PATOCELEBRYTKI

{ Podczas brukselskich targów Men Having Babies pomocy dla rodziców gejów corocznie
zainteresowane pary gejów mogły wybrać sobie kolor skóry zapewnia setkom par stypendia pieniężne
czy oczu dziecka, a także jego płeć. o wartości ponad miliona dolarów, rabaty
i bezpłatne usługi od ponad siedemdzie-
FOT. YOUTUBE jest zatem wspieranie mniejszości seksual- zapewnianiem gejom wsparcia edukacyj- sięciu dostawców. Program korzyści
nych w życiu rodzinnym i pomoc „w uzy- nego i finansowego, aby mogli osiągnąć członkowskich oferuje szeroki zakres
skaniu biologicznego rodzicielstwa”. rodzicielstwo poprzez macierzyństwo opcji poradnictwa i dostęp do ekskluzyw-
zastępcze. Doroczne konferencje, warsz- nych rabatów od ponad 50 surogatek”
Feministki przemilczają taty i seminaria internetowe zapewniają – czytamy na stronie internetowej fundacji.
problem surogacji ponad dwóm tysiącom uczestników na Dowiadujemy się też, że Men Having
całym świecie bezcenne wskazówki i do- Babies współpracuje ze stowarzyszeniami
„Międzynarodowa organizacja non-profit stęp do szerokiej gamy usług. Program rodziców LGBT, dzięki którym organizuje
Men Having Babies (MHB) zajmuje się co roku konferencje w San Francisco,
Tajpej, Chicago, na Florydzie, w Toronto,
Tel Awiwie i Brukseli.

Kobiety – najczęściej biedne – sprowa-
dzane są więc tu do roli wynajęcia macic
na okres 9 miesięcy. Fundacja opłaca także
procedury związane z dostarczeniem ko-
mórek jajowych i nasienia, a także przeloty
i hotele dla chętnych. W Brukseli targi dla
gejów odbyły się bez przeszkód, mimo że
surogacja komercyjna jest tam prawnie
zabroniona. Środowiska LGBT i feministki,
którym tak leży na sercu „piekło kobiet”,
w ogóle nie zareagowały – a przecież pro-
blem surogacji znany jest nie od dzisiaj.
Na wynajęcie swoich brzuchów decydują
się młode dziewczyny z biednych krajów:
Rosji, Ukrainy i Białorusi. Na Ukrainie
koszt „wyprodukowania” dziecka przez
surogatkę wynosi około 5 tys. euro. I tak
po żądaniach o prawo do adopcji dzieci
postępowcy wkraczają jeszcze dalej, przy-
sposabiając je za pieniądze.

Czy ktoś weryfikuje sytuację w związku
takich gejów? Fundacja nic o tym nie
wspomina. Nie trzeba dodawać, że w teorii
aby jakakolwiek para heteroseksualna
zaadoptowała dziecko, musi spełnić
szereg wymagań. Przede wszystkim za-
wrzeć związek małżeński oraz przejść
mnóstwo konsultacji i pokonać biuro-
kratyczne sito, które wiąże się z kilku-
letnim oczekiwaniem. Tymczasem w Bruk-
seli zaoferowano homoseksualistom
natychmiastowy eksperyment na naj-
młodszych za potężne pieniądze.

Maluch „na zamówienie”

– Chrześcijaństwo istnieje od tysięcy lat
i zmieniło świat na lepsze. Zawiera w sobie
prawdy nieoczywiste, ale sprawdzone.

18 LISTOPADA 2020 49

SPOŁECZEŃSTWO { ODPŁATNA SUROGACJA, CZYLI KOLEJNY ETAP REWOLUCJI LGBT }

I możliwe, że ma rację, iż pary homosek- Men Having Babies i strona internetowa wydarzenia bardziej
sualne nie powinny adoptować dzieci, bo promuje adopcje
trzon rodziny stanowi ojciec i prawdziwa dzieci wśród par przypominają broszury z ofertami wycie-
matka. Pamiętając o naukowej stronie homoseksualnych,
argumentu – rozumiem też tych, którzy ale nie „z drugiej czek wakacyjnych i katalogi z Ikei? I czy
twierdzą, że sprawdzone pary jednopłciowe ręki”, cudzych, tylko
dziecka nie tylko nie skrzywdzą, ale też „zamówionych” to, że jakaś para czegoś bardzo pragnie,
zapewnią mu lepszą przyszłość od siero- specjalnie dla danej pary.
cińcowej. Badania jasno dowodzą, że oznacza z góry, że ma prawo to dostać?
dzieciństwo „w bidulu” ma negatywny zostać rodzicami. „Obecnie surogacja obok
wpływ na życie, którego dałoby się uniknąć adopcji jest bardzo często wybierana, nie Nawet, gdy prezent okazuje się człowie-
– odpowiada na pytanie o moralne aspekty tylko przez pary nieheteronormatywne,
adopcji dzieci przez pary homoseksualne ale również takie, które nie mogą mieć kiem? – odpowiada zwolennikom nie-
zdeklarowany gej, bloger Waldemar Krysiak. potomstwa. W Polsce jest ona nielegalna”
– Men Having Babies promuje adopcje – informuje „queer”, portal dla osób LGBT. etycznych targów Krysiak. – Standardowy
dzieci wśród par homoseksualnych, ale nie W zaskakująco miałki sposób lewicowi
„z drugiej ręki”, cudzych, tylko „zamówio- aktywiści odnoszą się do oburzenia pra- argument: skoro coś jest akceptowalne
nych” specjalnie dla danej pary. Dzieci wicowych publicystów ws. handlu zarod-
urodzonych przez surogatki, czyli kobiety, kami. „(…) surogacja na świecie istnieje w kilku krajach zachodnich i coraz bardziej
które wynajmują swój brzuch dla ciąży, od dawna i ma się coraz lepiej. (…) Przecież
a gdy ta się skończy, zrzekają się swoich kobiety decydujące się zostać surogatkami popularne, to nie powinno budzić sprze-
praw rodzica na rzecz osób, które za ciążę robią to w pełni świadomie, mając za sobą
zapłaciły. Zarodek wszczepiany jest metodą wsparcie prawników i prawniczek oraz ciwu – jest dowodem na bezmyślność.
in vitro, a samo zjawisko surogatek nazywa lekarzy i lekarek” – argumentują „queerow-
się coraz częściej „rodzicielstwem zastęp- cy”. – Tak? To dlaczego podczas targów Fakt, że surogacja jest w pełni legalna
czym”. I takie „rodzicielstwo” jest coraz Men Having Babies zainteresowane pary
bardziej popularne, również wśród bogatych mogą wybrać sobie kolor skóry czy oczu w Stanach Zjednoczonych czy Wielkiej
par hetero – ocenia Krysiak. dziecka? Dlaczego materiały promocyjne
Brytanii, świadczy bardziej o kryzysie
Podwójne standardy
naszych wartości, pogubionej moralności
Kilka lat temu wybuchła medialna wrza-
wa, gdy światowa prasa rozpisywała się i końcu cywilizacji. Coś, co jeszcze 20 lat
o bliźniakach Cristiano Ronaldo, które
miała urodzić surogatka. Kariera modelki, temu zostałoby powszechnie uznane za
narzeczonej Portugalczyka – Georginy
Rodriquez – nabierała rozpędu, więc cał- skandaliczny obłęd, dziś spotyka się ze
kiem prawdopodobne, że nie chciała
wówczas zajść w ciążę. Piłkarz nigdy nie wzruszeniem ramion – dodaje.
potwierdził tych informacji, choć dzien-
nikarze wykryli, że koszt operacji wynosił W polskim Kodeksie karnym surogacja
około 10 mln euro. Na zawodnika spadła
lawina krytyki – również w Polsce – za odpłatna jest zakazana. Homoseksualiści,
to, że zamawia dzieci jak pizzę i płaci za
nie jak za towar. którzy zorganizowaliby w Warszawie targi

Gdy jednak „Wiadomości” TVP zajęły na wzór tych z Brukseli, musieliby liczyć
się w listopadzie targami Men Having
Babies, zapadła głucha cisza. Nie prze- się z poważnymi konsekwencjami. „Kto,
szkadza już surogacja za pieniądze, gdy
dotyczy środowisk LGBT, czy może o pro- w celu osiągnięcia korzyści majątkowej,
cederze opowiedziało nie to medium, które
powinno? Przerażające, że znajdują się zajmuje się organizowaniem adopcji dzieci
i w naszym kraju osoby, które bronią tar-
gów dla najbogatszych gejów, chcących wbrew przepisom ustawy, podlega karze

pozbawienia wolności od 3 miesięcy do

lat 5” – brzmi art. 211 a. – Czy istnieje

prawo do posiadania dzieci? Czy można

mieć w związku z tym prawo do posiadania

drugiego człowieka? Jesteśmy jako ludzie

wyjątkowi, zamówić można pizzę – pod-

sumowuje bloger Krysiak. GP

OGŁOSZENIE REDAKCYJNE

Pomoc dla Domu Chleba

Redakcja „Gazety Polskiej” wraz z zakonem oo. barnabitów zwraca się do
wszystkich ludzi dobrej woli z prośbą o wsparcie działalności Domu

Chleba, funkcjonującego w para ii rzymskokatolickiej oo. Barnabitów
pw. św. Antoniego Marii Zaccarii przy ul. Sobieskiego 15, który niesie pomoc

osobom ubogim i bezdomnym.

Wiemy, że jesteś dobry i hojny, dla nas i naszych podopiecznych każda złotówka jest
bezcenna, dzięki Twojej o ierze kolejny głodny się nasyci.

Wpłat można dokonywać na konto: 78 1240 6175 1111 0000 4579 7336
DOM CHLEBA PARAFIA RZYMSKOKATOLICKA
PW. ŚW. ANTONIEGO M. ZACCARII.
Więcej informacji pod adresem:

www.para iabarnabici.pl

50 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

{ KRÓTKO I NA TEMAT } FELIETON

SPRAWIEDLIWOŚĆ coraz dziwniejsze towarzystwo i układy, wresz-
cie powrót na pierwsze strony gazet w roli
DLA DWOJGA Krzysztof

Karnkowski rzecznika Nowoczesnej. W swojej partii Rabiej
W życiu rzadko możemy być świadkiem koin- przewyższał kolegów intelektualnie, a skiero-

cydencji wydarzeń przypominających wręcz wany do Komisji Weryfikacyjnej uważany był

filmową sprawiedliwość. Taką z naprawieniem za pracowitego i rzetelnego jej członka. O wszyst-

(na ile to możliwe) krzywdy i ukaraniem, choćby kim zapomniał, gdy politycznym targiem został

za inne przewiny, czarnego charakteru. W pol- zastępcą Rafała Trzaskowskiego. W ratuszu

skiej polityce podobne sytuacje zdarzają się jeszcze rzadziej, blokował wypłaty tych samych odszkodowań, które wcze-

dlatego warto odnotować, jak niemal filmowo zbiegły się śniej – w komisji – przyznał. Poza tym ograniczał się do

losy pani Magdy Brzeskiej i Pawła Rabieja. Magda Brzeska prowokowania i obrażania ludzi na Twitterze. Inne jego

zawsze była po jednej i tej samej stronie. Córka Jolanty aktywności nie były znane. Kilka dni temu na mocy nowej

Brzeskiej, zamordowanej lokatorki z ulicy Nabielaka, której ustawy Brzeska wraz z innymi osobami otrzymała zaskar-

śmierci nigdy nie wyjaśniono, a przez większość czasu nawet żane dotąd przez ratusz odszkodowania. Niewiele wcześniej

nie próbowano tego zrobić. Walcząca o pamięć matki, prawa Rabiej stracił stanowisko wiceprezydenta stolicy z powodu

lokatorskie i sprawiedliwość, wspierająca w pracach Komisję wyjazdu na urlop w trakcie sytuacji krytycznej i bez poin-

Weryfikacyjną powstałą za czasów poprzedniej kadencji formowania zwierzchnika. Chociaż tyle, bo powodów na-

sejmu. Paweł Rabiej z niejednego pieca chleb jadł. Najpierw zbierało się sporo. Ofiary, kaci i bezduszni statyści w typie

kojarzony z prawicą dziennikarz radiowej Trójki, autor Rabieja. Dobrze, że w tej układance pojawia się czasem

demaskatorskich książek o Wałęsie i Wachowskim. Później choć cień sprawiedliwości.

{ PAN JACEK DLA CIEBIE } FELIETON

CYNIZM

I DRAŃSTWO Jacek

Liziniewicz z lobby. Poznałem trochę ludzi, którzy walczą

Aby zwyciężała uczciwość, a nie cynizm

i draństwo – to hasło z tegorocznej kampanii o zakończenie futrzarskiego biznesu, których

Andrzeja Dudy zapadło mi szczególnie w pa- za to, że lubią zwierzęta, lżono, nasyłano na

mięć. Jakoś przyszło mi ono na myśl, gdy nich służby i organizowano nagonki. Nie

prezydent w czambuł potępił ustawę o ochronie wyglądali mi na cyników i drani. Ale widocz-

zwierząt. Opowiedział się więc za wszystkim tym, co miało nie się mylę. Może to, co widziałem, jest nieprawdą.

zostać poprawione przez nowe prawo. Bez niuansowania W każdym razie zgodnie z przewidywaniem prawica idzie

i jakiegokolwiek mrugnięcia okiem do ludzi, którzy są drogą nieoddawania nawet guzika. Będzie więc bronić

wrażliwi na los zwierząt. Nie mam powodów, by nie wie- psów na łańcuchach i hodowli tysięcy zwierząt na futra,

rzyć prezydentowi, i pewnie stanął on po stronie uczci- jak przedmurza chrześcijaństwa. Prowadzeni przez ludzi,

wości, a nie cynizmu oraz draństwa. Przez 6 lat zajmowania którzy zarabiają na tym pieniądze, sami zejdą na margines,

się tematem ferm futrzarskich poznałem wielu ludzi do- bo pokazując się jako impregnowani na argumentację,

tkniętych smrodem z tych „przedsiębiorstw”. Zastrasza- będą stadami wpychali młodzież w ręce lewicy. A jak już

nych. Widziałem, jak zachowuje się ten biznes. Jak psuje czerwoni zaczną rządzić, to będzie wielki lament. Myślę,

i obchodzi prawo. Nie zapomnę uśmiechu ministra z PO, że nawet większy niż to, co widzieliśmy w wykonaniu

który na pytanie, dlaczego norka amerykańska nie jest na komitetu Mateusza Kijowskiego. Tyle tylko, że wtedy nie

liście gatunków inwazyjnych, powiedział, że przegrał będzie już czego zbierać.

18 LISTOPADA 2020 51

SPOŁECZEŃSTWO { MEDIA SPOŁECZNOŚCIOWE, CENZURA, DONALD TRUMP }

52 18 LISTOPADA 2020 Grzegorz
Wierzchołowski

RED. NACZELNY
NIEZALEZNA.PL

ZAKNEBLOWANO

TRUMPA,

TERAZ CZAS

NA POLSKĘ?

NADCHODZI ERA LIBERALNEJ CENZURY

Między majem 2018 roku a październikiem 2020 roku prezydent USA
Donald Trump został aż 65 razy ocenzurowany przez Twittera (Joe Biden
ani razu), a dziś, gdy mówi o nieprawidłowościach wyborczych, telewizje
przerywają transmisje jego wystąpień. Media społecznościowe zablokowały
też i wyciszyły cykl publikacji obciążających Huntera Bidena, syna konkurenta
Trumpa. Wszystko to przy poklasku lewicowo-liberalnych mediów. Pora
uświadomić sobie, że wszystkim konserwatywnym rządom na świecie, także

w Polsce, wyrósł nowy potężny przeciwnik.

www.prenumerata.swsmedia.pl

UCISZYĆ PREZYDENTA G dy w ostatnich dniach Donald Trump pisał na Twitterze
o „znikających” kartach do głosowania i „oszustwie
Zamiast słów prezydenta USA wyborczym”, jego profil na tym serwisie społecznościo-
o wątpliwościach w kwestii wym przypominał niektóre artykuły prasowe ostatniego
wyborów w USA, na Twitterze okresu PRL, kiedy to ingerencje cenzora zaznaczano,
pojawiał się komunikat: zastępując oryginalny tekst odnośnikiem do ustawy o kontroli pu-
„Niektóre lub wszystkie treści blikacji i widowisk. Zamiast słów prezydenta USA w ramce pojawiał
zawarte w tym wpisie są się następujący komunikat: „Niektóre lub wszystkie treści zawarte
dyskusyjne i mogą wprowa- w tym wpisie są dyskusyjne i mogą wprowadzać w błąd w sprawach
dzać w błąd w sprawach wyborów lub innych obywatelskich procedur”. Użytkownikom
wyborów lub innych obywatel- Twittera uniemożliwiono również udostępnianie wpisów Trumpa.
skich procedur”.
W tym samym czasie – na tym samym Twitterze – nie tylko Joe
Biden mógł nieskrępowanie wyrażać swoje opinię na temat wyborów.
Komunistyczna Partia USA bez przeszkód określała Trumpa „faszy-
stowskim zagrożeniem” i wzywała: „Świętuj porażkę Trumpa oraz
103. rocznicę rewolucji w Rosji w 1917 r., wstępując do Partii Ko-
munistycznej. Walka trwa!”.

Zablokować Trumpa

Kilka dni temu analitycy amerykańskiego Ośrodka Badań Mediów
(Media Research Center) napisali: „Big Tech [Google, Amazon,
Facebook, Apple, Microsoft – przyp. red.] wyrządził poważną szkodę
prezydentowi Donaldowi Trumpowi w mediach społecznościowych.
Twitter i Facebook ocenzurowały konta prezydenta w mediach spo-
łecznościowych oraz konta należące do jego sztabu reelekcyjnego
co najmniej 65 razy. W przeciwieństwie do Trumpa firmy nie cen-
zurowały Joe Bidena i jego kont sztabowych. Ani razu”.

W zdecydowanej większości tych przypadków cenzury chodziło
o Twittera – ulubione narzędzie komunikacji polityków, dziennikarzy
i biznesu. Analitycy Media Research Center wskazali, że ofiarą tego
serwisu padły wpisy Trumpa dotyczące najrozmaitszych tematów:
od niebezpieczeństw, jakie prezydent wskazywał w związku z gło-
sowaniem korespondencyjnym, przez krytykę ruchu Black Lives
Matter aż po koronawirusa.

Dziś mówi się przede wszystkim o niedawnych przypadkach
ingerencji Twittera w treść wpisów Trumpa. Są one zastępo-
wane cytowanym już wyżej komunikatem o „dyskusyjnych
treściach” albo okraszane wykrzyknikiem i podpisem „Teza
o oszustwach wyborczych jest dyskusyjna”. Gdy zaś taki wpis
chce się udostępnić, pojawia się okienko z  ostrzeżeniem:
„Wspólnie zadbajmy o  rzetelność treści publikowanych na
Twitterze. Zanim to udostępnisz, dowiedz się więcej”.

Proces kneblowania Trumpa i jego sztabu rozpoczął się jednak
dużo wcześniej. Gdy w maju 2020 roku prezydent zwracał uwagę,
że głosowanie korespondencyjne może wiązać się z nieprawidło-
wościami i niesie ryzyko wypaczenia wyników wyborów, Twitter
opatrywał jego wpisy wykrzyknikiem i alertem „Sprawdź fakty
o głosowaniu korespondencyjnym”. Po kliknięciu w napis strona
kierowała zaś do miniartykułu pod wiele mówiącym tytułem:
„Teza Trumpa, że wysyłanie kart do głosowania drogą pocztową
doprowadzi do oszustw wyborczych, jest nieuzasadniona”.

W sierpniu Twitter zablokował konto sztabu Trumpa tylko dlatego,
że znalazło się tam nagranie, na którym prezydent USA twierdził

18 LISTOPADA 2020 53

SPOŁECZEŃSTWO { MEDIA SPOŁECZNOŚCIOWE, CENZURA, DONALD TRUMP }

(broniąc ponownego otwarcia szkół), iż „dzieci nie mają problemu
z koronawirusem”. Wcześniej serwis oznaczył jako „gloryfikujący
przemoc” wpis republikanina o rozruchach w Minneapolis. Trump
– stanąwszy po stronie policji – śmiał bowiem napisać: „Tam, gdzie
zaczyna się grabież, zaczyna się strzelanie”.

Jak wyciszono aferę syna Bidena Tomasz Lis był zachwycony przerwaniem konferencji prezydenta Donalda
Trumpa. Wtórowali mu inni dziennikarze z tzw. polskiego mainstreamu, m.in.
Wysiłki Twittera, by uzasadnić cenzurowanie Trumpa, od początku Katarzyna Kolenda-Zaleska z TVN.
były mało przekonujące, zwłaszcza że ofiarą zamordystycznych prak-
tyk serwisu padali też w ciągu ostatnich miesięcy liczni zwolennicy poglądy, z którymi nie sympatyzują, będą się nasilać, o ile opinia
prezydenta, członkowie jego sztabu, sprzyjające mu media, a nawet publiczna nie zorientuje się, że taka manipulacja jest zła niezależnie
jego syn. Nic nie może się jednak równać z tym, jak media społecz- od tego, jakiej strony dotyka”.
nościowe praktycznie zdusiły w zarodku temat afery Huntera Bidena
– syna konkurenta Trumpa. W połowie października należący do Konserwatywni komentatorzy podkreślali zaś, że Twitter przykłada
Ruberta Murdocha dziennik „New York Post” („NYP”), powołując całkowicie inną miarę nie tylko do lewicy i liberałów, ale i do krwa-
się na zdobyte e-maile, ujawnił, że Hunter Biden prowadził lukratywne wych dyktatorów oraz radykałów. Dla przykładu: w październiku
transakcje z największą prywatną chińską firmą energetyczną. Z jed- 2020 roku, gdy cenzurowany był Trump, najwyższy przywódca
nego z cytowanych dokumentów wynikało m.in., że pewien chiński Iranu Ali Chamenei zamieszczał w serwisie wpisy w rodzaju:
urzędnik zgodził się zapłacić młodemu Bidenowi milion dolarów „»Precz z USA« oznacza precz z Donaldem Trumpem, Johnem
zaliczki za doradztwo prawne. W innym artykule „NYP” przytaczał Boltonem i Mike’em Pompeo. Oznacza to śmierć amerykańskich
maile dowodzące, że Hunter Biden, zasiadający w zarządzie ukraiń- polityków będących obecnie u władzy. Oznacza to śmierć garstki
skiej, lecz zarejestrowanej na Cyprze firmy Burisma, przedstawił ludzi rządzących tym krajem”. Twitter nie zamieścił przy nich nawet
w 2015 roku swojego ojca Wadimowi Pożarskiemu, jednemu z wysoko ostrzegawczego wykrzyknika. Podobnie jak przy twittach na koncie
postawionych ludzi w tej spółce. Było to kilkanaście miesięcy przed terrorystycznej bojówki szyickiej Harakat Hezbollah al-Nudżaba,
tym, jak (wówczas wiceprezydent) Joe Biden zmusił poprzez szantaż
ukraińskie władze do wstrzymania śledztwa właśnie w sprawie Bu-
rismy. Materiał, który w normalnych okolicznościach przekreśliłby
szanse Joe’go Bidena w wyborach prezydenckich, został jednak ocen-
zurowany w bezprecedensowy sposób. Gdy bowiem tylko „New York
Post” umieścił kilka wpisów z linkami do swych publikacji, Twitter...
zawiesił konto gazety. Co więcej, zakazał innym użytkownikom pu-
blikowania w serwisie zdjęć e-maili ujawnionych przez „NYP” i linków
do artykułu. Ponadto zawieszono – z powodu powoływania się na
teksty w „NYP” – konto sztabu wyborczego Trumpa oraz rzeczniczki
Białego Domu Kayleigh McEnany.

Oficjalnym powodem tej cenzury było – jak wyjaśniał serwis
– oparcie artykułów gazety na źródłach pochodzących z proce-
deru hakerskiego. Tłumaczenie to jednak uznać należy za wy-
jątkowo bałamutne, bo po pierwsze, nikt nikogo nie „hackował”
(laptop, z którego pochodziły e-maile, został pozostawiony przez
Bidena w warsztacie komputerowym; sprzęt nigdy nie został
odebrany, a kopię danych wykonał właściciel zakładu). Po wtóre,
publikacje opierające się na źródłach „hakerskich” nikogo wcze-
śniej nie oburzały (na przykład Wikileaks czy Panama Papers)
– a Twitter ich nie cenzurował.

