SCIENCE FORM 2 CHAPTER 6 (exercise)

pH

14.0 • Berasa pahit
Tastes bitter
13.0 • Mengakis
Kealkalian meningkat 12.0 Corrosive
Increasing alkalinity • Menukarkan kertas litmus
11.0 merah kepada biru

10.0 Turns red litmus paper to 6 BAB
blue
CHAPTER
9.0 • Tidak bertindak balas
dengan logam Asid dan
8.0 Does not react with metals Alkali

Acid and Alkali

SAINS TINGKATAN 2Neutral7.0

BabKeasidan meningkat6.0• Berasa masam
ChapterIncreasing acidity Tastes sour

65.0 • Mengakis
81 © Nilam Publication Sdn. Bhd. Corrosive
4.0 • Menukarkan kertas litmus biru
kepada merah
3.0 Turns blue litmus paper to red

2.0 • Bertindak balas dengan logam
untuk menghasilkan gas hidrogen
Reacts with metals to produce
1.0 hydrogen gas

SAINS TINGKATAN 2

6.1  Sifat Asid dan Alkali / Properties of Acid and Alkali

K.Kejayaan / S.Criteria

6.1.1 Mendefinisikan secara operasi asid dan alkali. / Define operationally acid and alkali.
6.1.2
SP Menerangkan dengan contoh bahan berasid dan beralkali. / Explain with examples of acidic and alkaline substances.
LS 6.1.3
Menunjukkan cara menentukan kekuatan asid dan alkali berdasarkan nilai pH.
6.1.4 Demonstrate the technique to determine the strength of acid and alkali based on pH value.
EMK
Nilai Murni Mengenal pasti kegunaan asid dan alkali dalam kehidupan seharian. / Identify the uses of acids and alkalis in daily life.
Moral Value
Sains dan tenologi / Science and technology

Jujur dan tepat dalam merekod dan mengesahkan data
Honest and accurate in recording and verifying data

Sifat-sifat Asid Buku Teks muka surat 126
Properties of Acids Textbook page 126

Tujuan Untuk mengkaji sifat-sifat asid
Aim To study the properties of acids

Radas Tabung uji, penitis, jubin putih, penunu Bunsen
Apparatus Test tubes, droppers, white tiles, Bunsen burner

Bahan Asid hidroklorik cair, asid sulfurik pekat, pita magnesium, cuka, jus limau, kertas litmus merah,
Materials kertas litmus biru, penunjuk semesta, putik kapas, kertas turas dan kayu uji bernyala.
Dilute hydrochloric acid, concentrated sulphuric acid, magnesium ribbon, vinegar, lime juice, red
and blue litmus paper, universal indicator, cotton buds,filter paper and wooden splinter.

Prosedur Pemerhatian Kesimpulan
Procedure Observation Conclusion

Celupkan putik kapas ke dalam secawan Cuka dan jus limau berasa Asid mempunyai rasa
cuka dan letakkannya pada lidah anda. Ulang masam masam
Bab aktiviti ini dengan putik kapas yang baru . .
Chapter dengan mencelupkannya pada jus limau.
Dip a cotton bud into a cup of vinegar and place The vinegar and lime juice taste Acids have a
6 sour . sour

it on your tongue. Repeat this activity with a taste.

new cotton bud using lime juice.

Titiskan setitis asid sulfurik pekat pada kertas Kertas turas terkakis Asid
turas yang diletakkan di atas jubin putih. lubang mengakis
Drip a drop of concentrated sulphuric acid on a dan terbentuk .
filter paper placed on a white tile. Acids are .
pada kertas turas. corrosive
Penitis
Dropper The filter paper is corroded
is formed
and a hole

Asid sulfurik on the filter paper.
pekat
Jubin putih
Concentrated White tile
sulphuric acid Kertas turas
Filter paper

© Nilam Publication Sdn. Bhd. 82

SAINS TINGKATAN 2

Letakkan secebis kertas litmus biru dan Kertas litmus biru . Asid menukarkan
kertas litmus merah ke dalam tabung uji yang bertukar merah . kertas litmus
mengandungi asid hidroklorik cair. .
Place a piece of blue litmus paper and a piece The blue litmus paper . biru
changes to red
of red litmus paper into a test tube containing kepada
Kertas litmus merah merah
dilute hydrochloric acid. Asid hidroklorik tidak berubah .
cair Acids turn
Dilute hydrochloric The red litmus paper blue
remains unchanged
Kertas litmus acid litmus paper
biru Kertas litmus red .

