บทท่ี 9 ความรู้ทว่ั ไปเก่ียวกบั ภาษอี ากร
ชยั รัตน์ เอี่ยมกลุ วฒั น์ 2558, บทท่ี 9
ชัยรัตน์ เอี่ยมกลุ วฒั น์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307
โครงรา่ งการนาเสนอ
9.1 ความหมายของภาษีอากร
9.2 วัตถปุ ระสงค์ของภาษอี ากร
9.3 ฐานภาษีและประเภทภาษอี ากร
9.4การเปล่ยี นแปลงโครงสร้างรายได้รฐั บาลกลาง พ.ศ. 2531-2556
9.5 เกณฑภ์ าษี
11/2/2017 ชัยรตั น์ เอี่ยมกุลวัฒน์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307 2
9.1 ความหมายของภาษอี ากร
11/2/2017 ประโยชนก์ ลบั สู่ 3
ประชาชนทง้ั ทางตรง
และทางอ้อม
ชัยรตั น์ เอยี่ มกลุ วฒั น์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307
9.1 ความหมายของภาษีอากร
• ภาษอี ากร คือ ทรพั ยากรท่ีโอนจากภาคเอกชนแบบบงั คบั ไปสู่ภาครัฐ เพ่ือ
ใช้จ่ายในกจิ กรรมตามวัตถปุ ระสงค์ของภาครัฐ เนน้ ประโยชน์สว่ นรวมของ
ประชาชน โดยผ้เู สียภาษีไม่จาเป็นตอ้ งได้ประโยชนต์ ามจานวนเงินท่จี า่ ย
ประเภทของภาษอี ากรแบ่งเปน็ ภาษที างตรงและภาษที างอ้อม ซึง่ กฎหมาย
ทร่ี ัฐบาลใช้ในการเรียกเก็บภาษี คอื ประมวลรษั ฎากร
• จากความหมายข้างตน้ จาแนกสาระสาคัญได้ 4 ประการ ได้แก่
11/2/2017 ชยั รตั น์ เอย่ี มกุลวฒั น์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307 4
9.1 ความหมายของภาษีอากร
• ประการที่ 1
ภาษอี ากรคอื ทรัพยากรทโี่ อนจากภาคเอกชนไปสู่ภาครฐั ซึ่งทรัพยากรนแี้ บ่ง
ออกเปน็ 2 ประเภท คือ
1) ทรัพยากรในรูปตัวเงนิ 2) ทรพั ยากรทไี่ มอ่ ย่ใู นรปู ตวั เงนิ
- ภาษที างตรง (Direct Tax) คอื ภาษที ่ภี าระตกกับ เช่น การถกู บงั คบั ให้เกณฑท์ หารของ
ชายไทยเมอ่ื อายุครบ 20 ปบี ริบรู ณ์ เพอ่ื
บคุ คลทีก่ ฎหมายประสงคใ์ หร้ ับภาระ เช่น ภาษีเงนิ ป้องกันประเทศ โดยรัฐจ่ายเงินเดือน
ได้บุคคลธรรมดา ภาษีเงินไดน้ ิตบิ คุ คล ค่อนข้างต่า ซ่งึ เป็นอัตราที่ไม่คานึงถงึ ผลติ
- ภาษที างอ้อม (Indirect Tax) คอื ภาษีอากรท่เี รียกเก็บ ภาพของผถู้ กู เกณฑ์
จากผู้บรโิ ภคหรือเป็นภาษที ี่เปน็ การผลกั ภาระใหก้ ับ
ผ้ซู อื้ หรอื ผบู้ รโิ ภคให้รับภาระภาษแี ทนผขู้ าย ไดแ้ ก่
ภาษมี ลู ค่าเพ่มิ ภาษีธุรกิจเฉพาะ และอากรแสตมป์
(Stamp Duty)
11/2/2017 ชยั รตั น์ เอีย่ มกุลวัฒน์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307 5
9.1 ความหมายของภาษีอากร
• ประการที่ 2
ภาษีอากรเป็นการบังคบั จดั เก็บโดยภาครัฐ
รฐั ออกกฎหมายบงั คับผ้เู ขา้ ขา่ ยเสียภาษตี ามกฎหมาย
มหี น้าทเ่ี สียภาษีให้ภาครฐั และมีบทลงโทษกาหนดไวส้ าหรับผู้ไม่
ปฏบิ ัตติ ามหรอื หนีภาษี
11/2/2017 ชยั รตั น์ เอ่ยี มกุลวัฒน์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307 6
9.1 ความหมายของภาษีอากร
• ประการท่ี 3
ผู้เสียภาษีไม่จาเป็นตอ้ งได้รับประโยชน์ตามจานวนเงนิ ท่จี ่าย
การไดร้ บั ประโยชน์ของผ้เู สียภาษนี ้ันเปน็ การมองในระดับ
จุลภาค แต่ในภาพรวมหรือระดบั มหภาค ผู้ทเี่ สยี ภาษลี ว้ นไดร้ บั ประโยชน์
อยา่ งถว้ นหนา้ ไมท่ างตรงก็ทางออ้ ม เชน่ การป้องกันประเทศ ด้าน
สาธารณสุข การคมนาคมขนส่ง เปน็ ตน้
11/2/2017 ชยั รตั น์ เอ่ยี มกุลวัฒน์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 7
9.1 ความหมายของภาษอี ากร
• ประการท่ี 4
ภาษอี ากรเปน็ การระดมรายไดจ้ ากภาคเอกชนไปสภู่ าครัฐ เพื่อใชจ้ ่ายตาม
วัตถปุ ระสงค์ของภาครฐั
รฐั บาลมบี ทบาทสาคญั ในการสร้างความเจริญเตบิ โตใหก้ ับเศรษฐกจิ โดยผา่ น
เครอ่ื งมือทางด้านนโยบายการคลงั โดยการใช้จ่ายดา้ นตา่ งๆ และเพื่อพัฒนาและ
ยกระดบั คณุ ภาพชวี ติ ของประชาชนโดยท่วั ไป เช่น ดา้ นการขนสง่ และการคมนาคม
