อักษรอียิปต์โบราณ

อักษร
อียิปต์โบราณ

นาย ชณชนภ์ หาญณรงค์ ม4/1 เลขที่ 3
นส. จรรยพร เทพสถิตย์ศิลป์ ม4/1 เลขที่ 15

คำนำ

หนังสืออิเล็กทรอนิกส์เล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของ
วิชา ส 31104 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่สี่ห้องหนึ่ง เพื่อให้ได้ศึกษา
หาความรู้เกี่ยวกับประวัติของอักษรอียิปต์โบราณ ความเป็นมา เพื่อ
ที่ให้เราได้อ่านและได้ศึกษาอย่างเข้าใจเพื่อเป็นประโยชน์กับการ
เรียน

ผู้จัดทำหวังว่า หนังสืออิเล็กทรอนิกส์เล่มนี้จะเป็นประโยชน์
กับผู้อ่าน หรือนักเรียน นักศึกษา ที่กำลังหาข้อมูลเรื่องนี้อยู่ ไม่มาก
ก็น้อย เเละหากมีข้อแนะนำ ข้อสงสัย หรือข้อผิดพลาดประการใด ผู้
จัดทำขอน้อมรับไว้และขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย

คณะผู้จัดทำ
( 17/01/65 )

สารบัญ

เรื่อง หน้า
ประวัติ 1-2
พัฒนาการ 2-4
รูปแบบ 4-5
การค้นพบ
เกร็ดความรู้ 6
7

1

ประวัติของอักษรอียิปต์โบราณ

(Egyptian hieroglyphs's story)

ชาวอียิปต์โบราณมีอักษรของ
ตนเอง ซึ่งชาวอียิปต์ปรับปรุงแบบ
ของการเขียนแรกเริ่มของตนได้ใน
สมัยก่อนราชวงศ์ ซึ่งเรียกว่าอักษร ฮี
โรกลีฟิค (Hieroglyphic)

ฮีโรกลีฟิคเป็นลักษณะอักษรภาพ ซึ่งคำว่า ฮีโรกลีฟิคนี้ เป็น
ชื่อที่ชาวกรีกเรียกเครื่องหมายราณที่ปรากฏอยู่ตามโบราณ
สถาน สุสาน หีบศพ และตามรูปแกะสลักต่างๆ

ความหมายของคำนี้คือ “อักษรศักดิ์สิทธิ์” ทั้งนี้
ก็เพราะในสมัยที่ชาวกรีกติดต่อสัมพันธ์กับชาว
อียิปต์นั้น ชาวอียิปต์นี้ใช้อักษรชนิดนี้สำหรับ
บันทึกเรื่องราวทางศาสนาและพิธีกรรมต่างๆ

ยุคก่อนราชวงศ์ คือ ช่วงสมัย 4500 -
3110 ปีก่อนคริสต์กาลได้ ปรากฏการ
ใช้สัญลักษณ์ในลักษณะอักษร ซึ่งใน
ที่สุดจะได้รับการพัฒนาเป็นระบบอักษร
อียิปต์โบราณ หรือ " ไฮเออโรกลีฟ "
(hieroglyphs)

2

ในตอนแรกเวลาชาวอียิปต์จะเขียน
หรือแกะสลักภาษาฮีโรกลีฟิคบน
กระดาษปาปิรุส หรือบน ผนังหิน
ในสุสาน

พวกเขาก็จะพยายามแกะสลักรูปภาพต่างๆอย่างประณีตบรรจง
เพราะนอกจากจะได้เนื้อความทางภาษาแล้วภาษาของพวกเขา
ยังดูสวยงามใช้เป็นเครื่องประดับตกแต่งไปด้วยในตัว

แต่ในระยะหลังเมื่อพวกเขามีความเป็นอยู่และวิถีชีวิตที่
วุ่นวายซับซ้อนมากขึ้นพวกเขาก็ไม่มีเวลาที่จะมานั่งประดิด
ประดอยประดอยภาษารูปภาพของตนให้สวยงามดังแต่ก่อนมี
การประกอบตัวอักษรเข้าด้วยกันให้เป็นคำในสมัยราชอาณาจักร
เก่าในที่สุดก็มีตัวอักษร 24 ตัว

โดยเฉพาะเวลารีบๆ เขียนหนังสือลงบน กระดาษปาปิรุสด้วย
ปากกาทำด้วยต้นกกนั้น พวกเสมียนที่ทำหน้าที่เขียนจะต้อง
ดัดแปลงอักษรบางตัวให้เขียนได้สะดวกยิ่งขึ้น เหตุนี้ทำให้รูป
ของอักษรเปลี่ยนแปลงไปเป็น อักษรตวัด ซึ่งเรียกว่า อักษร
แบบ ฮีราติค (Hieratic) ยังคมมีลักษณะเป็นอักษรภาพอยู่

3

ในระยะแรกอักษรชนิดนี้ก็ไม่แตกต่างจากอักษรฮีโรกลิฟิค-

มากเท่าใดนักเพียงแค่มีการใช้เครื่องหมายย่อๆมากขึ้น และ

เขียนตัวอักษรหวัดขึ้น ทว่าในระยะหลัง อักษรแบบฮีราติคนี้ก็

มีแบบและหน้าตาแปลกออกไปเป็นของตัวเองโดยเฉพาะคง

เหลือแต่เค้าให้เห็นว่ามีบางสิ่งบางอย่างคล้ายคลึงกันกับ
อักษรฮีโรกลิฟิคเท่านั้นแต่ข้อดีก็คือเมื่อนำไปเขียนเป็นตัวเลข
วิธีใหม่นี้สามารถลดจำนวนสัญลักษณ์ลงจากเดิมตัวเลข
9,999 ต้องใช้อักษรภาพ 36 ตัว ก็เหลือใช้สัญลักษณ์แบบไฮ
ราติก เพียง 4 ตัวเท่านั้น

อย่างไรก็ดี ต่อมาอักษรแบบ ฮีราติค ก็เปลี่ยนไปอีก
กลายเป็นภาษาที่เรียกว่า เดโมติค (Demotic) มีลักษณะ
เป็นภาษาเขียน เดโมติค นี้เป็นภาษาที่กลายไปมากจนมองไม่
เห็นเค้าของภาษา ฮีโรกลิฟิค อันเป็นต้นเค้าของเดิมอีกเลย

มีใช้กันในอาณาจักรอียิปต์ตั้งแต่
สมัยแปดร้อยปีก่อนคริสตกาล
จนถึงยุคโรมันเรืองอำนาจ ภาษา
เดโมติค กลายเป็นภาษาที่ใช้กัน
ทั่วไปทั้งในด้านธุรกิจ การค้า และ
การติดต่อสื่อสาร ทั่วไป

ส่วนภาษาแบบเดิมคือ ภาษาฮีโรกลิฟิค และ
ภาษา ฮีราติค นั้น ก็พอจะมีใช้อยู่บ้างในระยะ
นั้น แต่ทั้งสองภาษานี้ถูกเก็บไว้ใช้เป็นภาษา
สำหรับพิธีทางศาสนาโดยพวกพระและพวก
นักเขียนจารึกประจำศาสนสถานเท่านั้น

ด้วยเหตุฉะนี้ระบบการเขียนแบบเฮียโรกลิฟิคจึงประกอบ 4
ด้วยอักษร 2 ประเภทคือ ที่เป็นรูปพยางค์ และเป็นลำดับตัวอักษร




ชาวฟินีเซียเป็นผู้มีชื่อเสียงได้นำเอามาผสมกัน ในอีก
1,500 ปีต่อมา แต่อียิปต์ก็ได้ชื่อว่าเป็นผู้ประดิษฐ์หลัก
การใช้ตัวพยัญชนะมาก่อนชาติใด ๆ ในโลกตะวันตก

โดยรวมคือชาวอียิปต์ยังได้
ประดิษฐ์ระบบการเขียน 2 แบบ

1. อักษรฮีราติค (Hieratic) ซึ่ง

ใช้เขียนในวงการธุรกิจทั่ว ๆ ไป ต้องใช้
ความจำมากขึ้น เพราะมีสัญลักษณ์
ทั้งหมด 36 ตัว (จากเดิมที่มีอักษรภาพ
เพียง 7 ตัว)

2. อักษรเดโมติค
(Demotic) เป็นตัวอักษรที่
เขียนอ่านง่ายกว่าอักษรเฮีย
ราติค จึงได้รับการนิยมอย่าง
แพร่หลายกว่าตัวอักษรเฮีย
ราติค

5

หากกระนั้นภาษาอียิปต์ไม่ได้สูญสิ้น
ไปหมดเสียทีเดียว เพราะคำและ
สำเนียงต่างๆ ของภาษาได้สืบ
ตกทอดกลายมาเป็น ภาษาคอปติค
ซึ่งใช้เขียนด้วยตัวอักษรกรีก และ
ผสมกับอักษรเดโมติคอีก 7 ตัว

ภาษาคอปติกซึ่งเป็นภาษาตระกูลเซมิติกที่มาจากภาษา
อียิปต์โบราณเป็นภาษาราชการในอียิปต์จนราว พ.ศ.1800
จึงถูกแทนที่ด้วยภาษาอาหรับปัจจุบันเป็นภาษาทางศาสนา
ของชาวคริสต์ในอียิปต์

ภาษานี้ยังมีใช้พูดกันอยู่ในบรรดา ชาวคริสเตียน ที่สืบเชื้อ
สายมาจากชาวอียิปต์โบราณภาษาคอปติคมีบทบาทสำคัญ
มาก ในการแปลภาษาอียิปต์โบราณ และจากการที่มีภาษา
ใช้เป็นของตนเองนี้เองที่ทำให้เราสามารถทราบ
ประวัติศาสตร์อันน่าสนใจของชาวอียิปต์โบราณได้เพราะ
ชาวอียิปต์เป็นผู้ที่ชอบจารึกเรื่องราวของตนเอง

ตัวอักษรของอียิปต์เป็นตัวอักษรที่อ่านยาก 6
มาก จนในที่สุดไม่มีใครอ่านออก และไม่มีใคร
เอาใจใส่จนกระทั้ง ประมาณคริสต์ศักราช
1799 เมื่อนโปเลี่ยน

ยกทัพไปอียิปต์ได้ขุดสนามเพลาะที่ปากน้ำโรเซตาแห่งแม่น้ำอี
ยิปไนล์ได้พบศิลาจารึกแผ่นหนึ่งสูงประมาณ3ฟุตมีอักษร
อียิปต์และกรีกโบราณนักปราชญ์พยายามอ่านข้อความใน
จารึกจนกระทั้งอ่านออก ผู้อ่านคือ นักภาษาศาสตร์ชาว
ฝรั่งเศส ชื่อ ชองโปลิออง

ชองโปลิออง
(Jean-Fhamcois

Champoliion)

ชองโปลิออง ทราบว่าเป็นเรื่องราวสรรเสริญพระ
เกียรติ ของทอเลมีที่ 5 กษัตริย์ราชวงศ์สุดท้ายที่ปกครอง
อียิปต์ มีวิธีการอ่าน โดยพิจารณาตัวอักษรภาพในวงรีก่อน
แล้วใช้อักษรกรีกแทนค่า สำหรับตัวอักษรที่ชองโปลิออง
อ่านเป็นตัวอักษรเฮียโรกลิฟฟิค ประวัติศาสตร์อียิปต์จึงเป็น
ที่กระจ่างชัดแก่ชาวโลก เพราะ มีหลักฐานที่เป็นลายลักษณ์
อักษรจารึกไว้

7

เขาสามารถสรุปได้ว่า อักษรเฮียโรกลิฟฟิค

สะกดคำ โดยถือเสียงเป็นเกณต์ และตัว
อักษรจริงๆ แล้วมีเพียงแค่ 66 ตัว ที่ใช้

ประสมเป็นคำ ซึ่งแทนเสียงพยัญชนะและสระ

ในภาษาพูด และอักษรบางตัวก็ใช้ซ้ำๆกัน

ชองโปลิองศึกษาภาษาโบราณนี้อยู่นาน

ใช้เวลาในการศึกถึง 14 ปี เขาก็สามารถรวบรวมตำราไวยากรณ์และ

พจนานุกรมภาษาอียิปต์ได้สำเร็จ Tips

เป็นกระดาษที่ทำมาจาก

"ต้นกก"ที่มีความยืดหยุ่นและ

คงต่อสภาพอากาศอันแห้ง

แล้งของอียิปต์ได้ดี

กระดาษปาปิรุส (Papyrus)กระดาษชนิดแรกของโลก

ชาวอียิปต์ใช้บันทึกข้อความสรรเสริญเทพเจ้าและเหตุการณ์
ต่างๆในสมัยอียิปต์โบราณว่ากันว่าได้มีการประดิษฐ์อักษรลง
บรกระดาษปาปิรุสที่เรียกกันว่า ตัวอักษรฮีโรกราฟฟิก หรือที่
เพื่อนๆ พี่ๆรู้จักกัน คือ อักษรภาพของชาวอียิปต์นั่นเอง

บรรณานุกรม

pornphanh./(2013).//กระดาษปาปิรุส กระดาษชนิดแรกของโลก
.//16 มกราคม 2565,//
https://teen.mthai.com/variety/62144.html

อักษรอียิปต์โบราณ.//16 มกราคม 2565, //
https://sites.google.com/site/5103069rsu/arc213_03?
tmpl=%2Fsystem%2Fapp%2Ftemplates%2Fprint%2F&
showPrintDialog=1