ZARAZA I ŚMIERĆ

OPINIE { ORZECZENIE TK I ROLA PIS }

Joanna nawidzą PiS. Wystarczy przyjrzeć się, co na przykład mówi
Lichocka
były polityk Marian Piłka. Polacy nie chcą i nigdy nie chcieli
Nie odpychać
CENTRUM całkowitego zakazu aborcji w wypadku ciężkiego uszkodzenia

Jeśli chodzi o tzw. rewolucję w wykonaniu Strajku ciąży – takie stanowisko uznawali i uznają za skrajne. Poka-
Kobiet, to wygląda na to, że jest już pozamiatane.
zują to wszystkie sondaże i pokazała to masowość niedawnych
T a kolejna, choć wzbogacona o barbarzyńskie za-
chowania, wersja KOD Mateusza Kijowskiego jest protestów. Prawo i Sprawiedliwość mogło sięgać po ponad
zadziwiającą kolejną próbą budowy jakiegoś ruchu,
który miałby przywrócić postkomunistyczne śro- 40-proc. poparcie miedzy innymi dlatego, że dawało nadzieję,
dowiska do władzy. Zadziwiającą, bo przeprowa-
dzoną tak, że stała się dla tej próby samozniszczeniem. Nie iż radykalne rozwiązania proponowane przez margines po-
trzeba pisać długich analiz, by tego dowieść – wystarczy
zerknąć do mediów postkomuny, by zobaczyć, jak wysilają lityczny na prawicy (poparcie dla Kai Godek w ostatnich
się, aby jeszcze utrzymać jakąś energię protestu lub mało
przekonująco dowodzić, że wulgarny język jest OK, a de- wyborach czy klęska polityczna Marka Jurka dowodzi tego
molowania kościołów i zakłócania mszy nie było. Jest po-
zamiatane – ludzie mogą nie lubić PiS, ale zapewne większość dobitnie) nie będą realizowane. Dziś niepodjęcie wyzwania,
z nich odrzuca u swych ewentualnych reprezentantów język
jak z „Sowy i Przyjaciół”. Platforma Obywatelska przegrała jakie stanowi dla obozu prawicy orzeczenie Trybunału Kon-
wybory w 2015 roku i przegrywa wszystkie kolejne między
innymi dlatego, że Polacy dowiedzieli się, iż są to ludzie, stytucyjnego, oznacza, że PiS zepchnięte zostanie na pozycję
którzy zachowują się jak chamska hołota – to usłyszeli
z publikacji kolejnych taśm. Teraz język polityków postko- dawnego ZChN czy innych partyjek kojarzonych z funda-
muny znalazł się na banerach manifestacji organizowanych
w ostatnich tygodniach z udziałem i poparciem polityków mentalizmem katolickim. Taka partia może rządzić do końca
i stał się główną narracją ruchu anty-PiS. Dlatego – choć
młodzież ma z tego zabawę, bo można „nawrzucać” jakimś kadencji, ale kolejnych wyborów nie wygra. I zapewne wielu
politykom, a to zawsze dla „gimbazy” bywa atrakcyjne – to
jednak dla jakiegokolwiek ruchu politycznego jest dyskwa- gorliwcom „za życiem” o to także chodzi. Przy zaakcepto-
lifikujące. Warto jednak pamiętać te obrazki z wulgarnymi
tekstami i uczestniczących w nich polityków opozycji – jeśli waniu sytuacji prawnej, jaka powstała po orzeczeniu TK, PUBLICYSTYKA
ktoś nie wierzył, z jakim poziomem ludzi mamy do czynienia
w Sejmie, to dziś jest już to dla wszystkich jasne. bez zaproponowania ustawy, która chroni dzieci z zespołem

Mimo autokompromitacji kolejnej próby uruchomienia Downa, a jednocześnie chroni
ulicy przeciw PiS po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego
w sprawie ustawy antyaborcyjnej prawica zaliczyła poważne Nadzieja, kobiety w przypadku nieod-
straty. Jeśli obóz Zjednoczonej Prawicy nie przeprowadzi że edukacja, wracalnych, śmiertelnych wad
zmian w ustawie tak, by możliwe było przerywanie ciąży przekaz medialny rozwojowych ciąży, nie ma
z powodu wad letalnych, PiS trwale straci zdolność wygry- przekona Polaków mowy o sięganiu do centrum,
wania wyborów tak, by rządzić samodzielnie. Być może do wahających się wyborców.
zresztą środowiskom politycznym szarżującymi w tej sprawie do radykalizmu,
o to właśnie chodzi – pogrobowcy ruchu Marka Jurka nie- PiS przestaje być wiarygodne

który dotąd zawsze jako ugrupowanie, które może
ich kiedykolwiek reprezento-
odrzucali, jest wać. Nadzieja, że edukacja,
– mówiąc delikatnie przekaz medialny przekonają
– płonna. Polaków do radykalizmu, który

dotąd zawsze odrzucali, jest

– mówiąc delikatnie – płonna.

Odepchniętych od PiS wyborców – a będą odpychani

propagandą opozycji i największych mediów także przez

kreowanie fałszywych „postulatów programowych”, jak

zakaz przerywania ciąży w wyniku przestępstwa albo z nieco

innej bajki zakaz rozwodów – zagospodarują inni. Zapewne

nie będzie to skompromitowana Platforma Obywatelska,

ale ruch Hołowni albo coś, co dopiero się wyłoni. W Prawie

i Sprawiedliwości jest więcej osób, które tak to oceniają.

Krzykliwe, zabarwione szantażem emocjonalnym ataki

na każdego, kto nie staje po stronie radykałów (doświadczył

tego prezydent Andrzej Duda, gdy zaproponował swój pro-

jekt ustawy) powodują, że unikają oni publicznego wypo-

wiadania się na ten temat. Ja jednak to napiszę – mam dość.

PiS ma zmienić Polskę, wyprowadzić ją z postkomunizmu,

wzmocnić suwerenność i obronić przed cywilizacyjną re-

wolucją światopoglądową. Do tego potrzebuje szerokiego

społecznego poparcia. Ci, którzy to lekceważą, występują

w istocie w obronie interesów postkomuny. Nie mówiąc już

o tym, że w perspektywie kilku lat – na rzecz liberalizacji

prawa aborcyjnego. GP

10 LISTOPADA 2020 49

OPINIE { SĘDZIA ŁĄCZEWSKI, SĄDY, STRONNICZOŚĆ }

Grzegorz

Wszołek

Zrzucił togę,

NAŚLADUJE WAŁĘSĘ

Wojciech Łączewski z powodu politycznego zaangażowania, niedopuszczalnego

w przypadku sędziego, wpadł w poważne kłopoty. Ciążą na nim oskarżenia

o składanie fałszywych zeznań i wprowadzenie prokuratury w błąd. To on chciał

spotkać się z Tomaszem Lisem, by omówić strategię obalenia rządu PiS. Już

po zrzuceniu togi sędziego posunął się do publicznego szantażowania Jarosława

PUBLICYSTYKA Kaczyńskiego, twierdząc na łamach „Gazety Wyborczej”, że rzekomo zna „przerażający”

Szapis rozmowy prezesa PiS i śp. Lecha Kaczyńskiego z tragicznego lotu tupolewem. powaniu dotyczącym organizacji tragicz-
łynna „rozmowa braci Kaczyń- PO-PSL, ani członkowie komisji Millera nie nego lotu. Zakładając tylko na moment,
skich” z 10 kwietnia 2010 roku dopatrzyli się w tym wątku czegokolwiek, że rzeczywiście odkrył „szokującą” treść
powraca co jakiś czas jak bume- co miałoby wartość dowodową. rozmowy między braćmi Kaczyńskimi, to
rang. Część polityków PO – gdy tym samym złamał tajemnicę sędziowską
Jednak były sędzia Łączewski postanowił i ustawę o ochronie informacji niejawnych.
Zasugerował dobitnie, co kryje się w ak-
temat katastrofy smoleńskiej był podzielić się wiedzą o tajnych aktach, tach, sprzeniewierzając się zasadzie bez-
stronności. „Rozmawiałem z bratem, zanim
w obszarze zainteresowań wszystkich analizowanych w śledztwie wokół orga- załoga samolotu dowiedziała się o mgle
nad Smoleńskiem. Rozmowa dotyczyła
mediów – sugerowała, że oto prezes PiS nizacji lotu polskiej delegacji do Smoleńska. stanu zdrowia mamy” – odpowiadał po la-
tach od dramatu Jarosław Kaczyński.
pośrednio przyczynił się do śmierci 96 osób Niestety, zrobił to w stylu internetowego
Mityczne naciski w Smoleńsku
na pokładzie samolotu. Wersję suflowaną trolla, który „coś” wie, ale niczego nie
Warto jednak przypomnieć, jakie były
przez Rosjan: „najważniejszy pasażer” powie. Rzucona w przestrzeń publiczną ustalenia w sprawie rzekomych nacisków
na pilotów Tu-154M – czego zalążkiem
chciał za wszelką cenę wylądować, a gen. obelga ma na celu przykleić się do adresata. miała być telefoniczna rozmowa braci Ka-
czyńskich – ze strony zarówno Naczelnej
Andrzej Błasik naciskał w jego imieniu „Jeżeli opinia publiczna poznałaby treść Prokuratury Wojskowej, jak i komisji Mil-
lera, powołanej w 2010 roku do zbadania
na załogę Tu-154M – jako pałkę do okła- rozmowy braci Kaczyńskich, której zapis przyczyn katastrofy smoleńskiej. Eksperci
desygnowani przez premiera Donalda Tuska
dania przywódcy PiS wykorzystali m.in. znam z akt ściśle tajnych, to gwarantuję, nie wykluczyli presji „pośredniej” na pod-
stawie wchodzenia do kabiny pilotów przez
Lech Wałęsa, Stefan Niesiołowski, Paweł że zupełnie inaczej oceni sytuację po 10 kwiet- gen. Błasika. Jak jednak czytamy w raporcie:
„Dowódca Sił Powietrznych w żaden bez-
Deresz czy Janusz Palikot. nia 2010 roku. Nie wiem, czy sąd będzie

Kontratak Łączewskiego tym wątkiem zainteresowany, ale jestem
w stanie wskazać konkretną teczkę i kon-

Były prezydent przegrał zresztą batalię w są- kretne karty z dokumentami, które po-

dzie za niedorzeczne insynuowanie, że oto zwalają spojrzeć na pewne sprawy w innym

lider PiS doprowadził do największej lotniczej świetle. Uważam, że ten stenogram powinna

tragedii w powojennej Polsce. Pretekstem poznać opinia publiczna, by wyrobiła sobie

do politycznych ataków był jedynie fakt zdanie, do czego Jarosław Kaczyński jest

prywatnej rozmowy Jarosława i Lecha Ka- zdolny” – wypalił Łączewski w rozmowie

czyńskich w trakcie lotu, do której doszło z „Gazetą Wyborczą”.

niecałe 20 minut przed katastrofą. Ani pro- Jasne dla wszystkich oskarżenie o spo-

kuratura wojskowa, która badała przyczyny wodowanie tragedii sprzed ponad 10 lat

katastrofy smoleńskiej za rządów koalicji pochodzi od kogoś, kto orzekał w postę-

50 10 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

jest prawdziwa. Łączewski zasłaniał się
atakiem hakerskim, złożył też zawiado-
mienie do organów ścigania w tej sprawie.
Śledczy uznali jednak, że sędzia próbował
wprowadzić ich w błąd. To i oskarżenie
o złożenie fałszywych zeznań doprowadziło
Łączewskiego do miejsca, w którym jest.
Na znak protestu wobec reformy sądow-
nictwa odszedł w 2019 roku z zawodu
sędziego. Teraz najwyraźniej chciałby,
by tłumy protestujące w sprawie aborcji
i wykrzykujące „je…ć PiS” zyskały dodat-
kowy argument. Trudno sobie wyobrazić
inny cel aktywności medialnej Łączew-
skiego, niż doprowadzenie do wrzenia.

Nie tylko Łączewski
Niestety, nie jest to odosobniony przypadek

pomylenia ról ze strony przedstawiciela

wymiaru sprawiedliwości. Sąd niedawno

wypuścił na wolność zakażonego korona-

wirusem, który w Myśliborzu brutalnie
PUBLICYSTYKA
zaatakował księdza. Według Prokuratury
FOT. TOMASZ GZELL/PAP
Okręgowej w Szczecinie, mężczyzna wy-

korzystał demonstracje w sprawie aborcji

pośredni sposób nie ingerował w proces w żaden sposób nie dotyczyła samego do ataku na wikarego – i to z pełną świa-
pilotowania. W żaden sposób nie można przelotu, miejsca lądowania czy też kwestii
mówić o bezpośrednim nacisku Dowódcy warunków pogodowych” – podkreśliła domością, że jest nosicielem COVID-19.
Sił Powietrznych na dowódcę statku po- po trzygodzinnym przesłuchaniu prezesa
wietrznego, a szerzej na załogę”. Ani sło- PiS Naczelna Prokuratura Wojskowa. Zadał księdzu ciosy, doprowadzając do ob-
wem komisja Millera nie wspomniała Szantaż w „Gazecie Wyborczej” nie jest
o rozmowie telefonicznej, na którą powołuje zatem niczym innym jak próbą ratowania rażeń głowy, twarzy i żeber. Sąd nie zgodził
się Łączewski. „Z nagrań nie wynika, żeby własnej skóry przez Łączewskiego w obliczu
pan gen. Błasik czy pan prezydent Kaczyń- groźby do 8 lat pozbawienia wolności. się jednak na tymczasowy areszt, mimo że
ski wywierali nacisk na załogę, każąc jej
lądować. Ani rosyjski odczyt, ani polski Kilka lat temu były sędzia na Twitterze wszystko wskazywało na zagrożenie kolejnej
nie wskazują na bezpośredni nacisk gen. – pod fałszywym kontem – próbował na-
Błasika i prezydenta Kaczyńskiego. Pan mówić Tomasza Lisa do omówienia taktyki rozróby z udziałem agresora. Podejrzany
gen. Błasik, który znalazł się w kokpicie skutecznej walki z rządem Zjednoczonej
w ostatniej fazie lotu, przywitał się z załogą Prawicy. Problem polegał na tym, że ko- był już przecież w przeszłości karany są-
i dwa razy odczytał wysokość lotu” – wy- respondował nie z redaktorem naczelnym
jaśniał sam Jerzy Miller ponad rok po tra- „Newsweeka”, lecz z internautą podszy- downie. Teraz grozi mu do 10 lat pozba-
gedii w Smoleńsku. „Dotychczas zebrany wającym się pod celebrytę. Aby się uwia-
materiał dowodowy nie wskazuje na to, rygodnić w oczach rzekomego Lisa, Łą- wienia wolności.
aby katastrofa smoleńska była efektem czewski wysłał mu zdjęcia i proponował
czyichkolwiek nacisków na załogę samolotu spotkanie. Wreszcie panowie umówili A przypadek pobicia operatora TVP przez
Tu-154M” – to z kolei opinia wojskowych termin, ale okazało się, że na jedno z war-
prokuratorów z kwietnia 2011 roku. Jaro- szawskich osiedli przybył tylko… Łączew- syna biznesmena Ryszarda Krauzego? Alek-
sław Kaczyński zeznawał w tej sprawie ski. Sprawę badali nie tylko prawicowi
w lipcu 2010 roku. dziennikarze, lecz także Michał Majewski sander Krauze napadł kamerzystę gdańskiego
i Sylwester Latkowski. Przyjście na spo-
„W świetle złożonych zeznań należy tkanie z mitycznym Lisem jest jednym oddziału Telewizji Publicznej. Wyładował
stwierdzić, że rozmowa telefoniczna braci z głównych dowodów w tej sprawie i pro-
Kaczyńskich na krótko przed katastrofą kuratura nie ma wątpliwości, która wersja swoją złość za to, jak media relacjonowały

zatrzymanie jego ojca, i postanowił rozbić

głowę niewinnej ofierze. Chuligański wybryk

syna milionera, za który grozi mu do dwóch

lat więzienia, został zlekceważony przez

sędzię Ewę Mielcarek z gdyńskiego sądu.

Nie zdecydowała ona o umieszczeniu Alek-

sandra Krauzego w areszcie tymczasowym.

Czy uważała wniosek prokuratury za bez-

zasadny, a może jednak to poglądy i pozycja

rodzinna podejrzanego były decydujące?

Część sędziów sama kręci na siebie bicz,

obniżając przy okazji i tak niskie standardy

w sądownictwie. GP

10 LISTOPADA 2020 51

ANALIZA { POLSKA, NIEMCY, WOJNA O PRZYSZŁOŚĆ }

Piotr

Grochmalski

Berlin ostoją

polskiego ruchu oporu

Znów niemieckie media zalała fala propagandowych tekstów,

pełnych histerycznych opisów ostatnich wydarzeń w Polsce. Urodzony

w Niemczech Tomasz Kurianowicz pisze na łamach „Berliner Zeitung”

PUBLICYSTYKA 2 listopada: „Berlin staje się ostoją polskiego ruchu oporu”. Twierdzi,

iż „stolica Niemiec stała się ośrodkiem dla tych wszystkich Polaków,

którzy nie czują się już bezpiecznie w swoim kraju. Wśród nich jest

wiele osób ze społeczności LGBT+”. Wyjaśnia, iż miasto stało się

centrum dla polskich bojowników, którzy są zaangażowani w prawa

LGBT i aborcji. Określa ich mianem „zesłańców”.
P odczas gdy USA i Europa zmagają
się z pandemią, chińscy komuniści w wyniku pandemii, że być może nigdy
ogłaszają program następnej, nie dowiemy się, kto był ich rzeczywistym
czternastej pięciolatki, a także zwycięzcą. Wszystkie te procesy przełożą
się na kondycje gospodarek, sytuację pa-

rysują wyrazistą perspektywę nującą na giełdach, stabilność zachodnich

kolejnych piętnastu lat gospodarczego państw. Na naszych oczach pandemia

rozwoju. Xi Jinping mówi o tworzeniu zmienia bieg historii świata. Ta próba nie

chińskiej „cywilizacji ekologicznej”, która wybaczy tym, którzy nie rozumieją grozy

ma być efektem „zielonej transformacji”. sytuacji. Nie da tym społeczeństwom

Wzorcowe dla świata ma być też ogromne, drugiej szansy. Rozstrzygnie na dziesię-

inteligentne miasto Xiongan, oparte na ciolecia, które państwa wygrają, a które

technologiach sztucznej inteligencji. Ko- pogrążą się w głębokiej strukturalnej

munistyczna Partia Chin otwarcie przy- i społecznej stagnacji.

mierza się też do rządów nad światem.

Toczące się procesy zadecydują na długie Próba jak wojna
lata o kulturowej, cywilizacyjnej i tech- Kanclerz RFN Angela Merkel tak oceniła

nologicznej tożsamości Zachodu. Na obecne zderzenie najbogatszego europej-

naszych oczach, w atmosferze pandemicz- skiego państwa z pandemią: „To próba, jakiej

nych zawirowań, trwa bezwzględna i bru- Niemcy nie przeżywali od czasów II wojny

talna batalia chińskich komunistów z Za- światowej”. Podczas gdy Berlin mobilizuje

chodem. W  USA odbyły się wybory swoje społeczeństwo do społecznej i gospo-

prezydenckie, tak skomplikowane prawnie darczej walki o przetrwanie, a cała Europa

52 10 LISTOPADA 2020 wpwrewn.upmreenruamtae.rGaataz.estwasPmolesdkia.pl

PUBLICYSTYKAstaje przed historycznym wyzwaniem, nie-
mieccy politycy i dziennikarze, jakby w jakimś
RYS. ADOBE STOCKdestrukcyjnym amoku, działają na rzecz
destabilizacji Polski. Tak histeryczny i bru-
talny atak, jakie państwo niemieckie prze-
prowadza na Rzeczpospolitą w roku katastrofy
pandemicznej, jest bez precedensu w po-
wojennych dziejach Starego Kontynentu.
A przecież Unii grozi katastrofa gospodarcza.
Jeszcze przed uderzeniem pierwszej fali
pandemii zadłużenie Włoch przekroczyło
135 proc. PKB, Francji sięgnęło 100 proc.,
a Hiszpanii 96 proc.

10 czerwca RFN przyjął Nationale Was-
serstoffstrategie. Gdy 17 lipca rozpoczął się
szczyt unijny w Brukseli poświęcony bu-
dżetowi na lata 2021–2027, a także przyjęciu
Funduszu Odbudowy, w kuluarach Merkel
zaczęła przekonywać, iż niemiecka strategia
wodorowa winna być fundamentem unijnej
strategii energetycznej. Berlin liczy, iż to
wszystkie pozostałe kraje zrzucą się na
projekt, który uczyni z RFN globalnego
potentata wodorowego. Twarzą owego pro-
jektu europejskiego jest wiceprzewodniczący
KE, Frans Timmermans, który sprawdził
się jako lojalny wobec Berlina, holenderski
polityk, a przy tym radykalny przeciwnik
projektu Trójmorza i Polski. To jest istota
owej agresywnej polityki medialnej Berlina
i publiczne grillowanie Węgier i Polski.
Ostatnich państw unijnych, które otwarcie
przeciwne są koncepcji niemieckiej
Europy.

Berlin a Warszawa

Władze Niemiec nie ukrywały zawodu
z dojścia do władzy w Polsce ugrupowania,
które nie chciało opierać swych relacji
z Berlinem na kompradorskich zasadach.
Uznawano to za chwilowy kaprys Polaków.
Przy potędze kapitałowej niemieckich kor-
poracji medialnych w RP uznawano, że PiS
długo nie przetrwa. Na początku kwietnia
2016 roku polskie media ujawniły notatkę
dotyczącą tajnego spotkania władz RFN
z niemieckimi mediami. Instruowano je, jak
mają ukazywać Polskę i PiS. Niemieccy
dziennikarze odtąd mieli krytykować RP za
„putinowski model władzy”, ukazywać ją
jako „dziki Wschód”, przekonywać, iż PiS
demontuje państwo prawa. Według instrukcji
należało alarmować, iż zagraża to bezpie-

10 LISTOPADA 2020 53

ANALIZA { POLSKA, NIEMCY, WOJNA O PRZYSZŁOŚĆ }

PUBLICYSTYKA czeństwu całej Unii. Dobrzy Niemcy martwią Allgemeine Zeitung” opisuje w Polsce uliczne w Polsce prezydenta? To jest podłość, ja się
się więc o przyszłość polskiego narodu i RP. manifestacje kobiet, pisze: „To wynik po- na to nie zgadzam”.
Podczas tej długofalowej operacji medialnej działów w społeczeństwie, podtrzymywanych
niemieccy politycy winni unikać agresywnych przez polską prawicę przez minione pięć Pouczanie Polski i prezydenta
wypowiedzi pod adresem Polski. Spotkanie lat. Odmawiała ona jakiejkolwiek rzeczowej
to miało miejsce w niemieckim MSZ. Wkrótce debaty, a zamiast tego nazywała przeciwni- Andrzej Duda w Bolesławcu wspomniał też
elementy tej strategii zalały także polskie ków politycznych »Polakami gorszego sortu« o tekście Philippa Fritza, korespondenta
gadzinówki wydawane przez Niemców. Stały i gorzej”. niemieckiego dziennika „Die Welt”, że pro-
się też ramą kampanii prowadzonej przez mował Rafała Trzaskowskiego jako lepszego
Platformę Obywatelską. Po tym, jak nie Niemiecki atak na głowę kandydata dla Niemiec, bo „jest przeciwko
udało się obalić rządu polskiego podczas polskiego państwa temu, żeby Polska brała reparacje od Niem-
próby puczu w grudniu 2016 roku, wspie- ców, żeby Polska domagała się odszkodowań
ranego instrukcjami publikowanymi na W tym rozpisaniu ról na wywieranie stałej za II wojnę światową, za zniszczenia, które
łamach niemieckich mediów w Polsce, presji na Polskę rządzoną przez prawicę wtedy zostały dokonane”. Wypowiedź pre-
rozpoczęła się druga faza projektu odzyska- zasadniczy ciężar spoczywa na mediach. zydenta spowodowała wściekły atak nie-
nia pełnej kontroli Berlina nad Warszawą. Uderzają pewne elementy strategii realizo- mieckich mediów i polityków. Juergen Hardt
wanej przez Berlin w projekcie dotyczącym z CDU powiedział „Die Welt”, że to niedo-
Niemiecka myśl i totalna destabilizowania i rozbicia Czechosłowacji puszczalne, by dziennikarz uznanego i nie-
opozycja w okresie przedwojennym. Przy wsparciu zależnego medium był zniesławiany przez
centrali wyposażono tamtejszą Partię Niem- głowę państwa. A rzecznik gabinetu Angeli
Zaskakuje koincydencja wydarzeń. 26 stycz- ców Sudeckich w środki techniczne, a kie- Merkel Steffen Seibert powiedział, że „rząd
nia 2016 roku Schetyna zostaje wybrany na rujący całą machiną propagandową Oskar oczywiście nie wpływa na wybory prezy-
szefa PO, a miesiąc później ogłasza, że Ulrich stworzył sieć kontaktów z korespon- denckie u naszych polskich sąsiadów”. Bijan
Platforma Obywatelska będzie „totalną dentami zagranicznych mediów, którzy Djir-Sarai z FDP stwierdził , że „wygląda
opozycją” walczącą „w sposób totalny” przebywali w Pradze. Wykorzystywał ich do na to, iż wolność prasy istnieje w Polsce
o władzę. Ten projekt ma w sobie niemiec- podsycania histerii antyczechosłowackiej. jeszcze tylko na papierze”.
kiego ducha. Trudno bowiem o większą
kulturową prowokację wobec społeczeństwa, W tym kontekście nie należy bagatelizować Dwa lata wcześniej polskie media ujawniły
które przez połowę swej historii po odzy- medialnego incydentu z 3 lipca 2020 roku, treść rozmowy Waldemara Pawlaka i milio-
skaniu niepodległości w 1918 roku było który nie miał dotąd precedensu w całej hi- nera Michała Sołowowa, nagranej w jednej
poddawane represjom przez dwa najbardziej storii III RP. Tego dnia gazeta „Fakt”, wyda- z restauracji. Pawlak miał powiedzieć:
brutalne totalitaryzmy XX wieku. W swojej wana przez koncern Axela Springera mocno „Niemcy sobie kupili – przez inwestycję
istocie projekt ten oznaczał uznanie państwa związany z Angelą Merkel, dopuściła się w Axel Springer – »Fakt«, »Newsweek«,
polskiego za państwo pisowskie, które na- wyjątkowo barbarzyńskiej manipulacji wi- Onet. To są przykłady, gdzie ja mogę jednak
leżało w całości zanegować i odrzucić. To zerunkiem głowy państwa polskiego [sprawa powiedzieć, że na Tuska większy wpływ ma
najbardziej agresywna w historii demokracji dotyczyła ułaskawienia mężczyzny (który artykuł w »Fakcie« niż opinia Konfederacji
wojna partii wymierzona przeciwko wła- odbył całą karę) na wniosek jego córki-ofiary; Pracodawców czy Komisji Trójstronnej”.
snemu państwu. Dla Berlina budowa silnej tymczasem na okładce „Faktu” znalazło się Ten były wicepremier w rządzie Tuska dodał:
Polski w sercu Europy – państwa, które ma zdjęcie prezydenta Andrzeja Dudy opatrzone „Premier się bardziej przejmuje, że mu zrobią
się opierać w swojej polityce na własnej racji tytułem: „Trzymał córkę, bił po twarzy i wkła- koło pióra w gazecie czy w telewizji, niż
stanu – stanowiła niebezpieczeństwo osła- dał jej rękę w krocze”, jedynie drobnym tym, że na przykład nie przygotuje dobrych
bienia wielkiego projektu sięgającego jeszcze drukiem dopisano: „Panie Prezydencie, jak regulacji”.
do koncepcji Środkowoeuropejskiego Związ- Pan mógł ułaskawić kogoś takiego” – przyp.
ku Gospodarczego z 1904 roku. Niemcy red.]. Była to wysoce profesjonalna operacja Gdzie jest niemiecka granica
zaryzykowały dwie wojny globalne, aby mająca cechy prowokacji politycznej. Wybrano absurdu?
realizować ten projekt kosztem milionów doskonały moment i sposób uderzenia w wi-
istnień ludzkich. Koncepcja totalnej opozycji, zerunek prezydenta. Akcja miała skutecznie Niekończąca się fala słownej agresji po-
jako strategii obalenia rządów prawicowej rozstrzygnąć wynik wyborów na korzyść kazuje, jak głęboko w mentalności nie-
koalicji, była stworzona na potrzeby nie- kandydata wspieranego otwarcie przez Niem- mieckiej jest wbudowany kompleks wobec
mieckiego rynku medialnego. Doskonale cy. W odpowiedzi na nią w Bolesławcu Ślą- państwa i narodu polskiego. W marcu
widać to w owych instrukcjach dla niemiec- skim walczący o reelekcję Andrzej Duda 2016 roku na antenie Telewizji Republika
kich dziennikarzy. Niemal każdy tekst nadal powiedział: „Czy koncern Axel Springer, opublikowano nagranie niemieckiego
jest w ten sposób matrycowany. Gdy współ- z niemieckim rodowodem, który jest właści- biznesmena Hansa G., który prowadzi
cześnie Reinhard Veser we „Frankfurter cielem gazety »Fakt«, chce wpłynąć na wybory interesy w Polsce. Mówił on: „Nienawidzę
prezydenckie w Polsce? Niemcy chcą wybierać Polaków; nie to, że ich nie lubię, niena-
widzę ich. Oni wszyscy są cwelami i idio-

