แผนการนิเทศ

1

2

คํานํา

แผนการนิเทศตามโครงการการส่งเสริมสมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV ได้ดําเนินการจัดทําขึ้นโดยมี
วัตถุประสงค์ที่สําคัญเพื่อเป็นเครื่องมือสําหรับการดําเนินการนิเทศ ติดตามการดําเนินงานนิเทศ ตามโครงการจัดการ
เรียนการสอนโดยใช้การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) ประกอบด้วย หลักการและเหตุผล วัตถุประสงค์
เป้าหมาย ภาพความสําเร็จ แผนการนิเทศ กิจกรรมการนิเทศ ปฏิทินการปฏิบัติงาน ปฏิทินการนิเทศติดตามผล
ทรัพยากรที่ต้องการ เครื่องมือนิเทศ และผลที่คาดว่าจะได้รับ เมื่อได้ดําเนินการนิเทศตามที่ได้กําหนดไว้ จะส่งผลให้
ผู้บริหาร สถานศึกษา ครผู สู้ อนของโรงเรยี นในความรับผดิ ชอบพฒั นางานส่มู าตรฐานการศึกษาอย่างมีคุณภาพ ในทกุ ๆ
ดา้ น

แผนนิเทศรฉบับนี้จะเป็นแนวทางในการนิเทศ ติดตามและประเมินผลการพัฒนา คุณภาพการศึกษาสําหรับ
ศึกษานิเทศก์ และผู้เกี่ยวข้องในการปฏิบัติงานให้สอดคล้องกับภารกิจของ แต่ละแผนงาน/โครงการ/กิจกรรมของ
หน่วยงานต้นสงั กดั และเปน็ เครื่องมือเสริมสรา้ งประสิทธิภาพ และคณุ ภาพของการนิเทศการศึกษาต่อไป

นางสาวพัฒณ์นรี พงศ์ประยูร
ศึกษานเิ ทศกช์ าํ นาญการ

สารบญั 3

คำนำ หน้า
หลกั การและเหตุผล
วตั ถปุ ระสงค์ 1
เป้าหมาย 4
ภาพความสำเร็จ 5
แผนการดำเนนิ งาน 5
กิจกรรมการนเิ ทศ 5
ภาคผนวก 6
13

1

หลกั การและเหตุผล

สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (Coroavirus Disease 2019 : Covid – 19)
ที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว ตั้งแต่ปี 2563 ต่อเนื่องมาจนถึง ปี 2565 ส่งผลกระทบทั้งทางเศรษฐกิจและสังคมในวงกว้าง
รวมถึงภาคการศึกษา สถานศึกษาทั่วประเทศและทั่วโลกไม่สามารถเปิดการเรียนการสอนได้ตามปกติ หรือล่าช้ากว่า
ปกติ สง่ ผลใหน้ ักเรียนจำนวนกว่า 1.5 พนั ล้านคน หรือมากกวา่ 90% ของนกั เรียนทั้งหมดในโลก และนกั เรียนไทยกว่า
15 ล้านคน ได้รับผลกระทบจากการหยุดเรียน การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ส่งผลกระทบต่อ
การศึกษาไทยอย่างรุนแรงอย่างน้อย 3 ด้านคือ (สุวิมล มธุรส, 2564; Kenan Foundation Asia, online; The
Standard Team, online) (1) ด้านประสิทธิภาพของการเรียนการสอน เพราะครูจำเป็นต้องเปลี่ยนวิธีการสอนจากท่ี
เคยทำมาในชั้นเรียนเป็นวิธีที่อาศัยเทคโนโลยีมากขึ้น การเปลี่ยนแปลงรูปแบบวิธีสอน เทคโนโลยีจัดส่งหรือนำเสนอ
เนื้อหา หรือแม้แต่เทคโนโลยีที่สำหรับติดต่อสื่อสารระหว่างครูกับผู้เรียน ครูยังไม่ได้รับการฝึกอบรม หรือยังไม่
เทคโนโลยสี นับสนุนท่ีมากพอ ทำใหย้ ังคงมีอุปสรรคในการสอนอย่างมีประสิทธิภาพ (2) ด้านความเหล่ือมล้ำและไม่เท่า
เทียมทางการศกึ ษา ของนักเรียนทม่ี ฐี านะยากจนหรืออยู่หา่ งไกลในพื้นท่ีทรุ กันดาร นับเปน็ ปญั หาสำคญั ท่ที ำใหน้ ักเรียน
ไม่สามารถเข้าถงึ ระบบการศึกษา นกั เรยี นจำนวนหลายล้านคนขาดอุปกรณ์ในการเข้าถึงการเรยี นในรปู แบบใหม่ได้ และ
(3) ด้านระบบส่งเสริมและสนับสนุนการสอนของครูยังไม่เพียงพอ ครูไทยจำนวนไม่น้อยที่ออกเยี่ยมบ้านและใช้วิธี
จัดการเรียนการสอนแบบนำส่งเอกสารใบงานให้นกั เรียนถึงบ้าน การสำรวจและติดตามผู้เรยี นให้เข้าเรียนตามรูปแบบ
ใหม่ การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้จำเป็นต้องมีระบบส่งเสริมและสนับสนุนที่เพียงพอ ทั้งงบประมาณ ในการจัดหาวัสดุ
อุปกรณ์ เทคโนโลยี การฝึกอบรมเกี่ยวกับความรู้การจัดการเรียนการสอนที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ท่ี
เปลยี่ นแปลงไปในรูปแบบใหม่

กระทรวงศึกษาธกิ าร โดยสำนกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พืน้ ฐาน (สพฐ.) ซง่ึ กำหนดรปู แบบการจัดการ
เรียนการสอนสำหรับโรงเรียน ในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19 3 รูปแบบ โดยท่ีโรงเรียนสามารถเลือกจัดโดย
พจิ ารณาจากความเหมาะสมตามบริบท คือ (1) การเรยี นในชัน้ เรียน (On-Site) เปน็ การจัดการเรยี นการสอนที่เน้นการ
จัดกิจกรรมการเรยี นรู้ในโรงเรียนหรอื ในช้ันเรยี น เป็นหลกั โดยครูผู้สอนสามารถนาํ รูปแบบการเรียนการสอนอืน่ ๆ มา
บูรณาการใช้กับ การเรียนในชั้นเรยี นได้ เช่น การเรยี นผา่ นโทรทัศน์ (On-Air) หรือ การเรยี นผ่านอนิ เทอร์เน็ต (Online)
เป็นต้น (2) การเรียนผ่านโทรทัศน์ (On-Air) การเรียนการสอนทางไกลผ่านโทรทัศน์ในระบบดิจิทัล และระบบ
ดาวเทียม เพื่อให้นักเรียนเข้าถึงการเรียนรู้ในทุกครัวเรือน โดยมีมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่าน ดาวเทียมในพระบรม
ราชูปถัมภ์ ได้อนุเคราะห์ในการส่งสัญญาณออกอากาศ 15 ช่องสัญญาณ (อนุบาล 1 –ม.6) พร้อมทั้งอนุเคราะหเ์ นื้อหา
สาระการเรียนรู้ในระดับ ชั้นอนุบาลปีที่ 1 ถึงระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ส่วนเนื้อหาสาระการเรียนรู้ในระดับ ชั้น
มัธยมศึกษาปีที่ 4 ถึงระดับชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 6 สํานักงานคณะกรรมการการศกึ ษา ขั้นพื้นฐาน เป็นผูจ้ ัดทําสื่อวดิ ทิ ัศน์
การเรียนการสอน และ (3) การเรียนการสอนแบบออนไลน์ (Online) การเรียนการสอนแบบออนไลน์ เป็นการศึกษา
ผา่ นเครอื ขา่ ยอินเทอร์เน็ต โดยนกั เรียนสามารถเลือกเรยี นตามความสนใจ หรือครูอาจกําหนดเน้ือหาการเรียนรู้ เพื่อให้
นักเรียนเข้าถึงเนื้อหาด้วยตนเองได้ทุกที่ทุกเวลา เนื้อหาอาจประกอบด้วย ข้อความ, รูปภาพ, เสียง, วิดีโอ และส่ือ