Chamenei, Putin i Erdoğan

Gdy do Twittera dołączył Facebook, radykalnie ograniczając za-
sięgi postów z artykułami na temat Bidenów, słynny dziennik biz-
nesowy „Wall Street Journal” napisał: „Partyjna ingerencja Doliny
Krzemowej jest sprzeczna z amerykańskim duchem demokracji, fair
play i pierwszej poprawki do Konstytucji. (...) Coraz bardziej nie-
uczciwe oraz agresywne ataki wielkich firm technologicznych na

54 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

{ Transmisje z konferencji prasowych Trumpa i jego współpracowników – poświęcone możliwym
oszustwom wyborczym – były przerywane przez czołowe telewizje w USA.

pełnych nienawiści do „syjonistycznych imperialistów” i „amery- Co to oznacza dla polskiego świata polityki i mediów? Za-
kańskich terrorystów”. To samo dotyczy wpisów cytowanej już
Amerykańskiej Partii Komunistycznej czy choćby jednego z liderów pewne to, że wkrótce – wcześniej niż się spodziewamy – Twitter
ruchu Black Lives Matter Shauna Kinga, który nawoływał na
Twitterze do zniszczenia wszystkich posągów, witraży i fresków ocenzuruje jeden i drugi wpis prezydenta bądź premiera RP,
przedstawiających „białego Jezusa”.
a medialna większość temu przyklaśnie. Że niewygodne ar-
Nadto Twitter od lat aktywnie współpracuje z autorytarnymi reżi-
mami walczącymi z wolnością słowa. W 2014 roku okazało się, że tykuły dotyczące na przykład interesów polityków KO nie
portal uniemożliwiał oglądanie na terenie tego kraju wpisów, które
uznawane były przez Islamabad za „bluźniercze” i „nieetyczne”. tylko będą pomijane milczeniem lub atakowane, lecz także
W tym samym roku wyszło na jaw, że w Rosji nie można oglądać
proukraińskich twittów pochodzących z konta Prawego Sektora – „wypychane” z internetu przez blokowanie w serwisach spo-
oczywiście pod pretekstem walki z „faszyzmem” i z „łamaniem
rosyjskiego prawa”. Decyzja o cenzurze antyputinowskich treści łecznościowych. Wreszcie – że przerywanie transmisji lub
podjęta została po tym, jak Moskwa zagroziła Twitterowi blokadą
całego serwisu. Do podobnych sytuacji od lat dochodzi w Turcji, tyle całkowite ignorowanie konferencji „populistów” (nawet jeśli
że tam na życzenie Erdoğana blokowane są opozycyjne konta wy-
tykające reżimowi korupcję. są oni głowami państw) przerodzi się w zwyczaj, a proceder

Nadchodzi nowa „normalność” zawieszania kont konserwatywnych publicystów – już teraz

Niestety, do Twittera, który niedawno zablokował konta i rządu coraz powszechniejszy – stanie się normą. Im wcześniej się
węgierskiego (bez podania powodu), i arcybiskupa Pragi Domi-
nika Duki (prawdopodobnie za udostępnienie w serwisie artykułu na tę nową medialną „normalność” przygotujemy i przed nią
o nominowaniu przez Trumpa do Sądu Najwyższego USA kato-
liczki Amy Coney Barrett), dołączyły w ostatnim czasie tradycyjne zabezpieczamy, tym większe szanse, że ominie nas szok, ja-
amerykańskie media. Transmisje z konferencji prasowych Trumpa
i jego współpracowników – poświęcone możliwym oszustwom kiego nie zdołał uniknąć nawet ktoś tak potężny jak prezydent
wyborczym – były przerywane przez czołowe telewizje w USA,
a dziennikarze wręcz chełpili się swoim zachowaniem. Stanów Zjednoczonych. GP

Takie praktyki doczekały się poklasku wśród liberalno-lewicowych KONDOLENCJE
dziennikarzy na całym świecie, także w Polsce. Bartosz Węglarczyk
z Onetu nazwał tę telewizyjną cenzurę „wielką chwilą dziennikar- Z głębokim smutkiem i żalem zawiadamiamy
stwa”, Grzegorz Rzeczkowski z postkomunistycznej „Polityki” o śmierci naszego Drogiego Kolegi
stwierdził, że „tak właśnie się powinno robić”, a Tomasz Lis z en-
tuzjazmem uznał, iż „tak wygląda dziennikarstwo bez mizdrzenia Przewodniczącego Klubu Gazety Polskiej
się do władzy”. Wtórowali im m.in. Katarzyna Kolenda-Zaleska w Białej Podlaskiej
z TVN, Jarosław Kuźniar, Jacek Nizinkiewicz z „Rzeczpospolitej”,
Łukasz Rogojsz z Gazeta.pl czy Paweł Żuchowski z RMF FM. Ten ŚP
ostatni orzekł: „Kłamstwo należy nazywać kłamstwem. To, co
wczoraj zrobili dziennikarze wielu stacji w USA, to przejaw odpo- WOJCIECHA
wiedzialności”. Doszło więc do bezprecedensowej sytuacji: „libe- ŁOCHEŃSKIEGO
ralne” media, wyrzekając się zadania obiektywnego relacjonowania,
zbierania informacji i dociekania prawdy, nadały sobie status sądu VEL OCHNIO
orzekającego o prawdziwości lub fałszywości słów wypowiadanych
przez osoby publiczne (oczywiście dotyczy to tylko wybranych Był cenionym, wieloletnim nauczycielem historii,
osób, przede wszystkim z szeroko pojmowanej prawicy). geografii i wiedzy o społeczeństwie.

Wyrazy szczerego współczucia i słowa otuchy
dla całej rodziny

Składa Ryszard Kapuściński, prezes Klubów „Gazety Polskiej”
Ewa Wójcik prezes Fundacji Klubów „Gazety Polskiej”
i Członkowie Klubów „Gazety Polskiej”

18 LISTOPADA 2020 55

ŚWIAT { WYBORY W USA, FAŁSZERSTWA, DONALD TRUMP, JOE BIDEN }

Maciej

Kożuszek

SZEF DZIAŁU ŚWIAT

TRUMP NA WOJNIE
Z SYSTEMEM

WALKA O DRUGĄ KADENCJĘ

Powiedzieć, że Donald Trump ma pod górkę w walce o udowodnienie, że to on wygrał wybory 3 listopada, to nic

nie powiedzieć. Media ogłosiły prezydentem-elektem Joego Bidena i są gotowe walczyć z każdym, kto wobec ich

Jwerdyktu ma jakiekolwiek wątpliwości.kiemu, co jest przyzwoite na świecie. wspólnego z rzeczywistością. By być pre-
eśli już przed wyborami wizja tego, Druga wizja – wybijająca się czasem zydentem-elektem, jak sama nazwa wska-
jak w oczach danego obywatela w mediach sprzyjających Trumpowi i wśród zuje, Joe Biden musi zostać wybrany przez
wygląda Ameryka, zależała od jego jego zwolenników – składa się z ciągów Kolegium Elektorów. Aby odwrócić wynik
źródeł informacji, to sytuacja po- wyborów, Donald Trump będzie musiał
udowodnić fałszerstwo przed sądem, a nie
wyborcza tylko pogłębiła ten stan liczb, które mają świadczyć o „wielkim przekonać do niego swoich zwolenników
na Twitterze.
rzeczy. W jednej wizji – mediów mainstre- wyborczym przekręcie”. W Pensylwanii
Komu ufać?
amowych – mamy prezydenta elekta, który system informatyczny naliczył 220 tys.
Jeśli za kilka lat jakiś badacz będzie starał
bez problemu wygrał w pełni uczciwe głosów oddanych na Trumpa Bidenowi, się odnaleźć przyczyny wielkiego kryzysu

wybory, a jedynym problemem jest ustę- w Michigan tysiące głosów oddanych na

pujący prezydent i jego zwolennicy, którzy Bidena liczono po kilka razy, w Nevadzie

nie chcą uznać porażki, zagrażając tym głosowały tysiące ludzi, którzy już dawno

samym demokracji, rozumowi i wszyst- nie żyją, itd. Obie wizje nie mają wiele

56 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

FOT. CHRIS KLEPONIS/POOL/PAP CZAS TYKA wiekiem ma znaczenie”. Z drugiej strony kretnych śledztw falsyfikujących poszcze-
stacja i jej dziennikarze zupełnie poważnie gólne twierdzenia dotyczące fałszerstw,
Oficjalne zatwierdzenie utrzymują, że ich relacje są bezstronne, a takich tekstów nie brakuje.
wyników przez władze obie strony politycznego sporu mogą liczyć
stanowe to już tylko na równe traktowanie i nie ma większego Szanse Trumpa
kwestia dni. W Georgii afrontu niż zarzucić im, że jest inaczej.
ma odbyć się 20 listopada, Fakt istnienia tego zwartego, medialnego
w Pensylwanii i Michigan „Wszystko jest w porządku. Nie ma naj- kordonu jest też problemem dla ekipy
23, a w Arizonie 30. mniejszych dowodów na fałszerstwa Donalda Trumpa. Zdecydowana większość
i nieprawidłowości wyborcze” – ta mantra, dobrze opłacanych dziennikarzy śledczych,
zaufania do podstawowych instytucji de- powtarzana do znudzenia we wszystkich którzy są w stanie porządnie wgryźć się
mokratycznych, z którym aktualnie boryka mainstreamowych mediach, była gotowa w temat, pracuje dla mediów niesprzyja-
się Ameryka, to nie będzie mógł pominąć na długo przed wyborami, a po nocy z 3 na jących jednoznacznie Trumpowi. Można
roli, jaką w tym kryzysie odegrały main- 4 listopada tylko nabrała mocy. „New York pokusić się nawet o stwierdzenie, że gdyby
streamowe media. Oglądając na przykład Times” na pierwszej stronie triumfalnie fałszerstw i nieprawidłowości szukano
CNN, nie można było wyjść z podziwu ogłosił: „Nie było fałszerstw”. Tę jedno- z takim samym zapałem jak dowodów na
dla poziomu schizofrenicznych sprzecz- znaczną deklarację oparto na rozmowach tzw. rosyjską ingerencję w 2016 roku, to
ności zawartych w przekazie tej stacji. z osobami odpowiedzialnymi za organizację nie ma wątpliwości, że już dziś by je od-
Z jednej strony wiadomość o tym, że wyborów w poszczególnych stanach. naleziono. Sytuacja jest jednak inna, a to
według mediów wygrał Joe Biden, dzien- Oczywiście nikomu nie przyszło do głowy, z kolei powoduje, że sam Trump, jego
nikarz Don Lemon i komentator Van Jones aby zapytać, czy osoby odpowiadające za rodzina, a nawet zespół jego prawników
przyjęli zanosząc się płaczem. Ten pierwszy to, by fałszerstw nie było i wszystko prze- co chwilę zaliczają wpadki i potknięcia,
stwierdził nawet, że „nie dba o to, czy ktoś biegało bez zarzutu, powinny być sędziami podając informacje nie do końca spraw-
zarzuci mu stronniczość”. Drugi, boha- we własnej sprawie. Ale taką właśnie dzone lub wprost fałszywe.
tersko przezwyciężając atak hiperwenty- strategię przyjęły media. Zamiast uznać,
lacji, powiedział, że zwycięstwo Joego że wyjaśnienie wszystkich wątpliwości Z wielu buńczucznych deklaracji, ogła-
Bidena pokazuje, iż „bycie dobrym czło- i nieprawidłowości będzie służyło odzy- szanych na konferencjach prasowych,
skaniu przez Amerykanów zaufania do prawnicy Trumpa wycofują się potem
procesu wyborczego, media zdecydowały rakiem w sądach. W Pensylwanii, gdzie
się otoczyć wybory niemal policyjnym sztab Trumpa utrzymywał, że nie dopusz-
kordonem i wystawić wielki znak „Nie ma czono obserwatorów z jego ramienia do
na co patrzeć”. miejsc, gdzie liczono głosy, prawnik re-
prezentujący prezydenta przyciskany przez
Nie ma też najmniejszych wątpliwości sędziego w końcu przyznał, że w pomiesz-
co do tego, że giganci z Doliny Krzemowej czeniu znajdowała się „niezerowa liczba”
postawili na Bidena. Twitter i Facebook takich obserwatorów. W Nevadzie prawnicy
jeszcze przed wyborami powstrzymały Trumpa twierdzili, że w wyborach zagło-
rozpowszechnianie na ich platformach sowało 3000 osób, które nie mieszkają
artykułu „The New York Post” o ciemnych już na terenie stanu. Gdy okazało się, że
interesach rodziny Bidenów na Ukrainie kilkaset nazwisk znajdujących się na liście
i w Chinach. Teraz Twitter do każdego to wojskowi odbywający służbę za granicą,
tweeta, który wskazuje na nieprawidło- którzy mają pełne prawo do głosowania
wości wyborcze, dodaje ostrzeżenie: „To w Nevadzie, nie zdecydowano się na
twierdzenie na temat wyborów może być umieszczenie tej sprawy w którymkolwiek
kwestionowane”. Co ciekawe, po kliknięciu z pozwów. Inny zarzut, dotyczący zmar-
na link z ostrzeżeniem zostajemy przekie- łych osób oddających głosy w Nevadzie,
rowani do tego samego tekstu, który był spotkał podobny los: prawnicy Trumpa
tam miesiące przed wyborami, a teraz mówili o nim na konferencji, ale w pozwie
został kosmetycznie zaktualizowany. Tekst go nie zawarli.
zapewnia nas, że „jak donoszą AP i Reu-
ters, głosowanie korespondencyjne jest To wszystko nie oznacza oczywiście, że
bezpieczne”, a „przypadki fałszerstw są twarde dowody na wyborcze manipulacje
niezwykle rzadkie”. Platforma nie wyko- i nieprawidłowości nie istnieją, a to, kto
nała więc nawet wysiłku, by jej linki będzie następnym prezydentem USA, jest
z ostrzeżeniami odwoływały się do kon- już rozstrzygnięte. Trump może z dużym
prawdopodobieństwem zakładać, że Sąd

18 LISTOPADA 2020 57

ŚWIAT { WYBORY W USA, FAŁSZERSTWA, DONALD TRUMP, JOE BIDEN }

FOT. JIM LO SCALZO/PAP

Oto wizja mediów mainstreamowych – mamy prezydenta elekta, który bez problemu wygrał w pełni uczciwe wybory.

Najwyższy USA wyda korzystną dla niego stanowej legislatywy. Ekipa Trumpa może prezydent potrzebuje jeszcze co najmniej
decyzję w sprawie tzw. opóźnionych kart
w Pensylwanii (chodzi o głosy korespon- mieć nadzieję, że daje to szansę na otwar- dwóch stanów, by osiągnąć przewagę w gło-
dencyjne, które dotarły do komisji wybor-
czych po zamknięciu lokali 3 listopada). cie nowego frontu walki, w którym spór sach elektorskich. Potrzebowałby więc na
Według szacunków, tych głosów jest około
10 tysięcy. Nawet zakładając, że wszystkie nie dotyczyłby już udowad- przykład wygrać ponowne
były oddane na Bidena i wszystkie zostały
policzone (co do tego nikt nie ma pewno- niania fałszerstw i nieprawi- Z wielu liczenie głosów w Georgii i szu-
ści), to i tak to niewystarczająca liczba,
by dać Trumpowi zwycięstwo w stanie. dłowości, ale opierałby się na kać odwrócenia wyniku w Ari-
Wątpliwości prawnych jest jednak więcej.
Sąd Wspólnoty Pensylwanii wydał korzystny argumencie prawnym, zgodnie buńczucznych zonie, Nevadzie lub Wisconsin.
dla Trumpa wyrok unieważniający decyzję
Sekretarz Stanu Katy Bookcvar, która z którym wybory były orga- deklaracji W skutecznym wygraniu tych
przedłużyła termin weryfikacji tożsamości nizowane z przekroczeniem ogłaszanych na wszystkich bitew ogranicze-
przez wyborców o trzy dni. Ten wyrok uprawnień przez osoby za to konferencjach niem jest nie tylko liczba do-
może zostać jeszcze zmieniony przez Sąd odpowiedzialne. wodów, które trzeba zgromadzić,
Najwyższy Pensylwanii, poza tym dotyczy prasowych ale także czas. Certyfikacja,
stosunkowo niewielkiej liczby głosów, ale Jednak nawet w najbardziej prawnicy czyli oficjalne zatwierdzenie
stwarza istotny precedens. Sąd określił optymistycznym wariancie, na

przykład w sytuacji, w której Trumpa wyników przez władze stano-

wniosek prawników Trumpa wycofują się we, to już kwestia dni. W Geo-

o unieważnienie 700 tys. głosów potem rakiem rgii ma odbyć się 20 listopada,
w Pittsburghu i Filadelfii obroni w sądach. w Pensylwanii i Michigan
się w sądzie, na drodze do 23, a w Arizonie 30. Można

drugiej kadencji pozostają istot- zakładać oczywiście, że te

ne przeszkody. Mówiąc w skrócie: Trump terminy mogą zostać przesunięte, ale wów-

musi dostarczyć dowodów: tyle, ile potrze- czas i tak ograniczeniem nie do ruszenia

bowiem jasno, że Bookcvar, jako przed- buje, tam, gdzie ich potrzebuje, a w dodatku pozostają dwie daty: 14 grudnia i 20 stycz-
stawicielka władzy wykonawczej, przekro- w krótkim czasie, który mu na to pozostał.
czyła swoje uprawnienia, zmieniając prawo Nawet przeciągnięcie na swoją stronę Pen- nia, czyli odpowiednio: głosowanie w Ko-
wyborcze, co jest wyłączną kompetencją sylwanii będzie oznaczało, że aktualny
legium Elektorskim i ceremonia inauguracji

nowego prezydenta. GP

58 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

FELIETON { WIDZIANE Z BRUKSELI }

Ryszard

Czarnecki

NIEMCY INACZEJ,

CZYLI ROZUM BEETHOVENA, SZYBA GLUCKA,

HUMOR BRAHMSA I SOPRAN THOMASA MANNA
U ważamy, że Niemcy nie mają poczucia humoru.
Ba, często sami Niemcy tak uważają. Ba, nieraz
sami Niemcy dostarczają nam silnych argumen-
tów na ową tezę. Ba, mówi się o ciężkim nie-
mieckim poczuciu humoru, w przeciwieństwie

do lekkiego francuskiego, ironicznego angielskiego i rubasz-

nego naszego polskiego, sarmackiego. Pewnie coś w tym jest.

Pytanie tylko, jak duże „coś”?

Proponuję zatem zerknąć może nie tyle na niemieckie

dowcipy – tej próby pewnie bym nie zdzierżył – ale do nie-

mieckich anegdot, czyli tego, co zdaniem naszych zachodnich

sąsiadów zdarzyć się miało naprawdę.

Ludwig van Beethoven, muzyk genialny, ale też człek zja-

dliwy, otrzymał od Johanna, jednego ze swoich dwóch braci,

list wkrótce po tym, jak braciszek wszedł w posiadanie nie-

małej posiadłości ziemskiej. Ów list podpisał on z niewątpliwą

dumą następująco: „Johann van Beethoven, właściciel dóbr”. { Mann dostał od niej jej zdjęcie z podpisem
Kompozytor wysłał list z gratulacjami, podpisując go: „Lu- „A.N. – pisarka”. Pisarz wysłał jej swoje
dwig van Beethoven, właściciel rozumu”... z podpisem: „T. Mann – sopran”.

Inny kompozytor oper i baletów, Christoph Willibald
von Gluck, na gościnnych występach w Paryżu niechcący
stłukł szybę wystawową. Wszedł do sklepu, poprosił

o oszacowanie straty. Gdy usłyszał, że wynosi to 2,5 fran-

ka, dał banknot pięciofrankowy (to były szczęśliwe czasy, A teraz, ponieważ koniec wieńczy dzieło – opowieść

kiedy Galia nie była w strefie euro). Właściciel sklepu również o niemieckiej muzyczce, która jednak, poza

nie miał jednak reszty i chciał wyjść do sąsiada, by roz- inicjałami, pozostała dla potomnych anonimowa. Otóż

mienić banknot. Gluck zatrzymał go jednak: „Nie warto Tomasz Mann, niemiecki pisarz, autor „Czarodziejskiej

się trudzić. Zaraz to wyrównamy”. Następnie wyszedł góry” oraz mądrej sentencji, iż „Nie ma nie-polityki.

ze sklepu i… stłukł drugą szybę. Niektórzy mówią, że to Wszystko jest polityką”, spędził kiedyś wieczór w towa-

zachowanie typowe dla naszych sąsiadów… rzystwie śpiewaków operowych. Obok niego siedziała

Pozostając w kręgu muzyki, proponuję teraz – jako były sopranistka, która zamęczała go informacjami, jakie to

perkusista – historię z udziałem innego wielkiego kom- wiersze i opowiadania sama pisze. Przed zakończeniem RYS. MIROSŁAW ANDRZEJEWSKI

pozytora, Johannesa Brahmsa. Kiedyś spacerował z przy- kolacji Mann dostał od niej jej zdjęcie z podpisem „A.N.

jacielem. Zatrzymali się przed domem muzyka. Przyjaciel – pisarka”. Nazajutrz pisarz wysłał jej swoją fotografię

powiedział: „Tutaj po twojej śmierci zostanie umieszczona z podpisem: „T. Mann – sopran”.

tablica…”. Brahms gwałtownie przerwał: „A jakże, a jak- Być może część z Państwa po raz pierwszy szczerze się

że. Z napisem: mieszkanie do wynajęcia”. uśmiechnęła z powodu Niemców. Cóż, dobre i to… GP

18 LISTOPADA 2020 59

ŚWIAT { JAN PAWEŁ II, ATAKI, MANIPULACJE }

WALKA JANA PAWŁA II
ZE WSTRZĄSAJĄCĄ
ZBRODNIĄ PEDOFILII

WBREW KŁAMSTWOM MEDIÓW TO ON PIERWSZY ZMIERZYŁ SIĘ Z TYM ZJAWISKIEM

Jan Paweł II był pierwszym papieżem, który zmierzył się ze zjawiskiem
pedofilii w Kościele, i pierwszym, który zaostrzył prawodawstwo kościelne
w tej kwestii. Machina propagandowa wymierzona w papieża, pełna hejtu
i haseł nierzadko rodem z kloaki, nie liczy się z faktami, kłamliwie uznając
Jana Pawła II za obrońcę pedofilów.

Grzegorz Polak Nagonka na papieża odbywa się przy dość
biernej postawie katolików, którzy jakby
Ś rodowiska lewicowe, liberalne, nie zdawali sobie sprawy, że utrwalenie
proaborcyjne i antykatolickie do- w świadomości społecznej, zwłaszcza wśród
magają się „dekanonizacji” Jana młodych, stereotypu papieża biernego wobec
Pawła II, „odjaniepawlenia” Ko- haniebnego zjawiska pedofilii może w znacz-
ścioła, za to, że – ich zdaniem – nym stopniu zaważyć na dalszej recepcji
papież tuszował pedofilię. W mediach nauczania Jana Pawła II w Polsce.
społecznościowych i w prasie mainstre-
amowej odbywa się sąd nad papieżem. Owszem, ukazało się sporo wartościo-
Wyrok za każdym razem jest ten sam: wi- wych publikacji, ale jest ich stanowczo za
nien! „Wina Jana Pawła II w tuszowaniu mało. Potrzebne są choćby po to, żeby dać
pedofilii jest bezsporna” – orzeka po uka- odpór stronie przeciwnej. Jeżeli nawet nie
zaniu się raportu w sprawie byłego kardynała dostarczą argumentów, żeby przekonać
Theodore`a McCarricka eksjezuita, który adwersarzy – bo to w zacietrzewieniu
w emitowanym dzień wcześniej reportażu krytyków papieża jest niemożliwe – to
„Don Stanislao” udzielał wywiadu na tle przynajmniej pomogą katolikom oprzeć
tęczowej flagi. Tylko że z raportu wcale nie się wrogiej propagandzie.
wynika, iż papież bagatelizował pedofilię,
lecz że jako osoba – być może nadmiernie Jest rzeczą nie do pomyślenia, żeby Jan
– ufająca ludziom, został oszukany przez Paweł II, człowiek o niezwykłej wrażliwości
perfidnego, cynicznego gracza, jakim był na ludzką krzywdę, człowiek, który z taką
amerykański biskup. miłością odnosił się do dzieci i walczył ze
wszelkimi formami niesprawiedliwości
Oskarżony nie może się bronić, bo nie wobec nich, mógł pobłażać największej
żyje, a ten, który mógłby go wziąć w obronę zbrodni dokonywanej na najmłodszych.
niejako ex officio, czyli sekretarz papieski
kard. Stanisław Dziwisz, sam musi odpierać „Byłoby lepiej kamień młyński
oskarżenia o tuszowanie pedofilii i bloko- zawiesić u szyi”
wanie papieżowi dostępu do informacji
o wykorzystywaniu seksualnym dzieci przez Toteż kiedy ze Stanów Zjednoczonych
duchownych. zaczęły dochodzić kolejne sygnały o wyko-
rzystywaniu seksualnym dzieci przez du-
chownych, powstał komitet ekspertów
Stolicy Apostolskiej i Konferencji Biskupów

60 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

ZDECYDOWANY GŁOS USA do zbadania tej sprawy. Podczas serii
audiencji dla biskupów amerykańskich
Jan Paweł II określił pedofi- wiosną 1993 roku papież poruszył ten bo-
lię jako „przerażający lesny problem. Natomiast 11 czerwca tam-
grzech”. Żądał oczyszczenia tego roku napisał list do biskupów amery-
Kościoła z tej „wstrząsającej kańskich, w którym z wielkim bólem odniósł
zbrodni” i mówił, że dla się do tego zjawiska, domagając się ukarania
duchownych wykorzystują- winnych i okazania empatii ofiarom.
cych seksualnie małoletnich
nie ma miejsca w stanie Przez nasze, katolików, zaniedbanie nie
kapłańskim i zakonnym. znaliśmy tego dokumentu świadczącego
o zdecydowanej reakcji papieża na gorszące
zjawisko w Kościele. List nie został opubli-
kowany w polskiej wersji „L`Osservatore
Romano” zapewne dlatego, że w Polsce
o zjawisku pedofili wśród duchownych jesz-
cze się nie mówiło. Potem, gdy zaczęło być
o niej głośno, nikt nie przypomniał bezkom-
promisowych słów papieża. Dopiero w ubie-
głym roku Jolanta Sosnowska, publicystka
zasłużona dla popularyzacji życia i nauczania
Jana Pawła II, zamieściła ów list na łamach
miesięcznika „Wpis” (nr 5, 2019). Papież
podkreślał, jak bardzo grzechy duchownych
„wstrząsnęły wrażliwością” wielu ludzi.

