คู่มือการดูแลคอมพิวเตอร์เบื้องต้น 2

การดูแลรกั ษาเครื่องคอมพิวเตอรแ์ ละอปุ กรณ์

ในปจั จบุ ันคอมพวิ เตอรเ์ ปน็ อปุ กรณ์ทีเ่ ข้ามามบี ทบาทกบั คนทุกวยั ไมว่ ่าจะเปน็ เดก็ ทอ่ี ยใู่ นวยั เรยี น ผู้ใหญท่ ่ใี ช้
ในการทํางานหรือแมแ้ ตผ่ ูส้ ูงวัยที่ใชค้ อมพวิ เตอรใ์ นการทํางานเช่นการพิมพร์ ายงาน จดหมายอีเลก็ ทรอ
นกิ รวมท้ังการสนทนาผา่ นระบบเครอื ข่ายแต่เมอ่ื ใช้คอมพวิ เตอร์ไประยะหนึง่ จะมีการเสอื่ มชาํ รุดไปตาม
สภาพระยะเวลาท่ีใชง้ าน ผู้ใชค้ อมพิวเตอร์จึงควรเอาใจใส่ดูแลและบาํ รงุ รกั ษา อยา่ งเหมาะสมสม่าํ เสมอ เพอ่ื
เพม่ิ อายกุ ารใชง้ านของเครื่องคอมพิวเตอรซ์ ง่ึ จะชว่ ยใหส้ ามารถประหยัดงบประมาณในการซ่อมบาํ รงุ หรือ
การเปลี่ยนอปุ กรณ์

1. ไม่ควรทําความสะอาดเคร่ืองคอมพิวเตอร์ในขณะที่เครอื่ งยังเปิดอยู่ถ้าคุณจะทําความ สะอาดเครอ่ื ง
ควรปดิ เครื่องทิ้งไว้15-20 นาทีก่อนลงมือทําความสะอาด

2. หา้ มใชผ้ ้าเปียก ผา้ ช่มุ น้ํา เชด็ คอมพิวเตอร์อย่างเดด็ ขาดในกรณตี ้องการทาํ ความสะอาดภายนอก
ควรใช้น้ํายาสําหรับทําความสะอาดเคร่อื งคอมพวิ เตอรโ์ ดยเฉพาะและทาํ ความสะอาดตามท่ีแนะนํา
ไว้ในค่มู ือเทา่ นัน้

3. หา้ มเปดิ เคร่อื งเพื่อทาํ ความสะอาดภายในคอมพิวเตอรด์ ว้ ยตนเองหรือดูดฝุ้นดว้ ยเคร่อื งดดู ฝ่นุ เพราะ
จะทําให้ระบบของเคร่อื งเกดิ ความเสียหายได้ควรปล่อยใหเ้ ป็นหนา้ ท่ขี องชา่ งซ่อมคอมพิวเตอร์

4. ไม่ควรฉดี สเปรย์ใด ๆ ไปที่คอมพวิ เตอร์ แป้นพิมพ์ และอปุ กรณต์ า่ ง ๆในกรณีที่ตอ้ งใช้สเปรย์ทาํ
ความสะอาดควรปล่อยใหเ้ ป็นหน้าท่ีของช่างซอ่ มคอมพวิ เตอร์

5. ไม่ควรดมื่ น้าํ ชา กาแฟ เครื่องดื่มตา่ ง ๆ ในขณะทใี่ ชค้ อมพิวเตอร์
6. ไม่ควรกนิ ของคบเค้ียวหรอื อาหารใด ๆ ขณะทํางานด้วยเครอ่ื งคอมพิวเตอร์

การทําความสะอาด

คอมพิวเตอรข์ องคณุ เปน็ ท่สี ะสมฝนุ่ ละออง และสง่ิ สกปรกเอาไวม้ ากมาย ตอ้ งการการดูแลเอาใจใส่
เหมือนๆกับเครอื่ งมือ เคร่ืองใช้อน่ื ๆ เปน็ ประจําเชน่ เดยี วกัน คณุ จําเปน็ ต้องทําความสะอาดคียบ์ อร์ด เมาส์
และหน้าจอ แน่นอนท่ีคุณอาจจะไมไ่ ด้ใส่ใจ ท่จี ะทาํ ความสะอาดภายในสกั เท่าไรฝุน่ ละอองท่ีกอ่ ตัวข้นึ ในเคส
อาจทาํ ให้เกดิ ความรอ้ นและทําใหส้ ่วนประกอบอ่นื ๆเสียหายไดข้ อ้ ปฏบิ ตั ิในการทาํ ความสะอาดแบบงา่ ยๆน้ี
จะช่วยรกั ษาความสะอาดเคร่ืองได้ทัง้ ภายในและภายนอก

