TOTALNA BEKA

{ WIDZIANE ZE FELIETON
ŚMIETNIKA HISTORII }

BŁĘDY REAKCYJNEJ Jerzy prywatnej na rzecz koncernów i państwa.
MATEMATYKI Według oficjalnych danych Ministerstwa
Targalski Zdrowia w okresie od 4 marca do 31 grudnia
2020 roku na sam COVID zmarło 5102

Według oficjalnych danych liczba zakażo- osoby. W tym czasie na skutek rozmonto-

nych koronawirusem, nie chorych, wynosi wania opieki zdrowotnej z powodu restrykcji

1,75 mln, czyli mniej niż połowę chorych antycovidowych zmarło 80 tys. osób. Wiem,

na grypę w sezonie 2018/2019, których było że tylko według reakcyjnych matematyków

wówczas 3,9 miliona. Liczba aktywnie za- liczba 80 tys. jest większa od liczby 5 tysięcy.

każonych, czyli z objawami choroby, a więc chorych na Dziś postępowi matematycy wiedzą dobrze, że o wszyst-

koronawirusa, wyniosła 262 tysiące. Oznacza to, że po- kim decyduje celowość. A celowe jest, by liczba 5 tys.

zostałe 1,5 mln to osoby, które były nosicielami, jeśli testy była większa niż 80 tysięcy. Celowe jest bowiem to, co

są niezawodne, ale nie były chore. Okazuje się, że liczby służy ludzkości. O tym decydują zaś jej przedstawiciele

osób hospitalizowanych z powodu koronawirusa oraz wybrani dzięki obiektywnym mediom. Może gdyby nie

grypy i związanych z nią powikłań są prawie identyczne było restrykcji na taką skalę, ofiary byłyby większe?

– 15 719 i 16 423. Zwróćmy uwagę, że hospitalizowanych Z chorobami współistniejącymi zmarło do 5 marca prawie

na grypę było o 704 osoby więcej. Wtedy jednak jeszcze 45 tys. osób. Jeśli porównać to z danymi szwedzkimi,

nikt nie wpadł na to, jak rozpętać histerię i zarobić na gdzie zmarło 13 tys. osób – gdyby Szwecja miała tyle

niej, nie mówiąc już o wykorzystaniu zarządzania stra- ludności co Polska (około 35 mln), zmarłoby tam 45 500

chem jako instrumentu likwidacji drobnej własności osób, i to bez lockdownów i namordników.

{ LUBIĘ DINOZAURY } FELIETON

POZAGRYZAJĄ SIĘ rozpętania prawdziwej nagonki w  śro-
dowisku. Kobieta została werbalnie

Nord Stream 2 i  nasza suwerenność zlinczowana, samo Razem musiało się

energetyczna? Kogo to obchodzi. Via Dawid kajać, lewicowy internet wrzał od wy-
Carpatia? Fatalna idea, bo trzeba będzie zwisk i ataków na tę partię. Jak widać,
ściąć drzewa. Jeszcze gorsza – przekop Wildstein w tym świecie ciągle płynnych znaczeń

Mierzei. Płaca minimalna, stawka godzi- i tworzonych ad hoc mód i definicji, sama

nowa, sytuacja ekonomiczna najstarszych? lewica się gubi i nie nadąża. Zaś stopień

Nuda. Co za to jest najważniejsze? kontroli wewnętrznej „prawomyślności”

Transpłciowość, 522 płcie, odpowiednie naprawdę zaczyna przypominać partie

zaimki, walka z słowami „Murzyn” i „ko- z totalitarnych ustrojów. Kolektyw StopBz-

bieta” oraz oczywiście konieczna obecność tęczy oraz durom (słynny „Margot” z kolegami, jeszcze niedawno

ośmiu gwiazdek na każdym możliwym zdjęciu. W tych najwięksi bohaterowie „Wyborczej”) stwierdził nawet,

kilku zdaniach można podsumować hierarchię war- że już woli PiS niż Razem, bo ci pierwsi chociaż nie

tości przeciętnego polskiego lewicowca. I biada każ- udają, tylko oficjalnie ich „nienawidzą”. Patrząc na

demu, kto ośmieli się zakwestionować te priorytety. ten cały teatrzyk absurdu, jedyne, co mógł odczuwać

Boleśnie przekonał się o tym niedawno członek le- człowiek z odrobiną oleju w głowie, to rosnące po-

wicowej partii Razem, niejaki Konieczny, który zde- czucie zażenowania tymi idiotyzmami. Tak, tacy ludzie

cydował się zatrudnić jako swoją konsultantkę skrajną istnieją, tak widzą świat i tak wyglądają ich priorytety.

feministkę. Niestety dla niego okazało się, że jego Ale ciężko też w  tej drace nie widzieć pozytywów.

nowa pracownica ośmieliła się kiedyś w sieci napisać A nuż za jakiś czas młoda lewica się rozpadnie? Na-

komentarz, w którym zaznaczyła, że nie życzy sobie wet nie z powodu swojej głupoty i agresywności – lecz

dotyczących jej określeń takich jak „osoba z macicą”, po prostu dlatego, że prędzej czy później wszyscy się

identyfikując się jako kobieta. To wystarczyło do tam pozagryzają.

10 MARCA 2021 49

OPINIE { LEWICOWE IDIOTYZMY I RUGOWANIE KULTURY}

Dawid

Wildstein

SIENKIEWICZ
TO FASZYSTA

Lewicowe szaleństwo pogłębia się w zastraszającym tempie. W przerwach

między modelowaniem nam tożsamości płciowej, wynajdywaniu kolejnych

płci, walką ze słowem „kobieta” – w Polsce lewica uznała za stosowne

ruszyć z pochodniami na lektury szkolne.
N a pierwszy ogień poszedł Sien-
PUBLICYSTYKA kiewicz i  jego „W  pustyni łeczne. Jako że, zdaniem lewicy, rzeczywistość Niejaki Bilewicz, doktor od nie wiadomo
i w puszczy”. I, jak to zwykle to konieczność ciągłego postępu, a wszystko, czego i wielki autorytet lewicy, miłosiernie
bywa na lewicy, to, co z boku co było wcześniej, przed nią samą, było fa- pozwala zostać niektórym autorom. Jak
szyzmem – błyskawicznie okazało się, że sam twierdzi – nie warto wyrzucać całego
Tuwima za słowo „Murzynek”. Także
sprawia wrażenie skrajnego należy wyrzucić wszystko. Afera, na szczęście Katarzyna Szumlewicz (współczesna ide-
olożka gender) może nadal być czytana,
zidiocenia, jest tak naprawdę cyniczną z racji aktualnego poparcia dla lewicy – tylko mimo używania słowa „kobieta”. Co cie-
kawe, w żadnym z tych przypadków Bi-
walką o swoją pozycję i dominację. internetowa, podbita odpowiednio przez lewicz nie używa jako argumentów jakości
dzieł. Nie, on stwierdza, że prawo do „po-
najróżniejsze autorytety z okolic „GW” czy zostania” w obiegu jest warunkowane...
zasługami wspomnianych autorów dla
Trylogia do kosza lewicowych salonów, nabrała coraz większej lewicy. Samo dzieło okazuje się nieistotne,
to właściwa biografia, oceniona następnie
Jedno trzeba przyznać naszej lewicy. Udało „temperatury”, a i oczekiwania były coraz przez odpowiednie autorytety, okazuje się
jedyną szansą, żeby nie zniknąć. Ciężko
jej się wyhodować naprawdę wiernych radykalniejsze. Przy okazji nasi lewicowcy właściwie o większą arbitralność, subiek-
tywność, i to wyrażoną wprost jako zasada
wyznawców. Gotowych łyknąć każdą nową udowadniali też swoją niesłychaną ignoran- „doboru” odpowiednich pozycji. I w tym
tkwi tak naprawdę clou postulowanych
bzdurę, każdy ideologiczny absurd. Nie- cję. Idealnym przykładem jest niejaka Ka- przez lewicę działań. Nie chodzi o wymianę
jednym na drugich. Chodzi o ciągłą zmianę,
ważne, czy będzie to niebinarność, trans- tarzyna Markusz, pisująca dla „Krytyki kontrolowaną przez odpowiednio „postę-
powe” jednostki. W skrócie – chodzi o to,
humanizm czy jakakolwiek inna tego typu Politycznej”, która uznała, że należy wyrzucić żeby taki Bilewicz mógł, w zależności
od swojego widzimisię, raz wyrzucić Tu-
nowinka z Zachodu. Po prostu wiedzą, całą Trylogię Sienkiewicza i zastąpić ją wima, raz przywrócić.

że mają się słuchać. I podobnie jest z no- „Władcą Pierścieni”. Widać publicystka nie Warto wspomnieć tu o casusie J.K. Row-
ling, autorki „Harry’ego Pottera”, która
wym postulatem cenzurowania lektur ma zielonego pojęcia o tym, że Tolkien był jeszcze kilka lat temu była wynoszona

szkolnych. Przyjęli do wiadomości i w in- głęboko wierzący, oraz że swoje opus ma-

ternecie rozpoczęli awanturę. gnum sam postrzegał jako dzieło wybitnie

Poseł Lewicy, Maciej Gdula, wprost posta- chrześcijańskie i przekazujące wartości tej

wił sprawę. Sienkiewicza należy wywalić wiary. Wie o tym skądinąd zachodnia lewica,

z lektur, bo to rasista. Zawtórowało mu całe bo niedawno „The Guardian” na swoich

stado ideologicznych pobratymców, rozpo- łamach zamieścił apel, aby, właśnie z powodu

czynając dyskusję nad koniecznością skru- kwestii religijności Tolkiena przestać za-

pulatnej analizy aktualnego kanonu pod chwycać się „Władcą...” i zaprzestać promo-

kątem politycznej poprawności i rzucenia wania tego dzieła.

na internetowy stos wszystkiego, co w sposób

niewłaściwy opisuje relacje damsko-męskie, Harry Potter też jest nazistą

forsuje niewłaściwą aksjologię czy w nie Są oczywiście lewicowcy bardziej łaskawi

dość postępowy sposób pokazuje role spo- niż wspomniany Gdula czy Markusz.

50 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

stałość). Patrząc na samą dynamikę lewi-

cowej pulpy tożsamościowej, każda książka

będzie miała najprawdopodobniej termin

przydatności kilka lat, zanim odejdzie

do lamusa. Przecież sami lewicowcy przy-

znają, że to, co jeszcze pod koniec wieku

uznawali za swoje cele czy zwycięstwa,

dziś jest tak naprawdę reakcyjnym zesta-

wem poglądów, które należy odrzucić,

by postęp wciąż trwał. Wspomniany Bile-

wicz, który „pozwala” zostać Katarzynie

Szumlewicz – mimo jej reakcyjnych po-

glądów, czyli używania słowa „kobieta”

– odnosi się przecież do pozycji wydanych

kilka lat temu. Nawet tak niedawne i le-

wicowe dzieła idą pod lupę lewicowych

komisarzy. Po drugie – jednym z podsta-

wowych kryteriów doboru nie będzie jakość

artystyczna, lecz odpowiednia biografia

autora. Już te dwie kwestie powinny wy-

woływać przerażenie u każdego zdrowo

myślącego człowieka – niezależnie od po-
PUBLICYSTYKA
{ Tym się kończy Nowy Wspaniały Świat lewicy. glądów. Chociaż ciężko nie zauważyć, że
Wykastrowaniem naszej rzeczywistości z całego bogactwaRYS. RAFAŁ ZAWISTOWSKI
różnych tradycji i opowieści, które w niej tkwią. Wyrwanie jest to także wielka szansa dla grafomanów,
nas z wielowiekowych, głębokich baśni i mitów na rzecz
prymitywnej i powierzchownej aktualności. by poczuli się lepszymi, bardziej „postę-

powo-wrażliwymi” od, na przykład, wstecz-

nego Szekspira czy Dostojewskiego. Nic

więc dziwnego, że tak wielu współczesnych

pisarzy aż lgnie do lewicowego sposobu

interpretowania kultury. Jest w tym coś

jeszcze gorszego. Idealny świat lewicy to

rzeczywistość, w której, pod płaszczykiem

ciągłych zmian i postępu, nastąpi pełne

odrzucenie wszystkiego, co jest inne. Każdy

na ołtarze jako swoista Marianna walki w Wielkiej Brytanii rozpoczęła publiczną najdrobniejszy element, który nie będzie
o prawa gejów, osób transpłciowych i ko- debatę o tym, czy nie należy bojkotować
biet. Dziś za to samo, czyli stwierdzenie, jej książek. I znów – nie o treść tych dzieł pasował do tego, co aktualne – zostanie
że istnieją dwie płcie, że uznanie pełnej chodziło, lecz o zachowanie autorki.
dowolności w zakresie tożsamości seksu- Na tym przykładzie bardzo wyraźnie widać wyrugowany. A że to, co „aktualne”, będzie
alnych i płci tak naprawdę niszczy całe drugie dno wypowiedzi Bilewicza. To
dziedzictwo lewicowych emancypacji element tresury, bardzo konkretnego ter- też ciągle zmienne – pod ideologiczny
wspomnianych grup, a nawet, docelowo, roru światopoglądowego, wskazywanie,
uderza w kobiety – została okrzyknięta że ważniejsze niż to, co piszesz, jest tak topór pójdą wszystkie możliwe tradycje,
wrogiem i przedstawicielem reakcji. W kon- naprawdę to, jak się słuchasz.
sekwencji została zaatakowana przez le- wszystko to, co ma w sobie element sta-
wicowe grupy oraz publicznie strofowana Marzenie grafomanów
przez najsłynniejszych aktorów występu- łości i było tworzone przez wieki. Tym się
jących w ekranizacjach jej powieści. Sprawę Dziś łatwo wyobrazić sobie świat idealny
pogorszyło jeszcze wskazanie przez nią lewicy. Wszystkie karty zostały odsłonięte. kończy Nowy Wspaniały Świat lewicy.
patologii związanych ze zbyt wczesną Po pierwsze, jest to świat ciągłej zmiany.
zgodą na operację zmiany płci, których Dobór lektur szkolnych musi odzwiercie- Wykastrowaniem naszej rzeczywistości
następnie pacjenci żałują. Po tym prze- dlać aktualne mody i trendy (bo przecież
kroczeniu granic przez Rowling lewica nie mamy tu do czynienia z żadną aksjo- z całego bogactwa różnych tradycji i opo-
logią, w której definicji jest jednak pewna
wieści, które w niej tkwią. Wyrwanie nas

z wielowiekowych, głębokich baśni i mitów

na rzecz prymitywnej i powierzchownej

aktualności. Świat, w którym zamiast

„Władcy Pierścieni” będziemy czytać bro-

szurkę o tym, jak fajnie jest mieć 12 płci

naraz, a każdy lewicowy pisarz, niezależnie

od tego, jaki z niego grafoman, będzie czuł

się większy od Balzaca. GP

10 MARCA 2021 51

{ PLAGI AKADEMICKIE }

Józef ŚWIAT AKADEMICKI

Wieczorek

ZACHOWUJE DYSTANS
W  czasach zarazy zachowanie
odpowiedniego dystansu to demickiego, z małymi wyjątkami. Akademicy wyższych”, taktownie nie wspominając, że
większa szansa na przeżycie. zachowują (nie)należyty dystans wobec
Strategia obowiązkowa i ro- chorób akademickich, stąd nadzieje, że te ta straż owych wartości nie zabezpieczyła.
kująca nadzieje. Świat aka- zostaną opanowane, są raczej płonne.
demicki nie zawsze taką drogą podążał 26 lutego br. Konferencja Rektorów Aka- Profesor Łętowska poruszyła paradoksy
i podczas panowania czerwonej zarazy demickich Szkół Polskich (KRASP) zor-
niemało akademików skracało wręcz dystans ganizowała seminarium, aby przedstawić ochrony wolności nauki, odnosząc je do dzia-
do nosicieli wirusa komunistycznego. Inni instytucjonalny i prawny kontekst wolności
trzymali się z daleka, lecz z obojętnością, oraz odpowiedzialności, a także umożliwić łań obecnego rządu, lecz nie nawiązała
preferując zachowania konformistyczne, wymianę dobrych praktyk i doświadczeń
rokujące nadzieje na kariery akademickie. na drodze do osiągnięcia zarówno wolności, do własnych poczynań (obojętności) jako
Kiedy nonkonformistów z systemu elimi- jak i uświadomienia odpowiedzialności.
nowano, zachowywali dystans, aby nie W seminarium, rzecz jasna w trybie zdalnym pierwszego RPO, wobec naruszania wol-
wypaść z obiegu awansowego. Siłą rzeczy (webinarium), brylował guru rektorów
tradycyjna wolność akademicka i odpowie- polskich, prof. Jerzy Woźnicki, znany z tego, ności akademickiej zniewalanej czystkami
dzialność uczonych za losy społeczeństwa że po latach regulowania systemu akade-
zostały poważnie zredukowane. Kiedyś mickiego złapał się za głowę, uznał, że akademickimi epoki jaruzelskiej. Rzecznicy
akademicy byli w awangardzie tych, którzy system jest przeregulowany, i został skie-
walczyli o Niepodległą i służyli odrodzonej rowany na odcinek deregulacji. Zawsze akademiccy jakoś nie wspomnieli, czy ich
Polsce. Obecnie raczej zachowują dystans na pozycji rozgrywającego. Na seminarium
społeczny, chętnie maszerują ulicami w to- dokonał przeglądu spraw akademickich, rola jest wykorzystywana w ochronie przed
gach na swoich uroczystościach, lecz nie począwszy od średniowiecza. Omówił
w pochodach niepodległościowych. Utrzy- wolności akademickie w ustawach akade- dyskryminacją pracowników przez rektorów,
mują dystans wobec Narodowego Dnia mickich, i to od czasów II RP, taktownie
Pamięci Żołnierzy Wyklętych i nie wywie- marginalizując ekscesy ustawowe z epoki przy których są umocowani. Mój pomysł
szają flag narodowych na gmachach uni- zniewolenia Jaruzelskiego i ich skutki dla
wersytetów. Nie widzą potrzeby rozliczenia systemu akademickiego trwające do dziś. – zgłaszany w Sejmie 10 lat temu – instalacji
się z wyklinania swoich kolegów z podziemia No cóż, skoro w historiach uniwersytetów
PUBLICYSTYKA niepodległościowego. W wyniku transfor- stan wojenny nawet nie jest wzmiankowany, w systemie niezależnych od rektorów rzecz-
macji systemowej zachowano zarówno to po co o tym mówić? Podniósł europejski
ciągłość prawną, jak i personalną, a także kontekst zasad wolności, które winny pro- ników, w ramach autonomicznego Centrum
moralną, ze stanem zarazy czerwonej, wadzić do swobody myślenia, zadawania
dlatego funkcjonowanie ustawowych i po- pytań, dzielenia się pomysłami, ale to Mediacji Akademickiej, nie został wpro-
zaustawowych rozwiązań służących wzmac- w polskim systemie natrafia na bariery
nianiu wolności akademickiej i odpowie- trudne do przezwyciężenia. Dlatego KRASP wadzony w życie. Seminarium wykazało
dzialności nauczycieli akademickich nie widzi konieczność uzupełniania swoich
może być satysfakcjonujące. Skoro – jak zasad etycznych i kodeksu dobrych praktyk, słuszność moich spostrzeżeń, że na uczel-
wielu zauważa – na uczelniach ludzie boją których co prawda od lat jest urodzaj, lecz
się mówić, a nawet myśleć, to o jakiej wol- zebrane plony (spadający poziom etyki, niach przedmiotem zainteresowania jest
ności możemy mówić i jaką odpowiedzial- wzrost złych praktyk, także u twórców
ność mogą brać oni na siebie? Polska cierpi kodeksów) raczej nie potwierdzają sku- odmienna orientacja seksualna, gdy dys-
na słabość elit sformatowanych na uczel- teczności zasiewów. Profesor Woźnicki
niach. Podnoszenie problemu plag akade- zaznaczył, że „KRASP stoi na straży tra- kryminacja osób o odmiennej orientacji
mickich, które obezwładniają uczelnie, dycyjnych wartości akademickich, a w tym
spotyka się z przemilczeniem świata aka- zasad etyki zawodowej, odpowiedzialności moralnej i intelektualnej jest jakby niezau-
i konstytucyjnej zasady autonomii szkół
ważana. Świat akademicki wobec takich

zachowuje dystans. GP

W sklepie „Gazety Polskiej”
na Sklep.gazetapolska.pl lub pod
numerem telefonu 722 111 655 mogą
Państwo zamówić książkę „Plagi
akademickie” autora niniejszej rubryki

– Józefa Wieczorka.

52 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

FELIETON FELIETON

{ WALKA O DUSZE } { PRZESZŁOŚĆ
POWRÓCI IDEĄ } Tadeusz
Tomasz P.
Terlikowski Płużański

MATKA NIEZŁOMNY „ZAPORA”

Maryja jest Matką każdego ochrzczonego, niezależnie od POWRÓCIŁ

tego, jak daleko jest obecnie od Kościoła, od wiary, od 7 marca 1949 roku, po trwającym ponad rok bru-
talnym śledztwie, stracony wraz z sześcioma pod-
Boga, czy jak sprzeczne są jego wybory życiowe z moral- komendnymi – żołnierzami WiN – w katowni bez-
pieki przy ul. Rakowieckiej 37 w Warszawie. Po
nością chrześcijańską. To jedna z podstawowych prawd, katyńskim strzale w tył głowy wyrzucony na śmietnik
obok Cmentarza Wojskowego na Powązkach. W bez-
której nigdy nie wolno nam przestać przypominać. A jed- imiennym dole śmierci miał pozostać na zawsze.
„Byłam przekonana, że oprawcy tak go poćwiarto-
nocześnie symbole, obrazy, ikony mają swoje znaczenie wali, spopielili, posypali wapnem, żeby nigdy nie
udało się go odnaleźć. Potem, w miarę ekshumacji
i nie należy ich swobodnie zastępować czy podmieniać na »Łączce«, nadzieja, że wróci do nas, była coraz
większa. Aż wreszcie stało się” – wspomina Kry-
innymi znaczeniami, bo wówczas tracą one swoje prze- styna Frąszczak, siostrzenica majora Hieronima
Dekutowskiego „Zapory”. W czasie niemieckiej
słanie w ogóle. I to druga prawda, o której nie wolno okupacji zrzucony do kraju jako cichociemny, prze-
prowadził 83 akcje bojowe i dywersyjne. Zasłynął
zapominać. I dopiero z perspektywy tych dwóch założeń jako obrońca mieszkańców Zamojszczyzny przed
represjami. Po „wyzwoleniu” nie złożył broni.
warto spojrzeć na problem przerobionego obrazu Matki Aresztowany wskutek zdrady we wrześniu 1947
roku podczas próby przedostania się na Zachód.
Bożej Częstochowskiej, w której aureolę wstawiono flagę „Miał trzydzieści lat, pięć miesięcy i 11 dni. Wyglą-
dał jak starzec. Siwe włosy, wybite zęby, połamane
ruchu LGBTQ+. Zostawmy na razie pytanie, czy polskie ręce, nos i żebra. Zerwane paznokcie” – czytamy
w książce Ewy Kurek „Zaporczycy”. Na śmierć
prawo jest dobrze w kwestii obrony uczuć i symboli reli- Hieronima Dekutowskiego pracował cały sztab
ludzi – agentów, śledczych, sędziów i prokuratorów.
gijnych sformułowane, Jego głównym „śledziem” był (zmarły w paździer-
niku 2012 roku) Eugeniusz Chimczak, który nawet
a także kwestię, czy w ogóle Dodanie wśród kolegów z bezpieki miał opinię wyjątkowego
sadysty. Drugim – nie mniej okrutnym – Jerzy Kę-
symbolika religijna chro- czegokolwiek do dziora, który do dziś mieszka na warszawskim
niona być powinna (moim Bródnie. „Sądowi” przewodniczył Józef Badecki.
zdaniem tak), a zatrzy- obrazu Matki Bożej Inspektor polityczny WiN Władysław Siła-Nowicki
majmy się nad dwoma Częstochowskiej, wspominał, że na „rozprawę” ubrano ich w mun-
innymi elementami sporu. wpisanie go dury Wehrmachtu. Pytany, dlaczego zamiast się
Pierwszy z nich dotyczy w kontekst walki ujawnić, pozostał z żołnierzami, „Zapora” odpo-
wiedział: „Byłem związany ze swoimi ludźmi trudem
stawianego przez zwolen- politycznej czy i walką, byłem ich dowódcą. Nie mogłem umyć rąk
i zostawić ich jak grupy bandyckiej w terenie, bez
ników tej „przeróbki” tezy, ideowej – niszczy dowództwa”. Po śmierci w 1982 roku „sędzia”
że w ten sposób chcieli Badecki spoczął na Powązkach Wojskowych, nie-
oni pokazać, iż Matka uniwersalny przekaz daleko... „Łączki”. „Pluton egzekucyjny” stanowił
Boża kocha także gejów ikony Czarnej st. sierż. Piotr Śmietański.
i lesbijki. Z perspektywy Madonny.

wiary jest to oczywiście

prawda. Grzech, nawet jeśli oddziela nas od Boga, to

nigdy nie sprawia, że Bóg przestaje nas kochać. Jego

miłość jest niezmienna i nic nie może jej zniszczyć. Maryja

zaś obdarza nas, jako pełna łaski, przemieniona Duchem

Świętym – Bożą Miłością. Geje i lesbijki, działaczy ge-

jowskich, tak samo jak działaczy katolickich. I taka właśnie

Matka spogląda na nas z jasnogórskiej ikony. Nic nie

trzeba w tej ikonie zmieniać, ona wyraża wszystko. Au-

reola ukazuje właśnie przemienione Duchem człowie-

czeństwo Maryi, jej świętość i moc, dwie rany na policzku

– cierpienie dla nas, oczy – miłość. Dodanie czegokolwiek

do tego obrazu, wpisanie go w kontekst walki politycznej

czy ideowej, w istocie niszczy uniwersalny przekaz ikony

Czarnej Madonny. „Tęczowa Matka Boża” rani jednych,

a dla innych staje się ideologiczną bronią. I nie jest już

Tą, która jest Matką wszystkich.