Blue litmus paper merah
Red litmus paper

Tambah beberapa titis penunjuk semesta ke Penunjuk universal berubah warna Asid mempunyai nilai
dalam tabung uji yang mengandungi asid hijau pH kurang
hidroklorik cair. daripada kepada
Add a few drops of universal indicator to a test merah daripada 7.
tube containing dilute hydrochloric acid. .
Dengan menggunakan carta warna penunjuk
semesta, tentukan pH asid tersebut. The universal indicator changes Acids have a pH value
Using a colour chart for the universal indicator,
determine the pH of the acid. colour from green to less than 7.

red .

Penunjuk Asid mempunyai nilai pH
semesta kurang daripada 7 .
Universal
indicator The acid has a pH of

Asid hidroklorik cair less than 7 .
Dilute hydrochloric acid

Letakkan pita magnesium ke dalam tabung Gelembung udara muncul di Asid bertindak balas Bab
uji yang mengandungi asid hidroklorik cair. dengan logam untuk Chapter
Perhatikan perkara yang berlaku. dalam asid. membebaskan gas
Place a strip of magnesium ribbon into a 6
test tube containing dilute hydrochloric acid. hidrogen .
Observe what happens. Apabila diuji dengan kayu uji
menyala, bunyi ‘pop’ Acids react with
Letakkan kayu uji menyala pada mulut
tabung uji. kedengaran. appears in acid. metals to release
Place a lighted wooden splinter at the mouth of Air bubbles hydrogen gas.
the test tube.
When tested with a lighted wooden
splinter, a ‘pop’ sound is

heard.

Asid hidroklorik Pita
cair magnesium
Magnesium
Dilute hydrochloric
acid ribbon

83 © Nilam Publication Sdn. Bhd.

SAINS TINGKATAN 2

Sifat-sifat Alkali Buku Teks muka surat 126
Properties of Alkalis Textbook page 126

Tujuan Untuk mengkaji sifat-sifat alkali
Aim To study the properties of alkalis

Radas Tabung uji, penitis, jubin putih, penunu Bunsen
Apparatus Test tubes, droppers, white tiles, Bunsen burner

Bahan Larutan natrium hidroksida cair, larutan kalium hidroksida pekat, ammonium klorida, soda
Materials penaik, kertas litmus merah, kertas litmus biru, penunjuk semesta, putik kapas dan kertas
turas.
Dilute sodium hydroxide solution, concentrated potassium hydroxide solution, ammonium chloride,
baking soda, red and blue litmus paper, universal indicator, cotton buds and filter paper.

Prosedur Pemerhatian Kesimpulan
Procedure Observation Conclusion

Celupkan putik kapas ke dalam soda penaik Soda penaik berasa Alkali mempunyai
dan letakkan pada lidah anda. pahit
Dip a cotton bud into a cup of baking soda and . rasa
place it on your tongue. pahit
The baking soda tastes .

NOTA / NOTE bitter . Alkalis have a
bitter
Jmanugluatnantedlaan. /sDodoanoptenswaiakllotwetatphie kumur
soda but rinse your mouth. baking taste.

Celupkan jari telunjuk anda ke dalam Larutan natrium hidroksida cair Alkali adalah
bikar yang mengandungi larutan natrium licin
Bab hidroksida cair dan gosokkannya dengan ibu adalah licin apabila disentuh. apabila
Chapter jari. Alkalis are
Dip your index finger in a beaker containing disentuh.
6
The dilute sodium hydroxide solution is
dilute sodium hydroxide solution and rub it
against your thumb. slippery when touch. soapy / slippery

when touch.

Titiskan setitis larutan kalium hidroksida Kertas turas terkakis dan Alkali
pekat pada kertas turas yang diletakkan di lubang mengakis
atas jubin putih. terbentuk pada .
Drip a drop of concentrated potassium hydroxide Alkalis are .
solution on a filter paper placed on a white tile. kertas turas. corrosive

