ประวัติศาสตร์สากล_Infographic

ประวตั ศิ าสตรส ากล
(World History)

๑๓๐

หนงั สอื สงเสริมประสิทธภิ าพการเรยี นรู กลุมสาระการเรียนรูสงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

สาํ นกั งานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง สาํ นกั วิชาการและมาตรฐานการศกึ ษา
กจิ การโทรคมนาคมแหงชาติ สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พนื้ ฐาน

Infographic Book & Augmented Reality

หนงั สอื สง เสรมิ ประสทิ ธภิ าพการเรียนรู

กลุม สาระการเรยี นรสู งั คมศึกษา
ศาสนา และวฒั นธรรม

Infograp hic Book & Augmented Reality

หนงั สอื สง เสริมประสิทธภิ ำพกำรเรยี นรู

กลมุ สำระกำรเรยี นรูสังคมศกึ ษำ
ศำสนำ และวฒั นธรรม

ส�ำนักงำนคณะกรรมกำรกจิ กำรกระจำยเสียง ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศกึ ษำ
กิจกำรโทรคมนำคมแหงชำติ สำ� นกั งำนคณะกรรมกำรกำรศกึ ษำขั้นพื้นฐำน

Infographic Book & Augmented Reality
หนงั สอื สงเสริมประสทิ ธภิ ำพกำรเรียนรู
กลมุ สำระกำรเรียนรสู ังคมศกึ ษำ ศำสนำ และวัฒนธรรม

จ�ำนวนพิมพ  ๔๐,๐๐๐ เลม่
พิมพค รั้งแรก พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๑
ลขิ สทิ ธิ์
สา� นักงานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพน้ื ฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
ผูจัดพมิ พ
กลุ่มพัฒนาสอื่ การเรยี นร ู้ สา� นกั วชิ าการและมาตรฐานการศกึ ษา
ส�านักงานคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน กระทรวงศกึ ษาธกิ าร
ถนนราชด�าเนินนอก เขตดสุ ิต กรุงเทพฯ ๑๐๓๐๐
โทรศพั ท ์ ๐ ๒๒๘๘ ๕๗๓๕
โทรสาร ๐ ๒๒๘๘ ๕๙๑๙
www.http://academic.obec.go.th
ผพู ิมพ
โรงพิมพ์ชุมนมุ สหกรณก์ ารเกษตรแห่งประเทศไทย
๗๙ ถนนงามวงศว์ าน แขวงลาดยาว
เขตจตุจักร กรงุ เทพฯ ๑๐๙๐๐
โทรศพั ท์ ๐ ๒๕๖๑ ๔๕๖๗
โทรสาร ๐ ๒๕๗๙ ๕๑๐๑

ขอ มลู ทำงบรรณำนกุ รมของหอสมดุ แหง ชำติ
National Library of Thailand Cataloging in Publication Data

กระทรวงศึกษาธิการ. ส�านกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพน้ื ฐาน.
หนงั สอื สง่ เสรมิ ประสทิ ธภิ าพการเรยี นร ู้ กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม.-- กรงุ เทพฯ :
ส�านกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พ้ืนฐาน กระทรวงศกึ ษาธิการ, 2561.
216 หนา้ .
1. สังคมศกึ ษา--การศึกษาและการสอน (มัธยมศกึ ษา). I. ชื่อเรื่อง.
300.7
ISBN 978-616-395-932-4

๑. อารยธรรมโลกยคุ โบราณ
๒. การติดตอ ระหวา งโลกตะวันออกกบั โลกตะวนั ตกในสมยั โบราณ

๓. เหตกุ ารณส ําคัญของโลกในสมยั กลาง
๔. เหตุการณสาํ คญั ของโลกสมัยใหม
๕. เหตุการณส าํ คัญของโลกสมยั ปจจุบนั

อารยธรรมโลกยุคโบราณ

เปนชวงเวลาท่มี นุษยรูจักการตง้ั ถน่ิ ฐานถาวร
อยรู วมกนั เปน สงั คมเมอื ง มรี ะบบการปกครอง
การแบงงานอาชีพ การแบงชนชั้นทางสังคม
มลี ทั ธบิ ชู าทางศาสนา และการประดษิ ฐอ กั ษร
ยุคสมัยโบราณเกิดขึ้นประมาณ ๓,๕๐๐ ป
กอนคริสตศักราชจนถึง ค.ศ. ๔๗๖ ซึ่งเปน
ชว งเวลาที่อารยธรรมท้ัง ๖ แหงเกิดขน้ึ

อารยธรรม อารยธรรม

อียปิ ต เมโสโปเตเมีย

อารยธรรม อารยธรรม

กรีก โรมนั

อารยธรรม อารยธรรม

อนิ เดีย จีน

๑๓๒

อารยธรรมเมโสโปเตเมีย ประวัตศิ าสตรสากล ๑๓๓

ทร่ี าบลมุ แมนำ้ ไทกริส - ยเู ฟรติส ดนิ แดนอุดมสมบูรณท ามกลางทะเลทราย

มปี ระชากรจาก สรางชุมชน มีความเจริญ
หลายเผา พันธุ มีนเปคนรรเมฐั ือองสิ ระ ดกาฎนหกมาารยปกศคิลรปอะง
ผคลรดั อกบันคเขราอมงา เกิดข้ึนภายหลงั
มจกี ัการรวสรรราดงิ วทิ ยาการ
สาขาตา งๆ

ดา นตะวนั ตกเปน ทะเลทรายไมม พี รมแดนธรรมชาตจิ งึ มชี นชาตติ า งๆ
เขา มาตง้ั ถน่ิ ฐานสรา งอาณาจกั รอยา งตอ เนอ่ื ง

ชนชาติตางๆ ก๒๓อ,,๒๕น๐๐ค๐๐.ศถป.ึง ชนชาติที่ตั้งถิ่นฐานใกลเคียง
๒๒กอ,,๓๑น๐๐ค๐๐.ศถป.ึง
สุเมเรียน ก๑๑อ,,๖๔น๐๐ค๐๐.ศปถ.ึง ล๗เิ๐ด๐ยี น- ๕๔๖ ป กอ น ค.ศ.

เปน ชาตแิ รกที่เขา มาอยูอาศัยในเขต มีอาณาจักรบรเิ วณเอเซียไมเนอร
ซเู มอรไ ดป ระดิษฐต ัวอกั ษรขึน้ ใชเ ปน ม่ังคั่งจากการคา ขาย เปนชาตแิ รก
ครง้ั แรกทำใหน กั ประวตั ศิ าสตรก ลา ววา ที่ผลติ เหรยี ญกษาปณ
เพอื่ เปน ส่ือกลางการคาขาย
“ประวตั ศิ าสตรเ รม่ิ ขึ้นท่ีซเู มอร”
๑,๐๐๐ - ๓,๐๐๐ ป กฟอ นนิเซคีย.ศน.
พระเจาซารก แออนคสรคา ตั ง
เปนนักเดินเรอื คา ขาย
จักรวรรดิข้นึ มาเปนคร้งั แรก ทั่วนา นนำ้ เมดเิ ตอรเรเนียน
รบั วิธีเขยี นแบบยูนิฟอรม มาใช
ประดิษฐอักษรพยัญชนะ
อสารมา งออไารณทา จ-กั บราบบาบโิ ลิโลเเนนียีย เปน แบบอยางใหอ ักษรกรกี - โรมนั

พระเจา ฮมั บูราบี ประกาศใช ๒๑กอ,,๐๖น๐๐ค๐๐.ศถป.ึง ฮ๑ิบ,๕ร๐ู ๐ - ๓๐๐ ป กอ น ค.ศ.
ประมวลกฎหมายเปนคร้งั แรก ๖๑กอ,๐๕น๙๐ค๐ป.ศ ถ.ึง
๙๖กอ๐๐น๐๐ถคปึง.ศ . • ตงั้ ถน่ิ ฐานบริเวณตะวนั ออกกลาง
ทำสงครามกบั จักรวรรฮดติ อิ ไียติปทต ของเมรเิ ตอรเนยี นเรยี กวา
ปาเลสไตน ปกครองดวย
รจู ักวธิ หี ลอมเหล็ก บญั ญัติ ๑๐ ประการของโมเสส/
ใชทำอาวุธและเครื่องมอื สมัยกษตั ริยโซโลมอนรงุ เรืองมาก

อสั ซีเรยี • การบนั ทึกเรอ่ื งราวของชาวฮิบรหู รอื ยิว
ในคัมภีรพ นั ธะสัญญา (The old testament)
มกี องทพั เขม แขง็
พระเจา อสั ซบู านปิ าล • ท่มี าของศาสนายดู าย
รวบรวมเปน จกั รวรรดิ
สรา งหอสมดุ ทเ่ี มอื งนเิ นเวท ๕๕๐ - ๓๓๐ ป กเอปนอรคเซ.ศยี .

แคลเดจกัียรหพรรือรดนเิ ิวนบบูคาบัดเิโนลซเซนาียร เปน จักวรรดิทีใ่ หญท ส่ี ุด
ในยุคโบราณ ตัง้ อยู
สรา งสวนลอยบาบิโลเนีย
ศึกษาดาราศาสตร บรเิ วณท่รี าบสูงอิหรา น

อารยธรรมอียิปต

ลขุมองแชมานวำ้ อไนียิปลตเโปบน รทาตี่ณ้งั ถนิ่ ฐาน (อELGยี OิปYWPตTตE)อRนลาง
อ(EUGยี PิปYPPตETตR)อนบน
อียปิ ตโบราณ ประกอบดว ย โอบียริปาณต

• อียิปตต อนบน (Upper Egypt)
• อียิปตต อนลา ง (Lower Egypt)

อารยธรรมอยี ปิ ตไ ดช อ่ื วา เปน ของขวญั จากลมุ แมน ำ้ ไนล (The gift of the Nile)
เพราะชวยใหชาวอยี ิปตส ามารถสรา งสรรคอ ารยธรรมสบื ตอ มาหลายพนั ป

ชาวอียิปตไดอ าศัยลุม แมนำ้ ไนลสรางระบบชลประทาน
การเพาะปลกู คำนวณจดั แบงที่ดิน จัดทำปฏทิ ินเพื่อการเพาะปลกู

ปกครองตอเนอื่ งกนักมาารเแกอืบบง ย๓ุค,๐ส๐ม๐ยั ปขอมงรี อาชาวณงศาปจกกั ครรออียงปิปรตะมาณ ๓๐ ราชวงศ

๔,๕๐กอ๐น- ค๓.,ศ๑.๐๐ ป ๒,๗ก๐อ๐น-ค๒.ศ,๒. ๐๐ ป ๒,๐๑กอ๕น- ค๑.,ศ๖.๒๕ ป ๑,๖๗กอ๕น- ค๑.,ศ๐.๘๗ ป ๑,๑ก๐อ๐น -ค๓.ศ๐. ๐ ป

กอ นสรมาชัยวงศ อาณสามจกััยรเกา อาณาสจมักัยรกลาง อาณาสจมกั ยั รใหม เส่ือมสอมำัยนาจ

(ThePPereridoydn) astic K(TinhgedoOmld) (TKhinegMdoidmd)le (KTinhgedNoemw) อาเสตณ่อืาถางมกู จชสยกัาลดึ ตราคอเิ ยขรยี ไาอิปปรงตกุใแนถรลทากู ะนพส่ี ุดวก

ความรงุ เรอื งของอารยธรรมอยี ปิ ต สิ่งกอสรางขนาดใหญที่สุดของชาวอียิปตโบราณ ไดแก
พีรามิดที่เมืองกิซา นับเปน ๑ ใน ๘ สิ่งมหัศจรรยของโลก
สิ่งกอสรางขนาดใหญเชนนี้ สะทอนใหเห็นถึงพัฒนาการ
ความเจรญิ ดา นตา งๆ ของอารยธรรมอียิปต

ทคาวงาเศมรมษั่นฐคกงจิ พในรขอกะอาารงณราฟปชาาอกจโำคักรนรหรอา จง กาจรัดบกราหิ ราร
เคกคตย่ี วคิวาวกมาับตมชาเีวชยติื่อ วิศกวอกสรรรมางการ
คกอณากรออติ คกสศำแรานบาสวงบตณร

๑๓๔

ศิลาโรเซตตา (Rosetta Stone)  ประวัตศิ าสตรส ากล ๑๓๕

บราoisณไCดhสำaเร็mจใpนolปlio๑n๘๒๒
ผูสามารถJอeาaนnอัก- ษFรraอีnยิปcตโ
ตัวอกั ษรกรกี โบราณ
อักษรอียิปต เรยี กวา เฮียโรกลิฟฟก (Greek)
ท่ชี าวอยี ปิ ตประดษิ ฐขน้ึ เพือ่ จารกึ
เรอ่ื งราวตางๆ อยูตามผนังกำแพง
สิ่งกอสรา ง และทบ่ี นั ทึกไวใ น
มว นกระดาษปาปร สุ แตไมเ คยมีผใู ด
สามารถอา นอักษรเหลาน้อี อกเลย ตัวอักษรเดโมติก
จนกระท่งั มีการคน พบศิลาโรเซตตา (Demotic)
เมอ่ื ป ค.ศ. ๑๗๙๙

อกั ษรท้ัง ๓ มขี อความเดียวกนั
จากขอความดังกลา วทำใหมผี ูสามารถ ตัวอักษรอียิปตโ บราณ
ไขปริศนาอักษรอียปิ ตโบราณไดสำเรจ็ (Hieroglyphics)
เร่ืองราวตา งๆ ของชาวอยี ปิ ตโบราณ
ทีม่ ืดมดิ มานบั พันปจ ึงถูกเปด เผยออกมาในท่สี ดุ

