ชุดที่ 1 แนวคิดเกี่ยวกับการจัดทำโครงการ

คำนำ

การจัดการเรียนการสอนด้านอาชีวศึกษา มุ่งเน้นให้ผู้เรียนคิดเป็น ทาเป็น แก้ปัญหาเป็น
ซ่ึงสานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ได้กาหนดนโยบายปรับวิธีเรียน เปล่ียนวิธีสอน และปฏิรูป
วธิ ีสอบ เพอื่ ใหผ้ ู้เรียนสายอาชวี ศึกษาสามารถนาเอาความร้ใู นสาขาวิชาตา่ งๆทีตนเองศึกษาอยู่ มาบรู ณา
การสรา้ งเปน็ ชิน้ งาน หรอื ทาเปน็ โครงการทีก่ อ่ ใหเ้ กิดประโยชนต์ ่อผู้เรียน สถานศกึ ษา ชุมชนและสงั คม

แบบฝึกทักษะการทาโครงการวิชาชีพเพื่อพัฒนาผู้เรียน วิชาโครงการ 1รหัสวิชา 3101-8502
จัดทาขึ้นเพ่ือพัฒนาให้ผู้เรียนด้านอาชีวศึกษามีความรู้และมีทักษะในการทาโครงงาน วิชาชีพด้วย
กระบวนการวจิ ัยแบบฝกึ ทักษะนปี้ ระกอบด้วยแบบฝกึ ทงั้ หมด 9 ชดุ ประกอบดว้ ย

ชดุ ที่ 1 แนวคิดเบื้องต้นเก่ยี วกบั การจัดทาโครงการวิชาชพี ดว้ ยกระบวนการวิจัย
ชุดท่ี 2 การคดิ และเลอื กหวั ขอ้ โครงการวชิ าชพี
ชุดที่ 3 การเขยี นโครงการวิจยั
ชดุ ท่ี 4 การสรา้ งสอ่ื นาเสนอผลงาน
ชดุ ที่ 5 การเตรยี มขอ้ มลู เพือ่ ดาเนนิ การวจิ ัย
ชุดที่ 6 การสร้างเครื่องมอื วจิ ัยเพ่ือเกบ็ รวบรวมขอ้ มูล
ชุดที่ 7 การวเิ คราะหแ์ ละสรปุ ผลการวิจยั
ชดุ ที่ 8 การเขียนและจัดทารปู เลม่ รายงานวจิ ัย
ชุดที่ 9 การนาเสนอผลการวจิ ยั
ชุดฝึกทั้ง 9 ชุดจะช่วยให้ผู้เรียนได้มีความรู้ ความเข้าใจเก่ียวกับขั้นตอนในการทาโครงงาน
วิชาชีพ วางแผนการจัดทาโครงงานวิชาชีพ เขียนโครงการวิชาชีพ จัดทาโครงงานวิชาชีพ และนาเสนอ
โครงงานวิชาชีพ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้โครงงานวิชาชีพท่ีผู้เรียนจัดทามีคุณภาพมากขึ้น
กวา่ เดิม
กิจกรรมในแต่ละกิจกรรมจะใช้หลักการของการมีส่วนร่วมซ่ึงทาให้ผู้เรียนจะเกิดการเรียนรู้
สามารถปรับตวั ให้เข้ากับคนอื่นได้ และยอมรับความคิดเห็นของผู้อ่ืน รวมทั้งผู้เรียนสามารถนาความรู้ท่ี
ได้จาการปฏบิ ัติไปประยกุ ตใ์ ชใ้ นชวี ติ ประจาวนั ได้

ธวชั ไชย ลิ้มสุวรรณ
ผูจ้ ัดทา

แบบฝกึ ทักษะการทาโครงการสาหรับการจดั การเรียนการสอนวิชาโครงการ 1 รหสั วิชา 3101-8502

สำรบญั หนา้

คาชแี้ จงการใช้แบบฝกึ ชุดที่ 1 1
หัวขอ้ เรือ่ ง 2
สาระสาคญั 2
จดุ ประสงค์เชงิ พฤติกรรม 2
แบบทดสอบก่อนเรยี นชุดท่ี 1 3
ใบเน้อื หา ชุดท่ี 1 เร่ือง แนวคิดเก่ยี วกับการจดั ทาโครงการวิชาชพี ด้วยกระบวนการวจิ ยั 5
5
ความหมายของโครงงานวชิ าชีพ 6
ประเภทของโครงการวิชาชพี 9
ความหมายของการวิจยั 9
กระบวนการและข้นั ตอนการวิจยั 10
ประเภทของการวจิ ยั 13
สรุป
แบบฝกึ ทกั ษะที่ 1 16
แบบทดสอบหลังเรยี น ชุดที่ 1 18
บรรณานกุ รม 19
ภาคผนวก 20
แบบเฉลยแบบทดสอบก่อนเรียนและหลงั เรยี น 21
แบบประเมนิ

แบบฝึกทักษะการทาโครงการสาหรับการจดั การเรยี นการสอนวิชาโครงการ 1 รหสั วชิ า 3101-8502

1 แนวคดิ เกย่ี วกบั การจดั ทาโครงการวชิ าชีพด้วยกระบวนการวิจยั 1

คำชแ้ี จงกำรใช้แบบฝึกชดุ ที่ 1

แบบฝึกทักษะการทาโครงการวิชาชีพ วิชาโครงการ 1 รหัสวิชา 3101-8502 ชุดท่ี 1 เรื่อง
แนวคิดเก่ียวกับการจัดทาโครงการวิชาชีพด้วยกระบวนการวิจัยท่ีผู้เรียนกาลังศึกษาอยู่ในขณะน้ีมี
จุดมุ่งหมายเพ่ือใหผ้ ู้เรยี นได้ฝึกปฏิบัตกิ จิ กรรมโครงการวชิ าชีพ โดยการลงมอื ปฏบิ ัติดว้ ยตนเองในรูปของ
กระบวนการกลุ่ม และมีครูคอยให้คาแนะนาในขณะทาแบบฝึกทักษะการทาโครงการวิชาชีพ ผู้เรียน
สามารถปรึกษากับเพื่อนในกลุ่ม หรือสอบถามข้อสงสัยจากครู การทาแบบฝึกทักษะการทาโครงการ
วชิ าชีพแตล่ ะชดุ ให้ผู้เรียนปฏบิ ตั ติ ามข้นั ตอนดงั น้ี

1. ผู้เรยี นแต่ละคนทาแบบทดสอบก่อนเรยี น เม่ือเสรจ็ แล้วสง่ ใหค้ รตู รวจและบนั ทึกผลคะแนน
2. ผเู้ รียนแบง่ กลุ่มๆละ 3-4 คน
3. ผู้เรียนอ่านรายละเอียดของกิจกรรม คาชี้แจงของแต่ละกิจกรรมอย่างละเอียดก่อนลงมือ

ปฏิบัติทุกครั้ง
4. ผู้เรยี นปฏิบตั ติ ามคาชีแ้ จงของแตล่ ะกจิ กรรม
5. เมื่อเสร็จแต่ละกิจกรรมแล้วร่วมกับเพื่อน ครู เฉลยและอภปิ รายเกี่ยวกับคาตอบในแบบฝึก

ทกุ คร้ัง
6. ผู้เรียนทาแบบทดสอบหลังเรียน เม่ือทาเสร็จแล้วส่งให้ครูตรวจ บันทึกคะแนนท่ีได้และ

เปรยี บเทยี บความกา้ วหนา้ ในการเรยี นรู้
7. ผ้เู รยี นร่วมกบั เพ่อื น ครู เฉลยคาตอบของแบบทดสอบหลงั เรยี น
8. เวลาท่ีใชใ้ นการศึกษาแบบฝกึ ทักษะชุดท่ี 1 จานวน 4 ชวั่ โมง

กาหนดการจดั การเรยี นรู้แบบฝกึ ทักษะ ชดุ ท่ี 1

ครัง้ ที่ เน้ือหา/กิจกรรม เวลา (ช่ัวโมง )

1 ทดสอบกอ่ นเรยี นชุดท่ี 1 2
ใบเนอื้ หาท่ี 1 หัวขอ้ 1 และ 2 2
แบบฝกึ ทกั ษะที่ 1-1 ประเภทโครงการ

2 ใบเน้ือหาที่ 1 หวั ข้อ 3,4 และ 5
แบบฝึกทักษะที่ 1-2 กระบวนการวิจัย
แบบทดสอบหลังเรียนชดุ ท่ี 1

แบบฝึกทักษะการทาโครงการสาหรบั การจดั การเรยี นการสอนวิชาโครงการ 1 รหัสวชิ า 3101-8502