ทอ่ี ย่อู าศยั การเกษตร การใช้จ่ายเพื่อการบรโิ ภค การปอ้ งกันประเทศ การศึกษา
วจิ ยั และดา้ นการบริหารท่วั ๆไป ซงึ่ การใชจ้ ่ายเหล่านี้ตอ้ งสอดคล้องกับนโยบาย
รฐั บาลและแผนพัฒนาเศรษฐกจิ และสงั คมแห่งชาติ
11/2/2017 ชยั รตั น์ เอ่ียมกุลวัฒน์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 8
9.1 ความหมายของภาษอี ากร
• ภาษีอากร หมายถึง ทรัพยากรทโี่ อนจากภาคเอกชนไปสภู่ าครฐั เพ่ือใช้ในการบรหิ าร
ประเทศ ซง่ึ วัตถปุ ระสงคข์ องภาษีอากรมคี วามสอดคลอ้ งกบั หน้าที่ของภาครฐั
• วตั ถปุ ระสงค์ของภาษีอากรนีต้ รงกับหน้าทข่ี องภาครฐั การจดั เก็บภาษอี ากรมี
วัตถปุ ระสงคอ์ ยู่ 4 ประการ ไดแ้ ก่
– การเสริมสรา้ งประสิทธิภาพในการจัดสรรทรัพยากรภายในประเทศ
– การกระจายรายได้ท่ีเป็นธรรมหรือการลดความเหลือ่ มล้าในสงั คม
– การธารงไวซ้ ึง่ เสถียรภาพทางเศรษฐกิจ
– การพฒั นาประเทศใหม้ อี ตั ราการขยายตัวทีเ่ หมาะสม
11/2/2017 ชยั รัตน์ เอย่ี มกุลวฒั น์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307 9
9.2 วัตถปุ ระสงคข์ องภาษอี ากร
1. การจดั สรรทรัพยากรอยา่ งมีประสทิ ธภิ าพ (efficient allocation of
resource)
เช่น - เกบ็ ภาษีส่ิงแวดล้อม เพือ่ ใหร้ าคาสะทอ้ นตน้ ทนุ การผลติ ทแี่ ทจ้ ริง
- ปรับปรุงมาตรการภาษเี พอ่ื ลดการผูกขาด
การจดั เก็บภาษีอากรใหม้ ปี ระสทิ ธภิ าพ
9.2 วัตถปุ ระสงค์ของภาษอี ากร
2. การกระจายรายไดท้ เ่ี ป็นธรรม (fair distribution of income)
ภาษอี ากรถกู นาไปใชใ้ นการดาเนินตามยุทธศาสตร์ของรฐั บาลท่ีวางไว้เพอื่ แก้ปัญหา
ความยากจนและยกระดบั คุณภาพชีวติ ใหด้ ีขน้ึ
เชน่ – เบ้ยี ยงั ชีพผู้สงู อายุ
- ประกันสขุ ภาพถ้วนหนา้
- เรียนฟรี 12 ปี
- ตรึงราคาแก๊ส, น้ามนั
- ค่านา้ -ค่าไฟ ฟรี สาหรบั ผู้ใชน้ อ้ ย
รฐั ตอ้ งใชเ้ งินจานวนมากในการดาเนนิ นโยบายเหลา่ น้ี ตอ้ งเพ่ิมการขาดดุล
งบประมาณ และระดมรายได้จากภาษีอากรมาชาระหนสี้ าธารณะทีก่ ่อข้ึน
9.2 วตั ถุประสงคข์ องภาษอี ากร
3. การธารงไวซ้ ่ึงเสถยี รภาพทางเศรษฐกจิ (stabilization of economy)
ภาษีอากรเปน็ เครอื่ งมืออย่างหน่ึงในการรักษาเสถยี รภาพทางเศรษฐกจิ นอกจาก
กลไกตลาด
- เศรษฐกจิ ซบเซา ลดภาษเี พื่อกระตุ้นเศรษฐกจิ
- เศรษฐกิจเฟื่องฟู ขึ้นภาษีเพื่อลดความร้อนแรงของระบบเศรษฐกจิ
ทัง้ นเี้ ปน็ การใชภ้ าษีเป็นเครอ่ื งมือในการรกั ษาเสถียรภาพของเศรษฐกิจให้อย่ใู นกรอบที่
เหมาะสม
9.2 วตั ถุประสงค์ของภาษีอากร
4. การส่งเสรมิ การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ อย่างต่อเนอื่ ง (economic
growth) สามารถใชม้ าตรการด้านภาษีกระตุ้นเศรษฐกจิ ได้
ลดภาษมี ลู คา่ เพมิ่ กระต้นุ การ เศรษฐกิจ
บรโิ ภคภายใน ขยายตวั
- BOI ยกเวน้ ภาษีเงนิ ได้ของนติ ิบุคคลและยกเว้นหรอื ลดภาษศี ลุ กากรสาหรับกิจการ
ทไ่ี ดร้ ับการส่งเสรมิ การลงทุน
- ส่งเสรมิ การออมโดยจดั เกบ็ ภาษีจากดอกเบย้ี 15 % แทนการจัดเกบ็ จากคา่ จา้ งใน
อัตราก้าวหน้า
9.2 วตั ถปุ ระสงคข์ องภาษอี ากร
• วัตถปุ ระสงค์ทัง้ 4 ขอ้ อาจไมไ่ ด้บรรลไุ ปพร้อมกันทง้ั หมด การดาเนนิ การเพือ่ ให้
ได้ผลลัพธ์ตามวัตถปุ ระสงคข์ ้อหน่งึ อาจต้องขัดกบั วตั ถุประสงคอ์ ีกข้อหนงึ่ ก็เปน็ ได้
เชน่
การแลกไดแ้ ลกเสีย (trade off) ของการกระจายรายได้อยา่ งเป็นธรรม กับ เพ่ือการขยายตวั
ทางเศรษฐกิจ ซ่ึงการกระจายรายได้อยา่ งเป็นธรรม ในขณะดาเนนิ นโยบายสมดลุ ต้องลด
คา่ ใช้จ่ายเศรษฐกจิ อืน่ ๆ หรือขยายฐานภาษี ซึ่งส่งผลให้ กาไรลดลง ราคาสินค้าปรับสงู ขนึ้