10 MARCA 2021 53

OPINIE { PO CO LIBERAŁOM DIALEKTYKA? }

Grzegorz Imitacja prawdy

Strzemecki jako narzędzie zniewolenia

Pod pojęciem „logika Uchwalona 26 lutego w Izbie Reprezentantów USA przez większość demokratów
dialektyczna” kryje
się marksistowska tzw. Ustawa o równości (Equality Act) to wypowiedzenie totalnej wojny rzeczy-
dialektyka;
logika formalna wistości – twierdzą jej przeciwnicy. Trudno się z tym nie zgodzić, skoro to własna
to po prostu
logika zapisana deklaracja, a nie biologiczne cechy mają być podstawą do uznania kogoś za
w sformalizowanym
języku, kobietę lub mężczyznę i zaklasyfikowania jej/jego na tej podstawie do stosow-
a bezpośrednie
doświadczenie to po Jnych ubikacji, łazienek, szatni czy sekcji sportowych.tarnym charakterze. Wuj Sam wskazuje w memie
prostu fakty. Logikę est oczywiste, że rywalizacja praw- palcem na widza: „Chcę, żebyś wyparł się
i fakty jako podstawę dziwych kobiet z mężczyznami rzeczywistości”.
opisu rzeczywistości podającymi się za kobiety stawia
ma więc zastąpić prawdziwe kobiety na z góry prze-
marksistowska
dialektyka. granej pozycji. Zaprzeczenie biolo- Absurd trans- i homofobii

PUBLICYSTYKA 54 10 MARCA 2021 gicznej rzeczywistości oznacza więc fak- Ten przymus uzasadnia się również koniecz-

tyczną dyskryminację kobiet. Zmusza je nością zwalczania tzw. trans-, homo- i wszelkich

także, by w zbiorowych szatniach lub innych queer-fobii u tych, którzy uznają trans-

prysznicach obnażały się przy takich „de- lub homoseksualizm za zaburzenia psychosek-

klaratywnych” mężczyznach. Zachęca to sualne. To kolejny przykład absurdalnej pseu-

do seksualnych nadużyć, ale ewentualne dologiki, w myśl której powinno się również

protesty uciszy się oskarżeniami o „trans- zwalczać schizo-, diabeto- lub bulimiofobię

fobię”. To już nie dyskryminacja, lecz u tych, którzy uznają schizofrenię, cukrzycę

prześladowanie kobiet. i bulimię za zaburzenia psychiki, metabolizmu

Państwowy przymus wyparcia lub odżywiania. Prowadzi to prosto do stwier-
się rzeczywistości dzenia, że cała medycyna jest tworem choro-
bofobów, czyli lekarzy, bo diagnozują oni tysiące
Taki ideologiczny terror pojawił się również przypadłości jako choroby lub zaburzenia.

w Polsce. Piotr Jedliński musiał odejść z „wol- Absurdalność pojęć trans- i homofobii trzeba

nego” Radia Nowy Świat „na własną prośbę”, stale demaskować, a nie bezrefleksyjnie powta-

bo nazwał mężczyzną niejakiego „Margota”. rzać te słowa, bo stanowią one jedną z kluczo-

Osoby takie jak on należy traktować zgodnie wych narracji otumaniających i obezwładnia-

z ich życzeniami, bo „negowanie transpłciowości jących umysły i społeczeństwa (pisałem o tym

to forma przemocy” – pouczyła aktywistka w nr 48/2020 „GP”).

z „GW”. A jest dokładnie na odwrót. Przecież

„Margotowi” nikt nie zabrania, by uważał się, Programowe odrzucenie
za kogo tylko chce. To on i jego akolici zabra- faktów i logiki
niają opisywania rzeczywistości w zgodzie
Promowanie tych zaprzeczających faktom

z materialnymi faktami i terroryzują nas wszyst- i logice absurdów wynika z fundamentalnych

kich, byśmy uznali oczywiste urojenia, fanaberie założeń neomarksizmu. Zdaniem Herberta

lub ideologiczną blagę za rzeczywistość. Jak Marcusego, logika dialektyczna unieważnia

trafnie spointował jeden z internautów: „Jestem abstrakcje logiki formalnej, (...) zaprzecza

kotem i ogórkiem. Tak proszę się do mnie również konkretności bezpośredniego doświad-

zwracać w komentarzach, bo jak nie, to w ryja!” czenia („Człowiek jednowymiarowy”, 1964).

I to jest prawdziwa przemoc. Jeśli Senat prze- Pod pojęciem „logika dialektyczna” kryje się

głosuje „Equality Act”, stanie się ona narzędziem marksistowska dialektyka; logika formalna to

przemocy państwowej o orwellowskim, totali- po prostu logika zapisana w sformalizowanym

www.prenumerata.swsmedia.pl

Dialektyka wciąż

skuteczna

Podobnie skutecznie działa dialektyka także

we współczesnych demokracjach, w rękach

marksistów nazywających się „liberałami”.

Zaślepia umysł na każde argumenty i unie-

możliwia jakiekolwiek porozumienie z de-

finitywnie potępionym „faszystą”, uciele-

śnianym w USA przez Trumpa, a w Polsce

przez PiS i Kaczyńskiego. Prezydentura

Trumpa przyniosła ogromne obniżki po-

datków i wzrost dochodów przeciętnej

amerykańskiej rodziny, pięciokrotnie wyższy

niż za administracji Obamy, oraz najniższe

od dziesiątków lat bezrobocie. To fakty

sprzed zaburzającej obraz pandemii, ale

języku, a bezpośrednie doświadczenie to po „naziści”, a najłagodniej „wrogowie demokracji uderzało również bardzo szybkie wycho-
prostu fakty. i praworządności”. Ponieważ są wstecznikami,
z założenia nie mogą mieć racji. Nie ma sensu dzenie z zapaści nią spowodowanej. Te
Logikę i fakty jako podstawę opisu rzeczywi- analizować ich argumentów odwołujących się
stości ma więc zastąpić marksistowska dialek- do faktów i logiki, bo na gruncie dialektyki nie niezaprzeczalne, wymierne sukcesy nie
tyka. Wtłacza ona wszystkie zjawiska w schemat mają one żadnego znaczenia. To tragedia dla
podziału na przeciwieństwa: postępowy–wsteczny społeczeństwa, które nie może się porozumieć liczyły się dla dziesiątków milionów dia-
albo rewolucyjny–kontrrewolucyjny itp. Te dla wspólnego dobra.
pierwsze należy wspierać, a te drugie zwalczać. lektycznie myślących przeciwników Trumpa.
Zarządzający marksizmem ideolodzy decydują Zamknięcie i zniewolenie
o tym, co w danym momencie jest wsteczne Dla nich był „faszystą” i tyle. PUBLICYSTYKA
lub postępowe. Może to ulegać zmianom w ra- Z perspektywy zarządców marksizmu, który
mach „prawdy kolejnych etapów”, zasadniczo obecnie często występuje pod szyldem libera- Jak wygląda różnica jakości rządów PO-PSL
jednak postępowe jest wszystko to, co służy lizmu, takie „dialektycznie rozumujące” umysły
rewolucyjnej destrukcji społeczeństwa, jego są idealnym materiałem politycznej manipulacji. i Zjednoczonej Prawicy w Polsce? Wysokość
dezintegracji i ogłupieniu po to, by poddać je Łatwo je szczuć na dowolne obiekty, także
władzy marksistów. wbrew ich własnemu interesowi, a nawet na dochodów podatkowych w latach 2000–2019
ich własną zgubę. Klasycznym przykładem
Wzmocnienie przez zaślepienie takiego wykorzystania dialektyki była chińska (znowu zatrzymujemy się przed zaburzającą
rewolucja kulturalna, w której Mao poszczuł
Dialektyka uniemożliwia rzetelne poznanie masy młodych, zapatrzonych w niego komu- obraz pandemią) pokazuje gigantyczną róż-
i opis rzeczywistości, bo podsuwa tylko oszu- nistów (tzw. hunwejbinów), na wszystko, co
kańczą imitację prawdy. Umożliwia natomiast „stare” i „nierewolucyjne”, także w samej partii. nicę na korzyść każdorazowych rządów PiS,
sterowanie umysłami tak, by w oderwaniu od Powszechny chaos, wewnętrzne walki, mordy,
„unieważnionych” faktów potępiły wszystko, okrucieństwa i zniszczenie na niewyobrażalną a obecnych w szczególności. Jednak odnie-
co wskażą ideolodzy. Ten efekt wzmacnia się skalę zostały w pewnym momencie zakończone
zaślepiającą nienawiścią, generowaną przez przez Mao eksterminacją i wysłaniem hunwej- sienie wzrostu dochodów po 2015 roku do
bezustanne obrzucanie wybranych celów po- binów do obozów pracy. Ta niewdzięczność,
tępiającymi i szkalującymi epitetami (znowu a przede wszystkim wywołanie trzeciej z kolei wytyczonego przez PO trendu określonego
w oderwaniu od jakichkolwiek faktów). Wzbo- rewolucji (po przejęciu władzy i tzw. wielkim
gacają to różne techniki szczucia, jak maoistow- skoku) były pozornie niewytłumaczalne, skoro słynnym „pieniędzy nie ma i nie będzie" po-
skie wiece walki bądź wykorzystanie różnego komunizm i tak od dawna panował w Chinach.
rodzaju „autorytetów” i celebrytów. Dla samego Mao natomiast dialektyka była kazuje, że pierwsze 4 lata rządów Zjedno-
użytecznym narzędziem. Posłużyła mu do
Stalinowskie wyzywanie przeciwników od poszczucia hunwejbinów na konkurentów czonej Prawicy przyniosły państwu polskiemu
„faszystów” (na przykład AK-owców) neo- wewnątrz partii i pozwoliła odzyskać wymy-
marksista Theodor Adorno zamienił w mark- kającą się władzę. Musiał ich potem spacyfiko- 200 mld zł więcej, niż można było oczekiwać
sistowską pseudonaukę. Opracował skalę F – wać, bo mogli obrócić się przeciw niemu.
faszyzmu, służącą do stygmatyzowania przeciwników, po kontynuacji rządów PO (w 2019 r. prawie
traktowanych z założenia jak „faszyści” lub
30 proc. więcej!).

Taki zastrzyk ogromnie powiększa możliwości

państwa w każdym obszarze jego działania.

Niestety, dla dialektycznie myślących przeciw-

ników PiS fakty i wypływające z nich logiczne

wnioski się nie liczą. Bez wahania wybiorą

tłamszący rozwój Polski powrót na ścieżkę

„pieniędzy nie ma i nie będzie" (jak po 2007

roku), byle przeciw „faszystom”, których

wbrew faktom, ale zgodnie z wytycznymi

oskarżą o łamanie prawa.

W ten sposób marksistowska dialektyka,

oferująca oszukańczą imitację prawdy, popycha

obywateli, jak niegdyś hunwejbinów, do irra-

cjonalnych działań przeciw interesowi własnemu

i własnego państwa. Dlatego jest taka niebez-

pieczna. GP

10 MARCA 2021 55

OPINIE { FRANCISZEK W IRAKU }

Piotr

Grochmalski

Pielgrzym pokoju

na zranionej ziemi Abrahama

PUBLICYSTYKA Pielgrzymka papieża jest wyrazistą demonstracją trwałej obecności i siły chrześcijaństwa w Iraku.
Daje mu też wsparcie całej naszej wspólnoty i zachętę do powrotu do ojczyzny. Jan XXIII w encyklice
„Pacem in terris” w 1963 roku pisał, że „do praw człowieka zalicza się również możliwość
oddawania czci Bogu zgodnie z wymaganiem własnego prawego sumienia oraz wyznawania religii
prywatnie i publicznie”. Papież Franciszek podkreślił, że pielgrzymka w to miejsce to spełnienie
marzenia św. Jana Pawła II i kontynuacja jego misji.

45 lat temu, w Asyżu, Z atraciliśmy wiarę w odrodzenie by krwawo uderzyć i przekazać światu FOT. PAP
w 1986 roku, dobra i nadziei. Papież Franciszek komunikat o dalszym swoim istnieniu.
47 delegacji przybył do miejsca narodzin chrze- Niemal do ostatniej chwili pielgrzymka
reprezentujących ścijaństwa, judaizmu i islamu stała pod znakiem zapytania z powodu
13 religii świata, jako pielgrzym pokoju. Bo świat zakażenia koronawirusem nuncjusza apo-
wspólnie modliło potrzebuje duchowego przebudzenia. Gdy stolskiego w Iraku, arcybiskupa Mitję
się o pokój. narasta widmo konfliktu szczepionkowego Leskowara, słoweńskiego duchownego.
A teraz, do miejsca w Europie, a epidemia COVID-19 odebrała Ale Ojciec Święty, wyruszając do współ-
skąd wyrastają nam oczywistość dnia codziennego i za- czesnej ziemi Abrahama, ma świadomość
wielkie religie groziła głębokim kryzysem gospodarczym, skali duchowej i aksjologicznej zapaści
monoteistyczne, równocześnie wzmaga się fala ataków na samej Europy. To ma być też dar nadziei
przybywa papież chrześcijan – w 2020 roku uległo im ponad dla nas, impuls, który wzmocni chrześci-
Franciszek, głosząc, 309 mln w 50 państwach, które organizacja jańskie serca. Benedykt XVI napisał
abyśmy postrzegali Open Doors uwzględnia w swoim Świa- ostrzegawczo: „Prawdziwe, najpoważniej-
siebie jako braci towym Indeksie Prześladowań (o 49 mln sze niebezpieczeństwo naszych czasów
i siostry w jednej więcej niż w 2019 roku). Życie męczeńskie tkwi właśnie w owym braku równowagi
rodzinie ludzkiej. za wiarę w tym czasie oddało 4761 osób między możliwościami technicznymi a siłą
– o 60 proc. więcej niż rok wcześniej. moralną”.

Następca Benedykta XVI przeszedł do Duchowa śmierć Europy
historii jako pierwszy papież, który odbył
pielgrzymkę do Iraku. W oczach samego W 2003 roku św. Jan Paweł II napisał:
Ojca Świętego to przełomowy moment „Pragnę jeszcze raz zaapelować do twór-
dla Kościoła katolickiego. Ale to też naj- ców przyszłego traktatu konstytucyjnego
bardziej niebezpieczna misja namiestnika Unii Europejskiej, aby znalazło się w nim
Piotrowego i pierwsza od wybuchu pan- odniesienie do europejskiej spuścizny
demii – a przy tym otwarte wyzwanie religijnej, w szczególności chrześcijańskiej,
rzucone Państwu Islamskiemu, które (…) przy pełnym poszanowaniu świeckiego
szukało wszelkich możliwych sposobów, charakteru instytucji”. Zaledwie kilkana-

56 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

ście lat później Douglas Murray napisze: PUBLICYSTYKA
„Europa popełnia samobójstwo”. Fala
ataków na chrześcijańskie miejsca kultu
oraz symbole rozleje się na Hiszpanię,
Irlandię, Belgię, Danię, Szwecję, Niemcy,
Austrię, Francję, Włochy, dotrze do Polski.
Według Gatestone Institute, około 3000
chrześcijańskich kościołów, cmentarzy
i pomników zostało zdewastowanych,
splądrowanych lub zniszczonych w Europie
w 2019 roku. Osiem dni przed papieską
pielgrzymką, za zgodą francuskich władz,
w Lille rozebrano XIX-wieczną kaplicę
św. Józefa. Wyburzeniem w tym państwie
zagrożonych jest 5 tysięcy katolickich
kościołów. 30 października 2020 roku
Brahima Aouissaoui, 21-letni emigrant
z Tunezji, krzycząc „Allahu Akbar” za-
mordował w bazylice Notre Dame w Nicei
dwie modlące się kobiety i kościelnego,
kilka osób ranił. W Polsce ateistyczni
fundamentaliści zdewastowali w paździer-
niku dziesiątki kościołów i miejsc kultu.
Gdy papież odlatywał z Europy, która
nadal dramatycznie walczy z pandemią,
a działania biurokracji brukselskiej do-
prowadziły do katastrofy szczepionkowej,
w Parlamencie Europejskim powstał projekt
rezolucji o ogłoszeniu UE „strefą wolności
LGBTIQ”. Wspiera go, obok Zielonych,
Lewicy, socjalistów, także największa
frakcja Europejskiej Partii Ludowej. Jej
przewodniczący, niemiecki polityk Manfred
Weber, podkreśla, że w trudnych czasach
chce mieć „pewność, że Grupa EPL po-
zostanie siłą napędową w obronie naszego
europejskiego stylu życia”.

Katastrofa irackiej utopii

W tym samym 2003 roku, w którym św. Jan
Paweł II nawoływał, aby Unię budować
na fundamencie spuścizny religijnej, woj-
ska amerykańskie, brytyjskie, australijskie
i polskie, wsparte formacjami Kurdów,
rozpoczęły II wojnę w Zatoce Perskiej
i obaliły iracki reżim Saddama Husajna.
Noah Feldman pisał wówczas w uniesie-
niu: „Po upadku Bagdadu brytyjsko-ame-
rykańska koalicja ogłosiła wolę stworzenia
pierwszej prawdziwej demokracji w świecie
arabskim.(…) Albo iracki eksperyment
się powiedzie i stanie się zachętą dla całego
świata arabskiego i islamskiego, albo okaże

10 MARCA 2021 57

OPINIE { FRANCISZEK W IRAKU }

PUBLICYSTYKA się spektakularną porażką i straszliwym 1,5 mln, ale w momencie rozpoczęcia w Bagdadzie. W 2010 roku, w miejscu
ciosem dla kruchej, raczkującej dopiero II wojny w Zatoce Perskiej pozostało ich tym, po ataku dżihadystów, zginęło
islamskiej demokracji. (…). Prawdziwymi jedynie 800 tys. Teraz ocenia się ich liczbę 52 chrześcijan.
przegranymi, gdyby iracki eksperyment na 150 tysięcy. Zamachy w sierpniu 2004
się nie powiódł, będą nie tylko mieszkańcy roku przyspieszyły masowy exodus chrze- Veritatis splendor
Iraku, ale także muzułmanie w wielu in- ścijan z Iraku. Jedynie w autonomicznym
nych krajach”. 11 lat później, 29 czerwca regionie Kurdystanu mogą czuć się względ- Każda minuta tej pielgrzymki odbudowuje
2014 roku, dżihadyści z Islamskiego Pań- nie bezpieczni. Korzeniami sięgają Asy- nadzieję na pokój w Iraku. Ale gdy w so-
stwa Iraku i Lewantu ogłosili powstanie ryjczyków, którzy od zawsze zamieszkiwali botę nad ranem papież Franciszek spotkał
Państwa Islamskiego i reaktywację kalifatu. ziemie wokół Tygrysu i Eufratu. To obszar, się z wielkim ajatollahem Sajjid Ali al-
Na jego czele stanął Abu Bakr al-Baghdadi, który jest określany mianem „kolebki -Husajni al-Sistanim w Nadżafie, znaczenie
który dwa dni później ogłosił strategiczne cywilizacji”. Tu miało narodzić się pismo, miała każda sekunda, każde słowo. Ta
cele wyznaczone dla Państwa Islamskiego koło, rolnictwo i nawadnianie. Starożytna szyicka Częstochowa to miejsce pielgrzy-
– podbicie zachodniego świata, zniszczenie Mezopotamia, która obejmowała ziemie mek z całego świata do grobu kalifa Alego
demokracji, wprowadzenie w jej miejsce dzisiejszego Iraku, to prawdziwy dom ibn Abi Taliba. To tu przebywał ajatollah
prawa szariackiego. Aby to zostało osią- ludzkości. Tu powstał Kodeks Hammura- Chomeini po wygnaniu go przez Rezę
gnięte, musi nastąpić zjednoczenie całej biego, „najwspanialszy pomnik prawo- Pachlawiego z Iranu. Św. Jan Paweł II
ummy, wspólnoty wiernych i wyzwolenie dawstwa starożytnej Mezopotamii” – jak w „Veritatis splendor” napisze: „Prawda
ich spod obcej dominacji. Państwo Islam- go określi Artur Juszczak we wstępie do o dobru moralnym, wyrażona w prawie
skie morduje brutalnie i bezwzględnie, tego dzieła. Sam Hammurabi powie: „Moje rozumu, jest w praktyce i w konkretnej
a jednak tysiące Europejczyków wyrusza, słowa są cenne, moje dzieła nie mają rów- sytuacji rozpoznawana przez osąd sumie-
aby… wstąpić w jego szeregi. Brytyjski nych. Tylko dla niemądrego są bez wartości, nia, co prowadzi do przyjęcia odpowie-
Instytut ICM Research w 2014 roku prze- dla mądrego są źródłem chwały”. Ham- dzialności za dokonane dobro lub popeł-
badał Francuzów. Okazało się, że 16 proc. murabi ustanowił kodeks, „aby silny sła- nione zło”. 84-letni następca Piotrowy,
ankietowanych wówczas miało dobre albo bemu nie szkodził, aby dla sierot i wdów dźwigający na sobie ciężar odpowiedzial-
bardzo dobre zdanie o Państwie Islamskim. uzyskana została sprawiedliwość”. To w tej ności za dwa miliardy chrześcijan, spotkał
Samuel Laurent, komentując ten fakt, kolebce Abrahama papież Franciszek zo- w osobie ajatollaha Al-Sistaniego, tego
napisał: „To obłędna liczba, przerażająca stał powitany na lotnisku przez premiera 90-letniego myśliciela szyickiego, moralny
i bardziej znamienna niż jakakolwiek inna Iraku Mustafę al-Kadhimiego. Potem, autorytet Iraku. Nie mogą zawieść pokła-
informacja z ostatnich miesięcy. Pokazuje w pancernym samochodzie, udał się do danej w tym spotkaniu nadziei i muszą
bowiem, że jeden Francuz na sześciu ceni pałacu prezydenckiego. Już w pierwszym znaleźć wspólną drogę przez ziemię na-
i popiera najbardziej krwiożercze i agre- przemówieniu, po powitaniu przez głowę siąkniętą ludzkim bólem i cierpieniem.
sywne ugrupowanie, z jakim mieliśmy do państwa, Barhama Saliha, nazwał Irak Sygnał, który wyjdzie z tego miejsca, może
czynienia od kilkudziesięciu lat!”. „kolebką cywilizacji”. Wzywał do położenia spowodować, że tysiące chrześcijan, którzy
kresu przemocy, nietolerancji i ekstremi- są dziś na emigracji, powróci do swojej
Bogate dziedzictwo zmowi. Powiedział: „Irak cierpiał z powodu świętej ziemi. Al-Sistani jest znany z umia-
chrześcijańskie katastrofalnych skutków wojen, plagi ru. W konfliktach szuka tego, co łączy
terroryzmu i konfliktów wyznaniowych, i prowadzi do pokoju. Gdy dwa lata temu
Kalifat terroru był wówczas śmiertelnym często zakorzenionych w fundamentalizmie wybuchło pokojowe powstanie w Iraku
zagrożeniem dla irackiej wspólnoty chrze- niezdolnym do zaakceptowania pokojo- przeciwko korupcji i gospodarczej bez-
ścijańskiej, jednej z najstarszych na świecie, wego współistnienia różnych grup etnicz- radności ekipy Adila Mahdiego i ostatecznie
i groził jej zupełnym unicestwieniem. Gdy nych i religijnych”. Zwrócił się też wprost doprowadziło do obalenia rządu, stanął
niespełna 7 lat temu Państwo Islamskie do chrześcijan. Podkreślił, iż powinni oni po stronie demonstrantów i poparł utwo-
zajęło Mosul, brutalnie przepędziło chrze- odgrywać większą rolę w życiu publicznym: rzenie w maju 2020 roku rządu przez
ścijan i zaczęło równać z ziemią miejsca „Odwieczna obecność chrześcijan na tej doświadczonego Mustafę Al Kazimiego.
kultu. Tutejszy Kościół chaldejski, owoc ziemi i ich wkład w życie narodu stanowią Al-Sistani potrafi też wpływać tonująco
nestorianizmu, i Kościół syryjski, spuści- bogate dziedzictwo, którym chcą nadal na mniejszość szyicką, stanowiącą 30 proc.
zna monofizytyzmu jakobickiego, stanowią służyć wszystkim”. Wskazał, że różnorod- ludności państwa, z ich populistycznym
ponad 90 proc. wszystkich irackich chrze- ność Iraku jest „cennym zasobem, z którego przywódcą Muktadą al-Sadrem. W 2014
ścijan. Ich skupiska rozsiane były na całym można czerpać, a nie przeszkodą do wy- roku, gdy Państwo Islamskie opanowało
terytorium Mezopotamii, a największe eliminowania”. Papież Franciszek później Mosul i otworzyło sobie drogę na Bagdad,
enklawy pozostały w Bagdadzie, Mosulu, udał się na mszę św. do syryjskiego ko- przeciwstawił się ponownemu wyborowi
na Równinie Niniwy, w Kirkuku i Kurdy- ścioła katolickiego Matki Bożej Zbawienia Nuriego Al-Malikiego na premiera Iraku,
stanie. Jeszcze w 1990 roku było ich ponad co zapobiegło rozpadowi państwa. Zaape-

58 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

lował też do wszystkich zdolnych do walki do Ur, a więc do miasta, w którym, według ców Chrystusa. Papież Franciszek chce
mężczyzn o obronę ojczyzny. Był to mo- Biblii, „Abraham usłyszał słowa Boga”. dać wyraźny sygnał, iż Mosul znów może
ment przełomowy. Powstały wówczas Ale nie uzyskał zgody od rządzącego stać się miejscem religijnej tolerancji
sojusz szyickich milicji odwrócił sytuację wówczas w Iraku Saddama Husajna. Pa- i pragnie zachęcić chrześcijan do powrotu
na froncie i zmusił Państwo Islamskie do pież Franciszek podkreślił, że pielgrzymka do swojej ojczyzny. Odwiedzi potem
odwrotu. Ale w obecnej sytuacji ważne w to miejsce to spełnienie marzenia św. Jana wspólnotę wiernych w kościele Niepoka-
jest, że Wielki Ajatollah ma także dobre Pawła II i kontynuacja jego misji. 35 lat lanego Poczęcia w Karakosz. A potem
stosunki z chaldejskim patriarchą chrze- temu, w Asyżu, w 1986 roku 47 delegacji, powróci do Irbilu, gdzie odprawi mszę na
ścijańskim, kardynałem Louisem Raphaëlem reprezentujących 13 religii świata, wspólnie stadionie Franso Haririego dla kilku tysięcy
Sako. modliło się o pokój. A teraz, do miejsca, wiernych. Będzie to bodaj najbardziej
skąd wyrastają wielkie religie monote- krytyczny, ze względu na bezpieczeństwo
Modlitwa o pokój istyczne, przybywa papież Franciszek, papieża, moment pielgrzymki. Mimo że
głosząc, abyśmy postrzegali siebie jako służby kurdyjskie i irackie cały czas mają
Po rozmowie z Al-Sistanim papież Fran- braci i siostry w jednej rodzinie ludzkiej. wsparcie ze strony formacji specjalnych
ciszek udał się do Ur, jednego z najstar- „Jako ludzie wierzący jesteśmy wezwani USA, to praktycznie do końca pielgrzymki
szych miast ludzkości, gdzie odmówił do powrotu do naszych źródeł, aby skupić trzeba się liczyć z atakiem dżihadystów.
modlitwę z przedstawicielami innych religii się na tym, co istotne: na kulcie Boga Niebezpieczeństwo jest realne. Iracki rząd
– islamu i Kościołów chrześcijańskich, i miłości” – napisał papież w swojej naj- w roku 2017 ogłosił ostateczną likwidację
a także Żydów, jezydów i mandejczyków nowszej encyklice „Fratelli tutti”. W Ur Państwa Islamskiego, a jednak w styczniu
o pokój dla kraju. Wszystkie te religie są podkreślił: „Wrogość, ekstremizm i prze- 2021 roku dokonało ono w Bagdadzie
w jakiś sposób związane z Abrahamem spektakularnego zamachu.

