CATCH UP CLASS BIO BAB 12 F4 & F5-28 DIS

STRUKTUR SINAPS DAN FUNGSINYA

MAKLUMAT DIHANTAR SEPANJANG NEURON MELALUI ISYARAT ELEKTRIK
Impuls Saraf

Gelombang cas positif IMPULS
Dialirkan sepanjang akson ke bonggol sinaps

Satu celah sempit SINAPS
Memisahkan bonggol sinaps daripada dendrit neuron yang

menerima impuls



STRUKTUR SINAPS DAN FUNGSINYA

ISYARAT ELEKTRIK MEMBAWA MAKLUMAT MESTI DIPINDAHKAN

Merentasi sinaps Pemancaran impuls dapat
diteruskan ke neuron berikutnya

PERANAN PENTING SINAPS

Membenarkan impuls saraf Boleh mengawal jenis impuls
dipindahkan dalam satu arah merentasinya

IMPULS SARAF

Isyarat NEUTROTRANSMITER SINAPS NEUTROTRANSMITER
elektrik Cth :Asetilkolina,
ditukar ke VESIKEL SINAPS Noradrenalina, Serotonin,
isyarat kimia Dopamina

IMPULS IMPULS SARAF
SARAF

RESEPTOR
• PADA MEMBRAN

NEURON PENERIMA

MITOKONDRIA NEUTROTRANSMITER Bahan kimia ditukar semula MEMBRAN
• UNTUK MENJANA kepada isyarat elektrik NEURON
PENERIMA
TENAGA

PENGHANTARAN IMPULS MERENTASI SINAPS

PEMANCARAN IMPULS MERENTASI SINAPS

Secara kimia Bahan kimia : Neurotransmiter

Disimpan di vesikel sinaps NEUROTRANSMITER
Vesikel sinaps berkumpul di hujung bonggol sinaps

CONTOH NEUROTRANSMITER
Biasa dijumpai :Asetilkolina & Noradrenalina Contoh lain : Serotonin & Dopamina

PENGHANTARAN IMPULS MERENTASI SINAPS
ADALAH LAMBAT KERANA BERLAKU SECARA KIMIA

Pada mulanya : Isyarat elektrik ditukar kepada isyarat
kimia

Dalam bentuk neurotransmiter
Kemudian : Penukaran semula bahan kimia kepada isyarat
elektrik
Pada membran neuron penerima
Terdapat banyak mitokondria di bonggol sinaps untuk
menjana tenaga diperlukan semasa penghantaran impuls

PENGHANTARAN IMPULS MERENTASI SINAPS

1) IMPULS ELEKTRIK SAMPAI KE BONGGOL SINAPS

Vesikel sinaps dirangsang Neurotransmiter di bebaskan ke dalam sinaps

2) NEUROTRANSMITER MERESAP MELALUI SINAPS

Bergabung dengan protein reseptor Protein reseptor adalah reseptor pada
spesifik dendrit neuron penerima

3) PENGGABUNGAN NEUROTRANSMITER DENGAN RESEPTOR

Merangsang pencetusan impuls Impuls dapat dipancarkan terus melalui neuron



12.4 TINDAKAN TERKAWAL DAN
TINDAKAN LUAR KAWAL

TINDAKAN TERKAWAL TINDAKAN LUAR KAWAL

PERSAMAAN

Kedua-dua tindakan melibatkan rangsangan, impuls, neuron dan organ efektor

PERBEZAAN

• Tindakan kita sedari • Tindakan berlaku secara automatik

• Dilakukan mengikut kehendak kita • Tanpa kita sedari

Sistem saraf soma Sistem saraf autonomi

Dikawal oleh korteks serebrum Dikawal oleh medulla oblongata dan
hipotalamus

Melibatkan gerak balas otot rangka Melibatkan gerak balas otot licin dan
kalenjar



LALUAN TINDAKAN TERKAWAL MELIBATKAN OTOT RANGKA

RANGSANGAN • Guru menyoal murid

RESEPTOR • Menerima rangsangan Neuron Geganti
• Menghantar impuls saraf ke serebrum • Memindahkan
melalui neuron deria
impuls dari

neuron deria ke

SEREBRUM • Menginterpretasikan impuls saraf neuron motor
• Menghantar ke efektor melalui neuron
motor

EFEKTOR • Otot rangka menerima maklumat
• Murid mengangkat tangan menjawab

soalan (gerak balas)



TINDAKAN LUAR KAWAL MELIBATKAN OTOT
RANGKA : GERAK BALAS REFLEKS

TINDAKAN REFLEKS

Tindakan serta merta(pantas) Jari di alihkan serta Tanpa dikawal oleh otak
dan spontan merta jika tercucuk pin