54 10 LISTOPADA 2020 wpwrewn.upmreenruamtae.rGaataz.estwasPmolesdkia.pl

tami. Lepiej jest w Afryce. Jesteście gów- słowiański naród mnoży się tak szybko, którzy twierdzą, iż koronawirus jest nie-
nem”. „Tak, jestem! Jestem hitlerowcem! że nas »zeżre«. Dopiero wtedy zapanuje szkodliwy, osobami niebezpiecznymi
To wina tego kraju [Polski – red.], że taki spokój na wschodzie, otworzy się prze- i nieodpowiedzialnymi, niemieccy politycy
jestem”. „Zabiłbym wszystkich Polaków. strzeń życiowa dla Niemców, kiedy Polacy i niemieckie media w Polsce aktywnie
Nie miałbym z tym problemu” – słychać zostaną wyniszczeni”. Profesor Voss po podburzały do niepokojów społecznych.
było na nagraniu. Polska sędzia, Małgo- przyłączeniu Wielkopolski do Rzeszy został Merkel na swoich przeciwników politycz-
rzata Zwierzyńska, 4 marca 2020 roku dyrektorem Instytutu Anatomii na Uni- nych rzucała gromy – twierdząc, iż kłam-
ogłosiła w Gdańsku wyrok, iż Natalia wersytecie Rzeszy w Poznaniu. A 15 stwa i dezinformacja stanowią zagrożenie
Nitek-Płażyńska ma przeprosić Niemca kwietnia 1941 roku pisał: „Polacy stali się dla całego społeczeństwa. W tym czasie
Hansa G. za to, że nagrywała jego wypo- ostatnio znowu bardziej bezczelni, więc niemieckie media w Polsce wyznaczały
wiedzi. Przeprosiny miały być publiczne nasz piec ma wiele pracy. Jakby to było pierwszą linię walki z  państwem
na dwóch kontach w mediach społeczno- pięknie, gdyby można było to całe towa- polskim.
ściowych, przez cały miesiąc. Ponadto rzystwo [Polaków – przyp. aut.] przepędzić
Nitek-Płażyńska miała wpłacić 10 tys. zł przez takie piece”. Voss zmarł w Hamburgu Stąpamy po polu minowym
na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej w 1987 roku, kształcąc w Niemczech po Polska i Unia Europejska stoją przed dra-
Pomocy oraz pokryć koszty sądowe. Ten wojnie wielu lekarzy.
wyrok wywołał szok. matycznymi wyzwaniami. Stary Kontynent
Berlin ostoją polskiego
Na początku października 2020 roku ruchu oporu zderzył się z ogromnym kryzysem, w chwili
niemiecka wiceprzewodnicząca Parlamentu
Europejskiego, Katarina Barley zagroziła Znów niemieckie media zalała fala pro- gdy jeszcze nie minęły skutki poprzedniej
finansowym „zagłodzeniem” Polski i Wę- pagandowych tekstów, pełnych histerycz-
gier. Zaledwie kilkanaście dni później, nych opisów ostatnich wydarzeń w Polsce. fali pandemii. Ani finansowe, ani społecz-
25 października, w Gdańsku, Roland Hau, Urodzony w Niemczech Tomasz Kuriano-
przewodniczący Związku Mniejszości wicz, znawca kultury i globalnego kapi- ne, ani gospodarcze. Nie wiadomo, czy

wspólnota przetrwa, nie wiadomo, które

decyzje są dobre, a które eksplodują pod PUBLICYSTYKA

nami. Unia ukazuje wszystkie swoje sła-

bości. Stąpamy po polu minowym, ale nie

{ Podczas gdy Angela Merkel w Bundestagu 29 października ma innej możliwości. Od trafności decyzji
2020 roku nazwała tych, którzy twierdzą, iż koronawirus jest
nieszkodliwy, osobami niebezpiecznymi i nieodpowiedzialnymi, polskiego rządu zależy los państwa i na-
niemieccy politycy i niemieckie media w Polsce aktywnie
podburzały do niepokojów społecznych. rodu. W większości będą to decyzje nie-

odwracalne. Będziemy poddani ogromnej

presji. Ale nikt nie będzie na nas czekał.

A przecież możemy przegrać. Odwrotu

jednak nie ma. Decyzje muszą zapadać.

To prawdziwa wojna o przyszłość. W tej

rzeczywistości, w której Niemcy otwarcie

finansują w Polsce nurty i ugrupowania,

które kierują się niemiecką racją stanu,

a Berlin wkracza też brutalnie do we-

Niemieckiej w tym mieście, zamieścił na talizmu, pisał na łamach „Berliner Zeitung” wnętrznej gry politycznej. A gdy pojawiła
Facebooku pytanie: „Czy naprawdę, w swo- 2 listopada 2020 roku: „Berlin staje się
im bezkrytycznym patriotyzmie, cały czas ostoją polskiego ruchu oporu”. Twierdzi, się okazja drastycznego osłabienia Polski,
chcecie zwierzchności Warszawy, a do- iż „od czasu dojścia do władzy w Warsza-
kładnie jej żoliborskiej dzielnicy, nad wie rządu PiS stolica Niemiec stała się niemieckie media znów przypuściły fron-
naszym wspólnym Gdańskiem?”. Niemiecka ośrodkiem dla tych wszystkich Polaków,
mniejszość nawołuje do oderwania Gdań- którzy nie czują się już bezpiecznie w swo- talny atak na Polskę. Skąd tyle nienawiści
ska od Polski? W tym mieście prof. Rudolf im kraju. Wśród nich jest wiele osób ze
Maria Spanner w Instytucie Anatomii społeczności LGBT +, które uciekają i pogardy w tych sformułowaniach doty-
Medycznej wytwarzał z ciał zamordowa- przed homofobiczną retoryką polskiego
nych Polaków mydło dla celów użytkowych. rządu do Niemiec”. Twierdzi, iż Berlin stał czących nas? Wanda Połtawska jest jedną
Zmarł w 1960 roku w Kolonii. Inny nie- się centrum dla polskich bojowników
miecki profesor Herman Voss w swoim ruchu oporu z liberalnego środowiska, z Polek, na której niemieccy lekarze do-
pamiętniku napisał: „My, Niemcy, musimy którzy są zaangażowani w prawa LGBT
rozwiązać polską kwestię bezuczuciowo, i aborcji. Określa ich mianem „zesłańców”. konywali przerażających eksperymentów
»rein biologisch« – czysto biologicznie. Podczas gdy Angela Merkel w Bundestagu
Musimy ich wyniszczyć, bo ten prymitywny 29 października 2020 roku nazwała tych, medycznych w obozie koncentracyjnym

w Ravensbrück. Dla III Rzeszy była nu-

merem sieben und siebzig null neun. Tak

pisze o swoich uczuciach wobec oprawców:

„Szukałam w nich ludzi. I chyba dostrze-

gałam… Nie, stanowczo nie nienawidziłam,

to było coś zupełnie innego: jakiś zawód

ogromny, że to wszystko mogą robić ludzie:

że są tacy”. GP

10 LISTOPADA 2020 55

FELIETON { WIDZIANE Z BRUKSELI }

O BELGII I EPICENTRUM WIRUSA, Ryszard

Czarnecki

DZIECIACH Z WRZEŚNI
I SIATKARSKICH TROFEACH
W  Parlamencie Europejskim znowu lockdown.
Oznacza to, że posłowie mają zakaz przycho- { W Belgii zabrakło respiratorów dla chorych,
dzenia (przyjeżdżania) do siedziby PE w Brukseli w związku z tym nieszczęśników wysyła się
formalnie do końca listopada. W kuluarach do szpitali w… Niemczech.
mówi się, że okres ten będzie przedłużony aż
do końca roku. Cóż, pod pretekstem lub z powodu COVID- polskie obywatelstwo. Ale jest też czapeczka FIVB, czyli
-u można właśnie tak ciąć koszty...
światowej federacji siatkarskiej, maskotki drużyny BBTS
Skądinąd europarlament, położony w centrum dzielnicy
europejskiej w belgijskiej stolicy, nie jest samotną wyspą Bielsko-Biała, i wielka fotografia naszego mistrza świata
na oceanie tamtejszej pandemii. W Belgii obostrzenia są bardzo
surowe. Godzina policyjna obowiązuje od 22 do 5 rano. Za- na żużlu Tomasza Golloba z jego bardzo sympatyczną dedy-
brakło respiratorów dla chorych, w związku z tym nieszczę-
śników wysyła się do szpitali w… Niemczech. Bardzo duża kacją dla mnie. Jest także figurka św. Barbary i lampka górnicza
na tle Europy jest liczba osób zarażonych w wieku 25–35 lat.
W dniu, w którym piszę te słowa, zmarło 270 osób, a więc od górników z „Bogdanki”, ale też kufel z KWK „Zofiówka”.
zaledwie 103 mniej niż w Polsce, choć przecież Belgia jest
krajem blisko 8 razy mniej licznym niż Rzeczpospolita. Nie Są też puchary od środowiska siatkarskiego i żużlowego za
dziwmy się więc, że PE zamyka podwoje...
moją dla nich pomoc.
Siłą rzeczy pracuję w moim warszawskim biurze. Kiedyś
opisywałem już wygląd innego mojego biura – w Brukseli. No i signum temporis, znak czasu, czyli maseczki anty-
Biura wyjątkowego, bo pełnego akcesoriów sportowych. Teraz
pora na opis mojego biura w stolicy. Na ścianie na prawo wirusowe związane ze sportem. Z klubów Jastrzębski RYS. MIROSŁAW ANDRZEJEWSKI
od okna koszulka zespołu siatkarskiego Krispol z Wrześni
z podpisami i numerami zawodników. Jest ona absolutnie Węgiel i Trefl Gdańsk, z Polskiej Siatkówki, siatkarskiej
niestandardowa, bo na tym siatkarskim t-shircie widnieje
zdjęcie pomnika słynnych dzieci z Wrześni, które pod zaborem Letniej Grand Prix, siatkarskiego turnieju „Plaża Open”
pruskim, przed stu kilkunastu laty, wsparte przez rodziców
stawiły opór germanizacji. I zapłaciły za to wysoką cenę. oraz żużlowe: mojego klubu Betard Sparta Wrocław i Wil-

W pobliżu zegar z logo @Polskiej Siatkówki oraz kalendarze ków Krosno.
ścienne polskiej reprezentacji i Mazowieckiego Wojewódzkiego
Związku Piłki Siatkowej. Poniżej kolekcja zagranicznych Nie ma tylko krawata w krwistym kolorze z napisem
szalików siatkarskich. Najstarszy z mistrzostw Europy z Francji
sprzed lat… 41. Są tam również cztery szaliki z Niemiec, które „God Stop Putin”. On wisi w Brukseli. GP
– co za metafora! – wiszą POD koszulką z dziećmi z Wrześni,
a nie NAD nią. Jest jeszcze szalik z Finlandii, cztery rosyjskie,
po jednym z Azerbejdżanu i Holandii. Jest też tableau z imien-
nym podziękowaniem dla mnie od siatkarek z Wrocławia za
wsparcie, proporczyki „Poland Voleyball” i „Polska Siatkówka”
oraz koszulka irańskiego gracza Skry Bełchatów Milana Eba-
dipoura, który właśnie otrzymał (dzięki dobrym ludziom!)

56 10 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

wtorek

17:40

zaprasza Adrian Stankowski

Oglądaj również na www.telewizjarepublika.pl 11 LISTOPADA 2020 57

ŚWIAT { WYBORY W USA, JOE BIDEN, DONALD TRUMP }

Trump Maciej
Kożuszek

SZEF DZIAŁU ŚWIAT

POKONANY
CZY JOE BIDEN JUŻ WYGRAŁ?

Chciałbym podziękować ŚWIETNY WYNIK SENAT
Amerykanom za ich TRUMPA
Choć prognozy dawały
niesamowite wsparcie. Miliony, Pomimo porażki Donald Trump Republikanom tylko 20 proc.
miliony ludzi zagłosowały osiągnął nie tylko lepszy wynik szans na utrzymanie kontroli
na nas dzisiaj. A bardzo niż ten z 2016 roku. Zdobył w senacie, udało się uniknąć
więcej głosów niż kiedykolwiek najgorszego: pełnej kontroli
smutna grupa ludzi stara się udało się to Barackowi Demokratów nad Kongresem.
pozbawić tę grupę głosu, Obamie. To sukces, pomimo To może pozwolić ukrócić
sondaży, które dawały mu dużo najbardziej radykalne zapędy
ale my na to nie pozwolimy. mniejsze szanse niż w starciu administracji Bidena i daje
Nie pozwolimy na to. z Hillary Clinton. nadzieje na przyszłość.

Donald Trump www.prenumerata.swsmedia.pl

58 10 LISTOPADA 2020

Joe Biden dla wielu nie N iespotykana dotąd liczba głosów puszczalności i sposobie liczenia głosów
wyglądał na zwycięzcę, korespondencyjnych, nieudol- korespondencyjnych decydowano jeszcze
ale wybory wygrywa nie ność władz stanowych w liczeniu na kilka dni przed wyborami.
ten, kto robi najlepsze tych głosów, urzędujący pre-
zydent deklarujący zwycięstwo Jedno jest pewne: ten system dał zwycię-
wrażenie, a ten, kto i zapowiadający sądową walkę z wynikami. stwo Bidenowi. Skutki przyniosła niezwykle
zdobędzie 270 głosów Takich wyborów na pewno jeszcze w USA intensywna kampania, w której udział brały
elektorskich. Choć Trump nie było. Należy się też spodziewać, że media, gwiazdy Hollywood czy zawodnicy
nie składa jeszcze broni, proces przekazania władzy będzie najbar- NBA, prowadzona pod hasłem: „Zarejestruj
to trudno powiedzieć czy dziej burzliwy w historii. Przy okazji wszyst- się, poproś o kartę wyborczą, zagłosuj”.
batalia, którą planuje, kich sporów warto pamiętać, że niezależnie Jeszcze przed wyborami wiadomo było, że
ma jakiekolwiek szanse od naszych preferencji, dla bezpieczeństwa głosy korespondencyjne będą preferowały
Polski absolutnie kluczowe jest to, by wia- Bidena, w niektórych stanach statystyki
powodzenia. domo było, kto rządzi w Stanach Zjedno- pokazywały, że osoby deklarujące się jako
czonych. Nawet najgorsza, ale stabilna Demokraci zamawiają pakiety do głosowa-
administracja w USA będzie dla Polski nia korespondencyjnego z prawie dwa razy
lepsza niż chaos i destabilizacja. większą częstotliwością niż Republikanie.
Nikt nie spodziewał się, że podział będzie
Wybory inne niż wszystkie tak jednoznaczny. Gdyby liczyć tylko głosy
oddane w lokalach wyborczych, Donald
„Środek przekazu jest przekazem” – pisał Trump mógłby zgarnąć zwycięstwo prak-
guru medioznawstwa Marshall McLuhan. tycznie we wszystkich stanach. Gdyby liczyć
Parafrazując to słynne zdanie, można po- tylko głosy korespondencyjne, praktycznie
wiedzieć: „sposób przeprowadzania wyborów wszędzie zdecydowanym zwycięzcą byłby
jest wyborem”. W 2016 roku Hillary Clinton Biden. Aby unaocznić tę różnicę, wystarczy
i jej zwolennicy mówili: gdyby system był podać przykład Pensylwanii, długo postrze-
inny, gdyby sumarycznie liczono głosy ganej jako kluczowy stan dla ostatecznego
wszystkich Amerykanów, a nie dzielono ich wyniku wyborów. Chociaż różnica pomiędzy
na stany i głosy elektorskie, to Donald Trump dwoma kandydatami w stanie liczona była
by przegrał. Dziś role się odwróciły i to w tysiącach głosów, to Biden zgarnął 80 proc.
Trump może wejść w buty Hillary i wes- głosów korespondencyjnych.
tchnąć: gdyby system był inny... Oczywiście
różnica polega na tym, że system elektorski Dla liberalnych mediów głównego nurtu
istniał w USA od ich zarania, a o skali do- był tylko jeden winny tego, że wielu Ame-
rykanów straciło wiarę w uczciwość procesu

FOT. Z. CARLOS BARRIA / REUTERS / FORUM, PIXABAY(4) Wiem, jak głębokie są LATYNOSI MICHIGAN, WISCONSIN,
podziały naszego kraju DLA TRUMPA PENSYLWANIA
w tak wielu kwestiach.
Nie jesteśmy wrogami. Od lat powtarzano: Trump może Trump w 2016 roku wygrał te stany
liczyć tylko na głosy białych z niewielką przewagą, ale na pewno
Wiem, że musimy mężczyzn bez dyplomów uniwer- odzyskanie ich przez Bidena było
przestać traktować syteckich. Jednak w tych wybo- kluczowe. Osiągnął to dzięki niesłychanej
oponentów jak wrogów. rach Trump znacząco poprawił mobilizacji elektoratów w dużych
To, co łączy Amerykanów, swój wynik zarówno wśród miastach, takich jak Filadelfia czy
jest o wiele silniejsze. Latynosów (co miało kluczowe Milwaukee, która nie byłaby pewnie
znaczenie na Florydzie), a nawet możliwa bez głosowania
Joe Biden wśród Afroamerykanów. korespondencyjnego.

10 LISTOPADA 2020 59

ŚWIAT { WYBORY W USA, JOE BIDEN, DONALD TRUMP }

wyborczego: Donald Trump. Rzeczywiście, Trump w jednym stanie po drugim traci krążących dotychczas w sieci dowodów
swobodne posługiwanie się przez prezy- bezpieczne prowadzenie, które zachowywał, rzekomych „fałszerstw” nie wytrzymała
denta, już we wtorkową noc, takimi okre- gdy grubo ponad 3/4 głosów było policzone. nawet podstawowego procesu sprawdzenia
śleniami jak „fraud” (oszustwo) czy „stolen Autorzy tego chaosu będą tłumaczyć, że podstawowych faktów. Oczywiście proces
election” (ukradzione wybory) było nie- wszystko miało swoje uzasadnienie, bo zbierania takich dowodów jeszcze trwa,
zwykle nieodpowiedzialne i mogło się głosy korespondencyjne preferowały Bidena, nie można więc wykluczyć, że pojawią się
podobać tylko jego najzagorzalszym zwo- ale już nie można im pozwolić na to, by twier- zeznania czy nagrania, które nie będą po-
lennikom. Jeśli jednak szukamy winnych, dzili, że sytuacja była nie do przewidzenia zostawiały wątpliwości. Inna sprawa, że
to co najmniej taką samą, jeśli nie większą i nie można było tego zrobić lepiej. Zarzą- duża grupa osób, które potencjalnie mogłyby
odpowiedzialnością należy obarczyć władze dzana przez Rona DeSantisa Floryda w kilka być rzecznikami walki o uczciwe wybory,
stanowe, w większości z Partii Demokra- godzin poradziła sobie z policzeniem więk- już na starcie straciła sporo wiarygodności,
tycznej, które były odpowiedzialne za or- szości głosów, w tym wielomilionowej zwyżki wierząc w ewidentne manipulacje.
ganizację wyborów i liczenie głosów. Cały w głosach korespondencyjnych.
proces był nie tylko niezwykle długi, ale Popularnych „dowodów” fałszerstwa było
przede wszystkim brakowało w nim pod- Fałszerstwa i fejki kilka. Stawiano choćby tezę, że w stanie
stawowej transparentności, a to, jak prze- Wisconsin zagłosowało więcej wyborców,
biegał, było idealnym podglebiem dla po- Gdy w późnych godzinach nocnych sytuacja niż było do tego uprawnionych. Źródłem
jawiania się licznych wątpliwości, zaczęła się zmieniać na niekorzyść obecnego manipulacji, która podawała liczbę zareje-
od uzasadnionych zastrzeżeń do zupełnie prezydenta, dla wielu w sposób nagły i trud- strowanych jako 3,2 mln, była strona ze
szalonych teorii spiskowych. W kluczowych ny do wyjaśnienia, od razu pojawiły się statystykami z całego świata, na której wid-
dla wyniku stanach, takich jak Pensylwania, podejrzenia o nieprawidłowości czy wręcz niały dane z wyborów uzupełniających w...
Georgia czy Michigan, wyniki raportowano fałszerstwa wyborcze. Trudno się temu 2018 roku. Po sprawdzeniu właściwych liczb
w sposób niezwykle nieregularny, a na przy- dziwić, bo tylko ktoś naiwny mógłby utrzy- na oficjalnej stronie komisji wyborczej w Wi-
kład w Nevadzie wszelkie raportowanie mywać, że proces głosowania korespon- sconsin okazało się jednak, że liczba zareje-
zawieszono na ponad dobę. Władze wy- dencyjnego, w którym karty wyborcze strowanych to 3,6 mln, prawie o 400 tys.
znaczyły termin: czwartek, godz. 12 czasu przebywają długą drogę i przechodzą przez więcej niż liczba oddanych głosów. Inna
lokalnego, który potem przyspieszono ręce o wiele większej liczby osób, jest równie sprawa, że w niektórych obwodach w mieście
o kilka godzin, skoro „wynik w Nevadzie bezpieczny jak głosowanie tradycyjne w lo- Milwaukee zanotowano frekwencję ponad
tak wszystkich interesuje”. Ta reakcja sporo kalu wyborczym. Z drugiej strony, większość 100 proc., w kilku nawet ponad 200 proc.
pokazuje, bo w wielu stanach ludzie odpo-
wiedzialni za liczenie głosów wyglądali
na zdziwionych, że cały świat z zapartym
tchem obserwuje każdy komunikat płynący
z ich ust, a każda zmiana wyniku wywołuje
lawinę emocji. Na przykład w Georgii, gdy
Joe Biden wyprzedził długo prowadzącego
wcześniej Trumpa o kilkaset głosów, licznik
nagle się zatrzymał.