1 แนวคิดเกีย่ วกบั การจัดทาโครงการวิชาชีพด้วยกระบวนการวิจยั 2

ชุดท่ี 1 แนวคดิ เกย่ี วกับกำรจัดทำโครงกำรวชิ ำชพี ด้วยกระบวนกำรวจิ ัย

หัวขอ้ เร่ือง
1. ความหมายของโครงการวชิ าชีพ
2. ประเภทของโครงการวิชาชพี
3. ความหมายของการวจิ ยั
4. กระบวนการและขัน้ ตอนของการวิจัย
5. ประเภทของการวิจัย

สำระสำคัญ
โครงการวิชาชีพ (Project) เป็นการจัดการเรยี นรวู้ ธิ ีหนงึ่ ที่ส่งเสรมิ ใหผ้ ู้เรียนนาความรจู้ าก

ช้ันเรียนมาบูรณาการนาไปสู่การเรียนรู้ด้วยการค้นคว้า ลงมือปฏิบัติจริงในลักษณะของการสารวจ
ค้นคว้า ทดลอง ประดิษฐค์ ิดค้น และรวบรวมข้อมลู นามาวเิ คราะห์ ทดสอบเพื่อแก้ปัญหา ค้นหาคาตอบ
เป็นกระบวนการค้นพบนาไปสกู่ ารเรียนรู้ เกิดทกั ษะการทางานกบั ผ้อู ื่น ทักษะการจดั การ

การวิจัย หมายถึง กระบวนการเสาะแสวงหาความรู้เพื่อตอบคาถาม หรือ ปัญหาที่มีอยู่
อย่างเป็นระบบ และมีวัตถุประสงค์ท่ีชัดเจน โดยมการกาหนดคาถามวิจัย ซ่ึงอาจได้มาจากการศึกษา
เอกสารและ/หรือประสบการณ์ตรง มีการวางแผนการวิจัย หรือเขียนโครงการวิจัย สร้างเครื่องมือเพื่อ
รวบรวมข้อมลู ในการวิจยั วิเคราะห์ข้อมูล และเขียนรายงานการวจิ ยั

จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม
1. บอกความหมายของโครงการวิชาชีพไดถ้ ูกต้อง
2. บอกประเภทของโครงการวชิ าชพี ไดถ้ กู ต้อง
3. อธบิ ายความแตกต่างของโครงการแต่ละประเภทได้ถูกต้อง
4. บอกความหมายของการวจิ ัยได้ถกู ต้อง
5. อธบิ ายกระบวนการและขั้นตอนของการวจิ ัยได้ถูกต้อง
6. อธบิ ายประเภทของการวจิ ยั ได้ถูกตอ้ ง

แบบฝกึ ทักษะการทาโครงการสาหรับการจดั การเรียนการสอนวิชาโครงการ 1 รหสั วชิ า 3101-8502

1 แนวคดิ เก่ียวกบั การจดั ทาโครงการวิชาชีพดว้ ยกระบวนการวจิ ยั 3

แบบทดสอบก่อนเรียนชดุ ท่ี 1
แนวคิดเกีย่ วกับกำรจดั ทำโครงกำรวิชำชีพด้วยกระบวนกำรวิจยั
คำช้แี จง
1. แบบทดสอบเรื่องแนวคิดเกี่ยวกับการจัดทาโครงการวิชาชีพด้วยกระบวนการวิจัยเป็น
แบบทดสอบปรนยั ชนดิ เลือกตอบ 4 ตวั เลอื ก จานวน 10 ขอ้ ข้อละ 1 คะแนน 10นาที
2. แต่ละข้อมีคาตอบที่ถูกท่ีสุดเพียงคาตอบเดียว แล้วกาเครื่องหมายกากบาท (X) ลงในช่อง
 ในกระดาษคาตอบ

1. ขอ้ ใดกล่าวถึงความหมายของโครงการวิชาชพี ได้ถูกต้องที่สดุ
ก. โครงการสาหรบั ฝกึ ทกั ษะวชิ าชีพของนกั ศกึ ษา
ข. แผนงานท่ีประกอบด้วยกิจกรรมยอ่ ยโดยนาความรมู้ าลงมีปฏบิ ตั จิ ริง
ค. แผนงานทกี่ าหนดให้นกั ศึกษาทาในการเรียนการสอน
ง. โครงการท่รี ว่ มกับผเู้ กยี่ วข้องจัดทาผลงานจนแลว้ เสร็จ

2. การแบ่งประเภทของโครงการวิชาชีพสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแบ่ง
ไดเ้ ปน็ 4 ประเภท ประกอบดว้ ย
ก. ประเภททดลองประเภทสารวจประเภทสิ่งประดษิ ฐ์ประเภททฤษฎี
ข. ประเภททดลอง ประเภทวจิ ัย ประเภทสิง่ ประดิษฐป์ ระเภททฤษฎี
ค. ประเภทสิ่งประดษิ ฐ์ประเภททดลองประเภททฤษฎี ประเภทค้นควา้
ง. ประเภทวจิ ยั ประเภทสารวจ ประเภทนวตั กรรม ประเภทค้นคว้า

3. นักศึกษานาสปริงลานสตาร์ทของเคร่ืองยนต์เล็กมาสร้างเป็นชุดอุปกรณ์ป้องกันไม่ให้หญ้าท่ีตัด
มาพันใบมีดของเครื่องตัดหญ้าและศึกษาประสิทธิภาพการทางานของเคร่ืองดังกล่าว การ
กระทาของนกั ศกึ ษาจดั เป็นโครงการประเภทใด
ก. โครงการประเภทสารวจ
ข. โครงการประเภททดลอง
ค. โครงการประเภทสิ่งประดิษฐ์
ง. โครงการประเภททฤษฎี

4. นักศึกษาทาโครงการวิชาชีพ เรื่อง “พฤติกรรมการทารังของนกปากห่างบริเวณทุ่งลาลูก
กา จังหวดั ปทุมธานี” โครงการเรอ่ื งนี้จดั เปน็ โครงการประเภทใด
ก. โครงการประเภทสารวจ
ข. โครงการประเภททดลอง
ค. โครงการประเภทสง่ิ ประดิษฐ์
ง. โครงการประเภททฤษฎี

แบบฝึกทกั ษะการทาโครงการสาหรบั การจดั การเรยี นการสอนวิชาโครงการ 1 รหสั วิชา 3101-8502

1 แนวคดิ เกยี่ วกบั การจดั ทาโครงการวชิ าชพี ด้วยกระบวนการวิจยั 4

5. ขอ้ ใดคือความหมายของการวิจัย
ก. กระบวนการนาข้อมลู มาวิเคราะหข์ อ้ มูลอย่างเป็นระบบตามหลกั วิชาการ
ข. กระบวนการคน้ คว้าหาคาตอบจากการทาสง่ิ ประดิษฐต์ ามหลักวชิ าการ
ค. กระบวนการสืบคน้ ขอ้ มูลตามหลักวิทยาศาสตร์
ง. กระบวนการศึกษาคน้ คว้าขอ้ มูลเพื่อหาคาตอบอย่างเป็นระบบตามหลักวชิ าการ

6. ในขน้ั ตอนการวจิ ยั “การสารวจเอกสาร” จะดาเนินการเม่อื ใด
ก. เมอ่ื เกิดปัญหาในการวจิ ัย
ข. เมือ่ ไดห้ ัวขอ้ วจิ ัย
ค. เมอ่ื ต้องการรวบรวมข้อมูล
ง. เมื่อตอ้ งการวเิ คราะหข์ อ้ มูล

7. สมมติฐานของการวิจัย หมายถึงขอ้ ใด
ก. การคาดหมายคาตอบล่วงหนา้ ของการวิจัย
ข. การกาหนดผลการวจิ ยั ไว้ล่วงหนา้
ค. การทดสอบผลการวจิ ัย
ง. การนาผลการวจิ ัยไปใชป้ ระโยชน์

8. การวิจัยทเ่ี นน้ การศกึ ษารวบรวมขอ้ มลู ต่าง ๆ ที่เกดิ ขึน้ ในปจั จุบนั เปน็ การวจิ ยั แบบใด
ก. การวิจัยเชิงทดลอง
ข. การวจิ ัยส่งิ ประดษิ ฐ์
ค. การวจิ ัยเชิงพฒั นา
ง. การวิจยั เชิงสารวจ

9. การวิจัยที่ผู้วิจัยมุ่งสร้างสถานการณ์แล้วศึกษาผลที่ตามมา ซึ่งสามารถกาหนดค่าของตัวแปร
อสิ ระได้ตามตอ้ งการเป็นการวิจัยแบบใด
ก. การวจิ ยั เชงิ ทดลอง
ข. การวจิ ยั ส่งิ ประดษิ ฐ์
ค. การวจิ ัยเชงิ พฒั นา
ง. การวจิ ัยเชิงสารวจ