กระทบระดบั การผลติ และการจ้างงาน สง่ ผลให้การออมและการลงทนุ ลดลง เศรษฐกจิ ไม่
สามารถเจริญเติบโตไปได้ ดงั นนั้ จงึ ตอ้ งจัดลาดบั ความสาคัญของวตั ถปุ ระสงค์ใหด้ ี ทง้ั นี้ขนึ้ อยู่
กบั นโยบายของรฐั บาล
9.3 ฐานภาษแี ละประเภทภาษีอากร
• ฐานภาษี คอื สงิ่ ทใ่ี ชเ้ ปน็ ฐานในการประเมินภาษอี ากร เมือ่ คูณฐานภาษี
ดว้ ยอตั ราภาษแี ล้ว ผลลัพธ์คอื จานวนภาษีทีต่ อ้ งเสยี ให้ภาครฐั
• ฐานภาษีสามารถแบง่ เปน็
– ฐานรายได้
– ฐานการบริโภค
– ฐานทรัพยส์ นิ
– ฐานอืน่ ๆ
• การเลือกฐานภาษีควรขน้ึ อยกู่ บั ผลทต่ี ้องการให้เกิดขน้ึ ต่อการตดั สินใจของ
หน่วยเศรษฐกิจ
11/2/2017 ชยั รตั น์ เอ่ยี มกุลวฒั น์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 15
9.3 ฐานภาษแี ละประเภทภาษีอากร
• รปู ท่ี 9.1 ฐานภาษแี ละประเภทภาษอี ากร
ภาษอี ากร
ภาษที างออ้ ม ภาษีทางตรง
ฐานบริโภค ฐานรายได้ ฐานทรพั ยส์ ิน
- ภาษมี ลู ค่าเพ่ิม - ภาษเี งินไดบ้ ุคคลธรรมดา - ภาษโี รงงเรือนและทดี่ นิ
- ภาษีธรุ กจิ เฉพาะ - ภาษเี งินไดน้ ิตบิ ุคคล - ภาษบี ารุงท้องท่ี
- ภาษสี รรพสามติ - ภาษเี งินไดป้ โตรเลยี ม - ภาษีป้าย
- ภาษีการโอนทดี่ ิน
- ภาษนี า้ มนั - ภาษีทดี่ นิ และส่งิ ปลูก
- ภาษเี หล้า สรา้ ง
- ภาษีมรดก
- ภาษีบหุ รี่
- ภาษีรถยนต์
- ภาษีสง่ิ แวดลอ้ ม
- ภาษศี ลุ กากร
- อากรขาออก
- อากรขาเขา้
11/2/2017 ชยั รัตน์ เอย่ี มกุลวัฒน์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 16
9.3 ฐานภาษีและประเภทภาษอี ากร
• ตารางที่ 9.1 มลู ค่าและสดั ส่วนของรายไดร้ ฐั บาลกลาง ปี 2556
ประเภทรายได้ สดั สว่ นต่อ สัดสว่ นตอ่
รายได้ รายไดร้ วม ประเภทรายได้ รายได้ รายได้รวม
(รอ้ ยละ) (รอ้ ยละ)
1. รายไดจ้ ากภาษอี ากร 1,897,443 87.8 -ภาษีรถยนต์ 153,874 7.1
0.8
1.1 ภาษที างตรง 950,293 44.0 -ภาษเี ครื่องดมื่ 17,838 0.0
0.1
- ภาษเี งินได้บุคคลธรรมดา 244,503 11.3 -ภาษเี ครอ่ื งไฟฟ้า 1,002 0.1
0.0
- ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ คุ คล 592,499 27.4 -ภาษรี ถจักรยานยนต์ 2,909 0.1
4.3
- ภาษีเงินไดป้ โตรเลียม 113,291 5.2 -ภาษีแบตเตอรี่ 2,294 4.3
0.0
1.2 ภาษที างออ้ ม 947,149 43.8 -ภาษีการโทรคมนาคม 0 12.2
7.1
1.2.1 ภาษีการขายทว่ั ไป 420,919 19.5 -ภาษอี ื่นๆ 1,207 0.3
4.7
-ภาษีการค้า 0 0.0 1.2.3 อากรนาเขา้ -ส่งออก 93,926 0.2
100.0
-ภาษมี ูลค่าเพิ่ม 359,414 16.6 -อากรขาเข้า 93,672
-ภาษีธรุ กิจเฉพาะ 48,771 2.3 -อากรขาออก 254
-อากรแสตมป์ 12,735 0.6 2. รายไดท้ ่ีไมใ่ ชภ่ าษี 263,828
1.2.2 ภาษสี รรพสามิต 432,304 20.0 -สว่ นราชการอื่น 152,568
-ภาษนี ้ามนั 63,532 2.9 -กรมธนารกั ษ์ 6,448
-ภาษยี าสูบ 67,891 3.1 -รัฐวสิ าหกิจ 101,448
-ภาษสี รุ า 52,671 2.4 -รายไดอ้ น่ื ๆ 3,363
-ภาษเี บียร์ 69,086 3.2 3. รวมทั้งสน้ิ 2,161,271
11/2/2017 ที่มา: กระทรวงการคลัง 17
ชยั รัตน์ เอี่ยมกุลวฒั น์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307
9.3 ฐานภาษแี ละประเภทภาษีอากร
ฐานรายไดแ้ ละภาษีทางตรง
• ภาษีเงนิ ได้บคุ คลธรรมดา ภาษีเงนิ ได้บคุ คลธรรมดาเกบ็ จากเงินไดข้ อง
บุคคลธรรมดาในชว่ งหนึ่งปีปฏทิ ิน
• ภาษีเงินไดน้ ติ บิ คุ คล ภาษเี งนิ ได้นิติบคุ คลเกบ็ จากกาไรสุทธขิ องธุรกิจ
• ภาษเี งินไดป้ โตรเลยี ม ภาษเี งนิ ไดป้ โตรเลียมเก็บจากกาไรสทุ ธิของกิจการ
ปโตรเลยี ม สัดส่วนต่อ
รายได้ รายได้รวม
ประเภทรายได้
(รอ้ ยละ)
1.1 ภาษีทางตรง 950,293 44.0
- ภาษเี งินไดบ้ คุ คลธรรมดา 244,503 11.3
- ภาษเี งินไดน้ ิตบิ คุ คล 592,499 27.4
- ภาษเี งินไดป้ โิ ตรเลยี ม 113,291 5.2