W tekście kilkakrotnie użył ewangelicz-
nego słowo „biada” w odniesieniu do przy-
padków zgorszenia najmłodszych. Papież
zacytował najbardziej dosadne, porażające
wręcz słowa Jezusa Chrystusa, jakie padły
z jego ust wobec gorszycieli: „Kto by się
stał powodem grzechu dla jednego z tych
małych, którzy wierzą we Mnie, temu by-
łoby lepiej kamień młyński zawiesić u szyi
i utopić go w głębi morza” (Mt 18, 6).

Jan Paweł II stwierdził, że „grzech zgor-
szenia popełniony wobec niewinnych”
dokonany przez „niektóre sługi ołtarza”,
musi „naprawdę boleć serce Jezusa”.

W grudniu 1994 roku Jan Paweł II otrzy-
mał tytuł „Człowieka Roku” przyznany
przez amerykański tygodnik „Time”. Działo
się to w czasie, kiedy w USA huczało od
coraz nowszych przypadków wykorzysty-
wania seksualnego dzieci przez duchownych.
W uzasadnieniu decyzji redakcja napisała:
„W roku, w którym tak wielu ludzi oglądało
upadek wartości moralnych albo próbowało
usprawiedliwić złe postępowanie, Papież
Jan Paweł II z całą mocą głosił wizję pra-
wego życia i wzywał świat do jej przyjęcia.
Za tę jego niezłomność czy też bezwzględ-
ność – jak powiedzieliby jego krytycy – został
ogłoszony Człowiekiem Roku”.

18 LISTOPADA 2020 61

ŚWIAT { JAN PAWEŁ II, ATAKI, MANIPULACJE }

„Prośmy Boga o przebaczenie” Papież listem gravioribus”) do listu Jana Pawła II. Pod
apostolskim „O ochronie karą ekskomuniki zobowiązywała każdego
Papież nie ukrywał bolesnego problemu świętości sakramentów” biskupa do informowania Kongregacji Nauki
pedofilii, jednak bardzo uważał, aby nie Wiary o każdym przypadku pedofilii w die-
uczynić z niego sensacji medialnej, gdyż, potwierdził, że cezji. Ponadto wydłużała okres przedawnienia
jego zdaniem, stawianie zła w centrum wykorzystywanie z 10 do 20 lat, a w wyjątkowo ciężkich
przekazu może być zagrożeniem dla moral- seksualne małoletnich przypadkach w ogóle znosiła przedawnienie.
ności. Może trudno w to uwierzyć, ale zja- należy do katalogu Ale klauzulę milczenia instrukcja
wisko to ze zrozumiałych względów zawo- najcięższych przestępstw zachowywała.
alowane, lecz czytelne dla dorosłych, zostało
wymienione w papieskim Liście do dzieci znanych prawu Rok później Stolica Apostolska zatwierdziła
z 13 grudnia 1994 roku. Papież wyraził kościelnemu. wypracowane przez biskupów Stanów
w nim ubolewanie ze względu na „rozmaite Zjednoczonych konieczne normy postępo-
formy gwałtu i przemocy ze strony doro- roku „Crimen sollicitationis”, uzupełniona wania diecezji w sprawie zarzutów seksu-
słych”. „Czy można przejść obojętnie wobec czterdzieści lat później i wydana z klauzulą alnego wykorzystywania małoletnich przez
cierpienia tylu dzieci, zwłaszcza gdy jest to poufności. Zobowiązywała ona osoby zaan- księży. Mówiły one wyraźnie, że jeśli po-
cierpienie w jakiś sposób zawinione przez gażowane w proces kanoniczny do zacho- twierdzi się choćby „pojedynczy akt seksu-
dorosłych?” – pytał Jan Paweł II. wania go w tajemnicy, której naruszenie alnego wykorzystania przez księdza lub
pociągało za sobą automatyczne zaciągnięcie diakona”, osoba ta „zostanie na stałe zwol-
Kiedy latem 1993 roku papież przyjechał ekskomuniki (nie spadała ona jednak na niona z posługi kościelnej, nie wyłączając
do Denver w USA na Światowe Dni Mło- ofiarę ani na zeznających świadków). Chciano wykluczenia ze stanu duchownego”.
dzieży, obiecał, że Kościół katolicki podejmie w ten sposób chronić dobre imię zarówno
się poważnego rozwiązania problemu wy- samych ofiar, jak i oskarżonych, którzy nie Diecezje – i to był milowy krok w zwalcza-
korzystywania seksualnego duchownych. zawsze okazywali się winnymi zarzucanych niu przypadków pedofilii w Kościele – zostały
I słowa dotrzymał. Najpierw Jan Paweł II im czynów. Chodziło o to, by strony i świad- zobowiązane do stosowania się „do wszyst-
wydał dwa dokumenty mające chronić dzieci kowie mogli składać swoje zeznania bez kich przepisów prawa cywilnego w sprawie
i młodzież przed wykorzystaniem seksual- obaw, że szczegóły delikatnej natury wyciekną informowania władz cywilnych o zarzutach”
nym: w 1994 roku dla Kościoła w Stanach na zewnątrz. Instrukcja nie zakazywała i pełnej współpracy z nimi podczas docho-
Zjednoczonych, a w 1996 roku dla Irlandii. ofiarom donoszenia o przestępstwie władzom dzenia. Normy te, w formie tzw. wytycznych,
Spotykając się 26 czerwca 1999 roku z bi- cywilnym, w  praktyce jednak tak ją były stopniowo wdrażane przez krajowe
skupami irlandzkimi, mówił o „diabelskiej interpretowano. konferencje biskupie. Z czasem prawo to
naturze” czynów pedofilskich. było udoskonalane przez następców Jana
Przestarzałą instrukcję Jan Paweł II zastąpił Pawła II – Benedykta XVI i Franciszka.
Zdruzgotany skalą przestępstw w USA w 2001 roku listem apostolskim „Sacra-
i opieszałością, z jaką biskupi amerykańscy mentorum sanctitatis tutela” (O ochronie Dowodem na niewinność papieża wobec
podchodzili do ich ujawniania, wezwał na świętości sakramentów) potwierdzając, że stawianych mu zarzutów może być proces
23 kwietnia 2002 roku tamtejszy Episkopat wykorzystywanie seksualne małoletnich beatyfikacyjny Jana Pawła II. Podczas takiego
USA do Watykanu, gdzie określił pedofilię należy do katalogu najcięższych przestępstw procesu bez taryfy ulgowej badane są wszelkie
jako „przerażający grzech” i zaapelował znanych prawu kościelnemu. Papież przy- zastrzeżenia, zarzuty i wątpliwości zgłaszane
o skuteczną ochronę nieletnich. Zażądał chylił się do wniosku kard. Josepha Ratzin- wobec kandydata na ołtarze. Ksiądz Sławomir
oczyszczenia Kościoła z tej „wstrząsającej gera, aby rozpatrywanie spraw o pedofilię, Oder, postulator procesu beatyfikacyjnego
zbrodni”. Stwierdził, że dla duchownych łącznie z nakładaniem sankcji karnych, Jana Pawła II, wielokrotnie oświadczał, że
wykorzystujących seksualnie małoletnich znalazło się w gestii Kongregacji Nauki eksperci badający jego życie i nauczanie pod
nie ma miejsca w stanie kapłańskim i za- Wiary. Była to decyzja przełomowa, bo kątem świętości nie znaleźli dowodów na to,
konnym. Nie nałożył jednak sankcji na bi- kongregacja, pod wodzą kard. Ratzingera, że papież świadomie zaniedbał lub ukrył
skupów, którzy ukrywali takie przypadki. bardzo energicznie zajęła się badaniem skandale związane z wykorzystywaniem
Charakterystyczne, że tytuł papieskiego przypadków pedofilii wśród księży. seksualnym dzieci przez duchownych. GP
przemówienia do biskupów brzmiał: „Pro-
śmy o przebaczenie, uzdrowienie i łaskę”. Jeszcze w tym samym roku Kongregacja Autor jest zastępcą dyrektora Muzeum Jana
wydała normy wykonawcze („De delictis
Winni zostaną wykluczeni Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego

Najważniejszym krokiem papieża była zmiana w Warszawie.
prawodawstwa w tej kwestii w skali całego
Kościoła. Jeszcze do 2001 roku obowiązywała W tekście wykorzystano źródła z serwisu
instrukcja Świętego Oficjum (dzisiejsza
nazwa to Kongregacja Nauki Wiary) z 1922 informacyjnego KAI z 14 maja 2019 roku

i z artykułu Jolanty Sosnowskiej pt. „Lepiej

byłoby wam uwiązać u szyi kamień młyński”

(miesięcznik „Wpis”).

62 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

FELIETON FELIETON

{ WALKA O DUSZE } { Z BLISKA }

Tomasz P. Jan
Pospieszalski
Terlikowski

WYJAŚNIANIE, ANARCHISTKI
NIE ZAPRZECZANIE Z PAŃSTWOWĄ DOTACJĄ

Pius XII zaraz po wojnie uchodził za bohatera. Przywódcy Powiedzieć, że celebryci nie przepadają za obecną
władzą, to nic nie powiedzieć. Pokazywali to często
nie tylko państwa Izrael, lecz także społeczności żydow- na festiwalach, bucząc na premiera Glińskiego, boj-
kotując Opole czy inne „reżymowe inicjatywy”. Ale
skiej na świecie dziękowali mu za to, że uratował dzie- gdy rząd ogłasza, że dla artystów i pracowników
kultury jest 400 milionów zł wsparcia, po kasę usta-
siątki tysięcy Żydów. Teraz jednak, w opinii dużej grupy wiają się wszyscy (mając ciągle na swoich profilach
wlepki ***** ***). Pieniądze na pomoc w pandemii
ludzi na świecie, uchodzi on za „papieża Hitlera”. I nie to środki publiczne. Nie jest to partyjna kasa, więc
antypatie polityczne „znanych i lubianych” nie mają
ma znaczenia, że to pogląd niesprawiedliwy, ahistoryczny, tu nic do rzeczy. Jednak od momentu, gdy wielu
przedstawicieli show-biznesu włączyło się w #strajk
pomijający wszystkie zasługi. Media, historycy niechętni kobiet, sprawa przestaje być oczywista. Imprezka
pani Lempart nie jest zwykłym protestem. „To jest
Kościołowi i brak zrozumienia kontekstu historycznego wojna!” – głoszą organizatorki. Czy ta wojna wypo-
wiedziana została rządzącej formacji politycznej?
tamtych wydarzeń zrobiły swoje. Dlaczego o tym piszę? Otóż nie. Kilkadziesiąt ataków na kościoły, profanacje
liturgii, niszczenie miejsc kultu i zabytków – to jest
Odpowiedź jest prosta. Może się łatwo okazać, że po agresja wobec fundamentów naszej kultury. Łamanie
zarządzeń sanitarnych, ujawnianie adresów, zakłó-
kolejnych raportach na temat skandali seksualnych canie miru domowego polityków i działaczy, prze-
rywanie wykładów profesorów (członków TK),
w Kościele, po kolejnych filmach na temat najbliższych blokady ulic i wulgaryzmy – godzą nie tylko w normy
życia społecznego, to ordynarne łamanie prawa. To
współpracowników Jana nie incydenty! To metoda wojny. Postulat dymisji
rządu rok po wygranych wyborach, bo komuś nie
Pawła II podobny proces Trzeba jasno podoba się orzeczenie Trybunału, dowodzi, że #strajk
może doprowadzić do wskazywać, że Jan kobiet ma w głębokim poważaniu porządek demo-
tego, że św. Jan Paweł II Paweł II walczył nie kratyczny. Ale istota tej wojny godzi przede wszyst-
z wielkiego papieża prze- kim w prawo naturalne i Konstytucję. Orzeczenie
kształci się w oczach opinii tylko z nadużyciami, TK jest bowiem zgodne z zapisami ustawy zasadniczej
dotyczącej prawa do życia i równości wszystkich
publicznej – jak to już lecz także z tym, że obywateli. Postulaty #strajku kobiet można zreali-
zować na drodze politycznej. Za trzy lata będą wybory
niekiedy mówi lewica – czasem się mylił, i niech się panie z błyskawicą starają o większość
w „obrońcę pedofilii”. Ten czasem nie miał pełnej konstytucyjną. To, co jednak robią dziś, to anarchia,
pogląd także będzie nie- wiedzy. a celem anarchistów zawsze było obalenie państwa.
prawdziwy, krzywdzący, Skoro chce się rozsadzać demokrację, demolować
kulturę, wspólnotę i obalić państwo, nie można
ahistoryczny, ale jeśli nie jednocześnie od tego państwa żądać funduszy.
Wsparcie dla twórców to skutek polityki państwa,
podejmiemy skutecznych działań, to taki właśnie może więc albo akceptujemy porządek państwowy, albo
go wysadzamy w powietrze.
się ukształtować. Co zatem trzeba zrobić? Rozwiązaniem

nie jest ukrywanie spraw, odmowa dyskutowania o nich,

obrona każdego współpracownika papieża. Jest nim

prawda, pełna i jednoznaczna, ukazana z dbałością

o szczegóły, ze zrozumieniem kontekstu historycznego,

skomplikowania pewnych spraw, a także tego, że w ostat-

nich latach papież już nie zarządzał Kościołem, lecz robili

to za niego współpracownicy (jak widać, obecnie dalecy

od jego poziomu). To zresztą zapewne był jeden z powo-

dów, dla których przeszedł na emeryturę Benedykt XVI,

który najwyraźniej obawiał się, że i on może być na tyle

słaby i schorowany, że zarządzać Kościołem będzie za

niego dwór. A to rozwiązaniem dobrym nie jest. Trzeba

też jasno wskazywać, że Jan Paweł II walczył nie tylko

z nadużyciami, lecz także z tym, że czasem się mylił,

czasem nie miał pełnej wiedzy, a czasem pewnych kwestii

nie rozumiał. To nie jest sprzeczne ze świętością, to jej

nie zaprzecza.

18 LISTOPADA 2020 63

ŚWIAT { KOŚCIÓŁ, WŁOSKA
PRASA, SPRAWA MCCARRICKA }

Tomasz
Łysiak

RAPORT W SPRAWIE
MCCARRICKA

ŚWIATOWE ECHA NA TEMAT AMERYKAŃSKIEGO ARCYBISKUPA R aport w sprawie McCarricka liczy
czterysta kilkadziesiąt stron. Za-
Raport Watykanu dotyczący kardynała Theodore’a McCarricka równo we wstępnych komenta-
wywołał burzę na całym świecie. Znalazły się w nim rzach, jak i w szczegółowych
również passusy o mianowaniu McCarricka na metropolitę opisach można m.in. przeczytać
Waszyngtonu przez św. Jana Pawła II. Lewicowe środowiska o decyzji Jana Pawła II z 2000 roku i mia-
zaczęły nagonkę na polskiego papieża. Tymczasem lektura nowaniu McCarricka na metropolitę w Wa-
raportu i komentarzy zamieszczonych we włoskiej prasie szyngtonie – początkowo negatywnej, a na-
wskazują, iż istotę dokumentu można zinterpretować przede stępnie zmienionej na pozytywną. Część
wszystkim jako obronę papieża Franciszka oraz narzędzie dla biskupów zwracała wówczas uwagę naszemu
odparcia zarzutów sformułowanych przez arcybiskupa Viganò papieżowi, iż zarzuty (dotyczące dopusz-
w 2018 roku wobec Bergoglio. czania się czynów pedofilskich przez ame-
rykańskiego arcybiskupa) nie są poparte
faktami i mogą to być plotki czy pomówienia,
a potem McCarrick, dowiedziawszy się
o owej negatywnej decyzji, napisał do se-

64 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

w stwierdzeniach i sugerującemu złą wolę obroną jest de facto właśnie ten zaprezen-

NIE BEZ ECHA O’Connora listowi McCarricka. Innymi słowy towany obecnie raport.

Ani odjęcie purpury McCarric- – dał się zwieść lisowi. Dziennik „La Stampa” pokazuje ów proces
kowi, ani wydalenie go ze
stanu kapłańskiego w 2019 w dużym artykule, analizując raport punkt
roku nie wyciszyło jego sprawy.
O kryciu afery, wieloletnim Nie było zdziwienia na jego po punkcie i ukazując kontratezy na list
milczeniu pisano ciągle w USA,
a w sprawach seksualnych twarzy Viganò. I tak na przykład – upaść miało
nadużyć kardynała prowadzo-
no dochodzenia. Ciekawe światło na kwestie raportu rzuca oskarżenie skierowane w stronę kardynała

kretarza papieskiego Stanisława Dziwisza, prasa włoska. Aby jednak o tym opowiedzieć, Sodano, że to on stał za nominacją do Wa-
zapewniając o swojej niewinności. Odnosił
się do wcześniejszego pisma, wysłanego do musimy najpierw cofnąć się o dwa lata – do szyngtonu w 2000 roku, gdyż raport wska-
papieża przez arcybiskupa Nowego Jorku
Johna O’Connora, w którym znajdowały się 22 sierpnia 2018 roku. To wtedy z Rzymu zuje, że decyzję podjął osobiście Jan Paweł
zarzuty wobec McCarricka i przytoczenie
kilku przypadków, w których miał „spać wypływa długi list, „świadectwo” napisane II, czy też nieprawdziwe miały się okazać
w jednym łóżku” z młodymi księżmi i kle-
rykami. Oba te listy stały się zresztą częścią przez nuncjusza apostolskiego w Stanach zarzuty o „zasypywanie piachem” sprawy
dokumentacji krążącej wówczas w kurii –
uznano, że rewelacje O’Connora to pomó- Zjednoczonych w latach 2011–2016, Carla przez kolejnego sekretarza stanu, kardynała
wienia. W raporcie znajduje się wyjaśnienie
decyzji: polski papież – po doświadczeniach Marię Viganò. W nim znajduje się opis przy- Tarciso Bertone, które także raport oddala,
z komunistycznej Polski, w której próbowano
dyskredytować księży, rzucając na nich ka- padku McCarricka i jego wynaturzonych podkreślając, że informacje z 2006 roku
lumnie – dał wiarę mocnemu, pewnemu
zachowań wobec kleryków i seminarzystów Bertone wziął bardzo na serio i że nie chronił

oraz – co najważniejsze – bardzo silny zarzut McCarricka w żaden sposób. Niezmiernie

przemilczania i ukrywania ważne jest jednak owo czerw-

prawdy przez papieża Ber- cowe spotkanie z 2013 roku,

goglio. Prawdę tę miał mu Kilka dni po tak mocno opisane przez
Viganò wyjawić wprost i bez Viganò. Raport i tę sprawę
opublikowaniu
ogródek w niedzielę 23 czerwca dementuje – „z racji wyjąt-

2013 roku w Watykanie (czyli raportu w sprawie kowo dużego obłożenia obo-

już po tym, jak za pontyfikatu McCarricka wiązkami w lecie i na jesieni
Benedykta XVI McCarrick i uderzeniu 2013 roku, lub z racji tego,
został przez niego usunięty w „sojusznika w jaki sposób została mu
ze stanowiska, ze wskazaniem Trumpa”, czyli abp. podana informacja, Papież
pokutnego wycofania się Franciszek nie zapamiętał,
Viganò, papież
z życia publicznego Kościoła co Viganò powiedział mu

– choć ciągle działo się to Franciszek oficjalnie, w  trakcie tych dwóch

w okolicznościach, w których bardzo ciepło, spotkań”.
brak było dowodów). Ta re- pogratulował Joe
lacja jest pełna ciekawych Bidenowi wyboru na Ja nie powiem
szczegółów. Viganò przytacza prezydenta USA. ani słowa
zdania dialogu, który odbył
Całą rzecz interesująco sko-

się w trakcie czterdziestomi- mentował też Maurizio Bel-

nutowego oczekiwania na pietro, redaktor naczelny

Angelus. Franciszek miał sam najpierw dziennika „La Verità”, w dużym artykule,

zapytać o arcybiskupa McCarricka, na co który ukazał dzień po publikacji raportu.

Viganò powiedział mu prawdę i skierował Belpietro cofnął się również do sierpnia

do szczegółowego dossier w Kongregacji ds. 2018 roku. Papież Franciszek był wtedy

Biskupów. Jak opisał eksnuncjusz, papież z wizytą w Irlandii, gdzie spotkał się z ofia-

właściwie nie zareagował na to, „nie było rami przestępstw seksualnych księży i gdzie

widać żadnego wyrazu zdziwienia na jego wyznał, iż Kościół nie uczynił wystarczająco

twarzy, jak gdyby znał już temat od jakiegoś dużo, by walczyć z pedofilami w sutannach.

czasu, po czym nagle zmienił temat”. Viganò W trakcie lotu powrotnego został zapytany

oskarżył Franciszka nie tylko o ukrywanie przez dziennikarkę CBS, Annę Matrangę,

FOT. DANILO SCHIAVELLA/PAP prawdy, lecz wręcz o dalszą współpracę o list Viganò, który właśnie wtedy został

z McCarrickiem, oraz zażądał, by w związku upubliczniony na całym świecie. Spytała

z tym Franciszek zrezygnował z tronu pio- ona o dwie rzeczy: po pierwsze, czy to

trowego i złożył dymisję. To właśnie ten list prawda, że spotkał się w 2013 roku z Viganò

uruchomił w Watykanie proces szykowania i z jego ust dowiedział o seksualnych wy-

„odpowiedzi” i zbicia zarzutów, a swoistą stępkach McCarricka, i po drugie, czy prawdą

18 LISTOPADA 2020 65

ŚWIAT { KOŚCIÓŁ, WŁOSKA PRASA, SPRAWA MCCARRICKA }

jest, że Benedykt XVI odsunął McCarricka FOT. ETTORE FERRARI /PAP
z urzędu i nakazał mu wycofać się z pu-
blicznego życia Kościoła oraz sprawować Czy papież Franciszek raportem dotyczącym kardynała McCarricka próbuje zatuszować fakt, że od
Msze święte. Odpowiedź była zaskakująca: wielu lat wiedział o sprawie amerykańskiego duchownego?
„Czytałem dzisiaj rano ten komunikat.
Przeczytałem go i muszę wam to powiedzieć Raport kreśli więc obraz „naiwnego” Jana bory w USA. 30 października tego roku,
szczerze, pani i tym wszystkim spośród was, Pawła II i sugeruje, że Franciszek nie mógł
którzy są zainteresowani: przeczytajcie postąpić inaczej, gdyż zbyt mało wiedział w szczytowym okresie kampanii wyborczej,
sami, uważnie, ten komunikat i sami go oraz nie miał dowodów. Belpietro uważa, iż
osądźcie. Ja nie powiem ani słowa”. Na kwestia roku 2000 i decyzji papieża Jana były nuncjusz opublikował list otwarty do
nagraniu widać, w jak wielkiej konfuzji jest Pawła II stała się wygodnym narzędziem do
Franciszek, gdy odpowiada na to pytanie. rozmycia odpowiedzialności i sprawienia Donalda Trumpa, który stanowił poparcie
Belpietro postawił tezę, iż najprawdopo- wrażenia, że hierarchowie oskarżani przez
dobniej w tym czasie papież miał ciągle Viganò o zaniechania i milczenie, z papieżem jego kandydatury. W liście Viganò pisał,
nadzieję, że ta sprawa jakoś wygaśnie na czele, są „czyści jak lilie”.
i przycichnie, że „zostanie pośpiesznie z jakimi siłami musi się zmierzyć Trump
zarchiwizowana”. Ale, jak dodał dzienni- W tym samym zresztą numerze „La Verità”
karz, ani odjęcie purpury McCarrickowi, znajduje się krótki tekst, oświadczenie ar- – z działaniami wielu mediów mainstreamu,
ani wydalenie go ze stanu kapłańskiego cybiskupa Viganò, który o raporcie wyraża
w 2019 roku nie wyciszyły sprawy. O kryciu się jako o „watykańskiej fikcji” i z oburzeniem z potwornie silnym obozem liberalno-lewi-
afery, o wieloletnim milczeniu przerwanym odrzuca zawarte w nim tezy, wedle których…
dopiero wtedy, gdy już nie było innego to on sam miał ponosić odpowiedzialność cowym, który de facto sprawuje władzę
wyjścia i trzeba było użyć radykalnych za to, iż Watykan tak długo nie mógł kon-
środków, pisano przecież ciągle w Stanach kretnie rozwiązać sprawy McCarricka. Bo, w dużej części świata. W dobie wojny cy-
Zjednoczonych, a w sprawach seksualnych żeby było jeszcze ciekawiej, raport opubli-
nadużyć kardynała prowadzono dochodze- kowany 10 listopada 2020 roku wskazuje, wilizacyjnej, kulturowej, która toczy się
nia. I tak właśnie, uważa Belpietro, niejako że… to nuncjusz papieski w USA w latach
w odpowiedzi na „dossier” Viganò, doszło 2011–2016 nie wykazał odpowiedniej gor- obecnie na świecie, Viganò wskazał, że
do publikacji swego rodzaju „kontrdossier”, liwości w znajdowaniu konkretnych dowo-
czyli raportu w sprawie McCarricka. A jed- dów. Tym samym raport nie tylko jest obroną naprzeciwko Trumpa wystawiony jest kan-
nym z jego fundamentalnych założeń było wobec oskarżeń, lecz wymierza także cios
umocowanie „źródłowego” problemu w cza- w publicznego oskarżyciela sprawy McCar- dydat wspierany przez tzw. deep state i jeśli
sie… pontyfikatu Jana Pawła II. ricka z 2018 roku.
wygra, to „uczyni z USA to, co z Francji
Naiwny papież Deep state
zrobił Macron, z Włoch Conte, z Hiszpanii
Według raportu to właśnie dlatego, że McCar- Sprawa arcybiskupa Viganò ma jednak
rickowi udało się okłamać polskiego papieża, jeszcze jeden ciekawy aspekt. Chodzi o wy- Sanchez, a  z  Kościoła… Jorge Maria
można w jakiś sposób tłumaczyć zaniechania
z lat późniejszych. A ponieważ święty Jan Bergoglio”.
Paweł II, papież o wielkiej renomie, kochany
na całym świecie, uchodził i uchodzi za Kilka dni po opublikowaniu raportu w spra-
moralnie czysty wzór prawdy ewangelicznej
służby na Tronie Piotrowym, ponieważ jest wie McCarricka i uderzeniu w „sojusznika
uznawany za odnowiciela i uzdrowiciela
oblicza Kościoła, to jego następcy, a kon- Trumpa”, czyli arcybiskupa Viganò, papież
kretnie rzecz biorąc, atakowany przez Viganò
papież Franciszek, kierując się takim przy- Franciszek oficjalnie, bardzo ciepło, pogra-
kładem Wojtyły, również miał w jakimś sensie
„prawo” do mniej zdecydowanej postawy tulował Joe Bidenowi wyboru na prezydenta
wobec McCarricka, wobec braku konkret-
nych dowodów i świadectw, a szczególnie USA. Mimo że nikt jeszcze oficjalnie nie
wobec braku dowodu na wykorzystywanie
osób nieletnich. ogłosił, kto te wybory wygrał.