{ Następca Benedykta XVI przeszedł do historii jako Burzenie Bastionów PUBLICYSTYKA
pierwszy papież, który odbył pielgrzymkę do Iraku.
Pielgrzymka papieża jest wyrazistą de-

monstracją trwałej obecności i siły chrze-

ścijaństwa w Iraku. Daje mu też wsparcie

całej naszej wspólnoty i zachętę do powrotu

do ojczyzny. Pokazuje też światu inne

oblicze Iraku, przełamującego mroczny

sen po mordach i terrorze Państwa Islam-

skiego. Jan XXIII w encyklice „Pacem in

i uwikłane w długą historię rywalizacji moc nie rodzą się z ducha religijnego: są terris” w 1963 roku pisał, że „do praw
i przemocy. To symbol wieczności pośrodku zdradą religii”.
historycznego ludzkiego czasu. Ruiny człowieka zalicza się również możliwość
w Ur, liczące sobie 4 tysiące lat, dzisiejsze Mosul, ruiny kościołów i cisza
Tell el-Muqajjar, to ojczyzna Abrahama, modlitwy oddawania czci Bogu zgodnie z wymaga-
którego wyznawcy judaizmu, islamu
i chrześcijanie czczą jako wspólnego Trzeciego dnia pielgrzymki, w niedzielę, niem własnego prawego sumienia oraz
przodka. Według przekazu biblijnego papież odwiedzi kurdyjski Irbil, a potem,
Abraham udał się przez Harran na obecnej w zrujnowanym Mosulu, pomodli się za wyznawania religii prywatnie i publicznie”.
granicy turecko-syryjskiej do Palestyny, zmarłe ofiary wojny w Hosh al-Bieaa,
gdzie otrzymał od Boga obietnicę ziemi miejscu, w którym stał jeden ze zburzo- Jest wiele miejsc na świecie, gdzie chrze-
i potomstwa „tak licznego jak gwiazdy na nych przez Państwo Islamskie kościołów.
niebie i jak piasek na brzegu morza”. Od W mieście nie ma już praktycznie chrze- ścijanie są pozbawieni tych praw i z na-
Izaaka, jego syna, pochodzą rody Izraela, ścijan, a wśród tutejszej wspólnoty szyickiej
Koran zaś przedstawia Abrahama (Ibra- nadal swoje wpływy mają dżihadyści. To dzieją oczekują na Ojca Świętego. Z pew-
hima) jako „przyjaciela Boga” i budow- jeden z najbardziej niebezpiecznych dla
niczego świętego miasta Mekki, a więc papieża momentów pielgrzymki. Ale też nością ta pielgrzymka to sygnał także dla
w istocie jako pierwszego muzułmanina, chwila o szczególnej symbolice. Tu żyła
chrześcijanie natomiast – jako spadkobiercę największa wspólnota chrześcijańska, po nich, by się nie lękali i nie tracili nadziei.
obietnicy Bożej. Już Jan Paweł II w Roku której pozostały ruiny najstarszych w Iraku
Wielkiego Jubileuszu 2000 zamierzał – klasztorów i kościołów. Tutaj też Państwo To także symbol odrodzenia ducha. Hans
„jeśli taka będzie wola Boża” – udać się Islamskie dopuściło się największego
barbarzyństwa wobec wiernych wyznaw- Urs von Balthasar przypomina w „Burze-

niu bastionów”, że „prawda, która jest

tylko przekazywana, nie będąc przemyśli-

waną ciągle na nowo aż do korzeni, zatraca

swą życiową moc”. Być może sytuacja

chrześcijan w Iraku pokazuje też nam, że

powinniśmy na nowo przemyśleć i odkryć

prawdę o naszej chrześcijańskiej misji

w Europie. GP

Artykuł skończony w sobotę, 6.03.2021

10 MARCA 2021 59

ŚWIAT { USA, CENZURA, LEWICA, „CANCEL CULTURE” }

CO KOGO
OBRAŻA

KRONIKI LEWICOWEJ CENZURY

Jeśli jakiś tekst, obraz, film lub postać historyczna mogą potencjalnie Maciej
urazić przedstawiciela mniejszości seksualnej lub etnicznej, dla lewicy Kożuszek
rozwiązanie jest jasne – należy się ich jak najszybciej pozbyć. Co innego,
jeśli urażony może być katolik lub konserwatysta, wtedy słyszymy: weźcie SZEF DZIAŁU ŚWIAT
się w garść i przestańcie się mazać.
albicla.com/MaciejKozuszek

N ie można uznać, by tęczowa portalowi dr Marcin Górski, adiunkt Katedry Obserwując cenzorskie działania lewicy,
flaga osób LGBT kogokolwiek Europejskiego Prawa Konstytucyjnego UŁ. które szczególnie nasiliły się po inaugu-
obrażała” – powiedziała sędzia „Pytanie jest nie o to, czy dla katolików wpi- racji administracji Joego Bidena w Białym
Sądu Rejonowego w Płocku, sanie tęczy w wizerunek Matki Boskiej jest Domu, trzeba zadać podstawowe pytanie:
uzasadniając wyrok w sprawie obraźliwe” – stwierdzał prawnik. „Tylko czy czy prawo do bycia obrażonym mają
profanacji wizerunku Matki Boskiej. Na ten symbol, jego konotacje, można w tym tylko proaborcyjne aktywistki, które
portalu prawo.pl eksperci też nie mieli wąt- zakresie odczytywać jako obraźliwe. I uwa- traumatyzuje obrazek z dzieckiem w ło-
pliwości. „Z oczywistych powodów religia żam, że nie. Bo tęcza – choć oczywiście może nie matki, albo osoby transpłciowe,
wiąże się z pewnym przewrażliwieniem, się to komuś nie podobać – jest symbolem którym nieodwracalne szkody można
bardzo ciężko wyznawcom danej religii walki o równouprawnienie, więc co do istoty zadać, używając wobec nich złego za-
obiektywnie ocenić taką sytuację” – mówił nie może być lżąca, obraźliwa” – dodał. imka? Bo w ich wypadku nikt jakoś nie

60 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

FOT. ADOBE STOCK WSTECZNE POGLĄDY ale ostatecznie zależy od uczuć ewentu- które wywołałyby „silną reakcję niemal
alnej ofiary prześladowań. Idealnie po- u wszystkich” i znajdują się „poza zakre-
Pozycja w opartej na szalonych kazuje to proces subiektywizacji pojęcia sem codziennego doświadczenia”. Jak
zasadach równościowej „trauma” w psychologii i psychiatrii, który stwierdza podręcznik psychiatrii z tego
hierarchii może podlegać w swojej książce „The Coddling of the okresu, traumą nie jest na przykład roz-
zmianom, i to lewica ostatecz- American Mind” opisali Jonathan Haidt wód lub śmierć bliskiej osoby. Jednak na
nie decyduje, czy „punkty”, i Greg Lukianoff. Jeszcze do lat 80. XX początku XXI wieku pojęcie „trauma”
które zdobyłeś za odpowiedni wieku za traumę uznawano tylko fizyczne ulega dalszej subiektywizacji. W jednym
kolor skóry, nie są niwelowane uszkodzenie ciała. Wówczas pojawia się z podręczników psychologii z 2000 roku
przez twoje wsteczne poglądy. jednak definicja, która za traumę uznaje czytamy, że trauma jest czymś „doświad-
także szkody psychiczne, choć tylko takie, czonym przez jednostkę jako fizycznie
mówi o przewrażliwieniu i braku zdol- lub psychicznie szkodliwe (...), z trwałymi
ności do oceny tego, czy coś jest dla nich negatywnymi skutkami dla funkcjonowa-
obiektywnie obraźliwe. nia jednostki i jej mentalnego, fizycznego,
społecznego i duchowego dobrostanu”.
Kto decyduje, co obraża Tylko jednostka może ocenić, czy coś jest
dla niej szkodliwe. Tylko ona może wie-
Za większością działań cenzorskich dzieć, czy dane słowo, symbol lub obraz
współczesnej lewicy stoi deklarowana obrażają ją jako przedstawiciela danej
chęć uniknięcia czyjejś krzywdy. Ważne mniejszości. Jeśli więc na przykład od-
jest to, że kryterium tego, co może być mowa używania zaimków żeńskich wobec
krzywdzące, nie jest już kwestią ustaloną Michała „Margot” Szutowicza jest przez
w ramach społecznych norm i obyczajów, niego samego odbierana jako traumaty-
zująca, to społeczeństwo powinno zrobić
wszystko, z karaniem osób używających
form „niepoprawnych” włącznie, by strau-
matyzowaną jednostkę uchronić.

Kompletnie subiektywne kryteria tego, co
może być uznane za obraźliwe i krzywdzące,
sprawiają, że lewica dąży do usunięcia z na-
szej kultury dzieł, które przez dekady były
uznawane nie tylko za zupełnie nieszkodliwe,
ale wręcz spełniały ogromną pozytywną
rolę. Taki los spotkał ostatnio dr. Seussa,
autora najpopularniejszych bajek dla dzieci
w USA, na którego historyjkach wychowało
się już kilka pokoleń i setki milionów Ame-
rykanów. Zaczęło się od „badań naukowych”,
w ramach których stwierdzono, że w 50 ksią-
żeczkach dr. Seussa „spośród 2240 (ziden-
tyfikowanych) postaci, jest czterdzieści pięć
o innej rasie, co daje 2 procent całkowitej
liczby postaci”. Spośród tych 45 postaci
43 wykazywały cechy zachowania lub wy-
gląd, które są zgodne z krzywdzącymi i ste-
reotypowymi wzorcami – przynajmniej
zdaniem badaczy Katie Ishizuki i Ramona
Stephensa. Ostatecznie na początku 2021 ro-
ku wydawnictwo, które posiada prawa
autorskie do publikacji dzieł dr. Seussa,
zdecydowało się zaprzestać wydawania
sześciu książeczek z katalogu autora, w tym
kilku cieszących się największą popularno-

10 MARCA 2021 61

ŚWIAT { USA, CENZURA, LEWICA, „CANCEL CULTURE” }

{ Na początku 2021 roku wydawnictwo, które posiada prawa trzeba, to już jego konserwatywne poglądy
autorskie do publikacji dzieł dr. Seussa, zdecydowało się nie do końca. Jeśli dodamy do tego fakt,
zaprzestać wydawania sześciu książeczek z katalogu autora, że gdy SN USA zajmował się sprawami
w tym kilku cieszących się największą popularnością. zgłaszanymi przez Donalda Trumpa i jego
zwolenników, sędzia Thomas, choć osta-
ścią. Ta decyzja w efekcie doprowadziła do Równościowe kalkulacje tecznie zgadzał się z większością, naj- FOT. YOUTUBE
tego, że „zakazane” książeczki osiągały mocniej podkreślał fakt, że wątpliwości
niebotyczne ceny na rynku wtórnym (nawet Inspirująca jest historia człowieka, który dotyczących legalności wyborów i sposobu
1500 dolarów za egzemplarz!) i chyba po wyszedł z biedy, dorastając w objętej ich przeprowadzenia nie można
raz pierwszy w historii amerykańskiej de- jeszcze segregacją rasową Georgii, skoń- lekceważyć.
mokracji książeczka dla dzieci uzyskała czył prawo na Yale i stał się jednym
status samizdatu. z najbardziej szanowanych prawników Ta sytuacja pokazuje, że pozycja w opar-
w kraju, wieńcząc swoją karierę nominacją tej na szalonych zasadach równościowej
Ciekawe jest też to, że gdy amerykańska do Sądu Najwyższego USA. Cóż za wspa- hierarchii może podlegać zmianom i to
lewica zabrała się za interpretację tego wy- niała opowieść! A nie wspomnieliśmy lewica ostatecznie decyduje, czy „punk-
darzenia, wydano wyrok, iż problemem nie jeszcze, że ów prawnik i sędzia był czar- ty”, które zdobyłeś za odpowiedni kolor
jest osiągająca absurdalne wymiary cenzura. noskóry, a dokument o nim „Created skóry, nie są niwelowane przez twoje
Problemem jest „przewrażliwienie prawicy”. Equal: Clarence Thomas in His Own wsteczne poglądy. Podobny los spotkał
Taki ton narzuciły w swojej publicystyce Words” cieszył się sporą popularnością film innego czarnoskórego konserwatysty,
m.in. „The New York Times” i „Washington w serwisie streamingowym Amazona, Shelby’ego Steele’a, który też został
Post”, wyśmiewając konserwatywnych w pewnym momencie będąc numerem zablokowany na pewien czas przez Ama-
krytyków decyzji wydawnictwa – oto Kon- 1 na liście najchętniej oglądanych doku- zon. „Jeśli jesteś prominentną czarną
gres zajmuje się ogromnym programem mentów. Dodajmy tylko, że wszystko to osobowością, która bardziej się skupia
pomocowym administracji Joego Bidena, dzieje się w lutym, miesiącu, który od lat na rozwoju czarnych niż na robieniu
największym aktem legislacji w amerykań- jest hucznie obchodzony w amerykańskich z czarnych ofiar – napisał ostatnio pu-
skiej historii, a prawica woli rozmawiać instytucjach, mediach i kulturze popu- blicysta „Wall Street Journal” Jason L.
o książeczkach dla dzieci! Oczywiście sprawa larnej jako „Black History Month” (mie- Riley – będą próby, by usunąć cię na
przedstawiałaby się radykalnie inaczej, gdyby siąc czarnej historii). Dlaczego więc zawsze z czarnej historii”.
rzeczona książeczka opowiadała o Marku, szefowie serwisu Amazon zdecydowali
który stał się Marceliną. Ocenzurowanie się na zdjęcie filmu ze swojej platformy? Przynależność do odpowiedniej grupy
takiego dzieła byłoby międzynarodowym Żadnego oficjalnego wytłumaczenia się bywa tarczą, ale nie zawsze i nie w każdej
skandalem, w który zaangażować musiałyby nie doczekaliśmy. Przyczyna może tkwić kategorii. Mogliśmy się o tym przekonać
się ONZ, Amnesty International i Human jednak w tym, że choć biografia i kolor ostatnio, gdy wybuchła afera dotycząca
Rights Watch. skóry sędziego Thomasa są takie jak tego, kto miał tłumaczyć na holenderski
wiersze czarnej poetki Amandy Gorman,
która zyskała ostatnio popularność dzięki
temu, że odczytała jeden ze swoich wierszy
podczas uroczystości inauguracji Joego
Bidena. Tak sprawę opisywano w „Wyso-
kich Obcasach”: „Laureaci Międzynaro-
dowej Nagrody Bookera, Marieke Lucas
Rijneveld (jako osoba niebinarna, używa
zaimków oni/im), zrezygnowali z podjęcia
się przetłumaczenia na język holenderski
wierszy Amandy Gorman. To pokłosie
krytyki, jaka spłynęła na wydawnictwo,
gdy ogłoszono, że tłumaczami będą biali
pisarze”. Żeby Czytelnicy tego tekstu nie
mieli wątpliwości: owi „pisarze, laureaci
i biali” to jedna osoba, tylko używająca
zaimków w liczbie mnogiej. Może gdy
jakiś czarnoskóry się pomyli i użyje złego
zaimka, to wtedy karta się odwróci i to
osoba tłumacząca będzie znowu górą w tej
skomplikowanej grze w obrażanie.   GP

62 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

FELIETON { WIDZIANE Z BRUKSELI }

IMĆ ZAGŁOBA O POLSCE Ryszard

A.D. 2021, CZYLI SIENKIEWICZ Czarnecki

WIECZNIE ŻYWY

G dyby ogłoszono konkurs na cytat z polskiej { Pan Zagłoba miałby dzisiaj używanie, bo co
literatury, który mógłby najlepiej opisać rze- chwila by mówił to swoje: „Cham chamem!”.
czywistość, w której funkcjonujemy, to co
byście Państwo wybrali? Ja wiem. Byłyby to kształcenia, od włościan po ziemian, którzy czekali,
słowa Onufrego Zagłoby z „Pana Wołodyjow-
skiego”. I to z pierwszego wydania z roku 1887, tom 1, aż przywiozą „Kurier Codzienny”, by dowiedzieć się,
na koniec rozdziału XXIII. Imć Zagłoba budzi się – bo
usnęło mu się w trakcie biesiady – i bez związku z to- jakie są dalsze losy Skrzetuskiego i Kmicica-Babinicza.
czoną rozmową rzecze krótko: „Cham chamem!”. Co za
lapidarność! Można powiedzieć: nic dodać, nic ująć! Kiedyś w takiej kolejce stanął wysłany z jednego z dwo-
W kontekście tego, co widzimy na ulicach czy w mediach,
jak znalazł! rów skromny korepetytor pan Stefan, i  widział, jak

Tyle że pan Zagłoba wciął się jak Piłat w Credo do literatura wielkiego pana Henryka trafia autentycznie
opowieści łucznika Muszalskiego. Skądinąd jedna to
z piękniejszych opowieści w sadze Sienkiewicza. pod strzechy. Może właśnie wtedy Stefan Żeromski
Muszalskiego bowiem najeżdżał jego sąsiad – zapo-
roski Kozak. No to pan Muszalski najeżdżał w rewanżu zapragnął być pisarzem?
Kozaka. Rachunek krzywd z obu stron był długi. Aż
w końcu przyszli Tatarzy i wzięli obu w jasyr, a na- A cóż to się stało z naszym Muszalskim i jego sąsiadem
stępnie sprzedali ich na galery. Trafili na tę samą
galerę, a nawet, przypomnę, do jednego wiosła. Ich Kozakiem? Wrócili na swoje Kresy i byli po tych galerach
krew spływała razem, bili ich do rytmu. W  końcu
zostali wykupieni przez Wenecjan, którym pieniądze do końca życia najlepszymi przyjaciółmi. Zaś pan Zagłoba
na ten okup przekazał sam Ojciec Święty. Cóż, pewnie
współczesne lewaki będą palić książki Sienkiewicza miałby dzisiaj używanie, bo co chwila by mówił to swoje: RYS. MIROSŁAW ANDRZEJEWSKI
– zwłaszcza „Pana Wołodyjowskiego” – na stosie,
skoro pierwszy Polak – laureat Literackiej Nagrody „Cham chamem!”. Skądinąd w wydanej pod koniec XIX
Nobla (1905 rok) nie tylko przedstawił heroizm
chrześcijan w  „Quo vadis”, ale też papieża, który wieku „Księdze przysłów, przypowieści i wyrażeń przy-
ratował naszych rodaków w cytowanej tu sadze o Ma-
łym Rycerzu... słowiowych polskich” pod red. Samuela Adalberga słowa

Gdy byłem licealistą, pochłaniałem Prusa i Żeromskiego, Zagłoby znalazły się w wersji: „Chamem chamem, na
a Sienkiewicza traktowałem z dużym dystansem. Im
człowiek był starszy, tym był mądrzejszy, i dzisiaj żem wieki wieków amen!”...
wielbiciel tego, który pisał dla pokrzepienia serc Polaków
w czasach niewoli – sursum corda! Jakby to ujęli górale: „Tyż piknie”. GP

„Sienkiewicz wielki był” – trawestując profesora
Pimko z  „Ferdydurke” Gombrowicza. Henryk Sien-
kiewicz był dobrem narodowym: jego powieści, dru-
kowane przecież najpierw w gazetowych odcinkach,
powodowały, że nawet w zapadłych mieścinach usta-
wiały się na poczcie kolejki ludzi różnego stanu i wy-

10 MARCA 2021 63

ŚWIAT { UKRAINA, ROSJA, WOŁODYMYR ZEŁENSKI }

REMEDIUM?

Ważnym powodem
nagłego antyrosyjskiego
zwrotu Zełenskiego jest
chęć odwrócenia tendencji
spadkowej zarówno w jego
notowaniach, jak i popar-
cia dla jego partii Sługa
Narodów.

PREZYDENT UKRAINY SZUKA POPARCIA NA ZACHODZIE

ANTYROSYJSKI
ZWROT
ZEŁENSKIEGO

64 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

Prezydent Ukrainy zdobył PAntoni Rybczyński Wołodymyr Zełenski zatwierdził bowiem
władzę głównie dzięki obietnicy, odniesienie notowań swojego kolejną decyzję RBNiO o objęciu sankcjami
że zakończy wojnę w Donbasie. obozu, przypodobanie się USA, 19 osób prawnych i 8 osób fizycznych, w tym
neutralizacja największych poli- Wiktora Medwedczuka.
Przeciwnicy robili z niego tycznych rywali. Tak można krótko
wręcz rosyjskiego agenta. zinterpretować ofensywę, jaką Ojcem chrzestnym córki Medwedczuka
Po dwóch latach Wołodymyr podjął w ostatnich tygodniach Wołodymyr jest sam Putin. Medwedczuk jest uważany
Zełenski wchodzi jednak Zełenski. To uderzenie w obóz promoskiew- za prawdziwego właściciela ukaranych stacji
w antymoskiewskie buty ski na Ukrainie, a przede wszystkim w Wik- TV. Ale działania podjęte przeciwko Me-
poprzednika. Powód? Teraz tora Medwedczuka. Uderzenie w sumie dwedczukowi dotyczą nie tylko zamknięcia
bardziej opłaca się wojować zaskakujące, bo Zełenskiemu przypisywano jego telewizji, lecz także zamrożenia jego
z Rosją, niż próbować się do niedawna różne cechy, ale na pewno nie innych aktywów na Ukrainie, w tym kont
antyrosyjskość. Wszak to obietnice poro- bankowych. To spotkało się z pozytywnymi
z nią dogadać. zumienia się z Moskwą i zakończenia wojny ocenami USA – zresztą Medwedczuk od
w Donbasie przyczyniły się najmocniej do 2014 roku znajduje się na liście osób objętych
FOT. PAP/EPA/STEPHANIE LECOCQ / POOL wyborczej wygranej obecnego prezydenta. sankcjami amerykańskimi za udział w aneksji
Także jemu samemu, jak i wielu ludziom Krymu. Ogłaszając sankcje przeciwko Me-
z jego otoczenia, zarzucano kontakty z Ro- dwedczukowi, RBNiO oskarżyła go o „fi-
sją. W decydującym starciu o urząd głowy nansowanie terroryzmu”. Zdaniem admini-
państwa to Petro Poroszenko i jego obóz stracji Zełenskiego, oligarcha przelewa
byli uważani za „jastrzębie”, zaś z Zełen- pieniądze z należących do niego rafinerii
skim wiązano złagodzenie kursu polityki w Rosji na finansowanie separatystów w oku-
Kijowa wobec Moskwy. Cóż więc się stało, powanej części Donbasu. Rada oskarżyła też
że działania Zełenskiego są tak naprawdę Kozaka o finansowanie propagandy, twier-
bardziej antyrosyjskie niż wszystko to, co dząc, że należące do niego formalnie telewizje
robił kiedyś Poroszenko? dostają pieniądze ze sprzedaży do Rosji węgla
wydobywanego w okupowanym Donbasie.
Strzał w Medwedczuka Obóz Zełenskiego zarzuca Medwedczukowi,
że działa w interesie nie Ukrainy, lecz Rosji,
2 lutego Zełenski podpisał zaproponowane oraz podważa proces pokojowy poprzez
dzień wcześniej przez Radę Bezpieczeństwa swoje medialne aktywa. „Doszliśmy do
Narodowego i Obrony środki wymierzone wniosku, że jak długo Medwedczuk otwarcie
w „antypaństwowe” działania środowisk podważa szanse wysiłków podejmowanych
prorosyjskich. Chodziło głównie o nałożenie przez Kijów dla osiągnięcia pokojowego
sankcji na Tarasa Kozaka, deputowanego rozwiązania, jak długo jest zdolny siać nie-
z promoskiewskiej Platformy Opozycyjnej zgodę, promować agendę Kremla i rozpo-
„Za Życie” oraz zamknięcie trzech stacji wszechniać dezinformację na Ukrainie, tak
telewizyjnych formalnie należących do niego. długo nasz kraj będzie pozostawał w stanie
Od lat kanały te – 112, NewsOne, ZIK – wojny” – napisał 26 lutego Andrij Jermak,
uważano za narzędzia szerzenia kremlowskiej szef kancelarii prezydenckiej.
propagandy i dezinformacji na Ukrainie.
Platforma Opozycyjna „Za Życie” ma naj- „Pomocna dłoń” Poroszenki
większe poparcie na wschodzie i południu
kraju, będąc w pewnym sensie kontynuacją Medwedczuk to weteran ukraińskiej polityki.
dawnej potężnej Partii Regionów. Promuje Wszedł do niej w drugiej połowie lat 90.
bliską współpracę ekonomiczną i polityczną XX wieku. Potem był szefem administracji
Ukrainy z Rosją. Ma obecnie drugą – po prezydenta Leonida Kuczmy (2002–2005).
prezydenckiej Słudze Narodu – frakcję Uważano go za „szarą eminencję” w kraju,
w Radzie Najwyższej. Pakiet sankcji pro- to on zbudował system wysyłania mediom
ponowanych przez Radę Bezpieczeństwa szczegółowych instrukcji, o czym i jak mogą
Narodowego i Obrony (RBNiO) wymierzony mówić (tzw. temnyki). Ojcem chrzestnym
jest jednak tak naprawdę w jedną postać córki Medwedczuka jest Putin, zaś matką
Medwedczuka. 19 lutego prezydent Ukrainy chrzestną żona Dmitrija Miedwiediewa
(2004). Po „pomarańczowej rewolucji”
Medwedczuk trafił na polityczny margines,

10 MARCA 2021 65

ŚWIAT { UKRAINA, ROSJA, WOŁODYMYR ZEŁENSKI }

Dzień wcześniej ukraińskie władze aresz-

towały pierwszą osobę w związku z rzekomą

defraudacją 5,5 mld dolarów z Prywat

Banku, największego detalicznego banku

na Ukrainie. W 2016 roku państwo zna-

cjonalizowało bank stojący na granicy

upadłości. USA prowadzą śledztwo wobec

jego właścicieli, w tym oligarchy Ihora

Kołomojskiego, w związku z podejrzeniem

prania pieniędzy. Ambasada USA na Twit-

terze pochwaliła aresztowanie byłego wy-

sokiego rangą menedżera Prywat Banku.