11/2/2017 ชัยรตั น์ เอี่ยมกลุ วัฒน์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307 18
9.3 ฐานภาษแี ละประเภทภาษีอากร
• ภาษีที่เก็บจากฐานเหล่าน้ี เรยี กว่า ภาษีทางตรง ประเภทรายได้ รายได้ สัดส่วนต่อ
• 1.1 ภาษีเงนิ ได้บคุ คลธรรมดา รายได้รวม
1.1 ภาษีทางตรง 950,293 (รอ้ ยละ)
– เก็บจากเงินไดบ้ คุ คลธรรมดาในช่วงหน่ึงปปี ฏทิ นิ - ภาษเี งินไดบ้ คุ คลธรรมดา 244,503
– ฐานภาษี คือ เงนิ ไดส้ ทุ ธิ - ภาษเี งินไดน้ ิตบิ คุ คล 592,499 44.0
- ภาษเี งินไดป้ โิ ตรเลยี ม 113,291 11.3
27.4
5.2
– เงนิ สทุ ธิ หมายถงึ เงินไดห้ ลงั หักคา่ ใช้จา่ ยและคา่ ลดหย่อนตา่ งๆ
– ยงั สามารถจดั เกบ็ ภาษีรายไดใ้ นรปู ของผลไดจ้ ากทนุ เช่น กาไรจากการขาย
อสังหาริมทรพั ย์
– แต่ผลได้จากทนุ บางประเภท เชน่ ดอกเบีย้ อาจเสียภาษอี ตั ราพเิ ศษ โดยไมต่ อ้ ง
นาไปรวมกับภาษเี งนิ ได้ตามปกติ
11/2/2017 ชัยรตั น์ เอีย่ มกลุ วฒั น์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307 19
9.3 ฐานภาษีและประเภทภาษีอากร ประเภทรายได้ รายได้ สัดส่วนต่อรายได้รวม (รอ้ ยละ)
- ภาษเี งินไดบ้ คุ คลธรรมดา 244,503 11.3
- ภาษเี งินไดน้ ติ บิ คุ คล 592,499 27.4
- ภาษเี งินไดป้ โิ ตรเลยี ม 113,291 5.2
11/2/2017 ชยั รัตน์ เอยี่ มกลุ วฒั น์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 20
9.3 ฐานภาษีและประเภทภาษอี ากร ประเภทรายได้ รายได้ สัดส่วนต่อรายได้รวม (รอ้ ยละ)
- ภาษเี งินไดบ้ คุ คลธรรมดา 244,503 11.3
- ภาษเี งินไดน้ ิตบิ คุ คล 592,499 27.4
- ภาษเี งินไดป้ โิ ตรเลยี ม 113,291 5.2
• 1.2 ภาษเี งนิ ได้นิติบคุ คล
– เกบ็ จากกาไรสทุ ธขิ องธุรกจิ
– กาไรสทุ ธิ เทา่ กบั รายรบั หักรายจ่ายของธุรกิจ
• 1.3 ภาษีเงินไดป้ ิโตรเลยี ม
– เกบ็ จากกาไรสุทธขิ องกิจการปโตรเลยี ม
– ฐานภาษี คลา้ ยภาษีเงินไดน้ ิติบคุ คล
11/2/2017 ชัยรัตน์ เอย่ี มกลุ วฒั น์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 21
9.3 ฐานภาษีและประเภทภาษอี ากร
• การบรโิ ภคในระยะเวลาหนึง่ ปี หมายถึง รายได้ในปหี น่ึงหักดว้ ยการออมในช่วงปนี ้นั
• ข้อดี
– Thomas Hobbes กลา่ วว่า ไม่ควรเกบ็ ภาษจี ากทรัพยากรท่นี าเขา้ สงั คม แตค่ วร
เก็บภาษีจากทรัพยากรของสงั คมท่ีถกู ใชส้ ้ินเปลอื งไปโดยการบรโิ ภค
– ภาษีท่ีเกบ็ จากฐานการบริโภคจะแก้ปญั หาการเกบ็ ภาษซี า้ ซ้อน เนื่องจากเงนิ ที่ใช้
ไปกับการบรโิ ภคจะถูกจดั เกบ็ ภาษีเทา่ นน้ั
– อย่างไรกต็ าม เมื่อใชฐ้ านบริโภคเปน็ ฐานภาษี จะสร้างความไมเ่ ปน็ ธรรมในสังคม
เช่น ภาษมี ลู คา่ เพ่ิมและภาษีสรรพสามติ ที่ผมู้ รี ายได้น้อยเสยี ภาษีในสัดสว่ นทสี่ ูง
กวา่ ผมู้ ีรายได้สงู
11/2/2017 ชัยรตั น์ เอย่ี มกุลวัฒน์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 22
9.3 ฐานภาษแี ละประเภทภาษอี ากร
• ฐานบริโภค (consumption base) มีขอ้ ดอี ยู่อย่างน้อยสองประการ
– ประการแรก ภาษคี วรเกบ็ จากการบริโภคทใี่ ชท้ รัพยากรของสังคม
สิ้นเปลืองไป
– ประการท่สี อง ภาษีทเี่ กบ็ จากฐานบรโิ ภคจะแกป้ ญั หาการเก็บภาษี
ซ้าซอ้ น เพราะวา่ เงนิ ท่ใี ชไ้ ปกับการบริโภคถกู จัดเกบ็ ภาษเี ท่านน้ั
11/2/2017 ชัยรตั น์ เอ่ยี มกลุ วัฒน์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 23
9.3 ฐานภาษีและประเภทภาษีอากร
• การเกบ็ ภาษีจากการบรโิ ภคมี 2 วธิ ี
• 1. ภาษีการใชจ้ ่าย (expenditure tax)
• C=Y-S ; C คือ การบรโิ ภค S คือ การออม Y คือ รายไดใ้ นปีหนง่ึ
• เกบ็ ในอตั ราก้าวหนา้
• เป็นภาษที างตรง
• จัดเกบ็ ตามความสามารถในการเสยี ภาษี คอื บริโภคมากเสยี มาก บรโิ ภค