The filter paper is corroded
is formed
Penitis and a hole
Dropper
on the filter paper.
Larutan kalium
hidroksida pekat Jubin putih
White tile
Concentrated Kertas turas
potassium Filter paper

hydroxide solution

© Nilam Publication Sdn. Bhd. 84

SAINS TINGKATAN 2

Letakkan secebis kertas litmus biru dan Kertas litmus merah . Alkali menukarkan
secebis kertas litmus merah ke dalam bertukar biru . kertas litmus
tabung uji yang mengan­dungi larutan .
natrium hidroksida cair. The red litmus paper . merah kepada
Place a piece of blue litmus paper and changes to blue biru .
a piece of red litmus paper into a test
tube containing dilute sodium hydroxide Kertas litmus biru Alkalis turn
solution. tidak berubah red

Larutan natrium The blue litmus paper litmus paper .
hidroksida cair remains unchanged blue
Dilute sodium
Kertas hydroxide solution
litmus biru
Blue litmus Kertas litmus
merah
paper
Red litmus paper

Tambah beberapa titis penunjuk semesta Penunjuk semesta berubah warna Alkali mempunyai
ke dalam tabung uji yang mengandungi hijau nilai pH lebih
larutan natrium hidroksida cair. Dengan daripada kepada
menggunakan carta warna penunjuk biru . daripada 7.
semesta, tentukan pH alkali tersebut. Alkalis have a pH value
Add a few drops of universal indicator to a The universal indicator changes
test tube containing dilute sodium hydroxide more than 7.
solution. Using a colour chart for the colour from green to
universal indicator, find the pH of the alkali.
blue .

Penunjuk Alkali mempunyai nilai pH
semesta lebih daripada 7 .
Universal
indicator The alkali has a pH of

Larutan natrium more than 7 .
hidroksida cair
Dilute sodium Bab
hydroxide solution Chapter

6

Tambah sedikit ammonium klorida ke Gas yang terbebas menukarkan Alkali bertindak
dalam tabung uji yang mengandungi balas dengan garam
larutan natrium hidroksida cair dan kertas litmus lembap yang berwarna ammonium untuk
panaskan campuran. Letakkan secebis merah kepada biru . membebaskan gas
kertas litmus merah lembap pada mulut
tabung uji. Perhatikan perkara yang The gas emitted turns the moist ammonia .
berlaku. Hidu gas yang terbebas daripada red litmus paper to Alkalis react with
campuran. blue .
Add some ammonium chloride to a test ammonium salts
tube containing dilute sodium hydroxide Gas itu mempunyai bau
solution and heat the mixture. Place a piece sengit to release
of moist red litmus paper at the mouth of . ammonia
the test tube. Observe what happens. Smell
the gas emitted by the mixture. The gas has a pungent smell. gas.

85 © Nilam Publication Sdn. Bhd.

SAINS TINGKATAN 2

Lengkapkan peta buih berganda di bawah. / Complete the double bubble map below.  TP1

Sifat mengakis

Rasa / Taste Corrosive properties Rasa / Taste
Masam Pahit
Sour Bitter

Nilai pH / pH value Sifat fizik bagi Sifat fizik bagi Nilai pH / pH value
kurang daripada 7 asid alkali lebih daripada 7
more than 7
less than 7 Physical Physical
properties of properties of

acid alkali

Menukarkan warna Menukarkan warna
kertas litmus kertas litmus
biru kepada merah
merah kepada
biru

Change blue Change red

Bab litmus paper to litmus paper to
Chapter red blue

6

Peranan Air untuk Menunjukkan Sifat-sifat Asid dan Alkali Buku Teks muka surat 128
The Role of Water in Showing the Properties of Acids and Alkalis Textbook page 128

1 Radas di sebelah digunakan untuk mengkaji kesan alkali. Kertas litmus merah
The apparatus on the right is used to study the effect of alkali.  TP2 Red litmus paper
(a) Apakah yang akan berlaku kepada kertas litmus merah?
Natrium hidroksida
Terangkan jawapan anda. kering / Dry sodium
What will happen to the red litmus paper? Explain your answer. hydroxide
Tiada perubahan kerana tiada air.
No change because water is not present.

(b) Nyatakan dua pemerhatian yang boleh diperhatikan apabila air dituang ke atas natrium hidroksida kering.
State two observations when water is poured onto the dry sodium hydroxide.