Nasz papież, Jan Paweł II, mimo że bę-

dzie go teraz wściekle atakować lewica,

nadal jest i będzie dla nas święty. I pamiętać

będziemy jego słowa: „Nie lękajcie się!”.

„Jeśli Bóg z nami, któż przeciwko nam?”

(Rz 8,31). GP

66 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

Wieści Tomasz

z UE Najnowsze newsy i nie tylko Mysłek
z obszaru Unii Europejskiej

Europa w skrócie `

Karne cła na towary z USA Władze UE krajów Afryki (od stycznia około 32 tys.). POSTĘPOWANIE
nałożyły karne cła na sprowadzane z USA Z powodu pandemii lewicowy rząd Włoch już
towary i usługi o łącznej wartości niemal całkowicie zamknął Italię, także dla ANTYMONOPOLOWE
do 4 miliardów dolarów – w związku z niedo- turystów, ale porty dla młodych arabskich
zwoloną pomocą państwa dla koncernu i murzyńskich migrantów pozostawił otwarte. Komisja Europejska rozpoczęła
Boeing. UE nadal dopuszcza możliwość A na Morzu Śródziemnym znów działają, bez tzw. postępowanie antymono-
rezygnacji z tych sankcji, jeśli Stany Zjednoczo- jakichkolwiek przeszkód ze strony władz UE, polowe wobec US-koncernu
ne zniosłyby karne cła, jakimi wiosną obciążyły Włoch czy Francji, liczne statki międzynarodo- Amazon. Zarzuca mu m.in.
towary importowane z krajów UE w odpowiedzi wych organizacji przestępczych zajmujących łamanie prawnych zasad
na niedozwoloną pomoc rządów państw UE się przemycaniem do Europy nielegalnych konkurencji w internetowej
dla eurokoncernu Airbus (rywala Boeinga). przybyszów, w tym późniejszych zamachow- sprzedaży detalicznej.
Ministrowie i komisarze UE wyrazili jednak ców i zabójców Europejczyków.
nadzieję na poprawę relacji handlowych z USA Stanu odrzuciła apelację katolickich biskupów
w roku przyszłym wraz z (bardzo przez nich Kursy języka arabskiego Socjalistyczny w tej sprawie. Biskupi argumentowali, że tak
oczekiwaną) zmianą władzy w Waszyngtonie. rząd Szwecji ogłosił, że ufunduje biblioteka- drastyczne zakazy stanowią poważne
rzom (na koszt podatników i na razie tylko naruszenie prawa do praktykowania religii oraz
Inwazja przybyszów z Afryki na Wyspy w regionie Skania na południu kraju) kursy swobody wyznania.
Kanaryjskie... Autonomiczny rząd Wysp języka arabskiego. Zajęcia takie już odbywają
Kanaryjskich wezwał władze UE do pilnych się w Helsingborg i Malmö. Ich oficjalnym O włoskich szkołach W wywiadzie dla
działań na rzecz rozwiązania problemu celem jest ułatwienie pracownikom bibliotek
nielegalnych przybyszów z Afryki – przypływa- porozumiewania się z gośćmi mówiącymi po radia RAI włoska minister oświaty Lucia Azzolina
jących na ten archipelag (nawet kilkuset arabsku. Udział w tych kursach jest dobrowol-
dziennie) od lipca br. 7 listopada na Wyspy ny. Język arabski jest drugim najczęściej oświadczyła, że ewentualne zamknięcie szkół
Kanaryjskie przybyła rekordowa liczba używanym językiem w 10-milionowej Szwecji
emigrantów z Senegalu i innych krajów Afryki – posługuje się nim już blisko 400 tys. ludzi. niesie ryzyko katastrofy edukacyjnej, społecznej
– 1461 w ciągu jednej doby, a nazajutrz
kolejnych 727. Jednak ani władze UE, ani Zakaz odprawiania mszy św. pozosta- i wychowawczej. Rząd musi więc zrobić
lewicowe władze Hiszpanii nie oferują je w mocy Lewicowy rząd Republiki
Wyspom żadnej konkretnej pomocy – poza Francuskiej od 2 listopada wprowadził nowe wszystko, żeby nie dopuścić do zamknięcia
postępowymi radami i sloganami. rygory, m.in. całkowity zakaz odprawiania
publicznych mszy św. i innych nabożeństw wszystkich szkół. Minister podkreśliła, że
...i na wyspy włoskie W ciągu pierwszych w kościołach z udziałem wiernych oraz
pięciu dni listopada na wyspy Lampedusa oddalania się ludzi od miejsca zamieszkania „dziecko, które musi nauczyć się czytać i pisać,
i Sycylia przybyło drogą morską ponad 2,5 tys. dalej niż na kilometr (z wyjątkiem pilnych spraw
nielegalnych przybyszów z Tunezji i innych zawodowych i medycznych). Francuska Rada nie może tego robić przed ekranem komputera”.

Zapowiedziała, że będzie dalej walczyć o to, aby

szkoły pozostały otwarte, także tam, gdzie będą

wprowadzane dalsze restrykcje. Pod koniec

października w większości regionów Włoch na

zdalną edukację przeszły drugie i trzecie

klasy gimnazjów oraz licea

FOT. PIXABAY i technika. GP

Węgry bronią rodziny

Rząd Węgier złożył w parlamencie projekt nowelizacji konstytucji. Nowe zapisy stwierdzają jedno-
znacznie, że małżeństwo to wyłącznie dobrowolny związek mężczyzny i kobiety. A rodzina to „funda-
ment trwania narodu”, jej podstawą jest małżeństwo i więź dziecka z rodzicami. Poprawka do konstytu-
cji zakłada też ochronę prawa dzieci do tożsamości zgodnej z ich płcią biologiczną oraz do ich
wychowania w zgodzie z chrześcijańskim systemem wartości.

18 LISTOPADA 2020 67

ŚWIAT { ARMENIA, ROSJA, AZERBEJDŻAN, GÓRSKI KARABACH }

ARMENIA
PRZEGRAŁA WOJNĘ

WIAROŁOMNY SOJUSZNIK Z MOSKWY

Kolejna wojna o Górski Karabach nie musiała skończyć się klęską Armenii. Wystarczyłoby, aby Rosja
interweniowała wcześniej. Ale Moskwa czekała, aż Ormianie się wykrwawią. Ważniejsze dla niej było umocnienie
swojej pozycji na Kaukazie niż udzielenie pomocy swemu najwierniejszemu sojusznikowi.

TAntoni Rybczyński warunki Rosji i Azerbejdżanu. Tak na- premiera Armenii Nikola Paszyniana,
o czwarte podejście do wstrzy- prawdę bowiem, patrząc na przebieg wojny prezydenta Azerbejdżanu Ilhama Alijewa
mania działań wojennych w roz- i warunki pokoju, Moskwa sojusznikiem i prezydenta Rosji Władimira Putina. Choć
poczętej pod koniec września Armenii była tylko na papierze, w rzeczy- wojnę toczyły dwa państwa, mówić należy
wojnie i tym razem, jak wszystko wistości czekała na porażkę nieprzychylnie o czterech. Na pewno dwa wygrały (Azer-
na to wskazuje, skuteczne. Ar- ocenianego przez Kreml rządu w Erywaniu. bejdżan, Rosja), na pewno jedno przegrało
menia znalazła się bowiem na skraju Rozpoczętej 27 września przez Azerbej- (Armenia) i pozostaje dużo wątpliwości
kompletnej klęski, więc z pokorą przyjęła dżan wojnie kres położyło porozumienie co do Turcji – choć w tym momencie
zawarte w nocy z 9 na 10 listopada przez można mówić raczej też o jej porażce.

68 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

jak i otaczających ją siedmiu okupowanych gady Zmechanizowanej z Samary mają

od 1994 roku przez Ormian azerbejdżań- zabezpieczać nie tylko korytarz laczyński,

PSEUDOSOJUSZNIK skich rejonów. Ale na tym zdobyczy tery- ale też monitorować całą długość nowej

Moskwa była sojusznikiem torialnych zwycięzców nie koniec. Otóż linii rozgraniczenia. Ale nie tylko blisko
Armenii tylko na papierze,
w rzeczywistości czekała do 1 grudnia Armenia ma przekazać 2000 „mirotworców” z regularnej armii
na porażkę nieprzychylnie
ocenianego przez Kreml Azerbejdżanowi resztę terenów przyległych stanowi rosyjski desant na Południowym
rządu w Erywaniu.
do Górskiego Karabachu, które zdołała Kaukazie. Otóż swobodę ruchu na połą-
Taki układ jest tym bardziej paradoksalny,
że oto sojusznik pokonanej Armenii oka- jeszcze utrzymać do chwili wstrzymania czeniu komunikacyjnym zasadniczej części
zuje się wygranym (Rosja), zaś sojusznik
wygranego Azerbejdżanu okazuje się ognia. Armeńska armia ma się wycofać Azerbejdżanu z jego eksklawą, Nachicze-
przegranym (Turcja).
z enklawy i otaczającego ją tzw. pasa wańską Republiką Autonomiczną poprzez
Azerbejdżan na plus
bezpieczeństwa. Do 15 listopada ma opu- terytorium Armenii, zabezpieczać mają
Jakie są najważniejsze postanowienia
rozejmu? Po pierwsze, zamraża linię frontu ścić rejon Kelbedżar (północny odcinek rosyjscy pogranicznicy. Pamiętać zaś na-
przebiegającą w chwili wydania trójstron-
nego oświadczenia. Co oznacza, że Azer- frontu), do 20 listopada Agdam i część leży, że Wojska Pograniczne są częścią
bejdżan zatrzymuje obszar, który zdołał
odbić z rąk armeńskich w czasie sześcio- rejonu kazachskiego (środkowy odcinek FSB. „Siły pokojowe” mają stacjonować
tygodniowej kampanii, zarówno jeśli mowa
o samej enklawie Górskiego Karabachu, frontu) – gdzie Ormianie do tej pory byli w regionie przez pięć lat, z możliwością

bardzo dobrze okopani, oraz do 1 grudnia przedłużenia tego okresu o kolejne pięć

rejon laczyński. Jest tu jednakże wyjątek. lat, ale za zgodą stron. Dosłownie natych-

Chodzi o utrzymanie lądowego połączenia miast po podpisaniu rozejmu zaczął się

między okrojoną, ale wciąż przerzut rosyjskich mirotwor-

rządzoną przez Ormian en- ców. Oprócz 90 transporterów

klawą karabaską a Armenią. Armenia nie opancerzonych i 380 innych
Rolę takiego mostu ma pełnić tylko przegrała pojazdów kontyngent nie
tzw. korytarz laczyński o sze- będzie miał innego sprzętu,
rokości 5 km. Samo miasto wojnę i straciła w tym ciężkich wozów bojo-

Laczyn i droga biegnąca przez duże terytoria, wych i czołgów, artylerii i wy-

nie z Karabachu do Armenii ale teraz rzutni rakietowych. Sztab
(korytarz laczyński) będą pod pogrąży się kontyngentu ma stacjonować
kontrolą Rosjan. W ciągu w Stepanakercie. Wojskową
3 lat, jak zapewnia Alijew, zapewne obecnością w regionie Moskwa
powstanie nowa droga omi- w długim może szachować Armenię

jająca Laczyn. Rosjanie będą kryzysie i Azerbejdżan, zwłaszcza że

ją kontrolować, zaś samo politycznym. świadomie pewne kwestie nie

miasto przejdzie pod kontrolę zostały rozwiązane. Porozu-

Azerbejdżanu. Wtedy tutejsi mienie nie przesądza, jaki

Ormianie będą musieli wyjechać, wróci status będzie miała nadal pozostająca pod

za to azerska ludność. Podsumowując kontrolą Ormian część Górskiego Kara-

kwestię zdobyczy i strat terytorialnych bachu. Część północna ze Stepanakertem

– wszak w tym wszystkim najważniejszą (i korytarzem laczyńskim) pozostają pod

– wszystkie tereny okupowane leżące kontrolą ormiańską. Status tego obszaru

wokół Górskiego Karabachu (z wyjątkiem nie został sprecyzowany i należy przy-

korytarza laczyńskiego) oraz południowa puszczać, że będzie on przedmiotem do-

część enklawy wraz z Szuszą po 26 latach datkowych ustaleń, w których pozycja

wracają pod bezpośrednią administrację negocjacyjna Azerbejdżanu będzie niepo-

azerbejdżańską. równanie silniejsza niż Ormian.

FOT. GAVRIIL GRIGOROV/PAP Rosja na plus Armenia na minus

Jedyne lądowe połączenie Armenii z Gór- Azerbejdżańska armia, aktywnie wspo-
skim Karabachem, z racji położenia wła- magana przez Turcję, okazała się dużo
ściwie nie do obrony przez Ormian, gdyby lepiej uzbrojona i lepiej zorganizowana
doszło do ataku wroga, zabezpieczać ma niż armia armeńska. Azerbejdżanie od
rosyjskie wojsko. To „siły pokojowe” Rosji pierwszego do ostatniego dnia wojny mieli
będą bowiem gwarantem zachowania inicjatywę, a zmobilizowane armeńskie
ustaleń rozejmowych. Żołnierze 15. Bry- rezerwy okazały się niegotowe do współ-

18 LISTOPADA 2020 69

ŚWIAT { ARMENIA, ROSJA, AZERBEJDŻAN, GÓRSKI KARABACH }

czesnej wojny ani technologicznie, ani FOT. ANDREI POKUMEIKO/TASS /FORUM
psychologicznie. Ormianie rzucani na
front okazali się wręcz mięsem armatnim, Rozpoczętej 27 września przez Azerbejdżan wojnie kres położyło porozumienie zawarte w nocy z 9 na
masakrowanym przez drony przeciwnika. 10 listopada przez premiera Armenii Nikola Paszyniana, prezydenta Azerbejdżanu Ilhama Alijewa i prezydenta
Armenia poniosła ciężkie straty na froncie, Rosji Władimira Putina.
upadł mit bitnej armii armeńskiej, która
rozgromiła kiedyś Azerbejdżan (teraz FOT. ALEXANDER RYUMIN/TASS/FORUM
kluczowa była technologiczna przewaga
Azerów), wreszcie Ormianie tracą więk- W Armenii warunki rozejmu odebrane zostały jako upokarzająca porażka.
szość terenów zajętych na początku lat
90. XX wieku. W świetle prawa między- przebąkiwał, że Turcja mogłaby odegrać wprowadził Recep Tayyip Erdoğan ogła-
narodowego (i co cały czas uznawał świat) jakąś rolę w potencjalnym rozwiązaniu
terenów nielegalnie okupowanych, bo problemu karabaskiego. Jednak zaraz po szając, że „Turcja przyłączy się do sił po-
należących do Republiki Azerbejdżanu wstrzymaniu ognia Alijew, ale też Interfax
(Górski Karabach choć miał status auto- wspominały o udziale tureckim w zapro- kojowych w regionie, aby monitorować
nomiczny, również wchodził w skład wadzaniu pokoju – odpowiednią umowę
Azerbejdżanu). W Armenii warunki ro- mieli podpisać ministrowie obrony Rosji wprowadzanie porozumienia z Rosją”. Zaś
zejmu odebrane zostały jako upokarzająca i Turcji. Później Dmitrij Pieskow sprecy-
porażka. Na wieść o jego zawarciu na zował, że rosyjsko-turecki ośrodek znajdzie wspomniane centrum monitoringu ma
ulicach Erywania zebrał się tłum, który się na terytorium Azerbejdżanu, a nie
wdarł się do siedziby premiera. Pobity Karabachu i ma mieć charakter centrum zdaniem tureckiego przywódcy znajdować
został przewodniczący parlamentu Ararat monitoringu przestrzegania rozejmu, bez
Mirzojan. „To nie jest zwycięstwo, ale też jakiegokolwiek udziału Turcji w wojskowej się na „azerbejdżańskich terytoriach, które
nie będzie klęską, dopóki sami nie uznacie, „misji pokojowej”. Jednak 11 listopada
że jesteście pokonani. Nigdy nie uznamy, jeszcze więcej zamieszania do tej sprawy zostały wyzwolone spod armeńskiej oku-
że jesteśmy pokonani, i to powinno być
początkiem naszego okresu narodowej pacji”. Jednak Moskwa ma tu inne zdanie,
jedności i odrodzenia” – mówił Paszynian.
Ogłosił, że zgodził się na rozejm po „głę- o czym świadczy wypowiedź Ławrowa
bokiej analizie sytuacji militarnej” dzień
po tym, jak armia azerbejdżańska zajęła z 12 listopada. Wygląda na to, że kwestia
fortecę Szuszę. To starożytne miasto leży
na szczycie góry, z której dominuje nad roli Turcji w uregulowaniu konfliktu może
Stepanakertem, co daje azerbejdżańskiej
artylerii i wyrzutniom rakietowym miaż- być jeszcze długo przedmiotem sporów i być
dżącą przewagę w ewentualnej bitwie
o stolicę regionu. Armenia nie tylko prze- może nawet głównym czynnikiem destabi-
grała wojnę i straciła duże terytoria, ale
teraz pogrąży się zapewne w długim kry- lizującym obecny kruchy pokój. GP
zysie politycznym. Moskwa będzie grała
na przeciwników Paszyniana, któremu
nigdy nie ufała, a który po tej wojnie i roli
odegranej przez Rosję będzie jeszcze bar-
dziej sceptyczny wobec sojusznika, a wła-
ściwie protektora.

Turcja na minus

W tekście umowy pokojowej nie pojawia
się zupełnie Turcja. Ta absencja jest tym
bardziej uderzająca, że przecież Ankara
odegrała ogromną rolę w militarnym zwy-
cięstwie Azerbejdżanu, oficjalnie go po-
pierała i nawet Putin swego czasu coś

70 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

ROSJA Wiadomości z kraju wiecznej szczęśliwości, czyli Feliks
cotygodniowy przegląd ciekawostek z Federacji
na Rosyjskiej. Od Kaliningradu pod chińską granicę. Kazański
wesoło Od Moskwy do wiosek na Przywołżu.

Rosja: Horror from real Mordor

Kolejny sukces Roskosmosu Na stronie gdyż w związku z pandemią, a zarazem JEST NADZIEJA
internetowej państwowej korporacji Rosko- możliwością nauki na odległość, nastolatkę
smos zjawił się specjalnej rozdział pt. „Pio- wysłano do babci, do pobliskiego Iskitymu. „Powstała kapsuła do izolacji
senki o kosmosie”. Słowa do połowy za- Właśnie tam poznała 14-letniego siatkarza, Rosjan” – optymistycznie, ale
mieszczonych tam utworów napisał dyrektor którego rodzice zwalają teraz wszystko nieco lakonicznie informuje
generalny Roskosmosu Dmitrij Rogozin, na zdalne nauczanie. Chociaż poszło jed- portal lenta.ru. Warto więc
a autorką jednej z piosenek jest jego żona. nak raczej o skutki uboczne tradycyjnych, uściślić: wszystkich?
NASA oraz SpaceX są podobno w ciężkim sąsiedzkich korepetycji.
nokaucie i raczej już się nie podniosą. Chyba główne: cielak i pięć ton asfaltu” – uściśla
że Elon Musk nagra covery... Niezły burdel Klub warcabowy w Moskwie
w rzeczywistości okazał się nielegalną redakcja, zamieszczając na swoich łamach
Wbrew przeznaczeniu Pijany 41-letni agencją towarzyską – poinformowała te-
mieszkaniec Jugry w Chanty-Mansyjskim lewizja Rossija 24 w programie „Wiesti”. zdjęcie zwyciężczyni konkursu, której
Okręgu Autonomicznym wszedł w nocy Jeżeli tak mają się rzeczy z warcabami, to
do cudzego domu, okradł go, a następnie aż strach pomyśleć, co tam się wyprawia wygraną od razu wyasfaltowano podwórko.
ułożył się i zasnął w łóżku, w którym spała w klubach szachowych...
21-letnia, samotna właścicielka obiektu. Ku zazdrości sąsiadek. GP
Dziewczyna się obudziła i z krzykiem Asfaltowa królowa Zaiste szczęśliwy los
FOT. PIXABAY przegoniła intruza. I po co się durna darła, uśmiechnął się do Lilii Akczuriny, emerytki
przecież chłop spadł jej jak z nieba... Nie ze wsi Isiangułowo w Baszkirii. Starsza
lepiej było rano dać śniadanie, nalać klina pani wygrała główną nagrodę w loterii dla
na kaca i  zagonić do domowych prenumeratorów lokalnej prasy. Radości
obowiązków? nie ukrywa też redakcja gazety „Zianczu-
rinskije Zori”, wyrażając wdzięczność
Skutki uboczne Winą za nieoczekiwane hojnym sponsorom, bez których ani loterii,
zajście w ciążę 13-letniej uczennicy z No- ani nagród by nie było. I to tak cennych...
wosybirska obarczono zdalne nauczanie, „W drugim półroczu były dwie nagrody

Na zdrowie!

Mieszkaniec rejonu Żeleznodorożnego w Buriacji został zatrzymany za to,
że ukradł, a następnie zjadł cudzego owczarka niemieckiego. Sprawca zeznał,
że psim mięsem i tłuszczem zamierzał leczyć się z gruźlicy, na którą choruje.
Przeciwko zwolennikowi medycyny ludowej wszczęto postępowanie karne,
chociaż można było skorzystać z tych doświadczeń. A może to też metoda
na koronawirusa?