ขน้ั ตอนที่ 1: ทาํ ความสะอาดคยี บ์ อรด์ อาทิตยล์ ะครัง้

สาํ หรับบนโต๊ะทํางานคนสว่ นใหญ่จะทําความสะอาดกเ็ ฉพาะโตะ๊ กับคียบ์ อร์ดเท่านนั้ เพ่ือเปน็ การกาํ จัดเชอื้
โรคใหห้ มดไปจากเครอื่ งไวใ้ นลกั ษณะคว่ําและเขยา่ เบาๆเพอ่ื ใหเ้ ศษผงเล็กๆหลน่ ออกให้หมด จากนนั้ ใช้
กระบอกลมเปา่ ใหฝ้ ุ่นออกมาแต่ละชอ่ งของคียบ์ อร์ด ข้ันตอนน้จี ะชว่ ยยืดอายุการใชง้ านของคีย์บอรด์ และ
ช่วยรกั ษาสภาพให้ดใู หม่ อยู่เสมอ และอย่าลมื เป่าฝุ่นท่ีตวั เมาสด์ ว้ ย

ข้ันตอนที่ 2: ทําความสะอาดพัดลมเดือนละคร้ัง

ตวั เคสของคอมพวิ เตอร์ มักมีฝ่นุ ท่ขี ึ้นตามพดั ลมทง้ั พดั ลมทอ่ี ยู่ที่เคส, power supply, CPU, GPU ซึ่งเปน็
สาเหตุที่ทําให้ เครอื่ งทํางานช้าลงได้โดยอตั โนมัติ ดงั น้ันควรทําความสะอาดพดั ลมในตวั พซี เี ดือนละคร้งั โดย
การถอดเคสออกและปัดฝนุ่ ท่พี บอยู่ บนช่องระบายอากาศ และใชผ้ า้ เช็ดทาํ ความสะอาดใบพัด ฝ่นุ ละออง
เหลา่ นี้ไมเ่ พียงแต่จะเป็นคราบฝังลกึ ท่ีตัวพัดลมและเคสเท่านนั้ แตอ่ าจทาํ ใหพ้ ัดลมเกดิ ความเสยี หายได้อีกดว้ ย

ข้นั ตอนที่ 3: เปดิ ให้อากาศถา่ ยเทสะดวกปลี ะครั้ง

ไม่ว่าจะเป็นบ้านหรือออฟฟติ ทีส่ ะอาดทส่ี ดุ กย็ ังคงมีฝุ่นอยูต่ ามพซี อี ย่างหลกี เลี่ยงไม่ได้ ย่ิงพวกสายเคเบิลและ
สายไฟท่อี ยูใ่ นตัวเคสแลว้ ยง่ิ เป็นท่สี ะสมฝุน่ ละอองไดเ้ ปน็ อย่างดี ดังนน้ั จงึ จาํ เปน็ อย่างย่ิงท่จี ะเปิดเคสเพอื่ ทํา
ความสะอาดให้มีอากาศถ่ายเทบา้ ง ถอดสายเคเบลิ ต่างๆออกจากตัวเคสแล้วนําเคสออกมา ตอ้ งแนใ่ จวา่ ไดป้ ดิ
เครอื่ งและถอดปลก๊ั ออกแลว้ จากนั้นใชอ้ ุปกรณช์ ิน้ เล็กๆ เช่น ผา้ หรอื ทป่ี ัดฝ่นุ ปัดฝ่นุ ออก หลกี เล่ียงการใช้
เคร่อื งดูดฝนุ่ เป็นอันขาด เพราะอาจทาํ ให้เกิดไฟฟา้ สถิตไดซ้ งึ่ เป็นอนั ตรายมาก