Ostatnia aktywność Zełenskiego i związa-

nego z nim rządu choćby w kwestii dobrej

współpracy z Polską też nie jest przypad-

kowa – Kijów chce podkreślić zachodni

kierunek swej polityki.

Nie mniej ważnym powodem nagłego an-

Medwedczuk, weteran ukraińskiej polityki, od 2014 roku znajduje się na liście osób objętych sankcjami tyrosyjskiego zwrotu Zełenskiego jest chęć
amerykańskimi za udział w aneksji Krymu. Niedawno decyzją ukraińskiej Rady Bezpieczeństwa Naro-
dowego i Obrony zamrożono jego aktywa na Ukrainie, w tym konta bankowe. odwrócenia tendencji spadkowej w jego

notowaniach. Sondaż ze stycznia tego roku

dał prezydentowi 23 proc. głosów przy pytaniu

i to na dekadę. Choć jednocześnie bez pro- w Mińsku. Strategia Poroszenki poniosła o preferencje wyborcze Ukraińców. Jeszcze
blemu prowadził biznesowe sprawy. Wrócił klęskę. Prezydentem został Zełenski, od-
do wielkiej polityki w 2014 roku, już po wołujący się w dużej mierze do podobnego w grudniu 2020 roku było 27 proc. O poziomie
„rewolucji godności” i objęciu stanowiska elektoratu co Medwedczuk. Ten zrezygnował
prezydenta przez Petra Poroszenkę. Jak z pełnionych funkcji i zaczął krytykować poparcia z początku kadencji w 2019 roku
zauważa Ośrodek Studiów Wschodnich, politykę nowego prezydenta.
powrót Medwedczuka do gry nie byłby można pomarzyć (ponad 70 proc.). Spadają
możliwy bez zgody, a nawet pomocy Poro- Kalkulacje Zełenskiego
szenki. Poprzedni prezydent liczył zapewne także notowania partii Zełenskiego. Sługę
na to, że najwygodniejszym dla niego rywa- Działania Wołodymyra Zełenskiego wy-
lem w II turze wyborów byłby jednoznacznie mierzone w Medwedczuka mają miejsce Narodów gotowych jest teraz poprzeć zaledwie
promoskiewski kandydat. Stąd faktyczna w czasie, gdy prezydent Ukrainy układa się
pomoc w odbudowie prorosyjskiego obozu z nową administracją USA, która oczekuje 16 procent. Wyżej jest Europejska Solidarność
na Ukrainie. To działania administracji Ze- ograniczenia wpływów Moskwy nad Dnie-
łenskiego pozwoliły Medwedczukowi na prem, a zarazem forsowania reform na Poroszenki (18 proc.) i prorosyjska Platforma
uzyskanie przez jego firmy około 40 proc. Ukrainie. Dotychczas bowiem – i trzeba
udziałów w ukraińskim rynku LPG. Jego zaznaczyć, że wynikało to także z braku Opozycyjna „Za Życie” (17 proc.). Najwy-
firma zyskała też kontrolę nad głównym presji ze strony ekipy Trumpa – Zełenski
rurociągiem, którym sprowadzany jest na nie spieszył się z realizacją obiecanych raźniej Zełenski uznał, że głównym źródłem
Ukrainę olej napędowy z Rosji. To dało w maju 2019 roku, a oczekiwanych przez
środki na zakup trzech kanałów TV w latach USA i UE reform gospodarczych i politycz- spadku jego popularności jest agresywna
2018–2019: 112, NewsOne, ZIK. Dzięki nych (choćby gorąca kwestia reformy SBU).
nim Medwedczuk zyskał duży wpływ na W marcu 2020 roku Zełenski zdymisjonował kampania obozu prorosyjskiego. Wszak to po
opinię publiczną (stanowią około 45 proc. reformatorski rząd po zaledwie 6 miesiącach
oglądalności w segmencie kanałów infor- działania. Stanowisko stracił również pro- ten elektorat obecny prezydent sięgał w 2019 ro-
macyjnych). Innym sposobem promowania kurator generalny Rusłan Riaboszapka,
Medwedczuka była decyzja Poroszenki, który miał wysokie notowania na Zachodzie ku. Jeśli chodzi o walkę o wyborców, to nie
by z oligarchy zrobić głównego negocjatora za walkę z korupcją. Teraz nowa admini-
ze strony ukraińskiej w sprawie wymiany stracja USA wysłała pod adresem Zełen- Poroszenko jest głównym rywalem Zełen-
jeńców oraz specjalnego przedstawiciela skiego mocny i wiele mówiący sygnał,
Ukrainy podczas rozmów pokojowych umieszczając Riaboszapkę na liście 12 glo- skiego, lecz właśnie Medwedczuk. Nie można
balnych czempionów walki z korupcją.
nie zauważyć, że Zełenskiemu rosyjskie

kontakty Medwedczuka wcześniej nie prze-

szkadzały. Zaczęły przeszkadzać dopiero

wtedy, gdy partia oligarchy, przy wsparciu

należących do niego mediów, zaczęła prezy-

dentowi kraść wyborców. „Sankcje mają

uderzyć też w wizerunek Poroszenki, który

sam nie zdecydował się na ich wprowadzenie, FOT. PAP/EPA/MIKHAEL KLIMENTYEV

kiedy był przy władzy. Mają podważyć wia-

rygodność byłego prezydenta, który odwołuje

się do haseł patriotycznych i antyrosyjskich”

– piszą analitycy OSW. To z kolei jest sposób

na odebranie części wyborców właśnie opo-

zycji prozachodniej. Czy to wystarczy Zełen-

skiemu, by zwyciężyć po raz drugi? GP

66 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

ROSJA Wiadomości z kraju wiecznej szczęśliwości, czyli Feliks
cotygodniowy przegląd ciekawostek z Federacji
na Rosyjskiej. Od Kaliningradu pod chińską granicę. Kazański
wesoło Od Moskwy do wiosek na Przywołżu.

Rosja: Horror from real Mordor

Problemy demografii Jak krucha jest syjskim Okręgu Autonomicznym. Byli to OTRUĆ CZY
sytuacja demograficzna w Rosji, świadczy policjanci pokazujący na sali gimnastycznej, ARESZTOWAĆ?
historia wsi Ozierka w obwodzie omskim, jak rozpędzać demonstrantów. Rozpędza-
która wymarła w dramatyczny, choć symp- nych udawali uczniowie, rzucając piłkami „Władimir Putin rozkazał FSB
tomatyczny sposób. Zamieszkały w niej w tarcze OMON-u. Policja wygrała starcie, zapobiec przedostaniu się do
80-letni emeryt chciał wyprosić u 54-let- ale na tym przecież polega lekcja: teraz Rosji nowych mutacji
niego syna wódkę, ale syn zamiast nalać młodzież już wie, że na policyjne tarcze koronawirusa” – doniósł
kielicha, potraktował go młotkiem. Ojciec trzeba iść z czymś solidniejszym w ręku. petersburski portal Fontanka.
zmarł, syn poszedł siedzieć, a wieś zamie- Z Nawalnym nie wyszło,
niła się w martwy punkt na mapie, ponie- Kara za dobre serce Rusofobiczne lobby wyjdzie z covidem?
waż byli to jej jedyni mieszkańcy. z Athletics Integrity Unit (AIU) doprowa-
dziło do dyskwalifikacji całego (zdymisjo- w którym składa życzenia 14-letnim oby-
Proza życia Masową bójką zakończyło się nowanego już wcześniej) kierownictwa
spotkanie... miłośników literatury z Włady- rosyjskiej Federacji Lekkiej Atletyki. Poszło watelom Rosji. Z tej okazji śledczy przy-
kaukazu. Przyznała się do tego redakcja o sprawę skoczka wzwyż Daniła Łysienki,
pisma literackiego Osetii Północnej „Dariał”, który nie stawiał się na kontrole dopingo- pominają im, że od tej pory „sami będą
która zaapelowała do czytelników, aby nie we, a Federacja tłumaczyła, że akurat był
kierowali się zbytnimi emocjami podczas w szpitalu. Tyle że – jak ustaliło AIU – musieli odpowiadać za zabójstwo oraz
wspólnych intelektualnych debat. „Literatura lekarze, którzy podpisali zaświadczenia,
na poziomie zadaje trudne pytania” – przy- nie istnieli, a szpital został wcześniej uszkodzenia ciała”, a także, że oczekuje
pominają redaktorzy. I właśnie o to chodzi wyburzony. No rzeczywiście, działacze
w ich przekazie, ale nie trzeba na te pytania trochę przesadzili. Ale żeby od razu za to ich teraz „poważna kara” za terroryzm,
odpowiadać od razu piąchą w szczenę lub dyskwalifikować?! Przecież chcieli
kopem w krocze. Kultura zobowiązuje. pomóc... wzięcie zakładników oraz gwałt. Te i inne

FOT. ADOBE STOCK Przyjemne z pożytecznym Mili goście Najlepsze życzenia Moskiewski wydział artykuły KK ilustrują emotki trzymające
odwiedzili jedną ze szkół w Chanty-Man- Komitetu Śledczego opublikował filmik,
tabliczki ze stosownymi paragrafami.

A pokazany na wideo tort ma zapewne

nieco osłodzić treść życzeń. GP

Historia w konserwie

„Rossielchozbank opowiedział o przeszłości i przyszłości tuszonki” – w takich
pięknych słowach poinformowała agencja informacyjna Prime o analizach rynku
konserw mięsnych, przeprowadzonych przez specjalistów finansowych.
Intrygujące, chociaż w sumie nie ma czego tu analizować: każdy i tak wie,
że im dłuższa przeszłość konserwy, tym bardziej problematyczna jej przyszłość.

Czytajcie więcej na www.facebook.com/RosjaHFRM

10 MARCA 2021 67

OBRONNOŚĆ { MARYNARKA WOJENNA, ZBROJENIA, PLANY, OKRĘTY }

ORP ŚLĄZAK

Najnowszy okręt bojowy,
który wszedł na służbę do
Marynarki Wojennej – ORP
Ślązak – budowano bez
mała 20 lat (2001–2019).

Konrad www.prenumerata.swsmedia.pl
Wysocki

albicla.com/KonradWysocki

MIECZNIK
NA ODSIECZ
MARYNARCE

ORKA JUŻ NIE PRIORYTETOWA

Decyzja Ministerstwa Obrony Narodowej o przyspieszeniu realizacji programu
pod kryptonimem Miecznik, w ramach którego planowana jest budowa fregaty
o zdolnościach obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej, przyczyni się do zwiększenia
potencjału Marynarki Wojennej, uznawanej za najsłabszy rodzaj polskiej armii. Warto
jednak pamiętać, że decyzja MON jest wypadkową innych czynników. Za główny uznaje
się przeciąganie negocjacji ws. zakupu używanych okrętów podwodnych.

68 10 MARCA 2021

W ażne informacje dla Mary- z  kłopotami w  realizacji rozwiązania Z POZORU
narki Wojennej. Zgodnie pomostowego dotyczącego pozyskania PIĘKNIE
z rekomendacjami wojska, dwóch używanych okrętów podwodnych,
pierwszym zakupem dla które miałyby zapewnić Marynarce Wo- Zapowiedzi ministra Mariusza Błasz-
marynarzy będzie okręt jennej zdolność działania do czasu czaka ws. przyspieszenia programu
obrony wybrzeża Miecznik. Zakup po- pozyskania nowych jednostek w ramach Miecznik i zapowiedź budowy naszej
mostowych okrętów podwodnych uza- programu Orka. Jeszcze pod koniec roku polskiej fregaty wyglądają pysznie. Oto
leżniamy od oferty szwedzkiej. Niezbędne wydawało się, że dopięcie transakcji ze polska stocznia zbuduje nasz polski
są korekty w kwestii ceny i czasu realizacji” Szwecją w sprawie pozyskania dwóch okręt bardzo zaawansowany technicz-
– napisał pod koniec lutego na swoim okrętów typu A17 jest na ostatniej pro- nie, zdolny do wypełniania różnorakich
profilu społecznościowym szef MON stej. Okazało się jednak, że rozbieżności zadań – od obrony nabrzeża aż po
Mariusz Błaszczak. dotyczące ceny jednostek i czasu ich operacje zaczepne. Pieczemy kilka
dostarczenia okazały się nie do przejścia. pieczeni na jednym ogniu, bo oprócz
Rakiety na uzbrojeniu To kolejny cios w drodze do realizacji nowoczesnego okrętu, tysiące fachow-
programu, który ma zapewnić Polsce ców znajdą zatrudnienie przy jego
Później w „Sygnałach Dnia” na antenie wysokie zdolności bojowe na morzu. budowie. Zyskujemy wiedzę i zdolności
Radiowej Jedynki minister wyjaśnił, że Nietrudno się domyślić, że fiasko po- na przyszłość. Piękne. Ale pamiętajmy,
priorytetem jest budowa pierwszej fregaty zyskania używanych okrętów jeszcze że, po pierwsze, szybsza realizacja
w ramach Miecznika. „Zapadła decyzja, bardziej oddali wizję pozyskania nowych. Miecznika oznacza kolejne opóźnienie
że postawimy na okręt obrony wybrzeża, Niemal pewne jest, że w finalnym kształ- Orki, bo nie sądzę, aby wiele miliardów
który będzie się charakteryzował moż- cie Orka nie zostanie sfinalizowana wydanych na ten program nie spowo-
liwością obrony przeciwrakietowej i prze- przed 2030 roku. Oznacza to kolejne dowało uszczerbku na budżecie. Po
ciwlotniczej (…). Chciałbym, by były lata czekania w  stale zmieniającej się drugie, najnowszy okręt bojowy, który
trzy takie okręty. Ich budowę rozpocz- sytuacji geopolitycznej, gdzie – chcąc wszedł na służbę do Marynarki
niemy w polskiej stoczni, na polskim nie chcąc – karty na Bałtyku rozdaje Wojennej – ORP Ślązak – budowano
wybrzeżu” – zadeklarował minister Błasz- Rosja ze swoją flotą. bez mała 20 lat (2001–2019). Czy
czak. Szef MON wskazał, że okręt-fregata mamy tyle czasu i możliwości, aby
będzie posiadał na swoim pokładzie Światło w tunelu stworzyć od podstaw nowoczesną
rakiety o zasięgu zbliżonym do tych, fregatę? Bardzo bym chciał, chociaż
będących na wyposażeniu Morskiej Jed- W  przypadku Miecznika pocieszający moim zdaniem wielka jak na Bałtyk
nostki Rakietowej. jednostka wydaje się w razie konfliktu
jest fakt, że okręt (docelowo okręty) bardzo łatwym celem, o wiele łatwiej
MJR została sformowana 1 stycznia 2015 jest się schować nowoczesnemu
roku na bazie dotychczasowego Nadbrzeż- ma powstać w polskich stoczniach, co okrętowi podwodnemu.
nego Dywizjonu Rakietowego. Wchodzi Może jednak być i tak, że informacje
w skład 3. Flotylli Okrętów w Gdyni. powinno znacznie skrócić procedury, podane przez ministra Błaszczaka
Morska Jednostka Rakietowa przeznaczona w dużej mierze mogą stanowić część
jest do zwalczania (niszczenia, obezwład- choć i tak nie należy się spodziewać, że taktyki negocjacyjnej wobec kontra-
niania) nawodnych sił okrętowych prze- hentów ścigających się po finansowe
ciwnika, osłony głównych baz morskich jednostka powstanie w bardzo szybkim frukta wynikające z programu Orka.
(punktów bazowania, punktów manew- „Zobaczcie, jeśli nie dopasujecie się
rowego bazowania) Marynarki Wojennej, czasie. Sukcesem byłoby podpisanie do naszych oczekiwań możemy wydać
rejonów dogodnych do lądowania desantu nasze pieniądze na coś zupełnie
morskiego oraz ważnych obiektów woj- umowy w tym roku. Ponadto posiadanie innego”. Miejmy nadzieję, że tego typu
skowych i przemysłowych rozmieszczonych przekaz byłby skuteczny. A jeśli
na wybrzeżu. Podstawowym uzbrojeniem choćby jednej nowoczesnej i uzbrojonej rzeczywiście mielibyśmy budować
MJR są norweskie rakiety Naval Strike fregatę, to aby ten plan był realny,
Missile (NSM) o zasięgu do 180 km. Są- fregaty wzmocniłoby potencjał zanie- potrzebujemy podpisów na pierwszych
dząc po wypowiedzi min. Błaszczaka, to umowach związanych z tym przedsię-
właśnie tego typu pociski mają zostać za- dbywanych latami sił morskich. Jednak, wzięciem jeszcze w tym roku.
montowane na fregacie.
jak wielokrotnie pisaliśmy na łamach Igor Szczęsnowicz
Orka tonie
„GP”, to jednostki podwodne stanowią
Jak wspomniano wyżej, przyspieszenie
prac nad Miecznikiem mocno wiąże się główną siłę rażenia na morzu. Wie o tym

doskonale Rosja, która sukcesywnie

rozbudowuje swój potencjał. Wiedzą

również Szwedzi, i  to też może być

jednym z powodów rozbieżności w ne-

gocjacjach z Polską. Nam przez następne

lata pozostaje wierzyć, że nie staniemy

się celem konfliktu na Bałtyku. W takim

wypadku musielibyśmy liczyć głównie

FOT. WIKIPEDIA na pomoc sojuszników, gdyż bez okrę-

tów podwodnych nie ma mowy o sku-

tecznej obronie. GP

10 MARCA 2021 69

GOSPODARKA { ZIELONE INWESTYCJE, ULGI, INNOWACYJNE MIEJSCA PRACY }

Maciej
Pawlak

SZEF DZIAŁU GOSPODARKA

albicla.com/MaciejPawlak

KRAJOWY PLAN ODBUDOWY W FAZIE KONSULTACJI

MIKS POTRZEB KRAJU

I WYMOGÓW BRUKSELI
D o 1 kwietnia potrwają konsultacje
Równowaga pomiędzy „zielonym społeczne nad przygotowanym już Polsce 23,9 mld euro dotacji oraz 34,2 mld
wsadem” narzuconym przez projektem polskiego Krajowego euro pożyczek z Funduszu Odbudowy,
Brukselę w Krajowym Planie Planu Odbudowy (KPO), zaś do który sfinansuje KPO Polski i innych kra-
Odbudowy a faktycznymi końca kwietnia jego ostateczna jów unijnych (łącznie to około 264 mld
potrzebami polskiej gospodarki wersja ma zostać wysłana do Komisji zł, z czego dotacje – około 108 mld zł).
może się okazać kluczowa dla Europejskiej. Środki te, po akceptacji naszego KPO
osiągnięcia realnych efektów przez Brukselę, Polska będzie mogła wydać
programu. 58 mld euro z Funduszu do sierpnia 2026 roku.
Odbudowy
Zgodnie z  ubiegłorocznymi zapowie-
Jeszcze w tym roku powinniśmy otrzymać dziami Brukseli KPO ma stanowić swoisty
pierwszą transzę spośród przyznanych miks między kluczowymi dla niej prio-
rytetami, typu dekarbonizacja, zielony

70 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

FOT. ADOBE STOCK, PIXABAY, ZAŁOŻENIA kowego wsparcia (z  wykorzystaniem FLASHGOSPODARCZY
środków zwrotnych).
Krajowy Plan Odbudo- REKORDOWY POPYT
wy po pandemii Pięć filarów KPO NA KREDYTY HIPOTECZNE
COVID-19 zakłada
wzrost produktywno- Jak określa to Ministerstwo Finansów, 17,1 proc. (r/r) – aż o tyle wyższy był
ści, wydajności Funduszy i Polityki Regionalnej, KPO w lutym popyt na kredyty mieszkaniowe
i konkurencyjności opiera się na pięciu filarach. Obszary, – sugerują najnowsze dane Biura
gospodarki. w których określono reformy i zakres in- Informacji Kredytowej (BIK). Najbardziej
westycji, to: szokująca jest informacja, jak bardzo
ład z energetyką opartą na odnawialnych wzrosła liczba rodaków, którzy złożyli
źródłach energii, cyfryzacja itd., z innymi 1) odporność i  konkurencyjność go- wnioski kredytowe. W lutym bieżącego
istotnymi działaniami w obecnej pande- spodarki – planowane działania to m.in. roku było ich aż 47,1 tys. To prawie
micznej i – miejmy nadzieję już niedługo odbudowa i  transformacja sektorów o 10 proc. więcej niż przed rokiem. Dane
– postpandemicznej rzeczywistości na najbardziej poszkodowanych w wyniku BIK wskazują, że w lutym br. wnioski
rzecz odbudowy gospodarki po obecnym kryzysu COVID-19  oraz stworzenie o kredyt złożyło najwięcej osób od co
kryzysie, zwłaszcza najbardziej potur- przedsiębiorcom stabilnych warunków najmniej 2016 roku, a więc od kiedy BIK
bowanego skutkami lockdownu sektora do inwestowania; upublicznia takie informacje.
małych i średnich przedsiębiorstw.
2) zielona energia i zmniejszenie ener- ODPOWIEDŹ NA PROBLEMY
– Krajowy Plan Odbudowy po pandemii gochłonności, z takimi działaniami jak RECYKLINGU W POLSCE
COVID-19 zakłada wzrost produktyw- m.in.: inwestycje dla czystego powietrza,
ności, wydajności i konkurencyjności odnawialne źródła energii oraz inwestycje Aby usprawnić proces recyklingu
gospodarki – zwraca uwagę premier Ma- w morskie farmy wiatrowe; w Polsce, należy wdrożyć system
teusz Morawiecki. depozytowy na opakowania jednorazo-
3) transformacja cyfrowa – wśród pla- wego użytku, na wzór rozwiązań
W  wymiarze finansowym polski rząd nowanych działań m.in. inwestycje w za- stosowanych w innych krajach UE
zaplanował – podobnie jak wszystkie kresie szybkiego internetu, zapewnienie – proponuje w opublikowanym raporcie
kraje UE – najpierw wykorzystanie części dostępu do wysokiej jakości usług bez- Warsaw Enterprise Institute. Założenie
środków finansowych przekazywanych przewodowych i monitoring emisji pól systemu jest proste: do ceny określo-
jako środki bezzwrotne. Jednak zakres elektromagnetycznych; nych produktów w jednorazowych
wskazanych w ramach KPO reform po- opakowaniach (np. napojów) doliczana
kazuje, że ich realizacja wymaga dodat- 4) dostępność i jakość systemu ochrony jest opłata depozytowa, którą konsu-
zdrowia – planowane są m.in. inwestycje menci mogą później odzyskać, oddając
związane z programem szczepień oraz puste opakowanie do automatu lub
stworzenie odpowiednich warunków dla bezpośrednio u sprzedawcy.
przemysłu;

5) zielona, inteligentna mobilność –
planowane m.in.: inwestycje w zeroemi-
syjny transport publiczny i punkty ła-
dowania, finansowanie sektora kolejowego
oraz budowa kilku obwodnic dla miej-
scowości o dużym natężeniu ruchu.

– Te wszystkie programy mają służyć
ochronie miejsc pracy, ale też tworzeniu
nowych, innowacyjnych miejsc pracy
– wyjaśniał premier Mateusz Mora-
wiecki. Jak dodał: – KPO, który roz-
poczynamy w formule konsultacji, jest
ważnym kamieniem węgielnym całej
konstrukcji planu inwestycyjnego, który
jest przed nami.