2

มัลติมีเดียอื่น ๆ ซึ่งนักเรียน ครู และเพื่อนร่วมชั้นเรียน สามารถติดต่อ สื่อสาร ปรึกษา หรือแลกเปลี่ยนความคิดเห็น
แบบเดียวกบั การเรยี น ในชัน้ เรียนทั่วไป โดยใชช้ อ่ งทางการส่อื สารผ่าน E-mail, Chat, Social Network เปน็ ตน้

และจากการศึกษาผลการดำเนินงานในปีการศึกษา 2564 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน ได้
ทำการวิจัยควบคู่ไปกับการถอดบทเรียนจากการจัดการเรียนการสอนในช่วงปี 2563 ที่ผ่านมา และได้กำหนดแนว
ทางการจัดการเรยี นการสอน 2 รปู แบบเพม่ิ เติม คือ On-demand เปน็ การเรียนโดยการเข้าถึงเน้ือหาและแหล่งเรียนรู้
ผ่านแอปพลิเคชันบนอปุ กรณ์เคลือ่ นท่โี ดยผู้เรียน, และ On-hand เป็นการเรียนรูผ้ ่านเอกสารใบงานท่ีครูนำส่งผู้เรียนถึง
บ้าน ซึ่งทั้ง 5 รูปแบบ จะต้องได้รับการยินยอมจาก ศูนย์บริหารสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา
2019 (ศบค.) ของแต่ละจังหวัดก่อนเพื่อให้สามารถจัดการเรยี นการสอนที่เหมาะสมของแต่ละพื้นท่ีได้บนพืน้ ฐานความ
ปลอดภัยทงั้ ครูผ้สู อนและนักเรียนเป็นอนั ดับแรก (สำนกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พื้นฐาน, 2564)

จากข้อมูลรายงานพบว่า โรงเรียนประถมศึกษาที่สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาในประเทศไทย จำนวน
25,039 โรงเรียน จัดรูปแบบการจัดการเรียนการสอนในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019
(COVID-19) ส่วนใหญ่ รูปแบบการสอนหลักเน้นเป็นรูปแบบ On-hand มากที่สุดถึง 9,734 โรงเรียน รองลงมาคือ
รูปแบบ On-site จำนวน 1,527 โรงเรียน ที่เหลือเป็นการจัดการเรียนการสอนรูปแบบ Online, On-demand และ
รูปแบบ On-air นอ้ ยท่ีสดุ แตอ่ ย่างไรก็ตามเม่ือจัดเป็นรูปแบบผสมผสาน 2 รปู แบบรว่ มกนั พบว่า นยิ มนำรูปแบบการ
สอนแบบ On-hand ไปใช้ร่วมกับแบบ Online มากถึง 3,946 โรงเรียน รองลงมาคือ นำไปใช้ร่วมกับรูปแบบ On-
demand จำนวน 1,316 โรงเรียน และนำมาใช้ร่วมกับรูปแบบ On-air จำนวน 1,316 โรงเรียน ข้อมูลดังกล่าว
สอดคล้องกับความนิยมในการจัดการเรียนการสอนแบบผสมผสาน 3 รูปแบบ ที่พบว่า รูปแบบการเรียนการสอนแบบ
On-demand, Online และ On-hand ถูกใช้สูงสุดถึง 2,322 โรงเรียน รองลงมาคือ รูปแบบ On-air, Online และ
On-hand จำนวน 883 โรงเรียน ตามมาด้วย รูปแบบ On-air, On-demand และ On-hand ถูกใช้เป็นลำดับ 3
จำนวน 704 โรงเรียน และเมื่อพิจารณาการจัดรูปแบบการเรียนการสอน 4 รูปแบบ ข้อมูลยืนยันว่า รูปแบบ On-air,
On-demand, Online และ On-hand ถกู ใช้รว่ มกันมากทสี่ ุดถึง 1,572 โรงเรียน

จะเห็นได้ว่ารูปแบบการจัดการศึกษาทางไกลของประเทศไทย อาศัยการจัดการเรียนการสอนรูปแบบ
การศึกษาทางไกลโดยใช้ DLTV ถูกใช้ร่วมกับร่วมกับรูปแบบการจัดการเรียนรู้ต่างๆ ตามความเหมาะสมของบริบท
โดยเฉพาะอย่างยิ่งในโรงเรียนขนาดเล็ก จำนวน 15,369 แห่ง เป็นโรงเรียนที่มีจำนวนนักเรียนต่ำกว่า 120 คน
(สำนกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน. 2558) รฐั บาลได้ประกาศนโยบายให้โรงเรียนขนาดเล็กทุกโรงเรียนของ
ประเทศไทยจัดการศึกษาทางไกลโดยใช้ DLTVเพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนครูและเพื่อเป็นการเพิ่มโอกาสและความ
เสมอภาคทางการศึกษาสำหรบั นักเรียนที่อยู่ในพนื้ ท่หี ่างไกล นอกจากนั้นสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน
ได้กำหนดนโยบายและแนวทางการพัฒนาการจัดการศึกษาในโรงเรียนขนาดเล็ก โดยกำหนดแผนยุทธศาสตร์พัฒนา
โรงเรียนขนาดเล็ก เพื่อแก้ปัญหาเด็กยากจนในชนบทให้ได้รับโอกาสทางการศึกษาอย่างทั่วถึง ตลอดทั้งมีกระบวนการ
ยกระดบั คุณภาพการศึกษาโรงเรียนขนาดเล็กอย่างต่อเน่ือง โดยสงิ่ หนงึ่ ทีอ่ ยู่ในกระบวนการยกระดับคุณภาพการศึกษา
โรงเรียนขนาดเล็ก คือการพัฒนาการใช้สื่อเทคโนโลยีการศึกษาทางไกล DLTV ซึ่งเป็นการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพ่ือ
การศึกษาเพื่อแก้ปัญหาขาดแคลนครูในโรงเรียนประถมศึกษาขนาดเล็ก อันส่งผลต่อการลดความเหลื่อมล้ำทางการ

3

ศึกษา เพิ่มโอกาสในการเข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพ อีกทั้งเป็นการดำเนินการตามรอยเบื้องยุคลบาท และสนอง
พระราชดำริในการทจี่ ะพฒั นาการศกึ ษาไทยให้เจริญก้าวหน้า (สำนักงานคณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพน้ื ฐาน, 2558)

