นิทาน

หนอนผเี สือ้
ผ้ปู ระพันธ์ : ภทั รจารีย์ อัยศริ ิ
หนงั สอื ชุด ร้องเ เลน่ เตน้ อ่าน

หนังสือชุด “ร้อง เต้น เล่น อ่าน... สรรค์สร้างจินตนาการสู่ภาษา” ชุดที่ 1

เรื่อง หนอนผีเสื้อ

ผู้ประพันธ์ ภัทรจารีย์ อัยศิริ ผู้วาด ลำ�พู แสงลภ
ISBN 978-616-90110-9-5 พิมพ์ครั้งที่ 1 สิงหาดม 2553 จำ�นวนพิมพ์ 5,000 เล่มเพื่อใช้ในโครงการจัดทำ�หนังสือ
ประกอบดนตรีเพื่อการสอนภายในเด็กปฐมวัย ในการสนับสนุนของสำ�นักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
คณะทำ�งาน ภญตรพัชราภรณ์ ปัญญาวุฒิไกร ปรีตา ปัญญาจันทร์ ภัทรจารีย์ อัยติริ อรุณรี มงดลชาติ กรรณิการ์ บารมี
ตร.ภินวงด์ กู้ตลาด พีรสันติ จวบสมัย ที่ปรึกษาโดรงการ นพ.ยงยุทธ งรมย์ตานติ์ พญจันทร์เพ็ญ ชูประภารรรณ .ตร.อารี
สัณ วันชัย บุญประชา นิธิกาญจน์ รัตนสิทธิ์ ผู้ประสานงานโดรงการ ระวิวรรณ ศรีสยาม ศิริเพ็ญ สุวรรณกูฏเครีอข่าย
ผู้สนับสนุนโครงการ แผนงานสนับสนุนการพัฒนาเด็กปฐมวัย สำ�นักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ สสส มูลนิธิ
เครือช่ายครอบครัว F.M.105 คลื่นวิทยุเพื่อเด็กและครอบครัว สโมสรเห็ดหรรษา สถาบันเพื่อการเรียนรู้ขา อนันต์ประกฤติ
ศิลปกรรม พิศิษฐ์ ทองดา พิมพ์ที่ บริษัท เอ.พี. กราพิคดีไซน์และการพิมพ์ 0-2243-9040-4 จัดพิมพ์และเผยแพร่
มูสนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาการเรียนรู้ (มสวร) ในนาม.แผนงานสนับสนุนการพัฒนาเด็กปฐมวัย สสส. แขวงถนนนตรไชย
เขตตุสิต กรุงเทพฯ 10300 สันนิบาตสหกรณ์แห่งประเทศไทย อาคาร น.ม.ส.ชั้น 2 ห้อง 201 เลขที่ 13 ถนนพิชัย
โทรศัพท์ 0-2244-8293. 08-6337-0270 โทรสาร 0-2244
w.BBL4kid.orgwww.lrd.in.th E-mait:[email protected] สงวนสิชสิทธิ์

ภัทรจารีย์ อัยศิริ (น้านิต ผึ้งน้อย)
ผู้ประพันธ์
เกิด 9 กุมภาพันธ์ 2497 ในวัยเด็กได้รับการปลูกสมองและปลูกปัญญาที่โรงเรียนอนุบาลพิบูลย์เวศม์
* พ.ศ.2521 เป็นผู้ผลิตรายการสโมสรผึ้งน้อยรายการโทรทัศน์สำ�หรับเด็ก
* พ.ศ.2539-2540 ทำ�รายการลูกเจี้ยบนเสียงใส สำ�หรับเด็กปฐมวัย ออกอากาศทาง UTV
* พ.ศ.2548-2549 ทำ�รายการสถานีโทรทัศน์เห็ดหรรพา สำ�หรับเด็กปฐมวัย
ออกอากาศทาง ITVปัจจุบัน เป็นนักพัฒนาสื่อเพื่อการพัฒนาเด็กปฐมวัย