10. การวิจัยที่มุ่งสร้างองคค์ วามรู้ ผลิตภณั ฑ์ หรือ เทคโนโลยใี หม่ ๆ
ก. การวิจยั เชิงทดลอง
ข. การวจิ ัยสิ่งประดษิ ฐ์
ค. การวิจัยเชิงพัฒนา
ง. การวิจยั เชงิ สารวจ

แบบฝึกทักษะการทาโครงการสาหรบั การจดั การเรยี นการสอนวิชาโครงการ 1 รหสั วชิ า 3101-8502

1 แนวคดิ เกีย่ วกับการจดั ทาโครงการวชิ าชพี ด้วยกระบวนการวจิ ยั 5

ใบเน้อื หำ
ชุดที่ 1เรอื่ ง แนวคิดเกยี่ วกับกำรจัดทำโครงกำรวชิ ำชพี ด้วยกระบวนกำรวจิ ัย

1. ควำมหมำยของโครงกำรวิชำชีพ
โครงการวิชาชีพ( Project) หมายถึง แผนงานที่จัดทาขึ้นอย่างเป็นระบบ ประกอบด้วย

กิจกรรมย่อยๆ หลายกิจกรรม ท่ีต้องใช้ทรัพยากรในการดาเนินงานโดยคาดหวังผลงานที่คุ้มค่า มี
ประโยชน์ แสดงถึงความสามารถทางความคิดริเริ่ม และสร้างสรรค์ในศาสตร์ของตน มีขั้นตอนในการ
ดาเนินงาน หรือจุดมุ่งหมายในการดาเนินงานอย่างชัดเจน โดยการนาความรู้จากชั้นเรียนมาบูรณาการ
และลงมือปฏิบัติจริงเพ่ือจัดทาผลงานในลักษณะของการสารวจ ค้นคว้า ทดลอง ประดิษฐ์คิดค้น และ
รวบรวมข้อมูลนามาวิเคราะห์ ทดสอบเพ่ือแก้ปัญหา ค้นหาคาตอบ เพ่ือนาไปใช้ประโยชน์ต่อไป โดยมี
หลกั สาคัญ คือ

 เป็นงานที่เปิดโอกาสให้สมาชิกในทีมงานทุกคน ได้ร่วมกันศึกษาค้นคว้า และลงมือ
ปฏิบัติด้วยตนเอง โดยอาศัยความรู้ ความสามารถที่ได้ศึกษามาเป็นองค์ประกอบในการดาเนินงาน
ภายในระยะเวลาท่ีกาหนด

 งานทต่ี ้องใช้ความสามารถ (Competence) และภูมปิ ัญญา (Knowledge/Wisdom)
รวมถึงทักษะ (Skills) จากหลายๆ คน มารวมกัน เพื่อให้เกิดการพัฒนาหรือแก้ไขปัญหาท่ีเกิดขึ้น
รวมถึงสถานการณ์ทไี่ มไ่ ด้คาดคิดไว้ก่อน

ลักษณะของโครงกำรวิชำชีพ

1. เปน็ กิจกรรมทเี่ กย่ี วกับการนาองค์ความร้ใู นสาขาวชิ า
และนาเทคโนโลยีมาจดั ทาผลงานเพื่อใช้ประโยชน์

2. เป็นกิจกรรมทมี่ กี ารใช้วธิ ีการทางวทิ ยาศาสตร์ เพอ่ื ใช้ศึกษา
ค้นควา้ ตอบปัญหาท่ีสงสัย

3. ผูเ้ รียนเป็นผูร้ ิเร่ิม และเลอื กเร่อื งที่ศกึ ษาด้วยตนเอง ตาม
ความสนใจ และตามระดับความร้คู วามสามารถของผูเ้ รยี น

4. ผู้เรียนเปน็ ผู้วางแผนในการศึกษาคน้ คว้า ดาเนนิ การปฏบิ ัติ
ทดลองเก็บรวบรวมหลักฐาน ประดษิ ฐค์ ดิ ค้น แปลผล
สรปุ ผล และเสนอผลการศกึ ษาค้นควา้ ดว้ ยตนเอง โดยมี
ครูอาจารย์หรือผู้เช่ยี วชาญเป็นผใู้ หค้ าปรึกษา

แบบฝึกทักษะการทาโครงการสาหรับการจดั การเรียนการสอนวิชาโครงการ 1 รหัสวิชา 3101-8502

1 แนวคิดเกี่ยวกบั การจดั ทาโครงการวิชาชีพดว้ ยกระบวนการวจิ ยั 6

2. ประเภทของโครงกำรวชิ ำชีพ
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีได้แบ่งโครงการวิชาชีพ ออกเป็น

4 ประเภท ไดแ้ ก่
2.1 โครงการประเภททดลอง
2.2 โครงการประเภทสารวจ
2.3 โครงการประเภทสงิ่ ประดิษฐ์
2.4 โครงการประเภททฤษฎี

2.1 โครงกำรประเภททดลอง กาหนดปญั หา
โครงการประเภททดลองเป็นโครงการท่ีมีกำร ตั้งสมมตฐิ าน

ออกแบบกำรทดลองเพื่อศึกษาผลของตัวแปรต้นหรือ ออกแบบการทดลอง
ตัวแปรอิสระที่มีต่อแปรตาม และมีการควบคุมตัวแปร
อื่นๆ ท่ีไม่ต้องการศึกษาที่อาจจะส่งผลให้ผลการศึกษา ดาเนินการทดลอง
คลาดเคลื่อน ขั้นตอนการศึกษาโครงการประเภทน้ี แปลผลและสรุปผล
จะต้องมีการกาหนดปัญหา ต้ังสมมติฐาน ออกแบบ
การทดลอง ดาเนินการทดลองเพ่ือหาคาตอบของ ภาพที่ 1-1 ข้ันตอนการทาโครงการ
ปัญหา หรือตรวจสอบสมมติฐานท่ีตั้งไว้แปลผลและ ประเภททดลอง
สรุปผล ในบางครั้งจาเป็นต้องทาการทดลองเพ่ือศึกษา
ความเป็นไปได้เบื้องต้นเสียก่อน เพ่ือให้ได้ข้อมูลบาง
ป ระก ารม าใช้ป ระกอ บ การตัน สิน ใจ ก าห น ด
รายละเอียดต่าง ๆ ของการศึกษาค้นคว้าจริงต่อไป
การทาโครงการประเภททดลองสรุปเป็นข้ันตอนดัง
แผนผังในภาพที่ 1-1

แบบฝกึ ทกั ษะการทาโครงการสาหรบั การจดั การเรียนการสอนวิชาโครงการ 1 รหัสวิชา 3101-8502

1 แนวคดิ เก่ียวกบั การจดั ทาโครงการวิชาชพี ด้วยกระบวนการวจิ ยั 7

2.2 โครงกำรประเภทสำรวจ
โครงการประเภทน้ีเป็นการศึกษารวบรวมข้อมูลจากธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม หรือ

ปรากฏการณ์ต่างๆที่เกิดขึ้นจากการกระทาของผู้เกี่ยวข้อง เพื่อศึกษาหาความรู้โดยใช้วิธีสารวจ และ
รวบรวมข้อมูลที่ได้มาจัดกระทาให้เป็นระบบระเบียบ และส่ือความหมายนาเสนอในรูปแบบต่างๆ เช่น
ตาราง กราฟ แผนภมู ิ และคาอธบิ าย

ภาพท่ี 1-2 การสารวจเพ่อื เก็บรวบรวมข้อมลู จากธรรมชาติ

โครงการประเภทสารวจจะกระทาในลกั ษณะใดลกั ษณะหน่งึ ต่อไปน้ี
1. การเก็บรวบรวมข้อมลู ในภาคสนามเสรจ็ สิน้ สมบรู ณ์ โดยไมต่ ้องนาวัสดุตัวอยา่ งมา

วิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการตัวอย่างโครงการประเภทน้ี เช่น การสารวจชนิดและจานวนของนกที่พบ
ภายในวิทยาลัยเทคนิคสุราษฎร์ธานี การสารวจพืชสมุนไพรที่พบในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาท่าเพชร
การสารวจชนดิ ของหอยทพี่ บบริเวณปากแม่นา้ ตาปี

2. การเก็บรวบรวมข้อมูลภาคสนามไม่เสร็จส้ินสมบูรณ์ ต้องนาตัวอย่างที่เก็บได้มา
วิเคราะห์ต่อในห้องปฏิบัติการ ตัวอย่างโครงการประเภทนี้ เช่น การสารวจหมู่เลือดของนักศึกษาใน
วทิ ยาลยั เทคนิคสรุ าษฎร์ธานี การสารวจคณุ ภาพน้า เช่น ปรมิ าณสารในแม่นา้ คา่ BOD และปริมาณของ
แบคทเี รียในน้า เปน็ ตน้