โดยเริ่มดำเนินการใช้มาตั้งแต่ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2557 เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน ผลการดำเนินงาน
พบว่า การจัดการเรียนการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV ช่วยแก้ปัญหาการขาดแคลนครูได้จริงใน โรงเรียนขนาดเล็ก
โดยเฉพาะการขาดแคลนครูวิชาหลกั เช่น ภาษาไทย คณติ ศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ และภาษาอังกฤษ และในโรงเรียนขนาด
เล็กที่อยู่ห่างไกลเมืองจะสามารถตอบโจทย์ในด้านการเพิ่มโอกาสและความเสมอภาคทางการศึกษา ซึ่งนับว่าเป็นการ
เร่มิ ต้นท่ีดีในการขับเคลอ่ื นการพฒั นาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนขนาดเล็ก ข้อค้นพบดังกลา่ วสรุปไดว้ า่ รปู แบบการ
จัดการเรียนการสอนทางไกลสำหรับนักเรียนในระดับประถมศึกษา ควรประกอบดว้ ย 1) รูปแบบการจดั การเรียนรู้แบบ
On-hand ทค่ี รูไทยต้องนำสง่ หนงั สือ เอกสาร แบบฝึกหดั ใบงานและสือ่ การเรียนรู้อื่นๆ ไปยังผู้เรยี นทีบ่ า้ น ร่วมกับการ
ใช้เทคโนโลยีทั้งในรูปแบบ 2) On-demand ที่ผู้เรียนสามารถเข้าถึงแหล่งเรียนรู้ได้เท่าที่ต้องการทุกที่ทุกเวลาผ่าน
เว็บไซต์มูลนิธิการศึกษาทางไกล DLTV, YouTube DLTV และ แอปพลิเคชัน DLTV 3) On-air รูปแบบการจัดการ
เรียนรู้ที่กระจายสัญญาณการส่งเนื้อหาจากมูลนิธิการศึกษาทางไกล DLTV ผ่านระบบวิทยุโทรทัศน์ ที่ใช้สัญญาณ
ดาวเทียมและระบบเคเบิ้ลทีวี และ 4) รูปแบบ Online ที่เป็นการจัดการเรียนการสอนผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต การ
จัดกิจกรรมการเรยี นรแู้ บบถา่ ยทอดสด การสนทนาระหว่างครแู ละนักเรียน

แต่อย่างไรก็ตามปัญหาจากบริบทของโรงเรียนที่แตกตา่ งกัน การจัดการศึกษาโดยใช้ DLTV ทำให้การปฏิบตั ิ
แต่ละโรงเรียนมีปัญหา เช่น โรงเรียนบางแห่งนำนักเรียน 2 ชั้นมาเรียนร่วมกัน ครูผู้สอนเปิดโทรทัศน์แล้วไปปฏิบัติ
กิจกรรมอื่น ไมไ่ ดส้ รปุ บทเรียนทา้ ยชว่ั โมงหลังจากจบการสอนจากทางโรงเรียนตน้ ทาง โรงเรยี นตดิ ตั้งจอโทรทศั นส์ งู กว่า
ระดับสายตามาก ทำให้นักเรียนตอ้ งแหงนดู เมื่อเวลาผ่านไปนานจะทำใหป้ วดต้นคอและไม่มีสมาธใิ นการเรยี น การจัด
สภาพห้องเรยี นและ บรรยากาศในช้ันเรียนยังไม่เอื้อต่อการจัดการเรียน การสอนรวมถึงยงั ขาดแคลนส่ือ วัสดุ อุปกรณ์
ครุภัณฑ์ที่เอื้ออำนวยต่อความสะดวกในการจัดกระบวนการเรียนการสอนของครูในชั้นเรียนและนอกชั้นเรียน
(สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. 2561; สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามหาสารคาม เขต 1) ซึ่งสอดคล้อง
กบั รายงานเรอื่ งเรยี นออนไลน์ยคุ โควดิ -19 : วกิ ฤติหรือโอกาสการศึกษาไทย (สำนกั งานเลขาธกิ ารสภาการศกึ ษา, 2563)
ได้มีการสะท้อนบทเรียนและขอ้ เสนอแนะแนวทางการจดั การเรียนการสอนออนไลน์ในสถานการณ์การแพร่ระบาดโรค
ติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ในประเด็นการจดั การเรยี นการสอนด้วย DLTV พบว่า ครูยังขาดเทคนิคในการ
สอนเพอ่ื จูงใจใหน้ ักเรยี นเกดิ ความสนใจ การออกแบบการเรยี นการสอนไม่ตอบโจทย์ความต้องการของผู้เรยี น อีกท้ังไม่
สามารถอธิบายให้ผู้เรียนเข้าใจได้โดยง่าย และมีการถ่ายทอดเนื้อหาความรู้ที่ผิดพลาดทำให้ผู้เรียนได้รับข้อมูลที่ไม่
ถูกต้อง ครูยังขาดความรู้ ทักษะในการจัดการเรียนการสอนไปพร้อมกับโรงเรียนต้นทาง ครูต้องจัดการเรียนการสอน
และสอื่ อุปกรณ์พรอ้ มกนั ๆหลายระดบั ช้นั อีกทง้ั ดา้ นผู้เรยี นยงั พบว่ามพี ื้นฐานด้านความรู้ แตกต่างจากโรงเรยี นต้นทาง

สภาพปัญหาที่กล่าวมาขา้ งต้น ผวู้ ิจยั ในฐานะศึกษานิเทศก์ ได้ศกึ ษาค้นคว้าเกีย่ วกับการจัดการศึกษาทางไกล
ด้วย DLTV ให้ประสบความสำเร็จ พบว่า มีปัจจัยสำคัญหลายประการ ที่สอดคล้องกับบทบาทหน้าที่ของศึกษานิเทศก์
บคุ ลากรทางการศกึ ษา สำนักงานเขตพ้นื ที่การศึกษา สามารถส่งเสริมและปฏิบัติได้ ประกอบด้วย 1) การสนับสนุนการ
จดั การเรียนการสอนโดยใช้ DLTV ต้องปฏบิ ตั ิอย่างจริงจงั และตอ่ เนื่อง 2) การนเิ ทศ ติดตาม กำกบั และประเมินผล การ
จัดการเรียนการสอนโดยใช้ DLTV เพื่อให้เกิดความยั่งยืน ต้องดำเนินการนิเทศ ติดตาม กำกับและประเมินผลในทุก

4

ระดับตั้งแต่ระดับโรงเรียน เขตพื้นที่การศึกษาและระดับสำนักงาน คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (อติพร เกิด
เรือง. 2560) ดังนั้นเพื่อให้เกิดการพัฒนาสมรรถนะการสอนของครูให้สามารถนำ DLTV ไปใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
และเหมาะสมกับบริบทโรงเรียนขนาดเล็ก สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา โดยเฉพาะกลุ่มงานนิเทศติดตามและ
ประเมินผลการจัดการศึกษา จำเป็นต้องพัฒนานวัตกรรมเพื่อมานิเทศ ติดตาม กำกับและประเมินผล เพื่อส่งเสริม
สมรรถนะการสอนของครูในการใช้ DLTV ให้ได้ตามมาตรฐานที่กำหนดไว้ ซึ่งจะส่งผลต่อคุณภาพการศึกษาโดยเฉพาะ
การพัฒนาการเรยี นร้ขู องผู้เรยี นต่อไป