วงจรชีวิตของหนอน

การเจริญเติบโตของผีเสื้อแตกต่างจากบรรดาแมลงชนิดอื่นทั้งหลาย โดยปรากฏเป็นจตุวัฏจักร ดังนี้ คือ
1.ระยะไข่ (Egg Stage)
2.ระยะหนอนหรือบุ้ง (Caterpillar Stage หรือ Larva Stage)
3.ระยะดักแด้ (Pupa Stage หรือ Chrysalis Stage)
4. ระยะเจริญวัย (Adult Butterfly Stage หรือ Imago Stage)

ไข่ของผีเสื้อมีลักษณะของขนาด รูปร่าง สีสัน และลวดลายแตกต่างกันไป โดยขนาดของไข่นั้นจะเล็ก
มาก ดังนั้นจำ�เป็นต้องอาศัยกล้องจุลทรรศน์ในการศึกษาไข่ของผีเสื้อ เปลือกไข่ประกอบด้วยสารไคติน ที่เป็น
สารชนิดเดียวกับเปลือกลำ�ตัวของผีเสื้อและแมลงชนิดอื่นๆ และเมื่อมองผ่านกล้องจุลทรรศน์จะพบรูเปิด
เล็กๆ เรียกว่า ไมโครพายล์ (micropyle) เป็นรูที่ทำ�ให้น้ำ�เชื้อตัวผู้เข้าไปผสมกับไข่ของตัวเมียได้

ระยะที่คนเราเรียกว่า หนอนหรือตัวแก้ว มีหลากหลายสี
หลังจากตัวหนอนฟักออกจากไข่แล้ว ตัวหนอนมีลักษณะที่แตก
ต่างกัน อาหารอย่างแรกที่ตัวหนอนกินคือ เปลือกไข่ของตัว
เอง หลังจากนั้นตัวหนอนจึงเริ่มกินใบพืช โดยเริ่มที่ใบอ่อน
ก่อน ซึ่งลักษณะการกินของตัวหนอนจะเริ่มจากขอบใบเข้าหา
กลางใบ และจะมีการลอกคราบเพื่อขยายขนาด 4-5 ครั้ง โดย
ตลอดระยะเวลาที่เป็นตัวหนอนนี้ มีความเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้น

นอกจากขนาดที่ใหญ่ขึ้นแล้ว บางชนิดสีสันและรูปร่างก็
แตกต่างกันไปด้วย เช่น หนอนผีเสื้อหางติ่ง หนอนมะนาว ใน
ระยะแรกๆ สีสันก็เหมือนมูลนก แต่เมื่อตัวหนอนโตขึ้นสีสันจะ
เปลี่ยนไป เป็นสีเขียวมีลวดลายคล้ายตาที่ส่วนอกด้วย เป็นต้น
แต่ทั้งหมดมีสิ่งหนึ่งซึ่งทำ�ให้สามารถจำ�แนกว่าเป็นตัวหนอน
ผีเสื้อได้คือ ตัวหนอนมีขาจริง 3 คู่ที่ส่วนอก และขาเทียม 4-5
คู่ที่ส่วนท้อง ตัวหนอนทั่วไปมักหากินเดี่ยวๆ แต่ก็มีบางชนิด
ทีระยะแรกๆ หากินกันเป็นกลุ่ม ในระยะนี้ใช้เวลาทั้งสิ้น 15
วัน แมลงที่ลงทำ�ลายพืชผลทางการเกษตรก็จะเป็นวัยนี้เกือบ
ทั้งสิ้น



ต้วมตว้ ม เตยี้ มเตยี้ ม ออกมาจากไข่
เจ้าหนอนตวั ใหญ่ ลกู ใครกันหนอ
กระดบ๊ึ กระดึ๊บไป กระดึ๊บ กระดบึ๊ ไป