3. การจาลองธรรมชาติข้ึนมาในห้องปฏิบัติการ เพื่อสังเกตและศึกษารวบรวมข้อมูล
ตา่ งๆแทนการออกไปศกึ ษาสารวจในท้องถ่ินธรรมชาติ ซึ่งจะเป็นการส้นิ เปลืองงบประมาณและเสียเวลา
มาก นอกจากนั้นยังไม่สะดวกในการปฏิบัติ จึงจาลองธรรมชาติข้ึนในห้องปฏิบัติการ แล้วสังเกตและ
ศึกษารวบรวมข้อมูลต่าง ๆ ในธรรมชาติจาลองนั้น เช่นการศึกษาวงจรชีวิตของไหมท่ีเลี้ยงใน
หอ้ งปฏบิ ัติการ โครงการประเภทสารวจรวบรวมข้อมูลน้ี แม้บางคร้ังจะมีการศึกษาวิเคราะห์หรือทดลอง
ในห้องปฏิบัตกิ ารคล้ายๆ กับโครงการประเภทการทดลองก็ตาม แต่จุดสาคัญท่ีแตกต่างกนั คือโครงการ
ประเภทรวบรวมข้อมูลไม่มีการจัดหรือกาหนดตัวแปรต้นท่ีต้องการศึกษาเหมือนโครงการประเภทการ
ทดลอง

แบบฝึกทักษะการทาโครงการสาหรับการจดั การเรียนการสอนวิชาโครงการ 1 รหัสวชิ า 3101-8502

1 แนวคดิ เกย่ี วกับการจัดทาโครงการวิชาชพี ด้วยกระบวนการวิจยั 8

2.3 โครงกำรประเภทสิง่ ประดิษฐ์
โครงการประเภทน้ีจะต้องมีการกาหนดตัวแปรท่ีต้องการศึกษา คล้ายกับการทา โครงการ

ประเภททดลอง แต่ผลที่ได้จากการทาโครงการประเภทท ดลองส่วนใหญ่จะมีแต่เฉพาะข้อมูล
ส่วนโครงการประเภทส่ิงประดิษฐ์ จะมีทัง้ ข้อมลู ท่ไี ด้จากการทดลองและชิน้ งานส่ิงประดิษฐ์

(ก) เครื่องถอดวาลว์ รถยนต์ (ข) เครื่องผา่ จาวตาล
ภาพที่ 1-3 ตวั อยา่ งโครงการประเภทส่ิงประดิษฐ์

โครงการประเภทสิง่ ประดิษฐส์ ว่ นใหญ่จะกาหนดตวั แปรท่ีจะศึกษา ดังน้ี
ตวั แปรต้น มกั จะกาหนดจากเครื่องหรือส่งิ ประดิษฐ์
ตวั แปรตาม มักจะศึกษาเกยี่ วกับประสิทธภิ าพหรอื คณุ ภาพของสง่ิ ประดิษฐ์
ตัวแปรควบคุม จะควบคุมในส่ิงท่ีจะทาให้ผลการวัดตัวแปรคลาดเคล่ือน จึงต้องมีการ

ควบคุมสงิ่ นั้นจะควบคมุ อะไรบ้างนั้นข้นึ อยู่กับชนดิ ของสิ่งประดิษฐ์
ตัวอย่าง โครงการประเภทส่ิงประดิษฐ์ เช่น เคร่ืองผ่าจาวตาล การทาโครงการเรื่องนี้ ผู้จัดทา

ได้กาหนดตวั แปร ดังนี้
ตัวแปรต้นได้แก่ เครอ่ื งผ่าจาวตาล
ตวั แปรตาม ได้แก่ ประสทิ ธภิ าพของเครอ่ื ง และความพึงพอใจของผใู้ ช้เคร่อื ง
ตวั แปรควบคุมไดแ้ ก่ ขนาดของเมล็ดลกู ตาล สภาพของเมล็ดลูกตาล เปน็ ตน้

2.4 โครงกำรประเภททฤษฎี
โครงการประเภทนี้เป็นโครงการท่ีอธิบายทฤษฎีเก่าในแนวใหม่ หรือแสดงทฤษฎีใหม่ เพ่ือล้ม

ลา้ งทฤษฎีเก่า ผู้ทที่ าโครงการประเภทนตี้ ้องมคี วามรู้เรอ่ื งนั้นๆ อย่างลึกซง้ึ ส่วนใหญ่เป็นโครงการทาง
คณิตศาสตร์บริสุทธิ์หรอื ดาราศาสตร์ โดยอาจเสนอในรูปของการอธิบายสตู ร หรอื สมการก็ได้ แต่จะตอ้ ง
มีข้อมูลหรือทฤษฎีอ่ืนมาสนับสนุนอ้างอิง ตัวอย่างโครงการประเภทนี้ เช่น โครงการเรื่อง “กาเนิดของ
ทวีปและมหาสมุทร” เป็นการสร้างแบบจาลองทางทฤษฎีอธิบายการเกิดทวีปและมหาสมุทรว่าเกิดข้ึน

แบบฝึกทักษะการทาโครงการสาหรบั การจดั การเรียนการสอนวิชาโครงการ 1 รหสั วิชา 3101-8502

1 แนวคิดเก่ยี วกับการจดั ทาโครงการวชิ าชพี ด้วยกระบวนการวิจยั 9

ได้อย่างไร โดยอาศัยหลักฐานทางประวัติศาสตร์และทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์มาอ้างอิง ซึ่งเป็นแนวคิดท่ี
แตกต่างไปจากแนวคดิ เดมิ ท่มี ีผ้เู สนอไว้ก่อนแล้ว เป็นต้น

สาหรับโครงการในสถานศึกษาการจัดทาโครงการของผูเรียน ส่วนใหญ่จะจัดทาโครงการ
ประเภทสง่ิ ประดษิ ฐ์

โครงกำรประเภทส่ิงประดษิ ฐ์/ผลผลิต ซึ่งมีรำยละเอียด
ดงั น้ี

1.1 ลักษณะของโครงการจะตองเปนการทาสิ่ง
ประดิษฐที่เกิดจากการบูรณาการความรูประสบการณ
แ ล ะ ทั ก ษ ะ ที่ เกิ ด จ า ก ก า ร ป ฏิ บั ติ ง า น ใน ส า ข า ง า น /
สาขาวิชา

1.2 ลักษณะของโครงการจะตองเปนงานท่ีสราง
สรรค และพัฒนาความรูใหเกิดประโยชนในการนาไป
ประกอบอาชพี ในสาขางาน/สาขาวิชา

1.3 ลักษณะของผลงานจะตองเกิดจากการ
ออกแบบขึ้นใหม โดยคานึงถึงรูปแบบความเหมาะสม
ความสวยงาม และประโยชนในการใชงานไดจริง

แบบฝึกทกั ษะการทาโครงการสาหรับการจดั การเรยี นการสอนวิชาโครงการ 1 รหัสวิชา 3101-8502

1 แนวคดิ เกีย่ วกับการจัดทาโครงการวิชาชพี ดว้ ยกระบวนการวจิ ยั 10

3. ควำมหมำยของกำรวจิ ัย

การวิจยั (Research)หมายถึง กระบวนการเสาะแสวงหาความรู้เพื่อตอบคาถาม หรือ ปัญหาท่ี
มีอยู่อย่างเป็นระบบ และมีวัตถุประสงค์ที่ชัดเจน โดยมีการกาหนดคาถามวิจัย ซึ่งอาจได้มาจาก
การศึกษาเอกสารและ/หรือประสบการณ์ตรง มีการวางแผนการวิจัย หรือเขียนโครงการวิจัย สร้าง
เครอ่ื งมอื เพ่ือ รวบรวมข้อมูลในการวจิ ัย รวบรวมขอ้ มูล วิเคราะห์ขอ้ มูล และเขยี นรายงานการวจิ ยั

Re = ซำ้

Search = คน้

เป็นกำรศึกษำค้นคว้ำหำข้อมลู
อยำ่ งละเอียดถี่ถ้วน นำ่ เชื่อถือ

ตำมหลักวิชำกำร

4. กระบวนกำรและข้นั ตอนกำรวิจัย

กระบวนการและขั้นตอนของการวิจัย (Research model) หมายถึง วิธีการและลาดับข้ันตอน
ของการปฏิบัติงานวิจัย ว่าจะทาอะไรก่อนหลังอย่างไร (อารง สุทธาศาสน์ 2527: 26) ในการทาวิจัยน้ัน
สามารถแบง่ ขั้นตอนของการวิจัย เป็นขน้ั ตอนดังน้ี