Przepisy i decyzje na temat kolejności
liczenia typów głosów w takich stanach jak
Pensylwania, Michigan, Wisconsin czy
Georgia przyczyniły się do poznawczego
chaosu wśród wyborców i obserwujących
wyniki. Władze mogą argumentować, że
anomalie wynikały z nietypowego przebiegu
tych wyborów, że każdą z nich można ra-
cjonalnie uzasadnić i wiele wskazuje na to,
że mogą mieć rację. Nie zmienia to faktu,
że sposób liczenia głosów i kolejność ra-
portowania były skrajnie nieodpowiedzialne.
Bo czy można mieć pretensje do wyborców,
którzy nie rozumieją wszystkich zawiłości,
że są zaskoczeni, gdy widzą, jak Donald

60 10 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

ich do zaznaczania swoich głosów za pomocą wcześniej. Jeden z sądów dopuścił nawet
typu pisaka, który Amerykanie nazywają
„sharpie” (stąd „sharpiegate”), co miało możliwość liczenia głosów, które dotarły
skutkować tym, że maszyna skanująca głosy
Proces wyborczy był miała je odrzucać. Jednak Sekretarz Stanu po terminie, ale nie posiadają stempla pocz-
nie tylko niezwykle z Arizony podkreśliła, że wszystkie tak
oznaczone głosy są liczone, nawet w tych towego. To byłoby już ewidentną zachętą
długi, lecz przede wypadkach, gdy nie mogą być odczytane
wszystkim brakowało przez skanery. Oczywiście można nie brać do fałszerstw. W sprawie głosów korespon-
tej deklaracji za dobrą monetę, ale trzeba
w nim podstawowej też pamiętać, że komisje mają obowiązek dencyjnych, jeszcze przed wyborami decyzję
transparentności, a to, zachowania całej papierowej dokumentacji,
więc ewentualne nieprawidłowości będzie miał podjąć Sąd Najwyższy, ale odłożono
jak przebiegał, było bardzo łatwo wykazać.
idealnym podglebiem ją na później. Skład sędziowski był podzie-
Jeśli za te sfabrykowane informacje nie
dla pojawiania się odpowiadały rosyjskie lub chińskie machiny lony 4–4, a nowo mianowana Amy Coney
licznych wątpliwości dezinformacyjne, to trzeba chyba będzie je
i teorii spiskowych. zganić za przespanie idealnej okazji. Przecież Barret wyłączyła się z rozpatrywania sprawy.
nic nie służyłoby lepiej tak Rosji, jak i Chi-
Są to jednak bardzo niewielkie obwody (około nom niż propagowanie obrazu kompletnego Sędziowie wydali tylko rekomendację dla
1 tys. do 1,5 tys. wyborców), gdzie anomalie chaosu, w którym USA jawią się jak chwie-
tłumaczone są oddawaniem głosów poza jąca się w posadach zdegenerowana repu- Pensylwanii, by głosy dostarczone po ter-
miejscem zamieszkania. Z wysoką frekwencją blika, w której zaufanie do państwowych
związany jest też inny może nie dowód, ale instytucji praktycznie przestało istnieć. minie odkładać do osobnej puli, bo jeśli
argument poszlakowy. Duża liczba głosów
ma świadczyć o tym, że w jakiś sposób były Ścieżka sądowa po wyborach zapadnie inna decyzja, trzeba
one „dorabiane”. Taki argument utrzymałby
się lepiej, gdyby niespotykanie wysoka fre- To wszystko, co napisałem powyżej, nie będzie je odliczyć. Jeśli nawet Sąd Najwyż-
kwencja była punktowa, a w rzeczywistości oznacza jednak, że ekipa Trumpa i jego zwo-
mieliśmy do czynienia z jej wzrostem w całych lennicy nie mają realnych podstaw do kwe- szy wyrzuci te głosy do kosza, nic nie wska-
USA, co oznaczało też znaczny wzrost gło- stionowania poszczególnych wyborczych
sów oddanych na Donalda Trumpa. procedur. W tej chwili wygląda na to, że zuje na to, że będzie ich tyle, by odwrócić
najlepiej prawnie uzasadnione zastrzeżenia
Inny popularny fejk opierał się na screenie mogą dotyczyć dwóch kwestii. Pierwsza to losy rywalizacji w Pensylwanii.
z lokalnej stacji Fox News w Michigan. sytuacje, w których licencjonowanym obser-
Z informacji tam zamieszczonych wynikało watorom z ramienia komitetu Trumpa czy Ten jeden przykład pokazuje, jak skom-
m.in., że oddano więcej głosów, niż było Partii Republikańskiej odmawiano możliwości
zarejestrowanych, że głosowały osoby już obserwowania głosowania, co było ewident- plikowana będzie ewentualna batalia sądowa
nieżyjące, a jedna z nich urodziła się w roku nym naruszeniem kodeksów wyborczych
1826. Tweeta z tym screenem podał dalej w poszczególnych stanach. Póki co udoku- w wykonaniu sztabu Donalda Trumpa.
nawet Eric Trump, syn prezydenta. Problem mentowanych przypadków odmowy dostępu
w tym, że screen pochodził z 2019 roku, jest na tyle mało, że nie sposób powiedzieć, W pierwszym kroku trzeba w sposób do-
z materiału mówiącego o procesie sądowym, iż skala tego procederu była wystarczająco
w którym pozew złożyli aktywiści związani duża, by kwestionować wyniki w jakimś bitny udowodnić fałszerstwa. Nawet jeśli
z Partią Demokratyczną. Wątpliwości wzbu- stanie. Poza tym nawet jeśli jakiś sąd przychyli
dziło też głosowanie w Arizonie, gdzie część się do wniosku w tej sprawie, konsekwencją to się uda, sąd może uznać, że ich skala nie
wyborców Donalda Trumpa twierdziła, że będzie pewnie ponowne liczenie głosów, a nie
pracownicy lokalu wyborczego namawiali stwierdzenie fałszerstwa. była na tyle duża, by wpłynąć na wynik

Druga kwestia dotyczy przede wszystkim wyborów. Trumpowi nie wystarczy na przy-
Pensylwanii. Zgodnie z decyzją sądu sta-
nowego miało być dopuszczalne liczenie kład znalezienie 1 tys. sfałszowanych głosów
głosów, które miały dotrzeć do komisji już
po zamknięciu lokali wyborczych, o ile w Wisconsin, musi ich znaleźć tyle, o ile
stempel świadczyłby o tym, że były wysłane
przegrał z Bidenem. Trzeci krok polega

na tym, że trzeba znaleźć te fałszerstwa nie

w jednym, lecz co najmniej w kilku stanach,

by skutecznie odwrócić wynik wyborów.

Wbrew temu, co błędnie twierdzą niektórzy

eksperci w Polsce, Sąd Najwyższy USA nie

wydaje jednej decyzji uznającej ważność

lub nieważność wyborów prezydenckich

jako takich. W każdym stanie obowiązuje

inne prawo wyborcze i to ono będzie pod-

stawą do poszczególnych sądowych batalii,

które ostatecznie mogą skończyć się w Są-

dzie Najwyższym. Ekipa Trumpa liczy być

może, że Sąd Najwyższy wyda sumaryczną

decyzję, która uzna, że zmiany w kodeksach

FOT. CRISTOBAL HERRERA-ULASHKEVICH/PAP wyborczych w związku z pandemią koro-

nawirusa, wprowadzane przez poszczególne

stany, są niekonstytucyjne. Na to są jednak

niewielkie szanse, szczególnie że w Sądzie

Najwyższym większość mają konserwatyści

(troje z nich to nominaci Trumpa), a dla

nich taka decyzja byłaby ingerencją w kon-

stytucyjny system USA, którego podstawą

jest system federalny, gwarantujący auto-

nomię poszczególnym stanom. GP

10 LISTOPADA 2020 61

ŚWIAT { ROSJA–USA }

BĘDZIE LEPIEJ?

ROSJA WOBEC WYBORÓW W USA

Rosyjskie elity polityczne nie są monolitem, jeśli chodzi o kibicowanie w amerykańskich wyborach. Donald
Trump? To już zgrana karta. Joe Biden? Niby gorsza dla Kremla opcja, ale… Pewne jest jedno: im dłużej będzie

chaos w USA, tym większa satysfakcja Rosji.

CEL ROSJI www.prenumerata.swsmedia.pl

To doprowadzenie do
sytuacji, w której USA
nie będą miały czasu,
sił, ochoty, żeby
w ogóle zawracać
sobie głowę rozwojem
wydarzeń w rosyjskiej
strefie wpływów.
62 10 LISTOPADA 2020

FOT. MARCOS BRINDICCI / REUTERS / FORUM NAntoni Rybczyński
iezależnie od tego, kto ostatecznie
w styczniu przyszłego roku zo-
stanie zaprzysiężony na prezy-
denta Stanów Zjednoczonych,
stosunki rosyjsko-amerykańskie
nie ulegną poprawie. Taka opinia dominuje
zarówno w politycznych elitach w Moskwie,
jak też wśród dziennikarzy i ekspertów. Prze-
ciwko Rosji nastawione są dziś praktycznie
wszystkie kluczowe środowiska amerykańskiej
elity. Warto pamiętać pewną obietnicę Bidena,
że jeśli zostanie prezydentem, a amerykańska
wspólnota wywiadowcza znajdzie dowody
rosyjskiej ingerencji w wybory 2020 roku, to
Moskwa „zapłaci za to odpowiednią cenę”.
Oprócz tego Biden zauważył, że Rosja na
arenie światowej stanowi największe zagro-
żenie dla Amerykanów „z punktu widzenia
podważania naszego bezpieczeństwa i soju-
szy”. Z kolei Trump nieraz podkreślał, że to
za czasów jego administracji uchwalono
przeciwko Moskwie więcej sankcji niż kie-
dykolwiek wcześniej w historii USA. Dla
polityki USA wobec Rosji nie powinno mieć
też znaczenia, która partia uzyska większość
w Senacie. Wszak wszystkie negatywne dla
Moskwy decyzje w ostatnich latach podej-
mowane były przy poparciu zarówno demo-
kratów, jak i republikanów. Czy to oznacza,
że Rosjanie mają dziś same powody do
zmartwienia? Oczywiście, że nie. Zarówno
przy Trumpie, jak i Bidenie Moskwa może
jednak na coś liczyć. No a przede wszystkim,
kryzys powyborczy w USA będzie jedynie
sprzyjał planom rosyjskim. Choćby załatwie-
niu – wykorzystując zaaferowanie amery-
kańskie własnymi sprawami – problemów
w tzw. bliskiej zagranicy. Od Kirgistanu,
przez Kaukaz, po Białoruś.

Dywersja

Przyjęło się uważać, że Kreml sprzyja Trum-
powi, a zwycięstwo Bidena uważa za zagro-
żenie dla swych interesów. W rzeczywistości
nie ma w rosyjskiej elicie zgody co do tego,
który z kandydatów byłby dla Moskwy lepszy,
zaś podejście do Trumpa jest dużo bardziej
skomplikowane, niż chciałyby tego mainstre-
amowe media, od lat widzące w obecnym
prezydencie niemalże rosyjskiego agenta. Kogo
chciałby ujrzeć w Białym Domu Putin? Poli-

10 LISTOPADA 2020 63

ŚWIAT { ROSJA–USA }

tyka, który wywoła jeszcze więcej chaosu 2009 roku. Dziś jednak warto zwrócić mierne koszty dla Stanów Zjednoczonych,
w systemie amerykańskiej demokracji. Tak,
by Amerykanie nie mogli się zjednoczyć uwagę, że większość postaci z otoczenia albo zdestabilizuje globalne rynki”. Już
w obliczu zagrożenia rosyjskiego. Choć wy-
grana Trumpa wywołała głębokie podziały, Bidena typowanych na kluczowe stanowi- teraz takie kraje jak Gruzja, Ukraina czy
tego celu Kremlowi nie udało się osiągnąć.
Okazało się bowiem, że w Kongresie jest ska w obszarze polityki zagranicznej i bez- opozycja w Syrii mogą się niepokoić o przy-
właściwie jednomyślność, jeśli chodzi o poli-
tykę wobec Rosji. Być może teraz – ma nadzieję pieczeństwa nieraz wypowiadała się bardzo szłość, jeśli prezydentem będzie Biden. To
Kreml – konflikt wokół wyborów zejdzie
szczebel niżej i skłóci także kongresmenów krytycznie o Rosji. Choćby wskazywany wszakże on, krytykując agresję rosyjską na
republikańskich z demokratycznymi?
jako przyszły sekretarz stanu lub doradca Gruzję, był przeciwny angażowaniu się
Celem Rosji jest doprowadzenie do sytuacji,
w której USA nie będą miały czasu, sił, ds. bezpieczeństwa narodowego Tony Blin- USA po stronie Tbilisi, choćby w formie
ochoty, żeby w ogóle zawracać sobie głowę
rozwojem wydarzeń w rosyjskiej strefie ken, czy Michael Carpenter, związany dostaw broni. W Syrii z kolei przeciwnicy
wpływów. A strefa ta obejmuje nie tylko b.
Związek Sowiecki, ale i całą Europę Środ- obecnie z Jamestown Foundation, think Asada boją się porzucenia przez Amerykę
kową i Wschodnią. Innym ważnym celem
Moskwy jest osłabienie wpływu amerykań- tankiem stawianym w pierwszym szeregu Bidena, bo pamiętają fatalną politykę Oba-
skiej wspólnoty wywiadowczej na centralny
ośrodek władzy w USA. To właśnie to śro- „jastrzębi”, jeśli chodzi o podejście do my w sprawie syryjskiej wojny domowej.
dowisko byłych i aktualnych pracowników
służb specjalnych w większości jest skłócone Moskwy. Patrząc tylko na W Moskwie zwraca się jednak
z Trumpem, ale też ma podejrzliwe stano-
wisko wobec lewego skrzydła Partii Demo- retorykę, można by sądzić, uwagę na to, że nie tylko jeszcze
kratycznej uosabianego przez Berniego
Sandersa. Rosyjscy decydenci postrzegają że prezydentura Bidena ozna- Nie ma nie wiadomo, kto ostatecznie
dziś bowiem amerykański establishment czać będzie więcej kłopotów w rosyjskiej zwycięży. Nie wiadomo też,
nie jako zwalczających się republikanów dla Rosji. Ale wcale nie musi elicie zgody co w jaki sposób to nastąpi (po-
i demokratów, ale jako trzy obozy: zwolen- tak być. Po pierwsze, zapo- wtórne liczenie głosów? Decyzja
ników Trumpa, umiarkowanych demokratów
i przeciwnych Trumpowi republikanów, wiedź normalizacji stosunków do tego, który Sądu Najwyższego?) i w jaki
wreszcie socjalistów i lewe skrzydło Partii
Demokratycznej. Tych ostatnich reprezentuje z zachodnioeuropejskimi so- z kandydatów na sposób przyjmie to obóz prze-
Sanders, który nigdy niczego złego o Rosji jusznikami może oznaczać prezydenta USA grany. To również z pewnością
nie powiedział, przeciwnie. Dlatego ważne przyjęcie przez nową admi- byłby dla Moskwy będzie miało wpływ na relacje
będzie – jeśli zaprzysiężony będzie Biden nistrację choćby częściowo rosyjsko-amerykańskie, przede
– jakie wpływy lewe skrzydło demokratów punktu widzenia sprzymie- lepszy. wszystkim na politykę USA
uzyska w administracji i ile szabel będzie
liczyło w Kongresie. rzeńców na sprawy związane wobec Rosji. Tuż przed otwar-

Faworyt z Rosją. Trudno na przykład ciem lokali wyborczych w USA

Warto pamiętać, że Biden początkowo spodziewać się, że w sprawie ciekawego wywiadu udzielił
poparł reset forsowany przez Hillary Clin-
ton, ale potem był bardziej stanowczy, po Nord Stream 2 Biden będzie szedł w tak szef rosyjskiej Służby Wywiadu Zagranicznego
agresji rosyjskiej na Ukrainę. Choć reset
formalnie uruchomili ówczesna sekretarz ostry spór z Berlinem, jak robi to Trump. (SWR). Siergiej Naryszkin powiedział w wy-
stanu Hillary Clinton i szef MSZ Siergiej
Ławrow w marcu 2009 roku, to tak na- Być może Biden posłucha też Emmanuela wiadzie dla państwowej agencji RIA Nowosti,
prawdę po raz pierwszy ta idea została
przedstawiona przez Bidena na Konferencji Macrona, chcącego poprawy relacji Zachodu że zarówno demokraci, jak i republikanie nie
Bezpieczeństwa w Monachium w lutym
z Moskwą. Jak zauważa w swojej analizie są zainteresowani „rozwijaniem równopraw-

Ośrodek Studiów Wschodnich, uważna nych relacji z Rosją” po wyborach prezydenc-

analiza tekstów i wystąpień ludzi stano- kich w USA. Warto też zwrócić uwagę na

wiących dziś zaplecze Bidena w dziedzinie fragment wywiadu dotyczący modelu wybor-

polityki zagranicznej i bezpieczeństwa czego w Ameryce. Otóż Naryszkin powiedział,

(ludzie wywodzący się z administracji że jego wywiad oczekuje, iż głosowanie ko-

Obamy – czyli pamiętający reset) prowadzić respondencyjne pozwoli na kwestionowanie

może do wniosku, że „w rzeczywistości rezultatów wyborów, co będzie sprzyjać

polityka Waszyngtonu będzie – poza sferą utrzymaniu rozdźwięku w USA. Widać wy-

retoryczną, tzn. otwartą krytyką działań raźnie, na co liczyła Moskwa. I niestety, to się

Rosji i Kremla – bardziej umiarkowana może sprawdzić. W taką narrację – dyskredy-

i zmierzająca do częściowej przynajmniej tacji amerykańskiej demokracji, a więc i samych

normalizacji relacji między obu państwami. Stanów Zjednoczonych – wpisała się też

Rzuca się w oczy, że deklaracjom o za- rzeczniczka MSZ Rosji. „Mamy nadzieję, że

ostrzeniu kursu wobec Rosji nie towarzyszą istniejące w USA mechanizmy prawne pozwolą

żadne konkretne pomysły czy propozycje, na określenie przyszłego przywódcy państwa

na czym miałoby ono polegać. Z kolei w ścisłej zgodzie z konstytucją amerykańską,

w kwestii sankcji przedstawiciele tego a przede wszystkim na uniknięcie wybuchu

środowiska dają do zrozumienia, że osią- w kraju masowych zamieszek” – powiedziała

gnięty już został kres możliwości w tej Maria Zacharowa, krytykując – jak to ujęła

sferze i dalsze ich zaostrzanie będzie albo –„jawne braki amerykańskiego systemu wy-

bezskuteczne, albo pociągnie za sobą nad- borczego”. GP

64 10 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

ROSJA Wiadomości z kraju wiecznej szczęśliwości, czyli Feliks
cotygodniowy przegląd ciekawostek z Federacji
wnaesoło Rosyjskiej. Od Kaliningradu pod chińską granicę. Kazański
Od Moskwy do wiosek na Przywołżu.

Rosja: Horror from real Mordor

Jakie cytaty, takie autobusy? Władze Ułan- zny, wpadła 17-letnia Ania Celikowa KRUCHA RÓWNOWAGA
-Ude zakupiły niedawno 42 nowe autobusy z Kurska. Goszcząc u babci w pobliskim
miejskie marki PAZ, których unikalnym Kurczatowie, za zgodą wojskowych „W ciągu dnia w obwodzie
elementem był naniesiony na nie cytat odwiedzała wskazane przez nich adresy iwanowskim dwaj trzeźwi
Władimira Putina. Zrobiło się o tym gło- i dzwoniła do drzwi. Widząc miłą dziew- kierowcy oraz jeden pijany
śno, bo cytat, który miał dodawać ducha czynę, mieszkający tam młodzieńcy potrącili dwie trzeźwe damy
mieszkańcom stolicy Buriacji, okazał się chętnie jej otwierali. A Ania z promien- i jedną pijaną” – takie aktualne
nieprawdziwy. Jak jednak doniosły właśnie nym uśmiechem wręczała im wezwania informacje z dróg regionu
media, autobusy z fejkowymi słowami do armii, bo chodziła po mieszkaniach zamieścił portal chastnik.ru.
prezydenta już nie jeżdżą po mieście, bo... poborowych migających się od służby. Remis?
się popsuły. I po problemie? Wojsko zapowiada kontynuację
  współpracy. Bezcenna wiedza Jak odróżnić, kto łaził
Zabawa na całego Solidny zastrzyk emocji  
i adrenaliny zapewniły seniorom władze Magia poezji i proza życia „Rosyjska po- pod waszym oknem – niedźwiedź czy tylko
dzielnicy Bolszaja Ochta w Petersburgu. etka, która zaszła w ciążę z peruwiańskim
Zaprosiły one osoby po 60. na uroczysty szamanem, poprosiła swoich wielbicieli pijany sąsiad? Taką praktyczną instrukcję
koncert o nazwie „Na całą resztę życia”. o pieniądze” – alarmuje portal lenta.ru
Chociaż w świetle ostatnich danych do- o nieoczekiwanych problemach (nie tylko przygotowało regionalne wydanie „Kom-
tyczących zachorowań i zgonów na CO- finansowych) twórczyni z Petersburga
VID-19 to uczciwe postawienie sprawy. Mariny Kacuby. W komentarzach nie brak somolskiej Prawdy” z Tweru. Skupiono
Taka wesoła, gromadna impreza dla wielu jednak opinii, że aby wpakować się w takie
uczestników rzeczywiście może stać się tarapaty, wcale nie trzeba trafić na szamana się na różnicach w śladach stóp niepro-
ostatnią w życiu. Za to ci, którzy przeżyją, z Peru. – U nas co drugi to taki szaman
będą mieli naprawdę co powspominać. – twierdzą ze znajomością rzeczy jej ro- szonych gości. Słusznie – pozostałe prze-
  daczki. – Dzieciaka zmajstruje nie wiadomo
Pułapka na rekruta Na świetny pomysł, jak i kiedy, ale potem kasy wyczarować jawy aktywności, czyli dzikie ryki połączone
jak wesprzeć sprawę obronności ojczy- już nie umie.
FOT. PIXABAY z agresywnymi próbami wymuszenia

poczęstunku – są praktycznie takie same

u niedźwiedzia jak i u skacowanego Wasi

z naprzeciwka. GP

Ofiary zmian klimatu

Sporego pecha miało dwóch przyjaciół z Omska, którzy okradli dwa uliczne
kioski. Raz, że szybko wpadli, a dwa – że nie dość szybko. W skradzionych
kartonach były warte 50 tys. rubli lody, które do czasu ujęcia złodziejaszków
roztopiły się, bo chłopaki ukryli je u znajomego w garażu. Nie wzięli pod uwagę,
że globalne ocieplenie nie ominęło też Syberii?

Czytajcie więcej na www.facebook.com/RosjaHFRM

10 LISTOPADA 2020 65

ŚWIAT { WŁOCHY }

JESIENNE
TORNADO

WŁOSKIE SZPITALE ALARMUJĄ, ŻE SYTUACJA MOŻE SIĘ WYMKNĄĆ SPOD KONTROLI

Z jednej strony są codzienne dane Obrony Cywilnej, kolejne
dekrety premiera i zamknięcia różnych form działalności publicznej
czy zawodowej, z drugiej – protesty, a to samych obywateli, a to
„negacjonistów”, a to gubernatorów regionów. Jednak najmocniej
do wyobraźni przemawia sytuacja w szpitalach.

Tomasz
Łysiak

P atrzcie, patrzcie, tu wcale nie ma ludzi nadal jest przekonanych, że to jedna zaawansowani wiekiem, i spędzamy czas,
aż tyle karetek! Prawie pusto!” wielka ściema. Nie przekonują ich wizyty siedząc tak sobie, pijąc i jedząc. Nie wie-
– dramatycznym, ściszonym z kamerą w szpitalach, dramatyczne apele rzycie? Świetnie, zatem od jutra zapraszam
głosem mówi Włoszka, idąc lekarzy. Jeden z nich, dr Michele Giro, na zorganizowane wycieczki na oddziałach
w środku nocy ulicą i zbliżając ordynator oddziału ratunkowego w tu- reanimacji i covid: to będzie dla mnie
się do oddziału ratunkowego miejscowego ryńskim szpitalu Rivoli zamieścił nawet przyjemność oprowadzić was osobiście
niewielkiego szpitala. Wszystko nagrywa na Facebooku „ogłoszenie”, w którym i być waszym przewodnikiem w tej jakże
telefonem, by tryumfalnie obwieścić, że zaprasza wszystkich „negacjonistów” przyjemnej podróży przez to, co dla nas
„cała ta pandemia to fałsz”, bo na pod- i niedowiarków z Piemontu na wycieczkę jest dantejską drogą, ale wam wydaje się
jeździe nie ma sznura oczekujących ka- zorganizowaną „TourinGiro”. Pisze sar- czymś przesadzonym. Ach, zapomniałbym,
retek. Niestety, takich głosów – prób kastycznie: „Tu jest wszędzie pusto. Ka- ja się wyposażę w kombinezon, maskę
udowodnienia, że pandemia to wielki załem położyć się, niby ze zmęczenia, i specjalne okrycie butów, wam natomiast,
wymysł, spisek, w którym biorą udział moim lekarzom i pielęgniarkom, tylko po jak rozumiem, nie jest to potrzebne, ale
wszyscy: od rządów państw po lekarzy to, by wykonać ładne zdjęcia. Te kombi- zarezerwuję dla was oczywiście łóżko
– jest coraz więcej. Oczywiście przekłada nezony to tylko dla poradzenia sobie z respiratorem mechanicznym i systemem
się to na wzrost zachorowań, bo wielu z cellulitem. Nie śpimy, bo już jesteśmy monitoringu ciągłego, z wieloma odczy-

66 10 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

WE ŁZACH

W Krajowym Instytucie
Chorób Zakaźnych
Spallanzani w Rzymie
odkryto, że wirus jest
w łzach osób zakażo-
nych i dlatego zakażają
się okuliści.