สุสานฟาโรหทุตองั คอ ามนุ (Tutankhamun)

๑ยุค,๕อ๖าณ๐า-จ๑ัก,ร๐ใ๘ห๗ม Nปกeอwนkคin.ศgd. om

แมวา พระองคจ ะเปน กษัตรยิ ท ี่มี
เร่อื งราวนอยท่สี ุดในประวัตศิ าสตร
แตพระนามทุตองั คอามนุ กลบั เปน
ทรี่ ูจักแพรหลายมากทส่ี ุดในป ค.ศ. ๑๙๒๒
ไดมีการคน พบสุสานของพระองค
ในสภาพท่ีสมบรู ณท่ีสุด งานฝมอื กวา ๕๐ ชน้ิ
ทบ่ี รรจุอยใู นสสุ านไดถกู นำออกมาแสดง
ตามมหานครใหญๆ ทั่วโลก
หนา กากพระศพไดก ลายเปน
หน่ึงในสัญลักษณของอียปิ ตโบราณ
ท่เี ปน ทรี่ จู ักกนั ทัว่ ไป

อารยธรรมจีน

เรมิ่ ทลี่ ุมแมนํ้าหวางเหอและแยงซี

ภาชนะดนิ เผา
วฒั แนลธะรหรมลหงซยาานงเชา ประดษิ ฐต วั อกั ษร
เลาจ้ือ ปฐมจกั รพรรดิ จนิ๋ ซฮี อ งเต สรา ง
กาํ แพงเมอื งจนี รวมอาํ นาจสรา ง
สังคมเปนหนึ่ง ใชเงินเหรียญ
และมาตราชัง่ ตวง วัด

ภาชนะสาํ ริด ขงจื๊อ

มนุษยป ก กิ่ง ราชวงศซ าง ราชวงศโ จว ราชวงศฉิน (จิน๋ )

สมัยกอ นประวตั ิศาสตร สมัยโบราณ

ราว ๔๐๐,๐๐๐ ปกอน ค.ศ. ประมาณ ๑,๗๖๖ - ๒๒๑ ปกอน ค.ศ.

สมัยปจจุบนั สมยั ใหม

ค.ศ. ๑๙๔๙ – ปจจุบนั ) ค.ศ. ๑๙๑๒ - ๑๙๔๙

สาธารณรฐั ราชวงศชิง ราชวงศหมิง ราชวงศห ยวน
ประชาชนจีน
ชาวแมนจู “เจ้ิงเหอ” สาํ รวจ ชนเผามองโกล การขยายอํานาจสูภูมิภาค
การปฏิวัติซินไฮ ปกครองจนี ทางทะเล ปฏริ ปู เอเชียตะวันออกเฉียงใต รับชาวตางชาติเขา
ดร. ซนุ ยัดเซ็น ยคุ จักรวรรดนิ ยิ ม ระบบขุนนาง รบั ราชการในราชสาํ นกั
(ค.ศ. ๑๙๑๑) แผข ยายอาํ นาจ เกษตรกรรม
ในจนี กุบไล ขา น

เหมา เจอ ตงุ เจ้งิ เหอ แทนพิมพแ ละธนบัตรราชวงศห ยวน

พฒั นาการทางเศรษฐกจิ การชวงชงิ อาํ นาจ
และสงั คมสบื มาถงึ ระหวาง เจยี งไคเชค็
ปจ จุบนั กับ เหมา เจอ ตุง

๑๓๖
ซูสีไทเฮา

ประวัตศิ าสตรสากล ๑๓๗

ซอื หมา เชยี น กก วุย
นกั ประวตั ศิ าสตร กกฮน่ั
สมยั ฮ่นั

รเิ รมิ่ ระบบจอหงวน

ราชวงศเ หนือ

ค.ศ. ๓๘๖ – ๕๘๗

กกอู ราชวงศใ ต
ค.ศ. ๔๒๐ – ๕๘๙ การขุดคลอง
สงเสริมการคา เสน ทางสายไหม ยุคสามกก เชอ่ื มจีนตอนเหนอื และใต
เช่อื มโลกตะวันออกกบั ตะวันตก ราชวงศจนิ้ รเหานชวืองใตศ
ราชวงศส ุย
ราชวงศฮ นั่

สมยั จกั รวรรดิ

๒๒๑ ปกอ น ค.ศ. - ค.ศ.๑๙๑๒

ราชวงศซ อ ง ยุคหาราชวงศ ราชวงศถงั
สิบอาณาจักร
ราชวงศซองหรือสุง ฟนฟูลัทธิขงจื๊อ
ก า ร ใช  เข็ ม ทิ ศ ใ น ก า ร เ ดิ น ท ะ เ ล
การประดิษฐแทนพิมพตัวหนังสือ
เ ค ร่ื อ ง ป   น ดิ น เ ผ า ท่ี เ รี ย ก ว  า เ ค ร่ื อ ง
ลายคราม ผสมผสานแนวคิดปรัชญา
ขงจ๊ือ ลัทธิเตาและพระพทุ ธศาสนา

การรกั ษาดว ยการฝงเขม็ ยุคทองของจีน ทั้งดานการพิมพและดินปน
พระพุทธศาสนารุงเรืองอัญเชิญพระไตรปฎก
จากอินเดยี

อารยธรรมอนิ เดีย

อารยธรรมลุมแมน้ำสินธุ • การวางผงั เมอื งอยางดีเปน สี่เหล่ยี มผืนผา มถี นนตัดผา น
เปน เสน ตรงตัดขวางกันเปน มุมฉาก
บริเวณแมน้ำสินธุ ทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือ
ของอนิ เดยี ปรากฏหลกั ฐานความเจรญิ เปน กลมุ • แบงเขตท่ีอยูอาศัย ยุงฉางและปอมปราการ
เมอื งขนาดใหญค รอบคลมุ บรเิ วณกวา ๕๐๐,๐๐๐ • มีหองนำ้ ภายในบานและมที างระบายนำ้ พรอมฝาปดทา ย
ตารางกโิ ลเมตรสนั นษิ ฐานวา มอี ายรุ าว ๓,๐๐๐ -
๑,๕๐๐ ป กอ นครสิ ตกาล ชว งเดยี วกบั อารยธรรม
เมโสโปเตเมยี และจนี แตเ นอ่ื งจากยงั ไมส ามารถ
อา นจารกึ เรอ่ื งราวของอารยธรรมแหง นจ้ี งึ เปน ท่ี
รูจักกันนอยมาก จากซากเมืองกวา ๔๐ แหง
เมืองที่มีขนาดใหญที่สุดและจัดระเบียบชัดเจน
คือโมเฮนโจดาโรและฮารัปปา กลุมชนเจาของ
อารยธรรมนี้สันนิษฐานวาเปนชาวดราวิเดียน
หรือมิลักขะ อารยธรรมนี้เสื่อมลงประมาณ
๑,๕๐๐ ป กอนคริสตศักราชจากภัยธรรมชาติ
โรคระบาด หรือการถูกโจมตี

ถนน + คูนำ้ เมือง
โมเฮนโจดาโร

ตราประทบั
แกะจากหนิ สบู

รูปปนสำรดิ - นางรำ ผังเมอื งเปนระเบียง

พราหมณ

ยุคพระเวท (๑,๕๐๐ - ๖๐๐ ป กอน ค.ศ.) จัณฑาล
คอื กขบาาุตรมรแวทตรีเ่งรกงณดิ าจนะาก กษัตรยิ 
ชนเผาอารยันหรือ อินโด - ยูโรเปยนที่อพยพมา
จากเอเชียกลางไดนำลัทธิบูชาเทพเจา แพศย
และการประกอบพิธีแบบตางๆ กอใหเกิด
คัมภีรพระเวท แบงสังคมออกเปนวรรณะ
นอกจากนี้ยังมีวรรณกรรมที่ยิ่งใหญ
คือ รามายณะและมหาภารตะ บางครั้ง
จึงเรียก “ยุคมหากาพย”

๑๓๘ ศูทร
โครงสรางสงั คมแบงเปน ๔ วรรณะ

ประวตั ิศาสตรสากล ๑๓๙

นศาบั สถนือาเทพพราเจหา มณ๓- อฮงินคด ู พ๖๐ทุ ๐ธศ-าส๓น๐า๐กำปเนกิดอ ปนระคม.ศา.ณ (ศพารสะนมาหเชานวรี ะ)

• พระพรหมณ ผสู รา งโลก (ตรีมรู ติ) อินเดียถอื กำเนดิ ๒ ศาสนา
• พระศิวะหรือพระอศิ วร ผดู ูแล คือศาสนาพทุ ธ และศาสนาเชน
พระพทุ ธศาสนา ไดก อ ใหเกิด
โลกและชีวิตมนุษย ความเปลี่ยนทางสงั คมและ
• พระวษิ ณุหรือพระนารายณ ผรู กั ษา การสรางสรรคอ ารยธรรมอยา งมากมาย
ในหมชู าวเอเชยี ตะวนั ออกทัง้ มวล

ปลายยุคมหากาพย

จกั รวรรดิเปอรเซียรกุ รานอินเดียตอนเหนือ ตอมาพระเจา อเล็กซานเดอรมหาราช
รกุ รานอินเดียแมจะตองถอนทัพกลบั แตไดทำใหเ กดิ การแลกเปลย่ี นวฒั นธรรม
เกดิ ศิลปะคนั ธาราฐ ดาราศาสตร เหรียญกษาปณ

สมยั ราชวงศโ มริยะ (๓๒๑ - ๑๘๔ ป กอ น ค.ศ.) พ(๒ร๗ะ๒เจา-อ๒โ๓ศก๒มปห ากรอ านช ค.ศ.)

พระเจาจนั ทรคุปตป ฐมกษัตริยสรางจกั รวรรดิ ทำสงครามขยายอาณาเขตไปถึงอฟั กานิสถาน
เมอื งหลวงอยูท ่ปี าฎลีบตุ ร ทำใหอ นิ เดียมีเอกภาพครั้งแรก ทรงเปลย่ี นศาสนามานับถือศาสนาพทุ ธ ไดทรง
ทำนบุ ำรุงและสง เสริมการเผยแพรศาสนา
พ(๑ร๕ะเ๕จา-เม๑น๓ัน๐เดปอ กรอน ค.ศ.)
รูจักกนั ในภาษาบาลวี า พระเจา มิลนิ ทร ไปยังดินแดนตา งๆ รวมท้งั สุวรรณภมู ิ
เปน กษัตรยิ  เชอ้ื สาย อินเดยี - กรกี
ทรงอุปภัมถพ ระพทุ ธศาสนา ศิลปท่ีสำคญั
คอื ศิลปะแบบคนั ธาราฐ

มสฐี กมาษมนตัตะเิรเทยปพ น ระอเบสิ กลยี าาบรมศจใดัาหสมน า

ราชวงศคุปตะ กุษาณะ
เปน ชนชาติ
มกีกับาตรา คงาแขดานย ทเ่ี ขา มายึดครอง
อนิ เดียตอนเหนือและตง้ั ราชวงศก ุษาณะ
(๒๐๐ กอน ค.ศ. - ค.ศ. ๓๒๐) กษตั รยิ ท มี่ ชี อ่ื เสยี ง
มหนมาาีกวลาทิ นัรยตทา้ังาลยั ของราชวงศนค้ึ อื พระเจา กนษิ กะ
ทรงอปุ ถัมภศ าสนาพุทธนกิ ายมหายาน
ราชวงศคุปตะ (ค.ศ. ๓๒๐ - ๕๓๕)
พระเจา จันทรคุปตท ่ี ๑ ขับไลต า งชาตอิ อกจากอินเดยี รวบรวมอนิ เดยี ใหเปนจักรวรรดอิ ีกครัง้ หน่งึ
นบั เปนยุคทองของอารยธรรมอนิ เดีย ตวั อยา งแหลงรวบรวมผลงานดานศิลปกรรม ไดแก ถำ้ อะชันตะ

อารยธรรมกรกี อารยธรรมกรีกตั้งอยูบ ริเวณคาบสมุทร
บอลขา น ซง่ึ ประกอบดว ยภเู ขาเปน สว นมาก
• มาซโี ดเนยี มพี น้ื ทร่ี าบนอ ย มชี ายฝง ทะเล และหมเู กาะ
จำนวนมาก การปกครองแบง เปน นครรฐั เลก็ ๆ
มีอิสระตอ กัน ชาวกรกี อาศยั การเดนิ เรอื
และการคา ขายเปน หลัก อาณาเขต
แบงออกเปน ๓ สวน

• เดลฟ ภาคเหนอื • แควนมาซิโดเนีย
• คอรนิ ท • ทิีปส • เอเธนส (Macedonia)

คาบสมทุ ร เพโลโพนีส • นครเดลฟ (Delphi)
• สปาตา ภาคกลาง • นครธีบส (Thebes)
แผนท่ีแสดงท่ตี ัง้ อารยธรรมกรกี
• นครเอเธนส( Athens)
วหิ ารพารเธนอน
คPeาloบpสonมnุทesรe บริเวณอา วคอรินทร
(Corinth) เปน ท่ีต้ังของ
นครรฐั สปารตา (Sparta)

เอเธนสเปนหนง่ึ ในเมอื งท่ีเกา แก
ท่ีสุดในโลก มอี ายรุ าว ๓,๔๐๐ ป
เจรญิ ขนึ้ มาในชวง ๕๐๘ - ๓๒๒ ป กอ น ค.ศ.
นครรฐั เอเธนสเปนศนู ยก ลางของ
ศลิ ปวทิ ยาการและปรัชญา ซง่ึ ตอมา
กลายเปนตนกำเนิดของอารยธรรมตะวนั ตก
ปจ จุบนั เอเธนสเ ปน เมอื งหลวงของประเทศกรซี
ทยี่ งั มีโบราณสถานและงานศลิ ปะยุคคลาสสกิ
ปรากฏอยจู ำนวนมาก ทม่ี ีช่อื เสยี งทส่ี ุด
คอื วิหารพารเธนอน

กรกี โบราณ ประกอบดว ย นครรฐั
(City State) หรอื เมืองขนาดเลก็

ทมี่ คี วามเปนอสิ ระตอ กนั
มีรปู แบบการปกครองตา งๆ กัน

ร(าMชoาnธarิปchไyต)ย (ทTyรraรnาnชy)

ค(ณOliาgaธrิปchไyต)ย อภ(Aิชriนstาocธrปิacไyต) ย ป(รdะeชmาoธcrิปacไyต)ย

๑๔๐

ประวัตศิ าสตรส ากล ๑๔๑

เหตกุ ารณสำคัญของอารยธรรมกรีก

ก๘อ ๐น๐ค.ปศ . ๗๕๐ ป กอ น ค.ศ. ประดษิ ฐอ ักษรกรีก,
บทกวโี ฮเมอร

ก๗อ ๐น๐ค.ปศ .