กระดึบ๊ กระด๊บึ ไป กระด๊ึบ กระด๊บึ ไป
กระดบึ๊ กระด๊บึ ไป บนใบไม้อ่อน

กดั กัด กนิ กิน อม่ิ แลว้ ก็นอน
แลว้ เจ้าหนอนกช็ ักใยหุ้มตัว

กระดึบ๊ กระด๊ึบ กระดบ๊ึ ด๊บึ ด๊ึบ
กระด๊บึ กระด๊ิบ กระดึ๊บ ดึ๊บ ด๊ึบ

ต้วมตว้ ม เตีย้ มเตี้ยม ออกมาจากไข่
เจา้ หนอนตวั ใหญ่ ลกู ใครกันหนอ

กระด๊บึ กระดบ๊ึ ไป กระดบ๊ึ กระดึ๊บไป กระด๊บิ
กระด๊บึ ไป บนใบไม้ออ่ น กนิ กิน อม่ิ แล้วก็นอน

แล้วเจ้านอนก็ชกั ใยหมุ้ ตัว

แขวนตวั ไว้กบั กง่ิ นอนนง่ิ นงิ่ นานนาน

วนั และคืนเวียนผ่าน หนอนนอนหลับสบาย

เจ้าเลยเป็นดักแด้ มีแตเ่ ยอ่ื ใยหุ้มหอ่

เจ้าเลยเป็นดักแด้ มีแตเ่ ยอ่ื ใยหุ้มหอ่



ตว้ มต้วม เตย้ี มเตย้ี ม ออกมาจากไข่
เจา้ หนอนตัวใหญ่ ลูกใครกันหนอ

กระด๊ึบ กระดบึ๊ ไป กระดบึ๊ กระด๊บึ ไป กระด๊บิ
กระดบึ๊ ไป บนใบไม้ออ่ น กัดกัด กินกิน อ่ิมแล้ว

ก็นอน แลว้ เจา้ หนอนก็ชกั ใยหุ้มตัว

กลายเป็นผีเสอื้ ตวั ใหญ่ บินไป บินไป บนิ มา
บินชมดอกไม้นานา ผเี ส้ือจา๋ เจา้ สวยจงั เลย

กลายเปน็ ผีเสอ้ื ตวั ใหญ่ บนิ ไป บินไป บนิ มา บิน
ชมดอกไมน้ านา ผเี สื้อจา๋ เจา้ สวยจังเลย

รอ้ ง เตน้ เลน่ อ่าน... สรรค์สรา้ งจนิ ตนาการสู่ภาษา

(ภญ.ตร.พัชราภรณ์ ปญั ญาวุฒิไกร - แผนงานสนับสนนุ การพฒั นาเดก็ ปฐมวยั สสส.)

เพลง และ นิทาน เปน็ ปัจจยั ทีส่ �ำ คญั ตอ่ กระบวนการเรยี นรขู้ องเดก็ ปฐมวยั ท�ำ ให้เซลล์สมองของเด็ก
สามารถเชือ่ มโยงตอ่ กันได้อย่างมปี ระสทิ ธิภาพ ซ่งึ จะช่วยสง่ เสรมิ จนิ ตนาการ กระบวนการคิด และการเรียนรู้ต่อไป
ชว่ ยเสรมิ สร้างพัฒนาการดา้ นตา่ งๆ อยา่ งสมดลุ

หนังสอื ชดุ ร้อง เต้น เลน่ อา่ น... สรรคส์ รา้ งจินตนาการส่ภู าษา เปน็ ตวั อยา่ งเคร่ืองมือเพือ่ การพัฒนาเดก็
ปฐมวัย เนันการผสมผสานระหวา่ งบทเพลงและดนตรที ผ่ี ่านการสร้างสรรคจ์ ังหวะท�ำ นองใหเ้ หมาะสมกบั เดก็ โดย
จดั สรรเพลงรอ้ งปากเปลา่ ท่ถี า่ ยทอดต่อกันมา เพลงคุ้นหูท่ใี ชร้ ้องเลน่ และมีทา่ เต้นหรือลีลาเคล่อื นไหวประกอบ
อยา่ งสนุกสนาน น�ำ มาตอ่ ยอดสรา้ งสรรค์ออกมาเปน็ ภาพประกอบเนอ้ื เพลงในรูปแบบของหนังสอื เปน็ การเช่อื ม
วงจรค�ำ เขา้ กบั สนุ ทรยี ภาพ เดก็ จะไดซ้ ึมชบั ความงามของดนตรีและศิลปะ พรอ้ มไปกบั การพฒั นาพื้นฐานทาง
ภาษาและการจดจำ�บรรยากาศท่ีงดงามนไ้ี ว้

นอกจากนี้ เด็กต้องใช้สมาธิในการฟงั คิดตาม และจินตนาการ เคล่อื นไหวรา่ งกาย ใชแ้ ขน ขา มือเท้า
เป็นการพฒั นากลา้ มเนอื้ มัดใหญ่ มัดเลกี การทรงตวั ควบคุมการเคลื่อนไหวให้สมั พนั ธ์กับเนอื้ รอ้ งและจงั หวะ
ดนตรีสมองเกือบทุกสว่ นทำ�งานพรอ้ มกนั เปน็ การกระต้นุ เซลล์ประสาทของเด็กใหด้ วามทรงจ�ำ ออกมาต่อยอดกนั
ภาพการเรียนรใู้ หม่ ท�ำ ให้เซลล์สมองของเด็กไดเ้ ชอื่ มโยงถึงกนั มากขึ้น ความสามารถในการคิดและการเรียนจึง
พฒั นาไปในทางที่ดขี น้ึ

แนวทางในการใช้หนงั สอื ชุด “รอ้ ง เตน้ เลน่ อ่าน.. สรรคส์ ร้างจนิ ตนาการส่ภู าษา” น้ี เพื่อวตั ถุประสงค์
ในการเสรมิ สรา้ งพฒั นาการและจดั ระบบประสบการณ์ให้กบั เดก็ ทำ�ใหเ้ ดก็ ได้มีโอกาสใชท้ ักษะทางปัญญาในการ
ฝกึ ทกั ษะการฟัง การจดจ�ำ การแก้ปญั หา การฝกึ วนิ ัย การพฒั นากระบวนการคดิ และจนิ ตนาการรวมท้งั ได้รจู้ ัก
ดนตรีซ่งึ เป็นภาษาธรรมชาติ และเป็นการปูพื้นฐานสอื่ สารและทกั ษะต่างๆ คณุ พอ่ คุณแม่ คณุ ครู ท�ำ ได้โดย

ร้อง เปดิ เทปวีซีดีเพลงฟังไปพร้อมกบั เด็ก แลว้ ชวนกนั รอ้ งเพลง ทำ�ซ้�ำ บ่อยๆ ใหเ้ ดก็ คนุ้ ชนิ และจดจ�ำ
เพลงได้ การรอ้ งเพลงเป็นการฝกึ ฝนวธิ กี ารเปล่งเสยี ง ชว่ ยพฒั นาการพูดและการออกเสยี งท่ี
ชัดเจน

เต้น สอนเดก็ เคลอื่ นไหวท�ำ ทา่ ประกอบพลง มงุ่ ที่การใช้ประสาทสมั ผัสทกุ สว่ น การพฒั นากล้ามเน้ือมดั
ใหญ่มัดเล็ก การเสรมิ สร้างสมดุลสมองสองชีกการกระตุ้นเชลลส์ มองสว่ นที่เก่ียวข้องกบั การเคลือ่ นไหว
ทช่ี ่วยให้เดก็ ไดป้ รบั ตัวเข้าหาสงิ่ แวดล้อมใหม่ พร้อมไปกันการถ่ายทอดความเข้าใจในภาษา เตน้
ประกอบสยี งดนตรี หรอื บทเพลงตามจนิ ตนาการของตนเองด้วยเพ่ือชว่ ยพัฒนาความคิดรเิ รมิ่
สรา้ งสรรคแ์ ละกระตุน้ ใหส้ มองกระปรกี้ ระเปร่าการท�ำ กจิ กรรมดนตรีช่วยใหเ้ ดก็ ไดแ้ สดงออกถงึ ความ
รู้สกึ ของตวั เองได้อยา่ งตรงไปตรงมา เปน็ พ้นื ฐานการจดั การอารมณข์ องตนเอง และจัดการความ
สมั พนั ธ์กบั ผ้อู ื่น

