รุกขมรดกโบราณ

รุ ก ข ม ร ด ก โ บ ร า ณ ( 5 เ ก า ะ )

เ ก า ะ ที 1

เกาะชะมวง

ภายในเกาะชะมวงจะมี ปาชะมวง ปาพรุและปาเตย
ปาชะมวงหรือต้นชะมวง จัดเปนไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลางไม่ผลัดใบ
เรือนยอดเปนทรงพุ่มรูปกรวยควาํ ทรงสูง มีความสูงของต้นประมาณ 5-10
เมตร บ้างว่าสูงประมาณ 15-30 เมตร ลําต้นเกลียงและแตกกิงใบตอนบน
ของ ลําต้น กิงย่อยผิวเรียบ เปลือกลําต้นเปนสีดาํ นาํ ตาลมีลักษณะขรุขระ
แตกเปน สะเก็ด ส่วนเปลือกด้านในเปนสีขมพู ถึงแดง มีนาํ ยางสีเหลืองขุ่น
ไหลเยิม ออกมาจากเปลือกต้น ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการใช้เมล็ดและการตอน
กิง พบทัวไป ตามปาขึนทีระดับตํา เปนไม้ทีทนต่อความแห้งแล้งได้ดี มีเขต
การกระจายพันธุ์ ในปาดิบชืนตามทีลุ่มตําทัวไป และจะพบได้มากทางภาคใต้
ภาคตะวันออก และทางภาคตะวันออกเฉียงใต้ ทีระดับความสูงเหนือระดับนาํ
ทะเลประมาณ 800 เมตรขึนไป (บ้างว่า 600 เมตรขึนไป)

ปาพรุ

เปนปาทีมพี นื ทีล่มุ นาํ ขงั ดนิ เปนหล่มเลนและมซี ากอินทรยี วตั ถทุ ับถม
ทําใหด้ นิ ยุบลงตัวไดง้ ่าย ปาพรเุ ปนปาในเขตรอ้ นประเภทไมผ่ ลัดใบ
เปนปาทีมลี ักษณะเดน่ แตกต่างไปจากปาอืน

ปาพรเุ กิดขนึ ไดท้ ังตามหบุ เขาสงู และ
ชายฝงทะเลในแถบจงั หวดั ภาคใต้ ไดแ้ ก่ จงั หวดั
นครศรธี รรมราช พทั ลงุ สงขลา และนราธวิ าส
แต่ปาพรทุ ีสมบูรณ์ และเหลืออยูเ่ ปนผนื สดุ ท้าย คือ ปาพรโุ ต๊ะแดง อยูใ่ นพนื
อําเภอเมอื ง อําเภอตากใบ และอําเภอสไุ หงโกลก จงั หวดั นราธวิ าส ซงึ ครอบคลมุ
พนื ทีประมาณ 165,000 ไร่

ดา้ นในปาพรมุ พี รรณไมม้ ากมายเชน่ ชะมวงกวาง เสมด็ ขาว
ลําแพน หมากแดง ตะเคยี นทอง หลาวชะโอน และกนั เกรา
ดงั นี

ตน้ ชะมวงกวาง เสมด็ ขาว

ลาํ แพน กนั เกรา

หมากแดง ตะเคียนทอง

พชื วงศเ์ ตย
เปนพชื ดอกทพี บมากในเขตรอ้ นพบเจรญิ เตบิ โตไดด้ ตี าม
ชายนาํ มลี กั ษณะใกลเ้ คยี งกบั พชื วงศป์ าลม์ โดยพชื วงศเ์ ตยมลี กั ษณะประจาํ วงศ์
ดงั นีมกั เปนไมต้ น้ ไมพ้ มุ่ หรอื ไมเ้ ถาเนอื แขง็ แตกกงิ ดา้ นขา้ งลําตน้ มรี อยแผลใบ
หลดุ รว่ งเรยี งเปนแถวมรี ากคําใบเรยี งเวยี นหนาเปนสามระนาบใบเปนใบรปู แถบ
ออกดอกเปนชอ่ ดอกมกี าบประดบั คลา้ ยใบขนาดเลก็ รองรบั ชอ่ ดอกดอกยอ่ ยมี
ขนาดเลก็ มเี พศเดยี วผลเปนกลมุ่ รปู ทรงกลมรขี นาดใหญ่เมอื สกุ สสี ม้ แดง
เมลด็ แขง็ มนี าํ มนั ทวั โลกพบพชื วงศเ์ ตย5สกลุ จาํ นวนมากกวา่ 900ชนดิ

เฟรยซ์ เิ นเทีย เบนสโตน

ใบเตย Sararanga

เ ก า ะ ที 2

เ ก า ะ เ ส ม็ ด

ปาเสม็ด เปนสังคมพืชปาชายหาด(Beach Forest) ประเภท สังคมปาที
อุ่มหลังหาด หรืออาจเปนสังคมพืชปาพรุ (Peat Swamp F'oreso) ก็ได้
ทังนั ขึนอยู่กับสภาพพืนที แต่จะมีไม้เด่นเปนองค์ประกอบหลักคือ ไม้
เสม็ดขาว ปาเสม็ดจึงมักพบในพืนทีลุ่มตําหรือสภาพปนเอ่งนาํ และมีนาํ
ท่ ว ม ขั ง ติ ด ต่ อ กั น เ ป น เ ว ล า น า น ห ร ือ อ า จ เ ป น พื น ที ป า ที มี แ ห ล่ ง กํา เ นิ ด ดิ น
เ ป น ท ร า ย ล ะ เ อี ย ด มี ค ว า ม ห ล า ก ห ล า ย ข อ ง ช นิ ด พื ช แ ล ะ สั ต ว์ ที เ ป น ป ร ะ โ ย ช น์
ต่ อ ม นุ ษ ย์ ทั ง ท า ง ต ร ง แ ล ะ ท า ง อ้ อ ม

เ ก า ะ ที 3

เกาะกก

เปนเกาะที ใหญ่ที สุดในบรรดา5เกาะ ภายในเกาะกกจะมีพืชกิน
แมลง สมุนไพร ดินโปง ปาหวายและพะยอม

พืชกินแมลงเปนพืชทีมีการเปลียนแปลงรูปร่างของใบและส่วนต่างๆ ของต้นให้
เปนกับดัก ใช้หลอกล่อแมลง หรือสัตว์เล็กๆ ให้มาติดกับดักของพืชกินแมลง
แบ่งเปนสามพวกใหญ่ๆ คือ พวกทีเปลียนใบให้เปนถ้วยหรือหม้อ เช่น หม้อข้าว
หม้อแกงลิง พวกทีสร้างหยดนาํ เหนียวใสไว้บนใบ เช่นปดนาํ จอกบ่วาย หญ้า
นาํ ค้าง และพวกทีเปลียนรากให้เปนถุง เช่น ดุสิตา สาหร่ายข้าวเหนียว เปนต้น
พืชพวกนีมักจะพบตามพืนทีชุ่มขึน หรือบริเวณทีแร้นแค้น เช่น ดินเปนกรด
พืนทีเปนดินทรายขาดแร่ธาตุอาหารทีจาํ เปนต่อการเจริญเติบโตของพืชทําให้
พื ช ดั ง ก ล่ า ว ต้ อ ง ป ร ับ ตั ว แ ล ะ เ ป ลี ย น แ ป ล ง รู ป ร ่า ง ข อ ง ใ บ แ ล ะ ส่ ว น ต่ า ง ๆ ข อ ง ต้ น
ให้สามารถดักจับแมลงและสัตว์เล็กๆ เพือเปนแหล่งของแร่ธาตุทีจาํ เปนต่อการ
ดาํ รงชีวิตมาชดเชยแร่ธาตุทีควรได้จากดินโดยเฉพาะไนโตรเจนซึงมีมากใน
แ ม ล ง นั น เ อ ง

เกาะกกมพี ชื ดังนี

หญา้ นาํ ค้าง จอกบ่วาย

หม้อขา้ วหม้อแกงลงิ

เ ก า ะ ที 4

เ ก า ะ ว่ า เ ก า ะ แ ต้ ว ใ ห ญ่

เปนเกาะทียังไม่ได้เปดบริการนักท่องเทียวให้เข้าไปชม ภายในเกาะแต้วก็
จะมีต้นแต้วไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ผลัดใบ และผลิใบใหม่พร้อมกับ
ออกดอก ลําต้นมีหนามรอบ ๆ แผ่กิงก้านออกเปนทรงพุ่ม เนือไม้ค่อนข้าง
เหนียว กระพีขาวแก่นสีนาํ ตาลปนหลือง มีนาํ ้ยางเหนียวซึม ออกมาความสูงต้น
8-15 เมตร ใบมีลักษณะเรียวยาว ปลายแหลม เรียงเปนคู่ตรงข้ามกัน ใบกว้าง
1.5-5 เซนติเมตร ขอบใบเรียบ มีต่อม อยู่ใต้ใบทัวโคนและปลายสอบหลังใบ
เปนมันมีสีเข้มกว่าท้องใบเส้นแขนงใบมี6-8คู่ ใบแก่มสีแสดหรือแดงดอก มี
สีชมพู หรือสีขาว เปนดอกสมบู รณ์เพศ ออกเปนดอกเดียว ๆ หรือ เปนกระจุ ก
ตามงาม มีกลีบเลียง และมากรวมกันเปนกลุ่มผล ผิว ของผลแข็ง รูป กระสวย
สีนาํ ตาลถึงนาํ ตาลดา มีนวลขาวติด บริเวณผิวผลเมือแก่จัดจะแตกตามรอย
ป ร ะ ส า น เ ป น ส า ม แ ฉ ก ม อ ง เ ห็ น เ ม ล็ ด ซึ ง ม ป ก เ ป น รู ป โ ค้ ง เ ร ีย ง อั ด แ น่ ก้ า น ผ ล ย า ว
ป ร ะ ม า ณ 1 เ ซ น ติ เ ม ต ร มี ข น ก ร ะ จ า ย อ ยู่ ทั ว ๆ ไ ป ก า ร ข ย า ย พั น ธุ์ โ ด ย ก า ร เ พ า ะ เ ม ล็ ด
แ ล ะ ก า ร ตั ด ช า กิ ง ด อ ก มี ลั ก ษ ณ ะ ม น ก ลี บ ด อ ก รู ป ไ ข่ ป ร ะ โ ย ช น์ ย อ ด อ่ อ น ใ ช้ เ ป น ผั ก
สดดอกนามาประกอบอาหารสรรพคุณทางยาใช้นาํ ยางทารอยแตกของ ส้นเท้า
ไ ม้ ใ ช้ เ ผ า ถ่ า น ใ ห้ ค ว า ม ร ้อ น ไ ด้ ดี

เ ก า ะ ที 5

เ ก า ะ ไ ม้ ห น า ม

พ ร ร ณ ไ ม้ ห น า ม
พ ร ร ณ ไ ม้ ห น า ม ห ม า ย ถึ ง พ ร ร ณ ไ ม่ ที มี ส่ ว น ข อ ง ลํา ต้ น เ ห นื อ ดิ น แ ป ร
สภาพไป
เ ป น ห น า ม เ พื อ ป อ ง กั น อั น ต ร า ย ที เ กิ ด กั บ ลํา ต้ น แ ล ะ ล ด ก า ร สู ญ เ สี ย
นาํ ข อ ง ลํา ต้ น พื ช
ป ร ะ เ ภ ท ข อ ง พ ร ร ณ ไ ม้ ห น า ม
ก า ร จาํ แ น ก พ ร ร ณ ไ ม้ ห น า ม ต า ม ข น า ด แ ล ะ ลั ก ษ ณ ะ ข อ ง ห น า ม อ อ ก
แ บ่ ง ไ ด้ เ ป น 3 ก ลุ่ ม ดั ง นี

ก ลุ่ ม ห น า ม เ ล็ ก
ก ลุ่ ม ห น า ม ก ล า ง
ก ลุ่ ม ห น า ม ใ ห ญ่

ย ก ตั ว อ ย่ า ง เ ช่ น
- ก ลุ่ ม ห น า ม เ ล็ ก
เ ป น ก ลุ่ ม พ ร ร ณ ไ ม้ ห น า ม ที มี ห น า ม ข น า ด เ ล็ ก ฐ า น ก ว้ า ง ป ล า ย เ สี ย ม ต ร ง
ส่ ว น ม า ก อ ยู่ ใ น จาํ พ ว ก พ ร ร ณ ไ ม้ ห น า ม ป ร ะ เ ภ ท ไ ม้ ล้ ม ลุ ก เ ช่ น ม ะ อึ ก ม ะ เ ขื อ
พ ว ง ม ะ แ ว้ ง
ก ล อ ย เ ถ า วั ล ย์ ยั ง เ ป น ต้ น

มะอึก มะแว้ง

กลอย มะเขอื พวง

พรรณไมห้ นามทนี า่ สนใจ: หลาวชะโอน งวิ ปา สวาด และชะเอมไทย

ชะเอมไทย สวาด

งวิ ปา