ก๖อ ๐น๐ค.ปศ . ๖๒๕ – ๕๖๙ ป กอน ค.ศ. ทาลีส (Thales)
พิธากอรัส (Pythagorus) นักปรัชญาและนกั คณิตศาสตร

ก๕อ ๐น๐ค.ปศ . ๕๐๘ ป กอ น ค.ศ. นครรฐั เอเธนส วางรากฐานการปกครองประชาธิปไตย
ก๔อ ๐น๐ค.ปศ .
ก๓อ๐น๐ค.ปศ . ๔๙๗ – ๔๗๙ ป กอน ค.ศ. สงครามเปอรเ ซีย
๔๙๐ ป กอน ค.ศ. สงครามท่ที งุ มาราธอน
กรกี มชี ยั ชนะเหนอื กองทพั เปอรเ ซยี
๔๖๐ ป กอ น ค.ศ. กรุงเอเธนสภายใตการนำของเพริคลสิ Pericles
เขา สูย ุครุง เรอื ง
๔๔๙ ป กอ น ค.ศ. สรางวิหาร Parthenon

๓๘๐ ป กอ น ค.ศ. เพลโต กอ ตัง้ สถาบนั Academy
๓๓๕ ป กอ น ค.ศ. อริสโตเติล กอ ต้ังสถาบนั Lyceum
ในกรงุ เอเธนส
๓๓๔ – ๓๒๖ ป กอ น ค.ศ. พระเจาอเล็กซานเดอรมหาราช
ขยายอำนาจและเผยแพรอารยธรรมกรกี

อารยธรรมโรมัน แอฟรกิ า

จักรวรรดิโรมนั ในชว งเวลาที่
ย่งิ ใหญทีส่ ุดเมอ่ื ประมาณ ค.ศ. ๑๑๗

เริม่ จากดินแดนจากตะวันตกสูตะวันออกในปจ จุบนั ไดแก
โปรตุเกส สเปน องั กฤษ ฝรั่งเศส อิตาลี แอลบาเนีย
และกรีซ คาบสมทุ รบอลขา น ตรุ กี เยอรมนีตอนใต
ทางตะวนั ออกกลาง ไดแ ก ซเี รีย เลบานอน อิสราเอล
และจอรแดน ทวปี แอฟริกาตอนบน ไดแ ก อยี ปิ ต ลเิ บยี
ตูนีเซีย แอลจเี รีย และโมร็อกโก จนจดยิบรอลตาร

ประวัตศิ าสตรโรมัน แบง ออกเปน 3 ยุค

ยุคกษัตริย ยุคสาธารณรฐั ยุคจกั รวรรดิ
(Republic) (Principate)
(MReognaalrcPheyrioหdร)อื
๐๙ – ๒๗ ป กอน ค ปกอน ค.ศ. - ป ค.
๕๓ – ๕๐๙ ป กอน ค.ศ.
.ศ.
ศ.๔๗๖
๒๗
๕
๗

อารยธรรมท่ีสำคญั
กฎหมายโรมัน

กฎหมายโรมันถอื เปน มรดกที่สำคญั ของ
อารยธรรมโลก เปนแมแบบของกฎหมาย
ประเทศตางๆ ในยโุ รปและประเทศตางๆ
ท่ัวโลกในปจ จบุ ัน

ประชากรท่อี าศยั อยภู ายใตจ ักรวรรดิโรมัน
ไมว าจะเปนชนชาติภาษาใดจะถูกเรยี กวา
ชาวโรมันอยูภายใตก ฎหมายโรมันเสมอกันหมด

ลักษณะสำคัญของกฎหมายโรมัน

อปยราใะชงชเบ ทางั ชา คเนบัททกยี ุกมบั คกนนั กับใหสคทิ วธาิขมอสงำบคคุ ัญคล ผถตู อื อจวไงมนาหคผมกาวูตวกีเาพาาอ มจร่ืองผทะหใิดหพราไมสบิสดาาูจร นรสินภทุ าธพิ์

๑๔๒

ประวตั ิศาสตรสากล ๑๔๓

กองทัพโรมัน

ปจ จัยทท่ี ำใหจักรวรรดิโรมนั มคี วามเขมแขง็ ไดแ กก องทัพทปี่ ระกอบดว ยทหารท่ีมี
ระเบยี บวนิ ยั มเี ครื่องแบบทีน่ า เกรงขาม มีการควบคุมบังคบั บญั ชาอยา งมปี ระสิทธิภาพ
และมแี ผนการรบทชี่ าญฉลาด ชาวโรมันไดนำเอาความสามารถทางวิศวกรรม
มาใชใ นการรบ เชน การสรา งปอมคา ย อาวุธชนิดตา งๆ การขดุ อโุ มงค
การสรา งเรือรบทสี่ ามารถครอบครองทง้ั นา นน้ำเมดเิ ตอรเ รเนยี น

เคร่ืองมือและอุปกรณตา งๆ
ทีใ่ ชในสงคราม

ทหารโรมนั เรือรบโรมนั มหาวหิ ารเซนตป เตอร

ครสิ ตศาสนา พระสันตะปาปา
กอนท่อี ารยธรรมโรมนั จะลมสลาย จูเลยี สท่ี ๒
ครสิ ตศ าสนาถือกำเนิดขน้ึ ชาวครสิ เตยี น นกั บญุ ปเตอร คอนสแตนตินท่ี ๑

ถูกจกั รวรรดิโรมนั ปราบปรามอยา งรุนแรง นกั บญุ ปเตอร
(ภายหลงั ไดรบั การแตงต้ังใหเปน พระสังฆราชาองคแ รกแหงกรุงโรม)
ถูกตรึงกางเขนทจ่ี ตุรัสเนโร (Circus Nero)
อกี ๒๐๐ ปต อ มา พระจกั รพรรดิคอนสแตนตินท่ี ๑ ประกาศ
ยอมรบั นบั ถือครสิ ตศ าสนา ทรงพระราชทานพ้ืนทจ่ี ตุรสั เนโรใหเปน
ศาสนสถาน ตอมา ค.ศ. ๑๕๐๖ พระสนั ตะปาปาจเู ลยี สท่ี ๒ ทรงบญั ชา
ใหสรา งมหาวิหารขน้ึ ใหมแ ละเปน ท่ปี ระทับของพระสันตะปาปาสืบตอ
มาจนถงึ ปจ จุบนั
ภาษาละตินเปนภาษาทใ่ี ชในการประกอบพิธกี รรมทางศาสนาของชาวโรมนั คาทอลิก

ผลงานทางวศิ วกรรม

ส่ิงกอสรา งหลายแหง ท่ีสรางขึ้นแมก าลเวลาจะผานมากวา ๒,๐๐๐ ป ยังคงปรากฏเปนประจกั ษพยาน
ถึงอัจฉรยิ ะภาพของชาวโรมนั ทางดา นวศิ วกรรม ซีเมนตแ ละคอนกรตี คอื วสั ดุท่ชี าวโรมันคิดคน ขึน้ มาเพื่อนำมาใช
ในการกอ สรา ง

ถนน ชาวโรมันไดน ำวัสดุตา งๆ วิหาร แพนธอี อน
มาใชในการสรางถนนทำใหมี
ความแขง็ แรงมั่นคงจนแมท กุ วนั น้ี โคลีเซียม ทอสง น้ำ Aqueduct
ถนนบางสายก็ยังปรากฏอยู
งานกอสรา ง สิ่งกอสรา งขนาดใหญย งั คงปรากฏอยทู ั่วไป
เขื่อน มกี ารสรางเขอื่ น
เพื่อเกบ็ กักน้ำหลายแหง

กงั หนั น้ำ การใชพลังงาน วิศวกรรมทางทหาร นำผลสำเรจ็ ทางวิศวกรรม
ประดิษฐกงั หันน้ำเพอ่ื ใช มาใชในการทหาร เชน สรางคายทหาร (Camp)
นำการโมแ ปงและตดั หิน สะพาน ถนน อปุ กรณก ารปด ลอม (Siege Equipment)
การสรางแนวปอ งกนั

การติดตอ ระหวา งโลกตะวันออก เจง้ิ เหอ
กบั โลกตะวันตกในสมยั โบราณ มหาขนั ที
ผบู ญั ชาการ
เสนทางสายไหม ทหารเรือจนี

ค๑.๓ศ๐. -ปคก .ศอ .น๑๔๕๓

เสนทางสายไหมทางบก กกาารรเคดานิ ขทาายง
เสนทางสายไหมทางทะเล กาศราเสผนยาแผ

เสน ทางสายไหม เร่มิ จากจีน - อนิ เดีย - เอเซยี กลาง เอเซยี ไมเนอร เมโสโปเตเมีย (อหิ ราน)
อียิปต แอฟริกาเหนือ กรีซ - โรม เสนทางสายไหมกอใหเกดิ การแลกเปล่ยี นทางวัฒนธรรม
และอารยธรรมในทุกสาขา ระหวางโลกตะวนั ออกกับโลกตะวันตก

มารโคโปโล (ค.ศ. ๑๒๕๔ - ๑๓๒๔) เรื่องราวการเดนิ ทางของเขาตลอดเสนทางไปสู
ราชสํานักจีน เปนแรงบันดาลใจใหชาวตะวันตกสนใจใครรูเรื่องราวของโลกตะวันออก
จนนาํ ไปสกู ารสํารวจทางทะเลในยุคตอมา

เสน ทางสาํ รวจทางบก
เสนทางสาํ รวจทางทะเล

มารโคโปโล เสน ทางสํารวจ เสนทางกลบั
ผูเขียนบันทึก ของมารโคโปโล เสนทางไป
เดนิ ทางมายงั จีน
แแลละกวเปฒั ลนีย่ ธนรครวมามรู เสนทางอัญเชิญพระไตรปฎ ก
ของพระถงั ซัมจง๋ั
๑๔๔

การขยายอาณาเขตของอเล็กซานเดอร ประวัติศาสตรสากล ๑๔๕

อเล็กซานเดอรมหาราช
(๓๕๖ - ๓๒๓ ป กอน ค.ศ.)
การแผพ ระราชอํานาจของ
พระองค จากคาบสมุทรบอลขา น
ไปจนถงึ ปากีสถานในปจ จบุ นั ทําให
อารยธรรมกรีกแผข ยายออกไป

ทัว่ เอเชีย - แอฟริกา

ดินแดนภายใตการยึดครองของอเลก็ ซานเดอร

การขยายอาณาเขตของเจงกสิ ขาน

มองโกล ตีแผขยายอาณาเขตยาวไกลไปจนถึงยุโรป

ขกยาารสยองคาํ รนาามจ

สงครามครเู สด

กศาารสขนยาาอยสิ ตลัวาขมอง
ระหวาง ค.ศ. ๖๒๒ - ๗๕๐

ภาพกรุงเยรูซาเลมในสงครามครเู สดครงั้ แรก

เหตกุ ารณส ําคัญของโลกในสมยั กลาง

(คริสตศตวรรษท่ี ๕ - คริสตศ ตวรรษท่ี ๑๕)

เม่ือจักรวรรดิโรมันตะวันตกลมสลายใน ค.ศ. ๔๗๖
ครสิ ตศ าสนาโรมนั คาทอลกิ มอี าํ นาจครอบคลมุ สงั คมชาวยโุ รป
ท้ังมวล สังคมเปนระบบศักดินาสวามิภักด์ิ (Feudalism)
สมยั กลางสน้ิ สดุ ลงเมอื่ อาณาจกั รโรมนั ตะวนั ออกลม สลายลง
ใน ค.ศ. ๑๔๕๓

