ภาษาไทยพื้นฐาน หน่วยที่ 4 การพูดสื่อสารในงานอาชีพ

ภาษาไทยพนื้ ฐาน หน่วยที่ 4
20000-1101
ครูชะลอ สังขง์ าม การพดู สอ่ื สาร
ในงานอาชีพ
ปวช.
สปั ดาหท์ ่ี 5

จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม

1. สามารถพดู เพ่ือกิจธรุ ะ ตามหลกั การและมารยาทของสงั คมได้
2. สามารถแสดงความคดิ เหน็ ตามหลกั การใชภ้ าษาได้
3. สามารถใชโ้ ทรศพั ทต์ ิดตอ่ กิจธรุ ะ ตามหลกั การละมารยาทของสงั คมได้
4. วเิ คราะหภ์ าษาการตอบรบั และปฏิเสธได้
5. พดู สรุปความได้

การพดู ส่ือสาร
ในงานอาชพี

การประกอบอาชีพตอ้ งอาศยั ความน่าเชอ่ื ถอื

คาพดู และกริ ิยาทา่ ทางเป็นเครอ่ื งถ่ายทอดความรู้ ความคิด
และความรูส้ กึ จากผพู้ ดู ไปสผู่ ฟู้ ัง

1

การพดู เพอ่ื กจิ ธุระ

ความสาคัญ ความสาคัญของการพดู เพอื่ กจิ ธุระ เพ่ือใหก้ าร
งานตา่ ง ๆ ท่ีเป็นสว่ นหนง่ึ ของการดาเนินชีวติ ดาเนินไปได้
ดว้ ยดี เช่น การทกั ทายปราศรยั การพดู ใน
ชีวติ ประจาวนั การพดู สนทนาท่วั ไป

อย่าเข้าใจผิดนะ!!
กิจธุระ ไม่ใช่ ธุรกิจ

หลักสาคัญในการพดู เพอื่ กจิ ธุระ

1. มีความรู้ความเข้าใจในเร่ืองทจ่ี ะพดู
ถา้ ผพู้ ดู ขาดความรูย้ อ่ มสง่ สารไดไ้ มช่ ดั เจน ไม่สามารถใหร้ ายละเอยี ดได้

เพียงพอหรอื แสดงความไมแ่ นใ่ จออกมา ทาใหไ้ มน่ ่าเช่ือถือ
ตัวอย่าง
ครู : ใครรูจ้ กั บา้ นสดุ าบา้ ง หายไปหลายวนั แลว้ ทราบวา่ อยกู่ บั ป้า แตค่ รู

ตดิ ตอ่ ผปู้ กครองไม่ได้
นักเรียน : หนเู คยน่งั รถประจาทางไปกบั สดุ าคะ่ เหน็ เธอลงรถท่ีบางคลอง แต่

ไม่รูว้ า่ ซอยไหนคะ่

หลักสาคัญในการพดู เพอื่ กจิ ธุระ

2. พดู ใหต้ รงประเดน็
ผพู้ ดู ควรกล่าวเฉพาะประเดน็ ทส่ี าคญั เทา่ นนั้ ไม่ควรกลา่ วถงึ เรอ่ื งอ่นื ๆ

ท่ีไม่จาเป็นเพราะจะทาใหผ้ ฟู้ ังเกิดสบั สน
ตวั อยา่ ง

นุ่น : ครูบอกใหจ้ ดั บอรด์ เรอ่ื งนีเ้ หรอ
โบว์ : ไมไ่ ดส้ ่งั หรอก บงั เอิญฉนั ไปอา่ นพบในหนงั สอื พมิ พเ์ หน็ วา่ มีประโยชน์

จงึ นามาตดิ ใหเ้ พ่ือน ๆ อา่ น

หลักสาคัญในการพดู เพอื่ กจิ ธุระ

3. จดั ลาดบั ความในสาร
ผพู้ ดู ตอ้ งเรยี งลาดบั เรอ่ื ง ทาใหผ้ ฟู้ ังไมเ่ กิดการสบั สน บางกรณีตอ้ งอาศยั การ

