วิชาการศึกษาค้นคว้าและสร้างองค์ความรู้

วชิ าการศึกษาค้นคว้าและสร้างองค์ความรู้ (Research & Knowledge Formation)
เรื่อง

สบู่เหลวใบกระท่อมนา้ ผงึ้
โดย

นายทกั ษ์ดนัย โชคดพี ชิ ิต เลขที่ 8 ช้ันม.4/7
นายธนวฒั น์ สุทธิกาญจน์ เลขที่ 11 ช้ันม.4/7
นางสาวธมลวรรณ บัวทอง เลขท่ี 28 ช้ันม.4/7
นางสาวศุนิษา วุฒศิ ักด์ิ เลขที่ 40 ช้ันม.4/7
นางสาวเสาวรัตน์ ออนสา เลขที่ 42 ช้ันม.4/7

ครูทป่ี รึกษา
คุณครูวธัญญู ทองเหลอื
คุณครูวรางคนา สุทธริ ักษ์

ภาคเรียนที่ 2 ปี การศึกษา 2564
โรงเรียนเตรียมอดุ มศึกษาภาคใต้
สานักงานเขตพนื้ ทก่ี ารศึกษามธั ยมศึกษานครศรีธรรมราช

บทที่ 1

ท่ีมาและความสาคญั

การมีผวิ พรรณที่สุขภาพดี นบั เป็ นเรื่องที่มนุษยเ์ ราคงปฏิเสธไม่ไดว้ า่ มีอิทธิพลต่อจิตใจของผูค้ น
หรือเรียกวา่ เป็ นจิตวิทยาของโลก การบารุงผิวพรรณและการรักษาสภาพผิวให้ดีอยสู่ ม่าเสมอน้นั เป็ นเร่ืองท่ี
อยู่ใกลต้ วั ท้งั ผหู้ ญิงและผชู้ าย ซ่ึงสถาบนั การแพทยแ์ ผนไทยไดก้ ล่าวไวว้ ่า ผลิตภณั ฑ์การบารุงผิวจาก
สมุนไพร เป็ นผลิตภณั ฑ์ท่ีปลอดภยั และควรเลือกใชท้ ี่สุด เพราะสมุนไพรไม่มีสารเคมีท่ีทาให้ผิวแตกลาย
หรือสภาพผิวบางข้ึน ดงั น้นั ทางเราจึงคดั เลือกสมุนไพรที่ใกลต้ วั ในพ้ืนท่ีและในภูมิภาคของคณะผูจ้ ดั ทา
และมีสรรพคุณครบถ้วนในการบารุงผิวพรรณ ในอดีตมีชาวมลายูใช้ใบกระท่อมมาพอกแผลรักษารอย
แผลเป็น ทางเราจึงเลือกใบกระท่อมและน้าผ้งึ มาใชเ้ ป็นส่วนผสมในผลิตภณั ฑน์ ้ี

กระท่อมเป็ นพืชที่อยู่ในวงศเ์ ข็มและกาแฟ เติบโตไดด้ ีในท่ีชุ่มช้ืน ความช้ืนสูง ดินอุดมสมบูรณ์
และมีแสงแดดปานกลาง กระท่อมจดั เป็ นพืชท่ีมีสารออกฤทธ์ิต่อจิตประสาท เป็ นพืชพ้ืนเมืองของประเทศ
ไทยและในวนั ที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2564 พืชกระท่อมได้ทาการปลดล็อกจาก พ. ร. บ. ยาเสพติดและ
ผลิตภณั ฑ์ยงั เพิ่มน้าผ้ึงที่มีสรรพคุณช่วยดูแลผิวใหห้ ่างไกลจากโรคผิวหนงั รักษาแผลให้หายเร็วข้ึน บารุง
ผวิ พรรณใหช้ ุ่มช้ืน กระตุน้ การผลดั เซลลผ์ วิ ทาใหผ้ วิ กระจ่างใสทาความสะอาดผวิ ไดอ้ ยา่ งหมดจดและช่วย
ชะลอการเกิดริ้วรอยแห่งวยั อีกดว้ ย