ยุคมดื (Dark Ages) ระบบฟวดลั (Feudalism) Act of Homage คอื พิธแี สดงความ
จงรักภักดีของขารับใชท่ีมีตอขุนนาง
หลังจากจักรวรรดิโรมันลมสลาย แวนแควนตางๆ จะดูแลคุมครอง เจาของทด่ี นิ ของตน
สังคมยุโรปวุนวายจากการรุกราน ประชาชนอยางเบ็ดเสร็จ ขุนนาง
ของอานารยชนเผาตางๆ จากยโุ รป เจาของที่ดิน (Lord) มีสิทธิในการ
เหนอื เปนสภาพสงั คมของยุคกลาง ครอบครองที่ดิน ประชาชนท่ีอาศัย
ตอนตน อยูในที่ดินเรียกวา ขารับใช (Vassal)
ความสมั พนั ธใ นระบบฟล ดลั เปน ระบบ
อุปถัมถระหวางเจานายกับขารับใช

ระบบแมนเนอร (Manorialism) อัศวิน (Knight)
ศนู ยก ลางของแมนเนอรอ ยทู ปี่ ราสาทของ คือนักรบทหารมาเม่ือรบจนได
ขุนนาง ชาวนาซ่ึงเปนทาสติดท่ีดิน เปน ชยั ชนะกจ็ ะไดร บั ทด่ี นิ ปราสาท และ
หนวยเศรษฐกิจท่ีพึ่งพาตนเองได โดย มยี ศศกั ดม์ิ สี ทิ ธพิ เิ ศษเหนอื สามญั ชน
ลอรด วสั ซลั และทาสมคี วามสมั พนั ธก นั ใน อัศวินจะตองจงรักภักดีตอกษัตริย
ระบบอปุ ถมั ภ และปกปองศาสนา

ยคุ แหง ศรทั ธา (Age of Faith) (สTงhคeราCมrคuรsเู aสdดes) ผลของสงครามครูเสด

ศาสนาคริสตมีอิทธิพลตอการเมือง ระหวาง ค.ศ. ๑๐๙๖ - ๑๒๙๑ เปน จกั รวรรดไิ บแซนไทนล ม สลาย
การปกครอง การดําเนินชีวิต และ สงครามระหวางชาวคริสตในยุโรป กษตั ริยม ีอํานาจมากขึ้น เกิด
ศิลปวฒั นธรรมในสงั คมยุคกลาง กบั มสุ ลมิ ที่ยดึ ครองนครเยรูซาเล็ม การพัฒนาเสนทางการคา
ทางทะเล เมืองกลายเปน
ศูนยกลางของชุมชน เกิด
ชนช้นั กลาง โลกทัศนข องชาว
ยโุ รปกวางขวางขนึ้

๑๔๖

เหตกุ ารณสาํ คญั ของโลกสมัยใปรหะวตั ศิมาสต รสากล ๑๔๗
(ครสิ ตศ ตวรรษที่ ๑๕ - ๒๐)

การฟนฟูศิลปวิทยาการ

การนําศลิ ปวทิ ยาการของกรีกและโรมนั มาศกึ ษาใหม ในชวงครสิ ตศ ตวรรษท่ี ๑๔ -
๑๖ ใหค วามสําคัญกับความเปนมนษุ ยนิยม (Humanism) ถือเปน จดุ เชือ่ มตอ ของ
ประวตั ิศาสตรสมยั กลาง กบั ประวัตศิ าสตรสมัยใหม

สาเหตุ ผล

๑. การขยายตัวทางการคา และความเจริญ ๑. ทําใหเกดิ การปฎิรูปศาสนา การสํารวจทาง
ทางเศรษฐกิจ ทะเล การปฏวิ ตั วิ ทิ ยาศาสตร การปฏวิ ัติ
๒. ความเส่อื มศรัทธาในสถาบนั ศาสนาครสิ ต อตุ สาหกรรม และการปฏวิ ตั ทิ างภูมปิ ญ ญา
๓. ทัศนะคตขิ องชาวยโุ รปเปลี่ยนแปลง ๒. การแสวงหาความรอู ยา งกวา งขวาง
๔. การลมสลายของจกั รวรรดไิ บแซนไทน และสรางสรรคสง่ิ ตางๆเพือ่ สนองตนเอง

ความเจริญในสมยั ศิลปกรรม
วรรณกรรม การฟน ฟศู ิลปวทิ ยาการ

ฟรานเซสโก เพทรารก ไมเคิลแอนเจโล บูโอนารโรตี
(Francesco Petrarca) (Michel Angelo Buonarroti)
กวนี ิพนธ ไดรับการยกยอง รูปสลกั เดวิด และปเอตา (Pieta)
วา เปนบดิ าแหง มนุษยนิยม
ภาพเขยี นทีโ่ บสถซสี ตนิ
ในมหาวหิ ารเซนตปเตอรท ก่ี รุงโรม

นโิ คโล มาเคียเวลล่ี เลโอนารโ ด ดา วนิ ชี
(Nicolo Machiavelli) (Leonardo da Vinci)
เจา ผูค รองนคร (The Prince) ภาพอาหารมอ้ื สุดทา ย
(The last Suppy) และ
เซอรทอมสั มอร โมนาลิซา (Monalisa)
(Sir Thomas More) ราฟาเอล
เมอื งในอดุ มคติ หรอื (Raphael)
ยโู ทเปย (Utopia) ภาพพระมารดา
และพระบตุ ร
วิทยาการ และนกั บญุ จอหน
วลิ เลีย่ ม เชคสเปยร ดานอน่ื ๆ โยฮนั กูเตนเบิรก
(William Shakespeare) (Johannes Gutenburg)
บทละครเร่ือง โรมิโอ - จเู ลียต ระบบการพมิ พโดยการเรียงตัวอกั ษร
เวนิสวาณชิ

สาเหตุ ผล เรอื ของเมกเจลลัน
เดินทางรอบโลก
๑. ความเจริญกา วหนา ๑. อารยธรรมตะวนั ตกเผยแพรไ ป สำเรจ็ เปนคร้ังแรก
ทางวิทยาการ สดู ินแดนตางๆ

๒. ความตอ งการดา นการคา ๒. การแพรกระจายของพนั ธพุ ืชและสัตว
๓. การเผยแผคริสตศาสนา ๓. การแพรระบาดของโรคตดิ ตอ
๔. ความตองการสรา งช่ือเสียง ๔. การปฏิวตั ทิ างการคา และ

และเกียรตภิ มู ิ การเปลี่ยนแปลงระบบเศรษฐกจิ

เฟอรด นิ นั ด แมกเจลลนั
(Ferdinand Magellan)
พบหมเู กาะฟลปิ ปน ส
ไดเปนอาณานคิ ม

ครสิ โตเฟอร โคลัมบสั วาสโก ดา กามา ๑๕๔๑
(Christopher Columbus) (Vasco da Garma) ๑๕๓๔
พบหมเู กาะเวสตอนิ ดสี เดินทางมาถงึ เมือง
(West Indies) ในอเมรกิ าใต กาลิกตั ของอินเดยี ๑๕๒๒

จารค การต เิ ยร 
(Jacques Cartier)
๑๕๑๙ สำรวจแมน้ำ
เซนตลอเรนซ
ครสิ ตศ ตวรรษที่ ๑๕ โปรตเุ กสกบั สเปน (St. Lawrence)
การแขง ขนั ทางทะเล ทำสัญญา ๑๕๑๑ อเมรกิ าเหนอื
ระหวางโปรตุเกส ตอรเ ดซียาส
(Tordesillas) ๑๕๐๐
กบั สเปน
ไดเ มอื งมะละกา
๑๔๙๘ เปน อาณานคิ ม

เจา ชายเฮนร่ี ราชนาวิก ๑๔๙๗ เปโตร คาบราล
(Henry of Navigator) ๑๔๙๔ (Pedro Cabral)
ตง้ั โรงเรียนฝก หัดการเดินเรือ สำรวจบราซิล
และเปน ผนู ำสำรวจทางทะเล

๑๔๙๒ จอนหน แคบอต
(John Cabot)
๑๔๘๘ พบเกาะนวิ ฟน ดแลนด of

ค.ศ. ๑๔๐๐ ๑๔๕๐ บารโทโลมิว ไดแอช Ageทวีปอเมรกิ าเหนอื
(Bartholomew Diaz)
๑๔๘ เดินทางผา นแหลมกูดโฮป
ไดสำเรจ็

ประวัตศิ าสตรส ากล ๑๔๙

โปรตเุ กสรวมกับสเปน แสวงหาเสน ทาง จัดตัง้ สถานกี ารคา
ยตุ ิการแขง ขันทางทะเล ทางทะเลเพอ่ื การคา ในเกาะชวา
เครอ่ื งเทศ
จดั ตงั้ บรษิ ัทอินเดยี
ตะวนั ออกขององั กฤษ
๑๕๘๘ ๑๕๙๘ ๑๖๐๐
ต้งั อาณานคิ ม ๑๕๘๑ ๑๖๐๒ จัดตง้ั บรษิ ทั อินเดยี
ที่มาเกา ตะวันออกของดตั ช
กองทัพเรืออังกฤษ (Dutch East India
๑๕๘๐ ชนะสเปนได องั กฤษเปน Company : VOC)
มหาอำนาจทางทะเล
๑๕๕๗ เซอรฟ รานซสิ เดรก ๑๖๐๖
๑๕๔๗ (Francis Drake)
เดนิ ทางรอบโลกสำเรจ็
ตัง้ สถานีการคา
พบทวีป ๑๖๑๑ ตามเมอื งทา
ซามูเอล เดอ ซองแปลง ออสเตรเลยี ชายฝงของอินเดยี
(Samuel de Champlain) เปน คร้ังแรก
สำรวจดินแดนทะเลสาบ คริสตศ ตวรรษที่ เรยี กวา
ใหญทง้ั ๕ อเมรกิ าเหนอื ๑๖ - ๑๘ New Holland
๑๖๔๑ ฮอลนั ดา
การแขง ขนั ทางทะเล ยึดมะละกา
ระหวางองั กฤษ ฮอลันดา จากโปรตเุ กส

และฝรั่งเศส ๑๖๕๘ ยึดเกาะซีลอน

๑๖๖๓ (ศรีลงั กา)

๑๖๘๒ ยึดมะละบาร
๑๗๖๘ (Malabar) ชายฝง
ตะวันตกเฉียงใต
ของอินเดยี

กัปตันเจมส คกุ โรเบริ ต ลาซาล
(Captain (Robert La Salle)
James Cook) สำรวจแมนำ้
พบออสเตรเลยี โอไฮโอ (Ohio)
อเมรกิ าเหนอื

Explorationครสิ ตศ ตวรรษท่ี ๑๕ - ๑๗

การปฏิรูปศาสนา

(Religious Reformation)

การแตกแยกของศาสนาครสิ ต
ในครสิ ตศ ตวรรษท่ี ๑๘

๑๒.. สาเหตุ ผล
การฟน ฟศู ลิ ปวทิ ยาการ ๑. คริสตศาสนาแบงเปน ๒ นิกาย คือ
กษัตริยและเจาผูปกครองแควนตางๆ โรมนั คาทอลกิ และนกิ ายโปรเตสแตนท
ตองการเปนอิสระจากคริสตจักร และ ๒. ครสิ ตจกั รโรมนั คาทอลกิ ปรบั ปรงุ ศาสนา
สนั ตะปาปา ของตนเอง (Catholic Reformation)
๓. ความเสอ่ื มศรัทธาในนกั บวชของศาสนา จดั “การประชมุ สงั คายนาแหง เทรนต”
คริสต และปรังปรุงวินัยของนักบวช
๔. แนวคิดของมานุษยนิยม ธรรมชาตินิยม
และปจเจกชนนิยม

ันกปฏ ริ ปู ศาสนาท่ี
สำคญั

มารต นิ ลเู ธอร (Martin Luther) จอหน คาลวนิ (John Calvin) (Anนglกิ icาaยnองั cกhฤuษrch)
โจมตีศาสนจักร เร่ืองขายใบไถบาป นำนิกายโปรเตสแตนทมาเผยแผ
เรียกคำประทว ง ๙๕ ขอ กอ ตัง้ นิกายแคลวนิ (Calvinism) พระเจา เฮนรที่ ี่ ๘ ขัดแยงกบั
(Ninety-Five Theses) เม่ือ ค.ศ. ๑๕๔๐ สันตะปาปา จึงต้งั นิกายใหม
กอตั้งนกิ ายโปรเตสแตนท มกี ษัตรยิ อ งั กฤษเปนประมุข
๑๕๐ (Protestent) เม่ือ ค.ศ. ๑๕๑๗

ประวัติศาสตรส ากล ๑๕๑

สาเหตุ การศึกษาเก่ยี วกบั โลกและสังคมมนษุ ย
ดว ยการใชท ฤษฎคี วามรู การคน ควาทดลอง
๑. การฟน ฟูศลิ ปวทิ ยาการ และนำเทคโนโลยีมาประดษิ ฐเ คร่ืองมือเครอื่ งใช
๒. การสำรวจทางทะเล ผลเริม่ ตง้ั แตค ริสตศตวรรษท่ี ๑๖ เปนตน มา
๑. ความเจรญิ กา วหนา
และการคน พบดนิ แดนใหม ทางวิทยาศาสตรสมัยใหม เซอรไอแซก นิวตนั
ทำใหเกดิ การขยายความรู (Sir Isaac Newton)
๓. ความเจรญิ ทางการคา ๒. นำไปสกู ารปฏวิ ตั ทิ างความคิด กฎแหง ความโนมถวง
และอุตสาหกรรม (Intellectual Revolution)