1. เลือกหัวข้อวิจัย (Selecting a topic) เป็นขั้นแรกของการวิจัย ที่นักวิจัยต้องการจะรู้ว่า
คาตอบท่ีต้องการทราบจากการวิจัยนั้นคืออะไร การเลือกหัวข้อการวิจัยของนักวิจัยนั้นอาจเป็นเพราะ
ความสนใจของนักวิจัย หรือได้รับการสนับสนุนเงินทุนจากรัฐบาลหรือเอกชน ที่ต้องการหาคาตอบใน
เรื่องใดเรื่องหนึ่ง หรืออาจเป็นเพราะต้องการเข้าใจปัญหาทางสังคมท่ีเกิดข้ึน และต้องการแก้ไขปัญหา
ทางสังคมท่ีเกดิ ข้ึน

2 .การสารวจเอกสาร (Literature survey) เมื่อนักวิจัยได้หัวข้อวิจัยแล้ว นักวิจัยจะทาการ
สารวจเอกสารและวรรณกรรม ท่ีเกี่ยวข้องกับหัวข้อทจ่ี ะทาการวจิ ัยว่า มีใครทาวิจัยไว้แล้วบ้าง มีการใช้
ตัวแปรใดบ้าง ใช้วิธีการวิจัยแบบใด และมีผลการวิจัยเป็นอย่างไร รวมถึงการค้นหาแนวคิดและทฤษฎี
ต่าง ๆ เพอ่ื นามาใชส้ นับสนนุ งานวจิ ยั ทจ่ี ะทา

3. กาหนดปัญหาการวิจัย (Defining the problem) การกาหนดปัญหาการวิจัยเป็นการสร้าง
คาถามในการวิจัย หรือระบุประเด็นท่ีนักวิจัยสงสัยและต้องการจะหาคาตอบ และเป็นการกาหนด
ทิศทางของการวิจัยว่าจะค้นหาคาตอบเกี่ยวกับอะไร การกาหนดปัญหาการวิจัยนั้นจะต้องมีความ
ชัดเจน และอยูใ่ นกรอบของหัวเรื่องทจ่ี ะทา

แบบฝกึ ทกั ษะการทาโครงการสาหรับการจดั การเรียนการสอนวิชาโครงการ 1 รหสั วชิ า 3101-8502

1 แนวคิดเกี่ยวกบั การจดั ทาโครงการวิชาชีพด้วยกระบวนการวจิ ยั 11

4. สร้างสมมุติฐานการวิจัย (Formulating a hypothesis) สมมุติฐานการวิจัย หมายถึง
คาตอบล่วงหน้าของผลการวิจัยว่า ผลการวิจัยจะได้คาตอบอะไร การสร้างคาตอบล่วงหน้านั้น มิได้
หมายความว่านักวิจัยจะคาดคะเนคาตอบแบบลอย ๆ แต่นักวิจัยจะต้องใช้ความรู้ทางด้านทฤษฎีและ
ประสบการณ์ มาเป็นตัวกาหนดคาตอบท่ีสร้างขึ้น แล้วหาข้อมูลมายืนยันคาตอบท่ีสร้างขึ้นล่วงหน้า

5. การออกแบบการวิจัย (Research design) เป็นขั้นตอนในการวางแผนการเก็บรวบรวม
ข้อมูลวิเคราะห์ข้อมูล และแปรผลข้อมูล ในข้ันนี้นักวิจัยจะต้องเลือกวิธีการเก็บข้อมูลว่าจะใช้วิธีการใด
และสร้างเคร่อื งมือท่ีใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมลู ตามวธิ ีการทกี่ าหนด ตลอดจนการเลือกกลมุ่ ประชากรท่ี
จะใชท้ าการวิจัย

6. การรวบรวมข้อมูล (Collect the data) การรวบรวมข้อมูลน้ีนักวิจัยจะต้องมีการวางแผน
มาแล้วว่าจะเก็บข้อมูลด้วยวิธีการใด เช่น การสารวจ (Survey) ใช้ข้อมูลทุติยภูมิ (Secondary data)
ค้นคว้าจากเอกสาร (Documents) สังเกต (Observation) การทดลอง (Experiment) การทดสอบ
(Tests)

7. วิเคราะห์ข้อมูล (Analyzing the data) เป็นข้ันท่ีนักวิจัยจะนาเอาข้อมูลดิบที่ได้จากการ
รวบรวมขอ้ มูล มาทาการแปรรปู ใหเ้ ปน็ ร้อยละหรือค่าเฉลี่ย และแสดงผลในรปู ตารางหรอื กราฟ เพ่ือใช้
สาหรับอธิบายผลการวิจัย ตอบปัญหาการวิจัย และทดสอบสมมติฐานที่กาหนดไว้ ถ้าเป็นการวิจัยเชิง
ปรมิ าณ การวิเคราะหข์ อ้ มูลทน่ี ักวิจัยส่วนใหญ่นยิ มใช้กนั มากก็คือ การใชค้ อมพิวเตอรใ์ นการวิเคราะห์

8. การแปลความหมาย และสรุปผลการวิจัย (Interpret and Conclusions) ขั้นน้ีถอื ได้ว่าเป็น
ข้ันสุดทา้ ยของการวิจัย นักวิจัยจะนาผลการวิเคราะห์ข้อมูลมาอธิบาย เพือ่ สนบั สนุนสมมตุ ิฐานทกี่ าหนด
ไว้ และสรปุ ผลการวิจัยจากขอ้ มูลทีไ่ ดแ้ ละเสนอแนะเพื่อใชส้ าหรับทาการวจิ ยั ต่อไป

5. ประเภทของกำรวิจยั
การวิจัยที่ใช้ในวงการศึกษามีอยู่หลายประเภท สาหรับการวิจัยท่ีเหมาะสมกับการเรียนการ

สอนในรายวิชาโครงการ ส่วนใหญ่จัดอยู่ใน 3 ประเภท คือ การวจิ ัยเชิงสารวจ การวิจัยเชงิ ทดลอง และ
การวจิ ยั และพัฒนา

5.1 กำรวิจยั เชิงสำรวจ (Survey Research)
การวิจัยเชิงสารวจ เป็นการวิจัยที่เน้นการศึกษารวบรวมข้อมูลต่าง ๆ ท่ีเกิดขึ้นในปัจจุบัน

การดาเนินการวิจัยไม่มีการสร้างสถานการณ์เพื่อศึกษาผลท่ีตามมา แต่เป็นการค้นหาข้อเท็จจริงหรือ
เหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นอยู่แล้ว นักวจิ ัยไมส่ ามารถกาหนดค่าของตัวแปรต้นได้ตามใจชอบ เช่น ผู้วิจัย
ต้องการสารวจความคิดเห็นของนักเรียน/นักศึกษาต่อการให้บริการทางด้านการเรียนการสอนของ
วทิ ยาลัยและต้องการศึกษาว่าเพศชายและเพศหญิงจะมคี วามคิดเหน็ ต่างกันหรือไม่ ในกรณีนีต้ ัวแปรต้น
คือ เพศ และค่าของตัวแปรต้นคือ ชาย และหญิง จะเห็นได้ว่าค่าของตัวแปรต้นเป็นสิ่งที่เป็นอยู่แล้ว

แบบฝึกทกั ษะการทาโครงการสาหรับการจดั การเรียนการสอนวิชาโครงการ 1 รหัสวิชา 3101-8502

1 แนวคดิ เก่ยี วกบั การจัดทาโครงการวชิ าชีพด้วยกระบวนการวิจยั 12

นักวิจัยไม่สามารถกาหนดได้เองว่าต้องการให้ค่าของตัวแปรเพศเป็นอย่างอ่ืนที่ไม่ใช่เพศชายหรือเพศ
หญงิ

กาหนดเนื้อหาทส่ี นใจ
จะศึกษาอย่างกวา้ ง ๆ

ตรวจเอกสาร กาหนดคาถามวิจัย ประสบการณ์ตรง

เขียนโครงการวจิ ัย
สร้างเครอื่ งมอื รวบรวมข้อมูล

รวบรวมข้อมูล
วิเคราะห์ข้อมูล
แปลความหมายผลการวิเคราะห์ข้อมลู

เขียนรายงานการวิจยั

เผยแพร่ผลการวจิ ัย

ภาพที่ 1-4 ขน้ั ตอนการวิจยั เชิงสารวจ

5.2 กำรวิจัยเชิงทดลอง
การวิจยั เชิงทดลองเป็นการวจิ ัยทม่ี ุ่งสรา้ งสถานการณแ์ ลว้ ศึกษาผลท่ีตามมา ผวู้ ิจยั สามารถ

