอกวังหมี
บทท่ี ๒ การเพาะถัว่ งอกวงั หมี จํานวน ๒๔ ชัว่ โมง
เรื่องที่ ๑ วสั ดุ และอุปกรณ สาํ หรบั การเพาะถ่วั งอกวงั หมี
เรือ่ งที่ ๒ ขน้ั ตอนการเพาะถั่วงอกวงั หมี
เร่ืองที่ ๓ การเก็บผลผลิตถว่ั งอกวงั หมี
บทท่ี ๓ การดองถวั่ งอกวังหมี จาํ นวน ๑๒ ช่วั โมง
เรอ่ื งท่ี ๑ การดองถ่ัวงอกดวยน้ําซาวขาว
เรอ่ื งที่ ๒ การดองถว่ั งอกดวยนํา้ สมสายชู
เร่อื งท่ี ๓ การดองถ่วั งอกดวยนาํ้ เกลือ
เร่อื งท่ี ๔ การดองถ่ัวงอกดวยน้ํามะพราว
บทที่ ๔ การบริหารจดั การอาชีพจาํ หนายถัว่ งอกวงั หมี จํานวน ๘ ชั่วโมง
เร่ืองที่ ๑ ชอ งทางการจดั จําหนา ยถว่ั งอกวงั หมี
เร่ืองท่ี ๒ การกาํ หนดราคาจําหนายถ่วั งอกวังหมี
เรอื่ งที่ ๓ การทําบัญชีรายรับ รายจา ย
เรือ่ งที่ ๔ คุณธรรม จรยิ ธรรม ในการประกอบอาชีพจําหนายถว่ั งอกวงั หมี



รายละเอียดโครงสรา งเน้ือหาของหลกั สูตร

ท่ี เรอื่ ง จดุ ประสงค เนอ้ื หา การจดั กระบวน จํานวนชั่วโมง
๑ ประวตั ิความ การเรยี นรู ๑. ประวตั คิ วามเปน มา การเรียนรู ทฤษฎี ปฏิบัติ
๑. บอกประวตั คิ วาม ของถั่วงอกวังหมี
เปน มาของ เปน มาของถัว่ งอก ๒. ประโยชนข อง ๑. บรรยาย ๒ ๔
ถัว่ งอกวงั หมี วังหมีได ถั่วงอกวงั หมี ๒. ศึกษาใบความรู ๓ ๒๑
๒. บอกประโยชน ๓. จุดเดนของถ่วั งอก และทําใบงาน
๒ การเพาะ ของถัว่ งอกวงั หมีได วังหมี ๓. แลกเปลย่ี น
ถ่วั งอกวงั หมี ๓. บอกจุดเดนของ ๑. วัสดุ และอปุ กรณ เรยี นรกู บั ภูมปิ ญ ญา
ถว่ั งอกวังหมีได สําหรับการเพาะ ๔. ศึกษาแหลง
๑. เตรียมวสั ดุ และ ถ่ัวงอกวงั หมี เรยี นรู
อปุ กรณสําหรับการ ๒. ขนั้ ตอนการเพาะ ๑. บรรยาย
เพาะถัว่ งอกวงั หมไี ด ถวั่ งอกวงั หมี ๒. สาธติ
อยา งถูกตอง ๓. การเกบ็ ผลผลิต ๓. ฝกปฏิบัตจิ รงิ
๒. เพาะถวั่ งอก ถ่วั งอกวงั หมี ๔. แลกเปล่ยี น
วงั หมไี ด เรียนรูกับภมู ิปญ ญา
๓. เกบ็ ผลผลติ ๕. ศึกษาแหลง
ถั่วงอกวงั หมีได เรยี นรู
๖. ศึกษาใบความรู
และทาํ ใบงาน

๓ การดอง ๑. ดองถัว่ งอกวังหมี ๑. การดองถวั่ งอก ๑. บรรยาย ๒ ๑๐
ถวั่ งอกวงั หมี ดวยวธิ กี ารตาง ๆ ได วังหมีดว ยนํา้ ซาวขาว ๒. สาธติ
- วัสดุ อุปกรณ ๓. ฝก ปฏบิ ัติจริง
และสว นผสม ๔. ศึกษาดวย
- วธิ ีการดอง ตนเองจากสอ่ื
- การบรรจุและ CD/VCD
เก็บรกั ษา อนิ เตอรเน็ต และ
๒. การดองถวั่ งอก แหลง เรียนรูต าง ๆ
วงั หมดี วยน้ําสม สายชู ๕. ศกึ ษาใบความรู
- วัสดุ อุปกรณ และทําใบงาน
และสว นผสม
- วิธกี ารดอง
- การบรรจุและ
เก็บรกั ษา