นกั วิทยาศาสตรและผลงานสำคญั ๓. ปฏริ ปู สังคมตะวนั ตก
ครสิ ตศตวรรษท่ี ๑๖ - ๑๗

นิโคลสั คอเปอรนิคัส กาลิเลโอ กาลเิ ลอิ โยฮัน เคปเลอร เซอรฟรานซิส เบคอน
(Nicholas Copernicus) (Galileo Galilei) (Johann Kepler) (Sir Francis Bacon)
กลอ งโทรทรรศน ระบบสุริยจักรวาล กอ ตง้ั ราชบณั ฑิตยสถาน
ระบบสุริยจกั รวาล สงั เกตกุ ารโคจรของดวงดาว
สมบรู ณขนึ้ ขององั กฤษ

คริสตศตวรรษท่ี ๑๘ - ๒๐

ชารล โรเบริ ต ดารว นิ เกรเกอร โยฮนั น เมนเดล หลยุ ส ปาสเตอร เจมส วตั ต
(Charles Robert Darwin) (Gregar Johann Mendall) (Louis Pasteur) (James Watt)
บิดาของวิชาพนั ธศุ าสตร จุลินทรียในอากาศ เคร่อื งจักรไอนำ้
ทฤษฎีวิวัฒนาการ และวธิ กี าร Pasteurization
ของสง่ิ มีชวี ิต

ซิกมันด ฟรอยด อัลเฟรด เบิรนฮารด โนเบล อัลเบริ ต ไอนสไตน
(Sigmund Freud) (Alfred Bernhard Nobel) (Albert Einstein)
ผบู ุกเบกิ ทฤษฎีจิตวิเคราะห ไดนาไมต ความสัมพนั ธร ะหวา ง
มวลสารกบั พลังงาน

ก ารปฏวิ สตั าอิ เตุหสตาุ หกรรม๑ Industrial Revolution
ทอกาแงาาทสณรสวะางำเนลหรคิแวามจละ
ควา๒มเจรญิ ๓ทแคาลวงะากเมสามรร่นัเภี มคาอื พงง การเปลยี่ นแปลงวิธีการผลิต จากการใชแ รงงาน
คน สตั ว และพลงั งานธรรมชาติ มาเปน การผลติ
ทางวิทยาศาสตร โดยใชเครื่องจักร และระบบโรงงาน ในคริสต
และเทคโนโลยี ศตวรรษท่ี ๑๘-๒๐
ในการผลิต

การข๔ยายตัว การเพ๕มิ่ จำนวน รฐั บาล๖และผนู ำ

ทางการคา ประชากร ประเทศสนบั สนนุ
และการสะสมทุน และสง เสรมิ การคา

ผล ๒
๑
เกิดชนชั้นนายทนุ
ความกา วหนาทาง และกรรมกร
เทคโนโลยี การคมนาคม และการจัดตงั้
สหภาพแรงงาน
การสือ่ สาร และ
การกอ สรา ง
๔สเสเงั กคริดนีมแแลิยนลลัทมยิะะธมกเทิปศาารครรงะษคอกชามฐาาเกมรสธจิเิวิปรมีนไือตสิ งยต
ปญ ห๓าสังคม

หลายดาน

๑๕๒

ประวตั ศิ าสตรส ากล ๑๕๓

ลกั ษณะของการปฏวิ ตั อิ ตุ สาหกรรม๑. การปฏิวัติอุตสาหกรรมในระยะแรก : เรม่ิ ทอ่ี งั กฤษในคริสตศตวรรษท่ี ๑๘ - ๑๙ ทอี่ ตุ สาหกรรมทอผา
ประสบความสำเรจ็ ในการใชเ ครือ่ งจกั รไอน้ำในอุตสาหกรรม เรยี ก “สมยั แหงพลงั งานไอน้ำ”

จอหน เคย เจมส ฮารกรฟี ส รชิ ารด อารก ไรต (Jaเจmมeสs วWตั ตat) อ(นเตุGปทิ สrนeรารaผหศtอูนกกงัEำรากกxรรhฤมาครiษจbรปัดi้งั tฏแใioหิวสnตัญด)ิง
เสรหทใงถอลชว่ัเผไาคไใก็ปฟลวปนรนใุธื่อแอหเยอใรลงตุ หมทุุตือจะสญกี สกัเโเาดธหาาร หปนิแรหลไกอพลทก็กกรนะรัฒะกรรณ้ำเรลนมลมา า
(John Kay) (James Hargreaves) (Richard Arkwright) (Elอi ลีWิ วhิตitนnียe y)
เครอ่ื งแยกเมลด็ ฝา ย
ประดษิ ฐก ่ีกระตกุ เครอื่ งปน ดา ย เคร่อื งจกั รกลทใ่ี ช
Spinnig Jenny พลงั น้ำสำหรบั
เครอื่ งปนดา ย
(Water Frame)

การใชเ ครอ่ื งจักรไอน้ำในการคมนาคมสอื่ สาร

(Riรcิชhาaรrดd เTทrรeวvทีitิกick) จอรจ สตีเฟนสัน (Rโoรbเบeริ rตt Fฟuลุ lตtoนั n) (SแeซmมuมeวlลCคuูนnาaรrด d)
ใชพ ลงั งานไอนำ้ ใชพ ลงั งานไอน้ำ เรือกลไฟขาม
กับรถบรรทกุ (George Stephenson)
กับเรือ มหาสมทุ รแอตแลนติก
หัวรถจักรไอน้ำ
Rocket มาใชก บั
รถไฟ

๒. การปฏวิ ัติอตุ สาหกรรมในระยะทสี่ อง : การเปลย่ี นแปลงดา นพลงั งานจากถา นหนิ และไอนำ้ เปน กา ซ
น้ำมันปโตรเลียมและไฟฟา และทำเหล็กใหเปน เหล็กกลา เรยี กวา ยุคเหล็กกลา (Age of Steel) เรมิ่ ในศตวรรษ
ท่ี ๑๙ - ๒๐

คารล เบนซ (Karl Benz) การพฒั นา แซมมวล มอรส
แ(ลGะotกtอliตeตbลDบี aเiดmมlเeลrอ)ร ระบบไปรษณยี  (SemuโทeรlเลMขorse)
ประดิษฐร ถยนตใชน ำ้ มนั เบนซนิ

อเลก็ ซานเดอร เกรแฮม เบลล ธอมสั แอลวา เอดิสนั
(Alexander Graham Bell) (Thomas Alva Edison)
หลอดไฟฟา เครื่องเลน จานเสยี ง
โทรศัพท และกลอ งถายภาพยนตร

กา รปฏวิ ตัสทิ าาเงหภมูตปิ ุ ญ ญา Intellectu al Revolution

๑. ความม่นั คงทางการเมอื งของยุโรป ความคดิ กาวหนา ทางเศรษฐกจิ
และความคิดของความเปนชาติ และการเมือง เกดิ นักคดิ และนักปรัชญา
จำนวนมาก เรยี กวา ยคุ แหง ความสวา งไสว
๒. เดียวกัน
การฟน ฟูศิลปวิทยาการ การปฏวิ ัติ ทางปญญา หรือยุคภูมธิ รรม
ทางวิทยาศาสตร และการปฏิวัติ (Age of Enlightenment)
ทางอตุ สาหกรรม ในชวงศตวรรษท่ี ๑๗ - ๑๘

ผล

๑. แนวคิดของนักปรัชญาในยุคภูมิธรรมมอี ทิ ธพิ ล
๒. ตอ ทัศนคตขิ องชาวยุโรป และสงั คมโลก

เกดิ แนวคิดทางการเมอื งและเศรษฐกจิ ทแี่ ตกตาง
๒ แนวทาง คือ ลัทธิเสรีนิยม (Liberalism) และ

๓. ลทั ธิสังคมนยิ ม (Socialism)
กอ ใหเกิดการเปลีย่ นแปลงการปกครอง
ในหลายประเทศ

๑๕๔

กษตั รยิ ผ ูทรงคณุ ธรรม ประวตั ิศาสตรสากล ๑๕๕

มหพารระาเชจแาเหฟงรปเรดัสรเกิ ซยี แคจแทกั หเรงธพรอัสรรรเนี ซดทยีิน่ี ี๒

(Frederick The Great) (Catherine of Russia)
ค.ศ. ๑๗๔๐ - ๑๗๘๖ ค.ศ. ๑๗๖๒ - ๑๗๙๖

นกั ปรชั ญาและผลงาน

(ThoโธmมaัสsฮHอoบbบb es) (JoจhอnหนLoลcอ็ kคe) (Mมoอnงtเตesสqกuิเอieอu)

หนงั สือเรอื่ ง Leviathan หนังสอื เรือ่ ง Two Treatises หนงั สือเร่อื ง
เสนอแนวคิดวา สังคมสันตสิ ุข of Government เจตนารมณแ หงกฎหมาย
ตองมอบอำนาจใหผ ปู กครอง เสนอแนวคิดการปกครอง เสนอแนวคิดการแบงแยก
ทำหนา ทีป่ กครองทีส่ อดคลอ ง ระบอบประชาธิปไตย
อำนาจอธบิ ไตย
กับความตอ งการของคน
สวนใหญ

(Vวaอlลtแaiตrรe) ชอง - ชาคส รสุ โซ (Adอaดmมั สSmมธิ ith) (คKาaรrลl Mมาaกrxซ)
หนังสือเรื่อง
The Philosophical Letters (Jean-Jacques Rousseau) หนงั สอื เร่อื ง เคปเแศอนลรมกะษมDาคหฐวิขรำaกนนอเปsอิจังิสงรแาสKนตะรบือaากดัโpเบยรดาเiททออื่tศยaนุานุงเเlจนเนปตน ยิรนวมียาาบ
หนังสอื เรอื่ งสญั ญา ความมงั่ คั่งของชาติ
เรียกรองใหม ีการปฏริ ูป ประชาคม เสนอแนวคดิ เก่ียว
การปกครอง กับทฤษฎีการคา เสรี
เปน การวางรากฐาน
เกยี่ วกับอำนาจ
อธปิ ไตยของประชาชน

การปฏิวัตเิ ปลี่ยนแปลงการปกครอง
ในครสิ ตศ ตวรรษท่ี ๑๗ - ๑๘

การปฎวิ ตั อิ นั รงุ โรจนข ององั กฤษ
(The Glorious Revolution)

ค.ศ. ๑๖๘๘ เปนความขัดแยงระหวางอังกฤษ
กับรัฐสภา เกย่ี วกบั นโยบายการปกครอง และ
การนับถือศาสนา รัฐสภาจึงกอการปฏิวัติขึ้น
และประกาศใช “พระราชบัญญัติวาดวยสิทธิ
พน้ื ฐานของพลเมอื ง” (Bill of Rights) เปน การ
จำกัดอำนาจกษัตริย และยอมรับอำนาจของ
รฐั สภา เม่ือป ค.ศ. ๑๖๘๙

ค.ศ. เหตกุ ารณ

๑๖๒๔ : พระเจาชาลสที่ ๑ (Charles ) ขัดแยงกับรัฐสภาใน
เรื่องนโยบายการปกครองและการนับถือศาสนา

๑๖๔๒ - ๑๖๔๙ : เกิดสงครามกลางเมืองพระเจาชาลสที่ ๑ ถูกสำเร็จโทษ
๑๖๔๙ : อังกฤษจัดการปกครองระบอบสาธารณรัฐ
๑๖๖๐ : อังกฤษฟนฟูระบอบกษัตริย
๑๖๘๕ : พระเจาเจมสที่ ๒ (James ) ปกครองอังกฤษ

เกิดความขัดแยงเรื่องการนับถือศาสนา
๑๖๘๘ : รัฐสภาจึงกอการปฏิวัติอันรุงโรจนขึ้น ลมอำนาจของ

พระเจาเจมสที่ ๒ แลวเชิญเจาชายวิลเลียมแหงออรเรนจ
และเจาหญิงแมรี่พระชายามาปกครองอังกฤษ
๑๖๘๙ : รัฐสภาประกาศใช “พระราชบัญญัติวาดวยเรื่อง
สิทธิพื้นฐานของพลเมือง” (Bill of Rights)
เปนการจำกัดอำนาจของกษัตริย และ
ยอมรับอำนาจสูงสุดของรัฐสภา

๑๕๖

ประวัติศาสตรส ากล ๑๕๗

การปฏิวตั ิเพือ่ เอกราชของสหรัฐอเมรกิ า
หรือสงครามสหรัฐอเมริกา (American
Revolutionary War) ค.ศ. ๑๗๗๖-๑๗๘๓ เปน

สงครามระหวา งองั กฤษ กบั อาณานคิ ม ๑๓ รฐั ขององั กฤษ
ในทวปี อเมรกิ าเหนอื ซง่ึ ตอ งการเอกราชจากเจา อาณานคิ ม
ผลของสงครามชาวอาณานิคมเปน ฝา ยชนะ ในสนธิสัญญา
ปารีส (Treaty of Paris) อังกฤษยอมรับวาสหรัฐอเมริกา
เปน เอกราช

การปฏิวตั ฝิ ร่งั เศส (French Revolution)

ค.ศ. ๑๗๘๙ : การเปลี่ยนแปลงการปกครองของฝรั่งเศส ซึ่ง
เกิดขึ้นในชวงที่ฝรั่งเศสมีปญหาเศรษฐกิจ ประชาชนอดอยาก
แรน แคน และปญ หาดา นการเมอื งซง่ึ ไดร บั อทิ ธพิ ลจากปรชั ญา
ทางการเมืองของจอหน ล็อคและรุสโซ ประชาชนจึงกอกบฏ
ทลายคกุ บาสตยี  (Fall of the Bastille) เกดิ สงครามกลางเมอื ง
เมอ่ื ค.ศ. ๑๗๙๑ ยกเลกิ การปกครองระบอบกษตั รยิ เ ปลย่ี นเปน
การปกครองระบอบสาธารณรัฐ