(i) Natrium hidroksida melarut / Sodium hydroxide dissolved
(ii) Kertas litmus merah bertukar biru / Red litmus paper changes to blue

© Nilam Publication Sdn. Bhd. 86

SAINS TINGKATAN 2

2 Radas di sebelah digunakan untuk mengkaji kesan asid. Kertas litmus biru
The apparatus on the right is used to study the effect of acid.  TP2 Blue litmus paper
(a) Apakah yang akan berlaku kepada kertas litmus biru? Terangkan jawapan anda. Pepejal asid malik
What will happen to the blue litmus paper? Explain your answer. Solid malic acid

Tiada perubahan kerana tiada air.

No change because water is not present.

(b) Nyatakan dua pemerhatian yang boleh dibuat apabila air dituang ke atas pepejal asid malik.
State two observations when water is poured onto the solid malic acid.
(i) Asid malik melarut / Malic acid dissolved
(ii) Kertas litmus biru bertukar merah / Blue litmus paper changes to red

Kesimpulan / Conclusion:
Alkali asid
dan acid hanya menunjukkan sifatnya dengan kehadiran air.
only show their properties with the present of water.
Alkali and

Bahan Berasid dan Beralkali dalam Kehidupan Seharian Buku Teks muka surat 129
Acidic and Alkaline Substances in Daily Life Textbook page 129

Tujuan Untuk menentukan bahan berasid dan beralkali dalam kehidupan seharian.
Aim To determine the acidic and alkaline substances in daily life.

Radas Bikar, meter pH Bab
Apparatus Beaker, pH meter Chapter

Bahan Air suling, ubat gigi, sabun, cuka, air pili, minuman bergas, jus oren, minyak masak, detergen, 6
Materials kertas litmus, penunjuk semesta, metil jingga, fenolftalein.
Distilled water, toothpaste, soap, vinegar, pipe water, carbonated drink, orange juice, cooking oil,
detergent, litmus paper, universal indicator, methyl orange, phenolphthalein

Prosedur 1 Letakkan ubat gigi dalam 5 bikar berasingan.
Procedure Put the toothpaste into 5 beakers.
2 Bikar A diuji dengan kertas litmus.
Beaker A is tested using litmus paper.
3 Bikar B diuji dengan penunjuk semesta.
Beaker B is tested using universal indicator.
4 Bikar C diuji dengan metil jingga.
Beaker C is tested using methyl orange.
5 Bikar D diuji dengan fenolftalein.
Beaker D is tested using phenolphthalein.
6 Bikar E diuji dengan meter pH.
Beaker E is tested using pH meter.
7 Ulang langkah 1 hingga 6 dengan menggunakan air suling, sabun, cuka, air pili, minuman

bergas, jus oren, minyak masak dan detergen.
Repeat steps 1 to 6 by using distilled water, soap, vinegar, pipe water, carbonated drink, orange

juice, cooking oil and detergent.

87 © Nilam Publication Sdn. Bhd.

SAINS TINGKATAN 2
PEMERHATIAN
OBSERVATION

Pertukaran warna bagai pelbagai petunjuk
Colour change of various indicators

Bahan Kertas Penunjuk Metil jingga Fenolftalein Meter pH Kesimpulan
Substances litmus semesta Methyl Phenolphthalein pH meter Conclusion
Litmus Universal orange
paper indicator >7 Alkali
Biru 7 Alkali
Ubat gigi Biru Kuning Merah jambu >7 Neutral
Toothpaste Blue Blue Yellow Pink <7 Neutral
– 7 Alkali
Air suling Hijau Kuning Tiada warna Alkali
Distilled water Biru Green Yellow Colourless Asid
Blue Acid
Sabun Merah Biru Kuning Merah jambu Neutral
Soap Red Blue Yellow Pink Neutral

Cuka – Merah Merah Tiada warna Asid
Vinegar Red Red Colourless Acid
Merah
Air pili Red Hijau Kuning Tiada warna Asid
Pipe water Green Yellow Colourless Acid
Merah Neutral
Minuman Red Merah Merah Tiada warna <7 Neutral
bergas – Red Red Colourless Alkali
Biru Alkali
Carbonated Blue
drink

Jus oren Merah Merah Tiada warna <7
Orange juice Red Red Colourless 7
Hijau >7
Minyak masak Green Kuning Tiada warna
Cooking oil Biru Yellow Colourless
Blue Kuning
Bab Detergen Yellow Merah jambu
Chapter Detergent Pink

6

Kekuatan Asid dan Alkali Buku Teks muka surat 130
The Strength of Acid and Alkali Textbook page 130

1 Asid dan alkali mempunyai kekuatan yang berbeza.
Acid and alkalis have different strength .

2 Para saintis menggunakan skala pH untuk menyatakan kekuatan asid dan alkali.

Scientists use pH scale to state the strength of acids and alkalis.