ขั้นตอนท่ี 4: จับด้วยความระมัดระวงั

High-end PCs มกี ารเดนิ สายและเชอื่ มตอ่ สายเคเบิลอยา่ งเป็นระเบยี บให้ทาํ การยกสายให้อยูพ่ น้ จากพ้ืน
เพอ่ื ทจ่ี ะสามารถทาํ ความสะอาดได้ง่าย โดยการมดั สายเคเบลิ รวมกนั ดว้ ยความระมดั ระวัง และมองหาพ้ืนท่ที ่ี
จะวาง (ส่วนใหญว่ างไวด้ า้ นหน้าเคส)จากนนั้ ยา้ ยสายเคเบลิ ตา่ งๆ ออกใหพ้ ้นจากพ้นื ทท่ี ี่จะทําความ
สะอาด และให้ม่นั ใจว่าจะไม่ขวางทางพดั ลม CPU และ GPUจากนัน้ ก็ทําความสะอาดได้

ขน้ั ตอนงา่ ยๆเพียงเท่านีค้ ุณก็สามารถทาํ ให้เครื่องคอมพิวเตอรข์ องคณุ สะอาดไดท้ งั้ ภายในและภายนอก
แลว้ และยงั ช่วยใหย้ ืดอายกุ ารใช้งานไปไดอ้ ีกนานแถมยงั ทาํ ใหเ้ คร่อื งดูใหมอ่ ย่เู สมอดว้ ย

การดูแลรกั ษาจอมอนิเตอร์

สาํ หรบั จอมอนเิ ตอร์นนี้ ะครับกเ็ ป็นส่วนหน่งึ ทมี่ ีฝนุ่ เข้าไปเยอะเช่นกนั แต่
เราไม่คอ่ ยได้ไปแตะต้องชักเท่าไหรแ่ ตฝ่ ่นุ กเ็ ขา้ ไปเยอะ และท่สี าํ คญั ถ้า
เกดิ จอมอนเิ ตอร์มฝี นุ่ จบั ตรงหนา้ จออาจจะทําให้เสียสายตาเวลาทเี่ ราจอ้ ง
หนา้ คอมพิวเตอรไ์ ปนานกไ็ ด้

หากเปน็ จอแบบ CRT ใหใ้ ช้นา้ํ ยาเช็ดกระจกได้ หรือนาํ้ ยาทําความ
สะอาดมอนเิ ตอร์ บนจอได้เลย โดยนาํ เอาผา้ แห้งมาเช็ดกอ่ นหน่งึ
รอบ ให้ฝุน่ ละออกก่อนแล้วเช็ดตามทหี ลัง ไม่อย่างนนั้ เม่ือเราเชด็ แลว้ จะ
เป็นรอยคราบได้

สาํ หรับจอ LCD ควรหลกี เลยี่ งน้ํายาทําความสะอาดมอนิเตอร์ยกเว้นเป็นนํ้ายาทใ่ี ช้สําหรับทาํ จอ LCD
โดยเฉพาะ ถ้าเกดิ เป็นจอชนิดด้าน หรือ Anti – Giareน้นั ไม่ควรใชน้ าํ้ ยาใดๆ เลยจะดีกว่า ใหใ้ ชผ้ า้ ไฟเบอร์
เพือ่ จํากดั ฝุ่นละอองและคราบตา่ งๆ โดยควรเช็ดไปในทศิ ทางเดยี วกนั ไม่ควรวนซา้ํ ๆ เปน็ วงกลม

ในกรณที ม่ี ีคราบติดแนน่ ใหใ้ ชผ้ า้ ชุบนํ้าอุ่นท่ผี สมกับนาํ้ สม้ สายชู(ใส่นิดเดยี วก็พอนะครับ แล้วผา้ ควรเปน็ ผา้
ฝา้ ย)เชด็ บรเิ วณทีม่ คี ราบเกาะติดแนน่ โดยห้ามเชด็ วนๆ เป็นอันขาด ให้เชด็ ในทางทิศทางเดียวกัน

การนําลาํ โพงวางไวข้ ้างจอมอนเิ ตอรน์ ้นั อาจทําให้เกิดคลื่นแมเ่ หลก็ ไฟฟ้าภายในลําโพงมารบกวนสัญญาณภาพ
ของจอมอนเิ ตอร์ ทาํ ใหก้ ารแสดงผลผิดเพย้ี นไปอาจเห็นเป็นคลนื่ หรือ มีสที ี่ผิดเพ้ยี นไป หากลาํ โพงของคุณมี
งานประกอบที่ไมด่ ีนกั และไม่อยากซ้ือลาํ โพงใหมค่ ําแนะนําคอื ควรวางลาํ โพงใหห้ า่ งจากจอมอนเิ ตอร์
ราวๆ สองฟตุ ก็พอจะช่วยได้นะครบั แลว้ ถา้ เกิดอยากจะซือ้ ใหมค่ วรเปน็ ลาํ โพงที่มคี ุณภาพแล้วมวี ัสดุท่ี
สามารถปอ้ งกัน คล่ืนแม่เหลก็ ไฟฟา้ ได้

วิธที ําความสะอาดพรนิ เตอร์

ใครหลายๆคนทใ่ี ช้เครอ่ื งพรนิ อาจจะยงั ไมร่ ู้จกั การทํา
ความสะอาด ในส่วนตา่ งๆของเครอ่ื งพรินเอง ซ่งึ เครือ่ ง
พรินเองเปน็ อุปกรณ์ที่ทต่ี ้องทําความสะอาด ในสว่ น
ตา่ งๆ เพราะว่าไมว่ ่าจะเปน็ หมกึ หรอื จะเป็นฝุ่นเขา้
ไป อาจจะไปทาํ ใหก้ ารทํางานบกพร่องก็ได้ครับ

เคร่อื งพรนิ เตอร์แบบ Inkjet ปกติแล้วจะมีซอฟต์แวร์ท่ีใช้
สาํ หรบั ทําความสะอาดและปรบั จนู หัวอา่ นให้มาอยูแ่ ลว้
ทุกยี่ห้อ แตห่ ากไม่ไดใ้ ช้งานเปน็ ระยะเวลานานๆ ควรถอดตลบั หมึกออกมาแล้วเช็ดทําความสะอาดฝุ่นที่
อาจจะติดอยูภ่ ายตวั เคร่ืองออก และหากมหี มึกเยิ้มออกมาจากตลบั หมกึ กใ็ หใ้ ชท้ ิชชู่ ซบั ทําความสะอาดก่อน
เพ่อื จะได้ง่ายต่อการทาํ ความสะอาด และชว่ ยในการไม่ใหห้ มกึ แหง้ แลว้ จบั เป็นก้อนซ่ึงอาจมีผลต่ออนาคตได้

เครือ่ งพรนิ เตอร์แบบ Laser น้นั หากมีการใชง้ านเป็นประจําแล้ว ควรถอด Toner ออกมาเพือ่ เชด็ ทําความ
สะอาดบรเิ วณรางสาํ หรบั Feed กระดาษจะชว่ ยลดปัญหากระดาษตดิ ได้ และควรใหค้ วามสําคญั อีกอยา่ งคือ
ตวั พัดลมน่นั เองซึง่ ก็ร้กู นั อย่แู ลว้ ว่าพดั ลมนัน้ เป็นส่งิ ท่เี กาะฝุ่นไดอ้ ยา่ งดี ระบบระบายความรอ้ น เพราะ
เครือ่ งพรนิ แบบ Laser นั้นจะมีความรอ้ นในการทาํ งานสูง พัดลมระบายความรอ้ นจึงมคี วามสาํ คญั มากโดย
เฉพาะท่ีใช้งานเปน็ ระยะเวลานาน จงึ ควรที่จะเอาใจใส่ด้วยเพราะจะเป็นการยดื อายุเวลาการใชง้ านของเครื่อง
พรนิ เตอร์ ไมค่ วรท่ีให้จะฝุน่ มาติดหรอื เกาะทพ่ี ดั ลมเปน็ จาํ นวนมากเกินไป เพราะลดความรอ้ นของเครอ่ื งนั้น
ด้วย

พรินเตอร์แบบ Inkjetแบบท่มี กี ารติดตัง้ หมกึ แบบแทงค์ กค็ วรมกี ารทาํ ความสะอาดชุดแทงคห์ มึกนนั้
ด้วย อาจจะประมาณเติมหมกึ สองครัง้ แล้วกน็ าํ มาทําความสะอาด สักหนงึ่ ครงั้ เพือ่ ไมใ่ หม้ หี มกึ ทเี่ หลืออยู่
แล้วแห้งรวมถงึ ที่ตวั สายยางเอง ถ้าไมท่ าํ ความสะอาดแลว้ กจ็ ะทาํ ให้การใช้งานของเครอ่ื งพรินเตอร์ลดลงได้