Projekty KPO

Resorty: finansów oraz rozwoju, które
są głównymi autorami projektu KPO,
wyjaśniły „GP”, czego będą dotyczyć
niektóre projekty w ramach pięciu fila-

10 MARCA 2021 71

GOSPODARKA { ZIELONE INWESTYCJE, ULGI, INNOWACYJNE MIEJSCA PRACY }

rów. Według MFFiPR na ograniczenie (off-shore). W  wymiarze praktycznym Dla nas ważne jest, by  to faktycznie
wpływu COVID-19  i  skutków kryzysu
ma być przeznaczone dla przedsiębiorstw oznacza to konieczność np. nowelizacji odbudowywało polską gospodarkę,
1,75  mld euro. Wśród działań przewi-
dzianych do realizacji w  tym obszarze przepisów ustawy o  OZE dotyczącej by  stworzyć balans pomiędzy budową
jest wsparcie skierowane przede wszyst-
kim do przedsiębiorstw (w tym w szcze- poszerzenia definicji prosumenta energii „zielonej” gospodarki i  odbudową go-
gólności z sektora MŚP) na inwestycje
w  produkty, usługi, kompetencje pra- odnawialnej. Przewidywane jest również spodarki po pandemii.
cowników oraz kadry. Wsparcie ma do-
tyczyć sektorów najbardziej poszkodo- wdrożenie nowych rozwiązań i realizacja Dariusz Świniarski, zarządzający fun-
wanych przez pandemię i  pomóc
w rozszerzeniu ich działalności i dosto- inwestycji w obszarze zwiększenia efek- duszami w BPS TFI, mówi nam, że na
sowaniu do zmieniających się warunków
rynkowych. Wsparcie przewidziane jest tywności energetycznej w budownictwie sektor przemysłowy w krajowej gospo-
dla inwestycji związanych z wprowadze-
niem „zielonych” rozwiązań. Pomoc nie wielorodzinnym. darce największy wpływ będzie miał
pomija również sektora rolno-spożyw-
czego, na który przeznaczono łącznie W planach znalazło się również stwo- obszar zielonej i inteligentnej mobilności
1,2  mld euro. Przyznanie środków ma
dotyczyć ponad 2  tys. przedsiębiorstw rzenie platformy surowców wtórnych, na z  26-proc. udziałem w  KPO, gdzie za-
w tych obszarach. Przygotowywana jest
także ulga podatkowa na robotyzację, której przedsiębiorcy w oparciu o zwery- kładane są inwestycje w  fotowoltaikę,
zakładająca dodatkowe odliczenie kosz-
tów ponoszonych na robotyzację pro- fikowane przez laboratoria zeroemisyjny transport,
dukcji przez przedsiębiorstwa. Na wsparcie
w zakresie rozwoju nowoczesnego kształ- informacje mogliby nabywać infrastrukturę kolejową oraz
cenia zawodowego, szkolnictwa wyższego
oraz uczenia się przez całe życie ma surowce wtórne (zamiast Większość projekty intermodalne. –
zostać przeznaczone 543 mln euro. W tym pierwotnych). Ponadto KPO Każdy wzrost inwestycji
celu ma m.in. powstać sieć branżowych
centrów umiejętności nastawionych na przewiduje wsparcie m.in. wskazanych w kraju jest pożądany, gdyż
skuteczną współpracę szkół, w tym za-
wodowych, uczelni, pracodawców, ośrod- ośrodków kompetencji i in- przez rząd dzisiejsze inwestycje to
ków badawczo-rozwojowych i  innych frastruktury testowania trans- inwestycji wydaje przyszły wzrost PKB – do-
instytucji otoczenia gospodarczego. portu dronowego, rozwój daje ekspert. – Stopa inwe-
lokalnej infrastruktury do się skierowana stycji w polskiej gospodarce
Jednym z podstawowych wyzwań zarządzania ruchem bezza- przede wszystkim spada od czterech lat i z war-
w zakresie systemu ochrony zdrowia łogowych statków powietrz- na podniesienie tością 16,2 proc. jest jedną
związanych z wybuchem pandemii CO-
VID-19 jest także zakup – finansowany nych czy pilotaże wspierające ogólnego poziomu z niższych w całej UE. 5-let-
przez KPO – odpowiedniej liczby szcze-
pionek przeciw COVID-19, ich dystry- rozwój rynku. cywilizacyjnego nia perspektywa KPO im-
bucja oraz monitoring przebiegu i efek- Ma zostać także przeprowa- kraju. plikuje roczne wydatki na
tywności szczepienia. poziomie 21 mld zł, co sta-
dzona reforma publicznych
Resort rozwoju z  kolei podkreśla, że
droga do neutralności klimatycznej to służb zatrudnienia, której za- nowi zaledwie 5 proc. rocz-
szansa na inwestycje w nowe technologie
i  unowocześnienie/przebranżowienie łożeniem jest zbudowanie nych nakładów na inwestycje
przedsiębiorstw. Z tego względu ma ulec
poprawie m.in. jakość sektora energetyki sprawnie i efektywnie działającego systemu w  Polsce, a  warto zaznaczyć, że tylko
prosumenckiej i  rozproszonej. Mają
zostać usprawnione procedury wdrażania wspierania rynku pracy poprzez utworzenie część środków z KPO zostanie przezna-
rozwiązań z zakresu energetyki wiatrowej
sieci dobrze zarządzanych urzędów pracy. czona na inwestycje zwiększające wy-

dajność polskiej gospodarki.

Stworzyć balans Seweryn Masalski, dyrektor inwesty-

Według dr. Dawida Piekarza, wiceprezesa cyjny MM Prime TFI, zwraca „GP”

Instytutu Staszica, KPO może faktycznie uwagę, że samo wydanie środków z KPO

zwiększyć skalę inwestycji w  naszej w Polsce przyniesie wzrost gospodarczy

gospodarce. – Kreowanie nowych inwe- z racji wpuszczenia w obieg pewnej sumy

stycji przez państwo stanowi klasyczny, pieniądza. – Dodatkowo wiele inwestycji

keynesowski przykład wydobywania zwiększy przyszły potencjał gospodarczy

gospodarki z kryzysu – wyjaśnia „GP” kraju. (…) Większość wskazanych przez

Dawid Piekarz. – Widać jednocześnie, rząd inwestycji wydaje się jednak skie-

że te inwestycje ulokowane zostaną rowana na podniesienie ogólnego poziomu

niekoniecznie tam, gdzie gospodarka cywilizacyjnego kraju: termomoderni-

odnotowuje największe straty. W końcu zację, żłobki, ścieżki rowerowe i chodniki,

przemysł trzyma się całkiem dobrze, zwiększenie dostępu do internetu, in-

a najbardziej w kość dostaje mały i średni frastrukturę służby zdrowia i szkolnictwa

biznes, zwłaszcza usługowy: gastrono- medycznego, inwestycje kolejowe i dro-

miczny, fitness itd. Zaś UE zaprojekto- gowe, ucyfrowienie administracji. Te

wała KPO po to, by wdrożyć transformację projekty pośrednio wpłyną pozytywnie

energetyczną, a przy okazji rozruszania na poziom PKB, choćby przez zwiększe-

gospodarek po obecnym kryzysie prze- nie efektywności wykorzystania czasu

stawiać je bardziej na „zielone” tory. pracujących. GP

72 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

ENERGETYKA { BEZPIECZEŃSTWO, ŹRÓDŁA ODNAWIALNE }

Moc zielonej energii kolejny 1 GW po 2030 roku. Wyprodu-
kowana w ten sposób energia elektryczna
TRANSFORMACJA GWARANTEM BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO POLSKI trafi do 5 milionów odbiorców. Do 2030 roku
Grupa PGE zamierza także osiągnąć moc
Rok 2020 był dla Grupy PGE czasem bardzo intensywnych prac nad 3 GW w fotowoltaice oraz rozbudować
portfel lądowych farm wiatrowych o co
przygotowaniem Grupy na wyzwania związane z transformacją energetyczną. najmniej 1 GW. Wielkoskalowym projek-
tom będzie towarzyszyć komplementarny
W październiku 2020 roku PGE zaprezentowała Strategię Grupy do roku program magazynowania energii na co
najmniej 0,8 GW.
2030 z perspektywą do roku 2050. Wyznacza ona zielony kierunek dla zmian
Inwestycje w odnawialne źródła energii
w sektorze, które zagwarantują bezpieczeństwo energetyczne Polski. są częścią regionalnych planów sprawie-
dliwej transformacji w kompleksach ener-
ARTYKUŁ SPONSOROWANY. FOT. MAT.PRAS. B ranża energetyczna w Polsce trowni jądrowej energetyka konwencjonalna getycznych Grupy PGE w Bełchatowie
stoi przed dwoma kluczowymi będzie podstawą strategicznej rezerwy i Turowie. Przygotowana przez PGE
wyzwaniami. Z jednej strony energetycznej, będącej niezbędnym ele- „Koncepcja transformacji regionu Bełcha-
niezbędne są inwestycje w pol- mentem zapewnienia bezpieczeństwa tów” zawiera projekty inwestycyjne, służące
skie źródła odnawialne, z drugiej energetycznego Polski. ograniczeniu negatywnych skutków spo-
strony natomiast koniecznością jest po- łecznych dla regionu. Planowana wartość
siadanie stabilnych źródeł energii. Aby Transformacja energetyczna w kierunku nakładów inwestycyjnych w pierwszym
zapewnić bezpieczeństwo energetyczne nisko i zeroemisyjnym przewiduje inwe- etapie to 4,5 mld zł. W Turowie natomiast
Polsce, muszą zaistnieć odpowiednie wa- stycje w źródła odnawialne. Zgodnie PGE ma w planach przeprowadzenie in-
runki dla rozwoju energetyki. W tym celu z założeniami Polityki Energetycznej westycji na kwotę 2,3 mld zł. Ważnym
konieczne jest stworzenie strategicznej Polski w 2030 roku moc zainstalowana elementem transformacji tych regionów
rezerwy energetycznej zarządzanej przez na Bałtyku ma osiągnąć ok. 5,9 GW, będzie również szeroki program przekwa-
Skarb Państwa i równoległe inwestowanie a w 2040 roku ok. 11 GW. Program lifikowania pracowników energetyki kon-
przez spółki z branży w odnawialne źródła Offshore Grupy PGE zakłada wybudo- wencjonalnej w kierunkach związanych
energii. Do momentu wybudowania elek- wanie do 2030 roku dwóch morskich farm z rozwojem nisko i zeroemisyjnych źródeł
wiatrowych o łącznej mocy 2,5 GW oraz energii. Jedno z centrów rozwoju zawo-
dowego zostanie powołane jeszcze w tym
roku w Bełchatowie.

10 MARCA 2021 73

Ryszard
Kapuściński

PREZES KLUBÓW „GP”

Cześć i chwała
bohaterom!

1 marca obchodziliśmy po raz 10. Narodowy Dzień Przed pomnikiem Żołnierzy Wyklętych w Dzierżoniowie przedstawiciele klubu „GP”

Pamięci Żołnierzy Wyklętych – święto żołnierzy W Gdańsku klubowicze wzięli udział w uroczystościach przy
pomniku Żołnierzy Wyklętych oraz na Cmentarzu Garnizono-
Wantykomunistycznego podziemia. wym przy grobach „Inki” i „Zagończyka”.
arto pamiętać, że inicjatywę ustawodawczą w spra-
wie uchwalenia nowego święta podjął w 2010 W Winnipeg została odprawiona msza św. w kościele św.
roku śp. prezydent Lech Kaczyński. „Narodowy Andrzeja Boboli w intencji Żołnierzy Wyklętych, po której
Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych ma być wy- można było obejrzeć wystawę przygotowaną przez klub
razem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za „GP” w Winnipeg.
świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przy-
wiązania do tradycji niepodległościowych, za krew przelaną W Polanowie oprawa historyczna uroczystości została wyko-
w obronie ojczyzny” – napisał w lutym 2010 r. prezydent Lech nana przez mieszkańców Polanowa, którzy zgłosili swój akces
Kaczyński, który podjął inicjatywę ustawodawczą w zakresie do członkostwa w koszalińskim klubie „GP”. Patriotyczną ho-
uchwalenia tego święta. Liczbę żołnierzy wszystkich organizacji milię wygłosił ksiądz z pobliskiego Bukowa.
i grup konspiracyjnych szacuje się na 180 tys. To oni, bestialsko
torturowani, do końca wierni maksymie: „Bóg, Honor, Ojczy- Klubowicze z Tarnowa uczestniczyli we mszy św. w Sank-
zna”, umierali z okrzykiem na ustach: „Jeszcze Polska nie zgi- tuarium Matki Bożej Szkaplerznej na Burku. Po mszy na
nęła!”. Pomysł ustanowienia święta w tym terminie (1 marca) grobach żołnierzy na pobliskim cmentarzu „Starym” zostały
wysunął ówczesny prezes Instytutu Pamięci Narodowej, zapalone znicze.
śp. Janusz Kurtyka. 1 marca 1951 roku w mokotowskim wię-
zieniu komuniści zamordowali strzałami w tył głowy przywódców W Raciborzu w kościele pw. św. Jana Chrzciciela odprawiona
IV Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość: została Droga Krzyżowa dla Żołnierzy Niezłomnych, klubowicze
Łukasza Cieplińskiego, Mieczysława Kawalca, Józefa Batorego, złożyli kwiaty na Rondzie im. Żołnierzy Niezłomnych.
Adama Lazarowicza, Franciszka Błażeja, Karola Chmiela i Józefa
Rzepkę – ostatnich ogólnopolskich koordynatorów walki o wol- Klub „GP” w Ozorkowie był organizatorem uroczystości na
ność i niezawisłość Polski z sowiecką okupacją. Ostatni z Żoł- miejskim cmentarzu, podczas których zostały złożone kwiaty
nierzy Wyklętych, Józef Franczak „Lalek”, zginął 21 października pod tablicą upamiętniającą Żołnierzy Niezłomnych.
1963 roku w obławie pod Piaskami (ówczesne woj. lubelskie).
To pamięć o nich komuniści chcieli na zawsze wymazać z historii Delegacja klubu „GP” w Tychach udała się na cmentarz miejski
Polski. Jednak uczczono ich 1 marca, organizując w dziesiątkach w Czechowicach, aby uczcić pamięć o bohaterze Śląska i Pod-
miejscowości w kraju uroczystości przypominające ich boha- beskidzia Henryku Flame ps. Bartek, który został zamordowany
terstwo, niezłomną walkę o wolną Polskę, osobiste tragedie. 1 grudnia 1947 roku w zdradzieckim zamachu przez funkcjo-
Kluby „GP”, podobnie jak w ubiegłych latach, były organizato- nariusza milicji Rudolfa Dadaka.
rami, współorganizatorami lub uczestnikami uroczystości po-
święconych pamięci Żołnierzy Niezłomnych. Uroczystości w Dzierżoniowie rozpoczęły się przed pomnikiem
Żołnierzy Wyklętych, gdzie m.in. przedstawiciele klubu „GP”
Uroczystości w Krakowie rozpoczęły się mszą św. sprawo- Dzierżoniów II złożyli wiązanki kwiatów i zapalili znicze. Prze-
waną przez o. Jerzego Pająka, po czym nastąpił przemarsz do wodniczący klubu Janusz Maniecki wygłosił przemówienie
Parku Jordana. Po modlitwie, apelu poległych i salwie hono- o wydarzeniach związanych z działalnością i walką podziemia
rowej złożono kwiaty i wieńce pod popiersiami Żołnierzy antykomunistycznego.
Niezłomnych. Klubowicze złożyli kwiaty pod popiersiem Da-
nuty Siedzikówny „Inki”. Klubowicze „GP” z Drzewicy uczestniczyli we mszy św. w in-
tencji Żołnierzy Niezłomnych w kościele pw. św. Łukasza.

W Elblągu upamiętniono Żołnierzy Wyklętych, zapalając znicze
przy Obelisku Żołnierzy Wyklętych oraz pod pomnikiem Pol-
skiego Państwa Podziemnego, i w Tulicach, gdzie okolicznościowe

74 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

W Szprotawie uczczono Dzień Żołnierzy Niezłomnych, zapa-

lając znicze na grobie Bronka Kozaka we Wrocławiu.

W Nowym Sączu klubowicze rozpoczęli uroczystości przejaz-

dem przez całe miasto samochodami przystrojonymi w biało-

-czerwone flagi. Razem z członkami Grupy Rekonstrukcji Hi-

storycznej „Żandarmeria” udali się na cmentarz komunalny, na

którym w kilku miejscach spoczywają bohaterowie zamordowani

przez komunistów w latach 1945–1955. Na ich grobach zapalono

znicze. Złożono kwiaty pod tablicą upamiętniającą ojca Włady-

sława Gurgacza, która mieści się na budynku bursy ojców Je-

zuitów przy ul. Ducha Świętego.

W Ostrowcu Świętokrzyskim złożono biało-czerwone wiązanki

kwiatów oraz zapalono symboliczne znicze przy rondzie im.

Narodowych Sił Zbrojnych.

złożyli wiązanki kwiatów i zapalili znicze. Uroczystości odbyły się również m.in. w Piotrkowie Trybunal-

przemówienie wygłosił Piotr Stec. Klubowy zespół muzyczny skim, Skierniewicach, Wrocławiu, Przedborzu i Jastrzębiu-Zdroju,
zaprezentował krótki spektakl poświęcony Żołnierzom
Wyklętym. a także w Oslo. Pełne relacje z uroczystości Dnia Żołnierzy

W Ashfield na przedmieściach Sydney klubowicze z Sydney Wyklętych na stronie: www.klubygp.pl
uczestniczyli we mszy św. ku pamięci Żołnierzy Wyklętych.
Mając na uwadze bezpieczeństwo uczestników Wielkiego
Klub „GP” Zabrze II zapalił znicze pod tablicą upamiętniającą
miejsce zamieszkania w Zabrzu przy ul. Wolności 279 i aresz- Wyjazdu na Węgry 2021, jesteśmy zmuszeni do odwołania
towania przez morderców z UB płk. Łukasza Cieplińskiego.
wyjazdu na uroczystości Narodowego Święta Węgier
Klub „GP” w Suwałkach uczestniczył w liturgii słowa Bożego
przed konkatedrą św. Aleksandra. Zapalono biało-czerwone w  Budapeszcie. Nasi węgierscy przyjaciele zorganizują
znicze z napisem Bóg–Honor–Ojczyzna pod pomnikami: Obławy
Augustowskiej, Armii Krajowej i postawionego niedawno, uroczystości Narodowego Święta Węgier on-line. W imie-
w 100. rocznicę utworzenia Armii Ochotniczej w Suwałkach
do walki z bolszewickim najazdem w 1920 roku. niu klubów „GP” zostanie złożony wieniec pod pomnikiem

Klub „GP” w Gliwicach zorganizował uroczystości przed ko- gen. Józefa Bema. Przemówienia wygłoszą: premier Wiktor
ściołem garnizonowym św. Barbary. Udano się też na Polanę
Śmierci („Śląski Katyń”) w lesie pod Barutami (woj. opolskie), Orbán, premier Mateusz Morawiecki, red. Tomasz Sakie-
gdzie zdradziecko wymordowano oddział Henryka Flamego
„Bartka” z Podbeskidzia, poległym zapalono znicze. wicz, ambasador RP na Węgrzech Jerzy Snopek, prezes

Kluby „GP” w USA i Komitet Smoleńsko-Katyński uczest- CÖF-CÖKA dr Csizmadia László, redaktor naczelny „Ma-
niczyły we mszy św. w intencji Żołnierzy Wyklętych. Wy-
stąpił konsul generalny w  NY Adrian Kubicki, a  przed gyar Hirlap” Peter Petana. Uroczystości rozpoczną się
pomnikiem Żołnierzy Wyklętych w Amerykańskiej Często-
chowie złożono wieńce. 15  marca o  godz. 17 i  urozmaicone zostaną występami

W obchodach w Łochowie odbyła się inscenizacja śmierci por. węgierskich zespołów artystycznych. Więcej informacji
Hieronima Piotrowskiego „Jura”. Złożono wieńce pod pomni-
kiem „Jura” oraz odbył się koncert patriotyczny. W uroczysto- na stronie: www.wielkiwyjazdnawegry.pl. GP
ściach uczestniczył red. Tadeusz Płużański.
ZAPROSZENIA
Podczas uroczystości zorganizowanych przez bielańsko-
-żoliborski klub „GP” złożono kwiaty pod pomnikiem rotmi- klubowe
strza Pileckiego.
Brzozów – msza św. Ofiarom Tragedii Smoleńskiej, 10 marca
Klub „GP” Góra Śl. upamiętnił Żołnierzy Wyklętych złożeniem g. 18, brzozowska Bazylika Mniejsza. Po mszy św. przejście
biało-czerwonych kwiatów i zapaleniem zniczy na cmentarzu pod Tablicę Smoleńską i zapalenie zniczy upamiętniających
parafialnym w Górze przy nagrobku śp. Władysławy Święto- ofiary poległe pod Smoleńskiem.
rzeckiej – Żołnierza Niezłomnego, uhonorowanej odznaczeniem
Ojczyzna Swojemu Obrońcy. W uroczystości wzięli udział Sydney – msza św. w intencji ofiar tragedii smoleńskiej,
przedstawiciele miejscowych szkół. 11 kwietnia, g. 11, Sanktuarium NMP Królowej Polski
w Marayong.

Kontakt dla osób, które chcą założyć klub „GP”

FOT. ARCH. Tomasz Sakiewicz Ewa Wójcik

REDAKTOR NACZELNY „GP” BIURO KLUBÓW „GP”
e-mail: [email protected]
ul. Bracka 15, I piętro
Ryszard Kapuściński 31-005 Kraków
e-mail: [email protected]
PREZES KLUBÓW „GP” tel. (12) 422 03 08, 505 038 217
e-mail: [email protected]

WIĘCEJ INFORMACJI NA WWW.KLUBYGP.PL

KRYMINALNI { ZBRODNIA Z POWODU CHOREJ MIŁOŚCI }

Grzegorz
Broński

Motyw: zazdrość!

Zabił, bo wybrała innego
Krzysztof S. nie mógł się pogodzić, że kobieta, którą adorował, wybrała innego. Chciał się pozbyć rywala.
Dosłownie! Zaczaił się na Artura Ch. i zadał mu kilkadziesiąt ciosów nożem.

W czesnym rankiem 1 maja ITnRniZoEskCaHrWżeAniRESZCIE wspólną przyszłość, chcieli wkrótce wziąć
zeszłego roku policjanci ślub. Wieczór minął spokojnie. Po kilku
zostali wezwani do Dą- OoTpAszuJr(rpkzaszarzrapiatkłeóerpoorubuccżzowzrzhybboouawiŚnsmFKtcnaty.iy.ięea,jrce,ążhjzuJAKąrcdywozzozrsrnazayzytaianbzseustnrliotrnweoąeaajin,fsudaoaiz.GkznClanct.SiNhoiZeópe..iśroscW.–znomaiz)raty–eoaioPśocłuzmaćyolasewdiłowtwayptsisseeaoółztpwbCo.Seilbezizic..,iu. godzinach mężczyzna postanowił wracać.
brówki, malutkiej wsi koło Po dotarciu przed swój dom zaparkował
Kamienia Krajeńskiego. formacje wskazujące sprawcę zbrodni, auto i wysiadł, aby otworzyć bramę.
Zgłoszenie brzmiało bardzo poważne, która wstrząsnęła mieszkańcami Wtedy został zaatakowany przez zabójcę.
bo dzwoniący mówił o znalezieniu za- Dąbrówki. O dziwo, nikt nie słyszał krzyków, we-
krwawionych zwłok. Gdy mundurowi zwań pomocy, choć Artur Ch. musiał się
dotarli na miejsce, potwierdzili, że w spo- „Wyniki przeprowadzonych czynności bronić. Dopiero nazajutrz rano znaleziono
kojnej zazwyczaj miejscowości doszło dowodowych pozwoliły na zrekonstru- jego zwłoki. Informacja o morderstwie
do brutalnego zabójstwa. Przed jedną owanie ostatniego okresu życia pokrzyw- szybko rozniosła się po wsi. Jej miesz-
z posesji stał zaparkowany samochód, dzonego oraz ustalenie sprawcy zbrodni kańcy przychodzili i składali kondolencje
a obok otwartego auta leżało ciało mło- motywowanej m.in. przyczynami osobi- bliskim Artura Ch. Lokalne media po-
dego mężczyzny. Z ustaleniem tożsamości stymi” – stwierdziła Agnieszka Adamska- dawały, że pojawił się także mieszkający
ofiary nie było problemu –był to bowiem -Okońska z Prokuratury Okręgowej po sąsiedzku 34-letni Krzysztof S. „Głośno
właściciel pojazdu i mieszkaniec nieru- w Bydgoszczy. W tamten czwartek roz- mówił, co by zrobił mordercy, gdyby go
chomości, 31-letni Artur Ch. Lekarz poczynał się długi, majowy weekend. złapał” – relacjonował „Super Express”.
medycyny sądowej stwierdził, że nie żył Artur Ch., który na co dzień ciężko Nikt nie mógł pojąć, dlaczego Artur Ch.
od kilku godzin – do zbrodni doszło pracował i samotnie wychowywał córkę, zginął w taki sposób, nie miał przecież
późnym wieczorem poprzednia dnia, ale pojechał odwiedzić 22-letnią Agnieszkę wrogów. Tak wówczas sądziło wielu…
dopiero rano zwłoki syna znalazł jego (imię zmienione). Młoda kobieta miesz- Ale to nie był pierwszy atak na niego.
ojciec. Przyczyna śmierci? Mężczyzna kała w tej samej wsi. Byli parą, planowali Dwa dni wcześniej został dotkliwie
został w bestialski sposób zamordowany. pobity.
Sprawca nie tylko chciał zabić, ale wręcz
pastwił się nad ofiarą. Podczas sekcji Policjanci szybko zdobyli kluczowe
odkryto kilkadziesiąt ran kłutych i ciętych informacje. Po przeprowadzeniu wywia-
zadanych ostrym narzędziem, najpraw- dów wśród krewnych ofiary i mieszkańców
dopodobniej nożem. Także w szyję i klatkę Dąbrówki wytypowali głównego podej-
piersiową. rzanego. Został nim wspomniany Krzysztof
S. Jeszcze podczas weekendu został
Śledztwo wszczęła Prokuratura Re- zatrzymany. „Złożył obszerne wyjaśnie-
jonowa w Tucholi, która – przy wsparciu nia. Wykonano eksperyment procesowy
policjantów – bardzo szybko ustaliła (...), który pozwolił na odtworzenie
kluczowe fakty, m.in., co Artur Ch. zdarzenia” – mówił „Expressowi Bydgo-
robił w  ostatnich godzinach życia. skiemu” prokurator Marcin Przytarski.
Przede wszystkim jednak zdobyto in- Podejrzany przyznał się do winy.