ท่ี เรื่อง จดุ ประสงค เนื้อหา การจัดกระบวน จาํ นวนชวั่ โมง
๔ การบรหิ าร การเรยี นรู การเรยี นรู ทฤษฎี ปฏิบตั ิ

จดั การอาชีพ ๓. การดองถ่ัวงอก ๑. บรรยาย ๓๕
จําหนา ย วงั หมดี วยน้าํ เกลอื ๒. ศกึ ษาจาก
ถว่ั งอกวงั หมี - วสั ดุ อุปกรณ ใบความรูแ ละทํา
และสว นผสม ใบงาน
- วธิ ีการดอง ๓. อภปิ ราย
- การบรรจแุ ละ แลกเปล่ยี นเรียนรู
เก็บรักษา ๔. ฝก ปฏิบัติจริง
๔. การดองถ่ัวงอก
วงั หมีดว ยน้ํามะพรา ว
- วัสดุ อปุ กรณ
และสวนผสม
- วธิ กี ารดอง
- การบรรจุและ
เกบ็ รกั ษา
๑. ระบชุ องทาง ๑. ชองทางการจัด
การจดั จาํ หนาย จําหนา ยถั่วงอกวังหมี
ถั่วงอกวังหมีได
๒. กําหนดราคา ๒. การกําหนดราคา
จาํ หนา ยถัว่ งอกวงั หมี จําหนา ยถว่ั งอกวังหมี
ได
๓. ทําบัญชี รายรับ ๓. การทําบัญชรี ายรับ
รายจา ยได รายจาย
๔. บอกคุณธรรม ๔. คุณธรรมจรยิ ธรรม
จรยิ ธรรมในการ ในการประกอบอาชีพ
ประกอบอาชีพ จําหนา ยถวั่ งอกวงั หมี
จําหนายถ่วั งอกวงั หมี
ได

แหลง การเรยี นรแู ละส่ือประกอบการเรียน
๑. สอ่ื เอกสาร
๑.๑ ใบความรู
๑.๒ ใบงาน
๒. สอ่ื อเิ ลก็ ทรอนิกสเ รอื่ ง การดองถั่วงอก
๓. ภมู ปิ ญ ญาการเพาะถ่วั งอกวงั หมี
๔. แหลง เรยี นรู หมูบานวงั หมี ตาํ บลเมอื งปก อําเภอปกธงชยั



การวดั และประเมนิ ผลการเรียน
๑. ประเมินความรูความสามารถ ทกั ษะ ดวยการทดสอบและปฏิบตั ิจรงิ
๒. ประเมินชิ้นงาน ดวยผลงานท่ีปฏิบตั ิจริง
๓. ประเมินผลการเรียนจากการประเมินผลกอนเรียน ระหวางเรียน และหลังเรียน ดวย

เคร่ืองมอื และวิธกี ารตอไปน้ี
- ทดสอบกอนเรียน
- แบบฝกปฏบิ ัต/ิ ใบงาน แบบสังเกตพฤติกรรม แบบประเมนิ ผลชนิ้ งานการปฏิบตั ิ
- ทดสอบหลงั เรยี น

การจบหลกั สตู ร
๑. มเี วลาเรียนและฝก ปฏิบัติตามหลกั สูตร ไมน อยกวารอยละ ๘๐
๒. มีผลการประเมินผา นตลอดหลกั สูตร ไมนอยกวา รอยละ ๖๐
๓. มีผลงาน (ตามรายวชิ าทเ่ี รยี น/ตามหลกั สูตร) ที่ไดมาตรฐาน

เอกสารหลักฐานการศกึ ษา
๑. หลกั ฐานการประเมินผล
๒. ทะเบียนคุมวฒุ บิ ัตร
๓. วุฒบิ ตั ร ออกโดยสถานศกึ ษา

การเทยี บโอน
ผูเรียนที่เรียนจบหลักสูตรน้ีแลว สามารถนําผลการเรียนไปเทียบโอนกับหลักสูตรการศึกษา

นอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ ในสาระการประกอบอาชีพวิชาเลือกเสรี
ทีส่ ถานศึกษาไดจ ดั ทาํ ขน้ึ ในระดบั ใดระดับหนงึ่ ได ๑ หนว ยกิต (๑ หนว ยกิต = ๔๐ ช่ัวโมง)


Click to View FlipBook Version