กระทาตามขนั้ ตอน อาจแบง่ เป็นหวั ขอ้ หรอื มีเครอ่ื งหมายกากบั หรืออาจย่อหนา้
แตล่ ะขนั้ ตอน
ตัวอยา่ ง

การตดั เย็บเสอื้ ผา้ ปฐมพยาบาล การใหค้ วามรูว้ ชิ าการ ฯลฯ

หลักสาคัญในการพดู เพอื่ กจิ ธุระ

4. รายละเอยี ดของเนือ้ เรื่อง
รายละเอยี ดเป็นสง่ิ สาคญั บางครงั้ ผพู้ ดู ใหร้ ายละเอียดไมเ่ พียงพอ เพราะขาด

ความรูใ้ นเรอ่ื งนนั้ ๆ
ตัวอย่าง

 ประกาศ ก. “ กระเป๋ าเงนิ ใครหาย เก็บไดท้ ่ี หอ้ งสขุ า อาคาร 1 ชนั้ 2 เม่ือวนั ท่ี
กรกฎาคม 2563 เวลาประมาณ 10.00 น.ติดตอ่ รบั คืนไดท้ ่ี หอ้ งประชาสมั พนั ธ์ อาคาร 2
ระหวา่ งเวลา 13.00-15.00 น.”

 ประกาศ ข. ”กระเป๋ าเงินใครหายตดิ ตอ่ รบั คนื ไดท้ ่ีหอ้ งประสมั พนั ธ์ อาคาร 2 ทกุ วนั ใน
เวลาราชการ

ตวั อย่าง การพดู เพอ่ื กจิ ธุระ

2

การพดู แสดงความคดิ เหน็

ความสาคัญ การพดู แสดงความคดิ เหน็ เป็นการฝึกใหร้ ูจ้ กั ใช้
ความคิดท่ีมีตอ่ ประสบการณท์ ่เี ราไดย้ ิน ไดเ้ ห็น ไดอ้ า่ น

แลว้ แสดงออกมาในรูปแบบของการพดู

ลักษณะ  แสดงความเขา้ ใจในเรอ่ื งใดเรอ่ื งหน่งึ ตามความรูส้ กึ ท่แี ทจ้ รงิ
ของการพูด  ผพู้ ดู ตอ้ งมีเหตผุ ลของตนเองและแสดงความคิดเห็นนนั้ ให้

ผอู้ ่นื ทราบ
 แตล่ ะความคิดเห็นไม่จาเป็นตอ้ งตรงกนั เสมอไปขนึ้ อยกู่ บั

ความรู้ ประสบการณ์ อารมณ์ ทศั นคติ ความเช่ือ
 เป็นความคิดท่ีมีคณุ คา่ พอท่จี ะเสนอใหผ้ อู้ ่นื ฟัง แลกเปลีย่ น

เรยี นรู้ หรอื แกป้ ัญหาตา่ ง ๆ ได้

การพดู แสดงความคดิ เหน็

มคี วามความสาคัญหลายประการ ดังนี้

• เป็นการแสดงความคิดเห็นรว่ มกบั ผอู้ ่นื เพ่ือช่วยคน้ หาคาตอบ
• เป็นการแสดงความคิดเห็นเพ่ือใหก้ ารพดู บรรลตุ ามจดุ มงุ่ หมาย
• เป็นการเแสดงความคิดเห็นท่ีเปล่ยี นแปลงตามเหตผุ ล
• เป็นการแสดงความคิดเห็นในบางเรอ่ื งท่ีมีขอ้ มลู อยแู่ ลว้