LALUAN SARAF TERLIBAT DALAM TINDAKAN REFLEKS
Arka Refleks

TINDAKAN REFLEKS MENGALIHKAN JARI DARI PIN

Melibatkan 3 neuron Komunikasi antara neuron dalam sistem :
Saraf periferi & Saraf tunjang

RANGSANGAN ARKA REFLEKS

• Jari tercucuk pin

• Reseptor deria mengesan dan mencetuskan impuls saraf
RESEPTOR • Impuls saraf dialirkan sepanjang neuron deria ke saraf tunjang

SARAF • Impuls saraf dipindahkan dari neuron deria ke neuron
TUNJANG geganti melalui sinaps

• Dari neuron geganti impuls saraf dipindahkan ke neuron
motor

EFEKTOR • Neuron motor mengalirkan impuls saraf
dari saraf tunjang ke efektor (tisu otot)

• Jari dialihkan dengan cepat (gerak balas)



KEPENTINGAN TINDAKAN REFLEKS

TINDAKAN REFLEKS

Gerak balas spontan Tanpa perlu menunggu arahan daripada otak

MASA TAMBAHAN DIPERLUKAN OTAK UNTUK MENGANALISIS MAKLUMAT

Boleh menyebabkan kecederaan serius

TINDAKAN REFLEKS MELIBATKAN SARAF TUNJANG

Maka Otak dapat bertumpu kepada aras pemikiran lebih tinggi

ARKA REFLEKS DUA NEURON

SATU LAGI TINDAKAN REFLEKS
Sentakan lutut @ Refleks patelar

MELIBATKAN 2 NEURON

Neuron deria Neuron motor

CARA MENGUJI KEBERKESANAN SISTEM SARAF SESEORANG

Mengetuk lutut menggunakan pemukul getah Kaki tersentak ke hadapan

ARKA REFLEKS DUA NEURON

RANGSANGAN • Tendon di bawah tempurung lutut diketuk
• Otot kuadriseps meregang
• Reseptor regangan mencetuskan impuls saraf

RESEPTOR • Neuron deria
• Menghantar impuls saraf ke neuron

motor dalam saraf tunjang

SARAF TUNJANG • Neuron motor menghantar
impuls dari saraf tunjang ke
efektor

EFEKTOR • Otot kuadriseps
• Mengecut menyebabkan kaki tersentak ke

hadapan



12.5 ISU KESIHATAN BERKAITAN
PENYAKIT SISTEM SARAF

SKLEROSIS • Penyakit progresif
BERGANDA • Ketidaknormalan sistem keimunan menyerang salut mielin

dalam otak dan saraf tunjang
• Penghantaran impuls terjejas

PENYAKIT • Kehilangan keupayaan menaakul & menjaga diri sendiri
ALZHEIMER • Pesakit bercelaru, mudah lupa & hilang arah walaupun di
PENYAKIT
PARKINSON tempat lazim
• Pesakit mungkin kehilangan kebolehan membaca,

menulis,makan, berjalan & bertutur

• Penyusutan sistem saraf
• Anggota badan, rahang, kaki dan muka terketar-ketar
• Kesukaran mengekalkan postur & keseimbangan badan





12.5 ISU KESIHATAN BERKAITAN
PENYAKIT SISTEM SARAF

LOU GEHRIG/ • Kemerosotan & kematian neuron motor
AMYOTROPHIC • Pergerakan otot seperti mengunyah, berjalan &

LATERAL bertutur terjejas
SCLEROSIS(ALS)

ATTENTION-DEFICIT • Penyakit otak
HYPERACTIVITY • Hiperaktif
• Tidak boleh memberi tumpuan & mudah bosan
DISORDER (ADHD)

AUTISME • Berkaitan perkembangan saraf dalam otak
• Menghadapi masalah berkomunikasi & berinteraksi.





KESAN PENYALAHGUNAAN DADAH DAN ALCOHOL
TERHADAP KOORDINASI DAN GERAK BALAS MANUSIA

BANYAK JENIS DADAH DIGUNAKAN TUJUAN PERUBATAN

Marijuana Kuantiti sedikit Mengurangkan rasa loya pesakit kanser
selepas kemoterapi

PENYALAHGUNAAN DADAH

Kesan sampingan serius Kemungkinan membawa maut

KESAN PENYALAHGUNAAN DADAH TERHADAP PENAGIH

Ketagihan Gejala sarak : menggeletar, berpeluh & muntah
sekiranya dadah tidak diambil