กาหนดคา่ ของตวั แปรอิสระได้ตามต้องการ เป็นวิธีการวจิ ัยที่ใชศ้ ึกษาความสัมพันธร์ ะหว่างตวั แปรในเชิง
เหตุผล (Causal relationship) ซ่ึงเป็นที่นิยมใช้กันมากในงานวิจัยทางด้านวิทยาศาสตร์ หรือ
วิทยาศาสตร์ประยุกต์ เช่น ผู้วิจัยต้องการศึกษาว่าเคร่ืองล้างและอัดจาระบีตลับลูกปืนอนุรักษ์
ส่ิงแวดล้อมท่ีสร้างข้ึนเม่ือเปรียบเทียบกับการล้างแบบเดิม คือ การใช้น้ามันเบนซินและอัดด้วยมือแบบ
ไหนจะใช้เวลาในการดาเนินการน้อยกว่า จะเห็นได้ว่าในกรณีน้ีเครื่องล้างและอัดจาระบีตลับลูกปืน
อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและการล้างแบบเดิมโดยการใช้น้ามันเบนซินและอัดด้วยมือจะเป็นตัวแปรต้น ซ่ึงค่า
ของตัวแปรต้น คือ เครื่องล้างและอัดจาระบีตลับลูกปืนอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และ การล้างด้วยน้ามัน

แบบฝกึ ทกั ษะการทาโครงการสาหรบั การจดั การเรยี นการสอนวิชาโครงการ 1 รหสั วชิ า 3101-8502

1 แนวคิดเกยี่ วกบั การจดั ทาโครงการวิชาชีพด้วยกระบวนการวจิ ยั 13

เบนซนิ และอัดดว้ ยมือทนี่ ามาใช้ในการทดลองนั้น ผู้วจิ ยั สามารถกาหนดได้เองตามตอ้ งการ และหลังจาก
นั้นผวู้ จิ ยั จะศกึ ษาผลท่ตี ามมาซ่งึ จะเหน็ วา่ ข้นั ตอนโดยท่ัวไปจะเหมือนกบั การวิจัยเชิงสารวจ

5.3 กำรวิจยั และพัฒนำ
การวิจัยและพัฒนาเป็นการวิจัยที่มุ่งสร้างองค์ความรู้ ผลิตภัณฑ์ หรือ เทคโนโลยีใหม่ ๆ โดย
อาศัยวิธีการทางวิทยาศาสตร์และมีการพัฒนาปรับปรุงอย่าง โดยมีจุดเน้นในการนาผลลัพธ์ไปสู่ผู้ใช้
ดังน้ันจึงก่อให้เกิดกระบวนการร่วมมือระหว่างนักวิจัย และผู้ใช้ผลการวิจัย หรือกลุ่มเป้าหมาย ทั้งน้ี
ขั้นตอนของการวิจัยและพัฒนาแตกต่างจากขั้นตอนการวิจัยเชิงสารวจและการวิจัยเชิงทดลองในบาง
ประเด็น ซงึ่ ขั้นตอนของการวิจัยและพฒั นาปรากฏ ดงั ภาพที่ 1.8

วเิ คราะห์สภาพปญั หา และ/หรอื
ประเมินความต้องการของผใู้ ช้

ศกึ ษาเอกสารและงานวจิ ยั ที่เกยี่ วขอ้ ง

กาหนดผลิตภัณฑท์ ี่ต้องการพัฒนา
และวางแผนการดาเนินงาน

พฒั นาผลิตภัณฑ์

ทดลองใชเ้ พอื่ ประเมนิ

พจิ ารณาผลการทดลอง ปรับปรงุ
มีคุณภาพ

เขียนรายงานการวิจยั

เผยแพรผ่ ลการวจิ ัย
ภาพที่ 1-5 ขนั้ ตอนการวิจัยและพัฒนา

แบบฝกึ ทกั ษะการทาโครงการสาหรับการจดั การเรียนการสอนวิชาโครงการ 1 รหสั วชิ า 3101-8502

1 แนวคดิ เกี่ยวกับการจัดทาโครงการวิชาชพี ด้วยกระบวนการวิจยั 14

สาหรับรายละเอียดแตล่ ะข้ันตอน มีดงั นี้
ขั้นตอนท่ี 1 วิเคราะห์สภาพปัญหาและ/หรือประเมินความต้องการของผู้ใช้ ขั้นตอนน้ีเป็น
ข้ันตอนที่ผู้วิจัยวิเคราะห์สภาพปัญหาที่เกิดขึ้น เพ่ือหาแนวทางแกไ้ ข ปรับปรุง โดยการสร้างหรือพัฒนา
ผลิตภัณฑ์ หรือเทคโนโลยีใหม่ ๆ เพื่อนามาใช้ในการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น และมีการประเมินความ
ตอ้ งการของผ้ใู ช้
ขน้ั ตอนที่ 2 ศึกษาเอกสารและงานวิจยั ที่เกี่ยวข้อง ข้ันตอนน้ีผู้วิจัยศึกษาเอกสารและงานวิจัยท่ี
เก่ียวขอ้ ง เพื่อหาแนวทางท่ีจะพัฒนาผลติ ภัณฑท์ ต่ี ้องการ
ขน้ั ตอนท่ี 3 กาหนดผลิตภณั ฑ์ทีต่ อ้ งการพฒั นา ขนั้ ตอนน้ีผู้วิจยั จะกาหนดผลติ ภัณฑเ์ ปา้ หมายท่ี
ต้องการสรา้ งหรอื พัฒนา และวางแผนการดาเนนิ งาน
ข้ันตอนที่ 4 พัฒนาผลิตภัณฑ์ ข้ันตอนนี้ผู้วิจัยดาเนินการพัฒนาผลิตภัณฑ์ตามแผนงานที่
กาหนดไว้
ข้ันตอนที่ 5 ทดลองใช้เพื่อประเมิน ขั้นตอนน้ีเป็นขั้นตอนที่นาผลิตภัณฑ์ท่ีพัฒนาข้ึนมาไป
ทดลองใช้ เพ่ือประเมินความเหมาะสม หรอื จุดอ่อนท่ีจะต้องปรบั ปรุงต่อไป
ข้ันตอนที่ 6 ปรับปรุงผลิตภัณฑ์ ขั้นตอนนี้ผู้วิจัยนาข้อมูลจากข้ันที่ 5 มาปรับปรุงผลิตภัณฑ์ให้
เหมาะสมมากย่งิ ขนึ้
ขั้นตอนที่ 7 นามาใช้และประเมิน ขั้นตอนผู้วิจัยนามาใช้และประเมินประเด็นท่ีควรได้รับการ
ปรบั ปรุง (ถ้าม)ี ซงึ่ ถ้ายงั มปี ระเด็นทตี่ ้องได้รับการปรับปรุงผ้วู จิ ัยจะย้อนกลับไปขน้ั ท่ี 6 ใหม่
ขน้ั ตอนที่ 8 เขยี นรายงานการวจิ ัย
ข้นั ตอนท่ี 9 เผยแพร่ผลการวิจัย

สรปุ
กล่าวโดยสรุปในการดาเนินการวิจัยสามารถแบ่งกระบวนการวิจัยออกเป็น 3 ระยะ คือ การ
เสนอเคา้ โครงการวิจัย การดาเนินการวิจัย และการรายงานผลการวิจยั
การเสนอโครงการวิจัย เป็นข้ันตอนการเสนอกรอบความคิดของการวิจัยและดาเนินการซึ่ง
ประกอบด้วยหัวข้อเก่ียวกับปัญหาการวิจัยและการกาหนดขอบเขตของปัญหา ทฤษฎีและงานวิจัยที่
เกี่ยวข้องกับการวิจัย กรอบความคิดของการวิจัยและสมมุติฐานการวิจัย วิธีและแบบแผนการวิจัย
ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง เคร่ืองมือการวิจัย การเก็บรวบรวมข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูลและสถิติท่ีใช้
ในการวิจัย รวมถึงแผนการดาเนินงาน และงบประมาณการวิจัยด้วยโดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อวางแผนการ
วจิ ัยใหไ้ ดค้ าตอบและมคี วามนา่ เชือ่ ถอื

แบบฝึกทักษะการทาโครงการสาหรบั การจดั การเรียนการสอนวิชาโครงการ 1 รหัสวชิ า 3101-8502

1 แนวคดิ เก่ียวกับการจัดทาโครงการวิชาชีพด้วยกระบวนการวจิ ยั 15

การดาเนินการวิจัย เป็นข้ันตอนการวิจัยภาคสนาม ประกอบด้วยกิจกรรมการสุ่มตัวอย่าง
สร้างเครื่องมือ เก็บข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลและแปลผลการวิจัยตามกิจกรรมและแผนการดาเนินงานท่ี
กาหนดไว้ เพอื่ ใหไ้ ด้ข้อมูลเพื่อนามาวเิ คราะห์และสรปุ ผลการวิจัย