3 Nilai pH adalah dari 1 hingga 14.
The pH values range from 1 to 14.

4 Asid mempunyai nilai pH kurang dari 7 , manakala jika larutan itu neutral , pH adalah 7, jika
pH melebihi 7, ia adalah alkali.

An acid has pH values less than 7 , while if the solution is neutral , the pH is 7, if the pH values is
more than 7, it is alkali.  TP2

© Nilam Publication Sdn. Bhd. 88

SAINS TINGKATAN 2

pH bahan / pH of substances

1 Asid hidroklorik / Hydrochioric acid
Asid sulfurik / Sulphuric acid
Bertambah keasidan 2 Cuka / Vinegar
Increasing acidity Jus limau / Lime juice
3 Jus lemon / Lemon juice
Jus nanas / Pineapple juice
4 Air soda / Soda water
Jus epal / Apple juice
5 Minuman bergas / Carbonated drinks
Susu segar / Fresh milk
6
Air suling / Distilled water
Neutral 7 Darah / Blood
Neutral Natrium hidrogen / Sodium hydrogen
pH Larutan karbonat / Carbonate solution
8 Sabun / Soap
Ubat gigi / Toothpaste
9 Ammonia / Ammonia
Susu magnesia / Milk of magnesia
Bertambah kealkalian 10 Air kapur / Limewater
Increasing alkalinity Larutan pencuci longkang dan sinki / Drain and sink cleaning solutions
11 Larutan natrium hidroksida / Sodium hydroxide solution
Larutan kalium hidroksida / Potassium hydroxide solution
12

13

14

Bab
Chapter

6

Kegunaan Asid dan Alkali dalam Kehidupan Harian Buku Teks muka surat 131
Uses of Acid and Alkali in Daily Life Textbook page 131

1 Lengkapkan jadual di bawah. / Complete the table below.  TP3

Asid / Acid Kegunaan / Uses

Asid sulfurik Digunakan dalam bateri kereta, dalam pembuatan baja , kertas,
Sulphuric acid
detergen dan tekstil buatan seperti nilon dan rayon.

Used in car batteries, in making fertilisers , paper, detergent and

artificial textile such as nylon and rayon.

Asid hidroklorik Digunakan untuk membuang karat dan membersihkan logam untuk
Hydrochloric acid kimpalan dan elektrolisis
makanan dan membunuh . Dihasilkan dalam perut untuk pencernaan

bakteria.

Used to remove rust and clean metals for welding and electrolysis .

Produced in our stomach to digest food and kills bacteria.

89 © Nilam Publication Sdn. Bhd.

SAINS TINGKATAN 2

Asid / Acid Kegunaan / Uses
Asid nitrik
Nitric acid Untuk membuat bahan letupan dan baja seperti
ammonium nitrat.
Asid karbonik
Carbonic acid Used to make explosives and fertilisers such as ammonium nitrate.
Asid sitrik
Citric acid Digunakan dalam pembuatan minuman berkarbonat .
Asid tartarik Used in carbonated drinks.
Tartaric acid
Asid askorbik Digunakan dalam pembuatan jus buahan dan makanan .
Ascorbic acid .
Asid benzoik Used in fruit juices drinks and foods
Benzoic acid
Asid asetik (cuka) Digunakan dalam garam kesihatan dan pembuatan kek.
Acetic acid (vinegar) Used in health salts and baking.
Asid formik
Formic acid Digunakan dalam pembuatan vitamin C .
.
Used in making vitamin C

Digunakan untuk mengawet makanan dan dalam pembuatan sos.

Used to preserved food and in making sauce.

Digunakan untuk mengawet makanan dan dalam industri pembuatan
jeruk
. / Used to preseve food and in making of pickles .

Untuk menggumpalkan lateks.
To coagulate latex.

Alkali / Alkali Kegunaan / Uses

Natrium hidroksida Digunakan dalam pembuatan sabun , detergen ,
Sodium hydroxide
rayon , plastik dan pembuatan tekstil buatan. / Used in making
Bab
Chapter
soaps , detergent , rayon , plastic and artificial fibres.
6

Kalium hidroksida Digunakan dalam pembuatan sabun dan pewarna .
Potassium hydroxide and dyes .
Used in making soap

Kalsium hidroksida Digunakan dalam pembuatan simen dan meneutralkan
Calcium hydroxide
asid dalam empangan air. / Used in making cement and

neutralise acid in the water reservoir.