Marijuana

DADAH DAN ALKOHOL SERTA KESAN TERHADAP SISTEM SARAF

BAHAN KESAN

DADAH PERANGSANG (STIMULAN) • Meningkatkan aktiviti sistem saraf
DADAH PENENANG (DEPRESEN) • Penggunaan secara berlebihan menyebabkan keadaan

seronok bersifat sementara dan diikuti dengan
kemurungan

• Melambatkan penghantaran impuls saraf
• Menenangkan fikiran seseorang

DADAH KHAYALAN • Pengguna berhalusinasi
DADAH NARKOTIK • Melegakan kesakitan dan kegelisahan

• Melambatkan fungsi normal otak

ALKOHOL • Menggangu koordinasi dan pemikiran
• Melambatkan pemindahan impuls saraf



BAB 12

K O SO IRSDTI NEAMS I &E NG EDR AOK KB RA LIANS /DHA LOA RM MM AONNU S I A

12.6 SISTEM ENDOKRIN

SISTEM KOORDINASI

Memerlukan kerjasama

SISTEM ENDOKRIN SISTEM SARAF

Kedua-dua sistem diperlukan untuk

Mengekalkan Mengawal atur &
homeostasis menyelaras segala

proses badan

SISTEM ENDOKRIN & SISTEM SARAF
BEKERJASAMA

SISTEM ENDOKRIN MANUSIA

SISTEM ENDOKRIN

Kalenjar yang merembeskan pengutus bahan kimia iaitu hormon

KALENJAR ENDOKRIN

Kalenjar tidak berduktus Hormon dirembes secara terus ke dalam aliran darah

WALAUPUN HORMON DIANGKUT KE SELURUH BADAN DALAM DARAH

Kesannya hanya pada Hormon bergabung dengan molekul reseptor Gerak balas spesifik
sel sasaran spesifik spesifik di permukaan membran dihasilkan

KELENJAR ENDOKRIN ADALAH
KELENJARTIDAK BERDUKTUS

SISTEM ENDOKRIN MANUSIA

SISTEM ENDOKRIN TERDIRI DARIPADA BANYAK KELENJAR

Kalenjar berbeza Hormon berbeza Proses fisiologi
spesifik

FUNGSI HORMON DIBAHAGI KEPADA 3 FUNGSI UTAMA

Pembiakan Pertumbuhan Homeostasis

FUNGSI HORMON YANG DIREMBESKAN OLEH SETIAP JENIS
KELENJAR ENDOKRIN

KELENJAR PITUITARI

Kalenjar utama sistem Merembeskan hormon mengawal rembesan
endokrin kelenjar endokrin lain

KEDUDUKAN KELENJAR PITUITARI
Dasar hipotalamus otak

KELENJAR PITUITARI TERDIRI DARIPADA 2 LOBUS

Lobus Anterior Lobus Posterior

LOBUS ANTERIOR LOBUS POSTERIOR
(bahagian hadapan) (bahagian belakang)

HIPOTALAMUS

HORMON TISU/ORGAN HORMON TISU/ORGAN
LH SASARAN ADH SASARAN
GH Oksitoksin
• Ovari • Tubul
ACTH • Testis LOBUS LOBUS ginjal
TSH ANTERIOR POSTERIOR
FSH • Tisu • Kelenjar
lembut susu

• Tulang LH KELENJAR Oksitosin
GH PITUITARI ADH
• Korteks ACTH
adrenal TSH
FSH
• Kelenjar
tiroid

• Ovari
• Testis

Kelenjar
Endokrin, Hati

TISU/ORGAN SASARAN

LOBUS POSTERIOR KELENJAR PITUITARI

HORMON TISU/ORGAN FUNGSI
Antidiuresis (ADH) SASARAN
Oksitosin • Tubul ginjal • Merangsang
penyerapan semula air
• Otot uterus
• Kelenjar susu • Merangsang
pengecutan otot uterus
semasa kelahiran

• Merangsang
pengeluaran susu
daripada kelenjar susu

LOBUS ANTERIOR KELENJAR PITUITARI

HORMON TISU/ORGAN FUNGSI
Peluteinan (LH) SASARAN
• Merangsang ovulasi, perkembangan korpus
Hormon pertumbuhan • Ovari luteum & rembesan estrogen & progesterone
(GH) • Testis
• Merangsang rembesan testosteron
• Tisu lembut • Merangsang pertumbuhan, sintesis protein &
• Tulang
metabolisme lemak

Adrenokortikotrof • Korteks • Merangsang korteks adrenal untuk merembes
(ACTH) adrenal hormon

Perangsang tiroid (TSH) • Kelenjar tiroid • Merangsang tiroid untuk merembes tiroksina

Perangsang folikel (FSH) • Ovari • Merangsang perkembangan folikel dalam ovari
• Testis • Merangsang spermatogenesis