FOT. PAP/EPA. tami, inwazyjnego. W łazience. Bo pokój (jak w Veneto)… weterynarzy, którzy, jak w którym normalnie leżałoby maksymalnie
dla personelu jest już zajęty”. mówił gubernator Luca Zaia, mogliby piętnaście osób”. I tak szpital staje się
wspomóc system, zajmując się wykony- ogniskiem. Wybucha kolejny łańcuch za-
Lekarze rodzinni na waniem testów. Tego samego oczekuje się każeń. Na „koronawirusowym” oddziale
posterunku zresztą i od lekarzy rodzinnych. intensywnej terapii na 22 pielęgniarzy
10 jest zarażonych. Jednocześnie jest dużo
W walkę z pandemią zaangażowani są Sytuacja znowu jest quasi-wojenna. innych chorych, których nie da się odse-
także lekarze rodzinni. Dr Riccardo Mun- Szpital San Camillo, Rzym. Tu pielęgniarze parować, jest tam kobieta chora na gruźlicę,
da, 39-letni lekarz z Nembro (gdzie w marcu i lekarze podnoszą alarm: na łóżkach na która może zarażać innych. Powinna być
było jedno z najsilniejszych ognisk cho- oddziale ratunkowym pacjenci są w bez- izolowana. A nie jest. Obrazki z San Ca-
roby), opowiada, jak ciężką rolę mają do pośrednim kontakcie z innymi chorymi, millo to – jak mówią sami medycy – kadry
spełnienia medycy z tej pierwszej linii nie ma możliwości ich separacji. „W sali jak z piekła.
kontaktu z pacjentami „Wielu z nich gdy »Emergenza uno« (najwyższego zagroże-
dzwoni, musi wiedzieć, że my jesteśmy, nia) są pacjenci z kodem czerwonym Formularz na wyjście z domu
że lekarze są na posterunku”. „Na poste- (najpoważniejszy stan), wszyscy na no-
runek” wzywa się także doktorów innych szach: dziewięciu zarażonych koronawi- Na to nakładają się wszystkie inne sprawy.
specjalności – urologów, dentystów, a nawet rusem, trzynastu nie. W pomieszczeniu, Gdy jedna placówka staje się jednoimien-

10 LISTOPADA 2020 67

ŚWIAT { WŁOCHY }

na, do drugiej kierowany jest normalny medyczne, które według nich odpowiada zaintubować, pojawił się 12 października.
ruch pacjentów. To znowu powoduje pro-
blemy natury podstawowej. Turyn. Gdy za „stworzenie fałszywego obrazu pande- Dzisiaj mamy ich 34-ech, a czterech ko-
szpital Martini zostaje przeznaczony na
walkę z COVID-19, w Maria Vittoria do- mii”. Nie przekonują ich relacje ze szpitali lejnych czeka na decyzję”. I dodał: „Zostały
chodzi do takiego napiętrzenia pacjentów,
że lekarze nie są w stanie sobie poradzić. w Mediolanie, Rzymie czy Pizie. Stają się nam cztery łóżka, ale to tylko dlatego, że
W dodatku doktorzy ze stolicy Piemontu
raportują, że muszą czekać około 8 dni agresywni. 27-letnia dr Adele Di Costanzo, w ciągu nocy pięć miejsc uzyskaliśmy,
na wyniki testów swoich pacjentów. W ca-
łym kraju numer ratunkowy 118 przeżywa lekarz z Vicenzy, opowiada w dzienniku adaptując rezerwowe sale operacyjne.
prawdziwe oblężenie.
„La Repubblica”, jak została potraktowana Mam nadzieję, że wystarczą do niedzieli.
Rząd wprowadził w czterech regionach
czerwone strefy, w pozostałych pomarań- przez ludzi w internecie, gdy ośmieliła się Mamy 80 osób wspomaganych tlenem na
czowe i żółte. W pomarańczowej i czerwonej
strefie, aby wyjść z domu, należy mieć ze opublikować tam swoją historię choroby. oddziale pneumologicznym, za parę godzin
sobą dokument tzw. autocertyfikacji. To
jedno z podstawowych narzędzi, wykorzy- Problem polegał na tym, że będziemy musieli tam upchnąć
stywanych w Italii już na wiosnę, które
należy do skutecznych sposobów ograni- skrytykowała młodych ludzi kolejnych 20. (...) Na szczę-
czania przemieszczania się ludzi. Sprowadza
się do następującego trybu postępowania: wychodzących na ulice (na Turyn. Gdy szpital ście niedługo otworzą oddział
jeśli ktoś chce wyjść z domu, musi mieć ze przykład w Halloween, by się Martini zostaje covid w Luino – cytuje włoski
sobą wydrukowany formularz ze swoimi zabawić), w dodatku nie prze- przeznaczony dziennik słowa lekarza –
podstawowymi danymi i z podanym celem strzegających podstawowych na walkę a w poniedziałek będzie
przemieszczania się, na przykład „do pracy, norm bezpieczeństwa, powo- 75 miejsc w Angera”. Do-
adres”. Dom można więc opuszczać jedynie
w ważnych wypadkach – aby dokonać pod- dując tym samym kolejne za- z COVID-19, dajmy, że na wiosnę w Varese,
stawowych zakupów, wspomóc rodzinę
w wypadku nagłej potrzeby, czy też zawo- chorowania. Lekarka pisząc w Maria Vittoria w trakcie najgorszego dnia,
dowo. Zwykłe spacery, na przykład z psem, o swoim leczeniu tlenowym, dochodzi było zaintubowanych 45 osób.
są dozwolone jedynie w najbliższej okolicy ciężkich problemach z oddy- do takiego W sumie na intensywnej
domu i także jedynie do godziny policyjnej, chaniem, wysokiej gorączce terapii znalazły się wtedy
która zaczyna się w całym kraju o g. 22. etc., dodała jedynie ostrzeżenie: napiętrzenia 102 osoby, 48 z nich zmarło.
W strefach pomarańczowych i czerwonych „Nie tylko starsi, młodzi też pacjentów, że Wówczas jednak ta prowincja
są otwarte sklepy i usługi związane z pod-
stawowymi potrzebami: poza spożywczymi chorują. Bądźcie odpowie- lekarze nie są nie była najbardziej dotknięta
i aptekami to drogerie, kioski, optycy, kwia-
ciarnie, księgarnie, sklepy papiernicze, in- dzialni, miejcie szacunek dla w stanie sobie epidemią. Teraz stała się
formatyczne, sklepy z ubraniami dla małych innych”. Spotkało się to z falą poradzić. kolejnym epicentrum w Lom-
dzieci, stacje benzynowe czy zakłady po- nienawistnych komentarzy. bardii, w której ciągle rośnie
grzebowe. Ale jadąc na przykład do fryzjera,
należy mieć ze sobą ów formularz, który Tymczasem, jak donosi włoska liczba osób na intensywnej
mogą sprawdzać służby.
prasa, na kraj nadciąga praw- terapii. „Za dziesięć dni –
„Bądźcie odpowiedzialni”
dziwe tornado zachorowań. W chwili pisania mówił dr Cabrini, prowadząc dziennikarzy
Jednocześnie rośnie ciśnienie społeczne.
Wszyscy są przerażeni – nie tylko z powodu tego tekstu 9 regionów alarmowało, że przez szpitalne »pole bitwy« – tornado
choroby, ale także – bardzo mocno – w związ-
ku z możliwą utratą pracy. Zamykane są sytuacja na oddziałach intensywnej terapii będzie wiało jeszcze mocniej. Obawiamy
kolejne kawiarnie, bary, restauracje, hotele.
To wszystko zaś powoduje, że wielu ludzi już przekroczyła progi bezpieczeństwa. się, że wraz z nami także Mediolan padnie
zaczyna atakować… lekarzy i środowisko
A co będzie dalej? na kolana. I wtedy 18 lombardzkich cen-

„Przed nami ciemność” trów covid nie da już rady zapanować nad
sytuacją”.

Dr Luca Cabrini, szef oddziału inten- Włoska listopadowa edycja magazynu

sywnej terapii szpitala Circolo w Varese: „National Geographic” jest poświęcona

„Miałem nadzieję, że koszmar jest już za pandemii. Na okładce – zdjęcie kobiety

nami. Przed nami jednak ciemność, i to zdejmującej z głowy kaptur kombinezonu.

w dodatku czarniejsza niż w marcu. Przy- Wewnątrz numeru materiały z całego świata.

rost nowych przypadków na terapiach Dramatyczne. W tym także z Italii – repor-

intensywnych jest dzisiaj szybki, progre- taż z Krajowego Instytutu Chorób Zakaź-

sywny, trudny do powstrzymania i drama- nych Spallanzani w Rzymie. To tu odkryto,

tyczny. Jeśli ta fala jakoś się nie uspokoi że wirus jest w łzach osób zakażonych

w ciągu najbliższych dni, ten zabójczy i dlatego zakażają się okuliści wykonujący

wirus nas po prostu wywróci”. Cabrini badania. Tak, wirus jest w łzach. I wielu

pokazał dziennikarzom „La Repubblica” Włochów jest we łzach. Lecz jednak nie

swój oddział – dziesiątki chorych, którzy można się poddawać. „Si vis pacem, para

wypełniają oddział reanimacyjny: „Po bellum, jeśli chcesz pokoju, szykuj się do

letniej iluzji, gdy wydawało się, że najgor- wojny” – kończy swój reportaż Arnaldo

sze za nami, pierwszy zakażony, którego d’Amico. Italię, całą Europę, a także Polskę,

znowu, jak innych wcześniej, musieliśmy czekają trudne miesiące. GP

68 10 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

Wieści Tomasz

z UE Najnowsze newsy i nie tylko Mysłek
z obszaru Unii Europejskiej

Europa w skrócie

Nowy unijny organ nadzorczy roku także „nie będą normalne”, podobnie jak `
Ministrowie finansów państw UE uzgodnili ostatnie święta Wielkanocy. Zakaz odprawiania
powołanie wspólnego urzędu, który ma nabożeństw jest tym bardziej niezrozumiały, że SZYBKI TEST ODDECHOWY
walczyć z praniem brudnych pieniędzy od dnia ich wznowienia (29 maja) francuskie
w krajach Unii i nadzorować ujednolicanie parafie ściśle przestrzegały nakazanych przez W Walii opracowano szybki test
przepisów w tej dziedzinie. Planowane rząd rygorów sanitarnych i od maja żaden oddechowy – podobno
rozwiązania prawne i rządowe mają kościół nie stał się źródłem zakażeń. Obecnie wykrywający COVID-19 w ciągu
wyeliminować wszelkie luki wynikające kościoły mają być otwarte tylko na indywidual- kilku sekund. Jego dokładność
z dotychczasowego różnego wdrażania ne modlitwy. Zdaniem francuskich biskupów, ocenia się na 80 proc. Trwają
unijnych przepisów w poszczególnych ten zakaz rządu łamie wolność wyznania. próby tego testu – m.in.
krajach i z braku centralnego organu   w Edynburgu.
nadzorczego. Ministrowie finansów uzgodnili, Rządowa pomoc dla linii lotniczych
że w określonych obszarach komisarze UE Rząd Hiszpanii zatwierdził pomoc dla linii bez faktycznego powiązania danej osoby
powinni zapewnić ujednolicenie przepisów lotniczych Air Europa. Ten hiszpański
UE drogą bezpośrednich rozporządzeń. przewoźnik pasażerów, zatrudniający ponad z tym krajem jest niezgodne z zasadą lojalnej
  2,5 tys. pracowników, ma otrzymać
Fala nielegalnych przybyszów z kieszeni podatników 475 mln euro współpracy, zapisaną w art. 4 ust. 3 Traktatu
z Tunezji Włoskie media podały, że w ciągu pożyczki, żeby przetrwał kryzys i nie upadł.
pierwszych dwóch dni listopada z Tunezji na Z tej sumy 240 mln euro ma być udzielonych o Unii Europejskiej.
wyspę Lampedusa przypłynęło łodziami 1600 na preferencyjnych warunkach, a rząd ma
nielegalnych przybyszów. Zamiast z powrotem mieć zagwarantowany wpływ na warunki  
do Afryki, są oni kierowani przez lewicowe ewentualnej sprzedaży przewoźnika.
władze Włoch na kwarantannę – na specjalny   Nowe rygory w brytyjskich szkołach
komfortowy statek zacumowany blisko brzegu Procedura przeciw Cyprowi i Malcie
wyspy oraz do tzw. ośrodka dla uchodźców. Komisja Europejska wszczęła procedurę Od września przyszłego roku w brytyjskich
Według danych włoskiego MSW, od początku przeciw Cyprowi i Malcie z powodu ich
tego roku z samej Tunezji przypłynęło do Italii systematycznego naruszania prawa UE szkołach średnich ma obowiązywać
ponad 27 tys. uciekinierów. w związku z wieloletnim wydawaniem przez te
  państwa tzw. złotych paszportów. Komisarze „nauczanie o związkach i seksualności
Zakaz nabożeństw z udziałem wskazali, że przyznawanie obywatelstwa tych
wiernych Władze Republiki Francuskiej krajów (i jednocześnie obywatelstwa UE) za osób LGBT”, a w szkołach podstawowych
zakazały od 3 listopada odprawiania mszy św. tzw. inwestycje (czyli duże pieniądze) jest
i nabożeństw z udziałem wiernych. Wywołało sprzeczne z zasadami lojalnej współpracy. „nauczanie o tych związkach”. Dotychczas
to wielkie niezadowolenie francuskich Podkreślili, że przyznawanie cudzoziemcom
katolików – tym większe, że jednocześnie rząd unijnego paszportu w zamian za wcześniej tzw. edukacja seksualna była obecna
ogłosił, iż święta Bożego Narodzenia w tym ustaloną płatność lub finansową inwestycję
w brytyjskich szkołach, ale wyłącznie na

zasadzie dobrowolności. Obecnie główną

zmianą ma być brak możliwości wycofania

dziecka z ww. zajęć. Urzędowe wytyczne

dotyczące wprowadzenia nowej wersji „Sex

and relationship education” mówią,

że „wszyscy uczniowie

FOT. WIKIPEDIA powinni otrzymać instruktaż

dotyczący związków

LGBT”. GP

Krzywa Wieża zamknięta

3 listopada we włoskiej Pizie została zamknięta sławna Krzywa Wieża oraz zabytkowe baptysterium
i cmentarz Camposanto Monumentale – głównie z powodu braku turystów, wywołanego antywirusowymi
rygorami. Dla wiernych nadal otwarta jest tamtejsza katedra.

10 LISTOPADA 2020 69

GOSPODARKA { MIESZKANIE PLUS, PROGNOZY DLA RYNKU BUDOWLANEGO }

Maciej
Pawlak

SZEF DZIAŁU GOSPODARKA

MIESZKANIÓWKA
ODPORNA NA PANDEMIĘ

CZY BĘDZIE LOKOMOTYWĄ WYJŚCIA Z KRYZYSU?

J eśli doliczyć do tego zapowiedziane ton budownictwo deweloperskie (64,7 proc. Rekordowe 220 tys. „M”
ostatnio przez resort rozwoju po- oddawanych w I–III kwartale bieżącego w 2020 roku?
szerzenie rządowego programu roku do użytku lokali mieszkalnych)
Mieszkanie plus (zarówno w wersji oraz indywidualne (33,6 proc.). Przypada Tylko w samym wrześniu bieżącego roku
oddano do użytkowania 20,7 tys. miesz-
społecznej, jak i rynkowej) czy na nie 98,3 proc. ogółu mieszkań odda- kań, czyli o 21,9 proc. więcej w stosunku
do września ubiegłego roku. Ponadto
ustawowe potwierdzenie dalszej cyfryzacji nych w liczbie 156,5 tys. Pozostałe niecałe w tym samym miesiącu rozpoczęto bu-
dowę 26,2 tys. mieszkań, czyli o 21,6 proc.
planowania przestrzennego, może się 2 proc. (2612 mieszkań) obejmuje bu- więcej niż rok wcześniej. W dodatku,
mimo koronawirusa, w I–III kwartale
okazać, że po zakończeniu pandemii ko- downictwo spółdzielcze, a także komu- bieżącego roku wybudowano o 7,4 proc.
więcej niż rok temu. „Dane GUS doty-
ronawirusa to właśnie ta branża pomoże nalne, społeczne czynszowe i zakładowe. czące efektów budownictwa mieszka-
niowego potwierdzają, że sektor miesz-
odbić się naszej gospodarce. To właśnie dwóch ostatnich obszarów kaniowy bardzo szybko powrócił na
ścieżkę wzrostu po początkowych pro-
Ton nadają deweloperzy dotyczą zapowiedzi rozszerzonego ostat-
i inwestorzy indywidualni nio Mieszkania+. Tyle że o  realnych
efektach tego posunięcia rządu, ze wzglę-

Rzecz jasna, trzeba przy tym wziąć pod du na cykl produkcyjny w  tego typu

uwagę, że obecnie rozmiarom całego budownictwie, będzie można mówić nie

budownictwa mieszkaniowego nadaje wcześniej niż za dwa lata.

70 10 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

Popyt na mieszkania, mimo istniejących lokalach; możliwość dojścia
epidemii i wciąż utrzymujących do własności w nowo budowanych miesz-
kaniach w formule Społecznych Inicjatyw
się wysokich cen, nie słabnie. Mieszkaniowych (SIM); większy i łatwiej-
Liczba osób wybierających ten szy dostęp do gruntów pod zabudowę;
sposób lokowania oszczędności utworzenie Rządowego Funduszu Rozwoju
Mieszkalnictwa o wartości 1,5 mld zł,
utrzymuje się na wysokim który ma wspierać budowę mieszkań dla
poziomie, podobnie jak tempo gmin, które ucierpiały finansowo w wyniku
realizacji nowych inwestycji, co COVID-19. A ponadto ułatwienia w do-
może być dobrym prognostykiem stępie do lokali współfinansowanych przez
państwo dla osób, które mają książeczki
na rozwój tej branży mieszkaniowe, oraz pomoc dla najemców
w najbliższych latach. dotkniętych ekonomicznymi skutkami
COVID-19 oraz cyfryzację procesu
FOT. PIXABAY blemach wywołanych pandemią CO- Dodatkowy bodziec rozwoju budowlanego.
VID-19” – uważa w swoim komentarzu branży
resort rozwoju, pracy i  technologii. Według wicepremiera, szefa MRPiT Ja-
I dodaje: „Można oczekiwać, że w przy- Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii rosława Gowina: – Uchwalenie społecznej
padku dalszego utrzymywania się sta- podkreśla, że kolejne lata mogą przynieść części pakietu mieszkaniowego to pierwszy
bilnej sytuacji na rynku budowlanym nie mniejszy niż obecnie rozwój tej branży, etap proponowanych przez nas zmian.
w 2020 roku zostaną osiągnięte kolejne biorąc pod uwagę właśnie wprowadzone Pracujemy już nad kolejnymi rozwiąza-
rekordy pod względem liczby i  po- i procedowane zmiany w prawie. Oprócz niami, które wesprą rozwój mieszkalnictwa
wierzchni użytkowej mieszkań i domów uproszczenia samego procesu budowlano- w Polsce. Przed nami tzw. rynkowa część
oddawanych do użytkowania. Szacuje -inwestycyjnego chodzi o „pakiet rozwiązań pakietu mieszkaniowego, a w niej np.
się osiągnięcie około 220 tys. nowo finansowych i regulacyjnych stymulujących ustawa, która wprowadzi model „lokal za
wybudowanych lokali”. Byłby to drugi rozwój budownictwa dostępnego dla osób grunt”, rozwój społecznych agencji najmu
taki wynik po ubiegłorocznym. W 2019 o niskich i przeciętnych dochodach (tzw. czy prawne uregulowanie działania tzw.
roku wybudowano 207 tys. mieszkań, pakiet mieszkaniowy)”. Społeczna część kooperatyw mieszkaniowych. 
dorównując tym samym ilościowemu pakietu mieszkaniowego obejmuje m.in.:
poziomowi z  przełomu lat 70. i  80. zwiększenie dostępności mieszkań na Bezpieczna przystań
ubiegłego wieku. wynajem dla osób o niskich dochodach; dla inwestorów
poprawę warunków mieszkaniowych w już
Na razie o ostatecznym wyniku działań
na polskim rynku mieszkaniowym decy-
dują jednak przede wszystkim rezultaty
działalności firm deweloperskich. W ostat-
nim raporcie firmy doradczej JLL na
temat sytuacji na rynku w III kwartale
bieżącego roku jej wiceprezes, Kazimierz
Kirejczyk, poinformował, że w tym czasie
deweloperzy „sprzedali niemal dokładnie
tyle samo mieszkań, ile wprowadzili do
sprzedaży, w  związku z  czym liczba
mieszkań w ofercie prawie się nie zmie-
niła”. Według Kirejczyka ich ceny także
nie zmieniły się znacząco. Wiceszef JLL
zastanawia się, czy takie wyniki to „za-
powiedź ustabilizowania się sytuacji po
krótkim okresie turbulencji, a osiągnięta
skala sprzedaży nowych mieszkań to
»nowa normalność«? Czy też w minionym
kwartale znaleźliśmy się niczym w oku
cyklonu, pomiędzy jednym a drugim
uderzeniem huraganu?”.

10 LISTOPADA 2020 71

GOSPODARKA { MIESZKANIE PLUS }

Zdaniem eksperta, odpowiedzi na te py- zajmują się budownictwem kubaturowym

tania zależą przede wszystkim od dalszego – poinformował nas Jan Styliński, prezes

przebiegu pandemii. „Ale zależą także od Polskiego Związku Pracodawców Budow-

zachowania dziesiątków tysięcy Polaków, nictwa. – Panowała tam opinia, która FLASHGOSPODARCZY

którzy mają nadal dość pieniędzy, aby kupić sprowadzała się do tego, że przyszły rok 20–30 PROC. POLAKÓW
NA „ŚMIECIÓWKACH”
nowe mieszkanie i zastanawiają się nad tym, dla mieszkalnictwa będzie dobry. Budow-
– Podczas pandemii zwolnienia najbardziej
czy dokonanie tego w najbliższych miesią- nictwo zaś biurowe czy hotelowe to obszary, dotknęły osób pracujących na podstawie
umów cywilnoprawnych. Wzrosła liczba
cach będzie najlepszą, czy też najgorszą które będą przeżywały swoje cięższe chwile. osób samozatrudnionych, ale to również
może być efekt optymalizacji kosztów pracy
decyzją w ich życiu”. Konsensus rynkowy ze strony firm budow- przez pracodawców – mówi Andrzej
Kubisiak z Polskiego Instytutu Ekonomiczne-
Nie będzie powodu lanych jest taki, że rynek mieszkaniowy go. Polska jest jednym z europejskich krajów
do obniżania cen będzie zauważalnie rósł w przyszłym roku. o najwyższym udziale zatrudnionych na
I że oprócz infrastrukturalnych inwestycji podstawie innej niż umowa o pracę.
Sposobem na walkę z tym zjawiskiem może
Co więcej, jego zdaniem „o ile podaż i popyt rządowych, które mają finansowanie, to być jednolity kontrakt na pracę. Na
podstawie umów cywilnoprawnych pracuje
pozostaną w równowadze, nie będzie powodu realizacja mieszkań będzie mocną nogą, obecnie ok. 1,1 mln Polaków.

do obniżania cen, a ich utrzymanie przez która powinna utrzymać branżę budowlaną. OCHRONA PRZED WYSOKIMI
OPŁATAMI DO UE
kolejne 2–3 kwartały będzie świetnym argu- Dodałbym do tego inwestycje magazynowe,
Polska stoi przed implementacją prawa
mentem za tym, aby ugruntowana została to też powinien być dla naszej branży rynek unijnego, które nakłada nowe obowiązki
w zakresie ochrony środowiska – dla kraju,
opinia o rynku mieszkaniowym w Polsce rozwojowy. Myślę, że realnie rok 2022 jak i dla polskich firm. Polscy producenci
soków i napojów popierają proekologiczne
jako o bezpiecznej przystani dla inwestorów będzie pierwszym, w którym będziemy inicjatywy, ale apelują o stworzenie systemu
depozytowego, który umożliwi im realizację
pragnących ulokować swoje widzieć zauważalny udział nowych obowiązków. Niewdrożenie lub
zastosowanie złych rozwiązań spowoduje
oszczędności”. Jeśli będą temu mieszkań finansowanych przez problemy nie tylko dla polskich producen-
tów soków i napojów, lecz także dla
towarzyszyć pozytywne sygnały państwowy Polski Fundusz polskiego tradycyjnego handlu.

z polskiej gospodarki, to na Sektor Rozwoju – uważa prezes
nasz rynek mogą napłynąć ko- Styliński.
lejni nabywcy, zarówno rodzimi mieszkaniowy
Pesymistą co do najbliższej

(zwłaszcza wobec dość wysokiej bardzo szybko przyszłości budownictwa miesz-
inflacji), jak również spoza powrócił na kaniowego jest natomiast An-
Polski, w tym inwestorzy insty- drzej Sadowski, prezydent
tucjonalni – dodaje ekspert. ścieżkę wzrostu Centrum im. A. Smitha. Jego
po początkowych zdaniem lokowanie prywatnych
Podobnie uważa Marcin Rosz- oszczędności w kupowanie
kowski, prezes Instytutu Jagiel- problemach

lońskiego, który w niedawnym wywołanych mieszkań powoli się kończy.

wywiadzie dla portalu filarybiz- pandemią – Bo, po pierwsze, miała je
nesu.pl zauważył m.in., że w związ- COVID-19. przecież tylko część społeczeń-
ku z osłaniającymi gospodarkę stwa. A dodatkowo dochodzą

tarczami antycovidowymi ostatnio konsekwencje rozwoju koro-

na polskim rynku pojawiło się nawirusa dla całej gospodarki

dużo pieniędzy. Przy tym pie- – uważa. – Przecież firmy pro-

niądze przechowywane na kontach mają realne dukujące dla branży budowlanej znajdowały

oprocentowanie ujemnymi stopami, a więc się w jakimś ekosystemie, w którym z po-

odsetki są realnie niższe od poziomu inflacji. wodu pandemii zostały przerwane połącze-

Stanowi to duży impuls, by tych oszczędności nia. W dodatku dochodzi do dezintegracji

się pozbywać i inwestować: pozbywać się tych zależności. Ulegają one zarówno od-

gotówki, przeznaczając ją na kupno czegoś, kształceniu, ale i – przede wszystkim –

co nie straci na wartości. – A rynek mieszka- zniszczeniu. Firmy budowlane faktycznie

niowy jest właśnie takim miejscem. I to po- czują – co potwierdzają ostatnie dane GUS

woduje, że ceny mieszkań nie spadają – prze- dotyczące koniunktury – że w przyszły rok

konuje Marcin Roszkowski. wkraczają z inną kondycją nie tylko finan-

Przyszły rok dla mieszkalnictwa sową, ale i ludzką. Firmy te być może jeszcze FOT. PIXABAY
będzie dobry do końca bieżącego roku przetrwają – ich
problemy zaczną ujawniać się zapewne

– Niedawno odbyłem spotkanie w dużym wraz z wiosennymi roztopami – kończy

gronie zarządów firm naszej branży, które Andrzej Sadowski. GP

72 10 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

11 LISTOPADA 2020 73

TECHNOLOGIE FINANSOWE { FINTECH, BLIK, KRYPTOWALUTY, BEZPIECZEŃSTWO W SIECI }

Mobilnie
i online
– bankowość
XXI wieku

Ekspresowe przelewanie pieniędzy, dostęp do własnego konta z prawie każdej lokalizacji oraz możliwość
błyskawicznego zamawiania usług i produktów z dowolnego miejsca na świecie jeszcze nigdy nie były tak
proste. Bankowość internetowa i mobilna to niezwykły komfort, oszczędność czasu i bezcenne narzędzie
do sprawniejszego zarządzania finansami.