76 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

6 mln złotych

ZMAABJEĄZTPEKIECZONY

BiażzZDldmCieeaał uzagwdnblagojd.oałbą,aattśyrętóesćdtłdeogąwuzózkądoccwckzo zszKapinyaapcr)rrinzrdoeózijaekpkweewykwnugoansaiarnodeizajwareoąnttżktdpouiyrwseofrme6ludaaei(węrtounmzoSnnzbsiwiyieil.naeenermenbejliui,iezcPkuczzoółha,!frapaoriciwpamyeełrc.łaoazycś.yicćłia

Motywem zbrodni okazała się za-

zdrość o kobietę. Krzysztof S. od

długiego czasu adorował Agnieszkę,

ale ona nie chciała mieć z nim nic

wspólnego. Mężczyzna nie mógł się

z tym pogodzić, ale zapewne liczył, że

kiedyś wybranka może zmienić zdanie.

Wszelkie jego nadzieje prysły, gdy

związała się z Arturem Ch. I to jego

Krzysztof S. zaczął winić za swoją

porażkę. Nie ukrywał złości, padały

groźby. Wówczas jednak mało kto

poważnie traktował jego słowa, bo nie

był on ani pierwszym, ani ostatnim,

który w nerwach plecie rozmaite rze-

czy. Niestety, on naprawdę zamierzał

skrzywdzić sąsiada. Bezskutecznie

szukał nawet chętnego do zabójstwa.

Gdy Arturowi Ch. skradziono tablice

rejestracyjne i dał ogłoszenie, że chciał-

Po dotarciu przed dom Więcej zarzutów by je odzyskać, Krzysztof S. postanowił
Artur Ch. zaparkował
auto i wysiadł, aby PDOODMŻEOGRADNUIE skorzystać z okazji. Nakłonił trzech
otworzyć bramę. Wtedy
został zaatakowany przez GKAtUmłwaPórnrkwziyitaseeżdyustnwesziaaryęałzlrmgoacozytonCpoCdezopfohnzzoard.biiwa.,zrżło,.zmeawieaduglSieibtaemt.yemjnremjioasze,ertgsażdpidtbcooeeoziznrsłjnctzausaoyabbżąsmwórnskjkoiaiiasaodimtrlndknwżyaaaio.om.wnTiyaełn się kolegów, aby zwabili rywala do lasu
zabójcę. O dziwo, nikt
nie słyszał krzyków, choć i pobili. Wykonali zadanie. On jednak
napadnięty musiał się
bronić. nadal uważał, że to za mało. Dlatego

tamtej nocy czekał, aż Artur Ch. wróci

do domu, i zaatakował.

Prokuratura w Tucholi zakończyła

śledztwo i skierowała akt oskarżenia

do Sądu Okręgowego w Bydgoszczy.

Krzysztofowi S., który odpowie za

zabójstwo, grozi kara dożywotniego

pozbawienia wolności. GP

RYSOWAŁ FILIPBĄK.PL

10 MARCA 2021 77

KULTURA { NAGRODY STREFY WOLNEGO SŁOWA }

Piotr

Lisiewicz

Z-CA RED. NACZELNEGO
albicla.com/PiotrLisiewicz

TAKA GALA RAZ NA 25 LAT

OD POLSKI POSTKOMUNISTYCZNEJ

DO NIEPODLEGŁEJ

Wśród wielu gal „Gazety Polskiej” ta na jej 25-lecie miała charakter jedyny w swoim rodzaju i chyba najbardziej

wzruszający. Nagrodę 25-lecia przyznaliśmy Lechowi i Jarosławowi Kaczyńskim za to, że przeprowadzili Polaków

od postkomunizmu do państwa w pełni suwerennego. – Lech Kaczyński zapłacił za to życiem. Jego geopolityka FOT. ZBYSZEK KACZMAREK/GAZETA POLSKA (2)

Gdzisiaj zaczyna odnosić triumfy – uzasadniał Tomasz Sakiewicz.
ala z 2018 roku była bardzo które powstawały w ciągu tego ćwierćwie- do państwa w pełni suwerennego. „Lech Ka-
szczególna także dlatego, że cza. Te różnice nie dla wszystkich są od czyński zapłacił za to życiem. Jego geopolityka
w najbardziej wyrazisty sposób razu dostrzegalne, a mają zupełnie fun- dzisiaj zaczyna odnosić triumfy. Sprawa Mię-
pokazywała to, czym niepodle- damentalne znaczenie. dzymorza stała się ważnym elementem polityki
nie tylko polskiej czy krajów naszego regionu,
głościowa linia „Gazety Polskiej” Tomasz Sakiewicz pisał wówczas, że to Lech lecz także Stanów Zjednoczonych” – uzasad-
niał. A dzisiaj Jarosław Kaczyński stoi na czele
różni się od linii różnych prawicowych i Jarosław Kaczyńscy całkowicie zmienili Polskę

pism, mniej lub bardziej efemerycznych, i przeprowadzili Polaków od postkomunizmu

78 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

najsilniejszej w historii proniepodległościowej większości niemożliwych. Służąc niepod ległości niepodległościowego nie zastąpiła konce-
formacji politycznej. „Rządzi, choć oczywiście i wolności, tworzyć fakty nieodwracalne, które sjonowana przez postkomunistów fasadowa
nie bez ograniczeń, silną ręką, zmieniając kraj” będą trwały także wtedy, gdy na scenie poli- prawica. – Trzeba pamiętać, że cały ten
– pisał Tomasz Sakiewicz. tycznej nie będzie już ich inspiratorów”. łańcuch dobrych wydarzeń, który doprowa-
dził do Dobrej Zmiany, nie mógłby się zacząć,
Opisując życiową drogę braci Kaczyńskich, Ale nagroda za te 25 lat dotyczyła także gdyby nie On – mówił Jarosław Kaczyński.
wspominałem wówczas o tym, co jeszcze bar- tego, za co bracia Kaczyńscy byli najbardziej I opisywał tę drogę: – Bez Jego zaangażo-
dziej widać z perspektywy roku 2021, czyli atakowani. Pewna pani reżyser mówiła wania w wolne związki zawodowe, później
dlaczego to oni stworzyli nową jakość w Europie o tym, że Jarosław Kaczyński chce wychować w ruch sierpniowy, organizowanie Solidar-
Środkowo-Wschodniej w wymiarze międzyna- nowych Polaków, odmiennych od tych, ności, gdyby nie to, że w końcu został
rodowym: „Długodystansowe myślenie, pla- którzy zamieszkiwali dotąd w III RP. I w tym pierwszym zastępcą przewodniczącego
nowanie nie na lata, lecz dziesięciolecia – to stwierdzeniu jest wiele prawdy, ale także związku, nie byłoby właściwej zmiany w ty-
najważniejsza cecha polityki rosyjskiej. Cel ono wymaga doprecyzowania. Nieprecyzyjne godniku „Solidarność”, nie powstałoby
moskiewskiej strategii to niszczenie wolności jest określenie „nowi”. Chodzi o odrodzenie Porozumienie Centrum, nie byłoby pierwszej
i wtrącanie do więzień ludzi i narodów. Zbrodnia w Polakach tradycyjnej polskości, a ściślej próby, zasadniczej zmiany kursu w Polsce,
i ludobójstwo to dla Rosji równie oczywiste – tego, co było w niej najbardziej wartościo- czyli rządu Jana Olszewskiego, którego
środki do tego celu jak przekupstwo, agentura we, co budowało polskiego ducha, polską trzeba tutaj wspomnieć. Warto walczyć,
i propaganda. Bracia Kaczyńscy dowiedli, że kulturę, polski potencjał, wreszcie – daj Bóg warto być odważnym. Lech Kaczyński pro-
w zdegradowanej przez komunizm i niewolę – polską potęgę. wadził politykę odważną i pokazał, że jest
Europie Środkowo-Wschodniej jest jeszcze ktoś to możliwe. Dzisiaj wciąż idziemy tą drogą.
inny, kto potrafi myśleć długodystansowo Dla Jarosława Kaczyńskiego gala była Kolejne lata pokazały, że walka o to, by obóz
i pracować dla celów osiągalnych, choć zdaniem okazją do przypomnienia roli śp. Lecha niepodległościowy nie został może już nie
Kaczyńskiego w tym, że polskiego obozu podmieniony, a osłabiony przez budowanie
dla niego koncesjonowanej konkurencji,
wciąż trwa.

***

W tym roku nagrody Strefy Wolnego Słowa

przyznane zostały tym, którzy kontynuują

tę drogę. Nagrodę „Gazety Polskiej” za rok

2020 otrzymały Wojska Obrony Terytorialnej.

Nagrodę im. Grzegorza I Wielkiego przy-

znawaną przez miesięcznik „Nowe Państwo”

– Julia Przyłębska, prezes Trybunału Kon-

stytucyjnego. I wreszcie tę najbardziej od-

dolną nagrodę, przyznawaną przez Kluby

„Gazety Polskiej”, otrzymał Jarosław Ka-

czyński. Gala Człowieka Roku „Gazety

Polskiej” już 15 kwietnia. GP

PARTNERZY STRATEGICZNI: PARTNERZY GŁÓWNI:

PARTNERZY:

10 MARCA 2021 79

KULTURA { AROGANCJA GWIAZD }

N iekonsekwencja? Patrząc na OSTATECZNY KRACH WIZERUNKOWY
„wpadki” najpopularniejszych
przedstawicieli kultury od
momentu wybuchu pandemii,
to jednak mało powiedziane.
Dopiero co opinię publiczną zbulwerso-
wała afera na Warszawskim Uniwersytecie
Medycznym, gdzie szczepiono na CO-
VID-19 aktorów, dziennikarzy, biznes-
menów i ich bliskich poza ustaloną
kolejnością. Teraz część świata show-
-biznesu postanowiła pokazać, gdzie ma
propagowane przez to środowisko od
miesięcy hasła „zostań w domu”, „bądź
odpowiedzialny”, a także zwykłą, ludzką
empatię. Trzeba być kompletnie odkle-
jonym od rzeczywistości, by nie zdawać
sobie sprawy, że chwalenie się w sieci
luksusowymi wczasami spotęguje w do-
bie pandemii złe nastroje. Kiedy jedni
nie mają z  czego spłacić kredytu lub
zapłacić zwykłego podatku od działal-
ności, inni proszą o pieniądze z budżetu
państwa i wylatują, jak gdyby nigdy nic,
na Zanzibar.

Do tej ostatniej grupy wypada zaliczyć
Beatę Kozidrak, której firma otrzymała
z Funduszu Wsparcia Kultury 750 tys. zł.
Niedługo potem gwiazda udała się na
wakacje na wyspy Phi Phi i wstawiła
zdjęcie z pięknej, lazurowej plaży. Pio-
senkarka kultowego zespołu Bajm praw-
dopodobnie nie czyta wszystkich komen-
tarzy na Instagramie, bo gdyby to zrobiła,
najpewniej usunęłaby konto, a tak ukryła
treści pojawiające się pod wpisem i za-
blokowała możliwość dodawania nowych.
„Ładnie tak bawić się za nasze pienią-
dze?”, „zero taktu”, „wstyd”, „z moich
podatków”, „kiedy najpierw bankrutujesz,
a potem nie” – to tylko najłagodniejszy
zestaw krytyki pod adresem Kozidrak.
Zdjęcie z Zanzibaru nie było opatrzone
żadnym innym podpisem, poza krótkim
„Hakuna matata”. Kozidrak, widząc, co
się dzieje, wydała oświadczenie, w którym
próbowała przekonać, że jej podróż nie
miała nic wspólnego z drogimi wakacjami,
ponieważ koncertowała charytatywnie
dla ubogich dzieci z Tanzanii. Jeśli tak
rzeczywiście było, to chwała jej za to,
niemniej wystarczyło zmienić kolejność
zamieszczonych zdjęć. Łatwiej byłoby

80 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

ZANZIBAR, CZYLI
BAŁTYK W PANDEMII
DLA DOTOWANYCH
CELEBRYTÓW

Gwiazdy estrady i polskiego kina otrzymały rządową pomoc z Funduszu śnie... nie marzyłam nawet, że ten rok
Wsparcia Kultury. Nie ma w tym nic dziwnego, wszak za konkretnymi
gwiazdami lub zespołami stoi cały sztab nikomu nieznanych może się zakończyć tak spektakularnie”
pracowników. Gorzej, gdy celebryci nie mają za grosz wyczucia i prosząc
o zapomogi, jednocześnie jeżdżą na drogie wakacje. – komentowała na Instagramie. Rzeczy-

wiście, cóż za fantastyczne zakończenie!

Barbara Kurdej-Szatan czy Małgorzata

Rozenek zawsze idą na całość, gdy za-

istnieje możliwość dodatkowego spie-

niężenia urlopu, czyli „ciężkiej pracy”.

Była gwiazdka TVP zachęcała wszystkich

do przestrzegania obostrzeń i siedzenia

rutynową bazą wypadową dla polskich w domach, ale przy pierwszej lepszej
celebrytów. Czy nie potrafią zapłacić
10–20 tys. zł, relaksować się w ciszy okazji wyfrunęła na… Zanzibar! Rekla-
i spokoju i nie sprawiać wrażenia, że
Grzegorz pandemia nie istnieje, a mniej zamożni mowała przy okazji wózek dla dziecka,
Wszołek mogą sobie co najwyżej pomarzyć o takich
przygodach? Nie mają doradców, którzy traktując afrykańskie dzieci jak konie
wówczas przekonać, że tłumaczenia nie podpowiedzą: „Nie jedź tam, odczekaj
należą do tych z gatunku gaszenia pożaru kilka miesięcy, dla nas lepiej, żebyś po- pociągowe, ciągnące promowany sprzęt.
wizerunkowego. opalała się nad polskim morzem, przy-
najmniej nie wyprowadzimy fanów z rów- Nie dostrzegła też nic zdrożnego w na-
Inną gwiazdą, która kompletnie zatraciła nowagi”. Nad Bałtykiem temperatura jest
społeczny słuch, jest, niestety, Justyna prawdziwą loterią, więc po zastrzyku zwaniu swojej pociechy w tamtej sytuacji
Steczkowska. Resort kultury przeznaczył finansowym należy naładować baterie
na pomoc artystce 180 tys. zł. I znowu w tropikach, prawda? „Nam wszystkim „królem”, biorąc pod uwagę powszechną
– nie o samą kwotę chodzi, bo przecież się należą jakieś środki. W momencie,
jest dzielona między współpracowników w którym wszyscy mamy pewne straty, wiedzę o kolonializmie, z którym zmagał
piosenkarki, lecz o wyczucie. Widok tań- to one się nam należą od państwa, jak
czącej z Masajami na Zanzibarze Stecz- każdemu innemu obywatelowi, obojętnie, się cały kontynent.
kowskiej w obliczu pandemii i strumienia jaki zawód wykonujemy” – tłumaczyła
środków z Funduszu Wsparcia Kultury Natalia Kukulska, gdy wicepremier Piotr Nasze celebrytki nie zrozumiały jednego.
mógł i powinien zbulwersować. Trudno Gliński zdecydował o ogromnych dota-
o jaskrawszy przykład hipokryzji – prze- cjach dla artystów. Tyle że niedługo potem Jeśli najpierw słusznie prosi się o zapo-
cież pieniądze zaoszczędzone na luksu- wokalistka postanowiła rzucić wszystko
sowym urlopie można równie dobrze i opalać się… na Zanzibarze. „Serce ro- mogi, uderza się w dramatyczne tony
zainwestować na ciężki czas pandemii.
Nawiasem mówiąc, Zanzibar staje się i padają publicznie pytania niczym słynne:

„Z czego mamy żyć, panie premierze?”,

to trzeba świecić przykładem. Tak nieod-

FOT. INSTAGRAM, @JUSTYNASTECZKOWSKA powiedzialne zachowania jak wypady za

kilkadziesiąt tysięcy złotych na wakacje

w czasie kryzysu gospodarczego i zdro-

wotnego utrudniają obronę wypłat z Fun-

duszu Wsparcia Kultury, bo potęgują

wrażenie, że te pieniądze przeznaczone

są na relaks i balangi, a nie na przeżycie.

Kiedy wreszcie środowisko artystyczne to

zrozumie i po prostu zmądrzeje? GP

10 MARCA 2021 81

ZACISZE KSIĄŻKA { NAUKA }
MELOMANA

Marcin

Powtórka z miłości Wolski

poleca

MICHEL BUSSI

„Śniłam za mocno”

MUZYKA KATASTROFY ŚWIAT KSIĄŻKI, WARSZAWA 2021 Co ciekawe, za sterami samolotu siedzi
ten sam pilot, prawie identyczna jest ob-
Nick Cave, Warren Ellis, O kazuje się, że tematyka pierw- sada pokładowa z dawno niewidzianą
CARNAGE, Goliath szych miłości przestała już przyjaciółką Florence. Ba, do Montrealu
kręcić czytelników, tym bardziej leci także popularny zespół The Cure, tyle
AVAL Recordings że pojęcie to ustępuje innym że jak wszyscy – starszy o dwie dekady.
określeniom – wczesna inicja-
Po poruszającym koncercie w pustej sali cja, seks szkolny czy zabawa z ograniczoną Ale jest jedna różnica
londyńskiego „Alexandra Palace” i wydanej odpowiedzialnością. Nic – nie ma z nimi akustyka
wspólnie z Nicholasem Lensem płyty więc dziwnego, że tuzy i początkującego gitarzy-
„Litanies”, najnowsze wydawnictwo Nicka powieści popularnej tacy sty, mężczyzny, który
Cave’a, choć przyszło niespodziewanie, jak Guilleme Musso czy wówczas wtargnął w życie
w sensie artystycznym nie jest już zasko- Michel Bussi, autor oma- młodej kobiety, a potem
czeniem. Czas katastrofy w niezwykły wianej dziś książki „Śni- równie nagle się z niego
sposób koresponduje z mrocznymi wizjami łam za mocno”, chętniej wycofał. Chcąc nie chcąc,
artysty, których płyta „CARNAGE” wydaje sięgają po emocjonalne Nathalie posuwa się swymi
się być kolejnym rozdziałem. Rozważaniom relacje „mężczyzn po śladami sprzed lat, od-
o końcu świata towarzyszy muzyka przejściach” i „kobiet z wiedza stare miejsca,
multiinstrumentalisty Warrena Ellisa, przeszłością”. Bohaterka naruszając poważnie
przyjaciela z zespołu „The Bad Seeds”. Nathalie jest stewardesą, konstrukcję swego do-
„Nigdzie już nie pojedziemy” – śpiewa dobrze po czterdziestce, tychczasowego życia.
z dziwnym spokojem Cave w melodyjnej o spokojnym, ustabili- W powieści znajdziemy
„Albuquerque”. Oby się jednak mylił. zowanym życiu. Dwie tajemnice, niebezpieczeń-
dorosłe córki, dwójka stwa, zbrodnię i odrobinę eskimoskiej
VERDI NA POCIESZENIE wnuków, od prawie ćwierć wieku ten sam magii. Czytelnik zdejmuje kolejne opako-
mąż – stolarz artysta, a jednak 12 września wania literackiego prezentu, w coraz
Ludovic Tézier, VERDI 2019 roku zdarza się coś, co teoretycznie większym napięciu szukając prawdy, która
nie powinno się zdarzyć. Grafik jej rejsów okaże się bardziej szokująca, niż mógł
Sony Classical – Montreal, Los Angeles, Dżakarta – oka- przypuszczać. I absolutnie nietypowa. GP
zuje się identyczny jak ten sprzed 20 lat.
Przy kolejnym lockdownie, zamkniętych
teatrach i salach koncertowych obfity rynek MIX
wydawniczy jest jedynym pocieszeniem dla
miłośników opery. A w nowościach fonogra- Kulturalny
ficznych, jak nigdy wcześniej, można
przebierać bez końca. Wytrąceni z planów sprawdź poznaj
koncertowych soliści, tak jak francuski baryton
Ludovic Tézier, nagrywają fenomenalne płyty. ZAPACH ŚWIEŻEGO PIENIĄDZA BIOGRAFIĘ ŚWIĘTEJ RITY
Repertuar Verdiego wysłuchamy tu w wielu
bardzo różnych odsłonach, a Tézier w towarzy- Książka „Co dzień świeży pieniądz, czyli „Święta Rita” to biografia świętej
stwie bolońskiej Orkiestry Teatro Comunale dzieje bazaru Różyckiego” to eksperyment Kościoła katolickiego – Rity z Roccapo-
pod batutą Frédérica Chaslina odnajduje w dziedzinie literatury faktu – polifoniczna reny i Cascii, najpopularniejszej
się w każdej z nich z godną podziwu lekkością. powieść dokumentalna powstała wspomożycielki w beznadziejnych
w Laboratorium Reportażu UW, której sprawach. Książka zawiera najnowsze
Przygotował multimedialną wersję można znaleźć odkrycia historyczne. Dostępna na
na www.laboratoriumreportazu.org sklep.gazetapolska.pl
Marek
82 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl
Kalinowski

SERIAL { NEOPOGAŃSKA WIZJA AMERYKI } GAZETA
POLSKA

Przemoc, Manson i politeizm Polskich widzów ucieszy rodzimy
wątek – na pogrzebie słowiańskiej
„AMERYKAŃSCY BOGOWIE” bogini, Zorzy Wieczornej, usłyszą

TWÓRCY: BRYAN FULLER, MICHAEL GREEN „Odchodzę” Haliny Jawor.  
USA, 2021

OKrzysztof Wołodźko przemocy i wszelkiego weryzmu łatwo okrutnymi pogańskimi mitologiami
 trzecim sezonie „Amerykań- przekracza tam kolejne granice. Po
skich bogów” zrobiło się gło- nudnawym drugim sezonie także fabuła przedchrześcijańskiego świata. Stany
śniej, gdy twórcy serialu wy- wciąga bardziej – choć wprowadzono
rzucili z  niego Marylina kilka politycznie poprawnych motywów, Zjednoczone w  „Amerykańskich bo-
Mansona. Kontrowersyjny właściwie nieobecnych w  książkach
amerykański muzyk, którego jeszcze i komiksach Gaimana, zafascynowanego gach” to kraj starych bogów i nowych
niedawno, także w  Polsce, za łamanie
konwenansów wychwalali liberalni technologicznych bóstw, pełen prze-
dziennikarze muzyczni, stracił rolę
w  „Amerykańskich bogach” po oskar- mocy, wszelkiego seksu i nieustannej
żeniach byłej partnerki. W serialu Ama-
zona (Prime Video) grał lidera metalowej włóczęgi. GP
kapeli, oddającej cześć Odynowi. Praw-
FOT. MAT. PRAS. dziwe życie stawia teraz przed nim
większe wyzwania.

„Amerykańscy bogowie” to produkcja
na podstawie głośnej książki Neila Ga-
imana. Twórczość tego utalentowanego
pisarza grozy ma w sobie coś z pierwot-
nego okrucieństwa braci Grimm, oczy-
wiście w wersji dla dorosłych – dostępnej
zresztą także na polskim rynku
wydawniczym.

Serial jest wizualnie coraz lepszy
z sezonu na sezon. Choć to oczywiście
popkultura po Tarantino, estetyzacja

kochaj doceń zabij to

STANISŁAWA LEMA CZŁOWIEKA ROKU „GP” I WYJEDŹ Z TEGO MIASTA

W roku, w którym świętujemy setną Na stronie czlowiekroku.niezalezna.pl Film Mariusza Wilczyńskiego „Zabij to
rocznicę urodzin Stanisława Lema, informacje o prestiżowych nagrodach i wyjedź z tego miasta” to intymna
warto sięgnąć po jego książki, filmy Strefy Wolnego Słowa. Są nimi: Czło- i zachwycająca podróż do krainy
i spektakle inspirowane twórczością wiek Roku „GP”, Nagroda im. św. wspomnień, w której czas stoi w miej-
polskiego wizjonera. Na świecie Grzegorza I Wielkiego miesięcznika scu. To jedna z najoryginalniejszych
sprzedano 40 mln jego książek. „Nowe Państwo” i Człowiek Roku i najciekawszych polskich produkcji
Szczegóły na roklema.pl Klubów „GP”. Gala 15 kwietnia. ostatnich lat.

10 MARCA 2021 83

KULTURA { SERIAL }

Krzysztof
Wołodźko

NIECH ŻYJE
KRWAWY
HEGEMON!
KAJKO
I KOKOSZ TEŻ

ZNANY KOMIKS W NETFLIKSOWEJ WERSJI

„Kajko i Kokosz” w animowanej, serialowej wersji to kino familijne z prawdziwego zdarzenia – młodszych

Nrozbawi, a starszych przeniesie do krainy dzieciństwa.wczasach”? To mój ulubiony z całej serii
a netfliksową wersję kultowego – Christa przeniósł do niego nawet dewizo- a jego żona Lubawa co i rusz planuje po-
komiksu z czasów PRL czeka- wych turystów czasów realnego socjalizmu
łem z niecierpliwością, pełen i niejedną, delikatnie wykpioną, uciążliwość wrót do mamusi. Smok Miluś nadal boi
tyleż obaw, co nadziei. Zmarły
się małych stworzeń, a woj Wit przoduje

w tym, że rymuje. Łamignat odbiera boga-

przed ponad dekadą Janusz gospodarki centralnie planowanej. I myśmy tym i daje biednym, wpadając w niejedną

Christa swoją kajko-kokoszową serią podbił to rozumieli jako dziesięciolatkowie. logiczną pułapkę zbójeckiej redystrybucji,

serca nie tylko najmłodszych czytelników Zastanawiałem się więc, co zostanie a jego żona, czarownica Jaga, udowadnia,

w latach 70. i 80. Pierwszy komiks, czyli z „Kajko i Kokosza”, gdy opowie się go że życiowa mądrość i zdrowy rozsądek

„Złote prosię” (później przemianowane na w serialowej formie współczesnym dzie- znaczą więcej niż czary-mary.