การรายงานผลการวิจัย เป็นขั้นตอนการวิจัยภาคเอกสาร ประกอบด้วยกิจกรรมการ การ
สรุปผล และการเขียนรายงานการวิจัย โดยมีจุดมุ่งหมายเพ่ือรายงานผลการปฏิบัติการวิจัยและข้อ
คน้ พบที่ได้

แบบฝึกทักษะการทาโครงการสาหรบั การจดั การเรียนการสอนวิชาโครงการ 1 รหสั วชิ า 3101-8502

1 แนวคิดเกยี่ วกบั การจัดทาโครงการวชิ าชพี ด้วยกระบวนการวิจยั 16

แบบฝึกทักษะท่ี 1-1

คำสัง่
ใหน้ ักศึกษายกตัวอย่างชอ่ื ผลงานหรอื ภาพผลงานท่ีสอดคลอ้ งกับประเภทโครงการท่ีกาหนดให้มา

ประเภทละ 2 ผลงาน

ประเภทโครงกำร ตวั อย่ำงผลงำน

โครงการประเภททดลอง

โครงการประเภทสารวจ
โครงการประเภทส่ิงประดิษฐ์
โครงการประเภททฤษฎี

แบบฝกึ ทักษะการทาโครงการสาหรับการจดั การเรยี นการสอนวิชาโครงการ 1 รหัสวิชา 3101-8502

1 แนวคิดเก่ยี วกบั การจดั ทาโครงการวชิ าชีพด้วยกระบวนการวิจยั 17

แบบฝกึ ทกั ษะท่ี 1-2
คำสง่ั

ให้นกั ศกึ ษาคิดโครงการวิชาชีพทด่ี าเนนิ การตามกระบวนการวิจัยมา1 โครงการ และสรปุ
รายละเอียดในประเด็นท่ีกาหนดใหม้ าให้สมบูรณ์

1. ชอ่ื โครงการ............................................................................................................................................
2. แนวคิด/ที่มา/เหตุผลที่เลือกทาโครงการ
...................................................................................................................................................................
................................................................................................................................. ..................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................ ......
3. ประเภทของโครงการ
...................................................................................................................................................................
4. แบบร่างรายละเอยี ดโครงการ

แบบฝกึ ทกั ษะการทาโครงการสาหรับการจดั การเรียนการสอนวิชาโครงการ 1 รหัสวชิ า 3101-8502

1 แนวคิดเก่ียวกับการจดั ทาโครงการวชิ าชพี ดว้ ยกระบวนการวิจยั 18

แบบทดสอบหลังเรียนชุดท่ี 1
แนวคดิ เกีย่ วกบั กำรจดั ทำโครงกำรวิชำชพี ด้วยกระบวนกำรวิจยั
คำช้ีแจง
1. แบบทดสอบเรื่องแนวคิดเกี่ยวกับการจัดทาโครงการวิชาชีพด้วยกระบวนการวิจัยเป็น
แบบทดสอบปรนยั ชนิดเลอื กตอบ 4 ตัวเลือก จานวน 10 ขอ้ ขอ้ ละ 1 คะแนน 10นาที
2. แต่ละข้อมีคาตอบท่ีถูกที่สุดเพียงคาตอบเดียว แล้วกาเคร่ืองหมายกากบาท (X) ลงในช่อง
 ในกระดาษคาตอบ

1. ข้อใดคือความหมายของการวิจัย
ก. กระบวนการศกึ ษาค้นควา้ ข้อมูลเพื่อหาคาตอบอยา่ งเป็นระบบตามหลักวิชาการ
ข. กระบวนการนาข้อมูลมาวิเคราะหข์ ้อมลู อย่างเป็นระบบตามหลกั วชิ าการ
ค. กระบวนการค้นคว้าหาคาตอบจากการทาส่ิงประดิษฐต์ ามหลกั วิชาการ
ง. กระบวนการสบื คน้ ขอ้ มลู ตามหลกั วิทยาศาสตร์

2. การแบ่งประเภทของโครงการวิชาชีพสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแบ่ง
ไดเ้ ป็น 4 ประเภท ประกอบดว้ ย
ก. ประเภททดลองประเภทสารวจประเภทส่ิงประดษิ ฐป์ ระเภททฤษฎี
ข. ประเภททดลอง ประเภทวิจัย ประเภทสิ่งประดิษฐป์ ระเภททฤษฎี
ค. ประเภทส่งิ ประดษิ ฐ์ประเภททดลองประเภททฤษฎี ประเภทค้นควา้
ง. ประเภทวจิ ัย ประเภทสารวจ ประเภทนวตั กรรม ประเภทค้นควา้

3. นักศึกษานาสปริงลานสตาร์ทของเครื่องยนต์เล็กมาสร้างเป็นชุดอุปกรณ์ป้องกันไม่ให้หญ้าที่ตัด
มาพันใบมีดของเคร่ืองตัดหญ้าและศึกษาประสิทธิภาพการทางานของเครื่องดังกล่าว การ
กระทาของนกั ศกึ ษาจัดเปน็ โครงการประเภทใด
ก. โครงการประเภทสารวจ
ข. โครงการประเภททดลอง
ค. โครงการประเภทสงิ่ ประดษิ ฐ์
ง. โครงการประเภททฤษฎี

4. ขอ้ ใดกลา่ วถึงความหมายของโครงการวชิ าชพี ได้ถกู ต้องที่สดุ
ก. โครงการสาหรบั ฝึกทักษะวิชาชพี ของนักศึกษา
ข. แผนงานที่ประกอบดว้ ยกิจกรรมยอ่ ยโดยนาความรูม้ าลงมีปฏิบตั ิจรงิ
ค. แผนงานทกี่ าหนดใหน้ ักศึกษาทาในการเรยี นการสอน
ง. โครงการท่รี ่วมกับผเู้ ก่ยี วขอ้ งจัดทาผลงานจนแล้วเสรจ็

แบบฝกึ ทักษะการทาโครงการสาหรบั การจดั การเรียนการสอนวิชาโครงการ 1 รหัสวชิ า 3101-8502

1 แนวคดิ เกยี่ วกับการจดั ทาโครงการวิชาชีพด้วยกระบวนการวจิ ยั 19

5. ในขน้ั ตอนการวจิ ยั “การสารวจเอกสาร” จะดาเนินการเม่อื ใด
ก. เมื่อเกดิ ปัญหาในการวิจัย
ข. เมื่อตอ้ งการรวบรวมข้อมลู
ค. เมื่อต้องการวเิ คราะห์ขอ้ มลู
ง. เม่ือไดห้ วั ขอ้ วิจัย

6. สมมติฐานของการวิจัย หมายถึงข้อใด
ก. การคาดหมายคาตอบลว่ งหนา้ ของการวิจยั
ข. การกาหนดผลการวิจยั ไวล้ ว่ งหนา้
ค. การทดสอบผลการวจิ ยั
ง. การนาผลการวจิ ยั ไปใช้ประโยชน์

7. การวจิ ัยทเ่ี น้นการศึกษารวบรวมข้อมูลต่าง ๆ ทเ่ี กดิ ข้นึ ในปัจจบุ นั เปน็ การวจิ ยั แบบใด
ก. การวิจัยเชงิ ทดลอง
ข. การวิจัยสิ่งประดิษฐ์
ค. การวิจยั เชงิ พฒั นา
ง. การวจิ ยั เชิงสารวจ

8. การวิจัยท่ีผู้วิจัยมุ่งสร้างสถานการณ์แล้วศึกษาผลที่ตามมา ซ่ึงสามารถกาหนดค่าของตัวแปร
อสิ ระได้ตามต้องการเปน็ การวิจัยแบบใด
ก. การวิจยั เชิงทดลอง
ข. การวจิ ัยส่งิ ประดษิ ฐ์
ค. การวิจัยเชงิ พฒั นา
ง. การวจิ ยั เชงิ สารวจ

9. การวิจยั ทม่ี งุ่ สรา้ งองค์ความรู้ ผลติ ภัณฑ์ หรอื เทคโนโลยใี หม่ ๆ

ก. การวิจยั เชงิ ทดลอง
ข. การวจิ ัยเชงิ พัฒนา
ค. การวจิ ัยสิง่ ประดิษฐ์
ง. การวิจยั เชิงสารวจ

แบบฝึกทกั ษะการทาโครงการสาหรบั การจดั การเรยี นการสอนวิชาโครงการ 1 รหัสวชิ า 3101-8502