Imperialism
จักรวรรดินิยม
กหแในาลรกรอืะดาแดรำสนิ ขเวแนยงดินาหนนยาทอโผยอ่ีิทลบอธปานพิ รยและตอโเาขยกงาชวปไนาปรใะปนเกทปคศรระขอเอทงงศชคารตอบิมหงำาอำนาจ
สา๑เหตุ ๒ความสำเร็จ
ของการปฏวิ ัติ ความต่ืนตวั เร่อื ง
อตุ สาหกรรม ลัทธิชาตนิ ิยม และเศรษฐกจิ
ในคริสตศ ตวรรษ และการแขง ขนั กนั แสวงหา
๓ที่ ๑๘
อำนาจทางการเมือง
และเศรษฐกจิ เพอ่ื
เกยี รตภิ ูมิของชาตติ น

แนวคดิ เร่ือง
“ภาระของคนผวิ ขาว”
(White
Man's Burder)

๑ ผลมหาอำนาจ ๒ อารยธรรมตะวันตก
ในยุโรปมอี ำนาจ โดยเฉพาะระบบเศรษฐกจิ
ทางการเมืองสูงสดุ
มีความเขมแข็ง แบบทุนนยิ ม ศาสนาครสิ ต
ทางกำลังทหาร และชาตนิ ิยม แพรก ระจาย
และอาวุธยุทโธปกรณ ในทุกพน้ื ท่ที ยี่ โุ รปยดึ ครอง
ชาตมิ หาอำนาจ ทำใหเ กดิ ขบวนการชาตินยิ ม
เรยี กรองเอกราชในเวลาตอมา
๓ ตะวันตก
เกิดการแขง ขนั ดนิ แดนในอาณานคิ ม
๔ทางการเมือง สูญเสียเอกราชอธปิ ไตย
และเศรษฐกจิ และทรัพยากรให
เจาอาณานิคม
ชาวพนื้ เมืองรับความเจรญิ จากชาวตะวนั ตก

๕ ทำใหม ีความกา วหนาทางการศึกษา
การคมนาคม การแพทย และการสาธารณสขุ
แตก ็สญู เสียวัฒนธรรมและภูมิปญญาด้งั เดิม
๑๕๘

สงครามโลก ประวัตศิ าสตรส ากล ๑๕๙

ครั้งท่ี ไแปกใยขมนสสังอนยรพงงาุษโุคครชืน้งยวรปคาทาชาตว่ีตมมแามิาาตขทลมหงอิดัะีเ่ ๆเากขสยแอิดยียายขำจงาหงอนรายางาุนกตยโจแลัวรกง

๑ค.ศ. ๑๙๑๔ - ๑๙๑๘
สาเหตุ
ชนวนขอ งสงครามโลกครงั้ ท่ี ๑
๑. ลทั ธชิ าตนิ ิยม (Nationalism)
ทส่ี ง ผลใหอิตาลีและเยอรมนี ของอขราณัชณเทะกมาาเาือ่ยขจยครืออักาป๒.นศงทรล๘บอ.เแงมออ๑ลมพอื สส๙ะถิรงเเพ๑นุะซตนชรา๔ราียะยนียรชานม-เายยฮโางัวการี
รวมชาตสิ ำเรจ็ และพยายาม
สรางชาตติ นใหเปน ชาตยิ ง่ิ ใหญ

๒. การแขง ขันการสะสมกำลังทหาร
และอาวธุ ยุทโธปกรณ

๓. ความขัดแยง ของชาตมิ หาอำนาจในยุโรป
เกิดการรวมกลุมประเทศเปน ๒ กลุม คือ
• มหาอำนาจกลาง ไดแก เยอรมนี อติ าลี
และออสเตรยี - ฮงั การี
• มหาอำนาจสัมพันธมติ ร ไดแ ก องั กฤษ
ฝร่ังเศสและรสั เซีย

ผล

๑. กอ ความเสียหายดานชวี ิตและทรัพยส นิ จำนวนมาก
๒. ประเทศเอกราชใหมเกิดขนึ้ (แยกมาจากประเทศท่แี พสงคราม)
๓. มกี ารเปลยี่ นแปลงการปกครองในประเทศตางๆ
๔. มหาอำนาจมีการเปล่ียนแปลงเปน สหรฐั อเมริกา และญป่ี นุ
๕. การพฒั นาอาวุธยุทโธปกรณในสงครามโลกครัง้ ท่ี ๑

เชน รถถัง เรอื ดำน้ำ ปนใหญ ปน กล
๖. เกดิ องคการสนั นิบาตชาติ

World War I

สนัLeนagบิueาoตf ชNaาtiตonิ s

องคการระหวา งประเทศท่จี ัดตัง้ ข้นึ ใน ค.ศ. ๑๙๑๘
ปลายสงครามโลกครัง้ ท่ี ๑ เพือ่ รักษาสันติภาพของโลก
โดยประธานาธิบดวี ูดโรว วิลสัน (Woodrow Wilson)
แหง สหรฐั อเมริกา ไดเ สนอขอเสนอ ๑๔ ประการ
อันเปนพื้นฐานของกฎบตั รสนั นิบาตชาติ

แตสันนบิ าตชาตไิ มสามารถแกป ญ หาความขดั แยง
ของมหาอำนาจได ทำใหเ กิดสงครามโลกคร้งั ที่ ๒ ขึ้น
๑
สาเขห ุต๒ควาอมงสลนัม นเหบิ ลาวตชาติ
สหรัฐอเมรกิ า
ไมไดเ ปนสมาชกิ

องคก ารสันนิบาตชาติ
ไมมีกองกำลงั และมาตรการ
ในการลงโทษ
ผูละเมดิ กฎบตั ร

๑๖๐

ประวัตศิ าสตรส ากล ๑๖๑

สงครามโลกครั้งที่ ๒

สาเหตุ สงครามทเ่ี กดิ มาจากความไมพอใจ
ของชาตมิ หาอำนาจภายหลงั สงครามโลกครงั้ ท่ี ๑
๑. ความไมพอใจท่ีเยอรมนี เปน สงครามทีข่ ยายตวั ไปหลายภมู ิภาคของโลก
มตี อสนธิสัญญาแวรซ ายส และกอ ความเสียหายอยา งมาก

๒. ความลมเหลวขององคการสนั นบิ าตชาติ
ทไี่ มสามารถแกปญหาความขัดแยง
ของชาติมหาอำนาจได
๓. ความออนแอของชาติมหาอำนาจเดมิ
และใชน โยบายออมชอมกับประเทศ
ที่มคี วามเขม แข็งทางทหาร ผลของสงคราม
๔. การรวมกลมุ พันธมติ รของ
ประเทศเผดจ็ การทหาร ๑. ผคู นทงั้ พลเรือนและทหารเสียชีวติ บาดเจบ็
พกิ ารและสญู เสียทรัพยส นิ เปน จำนวนมาก
๒. การเปลีย่ นแปลงมหาอำนาจของโลก
เปน สหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียต
๓. ประเทศท่ีเคยเปนอาณานคิ มของชาตติ ะวนั ตก
ไดรบั เอกราช
๔. เกิดสงครามเยน็ หรอื ความขดั แยง
ดานอดุ มการณท างการเมอื ง
๕. เกดิ องคการสหประชาชาติ (United Nations)
๖. การสะสมและแขงขนั กนั ดานอาวธุ นวิ เคลียร
และขปี นาวธุ รา ยแรง

WoSrledcoWnadr เน้อื หาที่สามารถเปดแอปพลเิ คชนั ดไู ด

Contemporary History
เขหอตงุกโลากรณสมสยั ำปคจัญจุบัน
องคก ารสหประชาชาติ
๒๔ ตุลาคม : วันสหประชาชาติ
(The United Nation : UN)
เปนองคการสากลท่มี ปี ระเทศตา งๆ ของโลกเปน สมาชิก
โดยมวี ัตถปุ ระสงคเ พอ่ื รกั ษาสันตภิ าพ และสนันสนนุ ความ
รว มมอื ระหวางประเทศ กำเนิดข้นึ ใน ค.ศ. ๑๙๔๔ กอ น
สงครามโลกครง้ั ท่ี ๒ ยตุ ลิ ง โดยผแู ทนของประเทศสหรัฐอเมริกา
องั กฤษ สหภาพโซเวยี ต และจนี รวมเปน ผรู า งกฏบัตรขององคก าร
ตอ มาในที่ประชุมยลั ตา ซานฟรานซสิ โก ประเทศผูร ิเร่มิ
๕๑ ประเทศไดลงนามรับรองกฏบัตรสหประชาชาติ และไดรับ
สตั ยาบันจากประเทศตา งๆ เมื่อ ๒๔ ตุลาคม ค.ศ. ๑๙๔๕

สมชั ชาใหญ

สำนักเลขาธกิ าร ศาลยุตธิ รรม
ระหวา งประเทศ
สหโปคองรรคงะสชก ราาารชงาติ คณะมนตรี
ภาวะทรัสตี
คณะมนตรีเศรษฐกจิ
และสังคม

คณะมนตรี
ความม่นั คง

๑๖๒

ประวตั ิศาสตรส ากล ๑๖๓

องคการชำนัญพเิ ศษของสหประชาชาติ

องคการแรงงาน องคก ารอาหารและ การประชมุ สหประชาชาติ โครงการสงิ่ แวดลอ ม
ระหวา งประเทศ เกษตรแหงสหประชาชาติ วา ดว ยเรอ่ื งการคา และการพฒั นา แหงสหประชาชาติ
(FAO) (UNCTAD) (UNEP)
(ILO)

องคการการบินพลเรอื น โครงการพัฒนา องคการทางทะเล
ระหวางประเทศ แหง สหประชาชาติ ระหวางประเทศ
(ICAO)
(UNDP) (IMO)

องคก ารศกึ ษาวิทยาศาสคร กองทนุ ประชากร
และวฒั นธรรม แหงสหประชาชาติ

แหงสหประชาชาติ (UNFPA)
(UNESCO)

กองทนุ เพื่อเด็ก
แหงสหประชาชาติ

(UNICEF)

สหภาพสากล องคก าร
ไปรษณยี  อนามัยโลก
(UPU) (WHO)

สงครามเย็น

(Cold War : ค.ศ. ๑๙๔๕ - ๑๙๙๑)
ลักษณะความสัมพนั ธระหวา งประเทศทเี่ ปนความขัดแยงระหวางกลุมประชาธปิ ไตย
ท่ีมสี หรฐั อเมรกิ าเปนผนู ำ และกลมุ คอมมวิ นสิ ตท มี่ สี หภาพโซเวียตเปน ผนู ำ
โดยความขัดแยง แสดงออกหลายแบบยกเวนการทำสงครามกันเองโดยตรง

าเหตขุ องส๑ง.คเดปรุลน าอปำมรนะเาเยจทโศน็ ลสกหเปรัฐลอีย่ เนมแริกปาลเกงดิ เปน สงครามตวั แทน (proxy war) ในหลายพ้ืนท่ี
กับสหภาพโซเวยี ต
ส
เ๒. ความแตกตา งทางการเมือง

ระหวา งประชาธิปไตย
กับ คอมมวิ นิสต

๓. นโยบายผนู ำชาติมหาอำนาจ
๑. วินสตัน เชอรชิลล (Winston Churchill) ขององั กฤษ
๒. เฮนรี่ เอส. ทรแู มน (Henry S. Truman) ของสหรัฐอเมรกิ า
๓. โจเซฟ สตาลนิ (Joseph Stalin) ของสหภาพโซเวียต
๑๓ หตกุ ารณส น้ิ สดุ สงครามเยน็

กำแพงเบอรลิน :
๒ สคญั .ศล.ักษ๑ณ๙ข ๘อง๙สงเคยรอารมมเนยน็ีตถะวูกันทอำอลกาย
และเยอรมนตี ะวนั ตกรวมเปน ประเทศเดยี วกนั

การลมสลายของ

สคห.ศภา. พ๑โซ๙เว๙ียต๑ใน

๑๖๔

Cold War ประวัตศิ าสตรส ากล ๑๖๕
สงครามเย็น (ค.ศ. ๑๙๔๕ - ๑๙๙๑)
๑. ดลุ อำนาจโลกเปลี่ยนแปลง

Second World War สาเหตุ
n
ill๒. ความแตกตางทางการเมือง สงครามตัวแทน
ประชาธปิ ไตย (Proxy War)
คอมมวิ นิสต

๓. นโยบายผูน ำชาติมหาอำนาจ

enry S. TrumaW inston Church Joseph Stalin
H
แบง เกาหลเี หนอื - ใต สงครามเวียดนาม สงครามเกาหลี ค.ศ. ๑๙๕๐ - ๑๙๕๓
ทเ่ี สนขนานท่ี ๓๘ กับฝรั่งเศส

๑๙๔๖ - ๑๙๕๔

ชวงสงครามโลกคร้ังที่ ๒ สหภาพโซเวยี ตบุกยดึ สหรัฐอเมริกา
แมนจูเรยี ของญป่ี ุน และยโุ รปตะวันตก
รางกฎบัตร
สหประชาชาติ องคก าร สหรัฐอเมรกิ า จนี แบง เปน
ค.ศ. ๑๙๔๔ ๒ ประเทศ
สหประชาชาติ
หลกั การ สหภาพโซเวียต
ทรแู มน