Grzegorz i mobilnej. A co za tym idzie: wrócić do cier- czas odróżnić się od innych banków mających
pliwego stania przy okienkach w banku, już strony internetowe, ale prezentujących
GWierzchołowski poczcie, urzędach i sklepach, wykonywania na nich co najwyżej rozpikselowane zdjęcia
dyby ktoś w 1995 roku zapew- licznych telefonów i wypełniania druczków. siedzib placówek i adresy bankomatów.
niał, że za 25 lat, żeglując po Jak doszło do tej rewolucji w codziennej, Umożliwił mianowicie swoim klientom
mazurskim jeziorze bądź sa- indywidualnej bankowości? dostęp do konta za pośrednictwem sieci.
motnie wędrując po Bieszcza- Oczywiście w bardzo ograniczonym zakresie,
dach, będziemy mogli w ciągu Zaczęło się od... telegazety bo przez internet można było jedynie...
10 minut zapłacić za prąd, przelać pieniądze i stanu konta sprawdzać stan rachunku. Ale wyłom został
znajomemu i kupić telewizor, mało kto Właśnie we wspominanym wyżej roku dokonany i w następnych miesiącach w ślady
potraktowałby go poważnie. 1995 doszło do przełomowego momentu Wells Fargo poszły inne banki.
w historii współczesnych usług bankowych.
Dziś wielu z nas nie potrafiłoby wyobrazić Amerykański Wells Fargo postanowił wów- Internet, a więc i bankowość internetowa,
sobie życia bez bankowości internetowej długo raczkowały. Dość powiedzieć, że

74 10 LISTOPADA 2020 prenumerata.GazetaPolska.pl

Bezpieczeństwo
finansowe

2002–2005 tak właśnie mogli podglądać
swoje rachunki bankowe klienci Invest
Banku. Aby jednak dostać „tajny” numer
strony w telegazecie, musieli zadzwonić
do serwisu banku i podać swój PESEL
oraz hasło.

W 2020 roku telegazeta wydaje się prehi-
storią, a według raportu NetBank, opracowa-
nego przez Związek Banków Polskich, liczba
aktywnych rachunków klientów indywidual-
nych w bankowości elektronicznej przekroczyła
18 mln. Oznacza to, że przynajmniej kilka
milionów polskich obywateli ma na co dzień
bezpośrednią styczność z nowoczesną elek-
troniczną formą usług bankowych.

FOT. ADOBE STOCK pod koniec 1999 roku w USA z usług e- ciągów bankowych (np. w formacie PDF), Bank w twoim smartfonie
-bankingu korzystało – uwaga – ledwie jak i transakcyjne. Do tych ostatnich za- Najbardziej perspektywiczną odmianą
0,4 proc. gospodarstw domowych. Po liczamy m.in. przelewy pieniężne pomiędzy bankowości internetowej (elektronicznej)
2000 roku, wraz z upowszechnieniem powiązanymi rachunkami klienta; płatności jest bankowość mobilna. To usługa świad-
internetu, liczba klientów korzystających na rzecz osób trzecich, w tym płatności czona przez bank lub inną instytucję fi-
z konta poprzez sieć zaczęła jednak sko- rachunków; wnioski i transakcje pożycz- nansową, która pozwala klientom na zdalne
kowo rosnąć nie tylko w Stanach Zjedno- kowe; wnioski o wydanie karty kredytowej. przeprowadzanie transakcji za pomocą
czonych, ale i na całym świecie. Obecnie Niektóre instytucje finansowe oferują urządzenia mobilnego, takiego jak smart-
w Norwegii – która przoduje w Europie, także specjalne usługi bankowości inter- fon lub tablet. W przeciwieństwie do po-
jeśli chodzi o odsetek mieszkańców ko- netowej, jak np. import danych do opro- krewnej bankowości internetowej korzysta
rzystających z elektronicznej bankowości gramowania do księgowości osobistej. ona z oprogramowania, zwykle nazywanego
– aż 95 proc. populacji w wieku 16–74 lat aplikacją, dostarczanego w tym celu przez
regularnie loguje się na swój rachunek Bankowość elektroniczną pokochali instytucję finansową.
przez internet (źródło: badania Eurostatu również Polacy, aczkolwiek początki tej
z kwietnia 2020 roku). przygody mogą dziś wydawać się zabawne. Bankowość mobilna jest (zazwyczaj)
Bo choć niektórzy klienci mogli mieć dostępna przez 24 godziny na dobę, a przede
Wraz z gwałtownym wzrostem użytkow- internetowy dostęp do swoich kont już wszystkim do minimum ogranicza wysiłek,
ników systematycznie wzbogacano wachlarz w 1998 roku (usługę taką zaoferował jaki musimy włożyć w czynności związane
oferty bankowości internetowej. Dziś Powszechny Bank Gospodarczy w Łodzi), z naszym kontem bankowym. Rachunek
standardem są zarówno zadania nietran- to jeszcze kilka lat później funkcjonowały wraz z wszystkimi opcjami transakcyjnymi
sakcyjne, choćby przeglądanie sald kont w Polsce tak nietypowe kanały e-bankingu mamy bowiem – dosłownie – pod ręką.
i ostatnich transakcji czy pobieranie wy- jak... telegazeta. To nie żart: w latach Nie musimy posiadać komputera stacjo-
narnego ani dostępu do laptopa – wystarczy
mieć w kieszeni urządzenie mobilne z dzia-
łającym internetem.

Rynek finansowych technologii mobilnych
rozwija się z imponującą prędkością. Widać
to na przykładzie naszego kraju: w Polsce
w 2011 roku z bankowości mobilnej ko-
rzystało ok. 850 tys. osób. Pod koniec
2019 roku liczba ta wynosiła...12 mln (tak
wynika z raportu NetB@nk Związku
Banków Polskich opublikowanego w marcu
2020 roku).

Główna zaleta takiej formy bankowości?
Oprócz tak oczywistych aspektów jak nie-
ograniczony dostęp do swoich pieniędzy,
możliwość wykonania natychmiastowego

10 LISTOPADA 2020 75

TECHNOLOGIE FINANSOWE { FINTECH, BLIK, KRYPTOWALUTY, BEZPIECZEŃSTWO W SIECI }

przelewu i sprawdzenia stanu konta, warto bardziej. Dzięki aplikacjom bankowym usprawniające działania w zakresie usług
zwrócić uwagę na jej funkcję społeczną. w smartfonie można przecież nie tylko finansowych. Wykorzystanie smartfonów
Otóż odsetek klientów z niej korzystających płacić bezpiecznie rachunki, ale i doko- w bankowości mobilnej, usługach inwe-
jest wyjątkowo wysoki nie tylko w pań- nywać wszelakich zakupów: od artykułów stycyjnych i pożyczkowych to najbardziej
stwach najbardziej rozwiniętych, ale i np. spożywczych i higienicznych przez niektóre oczywisty przykład technologii finansowych
w krajach afrykańskich. Mało tego: jak leki po elektronikę. Nie może więc dziwić, (skrót „fintech” wywodzi się właśnie od
wskazują dane Banku Światowego, w 2014 ro- że w szaleńczym tempie wzrasta równo- tych dwóch słów). Ale według międzyna-
ku to właśnie Botswana, Kenia, Uganda cześnie liczba klientów sklepów interne- rodowego periodyku „International Journal
i Tanzania zajmowały pierwsze cztery towych. Według badań z lipca 2020 roku of Innovation and Technology Manage-
miejsca w rankingu państw, w których już 73 proc. polskich internautów kupuje ment” za fintechy uznać można „wszelkie
mobilna bankowość jest najpopularniejsza w sieci (źródło: badanie Gemius Polska innowacyjne pomysły, które ulepszają
(kenijską aplikację bankową M-Pesa zain- „E-commerce w Polsce 2020 w oczach procesy usług finansowych poprzez pro-
stalowała w 2018 roku w telefonie połowa internautów”). To o 11 pkt proc. więcej ponowanie rozwiązań technologicznych
Kenijczyków, czyli ponad 25 mln osób). niż w roku ubiegłym. w zależności od różnych sytuacji bizne-
Świadczy to o powszechnej dostępności sowych, mogące prowadzić również do po-
mobile banking oraz o szansach, jakie daje Bankowcy, instytucje finansowe i specja- wstania nowych modeli biznesowych”.
ona na całym świecie klientom „wykluczo- liści od technologicznych innowacji do-
nym komunikacyjnie”. A więc tym, którzy strzegają ten trend, stąd różnorodność Brzmi to zawile i poważnie, ale tak na-
żyją z dala od sieci placówek bankowych, oferowanych w ramach bankowości mobilnej prawdę z fintechów korzysta na co dzień
a jednocześnie z różnych powodów – naj- rozwiązań płatniczych, które maksymalnie wielu z nas. Wśród kategorii produktów
częściej finansowych – nie mają dostępu upraszczają korzystanie z tych usług. i usług zaliczanych do technologii finan-
do komputerów stacjonarnych. sowych są m.in.: aplikacje służące jako
Fintechy – przyszłość usług portfele cyfrowe, rozwiązania informatyczne
W ostatnich miesiącach, zdominowanych bankowych w bankowości elektronicznej, platformy
przez pandemię Covid-19, popularność BLIK to flagowy polski fintech. Nazwą tą płatnicze online, portale oferujące wielo-
bankowości mobilnej wzrosła jeszcze określane są technologie i innowacje, walutowe usługi finansowe (kantory

Polski BLIK podbije świat? online, wypłacać pieniądze z banko-
matu lub bezgotówkowo płacić za
Najbardziej znaną polską innowacją 2. Logujemy się do aplikacji mobilnej zakupy w sklepie stacjonarnym. Czek
płatniczą, która ma szansę podbić swojego banku. BLIK możemy też wręczyć innej
rynki także w innych krajach, jest osobie, by wykorzystała go do wyko-
BLIK. To system płatności mobilnych, 3. Wpisujemy kod BLIK wyświetlony na nania transakcji.
który pozwala milionom użytkowni- bramce płatności. Tylko w I kwartale 2020 roku – jak
ków telefonów na płacenie w skle- podał Polski Standard Płatności,
pach, wypłacanie gotówki w ban- 4. Akceptujemy płatność na swoim operator BLIKA – użytkownicy
komatach (bez użycia karty) telefonie. zrealizowali aż 78 mln transakcji BLIK
i dokonywanie płatności online. (prawie dwa razy więcej niż w tym
System wykorzystuje wygodną Płacenie za pomocą BLIKA w skle- samym okresie rok wcześniej).
i bezpieczną metodę płatności, pie stacjonarnym wygląda bardzo System – ceniony za szybkość
polegającą na jednorazowym uwierzy- podobnie: rozliczania się, intuicyjny sposób
telnianiu 6-cyfrowymi kodami. 1. Mówimy sprzedawcy, że chcemy autoryzacji transakcji, prostotę
Cała operacja jest dziecinnie prosta i bezpieczeństwo – pojawił się już na
i trwa nie więcej niż kilkadziesiąt sekund: zapłacić BLIKIEM. rynkach zagranicznych. W połowie
1. Wybieramy BLIK w internetowej 2. Pobieramy kod BLIK w aplikacji 2019 roku sprzedano licencje na
płatności mobilne Blik do Zjednoczo-
bramce płatności. mobilnej. nych Emiratów Arabskich, a kilka
3. Wpisujemy kod BLIK na klawiaturze miesięcy później Polski Standard
Płatności podpisał umowę z PPRO,
terminala płatniczego. globalnym agentem rozliczeniowym.
4. Akceptujemy płatność na swoim Dzięki temu płatności BLIKIEM
zostały udostępnione sklepom
telefonie. internetowym na całym świecie.

BLIKIEM można również wysyłać
przelewy na numer telefonu (czyli nie
trzeba znać numeru rachunku
bankowego osoby, która otrzyma
przelew) i generować czeki z 9-cyfro-
wym kodem, przy użyciu których
można potem, nawet nie będąc

76 10 LISTOPADA 2020 prenumerata.GazetaPolska.pl

Bezpieczeństwo
finansowe

elektroniczne), elektroniczne platformy wykorzystuje jedną ujednoliconą „księgę”, Klarna nie oferuje linii kredytowej jak
aukcyjne i internetowe porównywarki
cenowe, pożyczkodawcy online oraz firmy pozwalającą użytkownikom na pracę w niej konwencjonalni kredytodawcy, lecz do-
oferujące mobilnie bądź internetowo prze-
wozy lub ułatwiające podróżowanie. niezależnie od lokalizacji lub systemu ope- starcza rozwiązania dla usługi odroczonej

Największe fintechy wyceniane są obecnie racyjnego. Fintech ten umożliwia automa- płatności za towar. Zarabia pobierając
w setkach milionów i miliardach euro.
Brytyjski Revolut, oferujący poprzez apli- tyczne zasilanie rachunków banków, fak- od handlowców niewielkie opłaty trans-
kację na smartfona elektroniczne usługi
bankowe (w tym rachunki bankowe w róż- turowanie, uiszczanie zobowiązań, realizację akcyjne, a także obciążając drobnymi
nych walutach, karty debetowe, bezpłatną
wymianę walut, transakcje giełdowe, wniosków o zwrot kosztów, amortyzację kwotami użytkowników, którzy wybierają
wymianę kryptowalut i płatności peer-to-
-peer), jest dziś chyba najszybciej rozwi- środków trwałych, dokonywanie zleceń jej plan płatności ratalnej. W ciągu 15 lat
jającą się cyfrową alternatywą dla trady-
cyjnych banków. Z Revoluta korzysta dziś zakupu oraz prowadzenie standardowej istnienia Klarna, jak informuje na swojej
ponad 10 mln ludzi na całym świecie,
a wartość spółki wynosi – według amery- sprawozdawczości biznesowej i zarządczej. stronie internetowej, dorobiła się 85 mln
kańskiej platformy informacyjno-gospo-
darczej Craft.co – ok. 5 mld euro. Xero zintegrowana jest użytkowników w 17 kra-

Jeszcze większe pieniądze stoją za chińskim BLIK to flagowyz ponad 800 aplikacjami jach i współpracy z ponad
Ant Financial – najwyżej wycenianym glo- 205 tys. handlowców.
balnie fintechem (podaje się nawet kwoty firm trzecich, obsługuje
rzędu 150 mld dolarów). Prowadzi on Alipay,
największą na świecie platformę płatności wiele stawek podatkowych polski fintech. Jak rozliczać się
mobilnych i internetowych (według danych i walut. Pod koniec 2019 ro- Nazywane są w sieci
chińskiej platformy medialno-technologicznej ku z nowozelandzkiego tak technologie Każdy, kto dokonywał
Kuai Technology w 2018 roku z Alipay ko- oprogramowania korzystały zakupów przez internet,
rzystało 870 mln użytkowników!), od 2017 ro- prawie 2 mln firm.
ku wykorzystującą autoryzację przy użyciu
unikalnej technologii rozpoznawania twarzy. i innowacje,Amerykańska SoFi, za- wie, że w elektronicznym
W 2015 roku Ant Financial uruchomił Ant handlu występuje wiele
Fortune, platformę zarządzania majątkiem, łożona w 2011 roku w San
oferującą setki produktów z ponad 80 chiń-
skich instytucji finansowych. Francisco przez czterech usprawniające systemów rozliczeń płat-
studentów, w ciągu niecałej działania w zakresie ności, które coraz szybciej
Przeciwieństwem chińskiego giganta jest dekady także przekształciła usług finansowych. wypierają tradycyjne prze-
holenderski Adyen, który ma „tylko” się w potężnego gracza – lewy bankowe, płatności
3,5 tys. klientów, ale są to w dużej mierze tyle że na rynku pożycz- SMS-ami, kartą kredytową
globalne koncerny o miliardowych obro-
tach, jak np. eBay. Adyen umożliwia im kowym. Firma ta działa czy wreszcie starą dobrą
przyjmowanie płatności w handlu elek-
tronicznym, mobilnym i w punktach sprze- w kategorii finansów oso- „płatność gotówką przy
daży. Platformę płatności online Adyen
połączono z różnymi formami i kanałami bistych online, zapewniając refinansowanie odbiorze”. Dla przeciętnego klienta to,
płatności na całym świecie: z międzyna-
rodowymi kartami kredytowymi, lokalnymi kredytów studenckich, kredytów hipotecz- jaki system płatności oferowany jest na
metodami płatności opartymi na gotówce
(np. Boleto w Brazylii) oraz systemami nych, pożyczek osobistych, inwestycyjnych danej stronie internetowej, nie ma więk-
płatności internetowej opartymi na ban-
kowości elektronicznej jak iDEAL i bankowych. W ciągu dziewięciu lat udzieliła szego znaczenia, ale już dla właściciela
w Holandii.
pożyczek wartych – bagatela – 19 mld sklepu z branży e-commerce wybór kon-
Nowozelandzkie Xero to z kolei innowa-
FOT. ADOBE STOCK, MAT. PRAS. cyjne oprogramowanie księgowe, które dolarów. kretnego oprogramowania nie jest sprawą

Z grona liderów wśród fintechów warto obojętną. Liczy się wygoda jego użytko-

jeszcze wyróżnić szwedzką Klarnę. Obec- wania dla klientów, wysokość kosztów

nie to jeden z największych banków i prowizji, możliwości integracji ze sklepem

w Europie, ale z punktu widzenia zwy- i jakość obsługi. Oto kilka najpopular-

kłego konsumenta wydaje się, że jest to... niejszych systemów rozliczeń w transak-

aplikacja na zakupy. Jak to możliwe? cjach internetowych:

10 LISTOPADA 2020 77

TECHNOLOGIE FINANSOWE { FINTECH, BLIK, KRYPTOWALUTY, BEZPIECZEŃSTWO W SIECI }

DotPay 4. Nie otwieraj podejrzanych linków kich chwilówek 100 proc. online” itd.
Przelewy24 
PayPal – aby korzystać z tej opcji, klient w otrzymywanych w wiadomościach e- Pamiętaj, że umowa zawarta na odległość
musi mieć swoje konto PayPal, do któ-
rego doda swoją kartę kredytową lub -mail i SMS. ma takie same konsekwencje prawne jak
debetową lub doładuje je środkami
z rachunku bankowego. 5. Dokonuj płatności tylko na zaufanych umowa podpisana w oddziale banku czy
Transferuj.pl
PayU urządzeniach z oprogramowaniem anty- firmy pożyczkowej.

10 zasad bezpieczeństwa wirusowym. Unikaj komputerów, których 10. Bądź wyjątkowo ostrożny, rozważając
Zakupy internetowe, bankowość mobilna
oraz mnogość rozmaitych aplikacji ułatwia- używa wiele osób. Nie korzystaj z banko- możliwości inwestowania online. Dzięki
jących i uprzyjemniających życie fundamen-
talnie zmieniły nasz codzienny świat. Ko- wości elektronicznej za pośrednictwem bankowości internetowej dużo łatwiej
rzystając z coraz to nowych technologicznych
udogodnień, należy jednak cały czas pamiętać niesprawdzonych połączeń rozpocząć przygodę z in-
o podstawowych zasadach bezpieczeństwa,
których przestrzeganie uchroni nas przed (np. publicznej Wi-Fi). Wraz z gwałtownym westowaniem na giełdach
ewentualnym wyciekiem naszych danych 6. Kupując przez internet, wzrostem w Polsce i za granicą, ale
osobowych czy stratą pieniędzy. – tak jak w przypadku tra-
korzystaj z systemów płat- dycyjnego inwestowania
1. Nie udostępniaj nikomu loginu lub hasła ności od zaufanych opera-
do systemu bankowości elektronicznej. Dbaj
także o zabezpieczenie dostępu do prywatnej użytkownikówtorów, którzy gwarantują – należy mieć świadomość
skrzynki e-mail i smartfonu. Regularnie dużego ryzyka inwestycyj-
zmieniaj hasło do systemu e-bankowości. bezpieczeństwo

2. Przy dokonywaniu transakcji sprawdź, transakcji. systematycznie nego. Osobnym zagroże-
czy przy adresie strony w przeglądarce jest 7. Przeglądaj co jakiś wzbogacano niem są liczne oferty in-
ikonka kłódki. To znak, że informacje, które wachlarz oferty westowania online w tzw.
przesyłasz witrynie (np. hasła lub numery czas historię rachunku kryptowaluty.
kont kredytowych), są bezpieczne. bankowego (w tym ra-
chunku karty kredytowej) Uwaga na
3. Jeśli wybierzesz opcję przelewu elek- kryptowaluty!
tronicznego przelewem, upewnij się, że bankowościpod kątem podejrzanych
przekierowanie odbywa się bezpośrednio
na stronę Twojego banku. transakcji.

internetowej.8. Dokonywanie zakupów „Trzymajcie się od nich
z daleka. To miraż. Koniec
przez internet znacznie

skraca proces transakcji. kryptowalut prawie na

Przed zakupem w inter- pewno będzie zły” – to

necie sprawdź (np. poprzez przejrzenie słowa giełdowej legendy Warrena Buffetta,

opinii o sklepie bądź informacji w rejestrze który dzięki udanym inwestycjom dorobił

KRS), czy sprzedawca jest wiarygodny. się majątku w wysokości 70 mld dolarów.

Sprawdź dostępne opcje gwarancyjne, Paul Krugman, laureat Nagrody Nobla

upewnij się, czy decyzja o zakupie nie jest z ekonomii, wielokrotnie powtarzał, że FOT. ADOBE STOCK

obciążona żadnymi dodatkowymi kosztami. kryptowaluty to bańka spekulacyjna.

Zorientuj się w kosztach przesyłki. Mimo wielu podobnych ostrzeżeń waluty

9. Internet pełen jest ofert zdalnych po- kryptograficzne – bo tak brzmi pełna na-

życzek „bez wychodzenia z domu”, „szyb- zwa kryptowalut – wciąż przyciągają

78 10 LISTOPADA 2020 prenumerata.GazetaPolska.pl

Bezpieczeństwo
finansowe

nowych inwestorów, szczególnie młodych, ku, jest pierwszą zdecentralizowaną kryp- sadzie niemożliwe. Od 2011 roku na
wabiąc ich wizjami szybkiego zysku na towalutą. Od tamtego czasu utworzonych
spekulacji oraz aurą „niezależności” i an- zostało ponad 6 tys. altcoinów (czyli alter- świecie doszło do długiej serii takich wła-
tysystemowości. W przeciwieństwie bowiem natywnych wariantów bitcoina) takich jak
do scentralizowanych cyfrowych systemów litecoin czy etheroku mań, których efektem była łączna strata
walutowych i tradycyjnych walut z cen-
tralnych systemów bankowych kryptowa- Rosnąca popularność „inwestycji” w kryp- przez inwestorów około miliarda euro.
luty emitowane są i kontrolowane w sposób towaluty w połączeniu z licznymi skan-
zdecentralizowany. dalami wokół nich (m.in. gigantyczne Środki utrzymywane w walutach wirtu-
kradzieże hakerskie tych wirtualnych
Co właściwie kryje się pod tajemniczym środków, defraudacje dokonywane przez alnych nie są gwarantowane przez Bankowy
pojęciem „kryptowaluta”? Kryptowaluta właścicieli platform kryptowalutowych)
jest cyfrowym odwzorowaniem wartości, sprawiła, że w 2017 roku Narodowy Bank Fundusz Gwarancyjny, gdyż nie są one
w którym zapisy dotyczące własności Polski wraz z Komisją Nadzoru Finanso-
„monet” są przechowywane w rejestrze wego rozpoczął kampanię „Uważaj na depozytami bankowymi.
istniejącym w formie rozproszonej bazy kryptowaluty”. Informował w niej, że
danych, która wykorzystuje silną krypto- bitcoin i inne kryptowaluty nie są ani Inwestując w kryptowaluty łatwo paść
grafię. Ma ona zabezpieczać zapisy trans- pieniądzem, ani walutą, a mogą być co
akcyjne, służy do kontroli tworzenia do- najwyżej imitacją pieniądza, jeśli uzgodnią ofiarą oszustwa. Po pierwsze: wiele plat-
datkowych „monet” oraz weryfikacji zmian tak między sobą dwie strony transakcji.
ich własności. Kryptowaluta nie istnieje form spekulacyjnych zajmujących się
w formie fizycznej (jak pieniądz papiero- Ci, których kusi inwestycja na rynku
wy) i – jak już podkreślaliśmy – nie jest kryptowalut, powinni pamiętać, że: walutami wirtualnymi okazało się pirami-
emitowana przez żaden organ centralny.
Mogą utracić swoje „środki”, czyli pie- dami finansowymi. Najsłynniejszy przy-
Bitcoin, który po raz pierwszy pojawił się niądze zainwestowane w wirtualne waluty,
jako oprogramowanie open-source w 2009 ro- w wyniku zwykłego cyberataku. Odzyskanie padek to kryptowaluta OneCoin, której
straconych funduszy jest wówczas w za-
twórcy wyłudzili od ludzi na całym świecie

ok. 4 mld euro. Po drugie: podmioty ob-

racające „walutami” wirtualnymi działają

w różnych krajach, o różnym stopniu

ochrony użytkowników. A wtedy trudno

dochodzić roszczeń. Dla przykładu: firmy

twórców OneCoina zarejestrowane były

w Dubaju i Belize. 

Więcej informacji na stronie
www.niezalezna.pl/nbp

Zwroty i reklamacje – poznaj swoje prawa

FOT. ADOBE STOCK D okonując zakupów przez internet, (tzw. rzecz na zamówienie), a także J eżeli towar jest faktycznie wadliwy,
pamiętaj o swoich prawach konsumenc- artykułów podlegających szybkiemu można z tytułu rękojmi domagać się
kich. Każde złożone zamówienie w sklepie psuciu się, dostarczanych w zapie- albo nieodpłatnej naprawy, albo
wiąże się bowiem z powstałym skutkiem czętowanym opakowaniu lub wymiany towaru na nowy, albo
prawnym, tzn. z umową zawartą na odle- nierozłącznie połączonych z innymi obniżenia ceny, a w przypadku istotnej
głość. Zabezpiecza ona interes kupującego. rzeczami, przedmiotów kupionych na wady – zwrotu gotówki wraz z kosz-
aukcji z opcją licytacji, gazet i czaso- tem przesyłki
Podstawowe zasady zwrotu towaru: pism (wyjątek to prenumerata) Gwarancja obowiązuje wtedy, jeżeli
W  ciągu 14 od dnia odbioru rzeczy (tj. kupiony przez nas towar był nią
odbioru przesyłki) możesz złożyć Podstawowe zasady reklamacji: objęty. Możemy wówczas złożyć
oświadczenie o odstąpieniu od umowy. S kładając reklamację, możesz skorzystać reklamację według procedury
Może ono być zarówno w formie listu, z rękojmi lub gwarancji (jeżeli takowa opisanej w dokumencie gwarancyj-
jak i wiadomości elektronicznej. została udzielona). Pamiętaj, że kiedy np. nym. Gwarancja obejmuje zdarzenia
Następnie masz 14 dni na fizyczny reklamacja na podstawie gwarancji nie (sytuacje) wymienione w tymże
zwrot towaru, czyli odesłanie go zostanie rozpatrzona pozytywnie, możesz dokumencie i trwa tak długo, jak
sprzedającemu (koszty zwrotu zawsze złożyć ponowną reklamację na ustalił to gwarant.
pokrywa kupujący). Sprzedawca ma podstawie rękojmi.
zaś 14 dni od otrzymania informacji R ękojmia, czyli odpowiedzialność
o odstąpieniu na zwrot wszystkich sprzedawcy za zgodność towaru
płatności uiszczonych przez z umową, trwa 2 lata od dnia
konsumenta. odebrania przesyłki. Najważniejsze
Odstąpienie od umowy nie dotyczy kroki to zgłoszenie sprzedawcy
towarów wykonanych według reklamacji (tytułem rękojmi) i odesła-
konkretnych instrukcji kupującego nie do niego towaru.