จากการศึกษาพบว่านวัตกรรมการส่งเสริมสมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV ของครู ควรใช้
กระบวนการสง่ เสริมที่เป็นท่ยี อมรับวา่ มีประสิทธิภาพ จำแนกได้ 3 แนวทาง (Avalos , 2011) คอื 1) การใช้การสะท้อน
กระบวนการเรียนรู้ (Reflection processes) เพื่อศึกษาว่าครูเกิดการเรียนรู้อย่างไร จากการวิเคราะห์ความต้องการ
ปัญหา กระบวนการที่ต้องเปล่ียนแปลง และประสิทธิภาพที่เกิดขึน้ 2) การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเป็นเครื่องมอื การเรยี นรู้
(Tools as learning instruments) เพื่อเป็นเครื่องมือในการสื่อสารรายกรณีและนำไปสู่การอภิปรายและวิเคราะห์
ประเด็นที่นำไปสู่การพัฒนาครู และ 3) การใช้การสอนงานและให้คำปรึกษา (Coaching and Mentoring) ซ่ึง
สอดคล้องกับแนวคดิ ชมุ ชนการเรยี นรู้ทางวชิ าชีพ (Professional learning communities: PLC) ทเี่ ปน็ หลกั การสำคัญ
สำหรับพัฒนาองค์การแห่งการเรียนรู้ โดยใช้กระบวนการแสวงหาความรู้ ด้วยการร่วมกันเรียนรู้ แลกเปลี่ยน
ประสบการณ์สะท้อนและลงความเห็น ในระหว่างการจัดการเรียนการสอน ซึง่ เปน็ การสง่ เสริมการสร้างนวัตกรรมและ
การแบ่งปันความรู้ อยา่ งต่อเน่อื ง ระหวา่ งบคุ ลากรทางการศึกษาและครูท่ีมีความแตกต่างกันทางวฒั นธรรม โดยมีบรรลุ
เป้าหมายและเล็งผลเลิศในงานของสถานศึกษา และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน (Thompson, Gregg, &
Niska, 2004) จากการศกึ ษาผลการวิจยั ชี้วา่ หนว่ ยงานการศกึ ษาทนี่ ำแนวคดิ PLC ไปใช้ ช่วยทำให้เกิดการพัฒนาอย่าง
มพี ลงั ทง้ั ตอ่ ครูและบุคลากรสนับสนุน และเปน็ กลยุทธ์สำคัญของโรงเรยี นหรือสถาบันในการเปลีย่ นแปลง เพ่ือยกระดับ
ผลสมั ฤทธ์ิทางการเรยี น (Vescio, Ross & Adams. 2008)

จากสภาพปัญหาและแนวคิดการส่งเสริมสมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV ผู้นิเทศ ได้ตระหนักถึง
ปัญหาที่เกิดขึ้นจึงได้ออกแบบกิจกรรมและขั้นตอนการนิเทศ โดยประยุกต์ใช้ แนวคิดการนิเทศ การสร้าชุมชนการ
เรียนรู้ทางวิชาชีพ และการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อส่งเสริมสมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV ของ
ครูในโรงเรียนขนาดเล็ก โดยบูรณาการแนวคิดสำคัญดังกล่าว ผ่านการจัดกิจกรรมตามขั้นตอนการนิเทศ ซึ่งมี
รายละเอียดตามท่ีปรากฎในแผนการนิเทศฉบับนี้ เพื่อนำไปสู่เปา้ หมายการแก้ปญั หาและการพัฒนาผลสมั ฤทธิ์ทางการ
เรยี นให้มปี ระสทิ ธภิ าพต่อไป

วัตถปุ ระสงค์
1. เพ่ือใช้เปน็ แนวทางในการนิเทศ กำกบั ตดิ ตาม ประเมินและรายงานผล โครงการ ขยายผลการจดั การศึกษา

ทางไกลผ่านดาวเทียม
2. เพื่อเก็บรวบรวมข้อมูล สภาพการจดั การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม
3. เพ่ือนำผลการดำเนินงานมาปรบั ปรงุ แกไ้ ขและพัฒนาการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ใหต้ ่อเนื่องและยั่งยืน

5

เป้าหมาย
นิเทศ กาํ กับ ติดตามประเด็นการสง่ เสริมสมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV ตามโครงการจัดการเรียน

การสอนโดยใชก้ ารศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) จำนวน 145 โรงเรยี น ซ่ึงเป็นโรงเรยี นขนาดเล็กท่ีใชก้ ารจัด
การศึกษาทางไกลผา่ นเทยี ม (DLTV) ในการจัดการเรียนการสอน

ภาพความสาํ เร็จ
1. มีแนวทางการขบั เคล่ือนการปฏบิ ตั ิการนเิ ทศสู่โรงเรยี นของศึกษานเิ ทศก์เปน็ รายบคุ คล
2. มีแผนการนิเทศของศึกษานเิ ทศกเ์ ปน็ รายบุคคล
3. มีการนเิ ทศโรงเรียนขนาดเลก็ ท่ใี ช้ DLTV
4. มกี ารสรปุ และรายงานผลการนเิ ทศ

แผนการดำเนนิ การ
ขน้ั ตอนท่ี 1 ศึกษาสภาพปจั จุบัน การจัดการเรยี นการสอนโดยใช้ DLTV ของครูโรงเรยี นขนาดเลก็ สังกดั

สำนักงานเขตพนื้ ที่การศึกษาประถมศกึ ษามหาสารคามเขต 1 มรี ายละเอยี ดการเกบ็ ข้อมูลดังนี้
1. สำรวจสภาพปัจจุบนั ปญั หา ในการจดั การเรียนการสอนทางทางไกลโดยใช้ DLTV ในสถานการณ์

การแพรร่ ะบาดของโรคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 ของโรงเรียนขนาดเล็กสังกัดสำนกั งานเขตพนื้ ท่กี ารศึกษา
ประถมศึกษามหาสารคามเขต 1 กับกลุ่มประชากร

2. วเิ คราะห์องค์ประกอบของสมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV
3. ประชุมมอบนโยบายแก่ผ้ทู เ่ี ก่ยี วขอ้ ง ทั้งผู้นเิ ทศ และผูร้ บั การนิเทศ โดยสร้างความตระหนกั ถงึ
ความสำคญั ในการจัดการเรยี นการสอนโดยใช้ DLTV ในสถานการณ์การแพรร่ ะบาดของโรคติดเชือ้ ไวรสั โคโรนา 2019
และแนวทางในการจัดการเรียนการสอนโดยใช้ DLTV ใหไ้ ด้มาตรฐานการจดั การเรียนการสอนโดยใช้การศึกษาทางไกล
ผ่านดาวเทยี ม (DLTV) ท่ีทางมูลนธิ ิการศกึ ษาทางไกลผ่านดาวเทียม ในพระบรมราชูปถัมภ์ ไดร้ ะบไุ ว้
4. วางแผนการสง่ เสรมิ สมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV และกำหนดปฏิทินนิเทศ
ข้นั ตอนที่ 2 ศึกษาผลการสง่ เสรมิ สมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV สำหรบั ครูโรงเรยี นขนาดเลก็ สงั กัด
สำนกั งานเขตพนื้ ที่การศึกษาประถมศกึ ษามหาสารคาม เขต 1 มีรายละเอียดการเกบ็ ข้อมลู ดงั นี้