Magnesium Digunakan dalam pembuatan susu magnesia dan ubat gigi .
hidroksida Used in making magnesia milk and toothpaste .
Magnesium hydroxide

Larutan ammonia Digunakan dalam pembuatan agen pembersihan , pencuci tingkap ,
Ammonia solution asid nitrik dan baja serta mengelakkan pembekuan lateks.

Used in making cleaning agent , window cleaners , nitric acid and

fertilisers and also prevent the coagulation of latex.

Refleksi Murid Sila tandakan (3) Faham / Understand (    ) Kurang faham / Less understand (    ) Tidak faham / Do not understand (    )
Please tick (3)
Studentsʼ 90
Reflection

© Nilam Publication Sdn. Bhd.

6.2  Peneutralan / Neutralisation SAINS TINGKATAN 2
K.Kejayaan / S.Criteria

6.2.1 Menerangkan proses peneutralan. / Explain the neutralisation reaction.
SP
LS 6.2.2 Menerangkan dengan contoh penggunaan proses peneutralan dalam kehidupan seharian.
Explain with examples the applications of neutralisation reaction in daily life.
EMK
Nilai Murni Sains dan teknologi / Science and technology
Moral Value
Menghargai sumbangan sains dan teknologi.
Appreciate the contribution of science and technology

Proses Peneutralan Buku Teks muka surat 133
Neutralisation Process Textbook page 133

• Peneutralan ialah proses tindak balas asid dan alkali untuk menghasilkan garam dan air.
Neutralisation is the process which acid reacts with alkali to produce salt and water.  TP2

• Kaedah yang digunakan untuk tindak balas peneutralan ialah pentitratan .

Method used for neutralisation reaction is titration .

• Persamaan perkataan untuk tindak balas peneutralan adalah seperti di bawah:
The word equation for the neutralisation is as below:  TP2 TP3

Asid + Alkali Garam + Air
Acid Alkali Salt Water

Contoh / Example

1 Asid hidroklorik + Natrium hidroksida Natrium klorida + Air
Hydrochloric acid Sodium hydroxide Sodium chloride Water

2 Asid hidroklorik + Kalsium hidroksida Kalsium klorida + Air Bab
Hydrochloric acid Calcium hydroxide Calcium chloride + Water Chapter
Natrium sulfat Air
Asid sulfurik Natrium hidroksida Sodium sulphate Water 6
Sulphuric acid Sodium hydroxide
3 +

4 Asid sulfurik + Kalsium hidroksida Kalsium sulfat + Air
Sulphuric acid Calcium hydroxide Calcium sulphate Water

5 Asid nitrik + Natrium hidroksida Natrium nitrat + Air
Nitric acid Sodium hydroxide Sodium nitrate Water

Aktiviti 6.1 Tindak Balas Peneutralan
Activity Neutralisation Reaction

Tujuan Untuk menunjukkan peneutralan antara asid dan alkali
Aim To show neutralisation between acid and alkali.
Larutan natrium hidroksida 1.0 M, asid hidroklorik 1.0 M, penunjuk fenolftalein
Bahan 1.0 M sodium hydroxide, 1.0 M hydrochloric acid, phenolphthalein indicator
Materials
91 © Nilam Publication Sdn. Bhd.

SAINS TINGKATAN 2 Buret, pipet, kelalang kon, corong turas, piring penyejat, kasa dawai, kaki retort, tungku kaki
Radas tiga, penunu Bunsen, bikar, jubin putih.
Burette, pipette, conical flask, filter funnel, evaporating dish, wire gauze, retort stand, tripod stand,
Apparatus Bunsen burner, beaker, white tile.

Prosedur 1 Sediakan susunan radas seperti yang ditunjukkan Kaki retort / Retort stand
Procedure dalam rajah.