10 LISTOPADA 2020 79

GOSPODARKA { BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE }

Energetyczna W Narodowe Święto Niepodległości
Niepodległość zadajemy pytanie, czym jest
niepodległość?
ROZMOWA Z PREZESEM PGE, WOJCIECHEM DĄBROWSKIM
To pytanie jest dla Polaków szczególnie
Przeświadczenie o konieczności zbudowania niezależności gospodarczej ważne, ale i paradoksalnie trudne. Lata
było silne wśród twórców naszej niepodległości. Pamiętajmy, że zaborów pokazały, że wizji niepodległości
odzyskaniu państwowości w 1918 roku towarzyszyła bardzo trudna Polski było wiele. Od postaw lojalistycznych
sytuacja ekonomiczna. Kraj był wyniszczony I wojną światową, wojną i liczenia na łaskawe oko zaborcy po bierny
z bolszewikami i walkami o granice Polski. W każdym elemencie i aktywny opór z wystąpieniami zbrojnymi
gospodarczym trzeba było wszystko zaczynać praktycznie od nowa. włącznie. To postrzeganie niepodległości
Także w energetyce – mówi prezes PGE, Wojciech Dąbrowski miało swoje odzwierciedlenie w naszej hi-
storii. Bo nazwa, insygnia czy nawet pewna
władza nad terytorium nie oznaczają zawsze FOT. MAT. PRAS.
pełnej niepodległości. Najlepszym tego
przykładem jest Królestwo Polskie po 1815 ro-
ku i PRL po 1945 roku. Trudno mówić, że
te dwa byty miały pełną niepodległość.

Z Pana punktu widzenia ważna jest
na pewno niezależność gospodar-
cza, energetyczna?

Możemy mówić o pełnej suwerenności,
jeżeli mamy wpływ na zapewnienie najważ-
niejszych potrzeb obywateli i swobodnego
rozwoju społeczeństwa. Mam tu na myśli
„kręgosłup”, na którym opiera się funkcjo-
nowanie państwa, czyli administracja, in-
frastruktura, ale także energetyka czy też
sektor finansowy. Jak powiedział Ignacy
Mościcki: „Sama obrona granic naszych nie
wystarczy do wywalczenia i utrzymania
zupełnej niezależności naszego kraju. Rów-
nie ważnym czynnikiem jest tutaj obrona
niezależności ekonomicznej”.

Tak to widziano w czasie odzyskiwa-
nia niepodległości. Jak Pan ocenia
powstawanie niezależnej energetyki
w tym okresie?

Przeświadczenie o konieczności zbudowania
niezależności gospodarczej było silne wśród
twórców naszej niepodległości. Pamiętajmy,
że odzyskaniu państwowości w 1918 roku
towarzyszyła bardzo trudna sytuacja ekono-
miczna. Kraj był wyniszczony I wojną świa-
tową, wojną z bolszewikami i walkami o gra-
nice Polski. W każdym elemencie gospodarczym
trzeba było wszystko zaczynać praktycznie
od nowa. Także w energetyce.

Pomimo tych trudności przedwojen-
na energetyka miała jednak swoje
sukcesy. Co udało się zrobić?

80 10 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

W ramach inwestycji w Centralnym Okręgu Przemysłowym ruszyła budowa trzech elektrowni – w Rożnowie (na zdjęciu), w Zakładach Azotowych w Mościcach oraz
w Stalowej Woli

Już w grudniu 1918 roku założona została rencyjnych cenach, są gwarantem stabilności nariusza zmierzającego do uzależnienia się
Polski od energii sprowadzanej z zagranicy,
pierwsza spółka akcyjna II RP – Siła i Świa- dostaw i niezależności gospodarki. Aby to dla tysięcy zaś ludzi również utratę pracy
z dnia na dzień. Jeżeli chcemy w przyszłości
tło. Spółka przez cały okres dwudziestolecia zapewnić, Grupa PGE przygotowała ambitny być niezależni energetycznie i produkować
polską energię, musimy inwestować w od-
międzywojennego konsekwentnie realizo- plan zmian w energetyce, wiążący się z dużymi nawialne źródła, ale na własnych warunkach.
W realnej perspektywie czasowej, bez kosztów
wała działania zmierzające do renacjona- inwestycjami w odnawialne źródła energii. przeniesionych na społeczeństwo i bez zwol-
nień w energetyce. Dlatego przedstawiliśmy
lizacji energetycznych aktywów. Co ciekawe, w nowej strategii PGE koncepcję podziału
Grupy, która zabezpieczy aktywa konwen-
odradzające się państwo polskie planowało Nowa Strategia PGE bardzo mocno cjonalne i – co najważniejsze – miejsca pracy
oraz pozwoli na stworzenie w Polsce silnego
oprzeć energetykę na odnawialnych źró- stawia na inwestycje w energię sektora energii odnawialnej, produkującej
energię po konkurencyjnych cenach.
dłach energii. Losy Górnego Śląska wciąż odnawialną. Czy ta transformacja nie

były niepewne, a ryzyko przerwania dostaw jest za szybka? Węgiel był do tej

węgla było bardzo duże. pory uznawany przez wielu Polaków

W 1923 roku oddano do użytku wodną za gwarancję niezależności

elektrownię Gródek, która zasiliła nowo energetycznej.

powstały port w Gdyni. A w ramach inwe- Od transformacji energetycznej nie ma

stycji w Centralnym Okręgu Przemysłowym już odwrotu. Stymulowany przez Unię

ruszyła budowa trzech elek- Europejską wzrost kosztów

trowni – w Rożnowie, w Za- Odradzające się CO2, a  co za tym idzie Jakie cele stawia sobie Grupa PGE
kładach Azotowych w Mo- zmniejszenie opłacalności
ścicach oraz w Stalowej Woli. produkcji energii z węgla w nowej Strategii?

W 1939 roku moc elektrowni państwo polskie sprawiło, że utrzymanie Nowa Strategia PGE jest pierwszym
wzrosła do 1,7 G z 0,4 w 1918 ro- dotychczasowego modelu
dokumentem przygotowanym przez spółkę

planowało oprzećku, a produkcja z 1 do 4 TWh. funkcjonowania energetyki Skarbu Państwa, kompleksowo wskazu-
stało się niemożliwe. Presja
energetykę na jącym ścieżkę transformacji energetycznej.
odnawialnych
Wizja uniezależnienia finansowa, ale także prawna Postawiliśmy w nim ambitne cele, takie
polskiej energetyki jest i społeczna na wygaszanie
aktualna również energetyki konwencjonalnej jak ograniczenie emisji CO2, rozbudowa
źródeł odnawialnych i niskoemisyjnych,

obecnie? źródłach energii. jest ogromna. Oznacza to, modernizacja sieci dystrybucyjnych oraz
Podstawową troską budow- że transformacja energe-
ofertę dla prosumentów. Będziemy inwe-

niczych II Rzeczypospolitej tyczna nie jest przejściowym stować w farmy wiatrowe na Bałtyku, farmy

było nie tylko zdobycie nie- zjawiskiem, ale procesem na lądzie, fotowoltaikę i magazyny energii.

podległości politycznej, ale nieuniknionym i elementem W najbliższych 10 latach przeznaczymy

również wywalczenie nieza- modelu gospodarczego w ca- na te inwestycje 75 mld zł. Chcemy, żeby

leżności ekonomicznej. Ten cel jest jak naj- łej Unii Europejskiej. na tym skorzystały polskie firmy. Zachę-

bardziej aktualny. Dzisiaj też stoimy przed Niektóre środowiska postulują wręcz 2030 rok camy polskich wykonawców, aby przygo-

wyzwaniami związanymi z budową nowocze- jako ostateczną datę dla zakończenia pro- towywali się do przetargów i uczestnicząc

snej, konkurencyjnej energetyki, zapewniającej dukcji energii z węgla. Zdajemy sobie sprawę, w transformacji energetycznej budowali

bezpieczeństwo Polski. Dlatego własne moce że w polskich warunkach jest to nierealne. swoje kompetencje. GP

wytwórcze, produkujące energię po konku- Oznaczałoby to realizację negatywnego sce- Rozmawiał Maciej Pawlak

10 LISTOPADA 2020 81

WYDARZENIE { DEBATA „GAZETY POLSKIEJ” }

Znaczenie czempionów
wzrosło w czasie pandemii

POLSCY CZEMPIONI NARODOWI – MOTOR POLSKIEJ GOSPODARKI

– Zaczęliśmy zwracać uwagę na gospodarkę narodową. Słowo „czempioni” przestało być wyklęte. To największe

spółki publiczne nadają napęd całej gospodarce – podkreślił moderator ostatniej debaty „Gazety Polskiej”, jej

red. naczelny Tomasz Sakiewicz. cym z wirusem. – Od początku epidemii prezes zarządu Totalizatora Sportowego.

I ch rola szczególnie wzrosła w czasie kontynuujemy nasze wsparcie. Tylko w ostat- – Przekazujemy mimo to 10 proc. ze sprze-
pandemii. Na ile kryzys zmienił po-
dejście do gospodarki? Jakie możliwości nich tygodniach przekazaliśmy szpitalom daży online produktów LOTTO na walkę
w tym zakresie mają czempioni? – pytał
uczestników na wstępie debaty, po- opiekującym się zakażonymi na koronawirusa z koronawirusem i skutkami pandemii.
święconej znaczeniu tej prestiżowej grupy
przedsiębiorstw dla polskiej gospodarki, 200 opasek życia, urządzeń monitorujących Już do tej pory przeznaczyliśmy na ten cel
szczególnie w obecnym, trudnym czasie.
stan zdrowia pacjentów. Wspólnie z Mini- ponad 20 mln zł. Już do tej pory przeka-
W debacie wzięli udział menedżerowie
czterech ważnych spółek: Małgorzata sterstwem Rodziny i Polityki Społecznej zaliśmy na ten cel ponad 20 mln zł. Mamy
Sadurska – członek zarządu PZU SA i PZU
Życie SA, Wojciech Ignacok – prezes uruchomiliśmy infolinię dla seniorów, z której plany inwestycyjne dotyczące transformacji
TAURON Polska Energia SA, Olgierd
Cieślik – prezes zarządu Totalizatora tylko w ciągu pierwszego technologicznej. Pandemia
Sportowego oraz Robert Perkowski – wi-
ceprezes ds. operacyjnych PGNiG SA. tygodnia skorzystało niemal Pandemia przyspieszyła wdrażanie
14 tys. osób – mówi Małgo- rozwoju nowych rozwiązań
Według prezesa Wojciecha Ignacoka rząd przyspieszyła
dobrze zarządza obecną sytuacją kryzysową. rzata Sadurska. Jak dodaje, wdrażanie rozwoju technologicznych, dobrze
– Także moja firma jest odpowiednio przygo- PZU swoją rolę widzi bardzo przyjętych przez naszych
towana na drugą falę pandemii. Mamy strategię szeroko, także w przezwy- klientów. Nasza firma, po-
uwzględniającą możliwość wprowadzenia
kolejnych obostrzeń. Wdrożyliśmy już plan nowych rozwiązańciężaniu kryzysu. – Odbu- dobnie, jak cała gospodarka,
ochrony zarządzanej przez nas infrastruktury nie zejdzie ze ścieżki rozwoju
energetycznej. Mam również plan dotyczący dowywanie wzrostu gospo-
wytwarzania i dystrybucji energii w obecnych technologicznych,darczego powinno być misją nowych technologii. Pozwoli
warunkach pandemicznych. Prądu nam nie to naszemu krajowi szybciej
zabraknie – zapewnił prezes. każdej spółki Skarbu Państwa
dobrze przyjętych
Spółki Skarbu Państwa łączy poczucie – wyjaśnia członek zarządu przez klientów odbić się gospodarczo po
społecznej odpowiedzialności biznesu, które PZU i PZU Życie. zakończeniu pandemii – uwa-
szczególne znaczenie ma właśnie teraz ża Olgierd Cieślik. – Jako
– w czasie gdy społeczeństwo zmaga się – Jako spółka Skarbu Pań-
z pandemią. PZU był jedną z pierwszych
firm, które przyłączyły się do walki z zagro- stwa, wykorzystując ogólno- Totalizatora spółka Skarbu Państwa
żeniem. Jak podkreśla Małgorzata Sadurska, polską skalę działalności i dbając spełniamy też inne zadania.
członek zarządu PZU i PZU Życie, spółki
Grupy PZU udzieliły pomocy wartej 20 mi- o naszą kadrę pracowniczą, Sportowego. Na bieżąco współdziałamy
lionów złotych szpitalom i służbom walczą- będziemy utrzymywać wzrost z Krajową Administracją

naszej firmy – zadeklarowała Skarbową i Ministerstwem

Małgorzata Sadurska. – W na- Finansów w walce z szarą

szej grupie kapitałowej mamy szereg spółek strefą, dzięki czemu systematycznie zmniej-

– zarówno ubezpieczeniowe, banki, jak i fun- szają się jej rozmiary – dodał.

dusze inwestycyjne. Dlatego w miarę możli- – Już w nazwie naszej spółki jest Polska.

wości postaramy się zaangażować w pomoc, Jesteśmy firmą z sektora energetycznego

tam gdzie kompetencje i doświadczenie naszej i z zasady w naszą działalność mamy wbu-

organizacji znajdą zastosowanie – dodała. dowaną dbałość o bezpieczeństwo naszych

– Także i nasza firma została dotknięta klientów. Zimą ich grzejniki muszą grzać, FOT. MAT. PRAS.

skutkami pandemii: spadają przychody, nie może też zabraknąć prądu w gniazdkach

odnotowujemy spadki sprzedaży naszych w ich mieszkaniach – stwierdził Robert Per-

produktów – poinformował Olgierd Cieślik, kowski, wiceprezes ds. operacyjnych PGNiG.

82 10 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

– W ramach społecznej odpowiedzialności uczenie się. Środki wydawane przez nas 2 spośród przeszło 7 mln naszych klientów.
biznesu bierzemy udział w rozmaitych ak- w kraju, m.in. na wymienione cele społeczne, Pozwala to im, zwłaszcza w obecnych wa-
cjach wspierających różne środowiska, m.in. wzmacniają całą polską gospodarkę. Na runkach, na bezpieczny kontakt z naszą
kombatantów Powstania Warszawskiego czy walkę z koronawirusem przeznaczyliśmy firmą – dodał Perkowski.
powodzian na Podkarpaciu. W czasie pan- już ponad 20 mln zł. Drugie tyle na we-
demii wspieramy szpitale, w tym m.in. war- wnętrzne zabezpieczenia w naszej firmie, – Działamy w południowej Polsce, mamy
szawski MSWiA, czy znajdujący się w pobliżu pozwalające nam funkcjonować bez zakłóceń 5,5 mln klientów. Nic dziwnego, że ak-
naszej siedziby Instytut Matki i Dziecka, podczas pandemii. Jeszcze przed jej wybu- tywnie włączamy się w pomoc związaną
a także w regionach, gdzie sami wydobywamy chem uruchomiliśmy aplikację mobilną, z pandemią na rzecz szpitali na Śląsku.
gaz, mamy swoje zakłady i oddziały – jak na pozwalającą na zdalną komunikację z na- Wiosną przekazaliśmy na ten cel 1,5 mln zł,
Podkarpaciu czy w Lubuskiem. Angażujemy szymi klientami, którzy mogą dzięki niej a dodatkowo ponad 1 mln zł w ostatnim
się też w pomoc uczniom dostarczając im podpisywać z nami umowy, zakładać rachunki czasie. Będziemy też budować dwa szpitale
sprzęt komputerowy, umożliwiający zdalne i wnosić opłaty. Aplikację tę ma już ponad COVID-owe w Małopolsce – poinformował
Wojciech Ignacok, prezes Taurona.

Partnerzy projektu:

10 LISTOPADA 2020 83

Ryszard
Kapuściński

PREZES KLUBÓW „GP”

Straż Patriotyczna
klubów „Gazety Polskiej”

W celu ochrony kościołów przed atakami powstała DEKLARACJA WSPÓŁPRACY W OBRONIE WARTOŚCI FOT. ARCH.
Straż Patriotyczna klubów „Gazety Polskiej”. CHRZEŚCIJAŃSKICH I PATRIOTYCZNYCH

O d paru tygodni jesteśmy świadkami bestialskich ata- Przedstawiciele i członkowie niżej wymienionych organizacji,
ków na Kościół. Z niedowierzaniem obserwujemy zgromadzeni na spotkaniu w dniu 29 października 2020 r.:
agresję opętanego, oszalałego tłumu, skierowaną na
świątynie, pomniki bohaterów narodowych, które są 1. NSZZ „Solidarność” Region Małopolska Oddział nr 1
dewastowane i profanowane. Dochodzi do zakłócania 2. Klub „Gazety Polskiej” w Nowym Sączu
mszy świętych, do czynnych napaści na księży, na ludzi modlą- 3. Koło Młodzieży Wszechpolskiej w Nowym Sączu
cych się w kościołach. Członkowie klubów „Gazety Polskiej” 4. Zjednoczenie Wszechpolskie
nie mogli spokojnie patrzeć na tych, którzy chcą zniszczyć naszą obserwując z niepokojem nasilające się protesty środowisk
tysiącletnią tradycję, zniszczyć Polskę. Nie mogli na to pozwolić! lewicowych w Polsce, wyrażają swój zdecydowany i stanowczy
Dlatego członkowie klubów „GP”, wierni katolicy, postanowili sprzeciw wobec:
bronić jak twierdzy każdego kościoła w Polsce, bronić wielo- – niszczenia dorobku pokoleń Polaków,
wiekowej polskiej tradycji, naszej wiary, bronić Polski! Powstała – niszczenia polskiej kultury i tradycji,
Straż Patriotyczna klubów „Gazety Polskiej”, która ochrania – niszczenia pomników osób zasłużonych dla naszego
kościoły w Polsce. Powołano koordynatorów, którzy na bieżąco Narodu,
zbierają informacje od swoich współpracowników, monitorują – ataków i niszczenia kościołów oraz profanacji miejsc kultu
wydarzenia w swoich miejscowościach i okolicy, są w stałym religijnego,
kontakcie z proboszczami w parafiach. Zbierają wszelkie infor- – obrażania uczuć religijnych, ataków na kapłanów i zakłócania
macje, próby profanacji opisują, dokumentują (zdjęcia, wideo) uroczystości religijnych
i przesyłają na adres: e-mail [email protected]. – niszczenia mienia państwowego i prywatnego.
Koordynatorzy kontaktują się z koordynatorami działań na całą Uważamy, iż są to działania antypolskie i szkodzą polskiej racji
Polskę: Winicjuszem Sokołem, tel. 887 887 641 lub e-mail: stanu. Kościołowi katolickiemu w Polsce należy się szacunek
[email protected], albo Waldemarem Dróżdżem, bez względu na wyznawaną wiarę czy światopogląd. Dorobek
tel. 605 900 002. Lokalni koordynatorzy Straży Patriotycznej Kościoła dla naszej Ojczyzny jest bezsprzeczny. To duchowni
działają w następujących miastach: Sandomierz, Wieliczka, tego Kościoła zakładali i prowadzili szkoły, uczelnie wyższe,
Ostrowiec Świętokrzyski, Piotrków Trybunalski, Bydgoszcz, zakłady opiekuńcze, szpitale. Kościoły były wsparciem dla Po-
Pabianice, Koszalin, Kraków, Łowicz, Busko-Zdrój, Wrocław, laków podczas zaborów, okupacji oraz w chwilach powstawania
Elbląg II, Tychy, Łask, Trzebnica, Nowy Sącz, Olecko, Białystok, NSZZ „Solidarność”, w stanie wojennym, wsparciem dla ludzi
Dzierżoniów II, Piła, Przemyśl, Będzin II, Ozorków, Elbląg, pracy i organizacji studenckich. Wielu kapłanów straciło zdro-
Gliwice, Łódź, Dąbrowa Górnicza II, Zgierz, Żywiec, Zakopane, wie, a nawet życie, głosząc prawdę i stając po stronie ludzi
Skierniewice, Poznań, Nowe Miasto Lubawskie. uciśnionych. To również dzięki kapłanom i wsparciu Papieża
Polaka, Jana Pawła II, dziś mamy demokrację i swobodę pu-
29 października, w odpowiedzi na akty wandalizmu i profanacji blicznego wyrażania poglądów.
naszych świątyń i miejsc Pamięci Narodowej przez skrajne or- Przedstawiciele wyżej wymienionych środowisk deklarują wolę
ganizacje lewackie, przedstawiciele środowisk patriotycznych współpracy w zakresie dbania o polskie wartości i symbole.
w Nowym Sączu podpisali Deklarację Współpracy w Obronie Deklarują współpracę dla obrony tak trudno wywalczonej wol-
Wartości Chrześcijańskich i Patriotycznych. Deklaracja ma ności. Apelujemy do wiernych o odważne wyrażanie przywią-
charakter otwarty, zapraszamy do jej podpisania i wsparcia przez zania do wartości chrześcijańskich. Nasza deklaracja ma formułę
wszystkie organizacje i osoby, którym bliskie są słowa: Bóg,
Honor i Ojczyzna.

84 10 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

pw. Piotra i Pawła w Gliwicach. „Tak zwane protesty kobiet, inspi-

rowane przez ugrupowania lewicowe, z ordynarnymi hasłami

antyrządowymi i antykościelnymi, mają na celu poprzez anarchię

doprowadzić do rewolucyjnego obalenia władzy. Uczestnicy walczą

o prawo do zabijania niepełnosprawnych i do aborcji na życzenie,

utworzenie rządu lewicowego, jak np. we Francji (...)” – pisze

Marta Święcicka, przewodnicząca klubu „GP” w Gliwicach.

Wojciech Gędek, przewodniczący klubu „GP” w Łowiczu, tak

opisuje przykładowy dzień pracy Straży Patriotycznej: „Postano-

wiliśmy być przy pomniku św. Jana Pawła II w czasie organizowania

manifestacji zwolenników aborcji przez syna SB-ka Mariusza

Siewiere i wychowanka szkoły oo. Pijarów, Oskara Kosende. Dla-

czego pod pomnikiem? Ponieważ pomnik jest dostępny dla wszyst-

kich. Nasze przewidywania się sprawdziły. Na nielegalne zgroma-

dzenie przybywali dużymi grupami młodzi, a nawet bardzo młodzi

otwartą. Zapraszamy wszystkie środowiska, które podzielają ludzie, łamiący wszelkie zasady bezpieczeństwa i prawa. (…) Nasza
poglądy wyrażone w deklaracji, do współpracy i do jej podpisa-
nia. Organizacje będące sygnatariuszami niniejszej deklaracji ocena – to w 90 proc. młodzież szkolna. Było nas kilkunastu w bez-
zachowują swoją autonomię i niezależność.
pośredniej odległości przy pomniku. Widzieliśmy w tej gromadzie
– Pilnujmy Polski, pilnujmy naszego tysiącletniego dziedzictwa
narodowego, nie dajmy zmarnować krwi i męczeństwa naszych dwóch ludzi, w tym jeden był już pijany, którzy pili wódkę z butelki.
przodków. Dlatego dziś zwracamy się do wszystkich Polek i Pola-
ków: wesprzyjcie działania klubów „Gazety Polskiej”. Znani Została poinformowana przeze mnie policja, od której usłyszałem,
z ofiarności i inicjatyw patriotycznych klubowicze „GP” zdecydo-
wali, że wobec narastającej fali agresji wobec miejsc kultu i ducho- że się tym zajmą. Drugi wypadek byłby o wiele gorszy w skutkach.
wieństwa będą pilnować kościołów przed zbezczeszczeniem i fi-
zycznymi atakami. Wszystkich zachęcam do przyłączenia się! Od tyłu pomnika zauważyłem panią około 30 lat, która podeszła
– prosił wszystkich patriotów wiceszef PiS, Antoni Macierewicz.
do pomnika, przykucnęła i zaczęła szukać czegoś w swojej torbie.
Poniżej kilka przykładów działania Straży Patriotycznej klubów
„Gazety Polskiej”: Doszedłem do niej i z odległości około 2 metrów obserwowałem.

– Na jutro w Ostrowcu Świętokrzyskim organizacje lewackie Pani dwukrotnie zdejmowała szalik i chowała go do swojej torby,
organizują manifestację (rondo Republiki Ostrowieckiej – blokada)
oraz przemarsz na Rynek. Jestem po rozmowach z księżmi pro- przy czym za drugim razem zauważyłem w czasie chowania szalika
boszczami parafii Najświętszego Serca Jezusowego, znajdującego
się akurat przy blokowanym rondzie, oraz kolegiaty św. Michała do torby pojemnik ciśnieniowy na farbę. Kobieta zdała sobie spra-
Archanioła, która znajduje się po drodze od blokowanego ronda
do Rynku miasta. Obok kolegiaty znajduje się także pomnik św. wę, że ją widziałem (wyjmowałem telefon), szybko wstała i odeszła.
Jana Pawła II. Udało się rozesłać wiadomość do ludzi po naszej
stronie i mamy zapewnienie, że uda się utworzyć na pewno kil- Do Straży Patriotycznej zgłasza się coraz więcej osób”. GP
kuosobową straż. Spotykamy się jutro o g. 14 pod parafią Naj-
świętszego Serca Jezusowego – relacjonował Tomasz Magierowski, klubZAoPRwOSeZENIA
przewodniczący klubu „GP” w Ostrowcu Świętokrzyskim.
Ottawa (Kanada) – zawieszenie działalności. Państwu Elż-
– Wczoraj mieliśmy pierwszą demonstrację aborcjonistów biecie i Wacławowi Kujbidzie bardzo dziękuję za wieloletnią
w Wieliczce (dość liczna, z wulgarnymi okrzykami, ale bez żad- dotychczasową współpracę. Wacławowi Kujbidzie dziękuję za
nych prób ataku na kościół). Udało się nam zorganizować grupę dotychczasowe pełnienie obowiązku koordynatora klubów
mężczyzn chroniących kościół pw. św. Klemensa. Grupa była „Gazety Polskiej” w Kanadzie.
złożona z przedstawicieli środowisk patriotycznych i osób zwią-
zanych z kościołem św. Klemensa. Kolejna demonstracja pla- Nowym p.o. koordynatorem klubów „Gazety Polskiej” w Ka-
nowana jest na środę (g. 18). Na pewno będziemy ponownie nadzie został Jerzy Lizak, tel.: (001) 416 253 9345, klubgp.
pod kościołem św. Klemensa – donoszą członkowie Straży Pa- [email protected]
triotycznej z Wieliczki.
Środa Śląska – powstał 476. klub „GP”, przewodniczącym
W tym tygodniu Straż Patriotyczna zapobiegła atakom uczestni- został: Franciszek Honc, tel. 692 365 315, klub.gazety.polskiej-
ków Marszu Kobiet w rejonie kościoła pw. św. Bartłomieja i katedry [email protected]

Kontakt dla osób, które chcą założyć klub „GP”

Tomasz Sakiewicz Ewa Wójcik

REDAKTOR NACZELNY „GP” BIURO KLUBÓW „GP”
e-mail: [email protected]
ul. Bracka 15, I piętro
Ryszard Kapuściński 31-005 Kraków
e-mail: [email protected]
PREZES KLUBÓW „GP” tel. (12) 422 03 08, 505 038 217
e-mail: ryszard.kapuściń[email protected]

Więcej informacji na www.klubygp.pl

KRYMINALNI { STRAŻNIK, KTÓREMU SPODOBAŁO SIĘ ŻYCIE KRYMINALISTY }

Grzegorz
Broński

„PRZYJAŹŃ” Z WIĘŹNIEM

Oddziałowy szukał zabójcy

Łukasz R. pełnił służbę w areszcie. Popełnił błąd, bo zaprzyjaźnił się z osadzonym przemytnikiem.

Pojawiły się przysługi, więzień nawet załatwił strażnikowi dodatkową pracę. Robert H. zaczął jednak

podejrzewać oddziałowego o romans z jego przyjaciółką – wtedy wybuchł konflikt. Tak ostry, że Łukasz R.

szukał płatnego zabójcy.

S ensacyjna informacja gruchnęła Kara w przemycie papierosów. Drugi zbieg
na początku listopada zeszłego okoliczności, który miał istotne znaczenie
roku. Policjanci z Olsztyna za- PIĘĆ LAT ODSIADKI – zarówno Łukasz R., jak i 45-letni Robert
trzymali Łukasza R., doświad- H., pochodzili z tej samej miejscowości,
czonego funkcjonariusza Służby ŁpspswouuszokdpnrtkyzraoeraoasubadłwwnsłmcaażazihąiewntnuąaneeRrikzikkieaiaadknmmrwlio.iizaęsinizu.RbtęazswoyzrSisoiorodzktezdlzbrnananaepeunołzirpcgryśuaztłiizcazeałpisecj.pngoąipHsoćaNozdrtkn1no.rnryosa0oiazBrienznzywtyppayawye.iiomłkęęsydNwmćc.łizilożznaogayłnntłcaeeiggeoo. czyli z Dobrego Miasta. Wcześniej się nie
Więziennej, a sąd wydał postanowienie znali, obracali w różnym towarzystwie,
o jego tymczasowym aresztowaniu – trafił życie. Był głową rodziny, wychowywał ale w nowej sytuacji nie miało to znacze-
więc za kratki po usłyszeniu zarzutów trójkę dzieci, miał posadę na państwowym nia. Dzisiaj trudno ustalić, który pierwszy
w śledztwie wszczętym przez Prokuraturę etacie – pracował jako funkcjonariusz zagaił, ale mężczyźni szybko znaleźli
Rejonową Olsztyn-Północ. Ich treść szo- Służby Więziennej, a konkretnie pełnił wspólny język, choć pozornie wiele ich
kowała. Oficjalnie potwierdzono, że Łukasz funkcję oddziałowego w areszcie śledczym różniło. Początkowo prowadzili banalne
R. jest podejrzany o „podżeganie do za- w Olsztynie. Przez lata skutecznie unikał rozmowy o codziennych problemach,
bójstwa oraz nadużycie uprawnień”. „Oba kłopotów, nie wdawał się w podejrzane stopniowo nabierali do siebie zaufania,
czyny zarzucane podejrzanemu miały relacje (także z osadzonymi), a przynaj- aż po pewnym czasie ich pogawędki
zostać popełnione w latach 2017–2018 mniej nic o tym nie wiadomo. W końcu zamieniły się w zwierzenia o sytuacji
w Olsztynie i Dobrym Mieście” – ujawnili jednak zaczął popełniać błędy, fatalne rodzinnej czy finansowej. Zaczęli też
prowadzący postępowanie, ale na tym w skutkach. Przypadek sprawił, że kilka wyświadczać sobie rozmaite przysługi.
wówczas poprzestali. Nie chcieli nic więcej lat temu do olsztyńskiego „śledczaka” O ile przemytnik niewiele miał do stra-
zdradzić. „Rzecznik prokuratury odmówił na oddział, na którym pracował Łukasz cenia, o tyle strażnik więzienny łamał
odpowiedzi na pytanie, czy podżeganie R., trafił Robert H. Wylądował w jednej prawo, gdy dostarczał nowemu znajo-
do zabójstwa wiązało się z pracą Łukasza z cel. Miał co nieco na sumieniu, a od- memu pozaregulaminową paczkę żyw-
R., czy też może dotyczyło jego życia siadka była związana z jego udziałem nościową lub przekazywał informacje.
prywatnego” – informował rok temu lo- Dość długo działali, nie wzbudzając
kalny serwis internetowy tko.pl. Z upływem niczyich podejrzeń. Jednak sytuacja
czasu zaczęło jednak na jaw wychodzić wkrótce uległa diametralnej zmianie.
coraz więcej faktów. Historia okazała się Łukasz R. wprawdzie miał stałą posadę,
niecodzienna i przez to bardzo ciekawa. ale domowy budżet się nie spinał – Ro-
Najpierw „szorstka przyjaźń” dwóch bert H. postanowił zaradzić problemowi.
mężczyzn z przeciwnych stron barykady, Strażnik skorzystał z propozycji, aby
później fatalny romans oraz kłótnia o ko- dorobić sobie w firmie taksówkarskiej
bietę, a na koniec zbrodnia i kara. kierowanej przez konkubinę przemytnika.
Zaczął pracować jako kierowca – oczy-
Do niedawna Łukasz R. prowadził wiście w tajemnicy przed przełożonymi.
spokojne, a przede wszystkim uczciwe

86 10 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

„Szybki upadek”

MSĘODCZNIEEGOSŁOWA

W(szRiPpdnmpswfooiozuouep.rdwdndpysoózwcktbroknczianckdrioełjaypweiowwomśusewnuoaawlwiapmpyććłunaarrorzayśzgidocóuwmpęacaenws,eekspiezslaanmgżaruaotidoeceeoszjnzżppkmiiŁi)eruoa,enmeuzbbnrintsklrżioeżoięcuaascżidowztzesmnnwzęaznoaezapiynewogactargywsozaecooirziłęy.kji.aąuakłło

Początkowo wszyscy byli zadowoleni

z układu. Do czasu…

Robert H. zaczął bowiem podejrzewać,

że oddziałowego i przyjaciółkę łączy

coś więcej niż służbowe relacje. „Gdy

wyszedłem na przepustkę, dowiedziałem

się, że klawisz nie tylko jeździł moją

taksówką, ale też zostawał na noc

w moim domu” – powiedział „Faktowi”.

Pomiędzy mężczyznami doszło do

kłótni, pojawiły się groźby. Wtedy Łu-

kasz R. wpadł na absurdalny pomysł.

Zaczął poszukiwać osoby, która zgodzi

się… zabić Roberta H.! Namawiał do

tego człowieka związanego z przestęp-

czym półświatkiem. O planie strażnika

dowiedzieli się jednak policjanci. Pod-

czas procesu mężczyzna przyznał się

do „nadużycia uprawnień”, ale zaprze-

Realne groźby czał, aby podżegał do mordu więźnia.

DPOOWDÓSŁDU: CHY Próbował się wykpić tłumaczeniem, że

Najpierw „szorstka SpwzdjrkŚkey noózłdlapwabuaznmdogociławaazroawękabżdjożiaą,naócwocłcyzjdżnzsebcyaywetyghałwnzoyyggperanjraośooaoąpdtwzśRźeo,tsnmilydłbiakuizmecoyódtcznobwhókbiwaenr.aayresia–,,łetgyćasŁaotprslyzueHcowelkhoktaroacs.kloónijtsaawSeeazzńł.ąnłsenłiRzdboeaonwżmuwa.aztóninerwimaeaiśłćć to były bzdury wygadywane po pijane-
przyjaźń” dwóch
mężczyzn z przeciwnych mu. Sąd nie uwierzył. „Oskarżony
stron barykady, później
fatalny romans oraz zatracił się w swej działalności, zaczął
kłótnia o kobietę, a na
koniec zbrodnia i kara. mu imponować świat przestępczy. Za-

miast jako funkcjonariusz Służby Wię-

ziennej zgodnie z prawem chronić

osadzonych, uwikłał się w różne relacje

i chciał je rozwiązać, namawiając innych

do zabójstwa” – stwierdzono (cytat za

PAP) w uzasadnieniu orzeczenia. Wyrok

jest nieprawomocny. GP

Rysował FilipBąk.pl

10 LISTOPADA 2020 87

HISTORIA { 11 LISTOPADA }

ODZYSKANIE NIEPODLEGŁOŚCI: DĄŻENIA I STARANIA

WSZYSTKIE DROGI
PROWADZĄ DO POLSKI

88 10 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

Suplikacje… Błagalna pieśń wyrażająca najgłębsze lęki człowieka, przed

którymi chce on schronić się pod skrzydłami Bożej opieki: „Od powietrza,

głodu, ognia i wojny wybaw nas Panie!”. Prośba o uchronienie od nieszczęść

i klęsk grożących „nagłą i niespodziewaną” śmiercią. Jednak my, Polacy,

przywykliśmy również zanosić do Boga prośby o… wojnę. To tragiczne,

przejmujące świadectwo naszej narodowej rozpaczy i desperacji, która

kazała mickiewiczowskiemu Konradowi wygrażać Bogu, kwestionować Jego

dobroć i miłosierdzie: bo nie ma Polski, bo cierpią Polacy.
N azbyt często więc modlili się
nasi przodkowie słowami „Li- z nim, a czasem przeciw niemu, na rzecz
tanii pielgrzymskiej” umiesz- Niepodległej pracowało wielu Polaków, tak
czonej przez Adama Mickie- z bronią w ręku i w okopach, jak i w ele-
ganckim cylindrze na salonach. Wybierali

wicza w „Księgach narodu wiele dróg, dążąc do jednego celu.

polskiego i pielgrzymstwa polskiego”: Na stos...

Tomasz FOT. ARCH. O wojnę powszechną za Wolność Ludów! Powszechnie mniemano, że to z Galicji,
Panfil zwanej „polskim Piemontem”, wyjdzie pa-
Prosimy cię Panie. triotyczna iskra, która rozpali powszechny
BEN IPN ruch niepodległościowy. Iskra wyszła: nocą
O Broń i orły narodowe. 6 sierpnia młodzi zapaleńcy tworzący I Kom-
panię Kadrową, na rozkaz Piłsudskiego
Prosimy cię Panie. wyruszyli z podkrakowskich Oleandrów
i obalając rosyjskie słupy graniczne, wkro-
O śmierć szczęśliwą na polu bitwy. czyli do Królestwa. Ogół społeczeństwa
zaboru rosyjskiego nie podzielał ich roman-
Prosimy cię Panie. tycznego zapału: patrzono nieufnie jak na
rewolucjonistów, obawiano się rosyjskiej
O grób dla kości naszych w ziemi naszéj. potęgi. Gdy Kielce, do których wkroczyła
I Kadrowa, powitały ją ciszą zaryglowanych
Prosimy cię Panie. drzwi i okien za okiennicami, stało się jasne,
  że marzenia o powstaniu trzeba odłożyć na
Wojna powszechna stała się bliska, gdy przyszłość, że do wykonania jest ogromna
praca budzenia serc. „Myśleli, żeśmy stu-
mocarstwa, które w końcu XVIII wieku manieni, nie wierząc nam, że chcieć to
rozdarły Polskę na części, znalazły się we móc...” – napisał w 1917 roku Andrzej Ha-
wrogich sobie sojuszach: Niemcy i Austro- łaciński, żołnierz Legionów Polskich. Żoł-
-Węgry w Trójprzymierzu z Włochami, Rosja nierze trzech Brygad Legionów walczyli pod
zaś w Trójporozumieniu (Ententa) z Francją Limanową, Łowczówkiem, Jastkowem,
i Anglią. Polacy stanęli wówczas przed dy- Kostiuchnówką, Stochodem, aż do lipca
lematem. Czy poprzeć Ententę w nadziei 1917 roku, podlegając dowództwu cesarskiej
na zjednoczenie wszystkich ziem polskich i królewskiej armii austro-węgierskiej.
pod berłem Romanowych, najzaciętszych
prześladowców polskości, zupełnie niekwa- Manifesty, akty, proklamacje…
piących się do nadawania Polakom jakich-
kolwiek praw? Czy może stanąć po stronie Wobec olbrzymich mas ludzkich powoła-
liberalnych Austro-Węgier, a wtedy ceną nych pod broń przez obie walczące strony,
swobód byłby nieodwołany podział teryto- oddziały Legionów Polskich wydawały się
rium dawnej Rzeczypospolitej pomiędzy niemal mikroskopijne. Jednak morale
obu zaborców? Wydawało się, że tertium i zapał bitewny, a także odwaga i zaciętość
non datur, że wojnę wygrać mogą albo jedni,
albo drudzy. Lecz znalazł się człowiek, który
wbrew logice, ośmielił się twierdzić – i na
tym twierdzeniu oprzeć koncepcje polityczne
oraz działania militarne – że jest szansa,
by przyszłą wojnę przegrali wszyscy zaborcy.
Był nim Józef Piłsudski. Oprócz niego, wraz

10 LISTOPADA 2020 89

HISTORIA { 11 LISTOPADA }

w boju, wywierały wpływ większy, niż do walki po stronie aliantów, za jeden z celów państwo! Na zawsze! Chaos? To nic. Będzie
wynikałoby to z prostej arytmetyki. Bitnych wojny uznały niepodległość Polski – słynny dobrze. Wszystko będzie, bo jesteśmy wolni
polskich żołnierzy zapragnęli mieć wszyscy 13 punkt z deklaracji Wilsona). Płynęli od pijawek, złodziei, rabusiów…”. Albo
cesarze. Rozpoczęła się licytacja na obiet- ochotnicy z Brazylii i Argentyny, synowie sięgamy po refleksyjne słowa Marii Dąbrow-
nice. Na podniesienie sprawy polskiej polskich emigrantów znający Polskę tylko skiej: „W tym wszystkim wstaje Polska. I nikt
przez głowy walczących państw tylko z przepełnionych tęsknotą opowieści rodzi- nie widzi, jak jest piękna. Nikt nie spostrzega
czekał Roman Dmowski. Wytrawny dy- ców o kraju, w którym „kruszynę chleba w tym zgiełku”. Tym razem chciałbym, aby-
plomata, poliglota czujący się swobodnie podnoszą z ziemi przez uszanowanie dla śmy spojrzeli na ten dzień oczyma młodego,
na europejskich dworach i w parlamentach, darów nieba”. Przybywali Polacy zarówno ale już otrzaskanego w bojach, żołnierza
którego dewizą było „Jestem Polakiem, z niedalekiej Belgii, jak i z odległych Chin. 1. Pułku Ułanów Krechowieckich. Franciszek
więc mam obowiązki polskie”, prowadził Skibiński w tym dniu miał stopień kaprala,
kampanię na rzecz uznania niepodległości W pogrążającej się w anarchii Rosji 70 dni później otrzymał awans na generała
Polski za jeden z alianckich celów wojny. wszędzie, gdzie byli Polacy, tworzyły się dywizji. Najpierw, z właściwym sobie poczu-
Polacy nie prosili już tylko o broń i polskie polskie oddziały. Na ziemiach ukrainnych ciem humoru, Skibiński informuje czytelnika
orły, zaczynali żądać znacznie więcej. i białoruskich powstały trzy polskie kor- swych wspomnień: „Przez całe życie opo-
Przełom nadszedł w 1917 roku. pusy, z najpotężniejszym z nich I Korpusem wiadałem o tym dniu 11 listopada 1918 roku
dowodzonym przez gen. Józefa Dowbor- tak, że do Warszawy wrócili dwaj żołnierze:
Wczesną wiosną abdykował car Mikołaj II, -Muśnickiego. Na Krymie walczyła 4., na z Zachodu – brygadier Józef Piłsudski, ze
Rosja stała się republiką, której Rząd Tym- Syberii 5. Dywizja Strzelców Polskich.     Wschodu – kapral Franciszek Skibiński, i we
czasowy stwierdził, że uznaje „…utworzenie dwóch zabrali się do organizowania polskich
niepodległego państwa polskiego, złożonego A w Lublinie i Warszawie... sił zbrojnych”. A potem ukazuje oczom naszej
z ziem o większości polskiej za pewną gwa- wyobraźni zapamiętany przez siebie ten
rancję pokoju w odnowionej Europie”. W okupowanym przez Niemców i Austriaków piękny dzień, wolną Warszawę, szczęśliwych
W czerwcu Raymond Poincaré, prezydent Królestwie, od października 1917 roku rzą- Polaków: „Kiedy tylko się zebrały na placu
Francji, przychylając się do wniosku Komitetu dziła Rada Regencyjna. Tracąca wciąż na cztery szóstki, por. Litewski dał komendę:
Narodowego Polskiego, zgodził się na utwo- popularności, wykonywała olbrzymią, a dziś »Do koni! Naaa koń! Prawe ramię naprzód,
rzenie we Francji polskiej armii, w lipcu niedocenianą pracę w odbudowie polskiego za mną stępem maaarrrsz!« [...]. Szliśmy
Piłsudski uznał, że – wobec pewnej klęski szkolnictwa, sądownictwa i innych instytucji Koszykową, przecinając Marszałkowską,
i rozpadu Imperium Rosyjskiego – dalsze (Sąd Najwyższy czy Poczta Polska). Już Kruczą, Aleje Ujazdowskie i Agrykolą na
wspieranie państw centralnych nie ma sensu w marcu 1918 roku Rada ogłosiła, że jej dół, do późniejszych koszar. Był to przecież
i demonstracyjnie wypowiedział posłuszeń- nadrzędnym prawem będzie wola narodu, moment historyczny. Po raz pierwszy od
stwo dwom cesarzom. Część legionistów zaś 7 października proklamowała niepodle- osiemdziesięciu siedmiu lat maszerował przez
została internowana, część zasiliła tworzącą głość Polski. „Dzieją się rzeczy nadzwyczajne Warszawę konno i zbrojno pluton polskich
się podziemną armię – Polską Organizację i słowa są bezsilne, by wyrazić ogromność ułanów. Szliśmy cały czas wśród zwartych
Wojskową. Po sukcesach dyplomatycznych chwili” – notowała Maria Dąbrowska. Kilka szpalerów warszawiaków, a po bokach plu-
znów przyszła kolej na walkę zbrojną.     dni później dodawała: „Żyjemy w baśni, tonu i za nim biegły całe stada chłopców,
w najprzecudniejszej baśni. Zdaje mi się, że rozgorączkowanych i wrzeszczących wnie-
Pójdziem wkrótce do okopów, nie jesteśmy dość wielcy, aby czuć się dosta- bogłosy. Szpalery także nie milczały i towa-
gdzie nas potrzebują… tecznie szczęśliwi. Nie jesteśmy dość dobrzy, rzyszył nam przetaczający się od Koszykowej
aby być godni. O, bądźmy wielcy i dobrzy”. do Agrykoli, bez przerwy skandowany okrzyk:
„Pokażemy, że Polacy Szwaba się nie boją... W nocy 6/7 listopada oddziały POW przejęły »Niech żyją ułani!«. Nam się wydawało, że
Pójdziem przez Poznańskie, przez Królewskie władzę w Lublinie, gdzie Ignacy Daszyński większość tłumu stanowiły śliczne warsza-
Prusy, Odbierzemy chęć Szwabowi na wszel- powołał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki wianki, posyłające od ust całusy i obrzucające
kie zakusy”. Tak śpiewali Polacy po drugiej Polskiej, 10-ego do Warszawy przyjechał Józef kwiatami nas i nasze konie (skąd one wzięły
stronie frontu, w Armii Polskiej we Francji Piłsudski, który dzień później przejął władzę te kwiaty w listopadzie?). Wydawało się tylko,
dowodzonej od października 1918 roku z rąk Rady Regencyjnej i z woli obudzonego bo naprawdę to było w tych szeregach mnó-
przez gen. Józefa Hallera. Armia ta to praw- wreszcie Narodu.     stwo Polek od lat ośmiu do osiemdziesięciu,
dziwy fenomen, przepiękne świadectwo również posyłających całusy i przeważnie
polskiej miłości do Ojczyzny, tęsknoty za Świadectwo płaczących jak bobry. Płakali zresztą bez-
wolnością i własnym państwem. Do Francji wstydnie nawet starsi panowie, podbiegający
ciągnęli Polacy ze wszystkich stron świata. Pisząc o wydarzeniach niezwykłych i chcąc do koni i wciskający ułanom garście papie-
Najwięcej – ponad 25 tys. – ze Stanów Zjed- poczuć emocje ich uczestników, chętnie rosów. W taki wspaniały sposób objawiła
noczonych, gdzie akcję werbunkową orga- sięgamy po wspomnienia tych, którzy wła- nam się prawda, że mamy Polskę”. GP
nizował Ignacy Jan Paderewski (to jemu snymi oczyma widzieli dziejącą się historię.
zawdzięczamy fakt, że Stany wkraczające Gdy piszemy o 11 listopada, przypominamy
zachwyty Jędrzeja Moraczewskiego – „Własne

90 10 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

11 LISTOPADA 2020 91

HISTORIA { WIELCY POLACY }

OBRAZY
„ŚMIGŁEGO”

O RYDZU-ŚMIGŁYM I JEGO WALCE O NIEPODLEGŁOŚĆ W LATACH 1914–1920

W opowieści o zwycięskiej wojnie z bolszewikami, z okazji tegorocznego
jubileuszu, przewinęło nam się przed oczami wiele znamienitych, pięknych
postaci. A jednak zabrakło światła rzuconego na marszałka Edwarda Rydza-
-Śmigłego. Na nasz osąd o nim wpływają lata późniejsze, przede wszystkim
zaś rok 1939. Dzisiaj jednak, w Dniu Niepodległości, właśnie Rydza-
Śmigłego postanowiłem przypomnieć. I chwałę, jaką przyniósł polskiemu
orężowi w latach 1914–1920.

Z amiast uporządkowanej opowieści Ale potem sytuacja wymaga wycofania Tomasz
chronologicznej chciałbym po- się. Trzeba wykonać rozkaz. I  wtedy Łysiak
dzielić się tymi obrazami, które Rydz-Śmigły mówi: „Zanim to zrobimy,
najmocniej przemawiają do wy- zabierzemy rannych i zabitych”. I pośród SZEF DZIAŁU HISTORIA
obraźni, gdy zgłębia się dzieje świstu kul i  ataków wroga prowadzi
Rydza-Śmigłego z okresu walk o niepod- znów swoich na pole bitwy, by stamtąd Józef Piłsudski i Edward Rydz-Śmigły w czasie wojny
ległość. Całkiem więc to będzie przegląd zabrać „braci-żołnierzy” – tych żywych
subiektywny. i tych martwych. Żołnierze tego gestu Obraz drugi – Ulina Mała
nie zapomną. Będą już zawsze cenić – Magdeburg
Obraz pierwszy – Anielin swego dowódcę. I w kolejnych bojach
i Laski. 1914 rok I  Brygady. I  zimą pod Łowczówkiem. Ten drugi obraz przychodzi z Magdeburga
I  pod Konarami w  1915 roku, gdzie – z  owej twierdzy, więzienia, w  której
Lwów – od tego się zaczyna. Tam chło- radził sobie znakomicie. Piłsudski pisał zamknięty był ukochany Wódz „Śmigłe-
paków ze „Związku Strzeleckiego” o nim: „Major Rydz ps. Śmigły, wziąw- go”, komendant Józef Piłsudski. Wraz
szkoli ich komendant – Edward Rydz- szy na siebie zadanie, najczęściej nie z nim w niewoli przebywał wówczas szef
-Śmigły. Potem Oleandry, wybuch wojny, odpowiadające ani jego stopniowi, ani sztabu, Kazimierz Sosnkowski. To wła-
kadrówka wkracza do Kieleckiego. zdolnościom, nie tylko sam wytrwał na śnie wtedy Piłsudski spisywał historię
A wreszcie, kilka miesięcy później, do- stanowisku, niezwykle przykrym pod „swoich bojów”, w tym znakomity ma-
chodzi do bitwy pod Anielinem i Laska- względem moralnym, lecz złożył w bo- newr pod Uliną Małą (przemknięcie
mi. 22–26 października 1914 roku. jach o lasek kozieniecki nowe dowody w nocy między dwiema armiami przez
Batalion Trzeci. Pod dowództwem majora niezwykłego męstwa i  spokoju przy linię frontu). Kiedy notował wrażenia,
Rydza, pseudonim Śmigły. Las. Ataki największym niebezpieczeństwie. Ma- przyszedł mu na myśl właśnie Rydz. Na
na bagnety. Ciężkie straty. Austriacy jorowi przede wszystkim przypisuję, że zachowanym rękopisie widać skreślone
dają tyły. Kacapy palą wsie. My się trzy- III batalion nie ugiął się przy spełnianiu
mamy. Batalion bije się z  trzykrotnie zadania, przewyższającego znacznie
silniejszym wrogiem. Na bagnety! Rydz- siły moralne przeciętnego żołnierza”.
-Śmigły prowadzi. Z uniesioną szablą.

92 10 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

NA WILNO!

„Śmigły” zaczyna o świcie
wielkanocny bój o miasto.
Po południu nieprzyjaciel
jest wyparty.

polsko-bolszewickiej w 1920 roku.