1. ผ้วู ิจยั ดำเนินการศกึ ษาสมรรถนะของกลุม่ ตัวอย่างโดยแบบทดสอบสมรรถนะการสอนทางไกลโดย
ใช้ DLTV ก่อนการอบรม

2. เขา้ ส่กู ารอบรมเพื่อสง่ เสรมิ สมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV โดยมีกระบวนการดังน้ี
2.1 ฟังบรรยายจากวิทยากรผู้มีความรู้ ความเชี่ยวชาญในเนื้อหาของการอบรม มีการแลกเปลย่ี น
เรียนรู้ และยกตวั อย่างกรณีศึกษา
2.2 การเรยี นรจู้ ากตัวอย่าง โดยเร่ิมจากการดตู วั อย่างที่ดีและตวั อยา่ งทต่ี ้องพัฒนา
2.3 มีการแบ่งกลุ่มยอ่ ยตามหัวข้อเรอื่ งทส่ี นใจ แล้วรว่ มกนั ระดมสมอง แลกเปลี่ยนเรยี นรู้

6

3. ผู้วิจัยดำเนินการศกึ ษาสมรรถนะของกลมุ่ ตวั อยา่ งโดยแบบทดสอบสมรรถนะการสอนทางไกลโดย
ใช้ DLTV หลังการอบรม

4. ผู้วิจัยสำรวจความพงึ พอใจที่มตี ่อการนเิ ทศติดตามฯ โดยใช้แบบสอบถาม
5. ผวู้ ิจยั รวบรวม วเิ คราะห์ สังเคราะหผ์ ลการนเิ ทศเพ่อื สง่ เสริมสมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้
DLTV

กจิ กรรมการนเิ ทศ
มรี ายละเอียดในแต่ละขนั้ ตอน ดังนี้

ขั้นตอนท่ี 1 : การวางแผนการนิเทศ
สาระสำคัญ

เป็นขน้ั ตอนแรกของการวางระบบและกระบวนการนิเทศโดยกำหนดใหม้ ีการสรา้ งเป้าหมายร่วมกนั ระหว่างผู้
นิเทศและผรู้ ับการนเิ ทศ โดยใชข้ ้นั ตอนแรกของการนิเทศแบบ PIDRE ได้แก่ การวางแผนการนเิ ทศ (Planning)
วตั ถปุ ระสงค์การนิเทศ

เพอ่ื ให้ผู้รับการนิเทศทเี่ ป็นครูโรงเรียนขนาดเลก็ สังกดั สำนักงานเขตพนื้ ที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม
เขต 1 ทีใ่ ช้ DLTV ในการจัดการเรียนการสอน เหน็ ความสำคัญของการสง่ เสริมสมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV
กจิ กรรมการนิเทศท่ีสอดแทรกองคป์ ระกอบของชุมชนการเรยี นรทู้ างวชิ าชพี : มีค่านิยมและวิสยั ทัศนร์ ่วม
(Shared values and vision)

1. สำรวจสภาพปัจจบุ ัน ปัญหา ในการจัดการเรียนการสอนทางทางไกลโดยใช้ DLTV ในสถานการณ์การแพร่
ระบาดของโรคตดิ เช้ือไวรสั โคโรนา 2019 ของโรงเรียนขนาดเลก็ สงั กดั สำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศกึ ษา
มหาสารคามเขต 1

2. วิเคราะหม์ าตรฐานการจดั การเรียนการสอนทางทางไกลโดยใช้ DLTV เพ่ือกำหนดเป็นสมรรถนะการสอน
ทางไกลโดยใช้ DLTV

3. ประชมุ มอบนโยบายแกผ่ ้ทู เ่ี ก่ียวข้อง ทัง้ ผูน้ เิ ทศ และผู้รับการนิเทศ โดยสรา้ งความตระหนกั ถึงความสำคัญ
ในการจัดการเรียนการสอนโดยใช้ DLTV ในสถานการณ์การแพรร่ ะบาดของโรคติดเช้อื ไวรัสโคโรนา 2019 และแนวทาง
ในการจดั การเรยี นการสอนโดยใช้ DLTV ให้ได้มาตรฐานการจดั การเรียนการสอนโดยใชก้ ารศกึ ษาทางไกลผ่าน
ดาวเทยี ม (DLTV) ที่ทางมลู นิธกิ ารศึกษาทางไกลผา่ นดาวเทยี ม ในพระบรมราชูปถัมภ์ ไดร้ ะบไุ ว้

4. วางแผนการสง่ เสรมิ สมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV และกำหนดปฏิทนิ นเิ ทศ
สือ่ / แพลตฟอร์มท่ใี ช้

1. แบบสำรวจโดยใช้ Google Form
2. โปรแกรม ZOOM / Google Meet
การวดั และประเมิน

7

1. แบบสำรวจสภาพปจั จุบนั ปัญหา ในการจดั การเรียนการสอนทางทางไกลโดยใช้ DLTV ในสถานการณ์การ
แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019

ขั้นตอนที่ 2 : การให้ความรู้ความเขา้ ใจในการทำงาน
สาระสำคญั

เป็นข้นั ตอนการใหค้ วามรู้ความเข้าใจในเร่ืองสมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV เป็นข้นั ตอนของการให้
ความรู้ความเข้าใจถึง สิ่งทจ่ี ะดาํ เนนิ งานวา่ จะต้องอาศัยความรู้ความสามารถอย่างไรบา้ ง จะมีขั้นตอนในการดาํ เนินการ
อยา่ งไร และจะทาํ อยา่ งไรจงึ จะทาํ ให้ได้ผลงานออกมาอยา่ งมคี ุณภาพ
วัตถปุ ระสงค์การนเิ ทศ

เพอ่ื ใหผ้ ้รู ับการนเิ ทศท่เี ป็นครโู รงเรียนขนาดเล็ก สงั กัดสำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม
เขต 1 ทีใ่ ช้ DLTV ในการจดั การเรียนการสอน ไดร้ บั ความรู้เร่อื งสมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV
กจิ กรรมการนเิ ทศทส่ี อดแทรกองค์ประกอบของชุมชนการเรียนรู้ทางวชิ าชีพ : มคี วามรบั ผดิ ชอบร่วม (Collective
responsibility)

1. ทดสอบความรเู้ บื้องตน้ เกี่ยวกับการจดั การเรียนการสอนโดยใช้ DLTV โดยใช้ Google Form
2. เข้าสู่การอบรมเพื่อส่งเสริมสมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV โดยมีกระบวนการดังนี้

2.1 ฟงั บรรยายจากวิทยากรผ้มู คี วามรู้ ความเช่ียวชาญในเนือ้ หาของการอบรม มีการแลกเปล่ียนเรยี นรู้
และยกตัวอย่างกรณีศึกษา

2.2 การเรียนรู้จากตวั อย่าง โดยเร่มิ จากการดูตวั อยา่ งทด่ี ีและตัวอย่างที่ต้องพัฒนา
2.3 มกี ารแบ่งกลุ่มยอ่ ยตามหัวข้อเร่ืองที่สนใจ แล้วร่วมกันระดมสมอง แลกเปล่ียนเรียนรู้
3. ทดสอบหลงั การอบรมโดยใช้ Google Form