Set up the apparatus as shown in the diagram.
2 Isikan buret dengan asid hidroklorik dan lepaskan
sedikit asid daripada buret ke dalam bikar yang Asid hidroklorik
kosong. Rekodkan bacaan buret. Hydrochloric acid

Fill the burette with hydrochloric acid and release some Kelalang kon
acid from the burette into an empty beaker. Record Conical flask

the reading of the burette. Jubin putih
3 Dengan menggunakan pipet, pipetkan 25 cm3 White tile

larutan natrium hidroksida ke dalam kelalang kon.
Tambahkan beberapa titis penunjuk fenolftalein dan Larutan natrium hidroksida +
goncangkan campuran itu. fenolftalein
Using pipette, transfer 25 cm3 of sodium hydroxide Sodium hydroxide solution +

solution into conical flask. Add a few drops of phenolphthalein

phenolphtalein indicator and swirl the mixture.
4 Titiskan asid dalam buret ke dalam kon dengan perlahan, teruskan menggoncang untuk
mencampurkan asid dan alkali. / Slowly release the acid in the burette into conical flask, swirling
continuously to mix the acid and alkali.
5 Terus tambahkan asid sehingga warna campuran menjadi pudar, kemudian tambahkan asid
setitis demi setitis sehingga campuran dinyahwarnakan. Rekod bacaan buret.
Continue adding acid until the colour of mixture becomes faded then add the acid drop by drop

until the mixture becomes colourless. Take the reading of the burette.
6 Tuang sedikit campuran dalam kelalang kon piring penyejat dan panaskan dengan penunu
Bunsen. / Pour some of the mixture in the conical flask onto an evaporating dish and heat it over
a Bunsen burner.
7 Periksa piring penyejat apabila cecair telah tersejat.
Examine the evaporating dish when all the liquid has evaporated.
Bab
Chapter KEPUTUSAN Bacaan akhir buret / Final reading of the burette = 30.00 cm3
RESULTS Bacaan awal buret / Initial reading of the burette = 5.00 cm3
6
cm3
Isi padu asid hidroklorik yang digunakan = 25.00
Volume of hydrochloric acid used cm3

Isi padu natrium hidroksida yang digunakan = 25.00
Volume of sodium hydroxide used

Apakah yang tinggal dalam piring penyejat? / What is left in the evaporating dish?
Bahan yang berwarna putih / A white substance

PERBINCANGAN 1 Apakah tujuan penunjuk fenolftalein digunakan dalam eksperimen ini?
DISCUSSION What is the purpose of using phenolphthalein indicator in this experiment?
Untuk menunjukkan bahawa campuran telah menjadi neutral
To indicate that the mixture has become neutral

2 Apakah bahan yang tertinggal apabila campuran yang diperoleh daripada eksperimen ini
dipanaskan dengan penunu Bunsen? / What was the substance left when the mixture obtained
from this experiment was heated over a Bunsen burner?

Garam natrium klorida / Sodium chloride salt

© Nilam Publication Sdn. Bhd. 92

SAINS TINGKATAN 2

3 Lengkapkan persamaan perkataan di bawah untuk menunjukkan peneutralan antara asid
hidroklorik dengan natrium hidroksida. / Complete the word equation below to show the
neutralisation of hydrochloric acid with sodium hydroxide.  TP3

Asid hidroklorik + Natrium hidroksida Natrium klorida + Air
Hydrochloric acid Sodium hydroxide Sodium chloride Water

4 Cara peneutralan yang digunakan dalam eksperimen ini dikenali sebagai pentitratan .

The method of neutralisation used in this experiment is known as titration .

Kesimpulan Asid meneutralkan alkali untuk menghasilkan garam dan air .
Conclusion and water .
salt
Acid neutralises alkali to produce

Aplikasi Peneutralan dalam Kehidupan Harian Buku Teks muka surat 134
Application of Neutralisation in Daily Life Textbook page 134

1 Ubat gigi TP3

mengandungi alkali. Alkali akan meneutralkan asid yang telah terhasil daripada
tindak balas antara bakteria dan makanan di dalam mulut. / Toothpaste contains an alkali. The alkali will
neutralise
the acid formed by the action of bacteria and food in the mouth.

2 Ketidakcernaan adalah disebabkan penghasilan asid yang berlebihan di dalam perut. Ubat yang
mengandungi alkali seperti magnesium hidroksida atau susu magnesia digunakan untuk meneutralkan asid
dalam perut. / Indigestion is due to excess of acid produced in the stomach. Medicine containing alkali
neutralise
such as magnesium hydroxide or magnesia milk is used to the acids in the stomach.

