ห้องสมุดอัจฉริยะ

ห้อ ห้ งสมุด มุ อัจ อั ฉริย ริ ะ

ใบความรู้ 3.1 เรื่อ รื่ ง ห้องสมุดอัจ อั ฉริย ริ ะ จุดประสงค์ 1. เขีย ขี นสื่อ สื่ สารข้อแตกต่างระหว่างห้องสมุดอัจ อั ฉริย ริ ะะกับ กั ห้องสมุดอัต อั โนมัติ มั ติโดยใช้ถ้อยคำ ถูกต้อง ชัด ชั เจน เหมาะสม สละสลวย ห้องสมุดอัจ อั ฉริย ริ ะ ระบบห้องสมุดอัจ อั ฉริย ริ ะหมายถึง ถึ ระบบยืม ยื-คืน คื อัต อั โนมัติ มั ติ พร้อมประตูอิเ อิ ล็ก ล็ ทรอนิกส์ต ส์ รวจจับ จั มือ มื ดี ฉกหนัง นั สือ สื ออกจากห้องสมุด ช่วยประหยัด ยั เวลาสมาชิก ยืม ยื-คืน คื บรรณารัก รั ษ์ตรวจนับ นั และจัด จั หนัง นั สือ สื เข้าที่ง่ ที่ ง่ าย ระบบห้องสมุดอัจ อั ฉริย ริ ะมีลั มี ก ลั ษณะพิเศษแตกต่างจากห้องสมุดทั่ว ทั่ ไป คือ คื มีเ มี ครื่อ รื่ งยืม ยื-คืน คื หนัง นั สือ สื อัต อั โนมัติ มั ติให้สมาชิก ทำ การยืม ยื ได้ด้วยตัว ตั เอง โดยไม่ต้องผ่านบรรณารัก รั ษ์ ซึ่งการยืม ยื หนัง นั สือ สื และสื่อ สื่ ต่างๆ โดยทำ ผ่านทางเครื่อ รื่ งยืม ยื-คืน คื อัติ อั ติโนมัติ มั ติ จอคอมพิวเตอร์แบบสัม สั ผัส ผั ที่แ ที่ นะนำ ขั้น ขั้ ตอน และวิธี วิ ก ธี ารยืม ยื ที่ใ ที่ ช้งานง่าย เพีย พี งแค่ใช้บัต บั ร เช่น สมาร์ทการ์ด แถบแม่เหล็ก ล็ บาร์โค้ด แต่สำ หรับ รั ห้อง สมุดโรงเรีย รี นสวนกุหลาบวิท วิ ยาลัย ลั รัง รั สิต สิ ใช้บัต บั ร Mifar นำ ไปสแกนรหัส หั และหยิบหนัง นั สือ สื ที่ยื ที่ ม ยื วางลง บนแท่นยืม ยื ของเครื่อ รื่ ง โดยให้บริก ริ ารยืม ยื หนัง นั สือ สื ได้ครั้ง รั้ ละ 1-30 เล่ม จากนั้น นั้ เครื่อ รื่ งพิมพ์จะทำ การ พิมพ์ใบยืน ยื ยัน ยั การยืม ยื ให้โดยอัต อั โนมัติ มั ติ โดยใบยืม ยื ดัง ดั กล่าวจะบอกถึง ถึ ชื่อ ชื่ หนัง นั สือ สื วัน วั เวลาที่ยื ที่ ม ยื และ วัน วั กำ หนดคืน คื หนัง นั สือ สื ขณะเดีย ดี วกัน กั เมื่อ มื่ สมาชิกนำ หนัง นั สือ สื ออกจากห้องสมุด ก็ต้ ก็ ต้ องผ่านประตูชุดเซ็นเซอร์ อิเ อิ ล็ก ล็ ทรอนิกส์ที่ ส์ ที่ ทำ ที่ ทำหน้าที่เ ที่ ป็นยามเฝ้าทางเข้า-ออก ห้องสมุด คอยตรวจเช็คหนัง นั สือ สื ว่าได้ผ่านการยืม ยื อย่างถูกต้องหรือ รื ไม่ หากสมาชิกเผลอหยิบหนัง นั สือ สื ออกไป โดยไม่ได้ยืม ยื หรือ รื มีก มี ารขโมยหนัง นั สือ สื จะส่ง ผลให้สัญ สั ญาณไฟ ที่ติ ที่ ติ ดตั้ง ตั้ ไว้บริเ ริ วณประตูกะพริบ ริ และมีสั มี ญ สั ญาณเสีย สี งเตือ ตื นสมาชิก และบรรณารัก รั ษ์ แม้ว่าจะเก็บ ก็ หนัง นั สือ สื ไว้ในกระเป๋า หรือ รื ซุกซ่อนไว้อย่างมิดชิดก็ต ก็ าม การคืน