Czytajcie więcej na www.facebook.com/RosjaHFRM

18 LISTOPADA 2020 71

OBRONNOŚĆ { SZWECJA, ARMIA, PLANISTYKA }

Konrad
Wysocki

NOWA STRATEGIA
PONAD PODZIAŁAMI

WIĘKSZY BUDŻET I ROZBUDOWA SZWEDZKIEJ ARMII

Rząd Szwecji, we współpracy S zwecja zdefiniowała się jako Szwecja eksportowała do hitlerowskich
z partiami opozycyjnymi, ustalił państwo neutralne na początku Niemiec rudę żelaza i stal, co podawało
zasady nowej polityki bezpieczeństwa, XIX wieku i z takim statusem w wątpliwość czysto neutralny charakter
zakładającej znaczny wzrost przetrwała do I wojny światowej. tego państwa. Do tego dochodziło prawo
wydatków na obronność, kupno W  styczniu 1918 roku, kiedy tranzytu towarów, przerzut żołnierzy do
nowego uzbrojenia i zwiększenie w sąsiedniej Finlandii wybuchła wojna Norwegii i  Finlandii oraz kredyty wo-
liczebności żołnierzy. Doktryna określi domowa, której stawką było włączenie jenne. Była to swoista uległość wobec
postawę Szwecji wobec obecnych tego kraju w obręb Rosji Sowieckiej, król III Rzeszy, która zaczęła słabnąć wraz
wyzwań dla bezpieczeństwa, wśród Szwecji Gustaw V zgodził się na „nie- z  kolejnymi porażkami hitlerowskich
których za największe uznano oficjalną” pomoc. Polegała ona na tym, wojsk. Jednak w następstwie tak prowa-
neoimperialne zapędy Rosji. że po stronie fińskich niepodległościow- dzonej polityki i dzięki zabiegom szwedz-
ców mogli walczyć szwedzcy ochotnicy. kich dyplomatów pod koniec wojny
Sytuacja powtórzyła się w trakcie II wojny Szwecja ocaliła życie blisko 100 tys.
światowej, kiedy to Sztokholm wsparł jeńców wojennych. Nie należy też za-
finansowo i zbrojeniowo Finów w trakcie pominać o tym, że w czasie wojny Sztok-
wojny zimowej z armią Józefa Stalina. holm równolegle utrzymywał kontakty
Ponadto w  czasie II wojny światowej z aliantami. Po 1945 roku Szwecja nie

72 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

zgodnie z którą po zimnej wojny Europie wywiadowcze i  cyberbezpieczeństwo,

nie grozi już konflikt na masową skalę. gdyż w ostatnich latach to właśnie in-

Rozpoczęto więc proces znaczącego ternet stał się miejscem wojny hybry-

ograniczania potencjału sił zbrojnych. dowej, w której główną rolę odgrywają

Rozwiązywanie kluczowych jednostek cyberprzestępcy powiązani ze świato-

wojskowych i  sukcesywna redukcja wymi mocarstwami, głównie z  Rosją

wydatków na obronność (z około 2,3 proc. i Chinami.

PKB w 1995 roku do 1,16 proc. w 2015 ro-

ku) sprawiły, że pozycja Szwecji w ran- Więcej żołnierzy i sprzętu

kingu zdolności militarnych zaczęła Dodatkowe środki umożliwią zwiększenie

drastycznie spadać. Dopiero neoimpe- liczby osób przechodzących podstawowe

rializm Rosji w postaci m.in. wojny na szkolenie wojskowe. W 2025 roku ma ono

Ukrainie czy szeregu pro- objąć już około 8 tys. szwedz-

wokacji wokół Szwecji kich rekrutów. Działania

i należącej do niej wyspy pozwolą na zwiększenie po-

Gotlandia sprawiły, że wła- tencjału Sił Zbrojnych Szwecji

dze w Sztokholmie posta- Jeszcze na w organizacji wojennej z obec-
nowiły wzmocnić i usprawnić nych 60 tys. do 90 tys. w 2025

rodzime siły zbrojne. Klu- początku lat 90. roku. W planach jest też

czowy w tej kwestii jest Szwecja w razie reaktywacja strategicznych
dokument Totalförsvaret jednostek wojskowych. Wśród
DOBRA DECYZJA 2021–2025, co można prze- zagrożenia mogła nich wymienia się m.in. Pułk
tłumaczyć jako „Totalna wystawić armię Dragonów Norrland, który
W 2017 roku władze Obrona 2021–2025”. To liczącą nawet będzie operował z Arvidsjaur,
Szwecji przywróciły część umowy, jaką wyne- oraz Pułk Artylerii Bergslagen
zniesiony w 2010 roku 350 tys. żołnierzy.
powszechny obowiązek
służby wojskowej. gocjował rząd tworzony Do tego dochodził operujący z Kristinehamn.

poszła drogą Danii, Islandii i Norwegii, przez Szwedzką Socjalde- rozbudowany Docelowo ma zostać powo-
które 4 kwietnia 1949 roku zostały jed-
nymi z  założycieli NATO. Z  kolei do mokratyczną Partię Robot- potencjał łany także Pułk Dalarna
Unii Europejskiej Szwecja weszła dopiero niczą (SAP) i Partię Zie- marynarki w Falun, Pułk Västernorrland
1 stycznia 1995 roku wspólnie z Finlan- lonych (MP), z opozycyjnymi wojennej z siedzibą w Sollefteå oraz
dią. Razem z sąsiadem współpracuje też Partią Centrum i Liberałami. i lotnictwa. pułk w Uppsali. Szwecja
z Sojuszem Północnoatlantyckim w ra- W  strategii wskazano, że chce również wzmocnić obro-
mach Partnerstwa dla Pokoju.
Szwecja nie jest krajem, nę cywilną i za pięć lat prze-
Nowa definicja
bezpieczeństwa który nie musi obawiać znaczyć na ten cel blisko

Jeszcze na początku lat 90. Szwecja się o swoje bezpieczeństwo. 4,2 mld koron. Za istotny
w razie zagrożenia mogła wystawić armię
liczącą nawet 350 tys. żołnierzy. Do tego Ostrzeżono, że w najbar- punkt uważa się jednak roz-
dochodził rozbudowany potencjał ma-
rynarki wojennej i  lotnictwa. Równo- dziej krytycznym scenariuszu poczęcie formowania trzeciej
cześnie Sztokholm przyjął postawę,
może dojść nawet do zbrojnej napaści. brygady zmechanizowanej oraz odtwo-

Nietrudno domyślać się, z którego kie- rzenie lekkiej brygady zmotoryzowanej

runku nadciągnęłaby agresja. odpowiedzialnej za zapewnienie bezpie-

Głównym założeniem jest znaczące czeństwa w regionie Sztokholmu.

zwiększenie wydatków na obronność, Kluczowe ma być także pozyskanie

i to w niezwykle krótkim czasie. W okre- nowego sprzętu wojskowego. Dostawy

sie 2021–2025 poziom wydatków na systemów Patriot i IRIS-T SLS, rozmiesz-

obronność Szwedzkich Sił Zbrojnych czenie na Gotlandii ciężkiej artylerii

wzrośnie o 27,5 mld koron (blisko 7 mld i środków obrony powietrznej, pozyskanie

FOT. SOREN ANDERSSON/PAP/EPA dol.) w  porównaniu z  bieżącym ro- nowych okrętów podwodnych i moder-

kiem.   W  2021 roku będzie to około nizacja jednostek obecnie używanych

17 mld dol., a w 2025 roku już 24 mld przez marynarkę wojenną Szwecji, a także

dol. Budżet obronny w 2025 roku ma nowe pociski dla myśliwców Gripen

wzrosnąć aż o 85 proc. w porównaniu i modernizacja wojsk pancernych znalazły

z rokiem 2014. Więcej pieniędzy zosta- się w proponowanym przez rząd i opo-

nie przeznaczonych m.in. na zdolności zycję dokumencie. GP

18 LISTOPADA 2020 73

Ryszard
Kapuściński

PREZES KLUBÓW „GP”

V Rajd Katyń 1940
– Smoleńsk 2010,
Australia 2020

Z inicjatywy klubu „GP” im. Żołnierzy Niezłomnych Podczas rajdu pod pomnikiem Pawła Edmunda Strzeleckiego w Jindabyne FOT. ARCH.
w Australii w połowie października odbył się
V Rajd Katyń 1940 – Smoleńsk 2010, Australia 2020. powitał uczestników rajdu. Odwiedziliśmy tam również posa-
dzone przez nas Dęby Katyńskie, gdzie zgromadziliśmy się, aby
T rasa rajdu obejmowała przejazd z Sydney do Canberry zadumać się ponownie nad losem naszych pomordowanych
pierwszego dnia, a następnego ze stolicy Australii do bohaterów. Po krótkim postoju powędrowaliśmy do Canberry,
Thredbo, pod zbocza Góry Kościuszki. Termin rajdu, na miejsce zakwaterowania w Ośrodku Księży Chrystusowców
pierwotnie planowanego na kwiecień bieżącego roku – i Hotelu IBIS w Narrabundah. Tu dołączyli do nas: ambasador
zgodnie z głównymi obchodami 80. rocznicy zbrodni RP w Canberze Michał Kołodziejski oraz Łukasz Graban. Uczest-
katyńskiej oraz 10. rocznicy katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem nicy rajdu spotkali się w Australijskim Mauzoleum Pamięci, gdzie
– został przesunięty ze względu na panujące wówczas w Australii odbył się apel pamięci. Wieńce złożyli: ambasador RP w Canberze
obostrzenia związane z pandemią COVID-19. Pani Bogumiła Michał Kołodziejski, konsul generalna RP w Sydney Monika
Filip tak opisuje przebieg rajdu: „16 października rano wszyscy Kończyk, komandor rajdu dr Ryszard Dzierzba, Witold Skonieczny
uczestnicy rajdu spotkali się w kościele pw. Matki Boskiej Czę- – prezes klubu »Gazety Polskiej« im. Żołnierzy Niezłomnych
stochowskiej w Marayong na mszy św., którą celebrował ks. Artur w Sydney, prezes SPK w Sydney Stanisław Żak, rektor sanktu-
Botur – rektor sanktuarium. Po mszy św. przeszliśmy do sali Jana arium w Marayong ks. Artur Botur oraz członek SPK w Sydney
Pawła II, gdzie powitał nas komandor rajdu dr Ryszard Dzierzba, Maciej Jarysz. Po uroczystościach w Mauzoleum Pamięci poje-
który przywitał konsul generalną Konsulatu RP w Sydney, panią chaliśmy na najwyższy punkt widokowy Mount Ainslie w Can-
Monikę Kończyk, oraz wszystkich uczestników rajdu. Warto berze, z którego można zobaczyć całe miasto. Następnego dnia
dodać, że pani konsul Monika Kończyk z synem Marcinem była udaliśmy się do miejscowości Jindabyne, z przystankiem w Cooma,
uczestnikiem Rajdu od początku do końca. (…) Następnie spo- gdzie znajduje się obelisk z tablicą poświęconą naszemu naro-
tkaliśmy się przed Obeliskiem Smoleńskim w Marayong, gdzie dowemu bohaterowi, Tadeuszowi Kościuszce. W Cooma uczci-
ks. Artur Botur odmówił krótką modlitwę i pobłogosławił wszyst- liśmy w krótkim apelu pamięć śp. Andrzeja Pokorskiego, który
kich uczestników na całą drogę rajdu. Warto wspomnieć, że ks. w tym miejscu zakończył swoje życie w czasie rajdu w 2018 roku.
Artur Botur wraz z kilkoma parafianami kościoła w Marayong Ławeczka pamięci Andrzeja Pokorskiego, uczestnika Rajdu Katyń
był również uczestnikiem rajdu. Samochody były udekorowane 1940 – Smoleńsk 2010, z wyrazami miłości od rodziny i przyja-
flagami polskimi i australijskimi, z którymi wędrowaliśmy przez ciół, jest zamontowana w Cooma. Obok znajduje się kamień
cały nasz rajd, co wzbudzało jak zawsze wielkie zainteresowanie. z tarczą hamulcową motoru śp. Andrzeja, znalezioną po wypadku
Około godz. 9 rano wyruszyliśmy z Marayong w trasę. Kawalkadę przez Witka Skoniecznego. W środku tarczy jest zamontowany
prowadził komandor rajdu dr Ryszard Dzierzba z rodziną. Trasa krzyż. Wszystko finansował klub »Gazety Polskiej« wspólnie ze
prowadziła z Marayong w Sydney przez Berrima–Penrose Park, Związkiem Polskich Więźniów Politycznych w Australii. Następ-
Canberrę, Cooma, Jindabyne, powrót przez Dalgety do Sydney, nie z Cooma pojechaliśmy do Jindabyne. Tam przy pomniku
z małymi przystankami po drodze. Pierwszym miejscem postoju Pawła Edmunda Strzeleckiego, polskiego podróżnika, został
była miejscowość Berrima–Penrose Park, teren Sanktuarium odczytany apel pamięci poległych w Katyniu i Smoleńsku. Apel
Jasnogórskiej Matki Miłosierdzia, należący do ojców paulinów. odczytał Maciej Jarysz. Następnie delegacja naszego rajdu: Michał
W oddalonym około 150 kilometrów od Sydney sanktuarium
czekał na nas o. Marek Dutkiewicz OSPPE, który serdecznie

74 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

domnych. Warto dodać, że parafia prowadzi także dom dla kobiet

z dziećmi, w kościele znajdują się relikwie św. Jana Pawła II

i św. siostry Faustyny, a kościół powstał jako wotum wdzięcz-

ności narodu polskiego za przyłączenie Kujaw i Pomorza do

Polski.

Jesteśmy świadkami ataków na Kościół. Agresja opętanego,

oszalałego tłumu skierowana jest na świątynie, które są napa-

dane, dewastowane i profanowane. Nie możemy na to pozwolić!

Dlatego my, wierni katolicy, członkowie klubów „Gazety Pol-

skiej”, będziemy bronić każdego kościoła w Polsce jak twierdzy,

będziemy bronić wielowiekowej polskiej tradycji, będziemy

bronić naszej wiary, będziemy bronić Polski! – zapewniają klu-

bowicze klubu „GP” Elbląg II im. Lecha Kaczyńskiego. Dodają,

że zaangażowanie w obronę świątyń jest bardzo duże.

Marta Święcicka, przewodnicząca gliwickiego klubu „GP”,

podziękowała za uporządkowanie terenu przy pomniku Po-

wstańców Śląskich w Tarnowskich Górach kol. Marii oraz

w kaplicy Golgota Polska kol. Jance. Poinformowała o powstaniu,

złożono wieniec oraz odczytano apel pamięci poległych w Katyniu i Smoleńsku. z inicjatywy członków Ruchu Narodowego, grupy obrońców

Kołodziejski, Monika Kończyk oraz Ryszard Dzierzba złożyli kościołów w Gliwicach, w której uczestniczą klubowicze „GP”
wieniec przy pomniku Strzeleckiego. W imieniu wszystkich
uczestników rajdu dziękuję organizatorom, komandorowi, foto- i członkowie innych organizacji. Zapobiegli oni atakom uczest-
reporterom, redaktorom. Dziękujemy również dzieciom za ich
obecność z nami. Do następnego roku!”. ników Marszu Kobiet w rejonie kościołów pw. św. Bartłomieja

Z powodu zamknięcia w Dniu Wszystkich Świętych cmentarzy i katedry pw. Piotra i Pawła w Gliwicach. – Tak zwane Protesty
członkowie klubów „GP”, nie mogąc zapalić zniczy na grobach
swoich bliskich, myśląc o nich, zapalili znicze pod pomnikami Kobiet, inspirowane przez ugrupowania lewicowe, z ordynar-
naszych narodowych bohaterów. Pod pomnikami, które stoją
w otwartej przestrzeni naszych miast. Na przykład Polonia nymi hasłami antyrządowymi i antykościelnymi, mają na celu
z Oslo i okolic złożyła kwiaty i zapaliła znicze na grobie pole-
głych polskich pilotów i cichociemnych. Oprócz członków poprzez anarchię doprowadzić do rewolucyjnego obalenia wła-
klubu „GP” znicze zapalili przedstawiciele konsulatu, Stowa-
rzyszenia Polaków w Oslo, harcerze. Polski ksiądz odprawił dzy. Uczestnicy walczą o prawo do zabijania niepełnosprawnych
mszę za zmarłych.
i do aborcji na życzenie w zamian za utworzenie rządu lewico-
Nadal w całej Polsce ma miejsce pełna mobilizacja Straży Pa-
triotycznej klubów „Gazety Polskiej”. Wciąż widoczne są skutki wego, jak np. we Francji, w konsekwencji do terroru fundamen-
barbarzyńskiego zachowania lewackich bojówek, nadal bez-
czeszczone są kościoły, pomniki i miejsca pamięci narodowej. talistów islamskich. Do tego rządy prawicowe nigdy nie dopusz-
Członkowie i sympatycy klubów, którzy się zgłosili do straży,
chronią miejsca zagrożone atakami ze strony lewicowych rady- czą. Nie chcą Polski katolickiej, czyżby chcieli islamistyczną?
kałów i środowisk proaborcyjnych. W Bydgoszczy młodzi ludzie
zaczęli wielkie sprzątanie po rówieśnikach spod znaku pioruna, – mówi Marta Święcicka.
usunęli cmentarne kwiaty złożone pod biurem PiS-u, zawożąc
je na groby żołnierzy, czyścili fasady kościołów. Nikt im tego nie Ludzie pilnują kościołów i prowadzą kampanię wyprzedzającą,
podpowiadał, nie zachęcał, czynią to z potrzeby serca. W akcji
wziął udział m.in. syn przewodniczącego bydgoskiego klubu monitorując lewackie profile w mediach społecznościowych.
„GP” Michał Frelichowski, który dla portalu Bydgoszcz24 po-
wiedział; „Nie zastanawialiśmy się długo. Te bazgroły i haniebne „Pełna mobilizacja! JESTEŚ WIERNY – NIE BĄDŹ BIERNY!
znaki muszą jak najszybciej zniknąć. Takie dewastowanie ko-
ściołów nie powinno mieć miejsca”. Wymyto fasady bazyliki pw. Poznań i okolice – zapraszamy. Pokażmy, że nie ma naszej zgody
św. Wincentego à Paulo, miejsca, gdzie kilkaset obiadów dziennie
wydaje się potrzebującym, gdzie działa przychodnia dla bez- na ich niszczycielskie działania” – apelują członkowie Straży

Patriotycznej klubów „Gazety Polskiej” z Poznania.

Klub „GP” w Dąbrowie Górniczej zorganizował spotkanie

z Jarosławem Jakimowiczem, które odbyło się w Villa Moda

w Dąbrowie Górniczej. Sympatycy klubu poznali kulisy pracy

w telewizji, w TVP Info, gdzie Jarosław Jakimowicz wraz z Mag-

daleną Ogórek prowadzi program „W kontrze”. Gość dużo czasu

poświęcił tematom politycznym. Nie zabrakło też faktów z życia

prywatnego i przygody aktorskiej. Dzięki roli Cichego w „Mło-

dych wilkach” Jarosław Jakimowicz stał się bohaterem popkul-

tury i idolem nastolatek. W połowie lat 90. aktor często gościł

w kolorowej prasie dla młodzieży. GP

Kontakt dla osób, które chcą założyć klub „GP”

Tomasz Sakiewicz Ewa Wójcik

REDAKTOR NACZELNY „GP” BIURO KLUBÓW „GP”
e-mail: [email protected]
ul. Bracka 15, I piętro
Ryszard Kapuściński 31-005 Kraków
e-mail: [email protected]
PREZES KLUBÓW „GP” tel. (12) 422 03 08, 505 038 217
e-mail: ryszard.kapuściń[email protected]

WIĘCEJ INFORMACJI NA WWW.KLUBYGP.PL

KLUBY { JESIENNY ZJAZD }

WIRTUALNE SPOTKANIE,

realne zaangażowanie

KLUBOWICZE ONLINE

Kilka tysięcy klubowiczów „Gazety Polskiej” z całego kraju wzięło udział Jacek
Liziniewicz
w weekendowym wirtualnym zjeździe. Przez trzy dni mogli oni śledzić
– powiedział prezydent Andrzej Duda. Głowa
dyskusje i panele dotyczące najważniejszych spraw dla Polski. Honorowym państwa przez ponad godzinę cierpliwie
odpowiadała na pytania zadawane przez
gościem naszego zjazdu był Prezydent RP Andrzej Duda. klubowiczów „GP”. Było o aborcji, „piątce
Z uwagi na pandemię koronawirusa dla zwierząt” i ustawie dezubekizacyjnej.
w tym roku nie odbył się tradycyjny pieniu zwrócił się również do klubowiczów Prezydent odpowiedział również na pytanie
wyjazd na Węgry na święto 15 marca, „GP”. – To dla mnie ważna sposobność, żeby dotyczące swojej przyszłości. – Nie ma w Pol-
ani odbywający się w czerwcu Zjazd podziękować środowisku klubów „Gazety sce tradycji takiej, aby prezydenci po prezy-
Polskiej” za wsparcie w czasie kampanii denturze startowali w jakichkolwiek wyborach.
Prezydenci przechodzą w stan spoczynku,
Klubów „GP” w Spale – także nasze prezydenckiej, że byliście Państwo ze mną na tzw. prezydencką emeryturę. Nie miałem
i nie mam takich planów politycznych, ale
zwyczajowe jesienne spotkanie musiało do końca, że przychodziliście na spotkania, wyszedłem z obozu Zjednoczonej Prawicy,
byłem członkiem PiS, nie mam żadnej wąt-
zmienić formułę. To nie oznacza jednak, że wspieraliście w trudnych sytuacjach. Nasi pliwości, że mogę śmiało mówić, żeby ten
obóz trwał. Żeby rządy sprawowali ludzie
wygasa zaangażowanie klubowiczów w pol- oponenci w różny sposób zachowywali się, o podobnym światopoglądzie jak mój. Mogę
zapewnić, że będę czynił wszystko, aby obóz
skie sprawy. O tym mogliśmy przekonać się próbowali przeszkadzać, były duże emocje Zjednoczonej Prawicy wykonał swoje zadanie
jak najlepiej – mówił Prezydent.
podczas wirtualnego Zjazdu Kubów „GP”,
Prezes prosi o wsparcie
który odbywał się w miniony weekend. –
W sobotę przez cały dzień klubowicze mogli
Mimo że formuła zjazdu jest nowa, to sza- spotykać się z ulubionymi politykami. O Straj-
ku Kobiet rozmawiały Anna Maria Siarkow-
cujemy, że w zjeździe bierze udział kilka ska, Anna Milczanowska i Bartłomiej Wró-
blewski. Tematykę edukacji szczególnie
tysięcy osób z klubów z Polski i zagranicy. ciekawie omówił minister Przemysław
Czarnek. – Podstawowa rzecz, która jest
Klubowicze chętnie uczestniczą w ten sposób. To dla mnie ważna dziś widoczna, to wolność nauki – jej nie
Dziękuję wszystkim zaangażowanym w to, ma. O ile ktoś z poglądami lewicowymi może
bez trudu zorganizować konferencję, nawet
aby zjazd przebiegł sprawnie, w tym oczy- sposobność, żeby pseudonaukową, na dowolnym uniwersytecie
wiście Beacie Dróżdż i siostrom Ewie i Ani podziękować publicznym, a co więcej będzie ona dobrze
Wójcik – mówi nam Ryszard Kapuściński, postrzegana przez władze uniwersytetu,
o tyle często słyszymy, że konferencji prolife
prezes klubów „Gazety Polskiej”. środowisku klubów

Prezydent wszystkich „Gazety Polskiej”
Polaków za wsparcie
w czasie kampanii
Tegoroczny zjazd jak co roku stał pod zna- prezydenckiej, za to,
kiem merytorycznych paneli przeprowadza- że byliście Państwo
nych ze znakomitymi gośćmi. Podczas piąt- ze mną do końca
kowego wieczoru towarzyszył nam prezydent – mówił Prezydent
Andrzej Duda. Wyjątkowym gościem była Andrzej Duda.
też córeczka Katarzyny Gójskiej i Michała
Rachonia, która przyszła na świat 10 listo-
pada. – Bardzo gratuluję całej rodzinie, że
rodzina się powiększyła, gratuluję w imieniu
całej mojej rodziny, ale i w imieniu Rzeczpo-
spolitej. Mam ten przywilej, że mogę w imieniu
Rzeczpospolitej gratulować – powiedział
prezydent Andrzej Duda. W swoim wystą-

76 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

czy o tematyce konserwatywnej, katolickiej sprawę. Dzisiaj wszyscy mamy skupić się dzięki takim właśnie, dającym w czasie próby
nie można zorganizować, bo nie ma czasu, na obronie Polski – mówił Antoni Maciere-
nie ma miejsca albo po prostu władze się nie wicz. W doskonałej debacie o polityce za- świadectwo miłości wiary i Ojczyzny posta-
zgadzają. Takie sytuacje są coraz częstsze granicznej wzięli udział minister Zbigniew
– mówił prof. Czarnek. W panelu gospodar- Rau i prof. Krzysztof Szczerski. Specjalny wom, postawiliśmy tamę temu nihilistycz-
czym wystąpili m.in. Jacek Sasin i Marek list wystosował prezes Prawa i Sprawiedli-
Suski. Anna Fotyga i Mariusz Błaszczak wości, wicepremier Jarosław Kaczyński. nemu szaleństwu” – napisał prezes PiS-u.
omówili kwestie szeroko rozumianego bez- „Pragnę Państwu wyrazić moją z głębi serca
pieczeństwa Polski. Gościem specjalnym był płynącą wdzięczność za Państwa postawę Jako lider Zjednoczonej Prawicy poprosił
z kolei Antoni Macierewicz, który tym razem w ostatnim czasie. Jak zwykle, pięknie sta-
sporo miejsca poświęcił relacji Polska–Unia nęliście w potrzebie, angażując się sponta- również o dalsze zaangażowanie w sprawy
Europejska. – Polska nie da się sprowadzić nicznie w obronę świątyń oraz tworząc Straż
do roli kolonialnej. Polska w żadnym wy- Patriotyczną pod hasłem »Brońmy Krzyża, Polski. „Dlatego, tak jak zawsze, pragnę
padku nie pozwoli na to, żeby wróciły czasy obrońmy Polskę«. Po raz kolejny nie zawie-
Związku Sowieckiego z próbami narzucania dliście Państwo, dając odpór niebywale Państwa jako wypróbowanych Przyjaciół
antyludzkiej, antypatriotycznej, antynaro- wulgarnemu, barbarzyńskiemu nihilizmowi,
dowej ideologii jako narzędzia, które ma który na skalę dotąd w naszych dziejach prosić o dalsze wsparcie, o to, byście nie
kształtować naszą rzeczywistość. To jest niespotykaną profanował miejsca kultu
podstawowy problem. Wszystko inne jest i symbole religijne, atakował kapłanów, ustawali w Waszej działalności, w wysiłkach
drugorzędne, musimy sobie z tego zdawać a także niszczył narodowe świętości. To
na rzecz pomyślności naszej Ojczyzny. Broń-

my Polski, brońmy tego wszystkiego, co ją

i nas tworzy, by ona dalej trwała i była praw-

dziwym domem dla przyszłych pokoleń Polek

i Polaków. Proszę przyjąć moje najserdecz-

niejsze pozdrowienia” – napisał Jarosław

Kaczyński. Wśród zaproszonych na niedzielę

gości znalazł się z kolei premier RP Mateusz

Morawiecki. Spotkanie z nim odbyło się już

po wysłaniu gazety do druku. GP

18 LISTOPADA 2020 77

GOSPODARKA { PROGNOZY, INFLACJA, RYNEK PRACY, PKB, DEFICYT BUDŻETOWY }

Maciej
Pawlak

SZEF DZIAŁU GOSPODARKA

NASZE SZANSE
NA POKONANIE
KORONAZAPAŚCI

KRYZYS PANDEMICZNY A GOSPODARKA UNII EUROPEJSKIEJ I POLSKI

Jak poinformowała KE w jesiennej prognozie,
gospodarka unijnej strefy euro i całej UE w 2022 roku
nie nadrobi jeszcze tegorocznych strat wywołanych
pandemią COVID-19. Taką szansę ma jednak przed
sobą polska gospodarka.