เต้น ชวนเด็กท�ำ กจิ กรรมศิลปะจากเพลง ด้วยการเล่นสี ระบายสี ลาก วาด ขดี เขยี น ป้ัน ฉีก ตดั ปะ พบั ฯลฯ การ
เปิดโอกาสให้เด็กไดท้ �ำ กิจกรรมรว่ มกบั เพอ่ื นท�ำ ให้เดก็ ได้เรยี นร้ถู ึงมิตรภาพ การแบง่ ปัน การวางแผน และ
การท�ำ งานเป็นกลุ่ม

อ่าน ใช้เทคนคิ การอ่านนทิ านตวั ยการอ่านให้ฟงั อ่านให้ดู อา่ นดว้ ยกัน อา่ นป็นกลมุ่ ใหอ้ า่ นเอง เปน็ ตน้ ใน
ขณะที่เด็กอา่ นหรือมองเนอื้ เพลง สมองซกี ซา้ ยจะท�ำ งานขณะทีเ่ ด็กก�ำ ลงั สนกุ สนานเพลดิ เพลนิ และสัมผสั
ความไพเราะของดนตรี สมองชีกขวาก็จะท�ำ งานดวบคกู่ ันไป

พัฒนากระบวนการคิด และเริมสร้างประสบการณส์ ่ทู กั ษะตา่ งๆ จากนิทานเรอ่ื ง ชา้ งหรอื เพลง ช้างสามา
รถเล่นคิดแกไ้ ขปญั หาเช่น “ถ้าเห็นลูกช้างตกน้�ำ หนูจะท�ำ อยา่ งไร” เด็กบางคนอาจจะบอกวา่ “ยื่นก่ิงไมใ้ ห้

สร้างสรรค์ ลูกชา้ งใชง้ วงจบั ” หรอื บางคนอาจจะบอกวา่ จนิ ตนาการ“ไปเรยี กผู้ใหญ่มาช่วยลาก” ผูใ้ หญ่ไปประเมินหรือ

ตดั สินคำ�ตอบของเด็กวา่ ผิดหรือถกู เนอื่ งจากเด็กจะตอบไปตามประสบการณท์ ีต่ นเองเคยเหน็ หรือเคยไดย้ นิ
มา ถา้ คณุ พอ่ คณุ แมห่ รือคณุ รู้เห็นวา่ ค�ำ ตอบของเดก็ยังไมช่ ดั เจนนกั หรอื อยากเพ่ิมประสบการณ์แปลกไหม
ใหเ้ ดก็ กค็ วรพดู คุยและเสริมความคดิ ใหเ้ ขาแทนการตำ�หนิ