„Złoty puchar”), ukazywał się pierwotnie ciakom. Udało się nadspodziewanie dobrze, Co ciekawe, Krwawy Hegemon („niech

w „Wieczorze Wybrzeża” w latach 1972–1973. choć odradzam oglądanie tej serii na na- co Krwawy Hegemon?”) i jego zbójcerze,

Następnie przyszedł czas na „Świat Mło- prawdę dużym ekranie – ten rodzaj wizu- na czele z kapralem i Ofermą, nie tylko

dych” i „Relax”. Lata 80. to z kolei dekada alnej opowieści, z dość monotonnym, ożywiają całą opowieść – są o wiele bardziej

albumowych wydań cieszących się już pozbawionym szczegółów drugim planem, wyraziści niż główni bohaterowie, Kajko

niezmierną popularnością opowieści o dwóch trochę razi. To, co nie przeszkadzało na i Kokosz, którzy w netfliksowej wersji opo-

słowiańskich wojach, żyjących w zacnym papierze, w znacznie mniejszym obrazko- wieści sprawiają wrażenie nieco nijakich

grodzie Mirmiłowie. wym formacie, zaprezentowane na wielo- poczciwin. Każdy z dostępnych dotąd od-

Na „Kajko i Kokoszu” wychowywali się calowych telewizorach jako animacja, cinków opiera się na bęcwalstwie Krwawego

przede wszystkim dzisiejsi czterdziesto- sprawia, że widz odczuwa pewien dyskom- Hegemona, niewydarzonym lizusostwie

i pięćdziesięciolatkowie. I choć był to komiks fort. Ale same historie naprawdę się bronią: jego kaprala i tej specyficznej głupocie

raczej dla młodszych odbiorców, nie żałował obfitują w przeróżny humor, mają czytelny zbójcerza Ofermy, która każe podejrzewać

nam nie tylko slapstickowych żartów. Chri- morał. Odrobinę je nawet uwspółcześniono szyderczą mądrość schowaną za maską

sta, podobnie jak Papcio Chmiel, operował – choćby aktualizacja hasła do magicznej pucułowatego durnia.

dowcipem opartym na skojarzeniach z co- maczugi wymaga znaków specjalnych. Choć coraz rzadziej zaglądam na Net-

dziennością czasów PRL, przemieniał w żart A w nas, starszych, te historie budzą miłe fliksa, tym razem naprawdę warto. Oby FOT. MAT.PRAS.

jej nowomowę i uciążliwe biurokratyczne wspomnienia. Kasztelan Mirmił wciąż chce, cała seria nie zawiodła młodszych i star-

obyczaje. Pamiętacie Państwo komiks „Na by na jego grobie posadzono orchidee, szych widzów. GP

84 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl



HISTORIA { PRL }

„Akcji przygotowawczej do SIŁA
Kongresu Zjednoczeniowego PRZEWODNIA
towarzyszyć będzie dalsza I BRATNIA
akcja oczyszczania szeregów WSPÓŁPRACA
partyjnych od elementów obcych
i przypadkowych, które przedostały ZMIANY W KONSTYTUCJI PRL ROKU 1976
się do obu partii w okresie ich
masowego wzrostu, przy osłabieniu przygotowali ostatni akt procesu przekształ- kami. (...) Największym entuzjazmem
czujności ideologicznej i braku cania Polski w dyktaturę rządzoną przez odznaczały się krzyki na cześć Rosji i Stalina,
istotnych wymagań, jakie stawiać komunistyczną monopartię. Opisała to tak że ani na chwilę nie można było stracić
musi awangarda rewolucyjna wobec Maria Dąbrowska: „Warszawa była (bo nie uczucia, że się jest już w głębi Rosji”.
własnych swych szeregów” – tak byłoby ścisłe mówić »żyła«) pod znakiem
Bierut opisywał przygotowania do kongresu zjednoczenia PPR i PPS (prawdą Pod rządami monopartii
utworzenia nowej partii. Te słowa byłoby: kongres unicestwienia PPS). (…)
w komunistycznej nowomowie Bierut witał kongres długim przemówieniem, Czarno widziała autorka „Nocy i dni” przy-
oznaczały, że partia nie będzie co chwila przerywanym oklaskami i okrzy- szłość kraju pod rządami PZPR: „Polska
tolerować żadnej dyskusji, różnicy jest sowietyzowana, a nade wszystko – ru-
poglądów, że jedyną „prawdą”
będzie ta ogłaszana w Moskwie.
Jedynym prawdziwym słowem
w nazwie powstającej Polskiej
Zjednoczonej Partii Robotniczej
było słowo „partia”. U szczytu swej
potęgi PZPR wpisała się nawet do
konstytucji PRL.

Tomasz
Panfil

BEN IPN

Po sfałszowanym referendum z czerw-
ca 1946 roku, po sfałszowanych
wyborach ze stycznia roku 1947,
po zabiciu kilkudziesięciu i po
wsadzeniu do więzień kilkuset
tysięcy swych przeciwników, po objęciu
represjami kilku milionów Polaków, komu-
niści mieli gwarancję, że ich władza jest
pewna i niewzruszona. Na koniec 1948 roku

86 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

dowego, 22 lipca 1952 roku

PLAN GIERKA uchwalił nielegalną kon-
stytucję. Właściwie powi-
W 1975 roku Gierek nienem napisać „konsty-
doszedł do wniosku, że tucję”. Projekt nie tylko
dzierży władzę na tyle wzorowany był na kon-
mocno, a Polacy są dość

zindoktrynowani, by wyko- stytucji stalinowskiej – co
nać śmiały krok w „świetla- przyznał Bierut. Odpo-
ną przyszłość”. wiadając na protesty śro-

dowisk emigracyjnych,

powiedział on, że krytyka

konstytucji „obrazuje (…) wyjątkową wprost

obłudę i tępotę amerykańskich najmitów.

Jest bowiem rzeczą jasną, że jako kraj bu-

dującego się socjalizmu korzystamy z ol-

brzymiego dorobku kraju, w którym socjalizm

zwyciężył”. Po drugie, i gorsze, rzekomo

polską konstytucję w znacznej części napisał

Józef Stalin. Własnoręcznie naniósł on

w tekście projektu około 50 poprawek. Po

trzecie zaś, ustawa z 22 lipca nie miała cech

prawdziwych konstytucji. Najlepiej ujął to

prof. Wojciech Roszkowski, stwierdzając:

„Kształt konstytucji PRL wynikał z rosyj-

skiego rozumienia prawa jako narzędzia

w ręku absolutnej władzy, a nie zbioru po-

wszechnie obowiązujących norm precyzu-

jących zasady zachowania jednostek i grup

dla dobra ogółu”.

FOT. PAP/JANUSZ UKLEJEWSKI syfikowana w takim tempie, że nawet ja, co stwach podporządkowanych Związkowi Lata beznadziei i wiary
nie miałam złudzeń i wszystkiego tego się Sowieckiemu na mocy umowy jałtańskiej
spodziewałam, jestem przerażona”. Sowie- obowiązywać będzie jeden model ustrojowy Ludzka pamięć ma to do siebie, że ideali-
tyzacja w sposób oczywisty dotyczyła kwestii i jedna droga do komunizmu. Wybrany zuje czas młodości. Gdy jesteśmy młodzi,
ustrojowych. Rządzącym zależało na zerwa- w sfałszowanych wyborach – a więc niema- chętniej dostrzegamy jasne barwy świata,
niu ciągłości prawnej między wolną i suwe- jący mandatu legislacyjnego – sejm ustawo- bardziej marzymy, niż planujemy. W ma-
renną II Rzeczpospolitą a sowieckim pro- dawczy, czcząc nieprawdziwą rocznicę rzeniach łatwiej ignorujemy rzeczywistość,
tektoratem utworzonym w latach 1944–1948. ogłoszenia Manifestu lipcowego przez uzur- wierząc i mając nadzieję, że kiedyś będzie
Stalin zdecydował, że we wszystkich pań- patorski Polski Komitet Wyzwolenia Naro- lepiej, że lepiej być musi. W latach stali-
nowskich i gomułkowskich strasznie przy-
gnębiające było to, że coraz trudniej było
mieć nadzieję, że na horyzoncie dziejowym
nie było widać jutrzenki, że wiara w lepsze
jutro chwiała się w zderzeniu ze słowami
Gomułki „Władzy raz zdobytej nie oddamy
nigdy!”. Jakby spełniała się straszna wizja
Słowackiego z poematu „Anhelli”: „A gor-
sze jest jutro życia niż jutro śmierci. Choć
nie tak myślą ludzie podli i ludzie małego
serca”. Raz jeszcze Maria Dąbrowska: „Od
Niemców groziła Polsce zagłada biologiczna,
od Moskali – stokroć straszniejsza – du-
chowa i moralna. Jestem zrozpaczona, że
tylu Polaków okazało się podatnymi do

10 MARCA 2021 87

HISTORIA { PRL }

nikczemności”. Jednak wśród ludzi podłych byli prawie wszyscy posłowie, prawie, Pycha kroczy przed upadkiem
i nikczemnych stale pojawiali się budziciele bo znalazł się jeden sprawiedliwy – od
sumień: powstańcy poznańscy w roku 1956, głosu wstrzymał się Stanisław Stomma, Czternaście lat. Tyle czasu potrzebowali
ginący w obronie godności ludzkiej robot- poseł „Znaku”. W odwecie władze PRL komuniści, by utracić rolę „przewodniej
nicy Gdańska, Szczecina i Gdyni, wreszcie zablokowały mu możliwość kandydo- siły” w państwie socjalistycznym, stać
zapomniane dzisiaj niezwykłe w swej de- wania w następnych wyborach. się jedną z wielu partii rywalizujących
terminacji łódzkie włókniarki, które straj- o władzę w uczciwych wyborach. Towa-
kiem z lutego 1971 roku uzyskały to, co Pod partii przewodem rzysz Gomułka nie był – na szczęście dla
nie udało się walczącym na Wybrzeżu – nas – nieomylny. Ostatni sekretarz PZPR,
władza wycofała się z podwyżek. W chwilach Ponoć w zamian za poparcie na stanowisko Mieczysław Rakowski, 30 stycznia 1990 ro-
najtrudniejszych nawet ludzie przestraszeni I sekretarza PZPR, Gierek obiecał Breżnie- ku zamykając ostatni zjazd „przewodniej
i chwiejni mieli oparcie. Była nim Matka wowi, że pójdzie dalej w dziele budowy siły”, powiedział: „Szanowne Towarzyszki
Boska z Jasnej Góry, Królowa Polski, na- komunizmu w Polsce, że ograniczy rolę i Towarzysze! Chwila to szczególna.
bożeństwo do której – zwłaszcza w latach Kościoła oraz skolektywizuje rolnictwo. Przyjęliśmy uchwałę o zakończeniu dzia-
Wielkiej Nowenny poprzedzającej tysięczną Artykuł pierwszy konstytucji stalinowskiej łalności partii, która moim zdaniem (...)
rocznicę Chrztu Polski, ku wściekłości
Gomułki – dawało nadzieję wątpiącym, { Artykuł pierwszy konstytucji stalinowskiej mówił,
siłę upadającym. Jakże pięknie rozumiał że „Polska Rzeczpospolita Ludowa jest państwem
Jej rolę w dziejach polskiego Narodu Hilary demokracji ludowej”. Od 10 lutego 1976 roku PRL
Belloc, angielski historyk i poeta, który już stała się „państwem socjalistycznym”.
w  1928 roku zwrócił się do Niej
w natchnieniu:

Wspomożycielko na wpół-pokonanych mówił, że „Polska Rzeczpospolita Ludowa odegrała wielką historyczną rolę – czy
i ze złota Domie (…) jest państwem demokracji ludowej”. Od się to komuś podoba czy nie – w życiu
Przywrócisz mi męstwo i chwałę rycerza, 10 lutego 1976 roku PRL stała się „państwem narodu polskiego. Co więcej, wrosła
Boś aliant ostatni, co spełni przymierze (…). socjalistycznym”. Do artykułu 2, zawiera- w jego świadomość i dziś kończąc, że-
jącego zasadę demokracji przedstawicielskiej gnając się z nią, wcale nie uważam, że
Jeden sprawiedliwy (wybory do sejmu i rad narodowych), dodano kładziemy ją do trumny (...).  Poczekajmy
art. 2a: „Przewodnią siłą polityczną społe- jeszcze, co powie o tej partii historia”.
Tyle razy w naszych dziejach byliśmy na czeństwa w budowie socjalizmu jest Polska A potem padły słowa, na które wielu
wpół-pokonani, tyle razy powstawaliśmy. Zjednoczona Partia Robotnicza”. Dalej szły Polaków czekało latami: „Ogłaszam za-
Jednak w pierwszej połowie lat 70. wy- zapisy o współdziałaniu PZPR ze stronnic- kończenie obrad XI Zjazdu Polskiej
dawało się, że to, co nie udało się za- twami satelickimi (SD i ZSL), oraz o Froncie Zjednoczonej Partii Robotniczej. Proszę
borcom i okupantom, uda się eleganc- Jedności Narodu jako „płaszczyźnie (…) o powstanie Towarzyszek i Towarzyszy.
kiemu, obytemu w świecie pierwszemu patriotycznego zespolenia wszystkich oby- Sztandar Polskiej Zjednoczonej Partii
sekretarzowi PZPR Edwardowi Gierkowi. wateli (...) wokół żywotnych interesów” Robotniczej wyprowadzić!”.
Banany, kubańskie pomarańcze i praso- PRL. Konstytucyjnie potwierdzono zatem
wane daktyle, asygnaty na fiaty i zagra- to, co było faktem od początku, od komu- Choć partia nieboszczka formalnie spo-
niczne kontrakty skuteczniej łamały nistycznego zamachu stanu w lipcu 1944 częła w trumnie, to 45 lat jej demoralizu-
morale Polaków niż tępy zamordyzm roku: sejm i rząd są instytucjami fasadowymi, jących rządów wywarło wpływ na mentalność
Wiesława Gomułki. Odbudowa Zamku jedynie wykonującymi decyzje partii. I była Polaków. Jak się okazało, kolor czerwony
Królewskiego, sukcesy piłkarzy, siatkarzy druga prawda oczywista dla każdego Polaka z nadzwyczajną łatwością dawał się prze-
i lekkoatletów uwiarygadniały propa- nie-komunisty: Polska Ludowa to państwo farbować: dawni sekretarze wciąż są obecni
gandowy przekaz, że jesteśmy 10. potęgą niesuwerenne, a komuniści rządzą z woli w polityce, esbecy i ich donosiciele doskonale
gospodarczą świata, Polska rośnie w siłę, Kremla. Teraz również to, chociaż nie wprost, prosperują w warunkach wolnego rynku.
a ludzie żyją dostatniej. W 1975 roku zapisano w konstytucji. Dodany art. 3a Wciąż powraca natrętna myśl, czy po roku
Gierek doszedł do wniosku, że dzierży stanowił, że PRL „nawiązuje do szczytnych 1989 powstała III RP czy PRL-bis.
władzę na tyle mocno, a Polacy są dość tradycji solidarności z siłami wolności i po-
zindoktrynowani, by wykonać śmiały stępu, umacnia przyjaźń i współpracę ze Wspomożycielko na wpół-pokonanych
krok w „świetlaną przyszłość”. W lutym Związkiem Socjalistycznych Republik Ra- i ze złota Domie (...)
1976 roku pod obrady sejmu trafił pro- dzieckich (…)”. Przywrócisz mi męstwo i chwałę rycerza,
jekt zmiany konstytucji, który entuzja- Boś aliant ostatni, co spełni przymierze (...) GP
stycznie przegłosowano 10 lutego. ZA

88 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

UPWOLAECGAAMY!

sklep.gazetapolska.pl

Sklep Niepodleglego Polaka

ŚW. RITA

Święta Rita to najpopularniejsza

wspomożycielka w beznadziejnych sprawach

od wielu stuleci. Przyszła na świat

129  w średniowieczu, ale w XXI w. dorobiła się
własnego profilu na Facebooku. Zanurzona
zł*
w głębokiej modlitwie żona owianego złą
sławą awanturnika, matka równie toksycznych

SPECJALNIE dzieci, siostra zakonna, mistyczka i umiłowana 54,90  39,90 
DLA CZYTELNIKÓW oblubienica Zbawiciela. Papież Leon XIII, pełen
„GAZETY POLSKIEJ” zł zł*
podziwu, nazwał Ritę „drogocenną perłą
Umbrii”, a św. Jan Paweł II widział w niej

LEGIONY POLSKIE 1914–1918 objawienie geniuszu kobiety.

AUTORZY: ANDRZEJ NOWAK, WIESŁAW WYSOCKI, SKĄD NASZ RÓD
WIKTOR CYGAN, JAN ŻARYN, JAN JÓZEF KASPRZYK

Ekskluzywne bibliofilskie wydanie jednego 49,90  31,90  Kim jesteśmy, skąd nasz ród? Czy to
z najpiękniejszych albumów o Legionach prawda, że przed Chrztem Polski
Polskich. Zawiera ok. 2000 zdjęć, zł zł* tworzyliśmy Wielką Lechię, słowiańskie
dokumentów, map, rycin, szkiców i obrazów, imperium stające jak równy z równym z
a także ok. 600 krótkich not biograficznych. Cesarstwem Rzymskim? Przybyliśmy
Ręczna oprawa; na płóciennej okładce tu w ramach Wielkiej Wędrówki Ludów
znajduje się wypukły metalowy orzeł czy – jak chcą niektórzy – byliśmy po
legionowy, rogi książki zostały zaokrąglone, okresie lodowcowym pierwszymi
grzbiet ze skóry skórą na którym są cztery osadnikami w Europie, a reszta
zwięzy i piękne tłoczenie. narodów to przybysze i przechodnie na
naszym kontynencie?
Informacje: +48 722 111 655

nazwa odbiorcy WY D AWN I C TWO POL SK I E S P. Z O. O.

N I EZALEŻNE

U L. F I L T R O W A 6 3 / 4 3 0 2 - 0 5 6 W A R S Z A W A

nr rachunku odbiorcy

61124060031111001075165807
Polecenie przelewu / Wpłata gotówkowa
odcinek dla zleceniodawcywalutakwota

* Do ceny należy doliczyć koszt dostawy – 10 złWPPLN

Kwota słownie (wpłata gotówkowa)

Imię i nazwisko zleceniodawacy

tytułem (tytuł książki)

opłata

pieczęć, data i podpis(y) zleceniodawcy

HISTORIA { WYDARZENIA 1861 ROKU }

POGRZEB
PIĘCIU
POLEGŁYCH

Tomasz FOT. WIKIPEDIA
Łysiak

SZEF DZIAŁU HISTORIA
albicla.com/TomaszLysiak

Pięć ciał. Pięć ofiar. Pięciu Poległych. Warszawa i Polska były wstrząśnięte wydarzeniami z 27 lutego
1861 roku. Wszystko jednak miało nabrać jeszcze głębszego znaczenia w trakcie pogrzebu, który
zamienił się w wielką patriotyczną manifestację. Trwająca potem od marca żałoba narodowa stała się
symbolem i znakiem przynależności do tej części społeczeństwa polskiego, które nie mogło ścierpieć
niewoli, w jaką wtrącili Polskę zaborcy.

160. ROCZNICA ZDARZEŃ POPRZEDZAJĄCYCH WYBUCH POWSTANIA STYCZNIOWEGO

90 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

SYMBOLE 27 lutego 1861 roku na co się dzieje, jaki efekt w duszach wywołało
ulicach Warszawy rosyj- to morderstwo. Był zły na generała Zabo-
Pięć Trumien już na zawsze skie wojsko strzelało do łockiego, że ten wydał rozkaz strzelania.
miało się zapisać w polskiej bezbronnego tłumu. Od Przywołał Trepowa i kazał rozpocząć śledz-
zbiorowej pamięci jako ślad kul moskiewskich zginęło two. Tymczasem na zamek do namiestnika,
bestialstwa moskiewskiego. wtedy pięć osób: Filip Adamkiewicz – księcia Gorczakowa, udała się specjalna
Na cmentarzu rozdawano czeladnik krawiecki, Michał Arcichiewicz delegacja Polaków z arcybiskupem Fijał-
zdjęcia zabitych i kawałki – uczeń Gimnazjum Realnego, Karol kowskim na czele. W delegacji uczestniczyli
materiału zroszone ich krwią Brendel – robotnik metalowiec oraz dwóch ponadto znamienici obywatele: księża Stecki
– jako relikwie. ziemian – Marceli Paweł Karczewski i Wysocki, pisarze Kraszewski i Kenig,
i Zdzisław Rutkowski (opis wydarzeń bankierzy Kronenberg i Rosen, chirurg
w poprzednich numerach „GP”). Naza- Chałubiński, prezes kongregacji kupieckiej
jutrz, gdy Rosjanie likwidowali ślady Szlenkier oraz słynny warszawski szewc
mordu, gdy zmywano krew z bruku, śro- Hiszpański. Gdy namiestnik jął się tłuma-
dowiska polskie zastanawiały się, co robić czyć, iż nie on jest winien temu, co się
wobec takiego bezprawia. Czerwieńcy wydarzyło, ale jego podwładni, szewc
chcieli od razu za broń chwytać, inni my- Hiszpański powiedział: „Oto ja, mości
śleli o adresie do cara. Środowisko tzw. książę, szewc jestem i mam kilkunastu
Millenerów czy ludzi skupionych wokół czeladzi, ale jeśli z mego warsztatu wyjdą
Zamoyskiego i Towarzystwa Rolniczego złe buty, nikt nie zapyta, który to niezręczny
odrzucało projekt Wielopolskiego. Sfor- czeladnik towar zepsuł, ale powie: partacz
mowano inny, w którym odniesiono się Hiszpański!”. Gdy Gorczakow zagroził:
do „bolesnych” wydarzeń warszawskich „Każę bić ze wszystkich dział”, miał mu
i zawarto w nim m.in. takie zdania: „W du- odpowiedzieć arcybiskup Fijałkowski: „A ja
szy każdego mieszkańca tego kraju bije każę bić we wszystkie dzwony”. Na koniec
silne poczucie odrębnej wśród ludów delegacja złożyła adres i żądania – w tym
europejskich narodowości. Poczucia tego także możliwości dokonania godnego po-
ani czas, ani wpływ rozlicznych wypadków grzebu. Na to ostatnie, pod naciskiem,
zniszczyć ani nawet osłabić nie zdołał”; namiestnik się zgodził…
„Kraj ten, równający się niegdyś stopniem
cywilizacji z innymi krajami Europy, nie Zdjęcia Pięciu Poległych
przyjdzie do rozwinięcia swych moralnych
i materialnych zasobów tak długo, dopóki Co się działo z ciałami zabitych po strze-
zasady płynące z ducha narodu, jego tra- laninie? Jak zapisał rosyjski historyk Berg,
dycji i historii, nie będą przeprowadzone rannego Karczewskiego wsadzono najpierw
w kościele, w prawodawstwie, w wycho- do dorożki, by zawieźć do mieszkania
waniu publicznem, zgoła w całem spo- w hotelu Smoleńskim. Tam go nie przyjęto.
łecznem organizmie”. Wrócono więc pod Dom Malcza i w końcu
zaniesiono do mieszkania sióstr Kuhnke,
Każę bić we wszystkie gdzie wyzionął ducha. Były tam już zło-
dzwony! żone ciała Rutkowskiego i Brendla. Adam-
kiewicza początkowo chciano pokazać
Gdy zbierano podpisy, spierano się, dysku- namiestnikowi na Zamku, ale dorożkę
towano (Wielopolski nie spał całą noc, z ciałem kozacy zawrócili pod kolumną
Chałubiński przemawiał tak długo, że aż Zygmunta. Ostatni, najmłodszy z Pięciu
zachrypł i głos stracił), także Rosjanie go- Poległych, uczeń Michał Arcichiewicz,
rączkowo zastanawiali się, co robić. Zamek trafiony w skroń zginął na miejscu. Za-
Królewski zamieniono w twierdzę, namiest- wieziono go do mieszkania rodziców. Tłum
nik Michaił Gorczakow ściągnął tam do- postanowił przenieść ciała zabitych doro-
datkowe oddziały wojska i już z samego słych do Hotelu Europejskiego. Tak też
rana 28 lutego wysłał do cara telegram się stało. Z desek, drzwi i jakichś sprzętów
z opisem wydarzeń. Gorczakow często przygotowano prowizoryczne nosze i po-
patrzył przez zamkowe okno na plac i ulice, niesiono je nad głowami ludzi – podobnie
widział po warszawiakach i ich zachowaniu, jak w trakcie wydarzeń z Grudnia ’70, gdy