1 แนวคิดเกี่ยวกบั การจดั ทาโครงการวชิ าชีพดว้ ยกระบวนการวิจยั 20

10. นักศึกษาทาโครงการวิชาชีพ เรื่อง “พฤติกรรมการทารังของนกปากห่างบริเวณทุ่งลา
ลกู กา จังหวดั ปทุมธานี” โครงการเร่อื งนีจ้ ดั เป็นโครงการประเภทใด

ก. โครงการประเภทสารวจ
ข. โครงการประเภททดลอง
ค. โครงการประเภทส่งิ ประดษิ ฐ์
ง. โครงการประเภททฤษฎี

แบบฝึกทักษะการทาโครงการสาหรับการจดั การเรยี นการสอนวิชาโครงการ 1 รหสั วิชา 3101-8502

1 แนวคิดเก่ียวกบั การจัดทาโครงการวชิ าชีพด้วยกระบวนการวิจยั 21

บรรณำนกุ รม

ยพุ า วรี ะไวทยะ และปรยี า นพคณุ .สอนวิทยำศำสตร์แบบมอื อำชีพ.กรุงเทพมหานคร :
มลู นิธิสดศรีสฤษดว์ิ งศ์, 2544.
ลดั ดาวลั ย์ เพชรโรจน์ และอจั ฉรา ชานิประศาสน.์ ระเบียบวิธีกำรวจิ ัย.กรงุ เทพมหานคร : พมิ พ์
ดกี ารพิมพ์จากดั , 2547.
วรรณทิพา รอดแรงค้า.กำรสอนวทิ ยำศำสตรท์ เี่ ป็นทกั ษะกระบวนกำร. กรงุ เทพมหานคร : สถาบนั
พฒั นาคณุ ภาพวิชาการ, 2540.
วรรณทพิ า รอดแรงค้า และพิมพนั ธ์ เดชะคุปต.์ กำรพัฒนำกำรคิดของครดู ้วยกจิ กรรมทักษะ
กระบวนกำรทำงวทิ ยำศำสตร์. พิมพ์คร้งั ท่ี 2. กรุงเทพมหานคร: บรษิ ัทเดอะมาสเตอร์กรุ๊ป
แมนเนเจอร์จากัด, 2542.
วมิ ลศรี สวุ รรณรตั น์ และมาฆะ ทิพยศริ ิ.โครงงำนวิทยำศำสตร์. กรุงเทพมหานคร : สถาบนั พัฒนา
คุณภาพวชิ าการ, 2542.
นายศภุ ชยั สาราญ และคณะ. โครงงำนวทิ ยำศำสตรข์ ำตั้งนริ ภยั .สรุ าษฎร์ธานี : วทิ ยาลัยเทคนคิ
สุราษฎร์ธานี, 2551.
สมจิตร รัตนฤทยั .คมู่ อื กำรนิเทศเชิงปฏบิ ตั ิกำรกำรสอนโครงงำนวทิ ยำศำสตร์ตำมแนวคดิ

Constructivism. หนว่ ยศึกษานิเทศก์, กรมอาชวี ศึกษา, ม.ป.ป.
สุวิทย์ มลู คา และอรทัย มูลคา.20 วิธกี ำรจัดกำรเรียนรู้. พมิ พค์ รั้งที่ 3.กรุงเทพมหานคร :
หา้ งหุ้นส่วนจากดั ภาพพิมพ์, 2545.

แบบฝกึ ทักษะการทาโครงการสาหรบั การจดั การเรียนการสอนวิชาโครงการ 1 รหัสวิชา 3101-8502

1 แนวคดิ เกย่ี วกับการจดั ทาโครงการวชิ าชีพดว้ ยกระบวนการวิจยั 22

ภำคผนวก

แบบฝกึ ทกั ษะการทาโครงการสาหรบั การจดั การเรยี นการสอนวิชาโครงการ 1 รหสั วิชา 3101-8502

1 แนวคดิ เกี่ยวกบั การจดั ทาโครงการวิชาชีพด้วยกระบวนการวิจยั 23

แบบเฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียนและหลงั เรยี น

ก่อนเรยี น หลังเรียน

ขอ้ ท่ี คาตอบ ขอ้ ท่ี คาตอบ
1ข 1ก
2ก 2ก
3ค 3ค
4ก 4ข
5ง 5ง
6ข 6ก
7ก 7ง
8ง 8ก
9ก 9ข
10 ค 10 ก

แบบฝกึ ทักษะการทาโครงการสาหรับการจดั การเรยี นการสอนวิชาโครงการ 1 รหสั วิชา 3101-8502

1 แนวคิดเกี่ยวกบั การจัดทาโครงการวิชาชพี ด้วยกระบวนการวจิ ยั 24

แบบประเมนิ

คำช้ีแจง คะแนนเตม็ 10 คะแนน
เกณฑ์การให้คะแนนพิจารณาจาก
1. ทกุ คนในกลมุ่ มีส่วนรว่ มในการคิดหวั ข้อเร่ือง
2. มกี ารบันทึกข้อมลู ครบตามแบบฟอร์มที่กาหนด
3. ตัวอยา่ งผลงานที่คิดในกิจกรรมข้อ 1 ตรงกบั ประเภทของผลงาน
4. กลุม่ ได้คดิ โครงการวิชาชีพในกิจกรรมข้อ 2และกาหนดประเภทของโครงการได้ถูกต้อง
5. ส่งงานภายในเวลาทก่ี าหนด

กลุ่มที.่ ..........สมาชิกในกลุ่ม 1…………………………………………………2………………………………………………….

3…………………………….…………………..4………………………………………………….

คะแนน เกณฑ์การพจิ ารณา ผลการประเมนิ หมายเหตุ
9 - 10 มีครบสมบูรณ์ทัง้ 5 รายการ
7 - 8 มคี รบสมบรู ณ์ 4 รายการ
5 - 6 มคี รบสมบรู ณ์ 3 รายการ
3 - 4 มีครบสมบูรณ์ 2 รายการ
1 - 2 มีครบสมบูรณ์ 1 รายการ

0 ไม่จดั ทา ไม่มีงานส่ง

สรุป คะแนนทีไ่ ด.้ .........................คะแนน ลงชอ่ื ผู้ประเมนิ .............................................................

แบบฝกึ ทักษะการทาโครงการสาหรับการจดั การเรียนการสอนวิชาโครงการ 1 รหัสวิชา 3101-8502

1 แนวคดิ เกยี่ วกับการจัดทาโครงการวิชาชีพด้วยกระบวนการวิจยั 25

แบบสังเกตพฤตกิ รรมแตล่ ะแบบฝกึ
เกณฑ์การให้คะแนนพฤตกิ รรมคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ 12 คะแนน
ชอ่ื ......................................................................ห้อง......................กลุ่มท่.ี ................

รายการประเมิน เกณฑ์การให้คะแนน
1. ความมีมนุษย์สมั พันธ์ 3 = มีครบท้งั 3 รายการ
2 = มี 2 รายการ
ก. ให้ความร่วมมือในการทางาน 1 = มี 1 รายการ
ข. แสดงความคดิ เหน็ 0 = ไมม่ ีทุกรายการ
ค. ยอมรบั ฟงั ความคดิ เหน็ ของคนอ่ืน

2. ความรับผดิ ชอบ 3 = มีครบทัง้ 3 รายการ

ก. ทางานตามท่ีได้รับมอบหมาย 2 = มี 2 รายการ

ข. เก็บรกั ษาวัสดุ อุปกรณเ์ ปน็ ระเบยี บ 1 = มี 1 รายการ

ค. ทางานเสรจ็ ตามทกี่ าหนดและสง่ งานตรงเวลา 0 = ไม่มีทุกรายการ

3. ความสนใจใฝ่รู้ 3 = มคี รบทง้ั 3 รายการ
ก. มีความกระตือรือรน้ คลอ่ งแคล่วในการทา 2 = มี 2 รายการ
กจิ กรรม 1 = มี 1 รายการ
ข. สนใจศกึ ษาเนื้อหาใบความรู้ทแ่ี จกให้ 0 = ไมม่ ที กุ รายการ
ค. ซักถามขอ้ สงสยั ต่างๆ

4. ความคดิ สร้างสรรค์ 3 = มีครบทั้ง 3 รายการ
ก. อภปิ รายผลการทดลองอย่างสรา้ งสรรค์ 2 = มี 2 รายการ
ข. แสดงความคดิ เหน็ ที่เปน็ ประโยชน์ 1 = มี 1 รายการ
ค. มวี ธิ ีการในการแกป้ ัญหาท่ีเกิดข้ึนขณะทา 0 = ไม่มที ุกรายการ
กจิ กรรม

แบบฝึกทักษะการทาโครงการสาหรบั การจดั การเรยี นการสอนวิชาโครงการ 1 รหัสวิชา 3101-8502