FOT. ARCH. słowa: „Kochany Śmigły! Kiwam mu by się wycofywał, gdyż to zbyt ryzykow- w Krakowie, symulował chorobę, a gdy
głową na znak zgody i zostaję przy ko- ne. A Wódz… usłuchał. Miał rację Rydz Piłsudskiego i Sosnkowskiego uwięziono,
lumnie”. O co chodziło? Otóż gdy kilka i Piłsudski to uszanował, wykonał po- objął przewodnictwo Polskiej Organizacji
batalionów, po cichu, nocą, jak „koman- lecenie podkomendnego. Po kilku latach Wojskowej.
dosi”, miało się przemknąć tak, by żadna wspominał tę chwilę z rozrzewnieniem
straż tego nie usłyszała – ani rosyjska, i ciepło, pochylony nad rękopisem w mag- Obraz trzeci – Wilno
ani austriacka, na dowódcę straży przed- deburskiej twierdzy. Co czuć musiał,
niej wybrany został właśnie Rydz. To on gdy pisał te słowa serdeczne „Kochany Kwiecień roku 1919. Polacy idą na Wilno,
szedł przodem ze swoimi żołnierzami Śmigły!”? I gdy potem sytuację spod by odbić z rąk bolszewików „ziemię Mic-
i badał każdą chatę, każde sioło, każdą Uliny Małej dawał jako przykład dla kiewicza”. I jednocześnie ukochane miasto
kępę krzaków, czy aby wróg się tam nie innych? Moja myśl biegnie także do Komendanta. Tu widzę Śmigłego jak ma-
kryje. W tym czasie Piłsudski wysforował lipcowych dni roku 1917 i kryzysu przy- szeruje ze swoim oddziałem (2,5 tys. ludzi)
się do przodu i zrównał z czujką. Nagle sięgowego, gdy Rydz-Śmigły odmówił po moście, który dudni pod nogami żoł-
na uździe Kasztanki wylądowała ręka. złożenia przysięgi na wierność Niemcom nierzy. Zaczyna się natarcie na Lidę. Belina
To był Śmigły. I  „nakazał” Wodzowi, i został karnie z wojska zwolniony. Był idzie naprzód z kawalerią. On z piechotą.
Bolszewicki pociąg pancerny pluje ogniem.

10 LISTOPADA 2020 93

HISTORIA { WIELCY POLACY }

Wybucha wagon z amunicją. Polacy ruszają nosy. Ratowali się nawzajem – widząc, że był właśnie… ciągły opór pozostawionych
dalej. Przez rozmiękłe drogi. Przez bagna.
Przez błota, w których koła wozów zapa- ktoś ma biały nos, prędko łapano za śnieg na froncie niewielkich oddziałów Rydza,
dały się po osie i trzeba je było siłą wycią-
gać. Konie rżą, po brzuch brocząc w czar- i nacierano nim twarz, by ratować przed które nękając bolszewików z różnych
nych bajorach. Tam go widzę ubłoconego,
w brudnym płaszczu, wraz z żołnierzami odmrożeniem. Pośród tych żołnierzy idą- stron, sprawiały wrażenie, jakby ich było
ratującego konia, który byłby się utopił.
Albo szukającego obroku. Śpiącego w mar- cych w zamieci widzę Rydza-Śmigłego, więcej: „To niemożliwe, by przerzucali
szu. Kilometr za kilometrem. Do Wilna.
Potem nadchodzi Wielkanoc. I oto przed zawiniętego mocno w wojskowy płaszcz. siły nad Wieprz, przecież ciągle się biją
nimi pojawia się wyśnione, ukochane
Wilno. „Śmigły” zaczyna o świcie wielka- A potem uśmiechniętego, słuchającego z naszymi” – takie było myślenie Rosjan.
nocny bój o miasto. Po południu nieprzy-
jaciel jest wyparty. okrzyków, oklasków i patrzącego na kwiaty Zasadzka, jak wiemy, się udaje. Uderzenie

„Dzięki Ci, Matko, za Wilno” głosi wo- rzucane pod stopy polskiego wojska w od- znad Wieprza jest rozstrzygające. Potem
tum Piłsudskiego zawieszone potem
w Ostrej Bramie. Tak Komendant dzięko- bitym i wyzwolonym od bolszewików Marszałek Piłsudski o sposobie, w jaki
wał Madonnie. A Śmigły ustanowił order
z napisem „Wilno. Wielkanoc”. mieście. Śmigły przerzucił swoje dwie dywizje,

Obraz czwarty –  Zimowa Obraz piąty – Kijów napisze: „Rozwiązał swoje zadanie w spo-
Wojna o Dyneburg i uderzenie znad Wieprza sób nadzwyczaj zręczny”, zaś o całych
dokonaniach Rydza-Śmigłego, jako do-
W październiku roku 1919 zjawiło się
u Piłsudskiego poselstwo łotewskie, bła- To już wiosna i lato 1920 roku. Najpierw wódcy Frontu Środkowego i o wysiłku
gając o pomoc w walce z bolszewikami.
Decyzja mogła być tylko jedna – jak zawsze wyprawa kijowska. Rydz-Śmigły dowodzi jego żołnierzy wyrazi się jako o „jednym
w naszej tradycji, w której było żywe hasło
„za wolność naszą i waszą”, w której na 3. Armią. Idzie na Żytomierz. Samochody z najchlubniejszych czynów, jakie armia
pierwszym miejscu stawialiśmy niepodle-
głość swoją, a zaraz za nią szedł ważny { Miał rację Rydz i Piłsudski to uszanował, wykonał
imperatyw, by bić się o wolność innych polecenie podkomendnego. Po kilku latach
narodów. Tu było podobnie. Dochodził wspominał tę chwilę z rozrzewnieniem, pochylony
oczywiście i zamysł geopolityczny Piłsud- nad rękopisem w magdeburskiej twierdzy.
skiego, w który wpisana była strategia
budowania „buforu” między Polską grzęzną na piaszczystych drogach. Żoł- polska wykonała”. Tu widzę Rydza-Śmi-
a Rosją. nierze przesiadają się na lżejsze podwody. głego znowu, gdy już po przełomie, ode-
Kolumnami gnają naprzód. Zdobywają brawszy nakaz Wodza, aby ścigać bolsze-
3 stycznia ruszyła „Operacja Zima” – Żytomierz, bolszewickie pociągi. Idą wików, wydaje rozkaz uderzenia na
operacja wojskowa, którą dowodził generał dalej. 7 maja Rydz zdobywa Kijów. I wraz Międzyrzecz i Białystok: „Naprzód! Bić
Rydz-Śmigły. Przeciwnikiem byli nie tylko z atamanem Symonem Petlurą odbiera bolszewika!”. 
bolszewicy, ale też bardzo trudne warunki defiladę, która odbywa się na ulicach
zimowe. Mróz sięgał czasem 35 stopni ukraińskiego miasta. Ale idzie kontrude- Obraz szósty – zwycięstwo
poniżej zera. Maszerował „Śmigły” i jego rzenie bolszewickie – konna armia Bu- nad Niemnem
Legioniści w śnieżnej zawiei, w zaspach, dionnego. Na rozkaz Piłsudskiego Rydz Wrzesień roku 1920. Olbrzymia operacja
po lodzie. Potworne zimno zbierało swoje musi się cofać. Cofa się, ale i cały czas
żniwo – wielu żołnierzy po prostu zama- odgryza się bolszewikom. W końcu będzie niemeńska, która przypieczętowuje zwy-
rzało w trakcie walk. Zdobywanie Dyne- brał udział w najważniejszym. W manew-
burga wiązało się najpierw z długim, rze znad Wieprza. Aby tego dokonać, cięstwo w Bitwie Warszawskiej i daje
wielokilometrowym marszem. Buty żoł- musi swoje wojsko przerzucić na odległość
nierskie namakały, by potem zlodowacieć. od 150 do 250 kilometrów. Jedną dywizję wiktorię w całej wojnie. Rydz-Śmigły stoi
Szczęśliwi ci, którzy mieli trochę za duże wysyła pociągami. Pozostali muszą te
– mogli wypchać je słomą. Uszy przyma- odległości pokonać na piechotę. Tymcza- nad brzegiem Niemna. Nad cicho szem-
rzały do stalowych hełmów, odmrażało sem nie można też całkiem odpuścić
bolszewikom – ciągle więc stawia opór rzącą wodą, snującą opowieści o kochanej
Budionnemu. Gdy zginie major Droho-
jowski i plany manewru wpadną w ręce Litwie mickiewiczowskiej, nad tonią,
Tuchaczewskiego, ten nie da im wiary.
Jednym z czynników, które wpłynęły na w której czytać można dzieje dawnej po-
zlekceważenie tej fundamentalnej prze-
cież informacji o polskiej tajnej strategii, tęgi, nad nurtem, na który patrzyli szwo-

leżerowie polscy bijący Rosjan wraz z Na-

poleonem. „Śmigły” spogląda w dal – na

unoszące się nad horyzontem słupy czar-

nego dymu, znak bytności bolszewików.

Pożary wkrótce dogasną. Zwycięstwo jest

w zasięgu ręki. Jednak iskra odbija się

w oku Rydza w tym ostatnim obrazie

z roku 1920. GP

94 10 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

KULTURA { PATRIOTYZM ON-LINE }

Wirtualne ległości. W samo południe 11 listopada
świętowanie
Polacy będą mogli włączyć się w ten sym-
NIEPODLEGŁOŚCI
boliczny akt pamięci o dokonaniach naszych

przodków w 1918 roku. Resort kultury

odradza organizację zgromadzeń większych

niż dopuszczane przepisami, ale zachęca

do przygotowywania kameralnych wydarzeń

w małych grupach. „Dokładamy starań aby

w południe 11 listopada Mazurek Dąbrow-

skiego wybrzmiał na antenach najważniej-

szych polskich stacji radiowych i telewi-

zyjnych, dzięki czemu możliwe będzie

przyłączenie się do akcji »Niepodległa do

hymnu« i zaśpiewanie w domu, na balkonie,

na podwórku” – informują organizatorzy.

Wirtualny Festiwal Niepodległa organi-

W TYM ROKU HYMN Z DOMOWNIKAMI zowany 11 listopada od godz. 12 do 21 to

wydarzenie przygotowane w reżimie sa-

nitarnym na Krakowskim Przedmieściu

w Warszawie, transmitowane on-line na

Sylwia stronie niepodlegla.gov.pl. Zagrają: Ania
Krasnodębska
Dąbrowska, Organek, Enej, Paweł Do-
SZEF DZIAŁU KULTURA
magała, Miuosh. W planach również
To będzie pierwsze takie
Święto Niepodległości. Studio Scena dla Dzieci i Studio Prywatka
Zachęcamy do
przygotowywania Niepodległa: Scena Tańców Polskich,
kameralnych wydarzeń,
w gronie domowników bądź w ramach której Janusz Prusinowski
najbliższych osób, z którymi
na co dzień pozostajemy zaprosi nas do wspólnego poznawania
w kontakcie – tak biuro
„Niepodległa” nakłania do najpiękniejszych, tradycyjnych tańców
świętowania 11 listopada.
ludowych naszego kraju.

W ramach wirtualnych obchodów 8 listo-

pada odbył się koncert w Teatrze Polskim

– będzie on transmitowany on-line na stronie

niepodlegla.gov.pl, w TVP Kultura i Polskim

Radiu. W repertuarze kompozycje Paderew-

Z e względu na ograniczenia zwią- skiego z różnych okresów jego twórczości.
zane z pandemią, wszystkie dzia-
łania przeniesione zostały głównie Koncert zagrał utytułowany skrzypek kla-
na portal niepodlegla.gov.pl oraz
do mediów. syczny Konstanty Andrzej Kulka i jego córka
Debata z udziałem trzech reprezentantów
nauk historycznych odbędzie się 10 listopada Gaba Kulka, pianistka, kompozytorka i wo-
on-line i skupi się na historii Święta Nie-
podległości, znaczeniu 11 listopada dla kalistka pop. Natomiast 9 listopada odsło-
całego regionu Europy Środkowo-Wschodniej
oraz wpływie odzyskania niepodległości na nięty został pomnik Karola Badyny, profesora
różne grupy społeczne. Debatę poprowadzi
Bartłomiej Makowski i będzie ona transmi- Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki
towana na żywo na kanale YouTube i Face-
booku Niepodległej 10 listopada o godz. 18. w Krakowie. Pomnik „Przed Bitwą War-

„Niepodległa do Hymnu” to tradycyjna szawską” upamiętnić ma przyjaźń Polaków
już forma upamiętnienia Święta Niepod-
z Węgrami, Francuzami i towarzyszami broni

z Ukrainy – naszymi sojusznikami w wojnie

polsko-bolszewickiej. Na pomniku uwiecz-

nieni zostali przedstawiciele narodów współ-

pracujących ze sobą w 1920 roku: marszałek

Józef Piłsudski, węgierski premier Pál Teleki,

FOT. MAT PRAS. ukraiński dowódca, ataman Symon Petlura

oraz Charles de Gaulle, doradca wojskowy

w Sztabie Wojska Polskiego, późniejszy

prezydent Francji. GP

10 LISTOPADA 2020 95

KULTURA { WYWIAD }

W NASZYM TEATRZE
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
ZOSTAWIA SIĘ ZA DRZWIAMI

PO PREMIERZE „DZIADÓW”

rozmawia Sylwia Krasnodębska wiele i  za każdym razem udowadniają każdej płaszczyźnie. Jestem ogromnie
nam, że potrafią i  mogą coraz więcej. szczęśliwa i dumna z pracy z tak wyjąt-
Jesteśmy po premierze spektaklu My, pełnosprawni aktorzy, też przecież kowymi i pięknymi ludźmi.
„Dziady” w Teatrze Arka im. Renaty możemy się pomylić. Nawet jeżeli do-
Jasińskiej we Wrocławiu. Jeden chodzi do takich sytuacji, świetnie po- Jeden z aktorów mieszka w Domu
z głównych aktorów cierpi na trafią z  tego wybrnąć. Jestem z  nich Pomocy Społecznej i w covidowej
niepełnosprawność sprzężoną. dumny. sytuacji nie mógł go opuścić.
Oznacza to, że ma dwa współwystę- Słyszałam, że ta osoba bardzo źle
pujące rodzaje niepełnosprawności Agata Obłąkowska: Nie mamy obaw zniosła niemożność pojawienia się
wywołane jednym czynnikiem. o grę aktorów z niepełnosprawnością. na scenie...
Z pewnością trudno było mu zapa- Integracja i tworzenie spektakli razem
miętać tekst. Czy ryzykowne jest jest założeniem naszego teatru. Każdy A.O.: Niestety to prawda. Jan Kot,
przydzielanie ról osobom dostaje dar, talent, każdy różny, ale są człowiek obdarzony piękną duszą i świa-
niepełnosprawnym? one rozdawane po równo niezależnie od tłem, nie może być z nami od początku
tego, czy ktoś ma jakąś niepełnospraw- pandemii. Wszyscy strasznie to przeży-
Alexandre Marquezy: Można powie- ność, czy nie. Wszyscy jesteśmy aktorami wają, Janek dzwoni i pisze, że tęskni, że
dzieć, że staramy się pokazać je w jak i  wszyscy dajemy z  siebie wszystko. chce być z nami. Niestety, mimo naszych
najpiękniejszy sposób, i nie chcemy W naszym teatrze niepełnosprawność starań nie udało się dostać pozwolenia,
słuchać: „I  tak dobrze, że tyle zrobili, zostawia się za drzwiami. Nie zawsze aby mógł pracować w teatrze jak zawsze.
mimo że się pomylili”. Z niepełnospraw- jest łatwo, ale to chyba spotyka każdego Coś, co było jego sensem, zostało mu
nymi osobami pracujemy już bardzo aktora borykającego się z trudną rolą. odebrane, a teatrowi odebrano przyjaciela
długo. To lata pracy, godziny prób i roz- Każdy spektakl Teatru Arka udowadnia, i aktora.
mów. Jak pyta pani, czy ryzykowne jest że jak się tylko chce, to nie ma rzeczy
przydzielanie ról osobom niepełnospraw- niemożliwych. W „Dziadach” udało nam A.M.: Z powodu pandemii nie mógł
nym, to odpowiadam, że absolutnie nie się stworzyć piętnastoosobowy zespół, wziąć udziału w premierze „Pinokia”
mamy takich dylematów. Stać ich na który pięknie ze sobą współpracował na i teraz „Dziadów”. Jankowi jest bardzo
ciężko, ale wie, że na niego czekamy.

96 10 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

Widzowie często nie naznaczeni przez społeczeństwo, dlatego tworzą postaci, śpiewają pieśni, tańczą...
wiedzą, że w naszym ten spektakl nabiera dodatkowych zna- Tu tkwi sekret. Nie ma specjalnego trak-
czeń. Inkluzja tak odmiennych wrażli- towania. Czasem potrzebna jest dłuższa
teatrze grały osoby wości daje nową jakość, dzięki której praca, więcej rozmów czy tłumaczenia,
z niepełnosprawnościami. przesłanie „Dziadów” nabiera wyjątko- ale wymagania pełnego profesjonalizmu,
Ci ludzie grają piękne role, wego znaczenia. kiedy wchodzą na scenę, są takie same
są przepełnieni emocjami, jak w  wypadku zawodowych aktorów.
zapamiętują duże ilości tekstu, W Teatrze Arka im. Renaty Jasińskiej Dla mnie najpiękniejsze jest, kiedy widzę
tworzą postaci, śpiewają, grają aktorzy, którzy chorują na ich ciężką pracę i  spełnienie. Zawsze
tańczą. Tu tkwi sekret. Nie autyzm, zespół Downa, porażenie mnie wzruszają premiery. Kiedy czasem
ma specjalnego traktowania. mózgowe. Domyślam się, że nie obserwuję nasze aktorki i  ich walkę
chcą oni być traktowani inaczej, o uwagę czy rolę, to widzę, że w teatrze
Nie ma taryfy ulgowej a jednocześnie z pewnością szcze- mamy pełnokrwiste kobiety i  to tym
– mówią dyrektor Aleksandre gólnego traktowania wymagają, bardziej przekonuje mnie, że wszyscy
a może i taryfy ulgowej? Jak znaleźć jesteśmy tacy sami.
Marquezy i reżyser Agata balans?
Obłąkowska. Przypominam sobie ubiegłoroczny
A.M.: Taryfy ulgowej nie ma. Wszyscy
Czy zaangażowanie osób niepełno- pracujemy tak samo ciężko. Świętej pa- świąteczny spektakl „Próby, czyli
sprawnych w „Dziadach” ma jakieś mięci pani Renata Jasińska mówiła: „Pro-
dodatkowe znaczenie dla tej sztuki? blemy macie zostawić za drzwiami. Tutaj karp w galarecie”. Popłakałam się,
Dodaje jakąś wartość do przekazu jesteście w teatrze”. Widzowie bardzo
Mickiewicza? często nie wiedzą, że w naszym teatrze co w teatrze zdarzyło mi się po raz
grały osoby z niepełnosprawnościami.
A.M.: Osoby z niepełnosprawnościami Granice się zacierają, jesteśmy jedną pierwszy w życiu! Przyglądałam się
są bardziej wrażliwe, nie udają, co często drużyną.
można zarzucić aktorom pełnosprawnym. aktorom – tym, o których tutaj
Nie udają, bo łatwiej jest nie udawać i to A.O.: Praca jest najlepszą formą so-
nic nie kosztuje. cjalizacji. I dlatego osoby, które społe- mówimy – i widziałam, że oni cieszą
czeństwo odrzuca i daje im łatkę, że na
A.O.: Musimy pamiętać, że podczas pewno nie dadzą sobie rady w normalnej się grą aktorską po prostu jak dzieci
obrzędów Dziadów z czasów przedchrze- pracy, kiedy są traktowane na równi
ścijańskich szczególną rolę odgrywali z innymi, kiedy wymaga się od nich tego z wielkim sercem i są autentyczni.
ludzie biedni, odmienni, którzy na co samego, co od aktorów po szkołach te-
dzień byli w  pewien sposób odrzuceni atralnych, nagle udowadniają, ile mogą. Nigdy u aktora pełnosprawnego nie
przez społeczność. Byli oni nazywani Grają piękne role, są przepełnieni emo-
Dziadami (tak samo nazywano przodków, cjami, zapamiętują duże ilości testu, widziałam takiej miłości do
nieprzypadkowa zbieżność nazw), i pod-
czas obrzędów zadusznych w wielu re- aktorstwa.
jonach postrzegano ich jako postaci
mediacyjne, łączące nas z tamtym świa- A.O.: Tak, ja robiłam wówczas tylko
tem. Przynoszono im jedzenie, napoje,
ogrzewano i dawano schronienie. Teatr choreografię. Wszyscy oddajemy serce przy
Arka posiada zespół integracyjny, w któ-
rym aktorzy również są w pewien sposób każdym spektaklu. Kiedyś napisano o nas,

chyba po występie na festiwalu w Saraje-

wie, że jesteśmy cudem teatralnym. To

piękne słowa, które przepełniają nas dumą

i dają siłę do codziennej walki. GP

FOT. ANDRZEJ NOWAK OGŁOSZENIE REDAKCYJNE

Pomoc dla Domu Chleba

Redakcja „Gazety Polskiej” wraz z zakonem oo. barnabitów zwraca się do
wszystkich ludzi dobrej woli z prośbą o wsparcie działalności Domu

Chleba, funkcjonującego w parafii rzymskokatolickiej oo. Barnabitów
pw. św. Antoniego Marii Zaccarii przy ul. Sobieskiego 15, który niesie pomoc

osobom ubogim i bezdomnym.
Wiemy, że jesteś dobry i hojny, dla nas i naszych podopiecznych każda złotówka jest

bezcenna, dzięki Twojej ofierze kolejny głodny się nasyci.
Wpłat można dokonywać na konto: 78 1240 6175 1111 0000 4579 7336

DOM CHLEBA PARAFIA RZYMSKOKATOLICKA
PW. ŚW. ANTONIEGO M. ZACCARII.
Więcej informacji pod adresem:
www.parafiabarnabici.pl

10 LISTOPADA 2020 97

MELZOAMCISAZNE A KSIĄŻKA { EPIDEMIE } Marcin

Taniec śmierci Wolski

poleca

POWRÓT DO DOMU MACIEJ ROSALAK w Ameryce imperia Inków i Azteków,

Keith Jarret, BUDAPEST CONCERT „Wielkie zarazy ludzkości” a otrzymany w rewanżu syfilis, pojmowany

ECM TFRONDA, WARSZAWA 2020 w Starym Świecie jako kara Boża, przy-
rudno znaleźć książkę bardziej
Premierze najnowszego krążka Keitha Jarreta na czasie niż najnowsza praca spieszył reformację, koniec renesansu
towarzyszą smutne informacje o złym stanie Macieja Rosalaka. Już w poprzed-
zdrowia amerykańskiego pianisty. W niedawnym nim dziele, „Tsunami historii” i zaowocował kontrreformacją. Zarazy
wywiadzie muzyk wspomina, że przeszedł dwa opisywał wpływ żywiołów, a więc
poważne udary, a choroba nie pozwoliła mu już czynników od czło- postępowały często ra-
wrócić do tworzenia muzyki. Opublikowany wieka niezależnych,
właśnie koncert z 2016 roku jest więc wydarze- na dzieje ludzkości. zem z wojną lub bez-
niem szczególnym, tym bardziej że został nagrany „Wielkie zarazy ludz-
w stolicy Węgier, skąd pochodzą korzenie kości” rozwijają jeden pośrednio po niej. Hisz-
rodzinne artysty. Podobnie jak na wcześniejszych z elementów – problem
solowych wydawnictwach Jarreta, dwanaście epidemii. Zarazy mie- panka zabiła więcej ludzi
improwizacji nie zyskało tytułów, a każda z nich wały wpływ w skali
zachwyca nastrojem. W finale otrzymujemy dwa masowej: Czarna na świecie niż Wielka
fantastyczne klasyki „It’s a Lonesome Old Town” Śmierć z XIV w. nie
i poruszające „Answer Me”. tylko cofnęła Europę Wojna. W drugiej poło-
o stulecie, ale zlikwi-
NOCNE INSPIRACJE dowała na zachodzie wie XX wieku mogło
pańszczyznę, a także
LATE NIGHT TALES: HOT CHIP zmniejszyła niemiecki się wydawać, że dzięki
Drang nach Osten.
LATE NIGHT TALES Można tylko rozwa- odkryciom i szczepion-
żać, co by było, gdyby
Kompilacje z serii „Late Night Tales” to doskonała zaraza nie zabiła Pe- kom Kocha, Pasteura,
okazja, by ruszyć śladem muzycznych inspiracji ryklesa i nie doszło do zabójczej dla Hellady
znanych i lubianych wykonawców. Po zachwyca- wojny peloponeskiej. Wiadomo, że przy- Flemminga widmo zarazy
jących prezentacjach Agnes Obel, Air czy The wleczona z Europy czarna ospa skuteczniej
Cinematic Orchestra nadszedł czas na muzyczne niż hiszpańscy konkwistadorzy zdruzgotała zostało przegnane. Strach
odkrycia zespołu Hot Chip. Dla fanów Brytyjczy-
ków nie będzie raczej zaskoczeniem, że przed ebolą czy zmuto-
większość prezentowanych artystów związana
jest tym razem ze sceną elektroniczną. Wybór jest wanym wirusem broni
jednak na tyle ciekawy i zróżnicowany, że każdy
znajdzie tu coś dla siebie – od klubowych bakteriologicznej wy-
klimatów Pale Blue, po nostalgię Daniela
Blumberga i tajemnicze dźwięki Charlotte Adigéry. dawał się jedynie ele-

Przygotował mentem napędzającym

Marek filmy akcji. Aż przyszedł

Kalinowski COVID-19. I  trwa.

Szczepionki nie ma, naturalnego końca

pandemii nie widać, a skutki ekonomiczne,

społeczne, polityczne lub kulturowe są na

razie trudne do wyobrażenia. GP

MIX

Kulturalny

zapoczątkuj zagraj

KONIEC ABORCJI W BITWĘ WARSZAWSKĄ

Książka Shawna Carneya „Początek W trakcie rozgrywki w grę planszową IPN-u
końca aborcji” to 40 prawdziwych można się przekonać, jak trudne zadanie
historii: świadectwa osób, które wyszły stało przed Wojskiem Polskim. Gracze
z przemysłu śmierci, i opisy akcji sprawdzą swoje umiejętności dowódcze,
modlitewnych tych, którzy czuwają pod przemieszczając armie na planszy i planując
klinikami aborcyjnymi całą dobę. Shawn kolejne ataki na wroga. Starcia rozstrzyga
Carney to szef koalicji „40 dni dla życia”. się za pomocą specjalnej talii kart.

98 10 LISTOPADA 2020 wwwwww.p.rpernenuummeerarattaa.s.swwssmmeeddiiaa.pl