น้อยเสียนอ้ ย
• ไดร้ บั การวิจารณ์ : ไมเ่ ก็บภาษีจากเงนิ ได้จากการออม ซ่งึ เป็นรายได้หลกั ของ
คนรวย
11/2/2017 ชัยรัตน์ เอ่ยี มกุลวฒั น์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307 24
9.3 ฐานภาษีและประเภทภาษีอากร
• 2.การเก็บภาษีเม่ือมีการผลิตหรอื การบริโภคสนิ ค้าและบรกิ าร
– เป็นภาษีทางอ้อม คือ ภาระภาษีถกู ผลักใหผ้ บู้ ริโภคเปน็ สว่ นใหญ่
• เปน็ วิธีท่แี พรห่ ลายทส่ี ดุ โดยเฉพาะในประเทศกาลงั พัฒนา
• ประกอบดว้ ยวธิ ีหลายชนดิ ดังน้ี ประเภทรายได้ รายได้ สัดส่วนต่อรายได้รวม (รอ้ ยละ)
2.1) ภาษีการขาย(sale tax) 1.2.1 ภาษีการขายทวั่ ไป 420,919 19.5
เกบ็ จากการขายสินคา้ -ภาษกี ารคา้ 0 0
-ภาษมี ูลคา่ เพมิ่ 16.6
-ภาษธี รุ กจิ เฉพาะ 359,414 2.3
-อากรแสตมป์ 48,771 0.6
12,735
สามารถเก็บจากตน้ ทางหรอื ปลายทาง
11/2/2017 ชยั รัตน์ เอี่ยมกลุ วฒั น์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307 25
9.3 ฐานภาษีและประเภทภาษอี ากร ประเภทรายได้ รายได้ สัดส่วนต่อรายได้รวม (รอ้ ยละ)
1.2.1 ภาษีการขายทวั่ ไป
-ภาษกี ารคา้ 420,919 19.5
-ภาษมี ูลคา่ เพม่ิ 0 0
-ภาษธี รุ กจิ เฉพาะ 16.6
-อากรแสตมป์ 359,414 2.3
2.2) ภาษีมูลคา่ เพิ่ม (value-added tax) 48,771 0.6
12,735
• เก็บโดยอาศัยมลู คา่ ทเ่ี พมิ่ ขึ้นของแต่ละขน้ั ตอนการผลิตและจาหนา่ ยเป็นฐาน
• ถกู นามาใช้แทนภาษีการค้าในประเทศไทย เพ่อื ขจดั ความซา้ ซ้อนของภาษี
การค้าซึง่ เป็นเป็นภาษีขายที่เกบ็ ทกุ ขนั้ ตอน
2.3) ภาษีธุรกิจเฉพาะ( specific business tax)
• เกบ็ จากผูป้ ระกอบการขายสินคา้ เฉพาะและบริการเฉพาะ
• เช่น ธุรกจิ อสังหาริมทรัพย์ ถูกเกบ็ ภาษเี ฉพาะจากรายรับจากการขาย
อสงั หาริมทรพั ย์
11/2/2017 ชยั รตั น์ เอยี่ มกุลวัฒน์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 26
9.3 ฐานภาษีและประเภทภาษอี ากร
2.4) ภาษสี รรพสามิต (excise tax) ประเภทรายได้ สัดส่วนต่อ
รายได้ รายได้รวม
• เปน็ ภาษีการขายท่ีเกบ็ จากสินค้าบางชนิด 1.2.2 ภาษีสรรพสามติ
• เรยี กว่า ภาษกี ารขายเฉพาะ -ภาษนี ้ามันฯ (รอ้ ยละ)
• ประเทศไทยมีการจัดเก็บภาษีสรรพสามติ กับ -ภาษยี าสบู 432,304 20
-ภาษสี รุ าฯ 63,532 2.9
สนิ ค้าฟุ่มเฟือยและสินคา้ ท่ีกอ่ ใหเ้ กดิ โทษใน -ภาษเี บยี ร์ 67,891 3.1
การบริโภค -ภาษรี ถยนต์ 52,671 2.4
• เชน่ สุรา รถยนต์ นา้ มนั -ภาษเี ครอ่ื งดม่ื 69,086 3.2
-ภาษเี ครอื่ งไฟฟา้ 153,874 7.1
-ภาษรี ถจักรยานยนต์ 17,838 0.8
-ภาษแี บตเตอรี่ 1,002 0
-ภาษกี ารโทรคมนาคม 2,909 0.1
-ภาษอี น่ื ๆ 2,294 0.1
00
1,207 0.1
11/2/2017 ชยั รตั น์ เอี่ยมกลุ วัฒน์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 27
9.3 ฐานภาษีและประเภทภาษีอากร ประเภทรายได้ รายได้ สัดส่วนต่อ
รายได้รวม
2.5) ภาษีสินค้านาเขา้ (import duty) 1.2.3 อากรนาเข้า-ส่งออก 93,926 (รอ้ ยละ)
-อากรขาเขา้ 93,672
-อากรขาออก 254 4.3
4.3
0
• เกบ็ จากราคาสินคา้ นาเขา้ เป็นฐาน
• ใช้เปน็ เครอ่ื งมือในการจากัดการนาเขา้ และคมุ้ ครองอุตสาหกรรมภายใน
2.6) ภาษสี ินค้าส่งออก ( export duty)
– เกบ็ จากสินคา้ ท่สี ง่ ออก
– เป็นรายไดห้ ลกั ของประเทศกาลงั พัฒนาและประเทศไทยในอดีต
– ปัจจบุ นั มีความสาคญั น้อยมากเน่ืองจากประเทศสว่ นใหญ่มงุ่ แขง่ ขันขายสนิ คา้
ในตลาดโลก
11/2/2017 ชยั รัตน์ เอ่ียมกลุ วัฒน์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307 28
9.3 ฐานภาษแี ละประเภทภาษีอากร
ฐานทรัพย์สนิ
• ทรพั ย์สนิ หรือความมัง่ คั่ง คือมลู คา่ การสะสมการออมการลงทุน ณ จดุ