K omisja Europejska regularnie niezwykle wysokim stopniem niepewności produkcja gospodarcza UE nie powróci
co kilka miesięcy publikuje swoje i narażone na ryzyko”. Wpływają na to do poziomu sprzed pandemii.
prognozy dotyczące głównych także trudne obecnie do oszacowania
wskaźników rozwoju gospodar- czynniki takie jak bankructwa, długotrwałe Według ostatniej prognozy KE gospodarka
czego państw członkowskich bezrobocie i przerwy w łańcuchach dostaw, krajów strefy euro skurczy się o 7,8 proc.
UE (następne zapowiedziała na luty przy- jak również ryzyko wystąpienia napięć na w 2020 roku, a następnie wzrośnie o 4,2 proc.
szłego roku). Obejmują one liczone w sto- rynkach finansowych. w 2021 roku i o 3 proc. w 2022 roku. W tej
sunku do poprzedniego roku m.in.: wzrost samej prognozie przewidziano, że gospo-
PKB, wzrost wielkości zatrudnienia, stopę Jednak już obecnie wiadomo, że nieza- darka wszystkich krajów UE skurczy się
bezrobocia, inflację konsumencką, deficyt leżnie od kolejnych lockdownów wpro- o 7,4 proc. w 2020 roku, a następnie
budżetowy i dług publiczny. wadzanych w poszczególnych krajach UE wzrośnie o 4,1 proc. w 2021 roku i o 3 proc.
obecny kryzys spowoduje u nich potężne w 2022 roku. Wobec tego w 2022 roku
W 2022 roku PKB i stopa straty, których nadrobienie trzeba liczyć produkcja nie osiągnie poziomu sprzed
bezrobocia nie osiągną nie w miesiącach, lecz w latach. pandemii – zarówno w strefie euro, jak
poziomu sprzed pandemii i w całej UE.
Potwierdza to opinia Valdisa Dombro-
KE w listopadowej prognozie zauważa, vskisa, wiceszefa wykonawczego KE: Stosunkowo nieźle wyglądają przewidy-
że „sytuacja epidemiologiczna oznacza, – Prognoza pojawia się w momencie, wania KE dotyczące wysokości bezrobocia.
iż przewidywania dotyczące wzrostu w którym druga fala pandemii sieje nie- Przyczyniły się do tego posunięcia po-
w okresie objętym prognozą są obarczone pewność i gasi nasze nadzieje na szybkie szczególnych rządów, analogiczne do
odbicie się gospodarki. Przed 2022 rokiem naszych tarcz antykryzysowych w połą-

78 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

Niezależnie od PKB W DÓŁ Korzystne dane dla Polski
kolejnych lockdownów
wprowadzanych W 2020 roku PKB średnio Na tym tle, o ile rzecz jasna w najbliższych
w poszczególnych w całej Unii Europejskiej tygodniach nie nastąpi dramatyczny, nie-
krajach UE obecny obniży się o 7,4 proc., przewidywalny w tym momencie wzrost
kryzys spowoduje u nich a zatem dwukrotnie zasięgu pandemii COVID-19, prognozy
potężne straty. bardziej niż w przypadku dotyczące Polski w 2020 roku, jak i w la-
Polski. tach 2021 i 2022, wyglądają bardziej
optymistycznie. Choć oczywiście skutki
czeniu z analogicznymi inicjatywami pandemii także dla naszej gospodarki będą
podejmowanymi na szczeblu UE. Bezro- poważne. Jeszcze w ubiegłym roku w całej
bocie w 2021 roku w skali całej UE będzie UE znajdowaliśmy się (obok Estonii, Ir-
co prawda nadal rosło ze względu na landii, Malty i Węgier) w pierwszej piątce
stopniowe zmniejszanie rozmiarów pomocy państw członkowskich pod względem
finansowej przez poszczególne kraje, wysokości wzrostu PKB (4,5 proc.) w po-
a także wejście na rynek pracy nowych równaniu z poprzednim rokiem. Przypo-
roczników. KE przewiduje jednak, że po- mnijmy, że średnia dla całej UE wyniosła
winno ono ulec zmniejszeniu w 2022 roku wówczas 1,5 proc.
ze względu na spodziewane ożywienie
gospodarcze. Stopa bezrobocia w strefie W tym roku dla wszystkich krajów Unij-
euro miałaby wzrosnąć z 7,5 proc. w ubie- nych KE prognozuje spadek PKB w sto-
głym roku do 8,3 proc. w 2020 roku sunku do ubiegłego roku. Z tym że jedynie
i 9,4 proc. w 2021 roku, a w 2022 roku Irlandia, Litwa i Szwecja powinny odno-
spaść do 8,9 proc. Natomiast w całej UE tować niższy od naszego, który wynieść
stopa bezrobocia wzrośnie z 6,7 proc. ma 3,6 proc. W 2021 roku wszystkie kraje
w ubiegłym roku do 7,7 proc. w 2020 roku UE mają odnotować odbicie w górę w po-
i 8,6 proc. w 2021 roku, a następnie po- równaniu z obecnym, kryzysowym rokiem.
winna spaść do 8,0 proc. w 2022 roku. Na tym tle wzrost PKB Polski (3,3 proc.)
nie wygląda co prawda imponująco, skoro
średnia dla całej UE wynosić ma 4,1 proc.
Jednak dla obiektywnej oceny trzeba wziąć
pod uwagę fakt, jak bardzo negatywnie
wpłynie w bieżącym roku koronawirus na
gospodarki innych krajów unijnych. Śred-
nio w całej Unii PKB obniży się o 7,4 proc.,
a zatem dwukrotnie bardziej niż w naszym
przypadku. W poszczególnych krajach
sytuacja będzie gorsza. Np. w Hiszpanii
PKB spadnie aż o 12,4 proc., we Włoszech
9,9 proc., Francji 9,4 proc., Chorwacji
9,6 proc., Portugalii 9,3 proc., a Grecji
o 9,0 proc. Co przy tym istotne, Polska ma
szansę przekroczenia swojego PKB z ostat-
niego, przedkryzysowego 2019 roku, już
w przyszłym roku.

Podobnie wygląda nasza sytuacja na tle
innych gospodarek UE na rynku pracy.
O ile bowiem w skali całej UE stopa bez-
robocia, jak wspomnieliśmy, ma wzrosnąć
w tym roku do 7,7 proc. i 8,6 proc. w 2021
roku, a następnie spaść do 8 proc. w 2022
roku, u nas, według przewidywań KE,
powinna okazać się ok. dwukrotnie niższa.
W bieżącym roku ma wzrosnąć do 4 proc.
(z 3,3 proc. w ubiegłym roku), dalej rosnąć

18 LISTOPADA 2020 79

GOSPODARKA

w 2021 roku – do 5,3 proc., by powrócić kunastu do ponad 20 punktów proc. U nas FLASHGOSPODARCZY
w 2022 roku w okolice tegorocznego po- w tym samym czasie wzrośnie zaś do nieco
ziomu (4,1 proc.). ponad 56–57 proc. ARP I NIF WSPÓLNIE WESPRĄ
INNOWACYJNE FIRMY
Zadłużenie rośnie Mieliśmy dobry punkt startu
Agencja Rozwoju Przemysłu i NCBR
w ogromnym tempie – Relatywnie dobre wyniki Polski w pro- Investment Fund ASI (NIF) podpisały
list intencyjny dotyczący wsparcia
Nie sposób odnosić się szczegółowo do gnozach na obecny rok przedstawionych rozwoju innowacyjnych projektów.
Porozumienie dotyczy inicjatyw
wszystkich wskaźników wymienionych przez KE wynikają z faktu, że jeszcze przed realizowanych przez MŚP. – Podpisane
z NIF porozumienie daje szansę tym
w listopadowej prognozie KE. Zatrzymaj- wybuchem pandemii mieliśmy nie najgorsze firmom na rozwój. Wspólnie zapewnimy
im doradztwo przy ocenie potencjału
my się zatem przy jeszcze jednym, doty- wskaźniki rozwoju – uważa Marcin Rosz- komercjalizacyjnego projektów w fazie
badawczo-rozwojowej, ale także
czącym wysokości długu publicznego kowski, prezes Instytutu Jagiellońskiego. zaoferujemy finansowanie inwestycji.
Podmioty te będą mogły skorzystać
w poszczególnych krajach członkowskich – Natomiast obecnie stanęliśmy w obliczu z oferty pożyczkowej ARP – powiedział
Paweł Kolczyński, wiceprezes ARP.
UE i na tym tle Polski. To bowiem zna- gospodarczego kataklizmu, który skończy
APEL DO PREMIERA O POPARCIE
mienny przykład, jak szybko gremia kie- się wraz z upowszechnieniem szczepionki DZIESIĄTKI RZECZNIKA MŚP

rownicze Brukseli zdają się zapominać antykoronawirusowej i wygaszeniem pan- Rzecznik małych i średnich przedsiębior-
ców Adam Abramowicz oraz Rada
o stworzonych przez nie przed laty (w trak- demii. Czekamy na ten przełom. Mieliśmy Przedsiębiorców przy Rzeczniku MŚP
zwrócili się do premiera Mateusza
tacie z Maastricht) nieprze- z pewnością dobry punkt startu, Morawieckiego i przewodniczących
klubów i kół parlamentarnych z prośbą
kraczalnych przez kraje który wziął się nie tylko z po- o wdrożenie 10 propozycji zmian
systemowych, które przyczynią się do
członkowskie UE progach Prognoza pojawia wodu posunięć rządu, ale także poprawy otoczenia prawno-gospodar-
dotyczących dozwolonej się w momencie, z tego, że Polacy ciężko na to czego w naszym kraju. Według Abramo-
wielkości deficytu budżeto- zapracowali. wicza dzięki ich wejściu w życie przed-
wego (3 proc. w stosunku w którym druga siębiorcy uzyskaliby większe poczucie
– Myślę, że Polska powinna bezpieczeństwa przy prowadzeniu
swojego biznesu, dostając szanse na
do PKB) oraz długu publicz- fala pandemii osiągnąć w bieżącym roku nawet lepszy rozwój z korzyścią dla państwa.

nego (60 proc. PKB). Gwoli sieje niepewność niższy, niż to zakłada KE, spadek
ścisłości należy dodać, że i gasi nasze PKB: a więc niekoniecznie 3,6
w obecnej sytuacji urucho- nadzieje na proc. prognozowany przez Ko-
mienia wielomiliardowych misję, lecz 3 proc. – przewiduje
programów pomocy finan- szybkie odbicie Zbigniew Kuźmiuk, członek

sowej dla gospodarek w po- się gospodarki. komisji budżetowej Parlamentu

szczególnych krajach Bruksela Europjskiego (PiS). – Rzecz

zawiesiła na kilka lat obo- jasna, trudno powiedzieć, czy

wiązek przestrzegania obu wspomnianych nie wejdziemy w tzw. pełny lockdown. Gdyby

progów. Jednak obecnie wspomina jedynie bowiem tak się stało, ta prognoza KE oka-

o powrocie do tego dotyczącego deficytu załaby się bardziej prawdopodobna. W 2021

budżetowego. Bowiem już w ostatnim roku natomiast wszystko wskazuje na to, że

roku przed koronawirusowym 2019 rokiem odbicie będzie nieco wyższe niż tegoroczny

poziom wysokości długu publicznego spadek. I że odrobimy wszystko to, co stra-

w poszczególnych krajach dalece odbiegał ciliśmy w obecnym roku.

od dozwolonego. W całej Unii wynosił W opinii europosła na szczęście w ostatnich

79,2 proc., w Grecji – 180,5 proc., we pięciu latach rządów PiS udało się zmniejszyć

Włoszech – 134,7 proc., w Portugalii – poziom deficytu sektora finansów publicz-

117,2 proc., do 100 proc. zbliżał się w ta- nych oraz długu publicznego. – W związku

kich krajach jak Belgia, Francja czy Hisz- z tym powstała swoista poduszka finansowa

pania, a w całej eurostrefie osiągnął 85,9 proc. do wsparcia przedsiębiorców i pracowników

Dla porównania w Polsce „tylko” 45,7 proc. w ramach tarcz antykryzysowych, jak i tarczy

Jednak kolejne rekordy poziomu zadłu- finansowej. A oba wskaźniki w przypadku

żenia publicznego mają być pobite w tym Polski wciąż będą znajdować się w granicach

roku i w kolejnych dwóch. W eurostrefie kryteriów z Maastricht. Obecnie Bruksela

sięgną ponad 101–102 proc., w całej UE mówi już tylko o konieczności doprowadze-

ok. 94–95 proc., a na przykład w najbar- nia deficytów finansów publicznych w po-

dziej zadłużonej Grecji – ponad 200 proc.! szczególnych krajach członkowskich w 2023 FOT. PIXABAY

W większości krajów UE zadłużenie roku do poziomu poniżej 3 proc. ich PKB

zwiększy się w latach 2020–2022 od kil- – dodaje europoseł. GP

80 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

PRENUMERUJ I WSPIERAJ

wƵƮǞƊ ²ɈȲƵǏɯ àȌǶȁƵǐȌ ²ǾȌɩƊ dla IɐȁƮƊƧǯǞ wƊǾɯƧǘ ²ɈȍȯƵDz‫ث‬

óɯƧǞƵ ǯƵȺɈ ƮǶƊ ȁƊȺ ȁƊǯɩƊɼȁǞƵǯȺɹƵ‫ث‬

#yǞƵ²ɈȲƊǯDzɐǯNJ
#àɯƦǞƵȲƊǿóɯƧǞƵ

àȺȯȍǶȁǞƵ ǿȌɼƵǿɯ ɐƧɹɯȁǞƨ ɩǞƵǶƵ ƮȌƦȲƊ‫ خ‬hɐɼ ȌƮ ƮɹǞȻ ƮȌ ׂׄ‫ ׀ׂ׀ׂخׁׂخ‬Ȳ‫ثخ‬
jɐȯ ȯȲƵȁɐǿƵȲƊɈNJ ƵǶƵDzɈȲȌȁǞƧɹȁƠ ٖJƊɹƵɈɯ §ȌǶȺDzǞƵǯ٘ Ǟ‫ش‬ǶɐƦ ٖJƊɹƵɈɯ §ȌǶȺDzǞƵǯ !ȌƮɹǞƵȁȁǞƵ٘‫ ة‬

Ɗ ȯȲɹɯƧǘȍƮ ɹƵ ȺȯȲɹƵƮƊɼɯ ɩ ƧƊǾȌȻƧǞ ɹȌȺɈƊȁǞƵ ȯȲɹƵɹȁƊƧɹȌȁɯ
ȁƊ IɐȁƮƊƧǯNJ wƊǾɯƧǘ ²ɈȍȯƵDz‫خ‬

²ɹƧɹƵǐȍǾɯ ȁƊ ȺɈȲȌȁǞƵ
ɩɩɩ‫خ‬ȯȲƵȁɐƵǿȲƊɈƊ‫خ‬ȺɩȺǿƵƮǞƊ‫خ‬ȯǶ

Email: [email protected] Gazeta www.prenumerata.swsmedia.pl
Tel. 605 900 002, 501 678 819 Polska
Konto prenumeraty: 82 1240 5963 1111 0010 3867 3017
CODZIENNIE
4 yɐǶǞ‫خ‬Ƶ IɹǞƊ2ǶɈ8ǶȲƵȌPɼAɩȁŹDƵƊZ à‫׆‬IE‫׃‬Rɯ‫ش‬NׄƮI‫׃‬KƊ‫ة‬Aɩ ‫׀‬2ȁׂ0Ǟٌ2Ƨ‫׀‬0Ɉ‫ׅ‬ɩ‫׆‬Ȍ à §ƊȌȲǶȺȺɹDzƊǞƵɩ ²Ɗȯ ɹ Ȍ‫خ‬Ȍ‫ةخ‬

HISTORIA { PRL }

Przebaczenie
początkiem
pojednania

ORĘDZIE POLSKICH BISKUPÓW Piotr
Dmitrowicz

55 lat temu, 18 listopada 1965 roku, polscy biskupi skierowali do
biskupów niemieckich orędzie, które stało się prawdziwym początkiem
pojednania i kruszenia murów pomiędzy Polakami i Niemcami.

W  liście znalazły się znamienne nego. Orędzie biskupów polskich do ich pierwotnych zamierzeń miały trwać trzy
słowa: „W tym jak najbar- niemieckich braci w Chrystusowym urzę- miesiące, zakończyły się 8 grudnia 1965 ro-
dziej chrześcijańskim, ale dzie pasterskim – taką oficjalnie nazwę ku. Łącznie uczestniczyło w nich ponad
i bardzo ludzkim duchu, nosił ów dokument, datowany na 18 li- 3 tys. ojców soborowych, w tym 108 kar-
wyciągamy do Was, siedzą- stopada 1965 roku i podpisany w Rzymie. dynałów, 5 patriarchów, 9 prymasów,
cych tu, na ławach kończącego się Soboru, Mimo że od tego momentu upłynęło ponad 543 arcybiskupów i 217 biskupów. W trakcie
nasze ręce oraz udzielamy wybaczenia pół wieku, to okoliczności powstania do- trwania soboru polscy biskupi skierowali
i prosimy o nie. A jeśli Wy, niemieccy bi- kumentu ciągle pozostają nie do końca zaproszenia na obchody milenijne do
skupi i Ojcowie Soboru, po bratersku wyjaśnione. Bez wątpienia idea takiego 65 adresatów – episkopatów różnych kra-
wyciągnięte ręce ujmiecie, to wtedy dopiero przesłania narastała przez lata. Jeden jów, Światowej Rady Ekumenicznej i pa-
będziemy mogli ze spokojnym sumieniem z architektów orędzia, biskup Bolesław triarchy Atenagorasa. W sumie list dotarł
obchodzić nasze Milenium w sposób jak Kominek, już w 1960 roku przygotował do ponad 2,5 tys. hierarchów katolickich
najbardziej chrześcijański”. pewne elementy listu, będące częścią nie- na całym świecie. Szczególną formę – orę-
wygłoszonego przez niego przemówienia dzia o przebaczeniu – nadano zaproszeniu
W duchu soborowym do przedstawicieli niemieckiego Pax Christi, do biskupów niemieckich. Episkopat Polski
którego członkowie mieli odwiedzić Wro- na czele z prymasem Stefanem Wyszyński
W czasie zimnej wojny, podziału świata cław. Głównymi źródłami inspiracji napi-
na dwa bloki, nieuznawaniu przez Repu- sania orędzia o przebaczeniu były niezwykle
blikę Federalną Niemiec granicy na Odrze ważne wydarzenia: zakończenie Soboru
i Nysie Łużyckiej, a przede wszystkim Watykańskiego II i przygotowanie do ob-
świeżych ran związanych z II wojną świa- chodów Milenium Chrztu Polski w 1966 ro-
tową i potwornych zbrodni niemieckich ku. Przypomnijmy, że Sobór Watykański II
dokonywanych na Polakach, słowa polskich rozpoczął swoje obrady 11 października
biskupów należy uznać za wręcz rewolu- 1962 roku imponującą uroczystością
cyjne, ale też profetyczne. Żaden chyba w Bazylice Świętego Piotra w Rzymie
dokument Kościoła katolickiego w Polsce z udziałem blisko dwóch tysięcy biskupów
sygnowany przez jego pasterzy nie wywołał z całego świata. Obrady, które według
takiego rezonansu społecznego i politycz-

82 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

BISKUP KOMINEK

Był głównym autorem
orędzia do biskupów
niemieckich. Przez lata
metropolita wrocławski
był inwigilowany
i prześladowany przez
polskie służby
komunistyczne.