คื หนัง นั สือ สื สามารถทำ ได้ง่ายและรวดเร็ว ร็ โดยสมาชิกสามารถนำ หนัง นั สือ สื มาคืน คื ห้องสมุดได้ที่ ช่องชุดรับ รั คืน คื หนัง นั สือ สื โดยเพีย พี งแค่นำ หนัง นั สือ สื วางลงบนเครื่อ รื่ งอ่านรหัส หั ที่ติ ที่ ติ ดตั้ง ตั้ ไว้ เมื่อ มื่ เครื่อ รื่ งดัง ดั กล่าว อ่านรหัส หั หนัง นั สือ สื จากแผงวงจรคลื่น ลื่ ความถี่วิ ถี่ ท วิ ยุ จากนั้น นั้ จะออกใบยืน ยื ยัน ยั การคืน คื ให้โดยอัต อั โนมัติ มั ติ ห้องสมุดกับ กั เทคโนโลยี RFID ระบบการจัด จั การห้องสมุดในแบบเก่า จะใช้ระบบบาร์โค้ดที่ใ ที่ ช้แสงเลเซอร์ในการอ่านและต้อง ไม่มี ม่ สิ่ มี สิ่ ง สิ่ กีด กี ขวาง หรือ รื ต้องอยู่ในแนวเส้น ส้ ตรงเดีย ดี วกับ กั ลำ แสงที่ยิ ที่ ยิ งจากเครื่อ รื่ งสแกนในระหว่างการอ่าน และสามารถอ่านได้ที่ล ที่ ะรหัส หั ในระยะใกล้ ๆ เท่านั้น นั้ ดัง ดั นั้น นั้ จึง จึ มีแ มี นวความคิด คิ ที่จ ที่ ะนำ เอาระบบ RFID มาใช้แทนระบบบาร์โค้ดที่จ ที่ ะทําให้มีปมี ระสิท สิ ธิภ ธิ าพ ซึ่งสามารถอ่านรหัส หั ได้จากแท็ก ท็ โดยไม่ต้องเห็น แท็ก ท็ หรือ รื แท็ก ท็ นั้น นั้ อาจซ่อนอยู่ภ ยู่ ายในหนัง นั สือ สื ก็ไก็ ด้ และไม่จําเป็นต้องอยู่ในแนวเส้น ส้ ตรงกับ กั คลื่น ลื่ เพีย พี ง อยู่ในบริเ ริ วณที่ส ที่ ามารถรับ รั คลื่น ลื่ วิท วิ ยุได้ก็ส ก็ ามารถอ่านข้อมูลและสามารถอ่านทีล ที ะหลาย ๆ แท็ก ท็ ในเวลา เดีย ดี วกัน กั เทคโนโลยีส ยี ารสนเทศในปัจจุบัน บั มีก มี ารพัฒ พั นาไปอย่างหลากหลายและเป็นที่น่ ที่ น่ าสนใจ โดยมี เทคโนโลยี RFID ที่ซึ่ ที่ ซึ่ งเป็นอีก อี หนึ่งในเทคโนโลยีที่ ยี ที่ ห ที่ ลายประเทศในโลกให้ความสนใจและตื่น ตื่ ตัว ตั จึง จึ มีน มี โยบายสนับ นั สนุนการใช้เทคโนโลยี R ยี FID อย่างจริง ริ จัง จั RFID ย่อมาจากคำ ว่า Radio Frequency Identification

การประยุกต์ใช้เทคโนโลยี RFID ในห้องสมุด แนวคิด คิ ที่จ ที่ ะนำ เทคโนโลยี R ยี FID มาใช้ในกระบวนการยืม ยื คืน คื หนัง นั สือ สื และสื่อ สื่ โสตทัศ ทั น์ด้วย ตนเอง ห้องสมุดแห่งแรกที่ติ ที่ ติ ดตั้ง ตั้ ระบบเทคโนโลยี R ยี FID คือ คื ห้องสมุดของ Rockefeller University in New York ส่วนห้องสมุดประชาชนแห่งแรกที่นำ ที่ นำเทคโนโลยี R ยี FID มาใช้ คือ คื Farmington Community Library ในรัฐ รั มิชิแกน การนําเอาระบบ RFID เข้ามาใช้งานในระบบห้องสมุดนั้น นั้ จะ ช่วยทําให้การปฏิบั ฏิ ติ บั ติ งานของเจ้าหน้าที่ห้ ที่ ห้ องสมุดหรือ รื บรรณารัก รั ษ์มีปมี ระสิท สิ ธิภ ธิ าพมากขึ้น ขึ้ และก่อให้เกิด กิ ความสะดวกในการให้บริก ริ ารดัง ดั นี้คื นี้ อ คื 1. ช่วยลดขั้น ขั้ ตอนและประหยัด ยั เวลาในการให้บริก ริ ารยืม ยื คืน คื 2. ทําให้การยืม ยื คืน คื ทรัพ รั ยากรสารสนเทศด้วยตนเองง่ายขึ้น ขึ้ 3. ช่วยป้องกัน กั การสูญหายและการขโมยทรัพ รั ยากรสารสนเทศในห้องสมุด 4. ช่วยเพิ่ม พิ่ ความรวดเร็ว ร็ในการสำ รวจชั้น ชั้ หนัง นั สือ สื 5. อายุการใช้งานของป้าย RFID สามารถใช้ได้น ด้ าน ข้อดีขดี อง RFID 1. ลดขั้น ขั้ ตอนและประหยัด ยั เวลาในการให้บริก ริ ารยืม ยื คืน คื เนื่อ นื่ งจากระบบเทคโนโลยี RFID เป็น ระบบที่ใ ที่ ช้เทคโนโลยีจ ยี ากคลื่น ลื่ ความถี่วิ ถี่ ท วิ ยุในการตรวจสอบข้อมูล บรรณารัก รั ษ์จึง จึไม่จำ เป็นต้องเสีย สี เวลาในการนำ บาร์โค้ดหนัง นั สือ สื ให้อยู่ในบริเ ริ วณที่เ ที่ ครื่อ รื่ งอ่านบาร์โค้ดสามารถอ่านได้ นอกจากนี้ยั นี้ ง ยั สามารถอ่านได้ทีล ที ะหลายเล่มพร้อมๆกัน กั อีก อี ด้วย

2. ทำ ให้การยืม ยื คืน คื ทรัพ รั ยากรสารสนเทศด้วยตนเองง่ายขึ้น ขึ้ ห้องสมุดที่ติ ที่ ติ ดตั้ง ตั้ ระบบเทคโนโลยี RFID แล้ว จะเอื้อ อื้ ให้ผู้ใช้ห้องสมุดสามารถยืม ยื คืน คื ทรัพ รั ยากรสารสนเทศด้วยตนเอง เวลาคืน คื ทรัพ รั ยากร สารสนเทศ ผู้ใช้ไม่จำ เป็นต้องรอห้องสมุดเปิดทำ การหรือ รื เจ้าหน้าที่ป ที่ ฏิบั ฏิ ติ บั ติ งาน ผู้ใช้สามารถคืน คื ทรัพ รั ยากรสารสนเทศผ่านเครื่อ รื่ งคืน คื ทรัพ รั ยากรสารสนเทศได้ทัน ทั ที 3. มีค มี วามปลอดภัย ภั สูง ห้องสมุดสามารถทราบได้ทัน ทั ทีว่ ที ว่ าในขณะนี้ท นี้ รัพ รั ยากรสารสนเทศรายการ ใดได้ยืม ยื ออกจากห้องสมุด หรือ รื ทรัพ รั ยากรสารสนเทศรายการใดหายไปจากชั้น ชั้ หนัง นั สือ สื เพื่อ พื่ ดำ เนินการ ซื้อทดแทนรายการที่สู ที่ สูญหายได้ทัน ทั ที 4. เพิ่ม พิ่ ความรวดเร็ว ร็ในการสำ รวจชั้น ชั้ หนัง นั สือ สื 5. ป้าย RFID (RFID Tag) มีอ มี ายุการใช้งานนาน ป้าย RFID 1 ชิ้นสามารถผ่านการใช้งานยืม ยื คืน คื อย่างน้อยที่สุ ที่ สุ ด 100,000 ครั้ง รั้ จึง จึ จะถึง ถึ เวลาที่ต้ ที่ ต้ องเปลี่ย ลี่ นแผ่นใหม่ ข้อเสีย สี RFID 1. RFID Tag นั้น นั้ มีค มี วามอ่อนแอพอสมควรเช่นหากฉีกขาดถูกบดบัง บั ด้วยวัต วั ถุบางประเภทก็จ ก็ ะทำ ให้ ไม่สามารถใช้งานได้ที่สำ ที่ สำคัญ คั หาเจอได้ง่ายเพราะติดอยู่ที่ ยู่ ที่ป ที่ กหลัง ลั 2. งบประมาณสำ หรับ รั การติดตั้ง ตั้ ระบบเทคโนโลยีR ยี FID เนื่อ นื่ งจากค่าใช้จ่ายในการติดตั้ง ตั้ ระบบค่อน ข้างสูงโดยแผ่นป้ายข้อมูล