หน่ึงของเวลา ดังนัน้ ฐานทรัพยส์ ินเป็น ตัวแปรคงค้าง (stock)
– ในแต่ละปี ผู้ออมจะได้ผลตอบแทนจากทรพั ยส์ นิ เช่น ดอกเบ้ยี ซ่งึ เปน็ ตวั แปร
กระแสและเป็นสว่ นหนงึ่ ของรายได้
• เก็บตามความสามารถในการเสียภาษี เนอ่ื งจากคนร่ารวยมที รพั ย์สนิ
มากกว่าคนจน
11/2/2017 ชยั รัตน์ เอยี่ มกลุ วฒั น์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 29
9.3 ฐานภาษแี ละประเภทภาษอี ากร
3.1) ภาษบี ารุงทอ้ งที่
– คอื ภาษีทรพั ยส์ ินท่เี ก็บจากราคาประเมนิ ทุนทรัพยท์ ด่ี ิน
– สว่ นใหญ่เก็บจากบ้าน ท่ีอย่อู าศัยและท่ีดินทีป่ ลอ่ ยให้ว่าง
3.2) ภาษโี รงเรอื นและทีด่ ิน
– เกบ็ จากผู้ประกอบการธรุ กจิ
– ฐานภาษี คือ ประโยชนจ์ ากโรงเรอื นและทดี่ นิ ทเ่ี จา้ ของได้รบั หรอื เรยี กว่า คา่
รายปี
11/2/2017 ชยั รัตน์ เอ่ยี มกลุ วฒั น์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307 30
9.3 ฐานภาษีและประเภทภาษอี ากร
3.3) ภาษจี ดทะเบยี นรถยนต์และล้อเลอื่ น
– จัดเกบ็ จากรถยนต์และลอ้ เล่อื น
3.4) ภาษจี ดทะเบยี นสิทธแิ ละนิติกรรมอสงั หารมิ ทรพั ย์
– ผู้ซอ้ื มหี นา้ ท่เี สยี ค่าธรรมเนยี มในการจดทะเบยี นสิทธแิ ละนติ ิกรรมรอ้ ยละ 2 ของ
ราคาประเมินทนุ ทรัพย์ เมอ่ื มกี ารซ้อื ขายที่ไม่ใชม่ รดก
11/2/2017 ชยั รตั น์ เอี่ยมกุลวัฒน์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307 31
ที่มา:
https://thaipublica.org/
2016/06/athiphat-3/
ที่มา:
http://taxclinic.mof.go.th
/%E0%B8%82%E0%B9%
88%E0%B8%B2%E0%B8
%A7%E0%B8%9B%E0%B
8%A3%E0%B8%B0%E0%
B8%81%E0%B8%B2%E0
%B8%A8-26-
%E0%B8%A3%E0%B9%8
8%E0%B8%B2%E0%B8%
87%E0%B8%9E%E0%B8
%A3%E0%B8%B0%E0%B
8%A3%E0%B8%B2%E0%
B8%8A%E0%B8%9A%E0
%B8%B1%E0%B8%8D%E
0%B8%8D%E0%B8%B1%
E0%B8%95%E0%B8%B4
%E0%B8%A0%E0%B8%B
2%E0%B8%A9%E0%B8%
B5%E0%B8%97%E0%B8
%B5%E0%B9%88%E0%B
8%94%E0%B8%B4%E0%
B8%99%E0%B9%81%E0
%B8%A5%E0%B8%B0%E
0%B8%AA%E0%B8%B4%
E0%B9%88%E0%B8%87
%E0%B8%9B%E0%B8%A
5%E0%B8%B9%E0%B8%
81%E0%B8%AA%E0%B8
%A3%E0%B9%89%E0%B
8%B2%E0%B8%87%E0%
B8%9E.%E0%B8%A8...-
1.html
9.3 ฐานภาษแี ละประเภทภาษอี ากร
ฐานภาษอี ื่นๆ
• นอกเหนอื จากฐานภาษีหลัก 3 ฐานท่ีอธิบายข้างต้น ยังมฐี านภาษอี ่นื ๆ
ไดแ้ ก่
– ภาษีเหมาจ่ายต่อหวั และภาษีหน้าตา่ ง
– ประเทศไทยเคยนาภาษีเหมาจ่ายต่อหวั มาใช้ เรยี กวา่ ภาษีรชั ชปู การ
โดยเกบ็ จากราษฎรทมี่ ไิ ด้รับราชการทหารเป็นรายบุคคล และได้
ยกเลกิ
– อีกตัวอย่างหนง่ึ คอื ภาษีชายโสดทเ่ี กบ็ ในประเทศไทยในปี 2585 สมัย
จอมพล ป. พบิ ูลสงคราม และได้ยกเลกิ ไปในภายหลัง
11/2/2017 ชัยรัตน์ เอยี่ มกลุ วฒั น์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 34
ที่มา:
http://wcclawoffice.wi
xsite.com/official/singl
e-
post/2013/05/01/This
-is-the-title-of-your-
first-image-post
9.4 การเปลี่ยนแปลงโครงสรา้ งรายได้รัฐบาลกลาง พ.ศ. 2531-2556
• รายได้จากภาษีอากร แบง่ ออกเปน็ 2 ประเภทใหญๆ่ ได้แก่
– ภาษีทางตรง หมายถึงภาษที ่ีจัดเกบ็ จากฐานรายได้หรือทรัพย์สนิ จากผู้
มีรายได้หรอื เจ้าของทรพั ย์สนิ น้ันโดยตรง ซ่ึงมีแนวคดิ วา่ เปน็ ภาษีที่
ผลักไดย้ าก
– ภาษีทางออ้ ม หมายถึงภาษีทีเ่ กบ็ จากสินค้าหรอื บรกิ ารในข้ันตอนการ
ผลติ การจาหนา่ ย หรอื การนาเข้า ซงึ่ มีแนวคดิ วา่ เป็นภาษีที่ผลักได้ง่าย
หนว่ ยธุรกิจซ่งึ เปน็ ผเู้ สยี ภาษี แต่สามารถท่ีจะผลกั ภาระภาษไี ด้งา่ ยใน
รูปการเพิ่มขน้ึ ราคาสนิ ค้า
11/2/2017 ชยั รตั น์ เอ่ียมกลุ วัฒน์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 36