ท้งั น้ีคณะผูจ้ ดั ทาได้นาใบกระท่อมและน้าผ้ึงเขา้ สู่กระบวนการผลิตสบู่เหลว ซ่ึงนอกจากที่ใบ
กระท่อมและน้าผ้ึงสามารถหาได้ง่ายตามท้องถ่ินต่างๆ ยงั มีสรรพคุณจากใบกระท่อมท่ีช่วยรักษารอย
แผลเป็ น เช่น รอยแผลเป็ นจากการโดนน้าร้อนลวกหรือแผลเป็ นจากการทากิจกรรมต่างๆในชีวิตประจาวนั
ใหจ้ างลงหากใชต้ ่อเน่ือง นอกจากน้ีน้าผ้ึงยงั ช่วยเติมความชุ่มช่ืน ช่วยลดริ้วรอยและช่วยใหผ้ ิวพรรณกระจ่าง
ใสยิ่งข้ึน เม่ือนามาพฒั นาเป็ นสบู่เหลวใบกระท่อมน้าผ้ึงในคร้ังน้ีแลว้ จะช่วยทาให้มีผลลพั ทด์ ีท่ียิ่งข้ึนและ
เป็นที่น่าพ่งึ พอใจของผใู้ ชใ้ นทุกช่วงวยั

วตั ถุประสงค์

1. เพอื่ ศึกษาเกี่ยวกบั สรรพคุณของสบ่เู หลวใบกระท่อมน้าผ้งึ

2. เพอ่ื ดึงสรรพคุณของพชื กระทอ่ มมาใชใ้ นการบารุงผวิ พรรณ

ประโยชน์ทคี่ าดว่าจะได้รับ

1. สามารถใชเ้ ป็นผลิตภณั ฑเ์ พอ่ื ใชใ้ นครอบครัว

2. สามารถรักษาผวิ หนงั ใหม้ ีสภาพท่ีดียงิ่ ข้ึน

ขอบเขตการศึกษา

ขอบเขตของกลุ่มตวั อยา่ ง
กลุ่มตวั อย่างท่ีใช้ในการศึกษาคร้ังน้ีเป็ นครอบครัวของคณะผูจ้ ดั ทา จะได้กลุ่มตวั อย่าง

จานวน 10 คน

ขอบเขตของเน้ือหา
เน้ือหาท่ีใชใ้ นการศึกษาเป็นเน้ือหาที่เลือกจากความสะดวกในการผลิตผลิตภณั ฑแ์ ละความ

ปลอดภยั ของสมุนไพรท่ีนามาใชเ้ ป็นหลกั

ขอบเขตของระยะเวลา
ระยะเวลาในการศึกษาคร้ังน้ีดาเนินการในภาคเรียนที่ 2 ต้งั แต่วนั ท่ี 8 พฤศจิกายน 2564 ถึง

20 ธนั วาคม 2564

บทท่ี2

เอกสารและงานวจิ ัยทเี่ กยี่ วข้อง

ในการจดั ทาโครงงานคร้ังน้ี คณะผจู้ ดั ทาไดศ้ ึกษาเอกสารที่เก่ียวขอ้ ง และไดน้ าเสนอตามหวั ขอ้ ต่อไปน้ี
1. ประวตั ิความเป็นมาของใบกระท่อมและน้าผ้งึ
2.ทฤษฏีที่เกี่ยวขอ้ ง
3.เอกสารที่เกี่ยวขอ้ ง

1. ประวตั ิความเป็ นมาของใบกระท่อมและนา้ ผงึ้

1.1 ประวตั ิของใบกระท่อม พืชกระท่อมเป็ นพรรณไมย้ นื ตน้ ชนิดหน่ึงที่ถูกนามาใชเ้ ป็ นยาสามญั
ประจาบา้ นมานานหลายร้อยปี แลว้ ในเอเชียตะวนั ออกเฉียงใตเ้ ป็ นพืชที่พบมากทางใตข้ องไทยไปจนถึง
เขตชายแดน นิยมเค้ียวใบสด หรือ ตม้ เป็ นชา เพื่อกระตุน้ ใหท้ างานไดโ้ ดยไม่เมื่อยลา้ และนอกจาก
สรรพคุณในดา้ นของสุขภาพ ใบกระท่อมยงั มีคุณสมบตั ิท่ีช่วยลดรอยแผลเป็ นตามร่างกายไดด้ ี