โอกาสในการพดู แสดงความคดิ เหน็

มักจะเกดิ ขึน้ ไดต้ ลอดเวลา ไม่จากัดโอกาส กาลเทสะ เวลาหรือสถานที่ เช่น

 แสดงความคดิ เห็นในการสนทนากบั บคุ คลอ่ืนในชีวติ ประจาวนั
 แสดงความคดิ เห็นในท่ีประชมุ
 แสดงความคดิ เห็นในการประเมนิ ผลการทางาน
 แสดงความคดิ เห็นในการแนะนาความรู้ ความเขา้ ใจในแง่มมุ ตา่ ง ๆ
 แสดงความคดิ เห็นในการศกึ ษา
 แสดงความคดิ เห็นในการหาเสียงเพ่ือรบั การเลอื กตงั้

3

การใช้โทรศัพท์
พดู ตดิ ตอ่ กจิ ธุระ

ความสาคัญ การใช้โทรศัพทพ์ ดู ตดิ ต่อกจิ ธุระ เป็นการ
สรา้ งภาพลกั ษณท์ ่ีดใี หก้ บั องคก์ ร พนกั งานตอ้ นรบั
หรอื เลขา ฯ จาเป็นตอ้ งมีทกั ษะในการพดู กบั ลกู คา้
ผา่ นทางโทรศพั ท์ ทาใหล้ กู คา้ ไดร้ บั ความพึงพอใจ

และประทบั ใจ สรา้ งความรูส้ กึ ดีในการติดตอ่ ส่ือสาร

ตวั อยา่ ง การใช้โทรศัพทพ์ ดู ตดิ ตอ่ กจิ ธุระ

การเตรียมตวั ในการใช้โทรศัพทพ์ ดู ตดิ ตอ่ กจิ ธุระ

1. เตรยี มขอ้ มลู กระดาษ ปากกา เพ่ือจดรายละเอียด
2. ใชน้ า้ เสียงน่มุ นวล ไมเ่ รว็ หรอื ชา้ เกินไป
3. บอกตาแหน่งงาน ช่ือองคก์ ร โดยไมต่ อ้ งใหค้ สู่ นทนาถาม
4. ตงั้ ใจพดู อย่างมีสติ ตอบรบั ดว้ ย “คะ่ ” “ครบั ” เสมอ
5. เม่อื สนทนาจบลง ใหค้ สู่ นทนาวางโทรศพั ทก์ ่อน หากวางแรงอาจทาใหค้ ู่

สนทนามีความรูส้ กึ ท่ไี ม่ดี

4

การตอบรับและปฏเิ สธ

ความสาคัญ “การตอบรับ” คอื การยอมรบั ,การยินยอม,การ
ตกลง,การเห็นดว้ ย ซง่ึ เป็นเรอ่ื งปกติ เพราะเรอ่ื งกิจธุระ
เป็นเรอ่ื งจาเป็นท่ีจะตอ้ งมีการติดตอ่ สอ่ื สารกบั บคุ คลอน่ื
อยเู่ สมอ

“การปฏเิ สธ” เป็นการกลา่ วอย่างมีชนั้ เชิง ซ่งึ มี
ความหมายมากกวา่ ถอ้ ยคาท่ีใช้ ทกุ คนมสี ทิ ธิทจี่ ะปฏเิ สธ
ในส่งิ ทตี่ นเองไมอ่ ยากทา

มารยาทในการตอบรับ

 แสดงความขอบคณุ ความพอใจ ความปรารถนาดี ใชภ้ าษางา่ ย
ชดั เจน จรงิ ใจ

 ถอ่ มตน และยกย่องผรู้ ว่ มงาน ท่ีช่วยเหลือจนเป็นผลสาเรจ็

ประโยคปฏเิ สธทดี่ ี

 อา้ งความรูส้ กึ ประกอบการใชเ้ หตผุ ลอย่างเดยี ว เพราะความรูส้ กึ เป็นเรอ่ื งท่ี
โตแ้ ยง้ ยาก

 ปฏเิ สธอยา่ งชดั เจนทงั้ ทา่ ทาง คาพดู และนา้ เสยี ง
 การถามความคดิ เหน็ เป็นการรกั ษานา้ ใจผชู้ วน ถา้ คสู่ นทนายอมรบั คาปฏิเสธ