8

กำหนดการอบรม

เวลา กิจกรรมเน้ือหา รูปแบบกิจกรรม หมายเหตุ
08.30 น. – 09.00 น.
09.00 น. – 10.30 น. ลงทะเบียน / ปฐมนเิ ทศ บรรยาย
10.30 น. – 10.45 น.
10.45 น. – 12.00 น. สมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV บรรยาย
12.00 น. – 13.00 น.
13.00 น. – 14.30 น. พกั เบรก

14.30 น. – 14.45 น. Design Thinking แลกเปลย่ี นเรยี นรู้
14.45 น. – 16.30 น.
พักรับประทานอาหารเท่ยี ง

เข้าอบรมในห้องยอ่ ยตามความสนใจ บรรยาย /

ห้อง 1 การเตรียมการกอ่ นการเรียนการสอน ยกตวั อย่าง

หอ้ ง 2 การจัดการเรียนการสอนของครปู ลายทาง กรณศี ึกษา

อยา่ งมีประสิทธิภาพ

ห้อง 3 การวัดผลและประเมนิ ผลการเรียนรู้

ห้อง 4 การสอนซ่อมเสรมิ เพ่ือพัฒนาศักยภาพผูเ้ รียน

พกั เบรก

ตวั แทนแตล่ ะห้อยยอ่ ยรว่ มกนั สรุปเนือ้ หา / ตอบข้อ แลกเปล่ียนเรยี นรู้

ซักถาม

สอ่ื / แพลตฟอร์มท่ใี ช้
1. โปรแกรม ZOOM / Google Meet
2. โปรแกรมนำเสนอ Microsoft Powerpoint
3. Padlet
4. แบบทดสอบโดยใช้ Google Form

การวัดและประเมนิ
1. แบบทดสอบความรูเ้ บือ้ งต้นเกย่ี วกบั การจัดการเรยี นการสอนโดยใช้ DLTV
2. แบบทดสอบหลงั การอบรมเชงิ ปฏิบัตกิ ารการสง่ เสริมสมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV

ขน้ั ตอนท่ี 3 : ลงมือปฏบิ ัตงิ าน (Do)
สาระสำคญั

เป็นขน้ั ตอนของการปฏบิ ัติงาน 2 ลกั ษณะ ตามบทบาทหนา้ ท่ีของแตล่ ะบุคคล ไดแ้ ก่ การปฏิบัตงิ านของผู้
นิเทศ และ ผูร้ ับการนิเทศ

9

วัตถปุ ระสงคก์ ารนิเทศ
1. เพือ่ ให้ผรู้ บั การนเิ ทศไดล้ งมือปฏบิ ตั ิตามความรทู้ ่ีไดร้ ับมาจากการดำเนินการในขัน้ ท่ี 2
2. เพ่ือให้ผ้นู ิเทศทำการนเิ ทศและควบคุมคุณภาพของกระบวนการนเิ ทศให้บรรลุวตั ถปุ ระสงคท์ ่ตี ั้งไว้

กิจกรรมการนเิ ทศทีส่ อดแทรกองคป์ ระกอบของชุมชนการเรยี นรู้ทางวชิ าชีพ : มีการสะท้อนผลการทำงาน
(Reflective professional enquiry)

1. ผรู้ ับการนิเทศปฏบิ ัตกิ จิ กรรมการจัดการเรียนการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV ตามบทบาทหนา้ ทขี่ องตวั เอง
โดยใชเ้ วลาสอนตามปกติ และบนั ทกึ ผลการจัดกิจกรรมตามแบบบนั ทึกผลการจดั กิจกรรมแบบออนไลน์ หรือแบบ
เอกสารโดยมผี บู้ ริหารลงนามรับรองเปน็ รายวนั หรอื รายสัปดาห์ตามความเหมาะสม

2. ผนู้ ิเทศใชช้ ่องทาง LINE Official Account (LINE OA) ทีช่ ่อื ว่า “นิเทศ_Support” เพอ่ื สื่อสารกับผูร้ บั การ
นเิ ทศ โดยใชเ้ ปน็ ช่องทางจองปฏิทนิ นเิ ทศ, ดาวน์โหลดเอกสารทเี่ กย่ี วขอ้ ง , อัพโหลดเอกสาร และสอบถามเพ่ิมเติม

3. ผนู้ ิเทศ ทำการนิเทศ ติดตาม ใหก้ ำลงั ใจ ใช้ช่องทางออนไลน์ และรว่ มสงั เกตชั้นเรียนแบบ On-site
ร่วมกบั ผบู้ ริหาร และครรู ่วมเรยี นรู้

4. ผ้นู ิเทศ ผบู้ ริหาร ครรู ว่ มเรียนรู้ ร่วมวงสนทนาเพ่ือสะท้อนผลหลังการสอน
5. ผูน้ ิเทศ รวบรวมข้อมลู วเิ คราะหแ์ ละสรปุ ผลการดำเนินงาน
สอื่ / แพลตฟอร์มทใี่ ช้
1. โปรแกรม Google Meet / ZOOM
2. LINE Official Account (LINE OA)
3. Google Form
การวดั และประเมิน
1. แบบนิเทศ ตดิ ตาม และประเมนิ ผลการส่งเสรมิ สมรรถะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV

ข้ันตอนท่ี 4 : สร้างเสริมกำลังใจ (Reinforcing)
สาระสำคัญ

เปน็ ข้นั ตอนการเสริมกำลงั ใจใหผ้ ู้รับการนิเทศมีกำลงั ใจ และเกดิ ความมั่นใจในการสอนและมคี วามพึงพอใจใน
การสอน อาจจะดำเนนิ การไปพร้อมๆกันกับผทู้ ีน่ เิ ทศกำลงั ปฏบิ ัติการสอน/ปฏบิ ัตงิ าน ได้เสรจ็ สนิ้ ลงไปแลว้ กไ็ ด้
วตั ถุประสงค์การนิเทศ

เพ่ือใหผ้ รู้ บั การนเิ ทศได้รับการเสรมิ สรา้ งกำลังใจ ไดร้ บั คำแนะนำ และรว่ มกนั แลกเปลี่ยนความคิดเหน็ จาก
ผนู้ เิ ทศ
กจิ กรรมการนิเทศทีส่ อดแทรกองค์ประกอบของชุมชนการเรียนรทู้ างวชิ าชีพ : การทำงานร่วมกนั
(Collaboration)

1. ผรู้ ับการนิเทศอัพโหลดวิดีโอ / แผนการสอน / ส่ือการสอนของตวั เอง ลงใน Padlet ทกี่ ำหนด โดย
Padlet จะเปน็ เมนทู ่ีอยใู่ น LINE Official Account (LINE OA) ที่ชอ่ื ว่า “นเิ ทศ_Support”

10

2. ผู้นเิ ทศ ผู้บรหิ าร ครูร่วมเรียนรู้ และผรู้ ับการนเิ ทศท่านอนื่ ร่วมกนั ให้ข้อเสนอแนะ อภิปราย ช่ืนชม ให้
กำลงั ใจผา่ นชอ่ ง “เพ่ิมความคิดเห็น” ของคลิปวดิ ีโอ / แผนการสอน / สอ่ื การสอน นนั้ ๆ