กจิ กรรมการฟงั เชน่ ฟงั เสยี งตง่ ๆ รอบตัว บอกวา่ เปน็ เสยี งอะไร เชน่ เสยี งนกร้อง เสียงตอกตะปู เสยี งลากเก้าอ้ี เสยี ง
ขยำ�กระดาษ ฟังจงั หวะ-เสยี งสงู ตำ่�-ระดับเสียง-ท�ำ นองเพลง-ชนิดเครือ่ งดนตรหี ลากหลาย แยกแยะ จ�ำ ได้ เสยี นแบบ
การทำ�ลีลาประกอบจงั หวะท�ำ นองตามจนิ ตนาการ หรือตามค�ำ สัง่ ฯลฯ
กิจกรรมนตรจี งั หวะ-พลง เช่น ตอ่ พลง ร้องเพลงตอบโต-้ วน-ปรสานสยี ง แต่งพลง การทำ�อุปกรณ์ประกอบจังหระ
จากวสั ถุใกลต้ วั เครือ่ งดนตรปี ระดิษฐ์เองการทดลองเล่นเครือ่ งดนตรีฯลฯ
กจิ กรรมเพอ่ื พัฒนาพื้นฐานทางภาษาออกเสยี งเพอ่ื ฝึกฐานสียงตาง่ ๆ ในภาษาไทย (จากคอ จากเพดานปาก จาก
กระพุ้งแกม้ จากปุ่มเหงอื ก จากริมฝีปากกระดกล้นิ รวั ส้นิ เปน็ ตนั ) เชน่ แข่งรวั สิน้ เพื่อฝกึ ออกเสยี ง “ร- ใหอ้ อกเสยี ง “
อา” หรือ “ชา” ยาวๆ เพ่อื ออกเสยี งใช้อวยั วะตาง่ ๆ เขียนตวั อกั ษรในอากาศใชม้ ือหรือนว้ิ ลากเสันและเขียนตัวอกั ษร
ในนำ�้ หรอื บนทราย ขดี เขียนลากประกอบเพลง การจบั คู่ตัวอักษรกบั ภาพฯลฯ
คุณพอ่ คณุ แม่หรอื คุณครูควรหาวิธกี ารทีจ่ ะเชอ่ื มโยงประสบการณ์ทีเ่ ด็กมีอยูเ่ ตมิ ใหส้ ัมพันธ์กับกิจกรรมท่ีจดั ข้ึน ซึง่
อาจเป็นการเลา่ เรอ่ื งท่เี ด็กเคยพบเห็นการเปดิ โอกาสใหเ้ ดก็ พดู จากความคดิ หรอื ประสบการณ์ในขณะฟังเรื่องจาก
หนังสอื ท่เี ลือกมาอ่านใหฟ้ งั การจดั หาหนังสอื ที่เหมาะสมเพ่อื ใหเ้ ด็กมโี อกาสหยบิ มาอ่านหรอื พลกิ ดูเสมอ เพอื่ เป็นการ
สรา้ งความคุน้ เคยกับภาพและตวั หนงั สือ ซงึ่ ผ้ใู หญ่ไม่จำ�เปน็ ตอ้ งสอนให้เด็กอา่ นออกในทันท(ี การพาเดก็ ไปห้องสมดุ
เดก็ เพ่ือฟังนิทานหรอื ยืมหนงั สือกลบั มาอ่านทบี่ ้าน) การเขียนก็เชน่ กัน เดก็ ไม่ควรถกู บังคบั ให้เขียนตัวพยัญชนะ ต�ำ่
ประโยค ตามท่ไี ดร้ ับคำ�สั่ง.



จงเรยี งลำ�ดบั การเจริญเตบิ โตของหนอนผีเส้อื

ตอนนี้ตวั ฉนั ไมม่ สี สี ันเลย ช่วงท�ำ ให้ฉนั กบั มาสดใสหนอ่ ยนะ

ชว่ ยดว้ ย !!! ฉนั ก�ำ ลังหลงทางพาฉันออกไปที

มูลนธิ สิ ถาบนั วิจยั และพฒั นาการเรียนรู้ (มสวร.) 3 - 6 ขวบ
ในนามแผนงานสนบั สนนุ การพัฒนาเดก็ ปฐมวยั สสส.
สันนบิ าตสหกรณ์แห่งประเทศไทย อาคาร น.ม.ส.ช้ัน 2 หอ้ ง 201
เลขที่ 13 ถนนพิชยั แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสิต กรงุ เทพฯ 10300
โทรศัพท์ 0-2244-8293, 08-6337-0270 โทรสาร 0-2244-829