1.2 ประวัติของน้าผึง้ ในยคุ ก่อนประวตั ิศาสตร์มีขอ้ มูลระบุวา่ "ผึง้ " เป็ นแมลงที่มนุษยค์ ุน้ เคย
มากที่สุด กล่าวไดว้ า่ ผ้ึงเป็ นสัตวช์ นิดแรกที่สอนให้มนุษยร์ ู้จกั กบั "รสหวานมีหลกั ฐานพบวา่ มนุษยก์ ่อน
ประวตั ิศาสตร์ประมาณ 7,000 ปี ภาพวาดบนผนงั ถ้าในภาพบอกเล่าเรื่องราววา่ มีคนกาลงั ปี นข้ึนไปตีรังผ้ึง
ท่ีอยูใ่ นโพรงไม้ และเก็บน้าผ้ึงใส่หมอ้ ดินพืชกระท่อมต่อสุขภาพ น้าผ้งึ มีสรรพคุณช่วยเสริมสร้างเซลลผ์ ิว
ใหแ้ ขง็ แรง เนียนนุ่ม ใหค้ วามชุ่มช้ืนแก่ผวิ มีสารตา้ นอนุมูลอิสระ ช่วยป้ องแสงแดดและรังสียวู ี

2. ทฤษฎที เี่ กย่ี วข้อง (Related Theories)

2.1 สาระสาคัญของโครงงาน คือการศึกษาเพื่อหาสรรพคุณและผลลพั ธ์ของสบู่เหลวใบกระท่อม
น้าผ้งึ และศึกษากระบวนการผลิตของสบ่เู หลวใบกระท่อมและทฤษฎีที่กลุ่มของเราไดต้ ้งั ไว้ เช่น

2.1.1 เมื่อใชส้ บูแ่ ลว้ ช่วยเพิ่มความชุ่มช้ืนให้แก่ผิว
2.1.2 เม่ือใช้แล้วสามารถฆ่าเช้ือแบคทีเรียที่เกาะตามผิวหนังไดด้ ี
2.1.3 ช่วยลดและป้ องกนั การเกิดริ้วรอยแห่งวยั

2.2 ผลการศึกษาและหลักการ คือ ผลจากการศึกษาข้อมูลไดว้ ่าสรรพคุณจากใบกระท่อม
และน้าผ้ึงมีผลทาให้ผิวเนียมนุ่ม ช่วยลดริ้วรอยที่เกิดก่อนวยั และสามารถช่วยให้ผิวชุ่มช้ืนย่ิงข้ึนทา
ให้ผลการศึกษาตรงกบั ทฤษฎีท่ีได้ต้งั ไว้

3.เอกสารที่เกี่ยวข้องเก่ียวข้อง (Related Research)

เน่ืองการทาสบู่เหลวใบกระท่อมผสมน้าผ้ึงไม่เคยมีการคิดค้นมาก่อน แต่ในปัจจุบนั มีการผลิต
สบู่เหลวที่ผลิตจากสมุนไพรธรรมชาตินานาชนิดตออกมามากมาย ทางคณะผูจ้ ดั ทาจึงขออนุญาต
ยกตวั อย่างงานวิจยั ที่มีความสัมพนั ธ์กบั ผลิตภณั ฑ์ของเรา ซ่ึงในข้นั ตอนการศึกษาคน้ ควา้ คณะผูจ้ ดั ทา
ได้เลือกท่ีจะยกโครงงานสบเู่ หลวสมุนไพรวา่ นหางจระเขจ้ ากกลีเซอรีนธรรมชาติ ของนักเรียนโรงเรียน
ภทั รบพติ ร ที่จดั ทาข้ึนในรายวิชาโครงงานวิทยาศาสตร์ ซ่ึงในลกั ษณะการทาสบู่เหลวน้ันมีข้นั ตอนวิธี
ท่ีทางคณะผูจ้ ดั ทาของเราเล็งเห็นแลว้ ว่า สามารถที่จะต่อยอดวิธีการผลิตได้อย่างมีคุณภาพ

โครงงานวิทยาศาสตร์ชิ้นน้ีเป็ นแนวทางในการผลิตสบู่เหลวใบกระท่อมน้าผ้ึงต่อไป ซ่ึงเป็ น
ความรู้และข้นั ตอนการผสมสารท่ีใชใ้ นการผลิตสบูเ่ หลว SLES70 , TEXAPON ALS , SODIUM
CHLORIDE และ UNIGERM G-2 ความรู้ของกรดและเบสในสบู่เหลว ขอ้ เสนอแนะในการจดั ทาสบู่
เหลว เช่น ข้นั ตอนการผลิต ผูจ้ ดั ทาไม่ควรคนส่วนผสมสวนทางกนั จะทาให้ผลิตภณั ฑ์ไม่สมบูรณ์
เท่าที่ควรหรือแมแ้ ต่ข้นั ตอนการบรรจุอย่างไรให้เกิดความสะดวกมากที่สุด มีการนาเสนอประโยชน์
และสรรพคุณของสบู่ที่สามารถนาไปต่อยอดได้โดยปรับเปลี่ยนส่วนประกอบในสบู่เหลว