3. ผรู้ ับการนิเทศทกุ คนที่ได้ทำการอัพโหลดวิดีโอ / แผนการสอน / สอื่ การสอนของตัวเอง ลงใน Padlet ที่
กำหนด จะไดร้ บั ประกาศนยี บตั รเพื่อเปน็ ขวัญและกำลังใจ
สื่อ / แพลตฟอร์มที่ใช้

1. โปรแกรม Google Meet
2. LINE Official Account (LINE OA)
3. Padlet
การวัดและประเมิน
1. แบบนิเทศ ติดตาม และประเมินผลการสง่ เสรมิ สมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV

ขน้ั ตอนที่ 5 : ประเมินผลการนเิ ทศ (Evaluation)
สาระสำคญั

เป็นขน้ั ตอนทีผ่ ้นู ิเทศ ผรู้ บั การนเิ ทศ และผู้มีส่วนเกีย่ วข้องร่วมกันประเมินผลกระบวนการนเิ ทศเพื่อสง่ เสรมิ
สมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV โดยผูน้ ิเทศทาํ การประเมินผลการดําเนินการทผี่ ่านไปแล้วว่าเป็นอย่างไร
หลงั จากการประเมนิ ผลการนิเทศ หากพบว่ามีปญั หาหรืออุปสรรคอยา่ งหน่งึ อย่างใดทท่ี ําให้การดาํ เนินงานไม่ได้ผลก็
สมควรจะตอ้ งทําการปรบั ปรุงแก้ไข ซงึ่ การปรับปรุงแก้ไขอาจจะทําไดโ้ ดยการให้ความรู้ในสง่ิ ที่ทําใหม่อกี คร้งั หนงึ่
วตั ถุประสงค์ของการนเิ ทศ

1. เพ่อื ให้ผู้รบั การนเิ ทศรบั ทราบถงึ สมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV ของตนเอง
2. เพ่อื ให้ผ้นู เิ ทศประเมนิ กระบวนการนเิ ทศของตนได้
กจิ กรรมการนเิ ทศท่ีสอดแทรกองคป์ ระกอบของชุมชนการเรียนรทู้ างวิชาชพี : การเรยี นรรู้ ะดบั บคุ คลและระดบั
กล่มุ (Group, as well as individual, learning)
1. ผ้นู เิ ทศรวบรวม วเิ คราะห์ สังเคราะห์ผลการนเิ ทศเพ่อื สง่ เสริมสมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV
2. ตรวจสอบ และประเมนิ ผลการนิเทศเพ่ือสง่ เสริมสมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV
3. สรปุ และจัดทำรายงานผลการนเิ ทศเพื่อสง่ เสรมิ สมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV
4. สร้างเว็บไซตเ์ พื่อให้เปน็ พนื้ ท่ีแลกเปลีย่ นเรียนรู้ ระหวา่ งโรงเรยี นท่ีจัดการเรียนการสอนโดยใช้ DLTV และ
ประกวด Best Practice ดา้ นการจดั การเรยี นการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV
5. ยกย่อง เชิดชูเกียรติแก่ครผู ู้สอนโรงเรียนขนาดเล็กท่ีจดั การเรยี นการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV ที่มกี าร
ปฏิบตั ทิ ่เี ป็นเลิศ และเป็นแบบอย่างได้

11

6. เผยแพร่ผลงานการปฏิบตั ิทเ่ี ปน็ เลิศผา่ นเวบไซต์ของกลุ่มนเิ ทศติดตาม และประเมินผลการจดั
การศึกษา สำนักงานเขตพ้นื ที่การศกึ ษาประถมศกึ ษามหาสารคามเขต 1 และเผยแพร่ผา่ นทางเพจ Facebook
ส่อื / แพลตฟอรม์ ทใี่ ช้

1. Google Site
2. Web Page
การวัดและประเมิน
1. แบบนิเทศ ติดตาม และประเมินผลการส่งเสริมสมรรถะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV
2. แบบสอบถามความพึงพอใจของผู้รับการนเิ ทศ

12

ปฏทิ ินการนิเทศ
การนเิ ทศกำกับตดิ ตามการส่งเสริมสมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV
ตามโครงการจดั การเรียนการสอนโดยใชก้ ารศึกษาทางไกลผ่านดาวเทยี ม (DLTV)

ประเด็นการนิเทศ/รายการนเิ ทศตดิ ตาม

1. การจดั การเรียนการสอนโดยใชก้ ารศกึ ษาทางไกลผา่ นดาวเทยี ม (DLTV) ให้ไดม้ าตรฐานด้านการจดั การ

เรียนการสอน ซง่ึ ประกอบด้วยตวั ช้วี ัด จำนวน 4 ตัวช้ีวัด ไดแ้ ก่

ตวั ขี้วดั ท่ี 1 การเตรียมการกอ่ นการเรียนการสอน

ตัวชี้วัดที่ 2 การจัดการเรียนการสอนของครูปลายทางอย่างมปี ระสทิ ธิภาพ

ตวั ชวี้ ดั ท่ี 3 การวัดผลและประเมินผลการเรยี นรู้

ตวั ชว้ี ัดที่ 4 การสอนซอ่ มเสรมิ เพือ่ พัฒนาศักยภาพผเู้ รยี น

โดยได้กำหนดปฏทิ ินนเิ ทศในชว่ งเวลาดงั นี้

วนั เดือนปีที่นิเทศ สถานที่ หมายเหตุ

กรกฎภาคม 2564 – สงิ หาคม 2564 โรงเรยี นขนาดเลก็ ใน อำเภอ บรบอื

กรกฎภาคม 2564 – สิงหาคม 2564 โรงเรียนขนาดเลก็ ใน อำเภอ เมอื ง

กรกฎภาคม 2564 – สงิ หาคม 2564 โรงเรยี นขนาดเลก็ ใน อำเภอ แกดำ

กรกฎภาคม 2564 – สิงหาคม 2564 โรงเรยี นขนาดเลก็ ใน อำเภอ กนั ทรวิชยั

13

ภาคผนวก

14

แบบนิเทศติดตามเพอ่ื ส่งเสริมสมรรถนะการสอนทางไกลโดยใช้ DLTV
สำหรบั โรงเรยี นขนาดเลก็ ปีการศกึ ษา ๒๕๖๔

สำนกั งานเขตพื้นทีก่ ารศกึ ษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต ๑
โรงเรียน.................................................................. ศนู ยพ์ ัฒนาคุณภาพการศึกษา

................................................

คำชี้แจง
ให้ผู้นิเทศ/คณะกรรมการนเิ ทศ ตดิ ตามฯ ดำเนินการสงั เกต สอบถาม สมั ภาษณ์ ตรวจสอบเอกสาร

รอ่ งรอย แลว้ ปฏิบตั ิ ดังน้ี
1. ตรวจสอบตามรายการแล้วเขียนเคร่อื งหมาย ✓ลงในชอ่ งระดับการปฏิบัติ ๔ ระดับ คือ
ดมี าก (๔) หมายถึง มีการดำเนนิ การครอบคลุมกลุ่มเปา้ หมายอย่างชัดเจน มีเอกสารหลักฐาน

รอ่ งรอยการดำเนนิ งานครบถ้วน จดั ทำข้อมูลสารสนเทศการดำเนินงานอยา่ งเป็นระบบ เป็นตวั อย่างได้
ดี (๓) หมายถงึ มีการดำเนินการครอบคลมุ กลุ่มเป้าหมายอย่างชดั เจน มเี อกสารหลักฐาน

รอ่ งรอยการดำเนนิ งานครบถ้วน จัดทำข้อมลู สารสนเทศการดำเนินงานอย่างเปน็ ระบบ
พอใช้ (๒) หมายถึง มกี ารดำเนนิ การครอบคลมุ กลุ่มเปา้ หมายอย่างชัดเจน มีเอกสารหลกั ฐาน

รอ่ งรอยการดำเนินงานและการจัดทำข้อมลู สารสนเทศการดำเนนิ งานขาดความสมบูรณ์เพยี งเลก็ น้อย
ปรับปรงุ (๑) หมายถึง มีการดำเนินการยงั ไมค่ รอบคลุมกลุ่มเป้าหมาย มีเอกสารหลกั ฐาน

รอ่ งรอยการดำเนินงานและการจดั ทำข้อมลู สารสนเทศการดำเนนิ งานขาดความสมบรู ณ์เป็นส่วนใหญ่
ไมม่ กี ารปฏบิ ัติ (๐) หมายถึง ไมม่ ีการปฏิบตั แิ ต่อยา่ งใด

15

แบบนิเทศครผู ู้สอน

ชอ่ื ครผู ู้สอน .................................................... สกุล..................................................................

สอนช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี............................กลุม่ สาระการเรียนรู้

.......................................................................................

โรงเรยี น..................................................................................

สำนกั งานเขตพน้ื ที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต ๑

ช่วงเวลานิเทศ ตั้งแต่ เวลา ..............น. ถึงเวลา ..................น

คำชแ้ี จง

ผู้นิเทศศึกษารายละเอยี ดตวั ชีว้ ดั พิจารณาและนิเทศการปฏบิ ตั หิ รือพฤติกรรมของผู้ถูกนิเทศ แลว้ บนั ทกึ

เครอื่ งหมาย ในช่องผลการนเิ ทศ

ท่ี รายการนิเทศ ตดิ ตาม คะแนนผลการนิเทศ ข้อเสนอแนะ/

๔ ๓ ๒ ๑ ข้อค้นพบ

ตัวชี้วดั ท่ี ๑ การเตรียมการก่อนการเรยี นการสอน

๑.๑ ความสะอาดและเปน็ ระเบียบและสภาพแวดล้อมของห้องเรียน

เอ้ือต่อการเรียนรู้

๑.๒ การตดิ ตั้งจอโทรทัศนเ์ หมาะสมกับระดบั สายตาระหวา่ ง

๑.๒๐-๑.๕๐ เมตร

๑.๓ ระยะห่างระหว่างจอโทรทัศน์กับที่นั่งนักเรียนในแถวแรก

ระหว่าง ๑.๕๐-๒.๐๐ เมตร

๑.๔ นักเรียนทุกคนสามารถมองเห็นจอโทรทัศน์ไดอ้ ย่างชัดเจน

๑.๕ ตรวจสอบความพร้อมของอปุ กรณร์ บั สญั ญาณการแพร่ภาพของ

โรงเรยี นต้นทาง

๑.๖ ระดับความดังของเสียงโทรทัศนไ์ ด้ยินชัดเจนและไม่รบกวนห้อง

อืน่

๑.๗ มแี ผนการจดั การเรยี นร้ขู องวงั ไกลกังวลในช่ัวโมงท่ีเรียน

๑.๘ ครูทำกำหนดการสอนในชั่วโมงนน้ั

๑.๙ ครูเตรยี มใบงานไว้ให้นกั เรียนลว่ งหน้า (ในกรณีทต่ี ้อง

มใี บงาน /ใบกจิ กรรม/ใบความรู้ฯลฯ)

๑.๑๐ ครูเตรยี มส่อื วสั ดุ อปุ กรณ์ ไว้ให้นกั เรยี นพร้อม (ในกรณีต้อง

เตรียม)

16

ที่ รายการนิเทศ ตดิ ตาม คะแนนผลการนิเทศ ข้อเสนอแนะ/
๔๓๒๑ ขอ้ คน้ พบ
ตัวช้ีวัดที่ ๒ การจัดการเรยี นการสอนของครปู ลายทางอย่างมี
ประสิทธิภาพ
๒.๑ กำกับ ดแู ล ช่วยเหลือ และกระตนุ้ ให้นกั เรยี นมีปฏสิ ัมพันธ์กับ
กจิ กรรมการเรยี นการสอนทสี่ อดคล้องกับโรงเรียนตน้ ทาง
๒.๒ กระตุน้ ใหน้ ักเรยี นจดบนั ทึกความรู้ หรือเน้ือหาที่ได้จากการ
เรยี นการสอนในแตล่ ะชั่วโมง
๒.๓ ร่วมกบั นักเรียนในการสรุปความรหู้ ลังจบบทเรยี น
๒.๔ มีการมอบหมายงานเพื่อการเรียนในช่ัวโมงต่อไป
๒.๕ ตรวจผลงาน และเสนอแนะให้นกั เรียนปรับปรุงแก้ไข
๒.๖ บนั ทกึ ผลหลงั สอน
ตัวชี้วดั ที่ 3 การวดั ผลและประเมินผลการเรยี นรู้
๓.๑ มกี ารวัดผลกอ่ นเรียน
๓.๒ มีการวัดผลระหว่างเรยี น
๓.๓ มกี ารวดั ผลหลงั เรยี น
๓.๔ มีการวัดผลปลายปี
๓.๕ มกี ารวัดและประเมินสภาพจริงด้วยวิธีการท่ีหลากหลาย
๓.๖ มกี ารวิเคราะหผ์ ลการวดั และประเมินผล เพ่ือนำไปใช้ปรบั ปรงุ
และพัฒนาการจัดการเรียนการสอน
ตัวช้ีวัดท่ี 4 การสอนซ่อมเสริมเพือ่ พฒั นาศักยภาพผู้เรยี น
๔.๑ วเิ คราะหข์ ้อมูลนักเรยี นเปน็ รายบุคคล
๔.๒ สอนซ่อม นอกตารางออกอากาศเพ่ือช่วยเหลือนกั เรียนที่ไม่
บรรลจุ ดุ ประสงค์การเรียนรู้
๔.๓ สอนเสริม หรือให้ความรู้เพิ่มเติมแก่นักเรยี นทม่ี ีความสามารถ
พิเศษ
๔.๔ มสี ือ่ / แหลง่ เรียนรู้ ให้นกั เรียนไดศ้ ึกษาเพิม่ เติมนอกเวลาเรยี น
๔.๕ บันทึกผลการสอนซอ่ มเสริม

รวม
สรุประดบั คุณภาพ

17

หมายเหตุ สรปุ ผลการนเิ ทศแบ่งเปน็ ๔ ระดับ

ดมี าก ๒๒ – ๒๘ คะแนน ดี ๑๕ – ๒๑ คะแนน

พอใช้ ๘ – ๑๔ คะแนน ปรบั ปรงุ ๐ – ๗ คะแนน

บันทกึ ข้อคิดเหน็ /ข้อเสนอแนะเพ่มิ เตมิ

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

18