9.4 การเปลยี่ นแปลงโครงสรา้ งรายได้รฐั บาลกลาง พ.ศ. 2531-2556
11/2/2017 ชยั รัตน์ เอย่ี มกุลวัฒน์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 37
9.4 การเปลยี่ นแปลงโครงสรา้ งรายได้รฐั บาลกลาง พ.ศ. 2531-2556
11/2/2017 ชยั รัตน์ เอย่ี มกุลวัฒน์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 38
9.4 การเปลีย่ นแปลงโครงสรา้ งรายได้รฐั บาลกลาง พ.ศ. 2531-2556
รปู ที่ 9.3 สัดส่วนรายได้รฐั บาลกลางจาแนกตามการผลกั ภาระภาษี ปี 2504-2554
ทมี่ า: กระทรวงการคลัง
11/2/2017 ชยั รตั น์ เอีย่ มกุลวฒั น์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307 39
9.5 เกณฑภ์ าษี
• เกณฑภ์ าษ(ี Tax criteria) คือ ลักษณะหรอื คณุ สมบัตทิ ่ี
จดั เปน็ ส่วนประกอบในตัวระบบภาษีหรอื ในภาษีแตล่ ะชนดิ
กล่าวคือ คณุ สมบตั ทิ ีต่ ้องการเห็นในระบบภาษหี รอื ราย
ภาษยี ่อย
11/2/2017 ชยั รตั น์ เอย่ี มกุลวฒั น์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 40
9.5 เกณฑภ์ าษี
• อดมั สมิท (Adam Smith 1776) นักเศรษฐศาสตร์ชาวสก็อตแลนด์
1. ความเป็นธรรม หมายถึง สภาพทผ่ี ู้เสียภาษีมีความเป็นธรรมในการเสยี ภาษี ผู้มรี ายไดส้ ูงควร
รบั ภาระภาษมี ากและผูม้ รี ายได้ต่าควรรับภาระภาษีนอ้ ย
2. ความแน่นอน หมายถงึ ความชดั เจนในตวั บทกฎหมาย
3. ความสะดวก หมายถงึ สถานที่และเวลาเพื่อชาระภาษอี ากรควรอานวยความสะดวกใหผ้ ูเ้ สยี ภาษี
4. ประสิทธิภาพ
4.1 ประสทิ ธิภาพทางเศรษฐกจิ (Economic efficiency) หมายถึง ภาษีท่ดี ีไมค่ วรมผี ลต่อการ
ตัดสินใจในการจัดสรรทรัพยากรในระบบเศรษฐกจิ หรอื มผี ลตอ่ การเปลีย่ นแปลงพฤตกิ รรมของผู้
เสียภาษี
4.2 ประสิทธิภาพในการจัดเกบ็ ภาษี(Administrative efficiency) เน้นการบรหิ ารจัดเก็บภาษโี ดย
ภาครฐั ทีม่ คี า่ ใช้จา่ ยในการจดั เก็บตา่ สุด
11/2/2017 ชยั รัตน์ เอ่ียมกลุ วฒั น์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 41
9.5 เกณฑ์ภาษี
• กลุม่ นกั วิชาการภาษีอากร (2545) ผรู้ วบรวมและเรยี บเรยี ง ภาษีอากรตาม
ประมวลรัษฎากร 2545
จาแนกลักษณะทีด่ ขี องภาษีอากรเปน็ 6 ประการ ดังน้ี
1. หลักความเปน็ ธรรม (Equity)
2. หลักความแนน่ อน (Certainty
3. หลักความเป็นกลาง (Neutrality or economic efficiency)
4. หลกั ประสิทธภิ าพในการบรหิ ารจดั เก็บ(Administrative efficiency)
5. หลกั อานวยรายได้(Productivity)
6. หลกั ความยดื หยนุ่ (Flexibility)
11/2/2017 ชยั รัตน์ เอ่ียมกุลวฒั น์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 42
9.5 เกณฑภ์ าษี
เปรยี บเทยี บเกณฑ์ภาษขี องอดมั สมธิ และกลมุ่
นกั วชิ าการภาษีอากร
1. นกั วิชาการภาษีอากรไดแ้ ยกหลกั ประสิทธิภาพออกอยา่ งชดั เจน
เป็นหลกั ประสิทธิภาพในการบริหารจดั เกบ็ และหลกั ความเป็น
กลาง
2. นกั วชิ าการภาษีอากรเพิ่มหลกั อานวยรายไดแ้ ละหลกั ความยดื หยนุ่
โดยภาษีควรเป็นตวั แปรรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจแบบ
อตั โนมตั ิ(Automatic stabilizer)
11/2/2017 ชัยรตั น์ เอีย่ มกลุ วฒั น์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307 43
9.5 เกณฑ์ภาษี
Tax Economists
เกณฑภ์ าษี 3 ประการ ดงั น้ี
1. ความเขา้ ใจงา่ ยของภาษีอากร
2. ประสทิ ธภิ าพของภาษีอากร
3.ความเป็นธรรมของภาษีอากร
11/2/2017 ชัยรัตน์ เอีย่ มกุลวฒั น์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 44
9.5 เกณฑ์ภาษี
• ไกรยทุ ธ ธีรตยาคีนนั ท์ (2520,2533) กระทรวงการคลังของสหรัฐอเมริกา (US
Department of the treasury 1984) และ Zodrow and McLure (1991)
ลกั ษณะทด่ี ีของภาษปี ระกอบด้วย
1. ความเขา้ ใจงา่ ยของภาษีอากร
-หมายถงึ สภาพท่ภี าษมี โี ครงสร้างและรายละเอยี ดเป็นที่เขา้ ใจงา่ ย ทาให้เอ้อื ต่อความร่วมมือ
ในการเสยี ภาษี (Tax compliance) และการบรหิ ารจดั เกบ็ ภาษี (Tax administration)
-โครงสร้างและรายละเอียดของภาษอี ากรท่มี ลี กั ษณะดีควรมีสาระท่ีไมม่ คี วามซบั ซ้อนท้งั ใน
ทัศนะของผู้จดั เก็บภาษแี ละทัศนะของผเู้ สียภาษี ทงั้ นีเ้ พื่อใหเ้ กดิ ต้นทนุ ตา่ ในการบริหาร
จัดเกบ็ รายได้ภาครฐั (Tax administration cost) และตน้ ทนุ ตา่ ในการใหค้ วามรว่ มมือ
สาหรับผเู้ สียภาษี(Compliance cost)
11/2/2017 ชัยรตั น์ เอ่ยี มกุลวฒั น์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307 45
9.5 เกณฑ์ภาษี
• ความเขา้ ใจงา่ ยในทัศนะของผ้จู ัดเกบ็ ภาษี
หมายความว่า เจ้าหน้าท่ภี าษีอากรเข้าใจสาระภาษที กุ แงม่ มุ และสามารถทา
ความเขา้ ใจในเร่อื งภาษกี บั ผูเ้ สยี ภาษีได้อยา่ งถกู ตอ้ ง
• ความเขา้ ใจง่ายในทัศนะผู้เสยี ภาษีอากร
ภาษีควรมีความชดั เจนในสาระภาษอี ากร โดยผู้เสียภาษีไม่ตอ้ งใช้ทรัพยากร
หรือเวลาสน้ิ เปลอื งโดยเปลา่ ประโยชน์เพ่ือวางแผนภาษี(Tax planning)
ใหเ้ สียภาษีตา่ สดุ
11/2/2017 ชัยรตั น์ เอย่ี มกุลวัฒน์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307 46
9.5 เกณฑ์ภาษี
2. ประสทิ ธภิ าพของภาษอี ากร
- ภาษอี ากรควรมปี ระสิทธิภาพ(Economic efficiency) หรือมคี วามเปน็
กลางทางเศรษฐกจิ (Economic neutrality)
- ภาษที ่มี ีประสทิ ธิภาพ หมายถงึ มาตรการภาษีไม่ควรบิดเบือนพฤตกิ รรม
ของหน่วยเศรษฐกจิ ไมว่ า่ จะเปน็ ผ้บู รโิ ภค ผู้ผลิต ผอู้ อม หรือนักลงทนุ และ
ไมก่ ระทบต่อการตัดสินใจต่อการจัดสรรทรพั ยากรทง้ั ดา้ นอุปสงคแ์ ละ
อุปทานของหนว่ ยเศรษฐกจิ
11/2/2017 ชัยรัตน์ เอยี่ มกลุ วฒั น์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 47
9.5 เกณฑ์ภาษี
3.ความเป็นธรรมของภาษีอากร
หมายถงึ สภาพที่ผู้เสยี ภาษีมคี วามเป็นธรรมในการเสียภาษี โดยแยกความ
เป็นธรรมไดด้ ังนี้
1. ความเป็นธรรมตามแนวตั้ง (Vertical equity) เชน่ เมือ่ เปรียบเทยี บ
คนรา่ รวยและคนยากจน คนร่ารวยควรเสยี ภาษมี ากกวา่ คนยากจน
2. ความเป็นธรรมตามแนวนอน (Horizontal equity) เช่น สองคนเปน็
นายแพทยแ์ ละมีศกั ยภาพในการหารายได้เหมือนกนั ทง้ั สองคนอยใู่ น
สภาพเดียวกัน จึงควรเสียภาษีเหมือนกนั
11/2/2017 ชัยรัตน์ เอี่ยมกุลวัฒน์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 48
9.5 เกณฑ์ภาษี
พฤติกรรมบาปและภาระภาษีของนายจนบาป
• นายจนบาป มรี ายได้เท่ากบั แรงงานขนั้ ตํ่า 300 บาท มพี ฤตกิ รรมสบู
บหุ ร่ีวนั ละ 1 ซอง และกินเหล้าขาววนั ละ 1/2 ขวด ภาระภาษีรวมเฉลี่ย
เท่ากบั เทา่ ไร
มลู คา่ ภาษีสรรพสามิต (อา่ นบทท่ี 13)
รายได้ 300 0
บหุ ร่ี 80 63
เหล้า/เบียร์ 50 30
รายได้หลงั สินค้าบาป 170 93
• ภาระภาษีรวม = 31% (=93/300)
11/2/2017 ชยั รตั น์ เอ่ียมกลุ วัฒน์ เศรษฐศาสตร์สาธารณะ Econ 2943307
9.5 เกณฑ์ภาษี
9,828 First Decile = 21.6
Top Decile = 26.55
23,763
4,401 6,520
2,305
แหลง่ ทมี่ า: ชยั รัตน์ เอี่ยมกลุ วฒั น์. “ภาระภาษีและความเหลอ่ื มล้าของระบบภาษีภาครัฐบาลไทย.” วารสารเศรษฐศาสตร์ประยกุ ต์ 23, 2 (ธนั วาคม 2558): 25-53.
รายไดเ้ ฉลย่ี ตอ่ คนตอ่ เดอื นตามระดบั รายไดท้ วั่ ประเทศ (Quintile by Income) ปี 2558 http://www.nesdb.go.th/ewt_w3c/ewt_dl_link.php?nid=6363
ชยั รัตน์ เอี่ยมกุลวัฒน์ เศรษฐศาสตรส์ าธารณะ Econ 2943307 50