HORMON HORMON DIREMBES TSH GnRH
PERANGSANG BERTINDAK OLEH
Merangsang Merangsang
Hormon yang SECARA HIPOTALAMUS kelenjar kelenjar
mengawalatur LANGSUNG tiroid pituitari
HORMON
rembesan Terus pada PEREMBES Merembes Merembes
kelenjar hormon organ GONADO tiroksina FSH & LH
sasaran TROFIN ke dalam
lain GH
(GnRH) darah
TSH OKSITOSIN
ACTH ADH
GH

bertindak
terus pada

tulang

FUNGSI HORMON BAGI MANUSIA

ORGAN 1)KELENJAR ADRENAL 2)KELENJAR
TIROID
HORMON
TISU/ORGAN (i)Aldosteron (ii)Adrenalina Tiroksina
SASARAN
• Ginjal • Tisu otot • Semua tisu
FUNGSI • Hati
• Jantung

Meningkatkan • Meningkatkan aras gula dan asid • Meningkatkan

penyerapan lemak dalam darah kadar metabolisme

semula garam • Meningkatkan kadar pernafasan • Meningkatkan suhu

mineral di ginjal & denyutan jantung badan

• Meningkatkan kadar • Mengawal atur

metabolisme & mengecutkan pertumbuhan dan

salur darah perkembangan



FUNGSI HORMON BAGI MANUSIA

ORGAN 3)PANKREAS
HORMON
TISU/ORGAN (i)Insulin (ii)Glukagon
SASARAN
• Hati • Hati
FUNGSI • Otot • Otot
• Tisu adipos • Tisu adipos

• Mengurangkan aras • Meningkatkan aras glukosa
glukosa darah darah

• Menggalakkan • Menggalakkan penukaran
penukaran glukosa glikogen kepada glukosa
berlebihan kepada
glikogen

FUNGSI HORMON BAGI MANUSIA

ORGAN 4) OVARI ( PEREMPUAN) 5) TESTIS
(LELAKI)
HORMON (i)Estrogen (ii) Progesteron
TISU/ORGAN • Gonad Testosteron
SASARAN • Gonad
• Kulit • Merangsang • Gonad
FUNGSI • Otot perkembangan • Kulit
• Tulang dinding uterus dan • Otot
pembentukan • Tulang
• Merangsang plasenta
perkembangan ciri-ciri • Merangsang
seks sekunder perkembangan
perempuan dan ciri-ciri seks
kematangan folikel sekunder lelaki
dan
• Membaiki serta spermatogenesis
merangsang penebalan
dinding uterus



PENGLIBATAN KEDUA-DUA SISTEM SARAF DAN
SISTEM ENDOKRIN DALAM SITUASI CEMAS

SITUASI CEMAS ‘LAWAN ATAU LARI’

HIPOTALAMUS MENGHANTAR IMPULS SARAF SECARA TERUS

Medula Adrenal merembeskan Adrenalina & Noradrenalina

GERAK BALAS TERMASUKLAH PENINGKATAN

Kadar denyutan jantung Kadar pernafasan

GERAK BALAS TERMASUKLAH PENINGKATAN

Tekanan darah Aras glukosa darah Aktiviti metabolisme

PENGLIBATAN KEDUA-DUA SISTEM SARAF DAN
SISTEM ENDOKRIN DALAM SITUASI CEMAS

JANTUNG MENGEPAM LEBIH BANYAK OKSIGEN & GLUKOSA KE

Otak & Otot Tenaga tambahan diperlukan untuk berlawan @ lari
rangka dengan cepat

DALAM SITUASI CEMAS

Sistem endokrin & Sistem Menghasilkan gerak balas serta merta
saraf bekerjasama menangani keadaan bahaya

APABILA MEKANISME BERJAYA MENGAWAL SITUASI CEMAS “LAWAN
ATAU LARI”

Keadaan dalam badan kembali ke julat normal



12.7 ISU KESIHATAN BERKAITAN SISTEM ENDOKRIN MANUSIA

i)Tidak menghasilkan HIPERGLISEMIA (Akibatnya aras
insulin mencukupi glukosa dalam darah tinggi)

ii)Tidak boleh Pesakit kerap buang air kencing, sentiasa
menggunakan insulin haus, rasa kebas pada tapak kaki,
dihasilkan
penglihatan kabur, letih, luka lambat
1)DIABETES sembuh
MELITUS

Insulin berlebihan HIPOGLISEMIA (paras glukosa
dirembeskan darah yang sangat rendah)

Letih, sukar tidur pada waktu malam,
pemikiran bercelaru, perasaan takut,
ketidakstabilan emosi, mudah pengsan

& sakit kepala