10 MARCA 2021 91

HISTORIA { WYDARZENIA 1861 ROKU }

milicja i wojsko strzelały do tłumu stocz- Aby przypilnować porządku w czasie katedralni, potem księża w komżach, za-
niowców, a zabitego „Janka Wiśniewskiego” pogrzebu, powołano do życia polską „straż konnicy w habitach. Za nimi poszła mło-
niesiono na drzwiach. obywatelską”, czyli konstabli – w więk- dzież akademicka na barkach niosąca
szości byli to studenci i uczniowie, którzy trumny: tych Pięć Trumien, które już na
Gdy ciała położono w hotelu, w pokoju na ramieniu nosili specjalną opaskę. Był zawsze miały się zapisać w polskiej zbio-
z nr 64 (narożnym, większym i służącym to niezmiernie ważny element „gry” to- rowej pamięci jako ślad bestialstwa mo-
często do specjalnych spotkań), pod bu- czonej z Moskalami, delegacja na Zamku skiewskiego. Kondukt skierował się na
dynkiem zaczął gromadzić się coraz większy uzyskała bowiem od namiestnika zgodę Powązki. Ludzi na chodnikach powstrzy-
tłum. Wkrótce zajechał także szef tajnej na samodzielne dopilnowanie spraw po- mywał łańcuch konstabli. Za czołem po-
policji, Paulucci, który nakazał śledztwo rządkowych, tak by w ogóle nie pojawiali chodu, duchownymi i trumnami szły „rzędy
i wezwał „oddział II policji sądu policji się Rosjanie. Efekt był niesamowity – tego sierot i starców, utrzymywanych przez
prostej” w Warszawie, złożony z rejenta dnia w całym mieście nie popełniono ani Towarzystwo Dobroczynności, w jednako-
oraz dwunastu obywateli mających być jednego przestępstwa, nawet drobnej wych szarych strojach, pod nadzorem sióstr
świadkami. W pomieszczeniu byli też kradzieży (!), zaś wszystko, pomimo tylu miłosierdzia, których wielkie białe czepce
żołnierze oraz medyk, który sporządził ludzi, przebiegło w idealnym porządku. widoczne były z daleka”. Potem kroczyli
niezbędne oględziny. Pojawił się także strażacy, oddział ogniowy w błyszczących
słynny ówczesny fotograf Karol Beyer, Zgromadził się tłum nieprzebrany – pod kaskach – ulubieńcy miasta. Za nimi
który robił zdjęcia Poległym, układając kościołem widać było morze głów ciągnące uczniowie wielu szkół, akademicy, Szkoła
ciała tak, by było widać rany. Poszedł też się przez ulice w głąb miasta. Zbierano Sztuk Pięknych, Instytut Agronomiczny
do domu Michała Arcichiewicza – było to datki, powstawały specjalne grupy i towa-
mieszkanie w kamienicy zwanej „Domem
Pana Andrzeja” (koło kościoła św. Krzyża). { Całe miasto szykowało się do uroczystości
Także tam, w obecności rozpaczających pogrzebowych. Już od świtu w stronę kościoła
rodziców, wykonał zdjęcie. Wszystkie te ciągnęły tłumy ludzi ubranych na czarno.
fotografie kolportowano po całym kraju
w tysiącach odbitek, a ludzie traktowali rzystwa, a na pogrzeb przybyły rozmaite – młodzi ludzie, idąc na całą szerokość
je jak relikwie. Późno w nocy z 28 lutego organizacje społeczne, przedstawiciele
na 1 marca, by nie powodować niepokojów, różnych stanów, wyznań, stowarzyszeń. ulicy, trzymali się za ręce. Dalej szły cechy
ciała Pięciu Poległych przeniesiono do Te dziesiątki tysięcy ludzi trwały w całko-
kościoła św. Krzyża. Zaczęto się szykować witym milczeniu. warszawskie z chorągwiami, robotnicy.
do pogrzebu. W tym czasie w całym mie-
ście zaczynała się żałoba – ale nie „zwykła”, Msza pogrzebowa miała wymiar niezwy- Bractwa kościołów ze świecami w rękach.
lecz natchniona, potężna, żałoba całego kle uroczysty, odprawił ją biskup sufragan
narodu, która już na stałe miała zostać Dekert „Dziecię Warszawy” (ów przydomek Wydobyto z ukrycia chorągiew z Orłem
z Polakami przez czas powstania stycz- wziął się z tego, iż do chrztu trzymał go
niowego i także po jego upadku. Szwalnie w trakcie Sejmu Czteroletniego marszałek z 1831 roku i niesiono ponad tłumem. Szły
nie nadążały z zamówieniami – tyle chciano sejmu). Chór odśpiewał Requiem Józefa
na gwałt szyć czarnych sukien. Udekoro- Stefaniego. Śpiewali najlepsi artyści ope- kobiety, dzieci, szlachta. Szli – co niezmier-
wano krepą najpierw Hotel Europejski, rowi: Dobrski, Matuszyński, Troszel…
a potem kościół i trumny. Pogrzeb miał nie istotne – przedstawiciele innych wyznań,
się odbyć 2 marca 1861 roku. Po mszy sędziwy arcybiskup Fijałkowski
otoczony tłumem duchowieństwa pobło- w tym warszawscy żydzi, a wśród nich
Warszawa płacze gosławił pięć trumien. Rozległ się płacz
zgromadzonych. Coraz głośniejszy i moc- nadrabin Beer Mayzels i dr Jastrow. Gdy
Od rana całe miasto szykowało się do niejszy, wypłynął przez drzwi kościoła
uroczystości pogrzebowych. Już od świtu i rozlał się po całym mieście. czoło konduktu dotarło na Powązki, jego
w stronę kościoła ciągnęły tłumy ludzi
ubranych na czarno. Jak zanotował Przy- Kondukt żałobny koniec nadal był na Krakowskim Przed-
borowski: „Kobiety ubrane w długie, czarne
zasłony, nadawały całości charakter smutny O godzinie 10 wrota kościoła otwarto na mieściu. Tylu ludzi żegnało Poległych. Na
i melancholijny. Sklepy prawie wszędzie oścież. Ruszył kondukt. Za arcybiskupem
pozamykano, dorożki i wozy nie pokazy- i biskupami szli odziani w fiolety kanonicy cmentarzu odbyła się dalsza część ceremo-
wały się na ulicach, domy, balkony przy-
strojono w czarne flagi, zwykle z krzyżem nii. Wygłoszono mowy. Uczniowie odśpie-
białym na środku”.
wali marsz Nideckiego. Rozdawano zdjęcia

zabitych i kawałki materiału zroszone ich

krwią – jako relikwie. Usypano pięć mogił.

Zasypano je dosłownie kwiatami i wień-

cami. Potem wracano do miasta, łykając

łzy i klnąc w duchu na Rosjan. To był po-

czątek. Do wybuchu powstania stycznio-

wego miały jeszcze upłynąć dwa lata. Ale

lawa zaczynała wrzeć. GP

92 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

NAUKA { ARCHEOLOGIA }

Jan

Przemyłski

albicla.com/JanPrzemylski

NIEZWYKŁE ZNALEZISKO NAUKOWCÓW ZNAD WISŁY

„POLSKIE PIRAMIDY”

I TAJEMNICE Z NIMI ZWIĄZANE

Blisko 150 małych pradawnych osad odkryli niedawno archeolodzy ziemi z reguły znajdowały się pojedyncze

na terenie Kujaw. Ponad 5 tys. lat temu zamieszkiwali je budowniczowie pochówki ważnych osobistości.

Tę nieznaną wielu rodakom ciekawostkę

grobowców megalitycznych, które potocznie nazywane są „polskimi przytoczyliśmy dlatego, że kilka dni temu

piramidami”. Te fascynujące konstrukcje są obiektem badań naukowców archeolodzy dokonali niesamowitego od-

krycia ściśle z nią związanego. Po szcze-

już od prawie 100 lat. gółowych, lecz nieinwazyjnych badaniach

Z apewne dla wielu z nas pierw- przeprowadzonych na Kujawach ujawniono
szym skojarzeniem do słowa
„piramidy” byłby Egipt. Z jednej blisko 150 pradawnych osad, w których
strony słusznie, bo to stamtąd
pochodzą największe i najstarsze megalityczne typu kujawskiego, a okre- życie wiedli budowniczowie polskich pi-
tego typu budowle na świecie. Jednak ilu ślenie to jest nieprzypadkowe, ponieważ
ludzi wie, że podobne konstrukcje budo- pochodzi od Kujaw, gdzie dotychczas ramid. Wioski nie były duże – w każdej
wane były także w innych zakątkach odkryto ich najwięcej. Wznoszone były
naszej planety? Pozostałości po nich w IV tysiącleciu p.n.e. Ich kształt przy- mieszkało zazwyczaj kilka rodzin. Budynki
można znaleźć m.in. w: Chinach, Peru, pominał wydłużony trójkąt, dookoła
Meksyku, Belize, Indonezji, a także we którego układano bloki kamienne. Sze- miały średnio 30–35 m2 powierzchni.
Włoszech, a nawet na Wyspach Kanaryj- rokość podstawy budowli raczej nie
skich. Co ciekawe, także Polska ma swoje przekraczała 15 metrów, z kolei długość Przeczesując ziemię, naukowcy natrafili
piramidy. Konkretnie chodzi o grobowce boków dochodziła nawet do 150 metrów.
W odróżnieniu od tych egipskich polskie m.in. na wiele szczątków kostnych nale-
konstrukcje nie były rosłe – dziś ich
wierzchołek kończyłby się na wysokości żących do krów. Były też ślady szkieletów
pierwszego piętra w bloku. Pod tonami
świń i owiec lub kóz, ale w znacznie

mniejszej ilości niż bydła. Co ciekawe,

nadal zagadką pozostaje, gdzie blisko 5 tys.

lat temu chowano zwykłych ludzi. Arche-

olodzy mają nadzieję, że planowane już

kolejne badania na tym terenie pomogą

rozwikłać tę zagwozdkę. GP

10 MARCA 2021 93

ŚRODOWISKO { DUMA JELENIA }

Jacek
Liziniewicz

albicla.com/JacekLiziniewicz

SEZON
na poroża

ZNALEZIONE W LESIE

CIEKAWOSTKI
O POROŻACH

Poroża od tysięcy NAKŁADANIE RENIFER WYJĄTKIEM
lat przydawały się
człowiekowi. Nadal W gwarze leśno-myśliwskiej nie Poroże występuje u samców jelenio-
nie brakuje amatorów mówimy o wzroście poroża, lecz o jego watych. Wyjątkiem są renifery,
ozdób wykonanych z tej nakładaniu. Jeleniowate co roku u których poroże występuje u obu płci.
specyficznej kości. nakładają nowe poroże, ale nieprawdą Co ciekawe, samce zrzucają poroże
jest, że po odrostach i rozgałęzieniu jesienią. Wychodzi więc na to, że sanie
można określić wiek zwierzęcia. Świętego Mikołaja ciągną… samice.

94 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

H istoria jelenia olbrzymiego jest co zwiększa ich elastyczność i odporność
jedną z najbardziej zagadko- na złamania, ale nadal ewolucyjnie wydaje
wych w dziejach Europy. Ten się to bez sensu. W przypadku jeleni
największy przedstawiciel je- pierwszy cykl wzrostu poroża zaczyna się

leniowatych był prawdziwym w wieku 7–8 miesięcy, a gdy byk ukończy

królem puszcz. Według naukowców, którzy pierwszy rok życia, szczyty możdżeni

raz na jakiś czas odkrywają szkielety tego przebijają skórę i zaczynają rosnąć tyki.

ssaka, miał on nawet do 2,1 me- Pierwsze poroże to dwie po-

trów wysokości w kłębie i ważył W przypadku jedyncze tyczki, a młody byk
kilkaset kilogramów. Jednak nazywa się szpicakiem. Zwykle

to, co go wyróżniało szczegól- jeleni pierwszy w marcu następuje zrzut po-

nie, to poroże, którego roz- cykl wzrostu roża. Proces ten jest wynikiem
piętość sięgała 3,5 metra, a waga poroża zaczyna zmian zachodzących w tkan-
nawet 40 kg. Według niektórych kach u  podstawy poroża.

hipotez to właśnie ten atrybut się w wieku W tkance tworzą się jamy,
przyczynił się do tego, że blisko 7–8 miesięcy. które wciąż się powiększają,
8 tys. lat temu zwierzę zniknęło i w końcu poroże się odłamuje.

z powierzchni planety. Otóż Rana, która powstaje w trakcie

przez tysiące lat naturalnej selekcji, która zrzucania poroża, szybko zarasta pokrytą

każe samicom oceniać samce po wielkości delikatnymi włoskami i bogato unaczynioną

poroża, cecha ta miała się znacznie roz- skórą, tzw. scypułem. Natychmiast w to

winąć, co doprowadziło do nakładania miejsce przekazywane są substancje mi-

Przełom lutego i marca poroży o olbrzymich rozmiarach. To z kolei neralne i następuje proces odrastania
to moment, w którym
szczególnie warto rozglądać utrudniało życie i ucieczkę przed drapież- poroża. Wraz z wiekiem i większą masą
się podczas leśnych spacerów.
Jest to bowiem okres, kiedy nikami. Koncepcja ta, choć efektowna, zwierzęta nakładają większe wieńce. Jest

samce jelenia – byki została jednak sfalsyfikowana, a naukowcy to unikalny dla ssaków przykład regene-
– zrzucają poroże. Niestety
w polskich lasach pojawiają raczej upatrują wyginięcia gatunku w in- racji tkanek.

się również bezwzględni tensywności polowań ludzi i zmieniającym Nadal jednak zastanawiające są funkcje
poszukiwacze zrzutów.
się środowisku i klimacie. tego tworu. Z pewnością ma on znaczenie
POLUB NAS
przy wyborze partnerów. Samice w rui
/GazetaPolskaPL
Zbędny rarytas? kierują się właśnie porożem w doborze

Nie zmienia to jednak faktu, że naukowcy samców. Jelenie podczas rykowiska potrafią

od lat głowią się nad tym, po co jeleniowate również zażarcie walczyć właśnie z uży-

ewolucyjnie uzbroiły się akurat w poroża. ciem poroża. Zresztą często dochodzi

Wydatek energetyczny do jego powstania do śmiertelnych starć. Sporadycznie może

wydaje się olbrzymi. Wprawdzie poroże się skończyć nawet tak, że spleceni w walce

ma mniejszą zawartość substancji mine- rywale nie są w stanie się rozplątać i giną

ralnych w porównaniu z innymi kośćmi, obaj. Inną wskazywaną przez naukowców

FOT. ADOBE STOCK/PIXABAY(2), WIKIPEDIA(3) 2 CM NA DOBĘ UKRWIONA KOŚĆ 7 PROC. WODY

Od momentu zrzucenia poroża do zakoń- Poroże jeleniowatych rośnie w mocno Jak wynika z badań opisanych przez
czenia jego wzrostu mijają ponad trzy ukrwionej okrywie skórnej zwanej Zbigniewa Jaczewskiego w „Porożu
miesiące. Podczas tych 100 dni tempo scypułem. W momencie skostnienia jeleniowatych”, poroże w ciągu roku może
wzrostu jest zdumiewające, u niektórych wykształconych tyk dochodzi do wycierania stracić nawet 7 proc. swojej pierwotnej
gatunków jeleniowatych w ciągu doby niepotrzebnej i martwej okrywy, co często masy. Kiedy ozdabia głowę jelenia, zawiera
poroże może przyrosnąć nawet o 2 cm. prowadzi do powstania krwawiących ran. wodę, po zrzuceniu ją traci.

10 MARCA 2021 95

ŚRODOWISKO

funkcją poroży może być… odśnieżanie.
Jak się okazuje, to właśnie wieniec może
ułatwić dostawanie się do znajdującego
się pod śniegiem jedzenia. Na tym nie
koniec. Poroże może być w pewnym sensie
sonarem. Naukowcy w badaniach łosi
potwierdzili, że te byki, które mają rozło-
żyste poroża, mogą lepiej słyszeć i lokali-
zować zagrożenie. To jednak nie dotyczyłoby
innych jeleniowatych.

Jak i gdzie szukać? ze sobą, o ile znajdziemy go na terenie dziemy dużą sztukę, kilkukilogramową,
Lasów Państwowych. Znalezienie nie jest to trzeba szukać w okolicy drugiej. Jeleń
Oczywiście więcej zastosowań dla poroży jednak wcale łatwą sztuką, ale można z ogromnym porożem zrzucając jedną
znalazł człowiek. Odkąd tylko zajmujemy zwiększyć swoje szanse. Przede wszystkim sztukę, często traci równowagę i  niewy-
się polowaniem na jeleniowate, przydawały trzeba wiedzieć, gdzie poruszają się jelenie. godnie mu się chodzi. Przeważnie wtedy
się nam również ich kości. To właśnie one Można chodzić po ścieżkach tych zwierząt sam próbuje urwać drugą tycę, tłukąc m.in.
służyły jako prymitywna broń, ale również i wyszukiwać przy młodnikach, gdzie o drzewa. To jednak dotyczy tych najwięk-
jako źródło surowca na ozdoby oraz wy- poroże mogłoby się zahaczyć. Jeżeli znaj- szych poroży i wcale nie jest regułą.
kończenia przedmiotów codziennego
użytku. Nadal jest to modne. To m.in.
dlatego istnieje profesja poszukiwaczy
poroża. Jest to całkiem dochodowe zajęcie,
biorąc pod uwagę, że kilogram surowca
można sprzedać za około 90 zł. Nic dziw-
nego, że pojawia się pokusa nielegalnego
zdobycia poroża. Do dramatycznych wy-
darzeń doszło ostatnio w województwie
zachodniopomorskim. „[Celowo] wypło-
szona chmara przeszło 30 jeleni weszła
na zamarznięte jezioro. Lód nie wytrzymał
i mimo ofiarnej akcji strażaków 18 zwierząt
utonęło” – relacjonują Lasy Państwowe.
Leśnicy przygotowali specjalną kampanię
informacyjną na ten temat. Monitorują
również lasy, aby nie dochodziło do pato-
logii. Jednocześnie informują, że w przy-
padku znalezienia zrzutu można go zabrać

NIE TYLKO OZDOBA RADAR ŁOSIA REKORDOWE TROFEUM

Poroże jeleniowatych przede wszystkim Poroże łosia zwane jest łopatami. Rekordowy byk został strzelony w 1978 roku.
przydaje się w czasie godów – partner- Według niektórych badaczy dzięki Oceny dokonano na Międzynarodowej
ka na ich podstawie ocenia swojego takiemu kształtowi poroża zwierzę Wystawie Łowieckiej w Nitrze w marcu
wybranka. Poza tym służy do obrony to… lepiej słyszy. Naukowcy udowod- 1980 roku, stwierdzając masę 14,16 kg
przed drapieżnikami, a także podobno nili, że łoś z porożem lepiej słyszy niż i przyznając 252 punkty CIC, co uplasowało
do… odgarniania śniegu. wierzę pozbawione tego atrybutu. go wówczas na czwartym miejscu na świecie.

96 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

może korzystnie wpływać na układ kostny, FLASHPRZYRODNICZY

MORDERCZE WALKI przyspieszać regenerację kości na przykład BOCIANY
JUŻ WRACAJĄ
Jelenie podczas rykowiska po złamaniach. Dodatkowo działa prze-
potrafią zażarcie walczyć, Cztery bociany z powiatu siedleckiego
używając poroża. Często ciwzapalnie i zmniejsza wypłukiwanie – Zbyś, Franek, Michael i Traper
dochodzi do śmiertelnych – od kilku dni przemieszczają się
starć. Sporadycznie może się wapnia. Preparaty można kupić nawet w stronę Europy. Ich migrację z miejsc
skończyć tak, że spleceni zimowania w afrykańskim rejonie Sahel,
w walce rywale nie są w stanie w Polsce. Nie wiadomo jednak, czy do koń- na pograniczu Czadu i Sudanu,
się rozplątać i giną obaj. przyrodnicy śledzą dzięki nadajnikom
ca jest to wszystko wskazane. Tak się GPS. Do celu ptaki mogą dotrzeć około
Medykament 20 marca. Zbyś, Michael, Franek
bowiem składa, że poroże jelenia służy i Traper to cztery dorosłe bociany
Poroża to nie tylko ozdoby, bowiem są z powiatu siedleckiego, którym
one również spożywane. Zwykle padają badaczom również do określania czystości w czasie czerwcowej akcji obrączko-
łupem gryzoni, które uzupełniają nim wania w 2020 roku przyrodnicy
cenne minerały, jak chociażby wapń. Za- środowiska – to w porożu odkłada się ołów z Grupy EkoLogicznej z Siedlec założyli
stosowanie kulinarne wymyślił również specjalne nadajniki GPS. Urządzenia te
człowiek. Medycyna chińska uważa, że czy fosfor zjadany z pożywieniem. Profesor systematycznie przekazują dane
ekstrakt z poroża jelenia szlachetnego na temat lokalizacji ptaków, dzięki
Zygmunt Giżejewski z Instytutu Rozrodu czemu ornitolodzy poznają dokładne
szlaki ich migracji.
Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsz-

tynie przebadał 296 poroży jeleni szla-

chetnych ze zbiorów Stacji Badawczej

PAN w Popielnie, aby sprawdzić, jak

wyglądało zanieczyszczenie środowiska

w latach 1953–2013. Otrzymane wyniki

porównał także z rezultatami analizy wy-

konanej dla czterech poroży kopalnych

reniferów z terenu Mazur, datowanych

na około 8 tys. lat przed naszą erą. Analiza

wyników wykazała zauważalne spadki

ilości ołowiu wynikające na przykład z wy-

cofania benzyny ołowiowej i pojawienia

się katalizatorów. Ale pokazała także nie-

pokojący wzrost poziomu związków arsenu,

kadmu i rtęci, wynikający z wprowadzenia

na rynek insektycydów, pestycydów, her-

bicydów czy też z emisji toksycznych gazów

przemysłowych. Wykryto również 70-krotnie

wyższe stężenie arsenu w porożach kopal-

nych reniferów, związane z wybuchem

około 11 tys. lat p.n.e. superwulkanu,

którego kaldera mieści jezioro Laacher See

w Niemczech. Niekoniecznie więc poroże

może nam wyjść na zdrowie. GP

FOT. ADOBE STOCK/PIXABAY(2), WIKIPEDIA(4) ROGACZ CO Z ŻYRAFĄ? ŻUBRY W NOWEJ
PUSZCZY
To wyzwisko wobec mężczyzn zdradzonych Przez pewien czas wypustki na głowie
przez kobiety pochodzi prawdopodobnie żyrafy uznawano za poroże. Ostatecznie Od 4 marca Puszcza Romincka ma
z czasów feudalizmu. Pan feudalny w zamian w związku z zawartością kreatyny nowych mieszkańców wagi ciężkiej.
za zgodę na spędzenie nocy poślubnej uznano to za inną kategorię ossikony Do Nadleśnictwa Gołdap (RDLP
z żoną poddanego pozwalał mu na upolowa- – guzków czaszkowych zbudowanych w Białymstoku) specjalnym transpor-
nie jelenia lub kilku jeleni ze swego lasu. ze skostniałej chrząstki, pokrytych skórą. tem z Puszczy Boreckiej przyjechały
dwie krowy z dwoma cielętami.
Przygotowania leśników do przywróce-
nia żubra w Puszczy Rominckiej trwały
kilka miesięcy. Obecnie leśnicy
z białostockiego nadleśnictwa czekają
jeszcze na pięć żubrów, tym razem
z Puszczy Knyszyńskiej.

10 MARCA 2021 97

PODRÓŻE { INDIE }

CODZIENNOŚĆ

W Nowym Delhi życie
toczy się na ulicy.
Większość zajęć tych
ludzi odbywa się
właśnie tutaj, przed
oczami reszty.

Stefan

Czerniecki

CZERNIECKI.NET

EGZOTYKA nie do (z)rozumienia

MIASTO ABSURDU

Poranny spacer po rozszalałych od hałasu uliczkach Nowego Delhi bez wątpienia zapamiętam na długo. I wcale
nie dlatego, żeby miało mi się stać tu coś złego. Nie. Było akurat dość bezpiecznie. Zapamiętam ten spacer
głównie dlatego, że ja tego miasta po prostu nie rozumiem.

Leży, odkąd doszedłem na plac. Tuż leżącego? Trzeba działać. Nachylam się nad Mam wrażenie, że jestem w tej chwili
przy wysokim krawężniku. Ze scho- głową biedaka. Dopiero teraz dostrzegam, jedynym widzem tej scenki. Reszta prze-
waną twarzą oraz z nienaturalnie że ta „nienaturalnie wygięta” ręka to plastik. chodniów pochłonięta jest codzienną pracą.
wygiętą ręką, wyglądającą na złamaną. Szturcham delikatnie sandałem. To proteza. To trzeba oddać mieszkańcom Nowego
Na głowie ma czerwony turban. Leżący mężczyzna podnosi głowę. Uff… Delhi – jednej z dzielnic indyjskiej stolicy.
Niebieska bluza. Wszystko wysmarowane Czyli jednak żyje. Przebudzony spogląda Od biedy aż piszczy, ale wszyscy coś robią.
piachem. Ten bosy mężczyzna wygląda w tej mi w twarz. Dzisiejszą noc spędził prawdo- Tuk-tukarze szukają kolejnych klientów
chwili jak pozostawiona sama sobie kukiełka podobnie na ulicy. Jak co dzień, zresztą. do przewiezienia. Rykszarze podjeżdżają
z teatru lalek. Ale gdzie podział się lalkarz? Z tą różnicą, że być może wczoraj udało na most ponad linią kolejową z przycięż-
Podchodzę bliżej: czy ten człowiek w ogóle mu się znaleźć lepszą miejscówkę, bo w oko- kawymi pasażerami. Jakiś pan przewozi
żyje? Dokoła słychać harmider typowego licy dworcowego parku. A dziś spoczął na rowerze szklane ramy: szerokie na pół
hinduskiego poranka. Klaksony, krzyki, niedaleko hałaśliwego ronda. Mężczyzna pasa jezdni. Trąbi na niego cała ulica. Mi-
przepychanki na ulicy. Tuż obok mnie ulo- szybko spostrzega, że lada moment dosięgnie jają mnie robotnicy z dziwną konstrukcją
kowana jest żółta budka z fast-foodem. Przy go pozostające póki co w cieniu słońce. drewnianego wozu. Teatr absurdu.
okienku widzę elegancko ubranego mężczyznę Odwraca ode mnie wzrok. Kilka przeturlań
spożywającego pierwsze śniadanie. Przed i po chwili ląduje pod nieodległym murkiem. W Nowym Delhi życie toczy się na ulicy.
chwilą przywiózł go tutaj młodociany ryk- Jest już bezpieczny. Tutaj pośpi jeszcze Większość zajęć tych ludzi odbywa się
szarz. Dlaczego oprócz mnie nikt nie dostrzega przynajmniej godzinę. właśnie tutaj, przed oczami reszty. Dekarz
wyrównuje deskę, unikając potrącenia

98 10 MARCA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl