UKU A as W Surianie binti Wan Yusof Noorlinda binti Bundawan R TEKNIK MUDAH DALAM PEMBINAAN
Teknik Mudah Ukur Aras dalam Pembinaan W Surianie binti Wan Yusof Noorlinda binti Bundawan
Teknik Mudah Ukur Aras Dalam Pembinaan Hak cipta terpelihara. Tiada mana-mana bahagian dalam penerbitan ini dibenarkan ditiru, diterbitkan semula, atau disimpan dalam bentuk yang boleh dipergunakan lagi atau dipindah dałam mana-mana cara, baik dengan cara elektronik, mekanikal, penggambaran semula, perakaman atau sebaliknya tanpa mendapat izin bertulis daripada Bahagian Kurikulum, Jabatan Pendidikan Politeknik & Kolej Komuniti. eISBN 978-629-97861-8-4 Diterbitkan oleh Bahagian Kurikulum Jabatan Pendidikan Politeknik & Kolej Komuniti Aras 4, Galeria PJH Jalan P4W, Persiaran Perdana, Presint 4 62100 Putrajaya Tel : 03 8891 9000 Faks : 03 8891 9056
Assalammualaikum wbt dan Salam Sejahtera Syukur ke hadrat Allah S.W.T kerana dengan rahmatNya, Bahagian Kurikulum, Jabatan Pendidikan Politeknik dan Kolej Komuniti (JPPKK) berjaya menyempurnakan buku nota ringkas mengenai Teknik Mudah Ukur Aras Dalam Pembinaan. Buku Teknik Mudah Ukur Aras Dalam Pembinaan adalah sebagai panduan dan rujukan bagi pelajar dan pensyarah dalam sesi Pengajaran dan Pembelajaran (PdP). Buku ini mengandungi enam (6) bab dalam menerangkan teknik pantas bagi melaksanakan ukur aras dalam pembinaan. Setinggi-tinggi penghargaan dan ucapan terima kasih kepada ahli jawatankuasa dan semua pihak yang sama-sama terlibat dalam penerbitan buku ini. Semoga ianya dapat dimanfaatkan sebaiknya dalam memperkasakan kemahiran dalam pembelajaran di samping menjadi pendorong untuk melahirkan graduan TVET yang berkualiti dan holistik, selaras dengan hasrat Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2015-2025 (Pendidikan Tinggi) dan menjadikan kurikulum mesra industri. Bahagian Kurikulum Jabatan Pendidikan Politeknik dan Kolej Komuniti Kementerian Pendidikan Tinggi 2023 . PRAKATA i
KANDUN G AN 1.0 Pengenalan 2.0 Peralatan Alat Aras 3.0 Kaedah Pembacaan Staf 4.0 Prosedur Kerja Ukur Aras 5.0 Pembukuan Naik Turun 6.0 Istilah Ukur Aras ii 7.0 Rujukan 1 - 3 4 - 10 11 - 14 15 - 19 20 - 27 28 - 31 8.0 Biodata Penulis 32 - 33 34 - 35 9.0 Jawatankuasa Penulisan 36
Aras laras A = AL A A B Adalah satu kaedah untuk menentukan ketinggian dan kerendahan sesuatu titik di atas permukaan bumi TUJUAN Untuk menentukan perbezaan ketinggian (difference in height) di antara dua titik di atas permukaan bumi UKUR ARAS 2
Titik-titik kawalan bagi satu projek pembinaan Perbezaan ketinggian di antara titik-titik dalam kerja pembinaan Pemetaan topografi Projek pembinaan perumahan KEGUNAAN UKUR ARAS 3
Kaki tiga Alat aras Gelembung staf 5
Staf Piket Tukul Pita Ukur Borang Kerja Luar 6
Keluarkan alat aras daripada kotak alat dengan cermat dan berhatihati agar tidak terjatuh ke tanah Pasangkan alat aras di plat rata kakitiga dan kuncikan skru pada alat aras 7
Langkah 01 Mendirisiap Alat Dirikan kaki tiga di atas permukaan tanah Bukakan kaki tiga ke ketinggian yang sesuai iaitu ke paras dada pencerap Setelah itu tekankan pemijak tapak kaki tiga supaya terbenam ke dalam tanah 8
Gelembung udara pada alat aras perlu berada di tengah bagi tujuan alat selari dengan satah mendatar dan tegak pada paksi pugak Langkah 02 Mengaras Alat 9
Langkah 03 Menghapuskan paralaks Paralaks dapat dihapuskan dengan melaraskan skru pemfokus perlahanlahan. Objek dan garisan rerambut mestilah kelihatan jelas di dalam teleskop 10
Pastikan gelembung udara berada di tengah bulatan semasa bacaan dicerap Pastikan staf dalam keadaan tegak dan perhatikan gelembung udara berada di tengah bulatan 12
Setiap senggat garisan berjarak 0.05m Nilai jarak pada garisan tersebut adalah 1.05 m Pastikan bacaan diambil dengan memfokuskan senggat merah pada staf 13
Mengambil bacaan setiap stesen dan merekodkan ke buku kerja luar 14
STN C TBM BARU Pastikan tapak staf berada di atas TBM1 dan TP1 secara tegak dengan berbantukan gelembung staf Alat aras didirisiapkan pada kedudukan yang selesa di stesen A dan PB diambil pada TBM1 dan bacaan PH diambil pada TP1 16
Alat dipindahkan ke stesen B dan bacaan staf di TP1 dicerap untuk bacaan PB Titik pindah digunakan untuk sampai ke TBM baru disebabkan oleh sifat semulajadi tanah STN C TBM BARU 17
Bacaan PA1 dan PA2 di cerap sebelum di ambil bacaan PH di TP2 Akhir sekali alat aras dipindahkan ke kedudukan stesen C dan bacaan PB direkodkan pada kedudukan staf di TP2 Terdapat butiran tiang bendera dan hujung bangunan di antara TP1 dan TP2 STN C TBM BARU 18
ADALAH untuk mengesan tikaian-tikaian dalam ukur aras Kedudukan akhir staf adalah titik yang diketahui aras larasnya PENTING kerana kerja ukur aras mesti bermula dan berakhir pada titik yang diketahui aras larasnya 19
PB PH PB PA PA PB PH PA PH PB TP2 TP3 1.320 3.980 2.560 1.250 3.650 0.670 3.490 2.580 1.540 2.640 PH 3.790 TBM BARU TP1 Ilustrasi gambaran kerja ukur aras PB PA PH Langkah 01 1.320 2.560 3.980 1.250 3.650 3.490 0.670 2.580 2.640 1.540 3.790 Naik Turun A.L mula Pemb. A.L akhir Catatan Isikan maklumat cerapan PB, PH dan PA pada buku kerja luar seperti ilustrasi gambaran kerja ukur aras BM TP1 A B TP2 C TP3 TBM 50.000 21
PB PA PH Langkah 02 1.320 2.560 3.980 1.250 3.650 3.490 0.670 2.580 2.640 1.540 3.790 Mulakan pengiraan (PB) 1.320 - (PH) 3.980 = -2.660 2.660 (PB) 2.560 - (PA) 1.250 = 1.310 1.310 2.400 2.980 0.910 1.040 1.150 Naik Turun A.L mula Pemb. A.L akhir Catatan Kirakan Naik Turun nilai -ve direkod pada ruangan turun nilai +ve direkod pada ruangan naik Seterusnya... 3. (PA) 1.250 - (PA) 3.650 = -2.400 4. (PA) 3.650 - (PH) 0.670 = 2.980 5. (PB) 3.490 - (PA) 2.580 = 0.910 6. (PA) 2.580 - (PH) 1.540 = 1.040 7. (PB) 2.640 - (PH) 3.790 = -1.150 BM TP1 A B TP2 C TP3 TBM 50.000 22
PB PA PH Langkah 03 1.320 2.560 3.980 1.250 3.650 3.490 0.670 2.580 2.640 1.540 3.790 Aras laras titik hadapan TP1 diperoleh dengan menolak (TURUN) dari aras laras titik belakang BM iaitu : 2.660 1.310 2.400 2.980 0.910 1.040 1.150 Catatan BM TP1 A B TP2 C TP3 TBM Naik Turun A.L mula 50.000 47.340 48.650 Pemb. A.L akhir Kirakan aras laras 50.000 - 2.660 = 47.340 NILAI 47.340 diisikan dalam turus AL mula lajur TP1 47.340 + 1.310 = 48.650 NILAI 48.650 diisikan dalam turus AL mula lajur A Aras laras titik hadapan A diperoleh dengan menambah (NAIK) dari aras laras titik belakang TP1 iaitu : SETERUSNYA.... 23
PB PA PH L s a a n mbungan gkah 03 1.320 2.560 3.980 1.250 3.650 3.490 0.670 2.580 2.640 1.540 3.790 2.660 1.310 2.400 2.980 0.910 1.040 1.150 Catatan BM TP1 A B TP2 C TP3 TBM Naik Turun A.L mula 50.000 47.340 48.650 46.250 49.230 50.140 51.180 50.030 Pemb. A.L akhir Kirakan Aras laras Aras laras titik hadapan iaitu : (aL B) 48.650 - (Turun) 2.400 = 46.250 (aL TP2) 46.250 + (Naik) 2.980 = 49.230 (aL C) 49.230 + (Naik) 0.910 = 50.140 (aL TP3) 50.140 + (Naik) 1.040 = 51.180 (aL TBM) 51.180 - (Turun) 1.150 = 50.030 24
PB PA PH Langkah 04 1.320 2.560 3.980 1.250 3.650 3.490 0.670 2.580 2.640 1.540 3.790 2.660 1.310 2.400 2.980 0.910 1.040 1.150 Catatan BM TP1 A B TP2 C TP3 TBM Naik Turun A.L mula 50.000 47.340 48.650 46.250 49.230 50.140 51.180 50.030 (PB) - (PH) = (Naik) - (Turun) = aL Akhir – aL Mula 10.010 9.980 6.240 6.210 Pemb. A.L akhir SEMAKANaritmatikbertujuanuntuk memastikan hitungan yang dibuat betul. 10.010 - 9.980 = 6.240 - 6.210 = 50.030– 50.000 TBM BM BEZA antara nilai-nilai AL yang telah dikira dan diketahuibagi BM dan TBM adalah 0.03. Inidikenali sebagai ketepatan. JIKA ketepatan yang didapati adalah melebihi julat had tikaian yang dibenarkan, maka kerja Ukur Aras mesti diulang semula. JIKA tikaian dalam had tikaian yang dibenarkan, pelarasan akan dibuat kepada aras laras hitung 25
PB PA PH Langkah 05 1.320 2.560 3.980 1.250 3.650 3.490 0.670 2.580 2.640 1.540 3.790 2.660 1.310 2.400 2.980 0.910 1.040 1.150 Catatan BM TP1 A B TP2 C TP3 TBM Naik Turun A.L mula 50.000 47.340 48.650 46.250 49.230 50.140 51.180 50.030 10.010 9.980 6.240 6.210 TP1, TP2 & TP3 RUJUK PADA BILANGAN PH Titik pertama ialah pada TP1 , c = -(0.03/4) x 1 = -0.0075 Titik kedua ialah pada TP2 , c = -(0.03/4) x 2 = -0.015 Titik ketiga ialah pada TP3 , c = -(0.03/4) x 3 = -0.023 Titik keempat ialah pada TBM, c = -(0.03/4) x 4 = -0.03 SELISIH aras yang telah dikira adalah 0.03 Pemb. A.L akhir PELARASAN data cerapan Kaedah Titik Pindah Bilangan TITIK PINDAH adalah tiga (3). OLEH ITU, jumlah titik pindah yang perlu dilaraskan adalah empat (4). PEMBETULAN dibuat kepada aras laras pada setiap titik pindah dan titik terakhir yang diketahui aras larasnya PEMBETULAN bagi titik aras NILAI pembetulan perlu ditulis dalam ruang PEMB. -0.0075 -0.015 -0.023 -0.03 -0.023 -0.015 -0.015 26
Langkah 06 PB PA PH 1.320 2.560 3.980 1.250 3.650 3.490 0.670 2.580 2.640 1.540 3.790 2.660 1.310 2.400 2.980 0.910 1.040 1.150 Catatan BM TP1 A B TP2 C TP3 TBM A.L mula 50.000 47.340 48.650 46.250 49.230 50.140 51.180 50.030 10.010 9.980 6.240 6.210 -0.0075 -0.015 -0.023 -0.03 -0.023 -0.015 -0.015 47.333 48.635 46.235 49.215 50.117 51.157 50.000 TOLAK Aras laras titik mula dengan pembetulan untuk dapatkan Aras laras titik akhir Tikaian bagi sesuatu kerja luar Ukur Aras dikira berdasarkan kepada perbezaan nilai aras laras di antara aras laras yang dihitung dengan aras laras yang diketahui nilainya pada sesuatu titik SELISIH YANG DIBENARKAN Ukur Aras Kelas Kedua: 0.012 × √ meter, dimana adalah jarak dalam kilometer jumlah jarak laluan ukuran = 90 m HITUNGAN Aras Laras Akhir HAD TIKAIAN Naik Turun JARAK Pemb. A.L akhir 0 10 20 35 50 60 75 90 0.012 x 0.09 Dan SELISIH yang dibenarkan 0.012 x 0.3 0.004 (4mm) mematuhi had tikaian kelas kedua 27
DATUM / GARISAN ARAS Sesuatu titik / garisan / permukaan aras yang dijadikan sebagai permukaan rujukan bagi menentukan ketinggian sesuatu titik di atas permukaan bumi dengan menggunakan konsep Aras Purata Laut sebagai permukaan aras PANDANGAN HADAPAN (PH) Cerapan terakhir yang diambil sebelum alat aras dipindahkan kepada kedudukan titik yang lain 29
PANDANGAN HADAPAN (PH) PANDANGAN BELAKANG (PB) Bacaan pertama yang diambil pada staf aras setelah alat aras didirisiapkan pada satu-satu kedudukan Cerapan terakhir yang diambil sebelum alat aras dipindahkan kepada kedudukan titik yang lain 30
TITIK PINDAH (TP) Kedudukan staf semasa kedua-dua bacaan pandangan belakang dan pandangan hadapan diambil PANDANGAN ANTARA (PA) Bacaan staf yang diambil selepas cerapan bacaan pandangan belakang dan sebelum mencerap pandangan hadapan. Contohnya tiang bendera, bangunan 31
ocw.utm Ukur Aras. Diperoleh daripada http://ocw.utm.my/file.php/249/4._Ukur_aras.pdf Jupem (2021) Garis Panduan Teknikal Ukur Aras Diperoleh daripada https://www.jupem.gov.my/jupem18a/assets/uploads/file s/pekeliling/38bc1-pkpup-7-2021.pdf Pengenalan Ukur Aras Kejuruteraan Awam (2021) Diperoleh daripada https://anyflip.com/pwqy/mmbr/basic 33
Penulis merupakan pensyarah Program Penyeliaan Tapak Bina di Kolej Komuniti Teluk Intan, Perak. Beliau mempunyai pengalaman lebih daripada 5 tahun dalam bidang dan telah memiliki beberapa Sijil Pentauliahan daripada Badan Profesional. Penulis merupakan pensyarah Program Penyeliaan Tapak Bina di Kolej Komuniti Teluk Intan, Perak. Beliau mempunyai pengalaman lebih daripada 5 tahun dalam bidang dan telah memiliki beberapa Sijil Pentauliahan daripada Badan Profesional. 35
PENAUNG : YBrs. Dr. Haji Mohd Zahari bin Ismail Ketua Pengarah Pendidikan Politeknik dan Kolej Komuniti PENASIHAT 1 : Encik Mohd Noor Bin Shahudin Pengarah Kanan (Akademik) Jabatan Pendidikan Politeknik dan Kolej Komuniti PENASIHAT 2 : Dr. Norhayati binti Zakaria Pengarah Bahagian Kurikulum Jabatan Pendidikan Politeknik dan Kolej Komuniti PENGERUSI : Ts. Dr. Zamsalwani binti Zamri Timbalan Pengarah Bahagian Kurikulum Jabatan Pendidikan Politeknik dan Kolej Komuniti EDITOR DAN PENYELARAS : Ts. Rabeah binti Md Zin Cik Nurunnajahatun binti Zamzam Bahagian Kurikulum Jabatan Pendidikan Politeknik dan Kolej Komuniti PENULIS : Pn. W Surianie binti Wan Yusof Pn. Noorlinda binti Bundawan Kolej Komuniti Teluk Intan JAWATANKUASA PENULISAN Ucapan setinggi-tinggi penghargaan kepada semua pihak yang terlibat secara langsung dan tidak langsung serta semua pihak yang telah bekerjasama dalam penghasilan buku "Teknik Mudah Ukur Aras Dalam Pembinaan" SEKALUNG PENGHARGAAN 36
TEKNIK MUDAH UKUR ARAS DALAM PEMBINAAN OLEH: W SURIANIE BINTI WAN YUSOF NOORLINDA BINTI BUNDAWAN