สหภาพโซเวยี ต Cominform Comecon

๑๙๔๕ ๑๙๔๖ ๑๙๔๗ ๑๙๔๙ ๑๙๕๐ ๑๙๕๓

สหภาพโซเวยี ตยดึ ครอง รวม ๓ เขตเปนเยอรมนีตะวันตก
ยุโรปตะวนั ออก สวน ๑ เขตเปน เยอรมนตี ะวันออก
เยอรมนถี ูกแบง แบง แยกประเทศเยอรมนี และเกดิ
ออกเปน ๔ สว น วิกฤตการณ Berlin Blockade

(ค.ศ. ๑๙๔๘ - ๑๙๔๙)

ขชอว งงสกงาครรผาอ มนเยค็นลา(ย๑ค๙ว๖า๙มต-ึง๑เค๙ร๗ยี ด๙)

สงครามตวั แทน จดั ตั้ง ASEAN
(Proxy War)
วิกฤตการณข ีปนาวธุ คิวบา
สงครามเวียดนาม

เวยี ดนามแบงเปน สหรัฐอเมรกิ าใหการ ส้นิ สดุ สงคราม
เวยี ดนามเหนอื - สนบั สนุนเวียดนามใต เวยี ดนาม

เวียดนามใต สหรัฐอเมรกิ า
ถอนทพั
สหภาพโซเวยี ต
จากเวยี ดนาม
งคการ WARSA
อ W รวมมอื
อ สำรวจ
องคก าร อวกาศ
CENTO
งคการ SEATO ขอ ตกลง
SALT
สหรฐั อเมริกา
และพนั ธมิตร

๑๙๕๔ ๑๙๕๕ ๑๙๖๑ ๑๙๖๒ ๑๙๖๗ ๑๙๖๙ ๑๙๗๒ ๑๙๗๓ ๑๙๗๕

สหภาพโซเวยี ต

กำแพงเบอรล นิ

กั้นเบอรล ินตะวนั ออก
กบั เบอรล นิ ตะวนั ตก

๑๖๖

ประวัติศาสตรส ากล ๑๖๗

ชวงการเจรจคา.ศระ. ห๑ว๙า๘งส๕ห-รฐั๑อ๙เม๘ร๙ิกา - โซเวียต

ความตึงเครยี ดของ สหภาพโซเวยี ตปรบั เปลยี่ น การเจรจาที่
สงครามเย็นเรมิ่ ขนึ้ นโยบายตางประเทศเปน เกาะมอลตา
นโยบายกลาสนอสต -
อกี ครง้ั (Malta)
เปเรสตรอยกา
สหภาพโซเวยี ต
บกุ อฟั กานสิ ถาน

โอลมิ ปก ฤดูรอ น

๑๙๘๐ ๑๙๘๔

เจาภาพ เจาภาพ การเจรจา สงครามเยน็
จำวกาัดดขว ีปยนกาาวรธุ สหภสานิ้พสโซดุ เวยี ต
สหรัฐอเมรกิ า สแหลภะาพพนั โธซมเวติ ียรต
และพันธมติ ร อกี ไ๑ม๕เ ขาปรรว ะมเทศ พ(ิสSTัยAกRลTาง) ลม สลาย
อกี ๖๓ ประเทศ
ไมเขารว ม

๑๙๗๙ ๑๙๘๐ ๑๙๘๔ ๑๙๘๕ ๑๙๘๗ ๑๙๘๙ ๑๙๙๐ ๑๙๙๑

ทเำยลอารยมกนำีรแวพมงปเรบะอเรทล ศิน

โลกในคริสตศตวรรษที่ ๒๑

วกิ ฤตเศรษฐกจิ โลก

วิกฤตเศรษฐกิจเอเชีย (ตม ยำกุง ประเทศไทย)
วกิ ฤตเศรษฐกจิ ท่อี ารเ จนตนิ า
วิกฤตการณแฮมเบอรเกอร (Hamburger Crisis)

(รสEาะม-บาCบรถoพซmาอ้ื ณขmาชิยeทยrำอcธิเeุรลก)ก็รรทมรไดอต นลกิอสดเ วลา

สะดวกรวดเร็วเขา ถึงสินคา และบรกิ ารไดโ ดยตรง

กทอรยะาาีเ่ทิ ชบกรื่อธรทบบัมพิ่ีจสโระื่อลยูข คสงอสวถามบ่อืรงึ ลูโกครทขนัมุะราทดควปง้ัสมับอโานลงโรกกาลคันกแมลแะลถะงึขปัดรขะวชาางชนโดยตรง
ความทาทายของระบบสื่อออนไลน

ทำใหค นมอี ิสระในการแสดงความคดิ เหน็
และแสดงอารมณท ร่ี นุ แรงไดกวา งขวาง

แคลวาะมเทกคาโวนหโนลายขี องระบบคอมพิวเตอร

โลกมีความกาวหนาทางการสือ่ สาร
การคมนาคมผานระบบอนิ เทอรเ นต็
ทสี่ ะดวก รวดเรว็ ประหยัด มอี ทิ ธพิ ลและสงผลกระทบ
ตอการเมือง เศรษฐกิจ และสงั คมวัฒนธรรมของพนื้ ทีต่ างๆ ทั่วโลก

๑๖๘

ประวตั ิศาสตรสากล ๑๖๙

โลกกับระบบขว้ั อำนาจเดยี ว

หลังสงครามเยน็ สนิ้ สดุ ลง สหรฐั อเมริกาเปนประเทศ
ผูนำโลกเพียงประเทศเดยี ว

แกาลระกคอวกาามรปรลา อยดเปภน ยั ภขยัอตงโอลสกันตภิ าพ

๑๑ กันยายน ๒๐๐๑ กอวินาศกรรม
ตกึ เวิลดเ ทรดเซน็ เตอร สหรัฐอเมริกา
๑๒ ตลุ าคม ๒๐๐๒ เหตลุ อบวางระเบิด
ทสี่ ถานบนั เทิง ๒ แหงบนเกาะบาหลี
๑๓ - ๑๔ พฤศจิกายน ๒๐๑๕ การกราดยงิ
ในกรุงปารีส ฝรง่ั เศส

ทเสกกกาาั้งทิ ดิ รรดกธปกาาีดนมิรรากกนลบนัาะษุปรสเเมรทิยมาิดธชอื มสิสงนชิทตนเรธศกีมิรกลนษามุ ษุฐรนกใยชอิจชแยนรแใงลนงะาหสนลงั เาคดยม็กปเรชะนเทศ

วิกฤตการณส ง่ิ แวดลอมโลก
ปญ หาโลกรอน ปปญญหหาากคาวราใมชแส หางรแเคลมง ใี นการเกษตร
ปญ หาพลงั งาน
การทำลายช้ันโอโซน

ขเปบน วกานรกแสาวรงคหา ามผลนปุษระยโ ยชนใ นรูปแบบตา งๆ

จากมนุษย มกั ใชวิธคี มุ ขงั หรือใชความรนุ แรงบังคบั
เกดิ ขึน้ ไดท้ังภายในประเทศและระหวางประเทศ

ผ้เู ขียนและบรรณาธกิ าร

วิชาภูมิศาสตร์ นางสาวบงกชรัตน ์ เตชะไตรศกั ดิ์
นางมาตริน ี รักษ์ตานนทช์ ยั นายไพฑรู ย ์ ปิยะปกรณ์
นางสาวสรุ ีพันธ ์ เกยี นวัฒนา นายชูเดช โลศิริ
นางสาวพรม้ิ เพรา คงธนะ นางสาวสมควร เพยี รพทิ ักษ ์
นางสาวเจตนา พรมประดิษฐ ์ นางสาววรลักษณ์ รตั ตกิ าลชลากร
นายปราศรัย เจตสันต ์ิ
วชิ าเศรษฐศาสตร์ นางวรรณ ี จันทรศิริ
นายเชียง เภาชติ นางสาวองั คณา ผิวเกลีย้ ง
นายสมหวัง ชยั ตามล นางชวลีย ์ ณ ถลาง
นายอานนท์ สีดาพรม นางระววิ รรณ ภาคพรต
นางเกษศิรินทร ์ สวุ รรณสุนทร นางนวกานต ์ มณศี ร ี
นางสาวอรณุ วรรณ ผู้ธนดี
วิชาประวัติศาสตร์ นางมนพร จนั ทรค์ ล้อย
นายกฤตนัยน์ สามะพทุ ธ ิ นายภาคินนท ์ แกว้ ประภาค
นางวชริ าวรรณ บนุ นาค นายปริญญา ประเทศ
นางสาวมาล ี โตสกุล
นางสาวฤทยั รัตน์ มีปญั ญา

วชิ าอาเซยี น
นายอรรถพล อนนั ตวรสกุล
นางสาวกอบกาญจน์ เทยี นไชยมงคล
นายณฏั ฐ์ชฎลิ มาอิน่ แก้ว
นางรัตนวภิ า ธรรมโชติ

210

211

บรรณานุกรม

กระทรวงศึกษาธิการ. (๒๕๕๗). หนงั สือเรยี นรายวชิ าพน้ื ฐานเศรษฐศาสตร์ ช้นั มธั ยมศึกษาปที ี่ ๔ - ๖.
(พิมพค์ รงั้ ที่ ๓). กรงุ เทพฯ : องคก์ ารค้าของ สกสค.
กรมวิชาการเกษตร. (๒๕๔๑). วิวฒั นาการพันธขุ์ า้ วไทย. สถาบนั วิจยั ขา้ ว กรมวชิ าการเกษตร. หน้า ๗.
คณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ. (๒๕๒๗). เทศกาลและประเพณีไทย. กรงุ เทพฯ : โรงพิมพก์ รมศาสนา.
ปัญญา จารุศริ ิ และคณะ. (๒๕๕๗). ภูมศิ าสตรก์ ายภาพ. โครงการต�ำราวทิ ยาศาสตรแ์ ละคณติ ศาสตร์
มลู นิธิ สอวน. กรุงเทพฯ : ด่านสทุ ธาการพิมพ.์
ธิติมา พทิ ักษ์ไพรวัลย.์ (๒๕๒๗). ประวัตศิ าสตร์ทว่ั ไป. กรงุ เทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานชิ .
ราชบัณฑิตยสถาน. (๒๕๕๘). พจนานุกรมศพั ทเ์ ศรษฐศาสตร์. (พมิ พค์ รั้งท่ี ๓). กรงุ เทพฯ: อรณุ การพิมพ.์
วันรักษ์ ม่ิงมณีนาคิน. (๒๕๕๘). เศรษฐศาสตรเ์ บื้องตน้ : เศรษฐศาสตรส์ �ำหรับบุคคลทวั่ ไป. (พมิ พ์ครั้งที่ ๑๐).

กรงุ เทพฯ : มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์.
ส�ำนกั งานคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พนื้ ฐาน. กระทรวงศึกษาธิการ. (๒๕๕๗). หนังสอื เรียน รายวิชาพ้นื ฐาน
ประวัตศิ าสตร์ไทย ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๔ - ๖ เลม่ ๑. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พ์ สกสค. ลาดพรา้ ว.
_______. กระทรวงศึกษาธิการ. (๒๕๕๗). หนงั สอื เรยี น รายวิชาพืน้ ฐาน ประวัตศิ าสตร์สากล ชั้นมธั ยมศึกษา

ปีที่ ๔ – ๖ เล่ม ๑. กรงุ เทพฯ : โรงพิมพ์ สกสค. ลาดพร้าว.
_______. กระทรวงศึกษาธกิ าร. (๒๕๕๗). หนงั สือเรียน รายวชิ าพ้นื ฐาน ภมู ศิ าสตร์ ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๔ - ๖.

กรงุ เทพฯ : โรงพมิ พ์ สกสค. ลาดพรา้ ว.
สำ� นักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ. (๒๕๓๗). ผลการสมั มนาทางวิชาการ เร่อื ง การส่งเสรมิ การจัด
กจิ กรรมเก่ยี วกบั ประเพณลี อยกระทง. กรุงเทพฯ : โรงพิมพค์ ุรสุ ภาลาดพร้าว.
_______. (๒๕๓๗). วันส�ำคัญโครงการปีรณรงค์วฒั นธรรมไทยและแนวทางในการจัดกจิ กรรม. กรุงเทพฯ:

โรงพมิ พค์ รุ สุ ภาลาดพร้าว.
_______. (๒๕๕๑) วารสารวัฒนธรรมไทย. ปที ่ี ๔๗ ฉบบั ท่ี ๑๒ ประจ�ำเดอื นพฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๑.