3 Jika seseorang tercedera disebabkan alkali seperti natrium hidroksida pekat, rawatan segera perlu

diberikan dengan menyapukan asid seperti cuka atau asid borik pada tempat yang tercedera.
alkali
If a person injured by such as concentrated sodium hydroxide, immediate treatment should be

done by applying acid such as vinegar or boric acid onto the injured area. Bab
Chapter
4 Apabila seseorang terkena sengatan lebah, lebah akan memasukkan asid ke dalam kulit mangsa.
6

Alkali seperti losyen ‘calamine’, larutan ammonia atau soda penaik disapu pada bahagian yang terkena sengatan
untuk meneutralkan asid tersebut.
When a bee stings a person, it injects acid into the skin. An alkali solution such as calamine lotion,

ammonia solution or baking soda is applied on wound to neutralise the acid.

5 Luka akibat gigitan tebuan adalah bersifat alkali . Asid lemah seperti cuka boleh

disapukan ke tempat yang terkena sengatan untuk meneutralkan alkali. vinegar
acid
The wound from the sting of a wasp is alkaline. A weak such as can be

applied to neutralise the alkali.

6 Kalsium hidroksida digunakan untuk meneutralkan air dalam empangan. Ia juga digunakan untuk
meneutralkan tanah yang berasid. / Calcium hydroxide is used to neutralise
water at the reservoir. It

is also used to neutralise acidity of soil.

7 Sabun digunakan untuk meneutralkan urea yang dihasilkan oleh peluh.
Soap is used to neutralise the urea produced by sweat.

Refleksi Murid Sila tandakan (3) Faham / Understand (    ) Kurang faham / Less understand (    ) Tidak faham / Do not understand (    )
Please tick (3)
Studentsʼ
Reflection

93 © Nilam Publication Sdn. Bhd.

SAINS TINGKATAN 2

LATIHAN PENGUKUHAN / ENRICHMENT EXERCISE

1 Rajah 1(a) menunjukkan skala pH dan nilai pH bagi empat bahan.
Diagram 1(a) shows the pH scale and the pH values for four substances.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Jus lemon Air Minuman ringan Serbuk pencuci
Lemon juice Water Soft drink Washing powder

Rajah 1(a) / Diagram 1(a)

(a) Berdasarkan rajah di atas, nyatakan bahan yang mempunyai nilai pH yang salah.
Based on the diagram above, state the substance that has a wrong pH value.

Minuman ringan / Soft drink [1 markah/mark]
(b) Apakah julat nilai pH bagi bahan-bahan yang ditunjukkan dalam jadual di bawah?
What is the range of pH value for the substances shown in the table below?

Bahan berasid Bahan beralkali Bahan neutral
Acidic substances Alkaline substances Neutral substances

Kurang daripada 7 Lebih daripada 7 7
Less than 7 More than 7

[3 markah/marks]

(c) Kertas litmus boleh digunakan untuk menguji keasidan dan kealkalian suatu bahan.
Litmus paper can be used to test the acidity and alkalinity of a substance.

Serbuk pencuci kering Kertas litmus merah
Dried washing powder Red litmus paper

Bab Rajah 1(b) / Diagram 1(b)
Chapter Kertas litmus merah disentuh pada serbuk pencuci kering seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 1(b).
Namun begitu, tiada perubahan warna diperhatikan. Berikan alasan bagi keadaan ini dan cadangan untuk
6 membolehkan serbuk pencuci menunjukkan sifatnya.
Red litmus paper is being touched onto the dried washing powder as shown in Diagram 1(b). However, no colour
change is observed. Give reason for this situation and suggestion for the washing powder to show its property.

Tanpa kehadiran air, sifat alkali tidak dapat ditunjukkan. Tambahkan air kepada serbuk pencuci tersebut.

In the absence of water, alkali cannot show its properties. Add water to the washing powder.
[2 markah/marks]

(d) Qayum merupakan usahawan tani muda. Beliau mengusahakan ladang strawberi. Untuk memastikan
tanamannya subur, beliau memastikan baja dari jenis ammonia sentiasa diletak secara berkala. Wajarkan
tindakan Qayum. / Qayum is a young agricultural entrepreneur. He works on a strawberry farm. To make sure
the plants are fertile, he ensures the ammonia fertilisers are always put regularly. Justify his action.
Tanahnya berasid. Baja ammonia akan meneutralkan tanah.

The soil is acidic. The ammonia will neutralise the soil. [2 markah/marks]

Ekstra / Extra

© Nilam Publication Sdn. Bhd. 94