ควรพดู คาวา่ “ขอบคณุ คะ่ (ครบั )”

ตัวอย่าง
สถานการณ์ เพ่ือนตา่ งเพศชวนไปหอ้ งสว่ นตวั
ประโยคท่ีควรพดู “เราไม่อยากเข้าไป มันดไู ม่ดี ขอตวั นะ เธอคงเข้าใจ”

5

การพดู สรุปความ

ความสาคัญ การพดู สรุปความ เป็นการพดู เก่ียวกบั เนือ้ หาท่เี ป็น
แก่นสารไมอ่ อกนอกเรอ่ื ง เขา้ ใจงา่ ย ชดั เจน ตรงประเดน็ และ
ใชเ้ วลาในการพดู ไมน่ าน จงึ เป็นการพดู ท่ีมีขอบเขตจากดั

ทงั้ เนือ้ หาสาระ วิธีการพดู และเวลา

การสรุปความ ผฟู้ ังหรอื ผอู้ า่ น ตอ้ งสรุปใจความสาคญั ของเรอ่ื ง
เพ่ือเป็นพนื้ ฐานของการพดู หรอื เขียนสรุปความ จบั ประเดน็ ใหไ้ ด้

วา่ ....

ใคร ทาอะไร ทไ่ี หน อย่างไร

การพดู สรุปความ

เร่ืองทนี่ ิยมใช้ในการสรุปความ ไดแ้ ก่
เรอื่ งในรายการโทรทศั น์
การแจง้ เรอื่ งใหท้ ราบ
การประกาศขอ้ ความ
การเสนอประเดน็ ในท่ีประชมุ
การสรุปผลการปฏบิ ตั ิงาน

ตวั อย่างการสรุปความ

เร่ืองการศกึ ษา
“ การศกึ ษามีความสาคญั ตอ่ ชีวิต เพราะสามารถทาใหเ้ ดก็ ฉลาดและ

เป็นเดก็ ดี พอ่ แมท่ ่ีรกั ลกู อยากใหล้ กู เป็นคนดีนนั้ ไมค่ วรเพียงทาหนา้ ท่ีหา
เงินมาใหล้ กู เรยี นเทา่ นนั้ แตค่ วรคานงึ ถึงบทเรยี น จรยิ ศกึ ษา อนั มีคณุ คา่
ย่ิงตอ่ ชีวิตของเดก็ อนั ไดแ้ ก่พอ่ แมเ่ ป็นคณุ ธรรมและปฏิบตั ติ นเป็น
แบบอยา่ งในทางท่ีดีงามแกล่ กู ดว้ ย”

แบบฝึ กหดั ที่ 1

คาชีแ้ จง (งานเดยี่ ว)
ใหน้ กั ศกึ ษาทาแบบฝึกหดั ท่ี 1 โดยดาวนโ์ หลดเอกสารตามลิงคท์ ่ีแนบให้

กาหนดสง่ งานตามท่อี าจารยผ์ สู้ อนทาการตกลงแตล่ ะกลมุ่ ผเู้ รยี น

https://drive.google.com/drive/folders/13ApipKPqzJ95tkrQjiq3dBMsDWRSTDSF?usp=sharing

หรอื เขา้ https://app.classstart.org/ เลอื กวิชาภาษาไทยพนื้ ฐาน

แบบทดสอบ

คาชแี้ จง (งานเดยี่ ว)
ใหน้ กั ศกึ ษาทาแบบทดสอบหนว่ ยท่ี 4 โดยสามารถเขา้ ลิงคต์ ามท่ีแนบให้

กาหนดสง่ งานตามท่อี าจารยผ์ สู้ อนทาการตกลงแตล่ ะกลมุ่ ผเู้ รยี น

https://drive.google.com/drive/folders/13ApipKPqzJ95tkrQjiq3dBMsDWRSTDSF?usp=sharing

หรอื เขา้ https://app.classstart.org/ เลอื กวิชาภาษาไทยพนื้ ฐาน