FOT. CC, ANDRZEJ KOSSOBUDZKI ORŁOWSKI/PAP uznał, że przesłanie Soboru Watykańskie- Biskup Kominek – architekt wiu. Nominację utrzymywano w tajemnicy,
go II, akcentującego konieczność dialogu orędzia gdyż było wiadomo, że władze komuni-
i pojednania, skłania do takiego właśnie styczne w Polsce jej nie zaakceptują.
gestu wobec naszych zachodnich sąsiadów. Głównym autorem orędzia był metropolita W styczniu 1951 roku został przez nie siłą
Tekst orędzia skonsultowano z biskupami wrocławski Bolesław Kominek. Urodzony usunięty z urzędu i internowany. Sakrę
niemieckimi w październiku. 18 listopada, w 1903 roku w Radlinie na Górnym Ślą- biskupią przyjął potajemnie w październiku
po podpisaniu przez obecnych na soborze sku, święcenia kapłańskie przyjął w 1927 1954 roku. Dwa lata później objął rządy
polskich biskupów, dokument został prze- roku w Katowicach. W czasie II wojny we Wrocławiu jako wikariusz generalny
kazany biskupom niemieckim na ręce światowej pomagał jeńcom i więźniom arcybiskupa gnieźnieńskiego. Zabiegał
kardynała Josefa Fringsa, arcybiskupa niemieckich obozów koncentracyjnych. u papieża o ostateczne uregulowanie ad-
Kolonii, a później duplikat podpisany W sierpniu 1945 roku został mianowany ministracji kościelnej na tzw. ziemiach
przez prymasa Wyszyńskiego kardynałowi administratorem apostolskim Śląska Opol- odzyskanych, odbudowywał zniszczone
Juliusowi Döpfnerowi, arcybiskupowi skiego. Organizując tam życie kościelne, w czasie wojny kościoły. Rok przed śmier-
Monachium i Fryzyngi, a następnie wszyst- starał się integrować ludność napływową cią w 1973 roku został mianowany kar-
kim biskupom niemieckim uczestniczącym ze śląskimi autochtonami. W 1951 roku dynałem. Przez całe lata biskup Kominek
w Soborze Watykańskim II. został mianowany przez papieża Piusa XII był inwigilowany i prześladowany przez
administratorem apostolskim we Wrocła-

18 LISTOPADA 2020 83

HISTORIA { PRL }

komunistyczne służby. W wytycznych Biskupom zarzucano wygra. To my ją wygramy, a was zmiecie
Służby Bezpieczeństwa w ramach operacji zdradę sprawy historia. Wyszyński ciągle czegoś żąda,
„Dyplomata” prowadzonej wobec biskupa, narodowej i uległość czegoś się dopomina. On chce mieć rząd
czytamy między innymi: „Kompromito- wobec Niemców. dusz. Rząd dusz w tym kraju ma socjalizm.
wanie i dyskredytowanie wszelkimi do- Socjalizm sięga po dusze. Kościół nie ma
stępnymi środkami w opinii episkopatu, przywrócenia granic sprzed wojny. W orę- do tego prawa”. W całym kraju organizo-
duchowieństwa, wiernych i określonych dziu po raz pierwszy wspomniano także wano wiece, w trakcie których tłumy
środowisk za granicą (…)”. Aby powstało o niemieckim oporze antynazistowskim. podżegane przez agitatorów skandowały:
orędzie, biskup schronił się w klasztorze Biskupi polscy pierwsi zwrócili uwagę na „Nie przebaczamy!”. Na uczelniach i w za-
elżbietanek w Fiuggi koło Rzymu. Prze- cierpienia wysiedlonych Niemców: „Ob- kładach pracy zbierano podpisy potępiające
bywał tam od 7 do 13 października 1965 ciążenie obustronnych stosunków ciągle orędzie. Biskupom zarzucano zdradę
roku. Tekst napisał odręcznie w języku jeszcze jest wielkie, a potęguje je tak zwane sprawy narodowej i uległość wobec Niem-
niemieckim. Dokument przeszedł kilka »gorące żelazo« tego sąsiedztwa. Polska ców. Prymas Wyszyński otrzymał ponad
wersji redakcyjnych. Sam bp Kominek tak granica na Odrze i Nysie jest, jak to dobrze 500 listów z protestami i atakami perso-
o nim mówił: „Nie napisaliśmy tego tylko rozumiemy, dla Niemców nad wyraz gorz- nalnymi w stylu: „Łaskawie przypominam,
dla narodu niemieckiego, ale i dla naszego. kim owocem ostatniej wojny, masowego że lud Warszawy zdrajców Ojczyzny wieszał
Nie ma w tym doprawdy żadnych tanich zniszczenia, podobnie jak jest nim cier- na szubienicy, nie patrząc na sutannę. Aby
fałszów historycznych. Nam wydaje się, pienie milionów uchodźców i przesiedleń- was to nie spotkało – oburzony patriota
że zaistniała duża szansa dokonania zwrotu ców niemieckich”. z Łodzi”. Mimo perfidnej propagandy
w dotychczasowej sytuacji. Przykładamy większość wiernych opowiedziała się po
do tego orędzia o wiele więcej wagi aniżeli Nie ma Polski bez socjalizmu! stronie biskupów. Był to przede wszystkim
do listów skierowanych do innych episko- wynik nauczania księży, którzy podczas
patów. Intencją jest zbliżenie na płasz- Po publikacji orędzia władze PRL rozpętały kazań tłumaczyli przesłanie orędzia i od-
czyźnie chrześcijańskiej. Prosimy, nie przeciwko polskim biskupom nagonkę na nosili je do słów z modlitwy Ojcze Nasz:
odrzucajcie tej obopólnej szansy”. niespotykaną skalę. Komuniści uznali list „i odpuść nam nasze winy, jako i my od-
za „dywersję polityczną” biskupów. Wła- puszczamy naszym winowajcom”.
List o trudnej historii dysław Gomułka w rozmowie z Jerzym
Zawieyskim ujął to następująco: „Kościół Niemiecka odpowiedź
Orędzie polskich biskupów nie ograniczało prowadzi z nami wojnę, ale tej wojny nie
się do aktu pojednania, ale było też analizą na orędzie
i przypomnieniem trudnej historii wza-
jemnych relacji. Począwszy od czasów Biskupi niemieccy odpowiedzieli na orę-
krzyżackich, przez rozbiory i politykę
germanizacji, na koszmarze II wojny dzie 5 grudnia 1965 roku. Przyznali, że
światowej kończąc, kiedy to: „Każdy nie-
miecki mundur SS nie tylko napawał naród polski doznał cierpień od narodu
Polaków upiornym strachem, ale stał się
przedmiotem nienawiści do Niemców. niemieckiego. Jednocześnie podkreślili
Wszystkie rodziny polskie musiały opła-
kiwać tych, którzy padli ich ofiarą” – pisali krzywdę milionów Niemców, którzy mu-
biskupi. Jednocześnie przypominano też
pozytywne wydarzenia ze wspólnej historii sieli opuścić ziemie przyznane po wojnie
i wskazywano na postacie, które łączą, na
przykład pochodzącą z Bawarii księżnę Polsce. Nie wypowiedzieli się też w sprawie
– św. Jadwigę Śląską, żonę Henryka I Bro-
datego, księcia wrocławskiego, założycielkę granicy z Polską, przeciwnie, przypomnieli
klasztoru cysterek w Trzebnicy. Biskupi
polscy poprosili też o przekazanie wyrazów o „prawie do rodzinnych stron”. Odpo-
wdzięczności „niemieckim Braciom Ewan-
gelikom”. W ten sposób nawiązali do wiedź niemiecka odznaczała się sporym
Memorandum Wschodniego ogłoszonego
1 października 1965 roku przez Radę dystansem, co można było interpretować
Kościołów Ewangelickich w Niemczech,
w którym ewangelicy odrzucili roszczenia ostrożnością polityczną niemieckich hie-

rarchów wobec władz RFN, w sytuacji,

kiedy nieuregulowana była jeszcze granica

polsko-niemiecka na Odrze i Nysie. Od-

powiedź wywołała rozczarowanie w Epi-

skopacie Polski. Prymas Wyszyński stwier-

dził, że „naszą tak serdecznie wyciągniętą

rękę przyjęto nie bez zastrzeżeń”. Mimo

to kolejne lata pokazały, że zainicjowany

przez polskich biskupów dialog przyniósł

pożądane efekty. W 1964 roku biskup

Kominek pisał: „Bledną w nas widma

nienawiści i zacietrzewienia”. GP

84 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl



HISTORIA { POCZET POLSKICH ZADYMIARZY }

Warchoł
z piekła rodem

STANISŁAW STADNICKI I JEGO ZBRODNIE

„Każdy sobie pan w naszej Rzeczypospolitej, kto jeno ma szablę w garści i lada jaką partię zebrać potrafi” –
słowa te włożył Henryk Sienkiewicz w usta Andrzeja Kmicica. Przypadek Stanisława Stadnickiego, zwanego
Diabłem Łańcuckim, jasno pokazuje, że w zdaniu tym noblista trafnie scharakteryzował epokę Wazów
i panujące wówczas bezprawie.

SŁukasz Czarnecki Na swych wrogów spadał znienacka na Rzeczypospolitej. W dniach swojej młodości FOT. WIKIPEDIA
tanisław Stadnicki był dla współ- czele prywatnej armii i porywał do lochów dał dowody wielkiej odwagi, biorąc udział
czesnych istnym koszmarem. Łańcuta. Przez szereg lat terroryzował w wyprawie Stefana Batorego przeciwko
Okrutny, chciwy, pozbawiony bliższą i dalszą okolicę, równocześnie Moskwie i wyróżniając się m.in. pod Psko-
sumienia, a przy tym butny do bezczelnie twierdząc, iż „radniej bym wem. Kiedy jednak po zakończeniu kam-
granic chamstwa. Aparat sądow- zamek mój i ze śkła miał niźli z murów, panii przyszła pora na przyznanie nagród
niczy był wobec niego bezsilny, bezsilni żeby każdy widział moje cnotliwe postęp- dla najdzielniejszych wojaków, poczuł się
byli padający jego ofiarą sąsiedzi, bezsilny ki”. Przy takiej hipokryzji panom braciom urażony wręczoną mu sumą 1000 złotych.
był nawet sam król Zygmunt III Waza, dosłownie opadały ręce. W końcu jednak Swe usługi oddane królowi cenił znacznie
którego łańcucki magnat publicznie lżył spełniło się powiedzenie „Nosił wilk razy wyżej. Wściekły udał się na Węgry, gdzie
od sodomitów. W jego osobie jak w so- kilka, ponieśli i wilka”, a najstraszliwszy zaciągnąwszy się na służbę u Habsburgów,
czewce skupiły się wszelkie wady stanu warchoł Rzeczpospolitej trafił na tward- walczył dzielnie z Turkami, czym prze-
szlacheckiego. Starosta zygwulski kpił szego od siebie. chwalał się w późniejszych latach, choć
sobie w żywe oczy z wszelkiej sprawiedli- znaleźć można było i takich, którzy twier-
wości – i ziemskiej, i boskiej. Ofiary, które Gdy diabeł był jeszcze dzili, że w toczonych bitwach dał się poznać
sam obrabował, potem... pozywał do sądów. diabełkiem jako pierwszy, ale… podczas ucieczki.

Początkowo nic nie zapowiadało, że Stad- W  Polsce widzimy go ponownie na
nicki stanie się najgroźniejszym warchołem polach elekcyjnych po śmierci Stefana

86 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

BUNTOWNIK

W roku 1606 wybuchł
bunt części szlachty
przeciwko władzy
Zygmunta III Wazy, znany
jako rokosz Zebrzydow-
skiego. Wśród buntowni-
ków nie mogło zabraknąć
Stadnickiego, który
kochał wszelkie zadymy.

Batorego. Wciąż wściekły za rzekome haczyk. Nowo nabyta posiadłość miała roku, bladym świtem, mieszkańców So-
upokorzenie, pałający nienawiścią do obciążoną hipotekę. Kupując ją, Stanisław śnicy obudziły... salwy armatnie. Na będące
kanclerza Jana Zamoyskiego, związał dostał w pakiecie długi wobec bogatej, jeszcze w budowie umocnienia pędziło
się z obozem arcyksięcia Maksymiliana niedawno nobilitowanej, kupieckiej rodziny 1500 konnych i pieszych w barwach Stad-
Habsburga. Gdy przeważająca więk- Korniaktów. Pan na Łańcucie miał też nickiego! Grozy już i tak przerażającej
szość szlachty obrała nowym monarchą własny dług względem tej familii, bo ucho- sytuacji dodawała kanonada z dział ob-
Zygmunta III Wazę, wziął udział w pod- dząc z Polski po klęsce pod Byczyną, lężniczych, bo Diabeł Łańcucki, jadąc
jętej przez stronnictwo proaustriackie zaciągnął u niej spory kredyt. w odwiedziny do Korniaktów, wziął też
próbie siłowego przejęcia tronu. W star- ze sobą ciężką artylerię.
ciu pod Byczyną Habsburg i jego zwo- Stadnicki uznał, że bycie dłużnikiem
lennicy dostali jednak tęgiego łupnia, jakichś tam kupców uwłacza jego godno- Dantejskie sceny
Stadnicki zaś zbiegł z pola walki i czmych- ści. Zwłaszcza że Korniaktowie w roku
nął z  powrotem na Węgry. Powrócić 1603, po śmierci seniora klanu, zażądali Sośnica padła błyskawicznie. Najdłużej
miał za kilka lat i wówczas dać wszyst- spłaty należności i pozwali starostę zy- broniła się niewielka izdebka, w której
kim do wiwatu. gwulskiego do sądu. Diabeł nie miał za- z garścią sług zabarykadował się Konstanty
miaru zwracać pożyczki i zabrał się do (Aleksandra nie było w domu). Dopiero
Atak na wierzycieli załatwiania sprawy po swojemu. Zaczęły po wielogodzinnym oblężeniu udało się
się ataki na dobra Korniaktów. Zaniepo- Korniakta wywlec z kryjówki. Oczom
Kiedy nowy monarcha udzielił poplecz- kojeni przywódcy klanu – bracia Aleksander nieszczęśnika ukazał się iście dantejski
nikom Maksymiliana przebaczenia, Stad- i Konstanty – słali do sądów kolejne pro- widok. Siedziba jego rodu płonęła, a wszę-
nicki na powrót pojawił się w Rzeczpo- testy, ale nic to nie pomagało, bo Stadnicki dzie biegali żołdacy Stadnickiego, rabujący,
spolitej. Swoją główną siedzibą uczynił gwizdał sobie na trybunały. W końcu co się da. Wynoszono sprzęty domowe,
Łańcut na ziemi przemyskiej, wymieniając zdesperowani zabarykadowali się w ro- złoto ze skarbca, klejnoty i zapasy ze
na niego rodzinne dobra leżące na ziemi dowej siedzibie – sośnickim zamku – a od- spiżarni. Kobietom wyrywano kolczyki
krakowskiej. Pozornie transakcja była dział najemników miał ich strzec dniem z uszu i zdzierano z nich szaty. Matce obu
świetnym interesem, był jednak pewien i nocą. Ale nie ustrzegł. 30 lipca 1605 braci rabusie omal nie odrąbali palców,

18 LISTOPADA 2020 87

HISTORIA { POCZET POLSKICH ZADYMIARZY }

nie chcąc czekać, aż zdejmie zdobiące je O dziwo, Zygmunt III Waza, którego
pierścienie. Spokojna dotąd Sośnica za- majestat z zapamiętaniem deptał Diabeł,
mieniła się w piekło. wybaczył panu na Łańcucie jego przewiny.
Jedyną karą, jaką nałożono na starostę
Po skończonym rabunku Stadnicki, zygwulskiego, była konieczność publicz-
zupełnie nie kryjąc się z tym, co zrobił, nych przeprosin na sejmie.
pociągnął głównym gościńcem na Łańcut,
każąc swym ludziom rozwinąć chorągwie, Wojna totalna
bić w bębny i dąć w trąby. Będąc już
u siebie, wtrącił jeńca do lochu i znęcał Skończywszy na razie z wielką polityką,
się nad nim tak długo (łącznie dwa mie-
siące), aż ten podpisał weksle potwier- Stadnicki wrócił do siebie. Jednak pieniacki
dzające, iż jego „gospodarz” zwrócił mu
pożyczone pieniądze. Dopiero wtedy temperament nie pozwolił mu siedzieć
odzyskał wolność. Korniaktowie natych-
miast złożyli pozew do sądu, ale Diabeł spokojnie. Wdał się w spór z kolejnym
miał to w nosie. Co więcej, sam również
wstąpił na drogę sądową, pozywając jed- sąsiadem, starostą leżajskim, Łukaszem
nego ze swych biorących udział w zajeździe
oficerów o... kradzież części dóbr zagra- Opalińskim. O co poszło tym razem, nie
bionych w Sośnicy!
wiadomo, wedle legendy magnaci pokłócili
Rzeszowski jarmark
się o karła, który służył Opalińskiemu
Inną ofiarą pana na Łańcucie był właściciel
Rzeszowa, kasztelan czechowski, Mikołaj jako błazen, a którego Stadnicki porwał
Spytka Ligęza. W należącym do niego
mieście odbywał się coroczny wiosenny do Łańcuta.
jarmark ściągający handlarzy z czterech
stron świata. Zazdrosny o dochody sąsiada Przez trzy lata sąsiedzi napadali na siebie
Stadnicki postanowił zrobić mu konku-
rencję i ogłosił, że w jego dobrach również Stadnicki kpił sobie raz za razem. W najgorszej sytuacji zna-
odbędzie się jarmark. Oczywiście żeby w żywe oczy z wszelkiej
przyciągnąć handlarzy, trzeba było odpo- sprawiedliwości leźli się pracujący w ich dobrach chłopi,
wiednio zareklamować imprezę. Diabeł – i ziemskiej, i boskiej.
uznał jednak, że nie zna się na promocji, bo ledwie zdążyli odbudować spaloną
więc załatwi sprawę inaczej, po czym zabraknąć Stadnickiego, który kochał
zaczął porywać karawany kupieckie jadące wszelkie zadymy. poprzednio chałupę, już puszczał ją z dy-
do Rzeszowa i zmuszać je do sprzedaży
towarów w Łańcucie. Rozsierdzony Ligęza Na zjazdach buntowników wiódł prym, mem kolejny podjazd. W dodatku Stad-
natychmiast dokonał najazdu na Łańcut, wygłaszając pompatyczne przemówienia,
by odbić handlarzy. Cel udało mu się osią- w których przedstawiał się jako obrońca nicki z perwersyjną przyjemnością mor-
gnąć, ale musiał się nielicho zdziwić, gdy złotej wolności szlacheckiej, wróg tyranii,
niedługo potem przybył do niego woźny człowiek sprawiedliwy i bogobojny (sic!). dował i okaleczał włościan Opalińskiego
sądowy z pozwem od Stadnickiego, który Równocześnie szokował, lżąc monarchę
wniósł do sądu sprawę przeciwko kaszte- od najgorszych. Oskarżał króla o nałogową na różne sposoby.
lanowi, oskarżając go o... kidnaping i upro- grę w karty czy uprawianie alchemii. Wy-
wadzenie handlujących na „diabelskim” suwał też bardziej osobliwe zarzuty, w tym Wojna ta toczyła się ze zmiennym szczę-
jarmarku kupców! i ten, że Zygmunt jest... zapalonym piłka-
rzem. Kiedy na koniec głośno zakrzyknął, ściem. Żadna strona nie zamierzała ustąpić.
Przeciw królowi iż na polskim tronie zasiada sodomita
(a powtarzał ten numer wielokrotnie przy Starosta leżajski szybko stał się bankrutem,
W roku 1606 wybuchł bunt części szlachty różnych okazjach), nawet najzacieklejszym
przeciwko władzy Zygmunta III Wazy, rokoszanom opadły szczęki. a jego ewakuowana zawczasu do Wielko-
znany jako rokosz Zebrzydowskiego. Wśród
czołowych rokoszan nie mogło oczywiście W 1607 roku pod Guzowem doszło do polski żona musiała wyprzedawać prywatne
starcia królewskich wojsk z buntownikami.
Zwycięstwo przypadło w udziale lojalistom, klejnoty, by dostarczyć mężowi funduszy
ale Stadnickiego złapać się nie udało, bo
swoim zwyczajem zawczasu zwiał, porzu- na zaciąg najemników. Z czasem jednak
cając obóz rokoszan, gdy tylko tym ostat-
nim zaczęła się palić ziemia pod nogami. szala zwycięstwa zaczęła się przechylać

na stronę Opalińskiego. Zdobył on i spalił

Łańcut, a w roku 1610 wziął do niewoli

żonę Stadnickiego. Ten poszukał pomocy

w Siedmiogrodzie. Udało mu się zwerbo-

wać 3000 hajduków, ale gdy szykował

aprowizacje dla tak dużego oddziału, wpadł

w oczy szpiegom Opalińskiego.

20 sierpnia 1610 roku wysłany przez

starostę leżajskiego oddział dopadł Stad-

nickiego w Tarnawie. Diabeł otrzymał

dziesięć ciosów, ale nadal stawiał czoło

napastnikom. Martwy padł dopiero, gdy

tatar Opalińskiego imieniem Persa wypalił

mu w pierś z półhaka. Zabójca obciął mu

głowę, po czym zaniósł swemu pryncy-

pałowi. I tak skończyła się historia Sta- FOT. WIKIPEDIA

nisława Stadnickiego – człowieka, który

został diabłem. GP

88 18 LISTOPADA 2020 www.prenumerata.swsmedia.pl

{ PRZESZŁOŚĆ FELIETON
POWRÓCI IDEĄ }

PUŻAK, CYRANKIEWICZ dent Kwaśniewski to przedstawiciel formacji,
która zamordowała jej tatę. Przed stołecznym

I MARSZ NIEPODLEGŁOŚCI Tadeusz trybunałem śmierci „sądzili”: Władysław Sta-
sica (przewodniczący), Roman Różański

UB nigdy nie znalazł pamiętnika Kazimierza Płużański i Napoleon Czesnak. Oskarżali jeszcze bardziej
doborowi mordercy: naczelny prokurator woj-
Pużaka, ukrytego w rodzinnym mieszkaniu

przy al. 3 Maja 2 w Warszawie. Inne miesz- skowy płk Stanisław Zarakowski i prezes

kanie w tej kamienicy zostało teraz podpalone Najwyższego Sądu Wojskowego płk Oskar

przez prowokatora Marszu Niepodległości. Karliner. Pużak do końca pozostał niezłomny:

19 listopada 1948 r. Pużak – socjalista-nie- „W chwili gdy stoję nad grobem, byłoby nie

podległościowiec, który za swoją walkę o wolną Polskę do uwierzenia, gdybym zmienił poglądy”. Poprzednik

był więziony przez władze carskie i sowieckie w Szlissel- „Trybuny Ludu” – „Głos Ludu” pisał: „Proces jednoczenia

burgu, na Łubiance, Rakowieckiej i w Rawiczu – został się ruchu robotniczego dokonuje się równolegle do innego

skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na procesu – eliminowania z ruchu robotniczego elementów

karę 10 lat więzienia. 30 kwietnia 1950 roku według ofi- spod znaku prawicy socjalistycznej, która jest agenturą

cjalnej wersji spadł z więziennych schodów, faktycznie burżuazji”. Zięć Pużaka, inżynier Roman Mazik (miesz-

pomogli mu jacyś „nieznani sprawcy”. Komuniści musieli kający w domu przy al. 3 Maja 2) mówił mi przed laty:

się pozbyć Pużaka, aby prosowiecki PPR mógł się „zjed- „W styczniu 1950 r. pojechałem z żoną do Rawicza. Teść

noczyć” z PPS i zmienić nazwę na PZPR. Aby za owo miał wyraźne kłopoty z chodzeniem. Był bardzo smutny,

„zjednoczenie” mogli odpowiadać tacy zdrajcy jak inny przygarbiony, jakby przeczuwał, że to jest ostatnie spo-

przedwojenny socjalista Józef Cyrankiewicz. W III RP tkanie”. Socjalista-niepodległościowiec do końca pozostał

córka Pużaka, Maria, nie odebrała Orderu Orła Białego wierny Polsce – do Bieruta, agenta Moskwy, nie napisał

dla Ojca, tłumacząc, że przyznający odznaczenie prezy- prośby o ułaskawienie. GP

REKLAMA

%H]SLHF]HĽVWZR
ÀQDQVRZH

Już za tydzień w „Gazecie Polskiej” ósmy odcinek cyklu

„Bezpieczeństwo finansowe”

Spadek – nie zawsze oznacza majątek.
W czym może pomóc testament?

'RZLHG] VLÚ PLÚG]\ LQQ\PL

.WR MHVW Z JURQLH VSDGNRELHUFöZ XVWDZRZ\FK"
&R ]PLHQLD WHVWDPHQW L MDN SRSUDZQLH VSLVDÊ RVWDWQLÈ ZROÚ"
6SDGHN ļ MDNLH GREUD SRGOHJDMÈ G]LHG]LF]HQLX"
-DN XQLNQÈÊ GïXJöZ SR]RVWDZLRQ\FK SU]H] ]PDUïHJR
NUHZQHJR"

WYDARZENIE

Długi marsz ku wolności

PROGRAM EDUKACYJNO-MUZYCZNY DLA UCZCZENIA 102. ROCZNICY ODZYSKANIA PRZEZ POLSKĘ NIEPODLEGŁOŚCI

Na 123 lata Polska zniknęła z map Europy i świata po trzecim rozbiorze dokonanym w 1795 roku.
Nasi przodkowie nigdy nie pogodzili się z utratą ojczyzny. Polskość krzewiono pomimo surowych represji
ze strony trzech zaborców. Wybuchały powstania zbrojne. Marzenie o niepodległej Rzeczypospolitej
ziściło się dopiero 1918 roku. Na 102. rocznicę tego przełomowego wydarzenia media Strefy Wolnego Słowa
przygotowały dla Państwa kolejny program edukacyjno-muzyczny spod szyldu „Dumni Biało-Czerwoni”.

11listopada 1918 roku. ucichły odzyskania przez Polskę niepodległości po Jednak walka o wolność i suwerenność Polski FOT. BARTOSZ KALICH
strzały z karabinów i armat 123  latach spędzonych pod jarzmem była procesem złożonym i długoletnim. Bronić
na frontach I wojny świa- zaborców. praw do własnego państwa musieliśmy także
towej. Tego samego dnia zaraz po 11 listopada 1918 roku. Te historie
powołana przez zaborców „Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału poruszyliśmy w najnowszym odcinku progra-
Rada Regencyjna dokonała pierwszego radości, jaki ludność polską w tym momencie mu „Dumni Biało-Czerwoni. Droga do Nie-
niezależnego aktu politycznego, przekazując ogarnął. Po 120 latach prysły kordony. (…) podległości”. W naszej produkcji znalazły się
władzę zwierzchnią przybyłemu dzień Własne państwo! (...) Cztery pokolenia nada- rozmowy z historykami, którzy tłumaczyli
wcześniej z Magdeburga Józefowi Piłsud- remno na tę chwilę czekały, piąte doczekało. m.in. zawiłe relacje między ojcami wolności.
skiemu. Data ta uznana została za moment (...)” – opisał tamten dzień Jędrzej Moraczew- – Główny spór polityczny i ideowy tego okresu
ski, współpracownik Józefa Piłsudskiego.

Jan Engelgard – Muzeum Niepodległości w Warszawie prof. Wiesław Wysocki
90 18 LISTOPADA 2020 prenumerata.GazetaPolska.pl

Janusz Szrom Nie mogło zabraknąć również historii Le-
gionów Polskich. – Najsłynniejsza szarża
miał miejsce między Józefem Piłsudskim XX w. to szarża Legionów Polskich pod
a Romanem Dmowskim. Postacie z pozoru Rokitną, gdzie szwadron jazdy uderzył na
bardzo różniące się i z pozoru walczące ze rosyjskie okopy – opowiada Piotr Wilkosz
sobą na śmierć i życie. Natomiast jeśli prze- z Muzeum Narodowego w Krakowie. Z kolei
analizujemy wypowiedzi obu polityków, to prof. Wiesław Wysocki opowiedział o po-
okaże się, że darzyli się oni sporym szacun- wstaniach styczniowym i wielkopolskim,
kiem. Jest taka wypowiedź Piłsudskiego, który które skutkowały przyłączeniem tych terenów
mówi, że on na razie schodzi ze sceny, ale dał do Rzeczypospolitej. – Powstanie wielko-
karty Romanowi Dmowskiemu, a on będzie polskie wybuchło spontanicznie w związku
wiedział, jak zagrać. Piłsudski wypowiedział z wizytą Ignacego Paderewskiego w Poznaniu.
to przed aresztowaniem go przez Niemców Niemcy nie wytrzymali tej atmosfery, jaką
– tłumaczy Jan Engelgard, kierownik Muzeum Polacy zgotowali Paderewskiemu. Zaczęli
X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej. prowokować, niszczyć flagi. Zryw wybuchł
nieoczekiwanie – mówił prof. Wysocki.

Produkcja jest dostępna do obejrzenia na
platformie YouTube, vod.gazetapolska.pl
oraz portalu Niezależna.pl.

Warto wspomnieć, że to kolejna odsłona
naszego projektu zatytułowanego „Dumni
Biało-Czerwoni”, w ramach którego chcemy
w interesujący sposób promować wiedzę
o ważnych wydarzeniach w historii naszej
ojczyzny.

Zobacz na:
vod.gazetapolska.pl

Bartłomiej Kurowski Janusz Szrom
Partnerzy:
Organizatorzy:

18 LISTOPADA 2020 91

INICJATYWA { SPORT, ODPOWIEDZIALNOŚĆ, WSPÓLNOTA, SOLIDARNOŚĆ }

TAURON świętował
z Niepodległą

ŚLĄSK STAWIA NA NOWOCZESNY PATRIOTYZM

102 kilometry na 102. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości pokonały dzieci z domów dziecka
wspierane przez TAURON. Grupa celebrowała to wyjątkowe święto w trudnych czasach. Wśród zaplanowanych
z tej okazji wydarzeń znalazły się wystawa prezentująca najlepsze zdjęcia z konkursu #KochamŚląsk oraz projekt
pierwszego na Śląsku antysmogowego muralu.

W spółczesny patriotyzm w wy- pozwalało zbudować poczucie odpowie- Śląskich. Druga część prezentuje zwy- ARTYKUŁ SPONSOROWANY; FOT. MAT. PRAS.
miarze gospodarczym nakłada dzialności za siebie i innych. Uczy też cięskie fotografie konkursu #Kocham-
na polskie firmy nie tylko działania zespołowego. Hasło MegaMoc- Śląsk, zorganizowanego przez TAURON
obowiązek płacenia podat- Możliwości nawiązuje natomiast do sko- z  okazji 100. rocznicy wybuchu tych
ków w kraju, ale i aktywne jarzeń z energetyką i innymi projektami powstań. Wszystkie zdjęcia można po-
zaangażowanie w życie lokalnych społecz- Grupy TAURON z obszaru społecznej dziwiać również na firmowym
ności. Przed nami wiele wyzwań, naszym odpowiedzialności biznesu – mówi Woj- Instagramie.
zadaniem jest również zatroszczenie się ciech Ignacok.
o otoczenie, w którym na co dzień funk- – Województwo śląskie, wbrew stereo-
cjonujemy. By ten cel osiągnąć, potrzebna #KochamŚląsk, #ZielonyZwrot typom, jest niezwykle bogate i  różno-
jest nam otwartość, współpraca wielu i dużo zdrowia rodne. To nie tylko przemysł i kopalnie,
środowisk, śmiałość i konsekwencja w re- ale przede wszystkim piękna przyroda,
alizacji planów – mówił Wojciech Ignacok, To nie jedyna inicjatywa podejmowana wspaniała architektura i niezwykła kul-
prezes zarządu TAURON Polska w ostatnim czasie przez firmę. Od ponie- tura. Śląsk jest kolebką naszej firmy,
Energia. działkowego wieczoru, przez cały tydzień, dlatego od lat działamy na rzecz promocji
z ledów zamontowanych na elewacji regionu, to nasza forma nowoczesnego
„102” dla Niepodległej TAURON Areny Kraków, koncern wysyła patriotyzmu. Jesteśmy jednym z głów-
Niepodległej i wszystkim mieszkańcom nych filarów gospodarki w  tej części
W wyjątkowy sposób do świętowania Krakowa specjalne życzenia na czas pan- Polski. Z wielkim szacunkiem podcho-
obchodów 11 Listopada TAURON włączył demii – „Dużo zdrowia, Polsko”. dzimy do tradycji i historii. Przeszłość
także najmłodszych – podopiecznych daje nam energię do budowania lepszej
Stowarzyszenia SIEMACHA. Aby uczcić Z kolei od wtorkowego ranka na rynku przyszłości – mówi Łukasz Zimnoch,
102. rocznicę odzyskania przez Polskę w Katowicach można oglądać specjalnie rzecznik prasowy TAURON Polska
niepodległości, dzieci na bieżniach i ro- przygotowaną wystawę. Składa się ona Energia.
werkach stacjonarnych w trzy dni pokonały z trzech części. Część pierwsza to przy-
aż 102 km. W projekcie udział wzięło pomnienie pokazu mappingowego na Trzecia część wystawy to wizualne
80 najmłodszych z placówek w Krakowie, chłodni kominowej Elektrowni Jaworzno, przedstawienie Zielonego Zwrotu TAU-
Tarnowie, Odporyszowie i Wrocławiu. który upamiętniał Wojciecha Korfantego, RONA, czyli strategii zakładającej bu-
jednego z ojców polskiej niepodległości. dowę wartości koncernu w  oparciu
– Wspólne zdobywanie kilometrów było Widoczna z  kilkunastu kilometrów o  rozwój odnawialnych źródeł energii
spójne z projektami aktywizacji sportowej, grafika przypominała o rocznicy Powstań i ograniczenie emisyjności. W tej części

92 18 LISTOPADA 2020

wystawy obok zdjęć farm wiatrowych, { Z wielkim szacunkiem podchodzimy do tradycji
fotowaltaicznych czy niezwykłych ujęć i historii. Przeszłość daje nam energię do budowania
elektrowni wodnych pojawią się również lepszej przyszłości.
bociany i  jeże, o  które TAURON dba
przez cały rok. wietrza. To pierwszy tego typu mural na oddawanej krwi drastycznie spadła, choć
Śląsku. zapotrzebowanie na nią nie maleje.
Ekspozycję na katowickim rynku,
w najbliższym sąsiedztwie Teatru Ślą- Oddaj krew – Patriotyzm to przede wszystkim myślenie
skiego, można było oglądać do  15  li- o innych i chęć niesienia pomocy. Dlatego
stopada. W  kolejnych dniach można Także w poniedziałek wszyscy chętni na tak cenne są te codzienne gesty, które niosą
zobaczyć ją w  Jaworznie, Rybniku Zamku Królewskim na Wawelu mogli od- realną pomoc. Krwi nie da się wyproduko-
i Bielsku-Białej. dać krew. TAURON wraz z Muzeum za- wać, zachęcamy więc do włączenia się
chęcają do odwiedzin Regionalnego Centrum do tej szlachetnej akcji, bo to właśnie so-
Z inicjatywy TAURONA na jednej ze Krwiodawstwa w Krakowie. To niezwykle lidarność i empatia tworzą wspólnotę
ścian w Zabrzu powstanie też mural ważna inicjatywa, w czasie pandemii ilość – mówi Łukasz Zimnoch.
z Wojciechem Korfantym, jednym z ojców
polskiej niepodległości. Malowidło zostanie
przygotowane przy użyciu specjalnej farby,
która pochłania zanieczyszczenia z po-

18 LISTOPADA 2020 93

ZACISZE KSIĄŻKA { KRYMINAŁ }
MELOMANA

Marcin

Glina z powołania Wolski

poleca

NA DOBRANOC JEFFREY ARCHER – jest wybitnym znawcą sztuki. Wnet

Dave Brubeck, LULLABIES „Nic bez ryzyka” daje się wciągnąć w  pasjonującą roz-

Verve Records WREBIS, POZNAŃ 2020 grywkę z mistrzami złodziejskiego fachu,
 czasach powszechnego
Po latach ukazuje się ostatni solowy album schamienia i brutalizacji przy czym ofiarą procederu mają paść
legendarnego pianisty jazzowego Dave’a Brubec- obyczajów znakomity bry-
ka. Krążek powstał z myślą o najmłodszych tyjski autor sir Jeffrey Ar- przede wszystkim ubezpieczyciele. Obok
słuchaczach i zawiera zestaw kołysanek, które cher (który sam ma za sobą
muzyk grał swoim dzieciom, a później wnukom. odsiadkę, i to nie tylko sensacyjnego wątku
Obok interpretacji znanych utworów (m.in.: „Over w Parlamencie) pro-
the Rainbow”, „Summertime”), na płycie znalazło ponuje kryminał ele- z genialnie podrobionym
się też kilka autorskich kompozycji, a wśród nich gancki, osadzony
piękne „Softly, William, Softly”. „Lullabies” to w Londynie lat 80. Rembrandtem toczy się
świetna propozycja, by otoczyć dzieci dobrymi XX w. „Nic bez ryzy-
dźwiękami, a w tych prostych, delikatnych ka” rozgrywa się w śro- równoległa intryga, której
melodiach kołysanek ukojenie znajdą też dowisku kolekcjonerów,
z pewnością dorośli. złodziei i  fałszerzy bohaterem jest utalen-
sztuki. Głównym bo-
JESZCZE GŁOŚNIEJ haterem powieści jest, towany mincerz wybi-
oprócz obrazów Rem-
Kylie Minogue, DISCO brandta i  Rubensa, jający stare hiszpańskie
William Warwick,
BMG arystokrata, który monety, które mają zostać
wbrew ustosunkowa-
Na przekór złym czasom Kylie Minogue zachęca nemu ojcu postanawia „odnalezione” w histo-
do podkręcenia głośników znacznie bardziej niż zostać brytyjskim po-
zwykle. Piętnaście nowych piosenek nie daje licjantem. Bez żadnej protekcji i drogi rycznym wraku. Akcja
bowiem czasu na oddech, wkręcając coraz na skróty zamierza samodzielnie prze-
bardziej w swój nieco archaiczny, dyskotekowy mierzyć wszystkie szczeble kariery. To, inteligentna i  wartka,
rytm. Płyta powstała w czasie wiosennego że na lata nie ugrzązł w roli krawężnika,
lockdownu, wymuszając na artystce nie zawdzięcza szczęściu i wykształceniu a sam policjant nie stroni
tylko samodzielne nagrywanie wokali, ale także
długie prace nad dźwiękiem. Wyszło całkiem od romansów, choć szyb-
nieźle, „Last Chance” z pewnością znajdzie
zasłużone miejsce na listach przebojów, a „Say ko jego ukochana okazuje
Something” jeszcze długo pozostanie w głowie,
niosąc jakże aktualne pytanie: „Czy wszyscy się córką człowieka ska-
możemy być znowu jednością?”.
zanego na wieloletnie
Przygotował
więzienie za morderstwo.
Marek
Jak łatwo przewidzieć,
Kalinowski
William Warwick z rodziną całym sercem

zaangażuje się w obronę i oczyszczenie

dobrego umienia przyszłego teścia. A cier-

pliwego czytelnika zaskoczenia czekają

aż do ostatniej strony książki. GP

MIX

Kulturalny

przyjrzyj się zwiedzaj

AKADEMICKIM PLAGOM WIRTUALNIE

Książka Józefa Wieczorka „Plagi akademic- Instytut Pamięci Narodowej w Gdańsku
kie” to zbiór tekstów o problemach przygotował wystawę „Ojcowie niepodległo-
polskiego świata akademickiego po ści” i „Polskie symbole narodowe”.
pandemii komunizmu. Książka dostępna To propozycja wirtualnego spaceru po
na stronie sklep.gazetapolska.pl lub pod miejscach związanych z wybiciem się Polski
numerem tel. 722 111 655. na niepodległość.

94 18 LISTOPADA 2020 wwwwww.p.rpernenuummeerarattaa.s.swwssmmeeddiiaa..ppll

SERIAL { KOBIETA W MĘSKIM ŚWIECIE } GAZETA
POLSKA

„Gambit Królowej”

REŻ. SCOTT FRANK cypliny i dobrych manier. Dziewczynkę

PROD. USA 2020 fascynują jednak szachy – wkrótce odkrywa
NETFLIX
drzemiący w sobie potencjał, a umiejęt-
TGrzegorz Wszołek
o jeden z najciekawszych seriali ności podnosi grając z woźnym. Beth już
„Netfliksa” ostatnich lat! Opo-
wieść o genialnej szachistce, która jako dziewięciolatka ogrywa znacznie
walczy z przeciwnościami losu
i własnymi słabościami zyskała starszych uczniów i studentów. Wartym
uznanie wielu krytyków i cieszy się
ogromną popularnością w Polsce. Miłośnicy szachów będą wniebowzięci, odnotowania motywem są ruchy szachów
I słusznie, bo dbałość o szczegóły, ka- ale też każdy, kto uwielbia historie z po-
pitalne dialogi, realia Stanów Zjedno- na suficie, które rudowłosa szachistka
czonych lat 60. i genialna drugopla- konywaniem barier i dążeniem
nowa rola Marcina Dorocińskiego do doskonałości, pokocha dostrzega za każdym razem przed pójściem
zasługują na wysoką ocenę. „Gambit Królowej”.
Główna bohaterka – spać. W przeciwieństwie do innych mi-
Beth – po tragicznej
śmierci matki trafia do strzów gry nie kalkuluje, nie analizuje
sierocińca. Tam, cze-
kając na przyszłą ro- wcześniejszej gry rywali, lecz reaguje
dzinę zastępczą,
uczy się dys- intuicyjnie na toczące się wydarzenia na

szachownicy. Pokonuje wszystkich, ale na

jej drodze stanie mistrz świata w szachach

– Wasilij Borgow. W tej roli idealnie od-

najduje się Marcin Dorociński, beznamięt-

nie gnębiący przeciwników. Borgowa

docenił David Beckham, który zamieścił

na swoim Instagramie kadr z „Gambitu

Królowej” z jego postacią. GP

FOT. MAT. PRAS. Beth posiada z jednej
strony dar do gry niczym
dr House do leczenia – też

uzależnia się od leków,
ale zamiast vicodinu,

szachistka zażywa leki
uspokajające i nasenne
– a z drugiej strony dąży
od zwycięstwa, jak Rocky

Balboa na ringu.

świętuj zrelaksuj się udaj się

URODZINY RADIA CHOPIN Z „NIECODZIENNĄ GAZETĄ POLSKĄ” DO DOLINY BOGÓW

Powstało trzy lata temu i przez siedem Do każdego weekendowego wydania „Dolina Bogów” w reż. Lecha Majewskiego to
dni w tygodniu gra muzykę jednego „Gazety Polskiej Codziennie” dołączona film fantasy z Johnem Malkovichem. Polski
z najwybitniejszych kompozytorów jest „Niecodzienna Gazeta Polska”. reżyser sięga po historię Indian Navajo,
wszech czasów – Fryderyka Chopina. A w niej m.in. Niecodzienna Lista Przebo- którzy nie chcieli oddać doliny Valley of the
Przez 365 dni można tu zachwycać się jów, cykl tekstów z dziedziny medycyny Gods pod inwestycje wydobycia uranu.
twórczością polskiego poety fortepianu. naturalnej i niecodzienny wehikuł czasu. Wkrótce na DVD.

18 LISTOPADA 2020 95

ŚRODOWISKO { CZY NOWA EPIDEMIA ZACZNIE SIĘ NA FERMACH NOREK? }

Norkowe
Wuhan

BLADY STRACH PADŁ NA FUTRZARZY

Na początku listopada rząd
Danii poinformował o wybiciu
wszystkich norek w kraju.
Wszystko z powodu wirusa
SARS-CoV-2, który
najprawdopodobniej przeszedł
z norek na pracowników ferm.
Epidemiolodzy boją się, że Dania
stanie się nowym Wuhan.

Jacek
Liziniewicz

CIEKAWOSTKI

O NORKACH

Norka amerykańska, WIZON AMERYKAŃSKI CHARAKTERYSTYCZNE ŁAPY
czy bardziej prawidłowo
wizon amerykański, Przedstawiciel rodziny łasicowatych, Łapy norek mają pięć palców i zakończo-
to w polskiej przyrodzie a więc najmniejszych ssaków drapieżnych ne są zakrzywionymi i ostrymi pazurami.
gatunek inwazyjny. Szczególnie występujących w Polsce. Charakteryzuje Pomiędzy palcami, do około 1/3 ich
niebezpieczny dla rodzimej się smukłą sylwetką i krótkimi kończynami. długości, znajduje się błona ułatwiająca
fauny. Warto wiedzieć więcej Zwykle ich umaszczenie ma różne pływanie. Cecha ta ma zanikać u zwierząt
o tym zwierzęciu. odcienie brązowego. hodowlanych.

96 18 LISTOPADA 2020 wwwwww.p.rpernenuummeerarattaa.s.swwssmmeeddiiaa..ppll

G łówny Lekarz Weterynarii otrzy- u wielu zwierząt. Kłopoty z chorobą miały
mał 5 listopada 2020 roku in- m.in. tygrysy w Nowym Jorku. Od kilku
formację od duńskich służb miesięcy w tym kontekście mówiło się
weterynaryjnych o wykryciu również o fermach norek. Problem do-

u norek zmutowanego korona- strzeżono w Holandii, gdzie zwierzęta te

wirusa SARS-CoV-2. Nowy wariant wirusa są dzisiaj pod stałym monitoringiem.

stwierdzono w 5 fermach utrzymujących W przypadku wykrycia chorych osobników

norki. Wykryto również 12 przypadków poszczególne stada są natychmiast wybi-

u ludzi. Zarażeni zmuto- jane. Doprowadza to do

wanym koronawirusem szybkiego znikania futrzar-

pracownicy ferm nie mieli stwa w tym kraju. Przed

wprawdzie silnych objawów „Musimy zabić pandemią działało tam 130
choroby, ale nie wytworzyli ferm. Do października za-

także przeciwciał. W efekcie wszystkie norki bito w sumie 59 stad. Ho-

powyższych wydarzeń za- w Danii” – oświadczyła landia to jednak nieduże
planowano wybicie całej skupisko ferm i w zasadzie

populacji norek, liczącej duńska premier nieistotny producent futer.

około 12 mln sztuk, utrzy- Mette Frederiksen. Nie da się tego powiedzieć
mywanych na fermach w Da- o Danii, która mimo nie-
nii” – poinformował Główny Wszystko dlatego, wielkiego obszaru jest świa-

Instytut Weterynarii na że koronawirus, towym zagłębiem produkcji
swoich stronach. Na na- który pojawił się na skór. Szacuje się, że w kraju
ukowców padł blady strach. tym żyje od 12 do 17 mln

Do tej pory wszyscy w Polsce duńskich fermach, norek. Największa organi-
bagatelizowali znaczenie szybko zmutował. zacja zrzeszająca fermy
koronawirusa i analogicz- liczy ponad 1,5 tys. pod-

nych problemów pojawia- miotów odpowiadających

jących się w  Holandii za 40 proc. światowej pro-

i Hiszpanii. dukcji futer. To właśnie

w stolicy Danii Kopenhadze znajduje się

FOT. ADOBE STOCK (D), WIKIPEDIA (5) Dania poszła ostro największa aukcja, na której odbywa się

Od początku roku wiadomo, że korona- handel skórami. Dlatego ogromnym szo-

wirus jest pochodzenia zwierzęcego. kiem była zapowiedź likwidacji wszystkich

Naukowcy spierają się jednak, czy pocho- stad tych zwierząt. „Musimy zabić wszyst-

dzi on od nietoperzy badanych w labora- kie norki w Danii” – oświadczyła duńska

toriach, czy może od egzotycznych zwierząt premier Mette Frederiksen, wywołując

sprzedawanych na targu w chińskim światowy szok. Wszystko dlatego, że ko-

POLUB NAS Wuhan. Od tamtego czasu wirusa wykryto ronawirus, który pojawił się na fermach,

/GazetaPolskaPL

ZWIERZĘ WODNO-ZIEMNE RYBY W MENU ŚWIETNI PŁYWACY

Według badań naukowców 95 proc. Norka amerykańska poluje na ziemi Naukowcy badający życie tych ssaków
swojego życia zwierzę to spędza w odległo- i w wodzie na różne małe zwierzęta, takie w Finlandii ocenili, że norki są w stanie
ści nie większej niż 10 m od wody. Wbrew jak szczury, króliki, ptaki, żaby i raki, ale przepływać pomiędzy przybrzeżnymi wyspami
temu, co mówią dzisiaj hodowcy norek podstawowy składnik jej menu to ryby. na Morzu Bałtyckim. Średnio wizon przepływał
i wspierający ich naukowcy, wizony są Norki są niezwykle agresywne blisko 750 m. To dużo jak na zwierzę mierzące
uzależnione od wody i świetnie pływają. i terytorialne. około 48 cm.

18 LISTOPADA 2020 97

ŚRODOWISKO

szybko zmutował. Dodatkowo najgorsze Bez odporności – powiedział „Guardianowi” prof. Kåre
jest to, że zmieniła się ta jego część, na Mølbak, ekspert ds. szczepionek i dyrektor
którą miała działać nasza największa To nie koniec złych informacji. Według sekcji chorób zakaźnych w duńskim State
nadzieja, czyli szczepionka RNA. Cząstka naukowców, norki na fermach nie budują Serum Institute (SSI). Tym razem nie
ta odpowiada za łączenie się koronawirusa odporności na chorobę. Odporności nie byłaby to już wina Chin, ale Europy, a kon-
z ludzkimi komórkami. Naukowcy nie mają również pracownicy ferm zarażeni kretnie biznesu futrzarskiego. To między
wiedzą jednak, w jaki sposób dochodzi od norek. Pocieszające jest jedynie to, że innymi po takich wypowiedziach podjęto
do zarażeń na fermach. Wiadomo, że norki dość łagodnie przechodzą chorobę. „Naj- decyzję o wybiciu norek. Ostatecznie
i ludzie mają podobną biologiczną cechę gorszym scenariuszem jest to, że nowa jednak okazało się, że zapowiedź jest
w odniesieniu do tak zwanego enzymu pandemia rozpoczęłaby się w Danii. Ist- przedwczesna. Jak przyznała w ubiegłym
ACE2. To sprawia, że zarówno my, jak nieje ryzyko, że ten zmutowany wirus jest tygodniu premier Danii, rząd nie miał
i te zwierzęta jesteśmy szczególnie nara- tak odmienny, że musielibyśmy zmodyfi- wystarczających powodów i podstaw
żeni na chorobę. kować szczepionkę, a zatem mutacja prawnych do likwidacji całej branży.
cofnęłaby cały świat do punktu wyjścia”

DOSTOSOWUJĄ SIĘ KOLONIZACJA EUROPY ROSJANIE HODUJĄ JE NA WOLNOŚCI

Norki są mistrzami w przystosowy- Na początku ubiegłego stulecia W ZSRS celowo wypuszczano norki
waniu do środowiska. Jak wszyst- zwierzę to nie zamieszkiwało naszego w ramach programu wzbogacania fauny
kie łasicowate, w razie potrzeby kontynentu. Od lat 30. rozpoczęto zwierząt łownych o gatunki posiadające
potrafią zmniejszać objętość zakładanie hodowli norek na Starym futro o szczególnych walorach. Szacuje
ciała, dlatego ich poszczególne Kontynencie. Od razu pojawił się się, że w latach 1933–1977 wypuszczo-
populacje znacząco różnią się problem uciekinierów. Dziś występują no w 200 miejscach ponad 20 tys.
rozmiarami. dziko na całym kontynencie. osobników.

98 18 LISTOPADA 2020 wwwwww.p.rpernenuummeerarattaa.s.swwssmmeeddiiaa..ppll