บทท่ี 3

วธิ ีการดาเนินงาน

ในการจดั ทาโครงงาน เร่ือง สบ่เู หลวใบกระทอ่ มน้าผ้งึ คณะผจู้ ดั ทาโครงงานมีวธิ ีดาเนินงาน
โครงงาน ซ่ึงมีรายละเอียดดงั ต่อไปน้ี
1.ส่ วนผสมและอุปกรณ์
1.1 ส่วนท่ี 1 ส่วนผสมของสมุนไพร

1. ใบกระทอ่ มกา้ นแดง
2. น้าผ้งึ
อุปกรณ์
1. หมอ้ ตม้
2. ขวดบรรจุภณั ฑ์
3. ถว้ ยผสม
4. ทพั พี
1.2 ส่วนท่ี 2 ส่วนผสมของสบเู่ หลว
1. N70 1 กิโลกรัม
2. เกลือป่ น 250 กรัม
3. กลีเซอรีน 50 กรัม
4. CAPB 60 กรัม
5. Silk700 30 กรัม
6. กล่ิน/น้าหอม 15 ซี.ซี.
7. น้าสะอาด 5 กิโลกรัม ( เติมไดถ้ ึง 6 กิโลกรัม )

2.ข้นั ตอนการดาเนินงานโครงงาน
2.1 ผสมส่วนท่ี 1

1. เริ่มจากการนาใบกระทอ่ มไปลา้ งน้าจนสะอาด จากน้นั นาไปบดใหล้ ะเอียด
2. นาใบกระท่อมท่ีบดจนละเอียดแลว้ ไปตม้ ในน้าท่ียงั ไม่เดือดจนเกินไป กวนผสมไปสกั พกั
จนน้าในหมอ้ เริ่มเป็นสีเขียวเขม้
3. ต้งั พกั ไวจ้ นอยใู่ นอุณหภูมิหอ้ ง
4. นาผา้ ขาวบางมากรองแยกใบกระทอ่ มและน้าใบกระท่อมภายในหมอ้
5. นาส่วนของน้าใบกระท่อมมาผสมกบั น้าผ้งึ กวนผสมใหเ้ ขา้ กนั
6. นาเขา้ แช่ตูเ้ ยน็ เป็นเวลา 1 ชวั่ โมง

2.2 ในการผสมส่วนที่ 2 มีวธิ ีการดาเนินการดงั น้ี
1. ใส่ N70 และกวนผสม N70 ใหเ้ ป็นสีขาวนวล
2. โรยเกลือไปประมาณคร่ึงถุง
3. กวนผสมไปเร่ือยๆจนเป็นสีขาวนวล
4. ค่อยๆเติมน้าทีละนอ้ ย แลว้ คนใหเ้ ขา้ กนั
5. เติม CAPB คนใหเ้ ขา้ กนั เติมเกลือส่วนที่เหลือ
6. เติม Silk700 กวนใหเ้ ขา้ กนั แลว้ จึงเติม กลีเซอรีน กวนใหเ้ ขา้ กนั
7. เติมน้าส่วนที่เหลือ แลว้ เติมหวั มุกคนใหเ้ ขา้ กนั

2.3 จากน้นั นาน้าใบกระท่อมน้าผ้งึ ใส่ผสมในสบู่ส่วนท่ีสอง และต้งั ทิ้งไวส้ ักพกั ต่อไปจึงสามารถ
บรรจุลงขวดผลิตภณั ฑไ์ ด้

ข้อเสนอแนะ
1. ระหวา่ งเทผสมน้าใบกระท่อมน้าผ้งึ ผสมลงกบั สบู่เหลว ควรกวนผสมตลอดเวลา จากน้นั จึงค่อย
พกั ทิง้ ไวใ้ หฟ้ องหายหลงั จากข้นั ตอนเสร็จสิ้นดีแลว้
2. สามารถเติมกล่ินท่ีตอ้ งการไดต้ ามใจชอบ เน่ืองจากกลิ่นไมม่ ีผลกบั สรรพคุณท่ีไดร้ ับจากสบู่เหลว
และกล่ินหอมสามารถสร้างความสุนทรีขณะอาบน้าได้