กรุงเทพฯ : โรงพมิ พช์ ุมนมุ สหกรณ.์
ส�ำนกั วชิ าการและมาตรฐานการศึกษา. สำ� นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพนื้ ฐาน. (๒๕๕๗). คมู่ อื หลักสตู ร
อาเซยี น (ASEAN Curriculum Sourcebook) ฉบับแปลเป็นภาษาไทย. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์
ชมุ นุมสหกรณ์การเกษตรแหง่ ประเทศไทย จ�ำกดั .
_______. (๒๕๕๗). แนะนำ� ASEAN Curiiculum Sourcebook. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พ์ส�ำนกั งาน
พระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
สริ พิ ร เกรยี งไกรเพชร และคณะ. (๒๕๕๗). ภมู ศิ าสตรเ์ ทคนิค. โครงการตำ� ราวิทยาศาสตรแ์ ละคณิตศาสตร์
มูลนธิ ิ สอวน. กรุงเทพฯ : ดา่ นสทุ ธาการพิมพ.์
Crofton, Ian. ( 2001). World History 50 keys milestones. Quercus Publishing Pic: London.
Fewster, Stuart. ( 2005). History First 1066-1500. Person Education Limited.
Mankiw, N. G. (2015). Principles of Economics. (8th ed.). Ohio: Cengage Learning.
Spielvogel, Jackson J. ( 2005). Glencoe World History. The United State of America:
Glenco/MacGraw-Hill.
Tucker, B. I. (2010). Survey of Economics. (5th ed.). Ohio: Cengage Learning.

สื่อออนไลน์
กรวิกา วีระพนั ธ์เทพา. (๒๕๕๔). เข่ือนไซยะบรุ ี และกระบวนการรับฟงั ความคิดเห็น (ของประชาชน

หรือของใคร?). สืบค้นเมือ่ ๒๖ กนั ยายน ๒๕๖๐, จาก www.web.greenworld.or.th/
Greenworld/local/1234
กระทรวงการต่างประเทศ. (๒๕๕๖). ๕๘ ค�ำตอบ สู่ประชาคมอาเซียน. สืบคน้ เมือ่ ๒๖ กันยายน ๒๕๖๐,
จาก http://www.nso.go.th/sites/2014/Documents/asean/asean_faq.pdf
_______. (๒๕๕๖). ASEAN Mini book. สืบค้นเมื่อ ๒๖ กันยายน ๒๕๖๐, จาก http://www.mfa.go.th/

asean/contents/files/asean-media-center-20130815-110431-164135.pdf
_______. (๒๕๕๙). รัฐมนตรีวา่ การกระทรวงการต่างประเทศหารือทวภิ าคีกบั รัฐมนตรีวา่ การ

กระทรวงการตา่ งประเทศจีน ในห้วงการประชมุ รัฐมนตรีการต่างประเทศอาเซียน ครง้ั ท่ี ๔๙
และการประชมุ ทเ่ี ก่ียวขอ้ งท่เี วียงจันทน์. สืบคน้ เมื่อ ๒๖ กันยายน ๒๕๖๐, จาก http://www.mfa.
go.th/main/th/media-center/14/68655
กองประมงตา่ งประเทศ. กรมประมง. สบื ค้นเมอื่ ๒๖ กนั ยายน ๒๕๖๐, จาก http://www.fisheries.go.th/
foreign/fisher2/คณะกรรมการยทุ ธศาสตร์ชาติ. (๒๕๖๐). รา่ งยุทธศาสตร์ชาติ ระยะ ๒๐ ปี
(พ.ศ. 2560 - 2579). สืบค้นเมือ่ ๑๓ พฤศจิกายน ๒๕๖๐, จาก http://dl.parliament.
go.th/handle/lirt/475208
คณะกรรมการร่างรฐั ธรรมนูญ. (๒๕๖๐). “รัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจักรไทย พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐”.
สืบค้นเม่ือ ๑๖ พฤศจิกายน ๒๕๖๐, จาก : http://www.parliament.go.th/ewtcommittee/ewt/
draftconstitution2/more_news.php?cid=87
ชยนั ต์ วรรธนะภตู ิ และคณะ. สมาคมแม่น้ำ� เพอื่ ชวี ติ . ข้อมลู เครื่องมอื หาปลาพ้ืนบ้าน. สบื คน้ เมือ่
๒๑ พฤศจิกายน ๒๕๖๐, จาก http://www.livingriversiam.org/2work/tb/fishing-gear.html
ชานนิ ทร์ ผะเอม. (๒๕๕๘). Thailand’s Strategies Destination. ใน งานสมั มนา Thailand Quality
Award 2015 Winner Conference. กรุงเทพฯ: สถาบันเพิม่ ผลผลติ แห่งชาติ.
ปรเมธี วิมลศิร.ิ (๒๕๕๙). ยทุ ธศาสตรช์ าติ ๒๐ ปี อนาคตประเทศไทย เพ่ือความมนั่ คง ม่งั ค่ัง ยัง่ ยนื .
ในหลกั สูตรวทิ ยาการประกันภัยระดับสงู (วปส.) รุ่นที่ ๖ ปี ๒๕๕๙. กรุงเทพฯ: ส�ำนกั งาน คปภ.
สบื ค้นเมอ่ื ๑๓ พฤศจิกายน ๒๕๖๐, จาก http://planning.pn.psu.ac.th/plan_doc/procedure/
docs_procedure/300_1498813858.pdf
มณีรตั นา อรยิ ตระกูลชัย และคณะ. วัฒนธรรมข้าว. สืบคน้ เมอ่ื ๒๑ พฤศจิกายน ๒๕๖๐, จาก https://sites.
google.com/site/klumthi7thana/wathnthrrm-thi-na-snci
วกิ พิ เี ดีย สารานกุ รมเสรี. (๒๕๕๗). โตนเลสาบ. สืบค้นเมื่อ ๒๑ พฤศจิกายน ๒๕๖๐, จาก https://th.
wikipedia.org/wiki/
ศราวุฒิ อารยี .์ (๒๕๕๒). โมโรมุสลมิ และเขตปกครองตนเอง : ประสบการณจ์ ากฟลิ ปิ ปนิ ส์. สบื ค้นเมือ่
๒๖ กันยายน ๒๕๖๐, จาก http://www.deepsouthwatch.org/node/293
สีดา สอนศร.ี (๒๕๕๕). บงั ซาโมโรกบั รฐั บาลฟิลิปปินส์ : ประวัตศิ าสตร์ทคี่ วรจารกึ . สบื คน้ เมอื่ ๑ สงิ หาคม
๒๕๖๐ จาก http://www.manager.co.th/Home/ViewNews.aspx?NewsID=9550000130060

212

213

_______. (๒๕๕๙). เรยี นรปู้ ระสบการณส์ รา้ งสนั ตสิ ขุ จากมนิ ดาเนา ฟลิ ปิ ปนิ ส.์ สบื คน้ เมอ่ื ๑ สงิ หาคม ๒๕๖๐,
จาก http://www.southdeepoutlook.com/ShowAllDetails/detail_south_editorial/26/

สจุ ิตต์ วงษเ์ ทศ. (๒๕๕๗). ทำ� ขวญั นาและทำ� ขวัญข้าว ของบรรพชนอาเซียน ๒,๕๐๐ ปีมาแลว้
(มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับประจำ� วันศกุ รท์ ่ี ๑๕ สิงหาคม ๒๕๕๗). สืบค้นเม่อื ๑ สงิ หาคม ๒๕๖๐,
จาก http://www.sujitwongthes.com/2014/08/weekly15082557/

สำ� นกั งานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสงั คมแหง่ ชาติ. (๒๕๖๐). แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คม
แห่งชาต.ิ สืบคน้ เมื่อ ๑๓ พฤศจิกายน ๒๕๖๐, จาก http://www.nesdb.go.th/
ส�ำนกั อนรุ ักษสตั วป์ ่า. (๒๕๖๐). สตั วป์ า่ สงวย. สืบค้นเมอื่ วันที่ ๑๖ พฤศจกิ ายน ๒๕๖๐, จาก http://www.dnp.

go.thwildlifednp/index.php?option=com_content&view=article&id=13Itemid=17
Ace Geography. n.d. The glacial budget. สืบค้นเมอ่ื ๑๓ กรกฎาคม ๒๕๖๐, จาก http://www.acegeog-

raphy.com/glacial-budgets.html
BBC Bitesize. n.d. Population distribution and density. สบื ค้นเม่อื ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๐,

จาก http://www.bbc.co.uk/schools/gcsebitesize/geography/population/population_
distribution_rev2.shtml
BBC. 2014. Geography - Natural Hazards. สืบค้นเม่ือ ๒๗ กนั ยายน ๒๕๖๐, จาก http://www.bbc.

co.uk/schools/gcsebitesize/geography/natural_hazards/
eSchooltoday. 2008-2017. Earth System. สบื ค้นเม่ือ ๒๐ สงิ หาคม ๒๕๖๐, จาก http://eschooltoday.

com/ earth-system/what-is-earth-system.html
eSchooltoday. 2008-2017. Natural Disasters – Earthquake. สืบคน้ เม่อื ๑๙ กนั ยายน ๒๕๖๐,
จาก http:// eschooltoday.com/natural-disasters/earthquakes/what-is-an-earthquake.

html
Freeman, W.H. 2006. Evolving Earth : Plate Tectonics. สบื ค้นเม่ือ ๒๓ กันยายน ๒๕๖๐, จาก
https://globalchange.umich.edu/globalchange1/current/lectures/ evolving_earth/

evolving_earth.html
Greek Travel Pages. 2017. UNWTO: China remains world’s top tourism spender.

สืบคน้ เมอ่ื ๑๕ กรกรฎาคม ๒๕๖๐, จาก http://news.gtp.gr/2017/04/18/unwto-chi-
na-worlds-top-tourism-spender/
International Center for Tropical Agriculture. 2015. Origins and primary regions of diversity of
agricultural crops. สืบค้นเมอื่ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๐, จาก http://dapa.ciat.cgiar.org/wp-con-
tent/uploads/2015/09/origin-species-world-map.jpg
Kidcyber.com. n.d. Houses around the world. สบื ค้นเม่ือ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๐, จาก http:// www.
kidcyber.com.au/houses-around-the-world/
Makanaka. 2014. The meat map of the world. สบื คน้ เมอื่ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๐, จาก https://
makanaka.files.wordpress.com/2014/01/meatatlas2014_p11a.jpg?w=700&h=521
Mongabay.com. n.d. Turf houses at Skogar in Iceland. สบื คน้ เม่อื ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๐,
จาก http://rnrrealty.com/blog/wp-content/uploads/8478935305_2eca72eb3d_o.jpg

NASA Global Climate Change. n.d. Video: Antarctic ice loss 2002-2016. สืบคน้ เมอ่ื ๑๓ กรกฎาคม
๒๕๖๐, จาก https://climate.nasa.gov/climate_resources/154/

NASA Ozone Watch. n.d. What is ozone?. สืบค้นเม่ือ ๑๒ กรกฎาคม ๒๕๖๐, จาก https://ozonewatch.
gsfc.nasa.gov/facts/SH.html

_______. Various dates. Ozone maps. สืบคน้ เมื่อ ๑๒ กรกฎาคม ๒๕๖๐, จาก https://ozonewatch.
gsfc.nasa.gov/

Pacific Asia Travel Association. 2017. Top source markets, 2017. สบื คน้ เมอื่ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๐,
จาก http://mpower.pata.org/wp-content/uploads/Infographic-1-key-source-markets.jpg

PBS Learning Media. 2014. Sources of greenhouse gases. สืบค้นเมอ่ื ๑๒ กรกฎาคม ๒๕๖๐, จาก
http://science.kqed.org/quest/2014/12/12/what-are-greenhouse-gases-and-where-do-
they-come-from/

Rnrrealty.com. n.d. Traditional houses in Botswana. สบื คน้ เมื่อ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๐, จาก http://
rnrrealty.com/blog/wp-content/uploads/8272396930_a6521a1544_k-1024x570.jpg

_______.n.d. Traditional houses in Nepal. สบื ค้นเม่อื ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๐, จาก http://rnrrealty.
com/blog/wp-content/uploads/1812681771_9487df5833_o-1024x687.jpg

_______.n.d. Traditional houses in Ukraine. สืบคน้ เม่ือ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๐, จาก http://
rnrrealty.com/blog/wp-content/uploads/2835514374_2c08811e75_b.jpg
_______.n.d. Traditional houses in Uruguay. สบื คน้ เมื่อ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๐, จาก http://
rnrrealty.com/blog/wp-content/uploads/3077823669_d69cb3728c_o-624x936.jpg
Socratic.org. 2015. How is the greenhouse effect related to global warming?. สบื คน้ เมอื่ ๑๔

กรกฎาคม ๒๕๖๐, จาก https://socratic.org/questions/how-is-the-greenhouse-effect-relat
ed-to-global-warming
Thai Blogs. 2007. Traditional Thai style houses. สืบค้นเมอื่ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๐, จาก http://
www.thai-blogs.com/images/richard/thaihouse_3.jpg
The Latest Architectural Digest. n.d. Japanese style homes. สบื ค้นเม่อื ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๐,
จาก http://forex2learn.info/view/61184/f191b8909efe36f2a601f39ce3826c54.
jpg?1512322616
United States Environmental Protection Agency. n.d. Global Greenhouse Gas Emissions
by Gas. สบื คน้ เม่ือ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๐, จาก https://www.epa.gov/sites/production/
files/2016-05/global_emissions_gas_2015.png

214

215

ประกาศส�ำนกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พื้นฐาน
เรอ่ื ง อนุญาตให้ใช้ส่อื การเรียนรใู้ นสถานศกึ ษา

...............................................

ด้วยส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ได้จัดท�ำหนังสือส่งเสริมประสิทธิภาพการเรียนรู้

กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ตามหลักสูตรแกนกลาง

การศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐานได้พิจารณาแล้ว

อนุญาตใหใ้ ช้ในสถานศึกษาได้



ประกาศ ณ วันท ่ี ๑๙ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๑

(นายบญุ รกั ษ ์ ยอดเพชร)
เลขาธกิ ารคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน