(ร่าง)รวมเล่มถอดบทเรียน 10 มีนาคม 2567

การพัฒ พั นาทักษะอาชีพ ชี การเดินทาง... สู่คสู่ วามสำ เร็จ ร็ จุดเน้น น้ ที่ 4 ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1

นวัตกรรม ปัจจัยความสำ เร็จ ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 การบริหารจัดการส่งเสริมนักเรียนให้มีความรักในการประกอบอาชีพ ด้วยปรัชญา “ความรู้ดี มีคุณธรรม นำ สังคม” โดยใช้การจัดการความรู้ บนพื้นฐานของความ เสมอภาค การมีคุณธรรม จริยธรรม ภายใต้ความร่วมมือของเครือข่าย การบริหารจัดการที่เน้นให้นักเรียนได้ลงมือปฏิบัติ เรียนรู้การทำ งานร่วมกับผู้อื่น แลกเปลี่ยนประสบการณ์ นำ ภูมิปัญญาท้องถิ่น ภูมิปัญญาชาวบ้านมาถ่ายทอดความรู้ เน้นการใช้วัสดุ อุปกรณ์ที่เป็นธรรมชาติ และเอกลักษณ์ความเป็นไทย นำ เทคโนโลยี มาปรับใช้ ต่อยอดองค์ความรู้ไปพัฒนาอาชีพในอนาคต การสร้างและพัฒนาทักษะอาชีพด้วยการบริหารแบบองค์รวม ส่งเสริมความรู้ คู่อาชีพ โดยใช้รูปแบบ GPAS 5 STEPS บูรณาการกับกิจกรรมการจัดการเรียนการสอน 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ โรงเรียนคลองหนึ่ง (แก้วนิมิตร) โรงเรียนชุมชนวัดเสด็จ WATSADET MODEL โรงเรียนลำ สนุ่น L.S.N. CAO MODEL K-1(ONE) MODEL ผู้บริหาร สนับสนุนการดำ เนินงาน ครูและบุคลากร - มีความตระหนักในบทบาทและหน้าที่ - มีความมุ่งมั่น ตั้งใจ - พัฒนาตนเอง มีความรู้ความสามารถ - ให้ความร่วมมือในการจัดและปฏิบัติกิจกรรม นักเรียน ลงมือปฏิบัติกิจกรรมจริง รู้จักการทำ งานเป็นทีม ผู้ปกครอง ชุมชน สนับสนุนการดำ เนินงาน หน่วยงานภายนอก

ขั้นตอนการพัฒนา ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 สะท้อนผลที่ได้จากการ PLC นำ เสนอและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ OPEN HOUSE บูรณาการกิจกรรมกับ 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ สำ รวจความพร้อม ความต้องการของผู้เรียนและส่งเสริม ตามความถนัดและความสนใจ ใช้กระบวนการบริหารแบบมีส่วนร่วม ประชุมวางแผน/แต่งตั้งคณะทำ งาน SWOT หาจุดเด่น จุดด้อย ศึกษาข้อมูลพื้นฐาน และบริบทของโรงเรียน

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 โรงเรียนคลองหนึ่ง(แก้วนิมิตร) โรงเรียนคลองหนึ่ง (แก้วนิมิตร) ตั้งอยู่อำ เภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี เป็นโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา ขนาดใหญ่ จัดการเรียนการสอน 3 ระดับชั้น คือ ระดับปฐมวัย ระดับประถมศึกษาและระดับมัธยมศึกษาตอนต้น โรงเรียนตั้งอยู่ในบริเวณเดียวกับมัสยิด ชุมชนโดยรอบบริเวณโรงเรียนเป็นชุมชนมุสลิม ผู้ปกครองและนักเรียน ส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม คนในชุมชนส่วนใหญ่มีอาชีพรับจ้าง ทำ งานโรงงาน และค้าขายเบ็ดเตล็ดทั่วไป แรงบันดาลใจในการดำ เนินงานพัฒนาทักษะชีวิตในโรงเรียน “ในประเด็นแรก เริ่มจากการที่ได้เข้ามาบริหารได้ศึกษาบริบท ของโรงเรียน ชุมชนและก็อีกสิ่งที่ได้ศึกษาก็คือแผนการประกัน คูณภาพภายใน รายงานต่างๆ เราก็มองเห็นว่า โรงเรียนนี้มี ศักยภาพในเรื่องของงานอาชีพ มีแรงบันดาลใจ มีศักยภาพที่ ทำ มาก่อนหน้านี้ ฉะนั้นก็มาดู เมื่อเรามีตรงนี้อยู่แล้ว สามารถ ที่จะพัฒนาได้อีก เราจะพัฒนาอย่าไรให้มันตรงกับบริบทของ โรงเรียนและชุมชน สิ่งต่าง ๆก็เริ่มมาจากการดูบริบทโรงเรียน ชุมชน และก็รอบๆโรงเรียนเป็นหลัก” ผอ.สมหวัง อิสมาแอล ผู้อำ นวยการโรงเรียนคลองหนึ่ง(แก้วนิมิตร) “หนึ่งนักเรียน หนึ่งอาชีพ : มีงานทำ มีอาชีพ” โรงเรียนคลองหนึ่ง (แก้วนิมิตร) มีการบูรณาการทักษะอาชีพในหลักสูตรสถานศึกษาระดับปฐมวัยและ การศึกษาขั้นพื้นฐาน มีการจัดการเรียนรู้พัฒนาสมรรถนะอาชีพที่สอดคล้องกับความถนัด ความสนใจ มีกิจกรรม ที่เสริมสร้างเจตคติที่ดีต่ออาชีพสุจริต ทักษะอาชีพ ทักษะในการทำ งาน และการสร้างแรงบันดาลใจสู่อาชีพ ในอนาคต มีการพัฒนาทักษะการใช้สื่อและเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการประกอบอาชีพ มีการสร้างภาคีเครือข่าย การมีส่วนร่วมพัฒนาทักษะอาชีพแก่ผู้เรียนได้จัดการเรียนรู้งานอาชีพที่ให้ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติจริงอย่างครบ วงจร และการใช้เทคโนโลยีในการปฏิบัติงาน ลักษณะของงานอาชีพตามโครงงานที่ปฏิบัติต้องเป็นงานอาชีพ สุจริตที่มีอยู่ในท้องถิ่น หรืองานอาชีพที่เป็นความต้องการของผู้เรียน เป็นงานอาชีพที่มีลักษณะเป็นงานผลิต หรืองานบริการ การปฏิบัติงานอาชีพผู้เรียนต้องเป็นผู้ปฏิบัติเองทั้งหมด ตั้งเริ่มต้นจนสิ้นสุดการปฏิบัติงาน โดย มีครู อาจารย์ทำ หน้าที่เป็นที่ปรึกษา โดยใช้บ้าน สถานประกอบการ สถานประกอบอาชีพ รวมทั้งสถานศึกษา เป็นสถานที่ปฏิบัติงานและในการจัดทำ โครงงานอาชีพของผู้เรียน และมีผู้ทรงคุณวุฒิหรือผู้ประสบความสำ เร็จ ในสาขาอาชีพที่มีอยู่ในท้องถิ่นร่วมวางแผนและให้คำ ปรึกษาในการปฏิบัติงานอาชีพของผู้เรียนด้วย

“...เริ่มจากการประชุมวางแผนดำ เนินงาน คือให้ นักเรียนที่มีทักษะ และชอบในการฝึกอาชีพ เช่น ทำ อาหาร ขนม เครื่องดื่ม ผ้าบาติก วาดรูป นำ มา ฝึกเพิ่มเติม บูรณาการการเรียนรู้ให้นักเรียนตั้งแต่ ชั้นอนุบาล เพื่อให้นักเรียนมีพื้นฐาน มีความรู้ ศึกษาค้นคว้าจากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ ภูมิปัญญา ท้องถิ่น ศึกษาจากตัวอย่างของจริงก็เพื่อให้เห็นภาพ ชัดยิ่งขึ้น เตรียมอุปกรณ์และเครื่องมือให้นักเรียน ได้ลงมือปฏิบัติจริงตามเอกสารประกอบการเรียน และตัวอย่างของจริงตามลำ ดับขั้นตอน ให้นักเรียน ฝึกปฏิบัติบ่อย ๆ จนเกิดความชำ นาญ สอดแทรก แนวความคิดและได้สร้างแนวคิดใหม่ที่เป็นแบบ ของตนเอง เช่น การคิดค้นเมนูใหม่ ๆ การเลือกใช้ วัตถุดิบ แล้วทำ ตามแนวคิดใหม่ของตนเองจนเกิด ทักษะ เกิดความชำ นาญ มีการประเมินผล สรุปผล ฉะนั้น...ผลที่ได้...ส่วนที่ด้อย...ส่วนที่อ่อนก็จะไป พัฒนาต่อยอดส่วนที่เด่นต่อไป” ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ผอ.สมหวัง อิสมาแอล กล่าวว่า “โรงเรียนคลองหนึ่ง (แก้วนิมิตร) มีคำ ขวัญ ปรัชญาการศึกษา ที่ตั้ง มาแต่เดิมเป็นสิ่งที่ดี คือ “ความรู้ดี มีคุณธรรม นำ สังคม” ฉะนั้นในเรื่องของการศึกษาใช้แนวทางอย่างที่ แจ้งมา ไม่ว่าจะเป็นแนวทางถ้าในทางพุทธ ก็เป็นบวร คือ บ้าน วัด โรงเรียน แต่ว่าตรงนี้ก็จะเป็น บรม คือ บ้าน โรงเรียน และก็มัสยิส ได้ศึกษานำ หลักคิด หลักการบริหาร มาเป็น “K-1(ONE) Model” ของ โรงเรียน คือการจัดการความรู้ เปิดโอกาสให้นักเรียนและครูได้แสดงความคิดเห็น มีเครือข่าย และสุดท้าย คือ การบริหารด้วยระบบคุณธรรม” การดำ เนินงานพัฒนาทักษะอาชีพ K-1(ONE) Model ถูกออกแบบอย่างเป็นขั้นตอน ประกอบด้วย Knowledge (การจัดการความรู้) ความเสมอภาค (Opportunity of all) การมีเครือข่าย (Net-Work) และคุณธรรม จริยธรรม (Ethics) ทั้งนี้ได้นำ รูปแบบการจัดการเรียนรู้ G Pass 5 Steps เข้ามาบูรณาการ ในการจัดการเรียนรู้ และมีการควบคุมคุณภาพการดำ เนินงานด้วยวงจรคุณภาพ PDCA นวัตกรรมและขั้นตอนการดำ เนินงาน “ถ้าในทางพุทธ ก็เป็น บวร คือ บ้าน วัด โรงเรียน แต่ว่าตรงนี้ก็จะเป็น บรม คือ บ้าน โรงเรียน และก็มัสยิส”

ผอ.สมหวัง อิสมาแอล กล่าวว่า โรงเรียนคลองหนึ่ง (แก้วนิมิตร) นำ ความรู้หลายอย่าง มาก ๆ มาใช้ในการดำ เนินงานพัฒนาทักษะอาชีพให้กับนักเรียน เพราะเริ่มตั้งแต่ระดับ อนุบาลจนถึงมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยให้ข้อคิดเกี่ยวกับการนำ ความรู้มาใช้ว่า “ในเรื่องความรู้ ก็อ่านมาเยอะแต่ว่ามา Get มาเข้าใจ ของ ร.9 เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา คือฟัง ๓ คำ นี้แล้ว ก็เข้าใจอันนี้ว่าเป็นแนวทางสร้างง่าย เมื่อเรามาอยู่ตรงนี้ เราทำ ความเข้าใจครู ชุมชน อะไรต่าง ๆ มาถึงการ เข้าถึงค่อนข้างลำ บาก บางคนเข้าใจแต่ว่าเข้าไม่ถึง เข้าใจว่าเค้าคือพหุวัฒนธรรม แต่ว่าวิธีการ การดำ เนินชีวิต เอะ..ทำ ไมเด็กที่นี่มาสาย ผู้ปกครองก็มาสาย มาส่งนักเรียนสาย ถ้าเราเข้าถึง ผู้ปกครองส่วนใหญ่มีอาชีพทำ งาน ตอนกลางคืน นอนดึก ฉะนั้นครูที่นี่จะเข้าใจว่าเวลาเยี่ยมบ้านอย่าไปเช้านะ ไม่เจอหรอก เพราะผู้ปกครองนอน ฉะนั้น...วัฒนธรรมของบริเวณคลองหนึ่งช่วงเช้าเงียบ แต่ว่าเวลาบ่ายมีชีวิตชีวาประมาณนี้ ในด้านของโรงเรียน ผอ. เข้าใจบริบท เข้าใจครู เข้าถึงวิธีการ กระบวนการของครูว่าขาดอะไร เราก็พร้อมจะสนับสนุนให้ครูได้ทำ บอกกับครูเลยว่า ผอ. จะไม่ใช้คำ พูดว่ากษัตริย์ตรัสแล้วไม่คืนคำ ไม่ใช้คำ นี้ เพราะว่าในทุกบริบท ทุกเวลามีความ เปลี่ยนแปลง การเปลี่ยนแปลงเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ฉะนั้นก็คือแล้วแต่สถานการณ์ ถ้าทำ แล้วมีปัญหาก็ พร้อมปรับเปลี่ยน ค่อนข้างให้โอกาสให้ผู้ปฏิบัติได้ทำ งานให้เต็มที่ แต่ว่าจะเป็นโค้ช คอยดูห่างๆ ก็มีความคิดว่า อะไรที่เป็น Fact เป็นความจริง อะไรที่มันควรจะเป็น มันก็ต้องเป็น แต่ถ้าครูทำ แล้วมันเป็นสิ่งที่ไม่ควรจะเป็น เราก็ดูอยู่ห่างๆ คอยเสริม มีปัญหาก็คอยแก้ปัญหาให้” ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ความรู้ที่นำ มาใช้ ในเรื่องความรู้ ก็อ่านมาเยอะ แต่ว่ามา Get มาเข้าใจ ของ ร.9 “เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา” ปัญหาและการแก้ไข “มีข้อจำ กัดเรื่องเวลา อย่างนอกเวลาเด็กต้องไปเรียนศาสนา แต่ถ้านัดมาเรียน เสริมเสาร์ อาทิตย์ เด็กก็ว่า “ไม่ได้ หนูต้องไปเรียนศาสนา” ถ้าจะเลิกช้ากว่า เวลาก็ไม่ได้อีกเพราะเด็กต้องไปเรียนศาสนาอีก ก็จะนัดเด็กช่วงพักมาเตรียม ของไว้ก่อน มีข้อจำ กัดมากในเรื่องของเวลา ในเรื่องของวัตถุดิบ อุปกรณ์ก็ไม่มี ปัญหา ก็จะมีปัญหาเรื่องของเวลาอย่างเดียว” ครูปริญญาภรณ์ ศรีคุณ การสื่อสารในองค์กร ระหว่างชุมชนกับโรงเรียน โรงเรียนกับผู้ปกครอง โรงเรียนกับเด็ก -ใช้กระบวนการ PLC ในองค์กร -ตั้งกลุ่มไลน์ในการสั่งงาน -ทำ วารสารประชาสัมพันธ์ เสียงตามสาย เวลาจัดกิจกรรมมีน้อย นักเรียนมีข้อจำ กัดเรื่องเวลา ที่ต้องไปเรียนและปฏิบัติกิจวัตรตามศาสนาที่นับถือ จัดเตรียมวัตถุดิบ วัสดุ อุปกรณ์ สำ หรับฝึกปฏบัติ ไว้ก่อนเวลาเรียนหรือช่วงพักกลางวัน ปัญหา การแก้ไข

ผู้บริหาร บริหารด้วยหลัก 4 M ครูและบุคลากร มีความเข้าใจและตั้งเป้าหมายไปในทิศทางเดียวกัน มีความตระหนักในบทบาทและหน้าที่ รับฟังความคิดเห็น และมีส่วนร่วม นักเรียน มีความรู้พื้นฐานการประกอบอาชีพ ผอ.สมหวัง อิสมาแอล กล่าวถึงความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจาการดำ เนินงานพัฒนาทักษะอาชีพใน โรงเรียนว่า ปัจจัยความสำ เร็จ การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ความภาคภูมิใจ “ส่วนในเรื่องของการบริหาร ถ้าไม่คิดไปเองก็ได้รับ การยอมรับของชุมชน ผู้บริหารเองเวลาเข้าชุมชน เราก็ได้รับการยอมรับ ถูกเชิญให้กล่าวสุนทรพจน์ ในโอกาสต่างๆ ฉะนั้นเราก็ใช้โอกาสนี้ประชาสัมพันธ์ บอกเล่าเรื่องราวต่าง ๆ ว่าถ้าเราพัฒนาอย่างนี้แล้ว เด็กจะเป็นอย่างไร คิดว่าผู้ปกครอง ชุมชนมีความ เข้าใจโรงเรียนไปในทิศทางที่ดีขึ้น ยอมรับมากยิ่ง ขึ้น คุณครูก็สามารถที่จะอยู่ในชุมชนด้วยความ เข้าใจ” “เด็ก...เรียนมีความสุข อยู่กันแบบมีความสุข ส่วนที่เรียกว่าเป็นทางการ คือ ด้านอาชีพ ได้ เป็นตัวแทนในการแข่งขันที่จะไปสู่ระดับภาค ในทุกปีที่ผ่านมา” “ในเรื่องครู เท่าที่เห็นเขาต่อยอดสร้างรายได้ การขายของออนไลน์ก็มี การเปลี่ยนแปลงที่ เห็นได้ชัดหรือว่าผลตอบแทนก็คือ จากที่ไม่มี การพัฒนาก็พัฒนาตนเอง” “การที่เราได้สร้าง K-1(ONE) คาเฟ่ เป็นร้านเล็ก ๆ ที่ให้เด็กเค้าได้มีโอกาสฝึกทำ ฝึกอาชีพ ฉะนั้นเวลาเด็กเรียนมาแล้ว เค้ามีที่ฝึก มีที่ได้ทำ งาน และก็แอบไปดูตอนเวลาเค้าขาย ไม่ว่า คนซื้อ คนทำ ทำ ด้วยความสุข ทำ ด้วยความชอบ อันนี้ก็ถือว่าเป็นสิ่งหนึ่งที่เราได้สนับสนุน มีร้านให้เค้า เห็นเด็กมีความสุขเราก็มีความสุข สิ่งต่างๆที่เราภูมิใจก็คือเห็นความร่วมมือของ คุณครูในการทำ งานเพื่อเด็ก อย่างวันเด็กที่ผ่านมา ตอนแรกก็นึกว่าจะไม่มีของขวัญ แต่ว่า เวลาครูร่วมมือกันนะ ไปหามา มันได้เกินคาด ก็คือเวลาเราหวังไว้แค่นี้แล้วมันได้ผลความ ร่วมมือเกินคาด มันภูมิใจ คุณครูก็ภูมิใจที่ทำ ให้โรงเรียนมีชื่อเสียง”

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 โรงเรียนลำ สนุ่น โรงเรียนลำ สนุ่น ตั้งอยู่อำ เภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี เป็นโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาขนาดกลาง เปิดสอนตั้งแต่ชั้นอนุบาลถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 สภาพชุมชนรอบ ๆ โรงเรียน เป็นชุมชนที่มีผู้คนอาศัยอยู่อย่าง หนาแน่น อยู่ใกล้ตลาดไท ตลาดไอยรา ผู้ปกครองส่วนใหญ่ประกอบอาชีพรับจ้าง ค้าขาย และทำ งานในโรงงาน อุตสาหกรรม แรงบันดาลใจในการดำ เนินงานพัฒนาทักษะชีวิตในโรงเรียน “ด้วยความที่เราเป็นโรงเรียนขยายโอกาส เราได้ SWOT หาจุดเด่น จุดด้อยก่อน เพื่อวิเคราะห์ความต้องการจำ เป็น บริบทของชุมชน ซึ่งนักเรียนมีข้อจำ กัดในด้านรายได้ แล้ว โฟกัสความต้องการของนักเรียนทุกระดับชั้น นักเรียนสนใจ เรื่องอะไร นักเรียนได้ความรู้จากอะไรสมาช่วยส่งเสริมอาชีพ ในครอบครัว ต่อยอดความรู้ในอาชีพ โดยใช้ GPAS 5 Steps ดูเปอร์เซ็นต์การจบการศึกษาของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 3 ว่าเลือกเรียนต่อสายอาชีพอะไร ต่อยอดไปสู่การ ประกอบอาชีพอะไร หลังจากนั้นเราประชุมครูเพื่อวิเคราะห์ ว่านักเรียนถนัดอะไร เลือกอะไร ดูจำ นวนนักเรียน โฟกัส องค์รวม หาวิธีการที่เป็นคู่ขนาน และไม่ลืมเสริมสร้าง ลักษณะนิสัยของนักเรียน ฝึกนิสัยการอดออม ความขยัน ซึ่งอาชีพที่โรงเรียนเราเลือกทำ ก็มาจากการให้นักเรียนโหวต เลือก ขึ้นอยู่กับความต้องการของเด็กนักเรียนนั่นเอง” ผอ.ศิริกาญจน์ ภูริภัทรวิรุฬห์ ผู้อำ นวยการโรงเรียนลำ สนุ่น โรงเรียนลำ สนุ่น มีนโยบายในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนทุกด้าน โดยเฉพาะด้านการเรียนรู้ตามแนวทาง การจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เพื่อพัฒนาทักษะชีวิต ส่งเสริมทักษะอาชีพของนักเรียนตามพระบรมราโชบาย ของในหลวงรัชกาลที่ 10 จึงได้นำ แนวทางดังกล่าวมาใช้เป็นเครื่องมือในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน ผ่านกิจกรรม โครงงานอาชีพ โดยส่งเสริมให้ครูมีบทบาทสำ คัญในการพัฒนาการจัดการเรียนรู้ด้วยแนวคิดเชิงระบบ มีการแลก เปลี่ยนเรียนรู้และพัฒนานวัตกรรมการเรียนรู้ที่หลากหลาย ออกแบบการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนด้านการคิดวิเคราะห์ พัฒนาทักษะการทำ งานร่วมกัน รู้จักสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเองและสามารถนำ ความรู้ไปต่อยอดและประยุกต์ใช้ ในชีวิตประจำ วันได้ ซึ่งสอดคล้องกับความคาดหวังของผู้ปกครองและชุมชนที่ต้องการให้โรงเรียนพัฒนานักเรียน ให้เป็นคนดี มีปัญญาและมีความสุข จัดกิจกรรมที่ส่งเสริม สนับสนุนความสามารถของเด็กทุกคน โดยคำ นึงถึง ความสามารถและความถนัดของแต่ละคนแตกต่างกัน จัดกิจกรรมที่เหมาะสมเฉพาะของแต่ละคน จนสามารถเกิด การเรียนรู้และทักษะในการดำ รงชีวิตทางด้านอารมณ์ การปรับตัว และการเข้าสังคมได้อย่างมีความสุข นอกจากนี้ การศึกษายังเป็นกุญแจสำ คัญที่จะนำ ไปสู่การประกอบอาชีพ การมีรายได้ เพิ่มประสิทธิภาพของการทำ งาน และ การพึ่งพาตนเองได้ในอนาคต ผอ.ศิริกาญจน์ ภูริภัทรวิรุฬห์ ผู้อำ นวยการโรงเรียนลำ สนุ่น กล่าวถึงแรงบันดาลในในการพัฒนาทักษะอาชีพในโรงเรียนว่า “อาชีพที่โรงเรียนเราเลือกทำ มาจากการให้นักเรียนโหวตเลือก ขึ้นอยู่กับความต้องการของนักเรียน”

นวัตกรรมและขั้นตอนการดำ เนินงาน ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 โรงเรียนลำ สนุ่น ดำ เนินการส่งเสริมและพัฒนาทักษะอาชีพให้กับนักเรียนเพื่อต่อยอดการมีงานทำ ในอนาคต สามารถถ่ายทอดความรู้และทักษะด้านอาชีพให้กับบุคคลอื่นในชุมชนได้ การคิดค้นนวัตกรรม โดยการจัดกระบวนการเรียนรู้มีการเปลี่ยนแปลงจากการรับรู้ มาเป็นการปฏิบัติจริง เลือกนวัตกรรมที่สอดคล้อง กับสภาพปัญหาของนักเรียน ทั้งนี้เพื่อให้นวัตกรรมที่สร้างขึ้นส่งผลต่อการเรียนรู้ของนักเรียนให้ได้มากที่สุด นวัตกรรมที่โรงเรียนลำ สนุ่นนำ มาใช้เป็นการบริหารงานแบบองค์รวม คือ L.S.N.CAO MODEL ประกอบด้วย L = Learning style รูปแบบการเรียนรู้หรือลีลาการเรียนรู้ของผู้เรียน ที่ผู้เรียนแต่ละคนชอบและปฏิบัติเป็นประจำ S = Student center นักเรียนเป็นศูนย์กลาง N = Needs สำ รวจความต้องการจากทุกออร์เดอร์ C = Cooperation การร่วมมือจากชุมชน ศาสนาอิสลาม มัสยิด ผู้ปกครอง A = Assessment การวัดผลประเมินผลให้มากที่สุด O = Occupation เปิดโอกาสทุกอาชีพ การบริหารงาน L.S.N. CAO MODEL ดำ เนินงานภายใต้วงจรคุณภาพ PDCA เพื่อพัฒนาทักษะทาง อาชีพของนักเรียน ตามแนวทางการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 มีการศึกษาบริบทของสภาพชุมชน ผู้ปกครอง นักเรียน ประชุมหัวหน้างาน 4 ฝ่าย แต่งตั้งคณะทำ งานเพื่อดำ เนินงานที่ส่งเสริมการเรียนรู้ใน ทักษะพื้นฐานทางอาชีพ คุณครูแต่ละระดับชั้นประชุมหาข้อสรุปร่วมกับนักเรียนเพื่อเลือกและดำ เนินการ ทำ กิจกรรมส่งเสริมความรู้ในอาชีพที่ตัวเองสนใจ ทีมบริหารดำ เนินการกำ กับติดตาม สุดท้ายสรุปผล โครงการ กิจกรรมในภาพรวมและรายงานผลกิจกรรม ผอ.ศิริกาญจน์ ภูริภัทรวิรุฬห์ ได้กล่าวถึงกระบวนการและขั้นตอนการพัฒนานวัตกรรม การพัฒนา ทักษะทางอาชีพของนักเรียน ตามแนวทางการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ดังนี้ “โรงเรียนเราทำ งานเป็นระบบและมีขั้นมีตอนเสมอ ผลงานชิ้นนี้ก็เช่นกัน ก่อนอื่นเรา SWOT วิเคราะห์หาจุดเด่น จุดด้อย ดูความเป็นไปได้ของกิจกรรมในการพัฒนาผู้เรียน จากนั้นจัดประชุมหัวหน้า งาน 4 ฝ่าย ถึงความเป็นไปได้รวมถึงแนวทางในการดำ เนินการ แต่งตั้งคณะทำ งานประชุมคณะครู เพื่อ หาแนวทางการดำ เนินงานที่สอดคล้องกับบริบทของโรงเรียน และครูแต่ละระดับประชุมหาข้อสรุปร่วมกับ นักเรียนเพื่อเลือกและดำ เนินการทำ กิจกรรม มีการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมสมรรถนะด้านอาชีพให้ นักเรียนที่สอดคล้องกับความถนัดและความสนใจของนักเรียน ด้วยรูปแบบ GPAS 5 Steps ซึ่งมี การนิเทศและติดตามอย่างใกล้ชิดจากผู้บริหาร จากนั้นมีการนำ เสนอผลการดำ เนินงานในกิจกรรม Open House เพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลและสะท้อนผลการดำ เนินงานที่ผ่านมา”

“ปัญหาที่พบ คือ ระยะเวลาในการดำ เนินงานมีจำ กัด วิธีการแก้ไข คือ เสริมกิจกรรมในช่วงเวลาหลังเลิกเรียน และเรื่องงบประมาณการลงทุน วัสดุ อุปกรณ์ ในบางกิจกรรม ซึ่งมีวิธีการแก้ไข คือ จัดทำ ในรูปแบบของ นักธุรกิจ คือ การให้นักเรียนได้ลงทุน และมีการจัดสรรแบ่งปันผลกำ ไร” ผอ.ศิริกาญจน์ ภูริภัทรวิรุฬห์ และครูจริยา ไหม่ชุม ได้กล่าวถึงปัญหาและการแก้ไขการดำ เนินงาน กิจกรรมพัฒนาทักษะอาชีพของโรงเรียนลำ สนุ่นว่า เพื่อให้นักเรียนโรงเรียนลำ สนุ่นได้มีทักษะพื้นฐานทางด้านอาชีพ สามารถนำ ความรู้ที่ได้รับไปต่อยอดเสริม เพิ่มรายได้ให้แก่ตนเองและครอบครัว และให้นักเรียนได้มีความรู้ด้านวิชาชีพติดตัวไปเมื่อจบการศึกษาเพื่อเป็น พื้นฐานที่จะพัฒนาเป็นอาชีพต่อไปในอนาคตตามแนวพระบรมราโชบายของในหลวงรัชกาลที่ 10 โรงเรียนลำ สนุ่น จึงพัฒนาครูและบุคลากรให้มีความรู้ พร้อมที่จะก้าวไปข้างหน้าด้วยกันได้ ประกอบด้วย การจัดการเรียนรู้เชิงรุก บูรณาการทักษะอาชีพการพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนทักษะในการทำ งานร่วมกัน ด้วย GPAS 5 Steps ทั้งในระดับ การศึกษาปฐมวัยและระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน การพัฒนาทักษะการใช้สื่อและเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการประกอบ อาชีพ การออกแบบสื่อประชาสัมพันธ์ และการจำ หน่ายสินค้าผ่านสื่อโซเชียลมิเดีย รวมถึงการสร้างภาคีเครือข่าย การมีส่วนร่วมพัฒนาทักษะอาชีพแก่ผู้เรียน “การดำ เนินงานกิจกรรมพัฒนาทักษะอาชีพของโรงเรียนลำ สนุ่น ยึดหลักของการใช้ทรัพยากรอย่าง ประหยัดและคุ้มค่า โดยในการลงมือทำ กิจกรรมทักษะอาชีพในแต่ละกิจกรรมนั้น เริ่มตั้งแต่การวางแผน ซื้อวัตถุดิบสำ หรับจัดทำ ผลิตภัณฑ์ ว่าควรซื้อวัตถุดิบอะไรในปริมาณเท่าไหร่ เพื่อจะได้ไม่ต้องซื้อวัตถุดิบ มามากเกินความจำ เป็น และช่วยลดปริมาณวัตถุดิบเหลือทิ้งที่ใช้ไม่หมดไปได้ นักเรียนมีการชั่ง ตวงปริมาณ ของวัตถุดิบทุกครั้ง เพื่อควบคุมปริมาณการใช้วัตถุดิบในแต่ละครั้งให้มีความพอดี ไม่เหลือทิ้ง ตรวจสอบ วันหมดอายุ ของวัตถุดิบ และจัดเก็บของที่ซื้อมาก่อนไว้หน้าสุด เพื่อให้หยิบใช้ก่อน ตามลำ ดับ มีการล้าง ทำ ความสะอาดอุปกรณ์การทำ ผลิตภัณฑ์อาชีพ เพื่อสามารถนำ กลับมาใช้ใหม่ได้” “การดำ เนินงานกิจกรรมพัฒนาทักษะอาชีพของโรงเรียนลำ สนุ่น ใช้การบริหารแบบมีส่วนร่วม ทำ จุดอ่อนให้เป็นจุดแข็ง ส่งเสริมความรู้คู่อาชีพ เป็นแผนกลยุทธ์ของโรงเรียน และยึดหลักของการใช้ทรัพยากรอย่างประหยัดและคุ้มค่า ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ความรู้ที่นำ มาใช้ ปัญหาและการแก้ไข “การกำ หนดระยะเวลาที่สั้นและคลาดเคลื่อน เนื่องจากโรงเรียนมีภารกิจ ที่เร่งด่วน หรือมีบางกิจกรรมเข้ามาแทรกเพิ่มเติม เราก็ได้จัดทำ ปฏิทิน การดำ เนินงาน และมอบหมายผู้รับผิดชอบที่ชัดเจน อีกหนึ่งเรื่องก็คือ ข้อจำ กัดเรื่องการบริหารงบประมาณ เราต้องบูรณาการและปรับประยุกต์ กิจกรรม เพื่อลดความซ้ำ ซ้อนและใช้งบประมาณอย่างคุ้มค่า” ครูจริยา ไหม่ชุม ผอ.ศิริกาญจน์ ภูริภัทรวิรุฬห์

ผู้บริหาร กำ หนดนโยบายชัดเจน และพัฒนาต่อเนื่อง ให้คำ ปรึกษา แนะนำ การดำ เนินงาน ครูและบุคลากร มีความตระหนัก เห็นความสำ คัญ มีความพยายาม มีความมุ่งมั่นในการจัดการเรียนรู้ นักเรียน มีความมุ่งมั่น มีความรับผิดชอบและมีระเบียบวินัย ในการฝึกทักษะด้านอาชีพจนสำ เร็จ ผู้ปกครอง ชุมชน ให้ความร่วมมือและสนับสนุบงบประมาณ แหล่งเรียนรู้ และหน่วยงาน และเป็นวิทยากรถ่ายทอดความรู้ ภายนอก “โรงเรียนเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านอาชีพที่ชัดเจนขึ้น สามารถเป็นแหล่งเรียนรู้และถ่ายทอดความรู้ และทักษะด้านอาชีพในชุมชนได้ “ “ครูมีความมุ่งมั่น มีการพัฒนาตนเอง ศึกษาหาความรู้เอง จัดกระบวนการเรียนรู้ส่งเสริมกระบวนการ ทำ งานตามแนวทางการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 และมีวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศของตัวเอง ตระหนักและ เห็นความสำ คัญของการพัฒนาทักษะอาชีพเพื่อการมีงานทำ ของนักเรียน” ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ปัจจัยความสำ เร็จ การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น “นักเรียนมีความสุขและความภาคภูมิใจในผลิตภัณฑ์ที่ตนเองทำ มีทักษะพื้นฐานทางอาชีพ และ สามารถนำ ความรู้ไปต่อยอดเสริมเพิ่มรายได้ให้กับตนเองได้ มีความภาคภูมิใจและมีกำ ลังใจในการ พัฒนาทักษะอาชีพเพื่อสร้างสรรค์ผลงานอย่างต่อเนื่อง” “ ผู้ปกครองและชุมชน มีความพึงพอใจและเห็นความสำ คัญของการพัฒนาทักษะอาชีพให้กับบุตร หลาน และเกิดความไว้วางใจในการจัดการศึกษาให้กับนักเรียนส่งบุตรหลานเข้าเรียนกับโรงเรียน ลำ สนุ่น ส่งผลให้นักเรียนโรงเรียนลำ สนุ่นมีจำ นวนเพิ่มมากขึ้น” “โรงเรียนเราได้รับความร่วมมือจากหลากหลายฝ่ายไม่ว่าจะเป็นจากบุคลากรในโรงเรียน คุณครู นักเรียน ผู้ปกครอง ชุมชนโดยรอบ ก่อให้เกิดความสมบูรณ์แบบที่จะผลิตผลงาน สร้างความต้องการของนักเรียน ในการประกอบทักษะอาชีพตามที่นักเรียนสนใจ และอีกหนึ่งปัจจัยความสำ เร็จ คือ ความตั้งใจความมุ่งมั่น ของคณะคุณครูที่ร่วมมือช่วยเหลือกันจนประสบความสำ เร็จ ซึ่งสิ่งที่สำ คัญที่สุดคือ เด็กนักเรียน ถ้าไม่มี นักเรียนเป็นผู้ลงมือปฏิบัติ งานก็คงไม่ประสบผลสำ เร็จ” “ผู้บริหารได้เข้าร่วมโครงการพัฒนาทักษะผู้บริหาร เป็นคณะทำ งานของ สพฐ. เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน และได้ขยายผลให้กับผู้ที่มาขอข้อมูล ”

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ความภูมิใจ...ไม่ใช่ความภูมิใจในความสำ เร็จที่เกิดขึ้นกับตัวเอง แต่เป็นความภูมิใจในความสำ เร็จ ของนักเรียน นักเรียนโรงเรียนลำ สนุ่นได้ไปแสดงความสามารถทางด้านทักษะอาชีพ โดยเข้าร่วมแข่งขัน SBAC Master Chef Contest กับวิทยาลัยเทคโนโลยีสยามธุรกิจ และนักเรียนได้ไปเป็นวิทยากรอบรม ให้ความรู้ด้านการทำ เบเกอรี่ให้กับหน่วยงานในท้องถิ่นในหลักสูตรขนมหวานให้กับเทศบาลเมืองท่าโขลง ซึ่งยอมรับในความสามารถทางด้านอาชีพของนักเรียน ได้ขอความอนุเคราะห์ให้นักเรียนและบุคลากรเข้า ร่วมเป็นวิทยากรในโครงการฝึกอบรมพัฒนาอาชีพเสริมรายได้ให้ประชาชนและนักเรียนสานใจไทยสู่ใจใต้ 5 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ในหลักสูตรบัวลอยเบญจรงค์ ความภาคภูมิใจ “เกิดความภาคภูมิใจที่ได้นำ พาลูกศิษย์ให้มีแนวทางในการประกอบอาชีพ และ ต่อยอดสร้างรายได้ให้กับครอบครัวได้อย่างเหมาะสม ” “ทุกขั้นตอนและกระบวนการดำ เนินงาน สะท้อนให้เห็นถึงผลที่เกิดจากการปฏิบัติที่ ชัดเจน ช่วยเพิ่มโอกาสให้ผู้เรียนในการมองหาอาชีพและสร้างรายได้ให้ครอบครัวต่อไป ภูมิใจที่โรงเรียนได้เป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมในวันนี้ ได้รับรางวัลระดับเขต และได้ ขยายผลในระดับประเทศ ภูมิใจที่สามารถสร้างทักษะให้นักเรียน ที่จะต่อยอดทักษะ อาชีพให้นักเรียน ภูมิใจที่ได้เป็นแกนนำ ในกิจกรรมวันนี้” ผอ.ศิริกาญจน์ ภูริภัทรวิรุฬห์ และครูจริยา ใหม่ชุม กล่าวถึงความสำ เร็จและความภาคภูมิใจ จากการดำ เนินงานพัฒนาทักษะอาชีพของโรงเรียนลำ สนุ่นว่า

“...นักเรียนมีฐานะยากจน ไม่เก่งวิชาการ สิ่งที่โรงเรียน สามารถช่วยได้ คือการส่งเสริมการสร้างรายได้ให้กับ ทางครอบครัวของนักเรียน ช่วยส่งเสริมทักษะชีพให้กับ นักเรียน...” ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 โรงเรียนชุมชนวัดเสด็จ แรงบันดาลใจในการดำ เนินงานพัฒนาทักษะชีวิตในโรงเรียน โรงเรียนชุมชนวัดเสด็จ (สฤษดิ์ วิจิตรา ธนรัชต์บำ เพ็ญ) ตั้งอยู่่อำ เภอเมืองปทุมธานี จังหวัดปทุมธานี เป็นโรงเรียน ขยายโอกาสทางการศึกษา เปิดสอนตั้งแต่รับดับชั้นอนุบาลจนถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 มีบริบทกึ่งเมืองกึ่งชนบท ผู้ปกครองและคนในชุมชนส่วนใหญ่ประกอบหลากหลาย เช่น ค้าขาย เลี้ยงสัตว์ ทำ นา รับจ้าง มีโรงงานอุตสาหกรรม ขนาดเล็กอยู่ในชุมชน ผอ.สมคะเน ดาษดา ผู้อำ นวยการโรงเรียนชุมชนวัดเสด็จ (สฤษดิ์ วิจิตรา ธนรัชต์บำ เพ็ญ) กล่าวถึงจุดเริ่มต้นของ การพัฒนาทักษะอาชีพในโรงเรียนว่า...มาจากการความมุ่งมั่น ในการพัฒนาของบุคลากรทุกคนที่มีเป้าหมายเดียวกัน คือ การพัฒนาเด็กให้สามารถช่วยตนเองและครอบครัวและ มีทักษะพื้นฐานในการประกอบอาชีพในอนาคต ผอ. สมคะเน ดาษดา ผู้อำ นวยการโรงเรียนชุมชนวัดเสด็จ (สฤษดิ์ วิจิตรา ธนรัชต์บำ เพ็ญ) " โรงเรียนได้ศึกษาและมองไปที่ตัวผู้เรียน ด้วยความทิ่นักเรียนมีฐานะยากจน ไม่เก่งวิชาการ สิ่งที่โรงเรียนสามารถช่วยได้ คือ การส่งเสริมการสร้างรายได้ให้กับทางครอบครัวของนักเรียน ช่วยส่งเสริมทักษะอาชีพให้กับนักเรียน ใช้ความสนใจของเด็กเป็นตัวตั้ง โดยโรงเรียนสนับสนุน ครูร่วมกันสำ รวจความต้องการของตลาด สอบถามผู้ปกครอง ชุมชน เรามีทักษะหลายหลาย อาชีพ ทำ ขนม ทำ น้ำ ยาย้อมผม ปลูกต้นกระบองเพชร เป็นต้น สนองความแตกต่างของนักเรียน ให้นักเรียนพึ่งพาตนเองได้ สามารถสร้างรายได้เสริมให้กับครอบครัว และเป็นการค้นหาความ ชอบและความถนัดของเด็ก โดยการสอบถามนักเรียนว่าอยากเรียนอะไร นักเรียนเลือกทำ ขนม ครูพัฒนาตนเองอยู่ตลอดเวลา หาปราชญ์ชาวบ้านมาช่วยสอน เด็กได้เข้าใจตัวตนที่แท้จริงของ ตนเองว่าอาชีพที่ตนเองคิดเราชอบจริงไหม ได้ทดลองทำ เองดูก่อนทำ ให้เด็กสามารถตัดสินใจ และเลือกอาชีพที่ใช่สำ หรับตนเอง และมุ่งมั่นตั้งใจซึ่งจะเป็นการสร้างทัศนคติที่ดีต่อการประกอบ อาชีพในอนาคต" (สฤษดิ์ วิจิตรา ธนรัชต์บำ เพ็ญ)

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 นวัตกรรมและขั้นตอนการดำ เนินงาน โรงเรียนชุมชนวัดเสด็จ (สฤษดิ์ วิจิตรา ธนรัชต์บำ เพ็ญ) ได้ดำ เนินการจัดกระบวนการจัดการเรียน การสอน รายวิชาการงานอาชีพ ให้กับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-3 โดยจัดการศึกษาให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ ที่หลากหลาย เพื่อสอดคล้องกับความแตกต่างของผู้เรียน โดยเน้นให้ผู้เรียนได้ปฏิบัติด้วยตนเอง จึงจะเกิด ทักษะและความสามารถในการนำ องค์ความรู้ไปใช้ในชีวิตประจำ วันได้ ด้วยความโดดเด่นทางด้านการพัฒนา คุณลักษณะของผู้เรียนสู่ศตวรรษที่ 21 เพื่อการมีอาชีพและมีงานทำ การจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาทักษะอาชีพ และการมีงานทำ ที่หลากหลาย ที่ตอบสนองความแตกต่างของผู้เรียน บูรณาการทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้กับ ทักษะทั้ง 3 ด้าน ได้แก่ ทักษะการเรียนรู้และนวัตกรรม ทักษะสารสนเทศสื่อและเทคโนโลยี ทักษะชีวิตและ อาชีพ โดยเป็นไปตามกรอบแนวคิดรูปแบบการบริหารจัดการแบบ Watsadet Model และวงจรเดมมิ่ง PDCA ตรวจสอบการปฏิบัติงานทุกขั้นตอน โดยมีรายละเอียดดังนี้ Workshop - การปฏิบัติจริง : ผู้เรียนเรียนรู้ด้วยการปฏิบัติจริง เรียนรู้ถูก/ผิด ด้วยตนเอง Attitude - ทัศนคติที่ดี : ผู้เรียนมีทัศนคติที่ดีในการทำ Technology - ใช้เทคโนโลยี : ผู้เรียนใช้เทคโนโลยีในการสืบค้นและพัฒนา Support - ได้รับการสนับสนุน : โรงเรียนได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานภาครัฐ และเอกชน ผู้ปกครองและชุมชน Adequacy - ความพอเพียง : ทำ งานบนพื้นฐานความพอเพียง Development - การพัฒนา : มีการพัฒนาตนเองและสินค้าอยู่เสมอ Experience - ประสบการณ์ : นำ ประสบการณ์มาถ่ายทอดจากรุ่นต่อรุ่น Thainess - ความเป็นไทย : นำ เสนอด้วยวัสดุธรรมชาติและเอกลักษณ์ความเป็นไทย ทั้งนี้การดำ เนินงานภายใต้วงจรคุณภาพเดมมิ่ง PDCA ประกอบด้วย 1. การวางแผน (Planning) ชี้แจงวัตถุประสงค์ วิธีการ ดำ เนินงาน และประโยชน์ที่ได้รับการสร้าง ความร่วมมือการกำ หนดเป้าหมายร่วมกัน 2. การดำ เนินการ (Do) ดำ เนินงานตามบทบาทและหน้าที่ จัดกลุ่มนักเรียนตามความถนัดและความสนใจ ครูจัดกระบวนการเรียนรู้ตามแผน ถ่ายทอด ความรู้ด้านวิชาการ ฝึกปฏิบัติ/ทักษะอาชีพ 3. การตรวจสอบ (Check) ตรวจสอบผลลัพธ์เป็นไปตามตัวชี้วัดที่ ต้องการการประเมินความสำ เร็จ 4. การประเมินผลและรายงาน (Act) สรุป/ประเมิน ผลการดำ เนินงาน เผยแพร่ ประชาสัมพันธ์และขยายผล รูปแบบการบริหารจัดการแบบ Watsadet Model

“ในการบริหารจัดการ ผอ.ต้องมีภาวะผู้นำ มีความฉลาดทางอารมณ์ แก้ไขปัญหาอย่างเป็นระบบ รู้เท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลง และให้ความสำ คัญกับการมีส่วนร่วม ต้องใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา คือ อริยสัจ 4 การมีสติ มองปัญหาให้ออก และใช้ปัญญาในการแก้ไขปัญหา รวมกับความร่วมมือกันของ คนภายในองค์กร และการคำ นึงถึงผลจากการปฏิบัติกิจกรรมที่นักเรียนควรจะได้รับเป็นหลัก ในบางครั้ง โรงเรียนมีภารกิจที่หลากหลายและเร่งด่วน จึงทำ ให้ในบางโครงการและบางกิจกรรม มีช่วงระยะเวลา ในการดำ เนินงานที่สั้นเกินไป ต้องร่วมกันปรับประยุกต์กิจกรรม และบูรณาการกิจกรรมให้เหมาะสมกับ สถานการณ์ แต่ยังคงสอดคล้องกับบริบทของโรงเรียน” ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ความรู้ที่นำ มาใช้ ปัญหาและการแก้ไข การพัฒนาทักษะอาชีพในโรงเรียนชุมชนวัดเสด็จ (สฤษดิ์ วิจิตรา ธนรัชต์บำ เพ็ญ) ไม่ได้อาศัยเพียงความ มุ่งมั่นในการพัฒนาของบุคลากรทุกคนที่มีเป้าหมายเดียวกันเท่านั้น หากต้องใช้ความรู้ต่าง ๆ มาประกอบกัน ทั้งความรู้เกี่ยวกับอาชีพต่างๆ เช่น การทำ ขนมไทย การทำ ขนมอบและเบเกอรี่ การทำ น้ำ ยาย้อมผม การทำ สิ่งของเครื่องใช้จากเศษไม้ การทำ น้ำ ยาล้างจานสมุนไพร การปลูกแคนตัส ฯลฯ การพัฒนาและส่งเสริมทักษะ กระบวนการในการทำ งาน การใช้เทคโนโลยีออกแบบผลิตภัณฑ์ การนำ แหล่งทรัพยากรในโรงเรียนและชุมชน เช่น ใบเตย เศษไม้ มาบูรณาการต่อยอดความรู้ในการทำ สินค้า การทำ บัญชีรายรับ-รายจ่าย การจำ หน่ายสินค้า และการจัดกระบวนการเรียนรู้โดยบูรณาการการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การดำ เนินงานใด ๆ ย่อมมีปัญหาและอุปสรรค เป็นบททดสอบความมุ่งมั่นตั้งใจและความเพียรพยายาม ในการแก้ไขปัญหาให้ลุล่วง เพื่อให้งานสามารถเดินหน้าต่อไปได้ ซึ่ง ผอ.สมคะเน ดาษดา กล่าวถึงการปัญหา และการแก้ไขของการทำ งานครั้งนี้ว่า ปัจจัยความสำ เร็จ “ ทุกปัจจัยไม่ว่าจะเป็นครู นักเรียน ทรัพยากร ผู้ปกครอง ชุมชน หน่วยงาน ภายนอกที่ได้เข้ามาช่วยสนับสนุนมากมายทั้งภาครัฐ/เอกชน และรัฐวิสาหกิจ รวมถึงผู้บริหาร มีส่วนให้การพัฒนาคุณลักษณะผู้เรียนสู่ศตวรรษที่ 21 มีอาชีพและการมีงานทำ สำ เร็จ แต่ปัจจัยที่มีความสำ คัญมากที่สุด คือ ครู ความมุ่งมั่นตั้งใจของคุณครูที่พร้อมที่จะทำ เพื่อเด็ก พัฒนาตนเองความรู้ ความสามารถอยู่เสมอ อันไหนที่นักเรียนอยากเรียนรู้อยากทำ ครูมุ่งมั่นลง ทะเบียนเรียนเอง เสียสละทั้งกำ ลังกาย ใจและทรัพย์ ให้ได้ความรู้มาเพื่อ พัฒนานักเรียนอย่างต่อเนื่องและตลอดเวลา โดยการจัดกิจกรรมเป็นกลุ่ม ผ่านกระบวนการลงมือทำ ครูผู้สอนคอยอำ นวยการความรู้ เพื่อนครูให้ ความสนับสนุนความรู้ และยืดหยุ่นชั่วโมงการทำ งานของนักเรียน รวมถึง ผู้บริหาร ต้องคอยหาปัจจัยสนับสนุน สื่อ อุปกรณ์ งบประมาณ เวทีแลกเปลี่ยน เรียนรู้ เพื่อให้นักเรียนและครูเกิดประสบการณ์และร่วมกันพัฒนาทักษะอาชีพ ให้ดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง รวมถึงให้กำ ลังใจ นอกจากนี้ ผู้ปกครองสนับสนุนและ ให้นักเรียนมาฝึกนอกเวลา ส่งเสริมให้นักเรียนได้ทดลองจำ หน่ายเองที่บ้าน ยิ่งไปกว่านั้นความสำ เร็จนี้จะขาดไม่ได้คือ นักเรียนที่มีความรับผิดชอบต่อ หน้าที่ จนภารกิจจะสำ เร็จเพราะทุกอย่างต้องใช้ความมุ่งมั่น อดทน ความเพียร พยายาม งานอาชีพมีระยะเวลาในการทำ งาน อุปสรรค” “..อันไหนที่นักเรียนอยากเรียนรู้ อยากทำ ครูมุ่งมั่นลงทะเบียน เรียนเอง “ ผอ.สมคะเน ดาษดา

ด้านผู้เรียนมีทักษะกระบวนการการทำ งาน รู้จักปรับตัวและเข้าใจ การทำ งานร่วมกับผู้อื่น สามารถบูรณาการทักษะชีวิตของตนเองได้ อย่างเหมาะสม นักเรียนเอาความรู้ที่ได้ไปขายของในวันเสาร์-อาทิตย์ หลังเลิกเรียน ทำ ให้เกิดรายได้ นักเรียนบางคนนำ ความรู้ไปสู่ครอบครัว เปิดร้านเล็กทำ ให้ครอบครัวมีรายได้มาจุนเจือ ชุมชน องค์กรภายนอกเกิดมุมมองที่ดี และสร้างความเชื่อมั่นต่อโรงเรียน ยอมรับและสนับสนุนกิจกรรมต่าง ๆ ของโรงเรียน ผอ.สมคะเน ดาษดา และครูจริยาภรณ์ คุ้มพันธ์ กล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจากการดำ เนินการ พัฒนาทักษะอาชีพในด้้านต่าง ๆ ที่เป็นสิ่งที่ดีเกิดขึ้นว่า ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น “โรงเรียนได้รางวัลชนะเลิศ โรงเรียนที่มีแนวปฏิบัติที่เป็นเลิศด้านการพัฒนาทักษะชีวิต ส่งเสริม ทักษะอาชีพของนักเรียน ระดับสำ นักงานเขตพื้นที่การศีกษา เห็นได้ชัดคือนักเรียน นักเรียน โรงเรียนชุมชนวัดเสด็จ ได้รับรางวัลดีเด่น กิจกรรมการออมธนาคารโรงเรียนประจำ ปี 2566 จากธนาคารออมสิน ว่าเป็นโรงเรียนที่มีนักเรียนออมเงินมากที่สุดอย่างต่อเนื่องระดับจังหวัด ปทุมธานี นักเรียนสามารถนำ ความรู้ความสามารถที่ได้รับการพัฒนาทักษะอาชีพที่เหมาะสม และหลากหลาย เหมาะสมตามช่วงวัยและสอดคล้องกับบริบทของโรงเรียน ทำ ให้นักเรียนมี ทักษะชีวิต มีพื้นฐานในการศึกษาต่อและประกอบอาชีพ สนใจและเกิดทัศนคติที่ดี ในเรื่องของ การประกอบอาชีพในอนาคต นอกจากนี้แล้วครูมีความภูมิใจที่ได้เห็นเด็กเกิดการเปลี่ยนแปลง มีการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง มีความภาคภูมิใจและชื่นชมในผลที่เกิดแก่ผู้เรียน ความรู้ เหล่านี้จะติดตัวนักเรียนไปตลอดชีวิต นักเรียนสามารถสร้างอาชีพ สร้างรายได้หาเลี้ยงตนเอง และครอบครัว” ด้านของผู้บริหาร ได้เรียนรู้จากคุณครู นักเรียน ทำ ให้ผู้บริหารต้องพัฒนา ตนเองอย่างต่อเนื่องทั้งในด้านการบริหารองค์กรเพื่อให้เกิดการพัฒนา อย่างต่อเนื่อง การระดมทรัพยากร ขจัดปัจจัยเสี่ยงในการทำ งาน ไม่เป็นอุปสรรค ทั้งในเรื่องของการบริหารเพื่อนำ มาพัฒนาโรงเรียน โรงเรียนมีผลงานเชิงประจักษ์ ครู ผู้บริหาร เกิดความภาคภูมิใจที่ได้พัฒนา ตนเอง พัฒนาผู้เรียน และพัฒนาโรงเรียนมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ความภาคภูมิใจ ครูจริยาภรณ์ คุ้มพันธ์ ครูโรงเรียนชุมชนวัดเสด็จ (สฤษดิ์ วิจิตรา ธนรัชต์บำ เพ็ญ) ผอ.สมคะเน ดาษดา

การพัฒ พั นาทักษะชีวิ ชี ตวิ การเดินทาง... สู่คสู่ วามสำ เร็จ ร็ จุดเน้น น้ ที่ 5 ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1

ผู้บริหารเป็นผู้นำ ในการขับเคลื่อนงาน ผู้บริหารส่งเสริมและให้การสนับสนุน ครูมีความรับผิดชอบในหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย นักเรียนมีความรับผิดชอบในการเรียนรู้ ผู้บริหารมีการนิเทศ ติดตาม นวัตกรรม ปัจจัยความสำ เร็จ การบริหารจัดการ การมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายทุกภาคส่วน การมีส่วนร่วมของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้นำ ชุมชน ผู้ปกครอง ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 การบริหารจัดการโดยใช้ข้อมูลสารสนเทศเป็นฐานในการวางแผนพัฒนาทักษะชีวิต ด้วยระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน ประกอบด้วยการจัดการข้อมูลที่มีคุณภาพ การจัดการที่มีคุณภาพ การนิเทศ ติดตามที่มีคุณภาพ และการทบทวนที่มีคุณภาพ การบริหารจัดการภายใต้รูปแบบการดำ เนินชีวิตอย่างใหม่ที่แตกต่างจากอดีต ภายใต้ การบริหารจัดการที่ดีโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน สู่คุณภาพผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 ทักษะการทำ งานที่มีประสิทธิภาพ การจัดการเรียนรู้ผ่านกิจกรรมการปฏิบัติจริง เครือข่ายมีส่วนร่วม การวางเป้าหมายที่ชัดเจน ที่มุ่งประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผล การสร้างและพัฒนาโดยกระบวนการเรียนการสอน ผ่านความรู้ที่ผู้เรียนได้จากการ จัดการเรียนการสอน ผ่านช่องทางการเรียนรู้และช่องทางการนิเทศ เพื่อให้ระบบหรือ วิธีการดำ เนินการนิเทศอย่างเป็นระบบ เพราะนักเรียนคือหัวใจของการจัดการเรียนรู้ โรงเรียนวัดบางกุฎีทอง โรงเรียนชุมชนวัดหน้าไม้ NM CHANGE MODELl โรงเรียนวัดกลางคลองสาม WKSS MODEL 4Qs MODEL For B.K.T. Students มีกระบวนการทำ งานอย่างเป็นลำ ดับขั้นตอนที่เป็นระบบ มีการทำ งานเป็นทีมแต่งตั้งคณะกรรมการดำ เนินงาน ภาวะผู้นำ การมีส่วนร่วม ความรับผิดชอบ การนิเทศ ติดตาม

นิเทศ ติดตาม และตรวจสอบ ประเนผลการเนงาน เป็นระยะ และอเอง พัฒนานวัตกรรมการบริหารจัดการ จัดทำ แผนดำ เนินงาน กำ หนดเป้าหมายความสำ เร็จ และการทำ งานร่วมกัน สร้างเครือข่ายการดำ เนินงานในทุกภาคส่วน จัดทำ ข้อมูลสารสนเทศ ประกอบการวางแผนดำ เนินงาน ขั้นตอนการพัฒนา ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 สำ รวจและวิเคราะห์สภาพปัจจุบัน ปัญหา ความต้องการ สร้างความรู้ ความเข้าใจกับบุคลากรทุกฝ่าย ดำ เนินการพัฒนา โดยเน้นการมีส่วนร่วม ประเมินผลเมื่อสิ้นสุดการดำ เนินงาน สรุปจัดทำ รายงานและเผยแพร่วิธีปฏิบีัติที่ดี สะท้อนผลการดำ เนินงานเพื่อปรับปรุงและพัฒนา ด้วยชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC)

โรงเรียนวัดบางกุฎีทอง ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 โรงเรียนวัดบางกุฎีทอง อำ เภอเมืองปทุมธานี จังหวัดปทุมธานี เป็นโรงเรียนขยายโอกาส อยู่ในชุมชนเมือง เปิดสอนตั้งแต่ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 บริเวณโดยรอบเป็นโรงงานอุตสาหกรรม และอยู่ใกล้สวนอุตสาหกรรมบางกะดี คนในชุมชนส่วนใหญ่มีอาชีพรับจ้าง และอพยพย้ายถิ่นมาทำ งานจาก จังหวัดต่างๆ นักเรียนจึงมีความหลากหลายของพื้นเพและเชื้อชาติ แรงบันดาลใจในการดำ เนินงานพัฒนาทักษะชีวิตในโรงเรียน ผอ.ธรรมสรณ์ บัวสาย ผู้อำ นวยการโรงเรียนวัดบางกุฎีทอง กล่าวถึงจุดเริ่มต้นของปัญหาพฤติกรรมนักเรียนสู่การพัฒนา ทักษะชีวิต ซึ่งเป็นแรงบันดาลใจของกงดำ เนินงานพัฒนา ทักษะชีวิตในโรงเรียนโดยใช้ระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ผอ.ธรรมสรณ์ บัวสาย ผู้อำ นวยการโรงเรียนวัดบางกุฎีทอง “คือจริง ๆ ถามว่าเป็นแรงบันดาลใจมั้ย อาจเป็นนโยบายของเขตพื้นที่ด้วย เพราะว่าโรงเรียนของเรา ต้องการที่จะพลักดันนโยบายทั้ง 6 ด้าน ซึ่งโรงเรียนได้ดำ เนินการทุกด้าน และที่เลือกทำ จุดเน้นนี้ เพราะ สภาพปัญหาของนักเรียนในโรงเรียนขยายโอกาสส่วนใหญ่ไม่มีที่ไป หรือไม่สามารถไปเลือกที่เรียนได้ ถ้าเค้ามีที่เลือก ก็ไม่เลือกโรงเรียนเรา ก็พบว่านักเรียนเหล่านี้มีปัญหาเรื่องพฤติกรรม การเรียน ชู้สาว ยาเสพติด ทุก ๆ ด้าน ดังนั้นเราจึงต้องการจะแก้หรือปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของนักเรียนในระดับหนึ่ง ให้เปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้นโดยใช้ระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน” “...นักเรียนในโรงเรียนขยายโอกาสส่วนใหญ่ไม่มีที่ไป หรือไม่สามารถไปเลือกที่เรียนได้ ถ้าเค้ามีที่เลือก ก็ไม่เลือกโรงเรียนเรา...” “นักเรียนเหล่านี้มีปัญหาเรื่องพฤติกรรม การเรียน ชู้สาว ยาเสพติด ทุก ๆ ด้าน เราต้องการจะแก้หรือปรับเปลี่ยน พฤติกรรมของเค้าในระดับหนึ่งให้เปลี่ยนแปลงในทางที่ดี” “พอเราได้จุดเน้นนี้ เราก็มาดูว่าทักษะชีวิตคืออะไร เอาจริง ๆ นะเราก็ไป search หาคู่มือของ สพฐ. มาคลี่ดูตัวชี้วัดที่มีจุดเน้น 4-5 ด้าน มาดูรายละเอียดและพบว่าจริง ๆ แล้วในเรื่องของตัวชี้วัดจะเหมือนกับ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ที่โรงเรียน เรามีโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. เรามีโรงเรียนสุจริต ซึ่งมีตัวชี้วัด ใกล้เคียงกันกับของแนวคู่มือของทักษะชีวิต เลยมองว่าไม่เป็นเรื่องยาก เพราะอย่างที่โรงเรียนครูจะรู้ว่า ผอ.จะทำ อะไรก็แล้วแต่เราจะบูรณาการ...เราจะแบ่งดังนี้ เวลาเราสอนเด็กเราจะให้เรียนรู้จาก อันที่หนึ่ง.. เรียนในห้องเรียนตาม 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ กับกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน อันที่สอง.. โครงการเสริมต่าง ๆ เราเรียกว่ากิจกรรมนอกหลักสูตร...”

จากแนวคิดและสภาพบริบทของโรงเรียน นำ มาสู่แนวทางการดำ เนินงานสร้างเสริมคุณภาพชีวิตผู้เรียน และแก้วิกฤติสังคม โดยนำ ระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนทั้ง 5 ด้าน คือ 1) การรู้จักนักเรียนเป็นรายบุคคล 2) การคัดกรองนักเรียน 3) การส่งเสริมและพัฒนานักเรียน 4) การป้องกันและการแก้ไขปัญหานักเรียน และ 5) การส่งต่อนักเรียน มาประยุกต์ใช้และพัฒนาให้เหมาะสมกับบริบทของโรงเรียน ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 การวางแผน (Plan) = Quality Information 1. ดำ เนินการประชุมชี้แจงนโยบาย มอบหมายผู้รับผิดชอบ แต่งตั้งคณะทำ งาน 2. รวบรวมข้อมูลสารสนเทศ เพื่อนำ มาเป็นข้อมูลประกอบในการวางแผนการดำ เนินงาน ขั้นตอนที่ 2 ดำ เนินการ (Do) = Quality Management 3. มีระบบการจัดการคุณภาพ โดยยึดระบบข้อมูลสารสนเทศเป็นหลัก 4. จัดโครงการ/กิจกรรม การป้องกันแก้ไขปัญหาเบื้องต้น และพัฒนาส่งเสริมทักษะชีวิต ประกอบด้วย 1) การตระหนักรู้และเห็นคุณค่าในตนเองและผู้อื่น 2) การคิดวิเคราะห์ ตัดสินใจ และแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ 3) การจัดการกับอารมณ์และความเครียด 4) การสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่น ขั้นตอนที่ 3 การตรวจสอบ ประเมินผล (Check = Quality Coach) 5. นิเทศ ติดตาม โดยคณะกรรมการในการนิเทศ ติดตามประเมินผลการปฏิบัติงาน ขั้นตอนที่ 4 การปรับปรุง ทบทวน (Act = Quality Review) 6. ทบทวนการปฏิบัติงาน เพื่อให้การดำ เนินงานมีการพัฒนาอย่างสมบูรณ์และต่อเนื่อง 3 รูปแบบ 1) การใช้รูปแบบวง PLC ติดตามข้อมูล ศึกษาสภาพปัญหา เพื่อคิดค้นรูปแบบการแก้ไขและพัฒนา 2) การประชุมของทีมงาน รายงานผลการปฏิบัติงานเพื่อแก้ไขและพัฒนากระบวนการทำ งานให้มี ประสิทธิภาพอย่างทั่วถึง 3) การรายงานประจำ ปี ทบทวนสรุปผลการดำ เนินงาน Quality Management Quality Coach ทักษะชีวิต นวัตกรรมและขั้นตอนการดำ เนินงาน ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 “...เราใช้วิธีเอาตัวชี้วัดของทักษะชีวิตมาบูรณาการกับแผนการสอน แผนการสอนของครู ผอ.จะเปิด โอกาสให้ครูเลือกเอง เพราะเค้าจะรู้ว่าแผนการสอนไหนที่เค้าสามารถบูรณาการตัวชี้วัดนี้ได้ คือถึงแม้ ไม่ครบทุกตัวชี้วัด แต่อย่างน้อยเอาที่สอดคล้องและไม่เป็นภาระของครูมากเกินไปตามการเรียนการ สอนในหลักสูตร... ส่วนกิจกรรมนอกหลักสูตร ใช้กระบวนการระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน เราแบ่ง เด็กว่าจะพัฒนาเริ่มจากกลุ่มไหนก่อน เพื่อพัฒนาและส่งเสริมให้ถูกว่าเด็กกลุ่มไหนควรพัฒนาด้านใด และเราควรแก้ปัญหาอะไรก่อน โดยเราเริ่มศึกษาค้นคว้าหาข้อมูล ประชุมครูและแต่งตั้งครูแกนนำ ลงไปปฏิบัติ สุดท้ายมีการควบคุม กำ กับ ติดตามโดยใช้กระบวนการ PLC” 4 Qs Model for B.K.T Students Quality Information Quality Review การตระหนักรู้และเห็นคุณค่า ในตนเองและผู้อื่น การคิดวิเคราะห์ ตัดสินใจ และ แก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ การจัดการกับอารมณ์และความเครียด การสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่น ระบบการ ดูแล ช่วยเหลือ นักเรียน

ผอ.ธรรมสรณ์ บัวสาย ต้องการ ทำ งานนี้ให้ดีที่สุด เพราะไม่อยากให้ ครูคิดว่าเป็นการสร้างภาระให้ครู และให้ความสำ คัญมากกับการปรับ mindset ของครู เพราะถ้าครูมี mindset ที่ดีมีทัศนคติที่ดีแล้วจะมีใจ ที่จะทำ และลงมือทำ และมีการกำ กับ ติดตามอย่างจริงจัง แต่ไม่ได้ทำ แบบ เอาเป็นเอาตาย ใช้วิธีคุยกัน และ PLC กันว่ามีจุดอ่อนอะไร รวมถึงจัดทีม คอยดูแลช่วยเหลือ สนับสนุนกระบวน การติดตามอย่างต่อเนื่องเป็นระยะ ๆ ความรู้ที่นำ มาใช้ ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ผู้บริหารเปลี่ยนตัวเอง ปรับทัศนคติครู เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมผู้เรียน “...ต้องเริ่มที่ตัวเองก่อนเมื่อได้รับโจทย์นี้มา อันดับแรกคือ เราต้องไปหาข้อมูลก่อน โดยเราดูแนวทางของ สพฐ. ตัว ผอ.เองต้องรู้ก่อนก่อนที่จะมาลงสู่ครู พอมาลงสู่ครูปุ๊บเนี่ย ครูก็จะแบ่งเป็นเรื่องขององค์ความรู้ในการพัฒนาทักษะ ชีวิตว่าคืออะไร ขั้นตอนการดำ เนินงาน สพฐ.เราก็ดีนะเค้า ทำ คู่มือมาทุกอย่างทุกประเภทเลยนะ แต่ว่าประเด็นคือครู ไม่อ่าน เลยใช้วิธีเล่าให้ฟังในเวลาประชุม ผอ.ต้องรู้ก่อน สรุปความรู้ให้ครู ประเด็นที่สองคือครูเป็นคนสำ คัญ เพราะว่าเขาต้องรู้ แล้วทัศนคติเขาต้องได้...โรงเรียนของ เราจะเน้นทักษะชีวิตทั่วไปของเด็กและพฤติกรรมของเด็ก เป็นหลัก ถ้าเมื่อไหร่ครูมีความรู้สึกว่าเด็กคนนี้นิสัยเสีย ถ้าครูมีทัศนคติแบบ..ไม่ยุ่ง..ไม่อยากเกี่ยวข้อง...หรือไม่ให้ ความสำ คัญ...หรือจะหลีกเลี่ยง เด็กพวกนี้ก็จะกลายเป็น เด็กหลังห้องแบบถาวร เราต้องปรับทัศนคติครู เราไม่ได้ ตำ หนิอะไร เราพูดให้ฟัง พูดให้เห็นภาพรวมว่าปัญหา เล็ก ๆ ในโรงเรียน เราต้องมองว่าปัญหาที่เราเจอมันเล็ก กว่าปัญหาปัจจุบันนะ” ผอ.ธรรมสรณ์ บัวสาย กล่าวว่า “มีความรู้สึกว่าเด็กไทยไม่มีทักษะชีวิต ไม่มีความอดทน พยายามจะสะท้อนให้ครูเห็นว่าไม่ใช่เป็นปัญหาแค่ใน โรงเรียนเรา คือทุกโรงเรียนเผชิญปัญหาเหมือนกันหมด ไม่ใช่แค่เรา เหนื่อยคนเดียว แต่มองภาพรวมว่าโรงเรียนขยายโอกาสมีสภาพเหมือน กันหมด เพราะถ้านักเรียนมีความพร้อมจะไม่มาเรียนที่โรงเรียนขยาย โอกาส คำ ว่าขยายโอกาส คือ เด็กไม่พร้อม ขยายไปให้เด็กที่ไม่พร้อมทุก ด้าน ทั้งด้านเงิน สังคม พฤติกรรม ซึ่งเป็นแหล่งรวมของเด็กเหลือ เด็ก ขาดโอกาส เด็กเสียโอกาส จึงต้องปรับ mindset ของครู” “ในฐานะคุณครูหลังจากที่ได้รับมอบหมายจากท่าน ผอ. ครั้งแรกก็ไปทำ ความเข้าใจเหมือนกัน ไปอ่าน แล้วก็ศึกษาหาข้อมูลต่าง ๆ ซึ่งพอไปอ่านแล้วก็คิดว่าคงจะต้องเป็นระบบดูแลฯ ซึ่งครอบคลุม กันกับทักษะชีวิต โรงเรียนจะมีนวัตกรรมที่เป็นเว็บไซต์ค่ะ ที่รวบรวมข้อมูลเครื่องมือคัดกรองต่าง ๆ เอาไว้ ทีนี้เมื่อเราเข้าใจแล้วเราก็จะขยายไปสู่คุณครูท่านอื่น ๆ ให้มีความเข้าใจเหมือนกันกับเราเพื่อ นำ ไปใช้ในการเขียนแผนการสอน หรือแม้กระทั่งการจัดกิจกรรมต่าง ๆ จะมีการแปะคู่มือต่าง ๆ เอาไว้ ในเว็บไซต์ของโรงเรียน แล้วก็มีตัวอย่างการจัดแผนการสอน ตั้งแต่ระดับชั้น ป. 1 - 3 , ป. 4 - . 6 , ม.1 - 3 มีตัวอย่างแผนการสอน ตัวอย่างกิจกรรม แม้กระทั่งขั้นตอนในการนำ ไปเขียนใส่แผนว่า มีเทคนิคอะไรบ้างที่ใช้กับระดับชั้นไหน แล้วก็จากที่ได้ไปศึกษาข้อมูลก็จะลงสู่การปฏิบัติแล้วจะมี การกำ กับติดตาม โดยท่าน ผอ.อยู่เป็นระยะ ๆ ทำ ให้ปัญหาทุกอย่างก็จะไปตาม step ทำ ให้แก้ ปัญหาได้ค่ะ” ครูวลีพลอย ทาชาติ ครูโรงเรียนวัดบางกุฎีทอง ปัญหาและการแก้ไข

“ผู้เรียนก็จะเข้ากับครูมากขึ้น มีพฤติกรรมเชิงบวกดีขึ้น พฤติกรรม ก้าวร้าวลดลง รับฟังมากขึ้น ควบคุม อารมณ์ตัวเองได้ รู้ว่าเวลาที่มีปัญหา จะหาใคร คือ เค้ามีความสุขในการ มาโรงเรียนมากขึ้น” “ครูใกล้ชิดกับเด็กมากขึ้น รับฟังเด็กมากขึ้น เห็นอก เห็นใจในชีวิตเด็กมากขึ้น แล้วก็มีแนวทางปรับตัว เข้าหาเด็กด้วยวิธีการใหม่ ๆ มากขึ้น” “ผอ.มีความรู้สึกว่าเราใจเย็นลง มีเหตุมีผล ควบคุม อารมณ์ตัวเองได้ เพราะเราได้พูดคุยกับครูเรา เราได้เป็น ทีมกัน การติดตามเนี่ยเพราะความที่คนน้อย ช่วงแรก ๆ เรามีความรู้สึกทำ ไมอันนี้ไม่เสร็จ ทำ ไมๆ ๆ มันเยอะมาก เราก็เลยมีความรู้สึกว่าชีวิตเราช้าลง เราคิดอะไรได้มาก ขึ้นเพราะเรามองที่ครูเค้าทำ ให้เราทั้ง ๆ ที่เค้าก็เต็มมือ มีความรู้สึกว่าเราเข้าใจครูมากขึ้น เข้าใจเด็กมากขึ้น เมื่อก่อนก็มีความรู้สึกกับเด็กไปอีกแบบหนึ่งแต่พอเราฟัง เขา เราก็มีความรู้สึกว่าเราต่างหากที่เราไม่หยุดฟัง ทำ ให้ เรามีสติในการทำ งาน แล้วก็รับฟังคนอื่นมากขึ้น เอาใจ ของเขามาสู่ใจเรามากขึ้น เหมือนเราปรับตัวเองให้เข้า กับการทำ งานได้มากขึ้น คือไม่ได้ทักษะชีวิตให้เด็ก อย่างเดียวนะแต่ได้ทักษะชีวิตของเราด้วย ทำ ให้เราได้ เรียนรู้สังคมการทำ งานที่จากอีกแบบหนึ่งมาเป็นอีกแบบ หนึ่งอย่างสิ้นเชิง เกิดกระบวนการเรียนรู้เรื่องใหม่ๆ ไม่สิ้นสุดไปด้วยในตัว” ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ปัจจัยความสำ เร็จ ทีมงาน “ครู” เข้าใจ เห็นความสำ คัญ และร่วมระดมความคิด มีนวัตกรรม หรือ เครื่องมือ เป็นแนวทางในการทำ งานที่ชัดเจน ผู้บริหาร “support” ให้การสนับสนุน การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น จากการดำ เนินงานพัฒนาโรงเรียน พัฒนานักเรียนให้มีทักษะชีวิต ทั้งผู้อำ นวยการโรงเรียนและคณะครู ได้เรียนรู้ไปพร้อมกันว่า “เปลี่ยนที่ตัวเราก่อนที่จะไปเปลี่ยนแปลงคนอื่น แล้วสิ่งต่าง ๆ ภายนอกจะ เข้ามามีส่วนร่วมและช่วยเหลือเอง” บรรยากาศภาพรวมของโรงเรียนดีขึ้น ทุกฝ่ายให้ความร่วมมือ ให้ความสนใจ และช่วยเหลือกันเพิ่มมากขึ้น แล้วทุกอย่างก็เปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดี และ ดีขึ้น ความภาคภูมิใจ “เด็ก” แค่เห็นเค้าอยู่ในโรงเรียนแล้วมีความสุข เค้าไว้ใจเรา พอเจอเราก็เข้ามาทักทายไม่ใช่วิ่งหนี ถ้าเค้าสนุกเราก็มีความสุขแล้ว”

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 โรงเรียนชุมชนวัดหน้าไม้ โรงเรียนชุมชนวัดหน้าไม้ อำ เภอลาดหลุมแก้ว จังหวัดปทุมธานี เป็นโรงเรียนขยายโอกาส เปิดสอนตั้งแต่ ระดับชั้นอนุบาล ถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เป็นโรงเรียนศูนย์การเรียนรู้ตามหลักของปรัชญาเศรษฐกิจพอ เพียง มีบริบทเป็นโรงเรียนกึ่งเมืองชนบท ตั้งอยู่ตะเข็บชายแดนของจังหวัดปทุมธานี ติดกับจังหวัดนนทบุรี มีเนื้อที่กว้างขวางถึง 41 ไร่ พื้นที่ของโรงเรียนเกือบครึ่งถูกใช้เป็นนาข้าว แปลงปลูกผัก บ่อเลี้ยงปลา เล้าไก่ ซึ่งเป็นฐานการเรียนรู้ 10 ฐานที่ครูและนักเรียนได้ลงมือปฏิบัติจริง คนในชุมชนส่วนใหญ่เป็น เกษตรกร ทำ นา ปลูกข้าว และประกอบอาชีพรับจ้าง มีปราชญ์ชาวบ้านมาร่วมถ่ายทอดความรู้ในโรงเรียน แรงบันดาลใจในการดำ เนินงานพัฒนาทักษะชีวิตในโรงเรียน “เนื่องจากโรงเรียนเป็นโรงเรียนขยายโอกาส ถ้าเราจะ พัฒนาทางด้านทักษะการเรียนรู้เนี่ย จะค่อนข้างยาก เพราะ ว่าเราเลือกตัวเลือกนักเรียนไม่ได้ แต่ว่าในบริบทของโรงเรียน ด้วยพื้นที่ต่าง ๆ ด้วยสิ่งที่เรามีอยู่ เราสามารถนำ มาบูรณาการ ในเรื่องของทักษะชีวิตได้” “ในส่วนของพัฒนาทักษะชีวิต ตอนแรกโรงเรียนคิด ไว้ว่าจะพัฒนาในเรื่องของทักษะอาชีพ แต่ว่าในส่วนทักษะ ชีวิตสามารถไปบูรณาการกับทักษะอาชีพได้ เพราะว่า สามารถสอดแทรกบูรณาการได้เหมือนกัน สิ่งหนึ่งที่เป็น แรงบันดาลใจที่ทำ ก็คือว่าบริบทโรงเรียนมีพื้นที่ มีสิ่งที่มี อยู่แล้ว เราก็นำ มาทำ ความเข้าใจกับคุณครูว่าการเรียนรู้นี้ พอไปเรียนรู้แล้วเป็นอาชีพได้ในอนาคต แต่ก็มีบางอย่างที่ อาจจะยากหน่อย เราก็จัดลำ ดับความยากง่ายตามที่ต้องการ อย่างที่โรงเรียนก็มีทั้งหมด 10 ฐานการเรียนรู้ ซึ่งเกี่ยวข้อง กับเรื่องของเกษตร ก็คือการใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียงนี่แหละมาทำ นั่นก็คือมีแรงบันดาลใจที่คิดว่าสิ่งนั้น คือมีอยู่แล้ว แเราแค่นำ มาปรับให้มันเข้ากับบริบท ทำ ตาม นโยบายสำ นักงานเขตพื้นที่การศึกษา” โ . ร .. ง จ เรียนชุมชนวัดหน้าไม้ ากหลักปรัชญาของ เศรฐกิจพอเพียง สู่ทักษะชีวิต ผอ.สายธาร คุ้มครอง ผู้อำ นวยการโรงเรียนชุมชนวัดหน้าไม้ ทักษะชีวิตที่นำ เอามาใช้ที่โรงเรียน ที่เราดึงออกมาโดดเด่นก็คือ “ทักษะชีวิตทางด้านอาชีพ”

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 นวัตกรรมและขั้นตอนการดำ เนินงาน NM CHANGE MODEL ขั้นตอนที่ 1 สำ รวจและวิเคราะห์สภาพปัจจุบัน ปัญหา ความต้องการโดยใช้เทคนิค SWOT Analysis ขั้นตอนที่ 2 ขั้นการวางแผน (Plan) เป็นการออกแบบนวัตกรรมรูปแบบการบริหารโรงเรียนโดยใช้ NM CHANGE MODEL เพื่อการพัฒนาทักษะชีวิต ขั้นตอนที่ 3 ขั้นปฏิบัติตามแผน (Do) สร้างความรู้ ความเข้าใจกับบุคลากรทุกฝ่าย ดังนี้ N : New normal -การบริหารจัดการศึกษาภายใต้รูปแบบการดำ เนินชีวิตอย่างใหม่ M : Management - การบริหารจัดการโรงเรียนโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน (SBM) ตามหลักธรรมาภิบาล C : Child Quality 21st - คุณภาพผู้เรียน มีทักษะที่จำ เป็นในการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 H : Heart+Head+Hand -ทักษะการทำ งานที่มีประสิทธิภาพสำ เร็จตามคาดหวังไว้ A : Active Leaning -การจัดการเรียนรู้ที่ผ่านกิจกรรมการปฏิบัติจริง N : Network -สร้างเครือข่ายการมีส่วนร่วมอย่างกว้างขวาง ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และชุมชนที่อยู่อาศัย G : Goal - กำ หนดเป้าหมายการทำ งานร่วมกัน E : Efficiency & Effectiveness - การทำ งานอย่างมีประสิทธิภาพมีผลสำ เร็จที่มีตัวบ่ง ชี้ ประหยัด คุ้มค่า ตรงต่อเวลา มีคุณภาพทั้งกระบวนการ เกิดประสิทธิผลบรรลุตาม ขั้นตอนที่ 4 ขั้นตรววัจวัตสถุอถุปบระสงค์ (Check) เป็นการประเมินผลและตรวจสอบการบริหารโรงเรียน ขั้นตอนที่ 5 ขั้นปรับปรุงแก้ไข (Action) นำ ผลการประเมินโรงเรียนที่ใช้รูปแบบ NM CHANGE MODEL มาวิเคราะห์ และสะท้อนผลการดำ เนินงานตามสภาพจริง (Reflection) โรงเรียนชุมชนวัดหน้าไม้มองถึงสิ่งที่เป็นบริบทของโรงเรียน การพัฒนาทักษะชีวิตที่นำ มาใช้จึงดึงลักษณะที่ โดดเด่นของโรงเรียนออกมา คือเรื่องของทักษะชีวิตทางด้านอาชีพ ด้วยนวัตกรรม NM Change Model มีการชี้แจง พูดคุยกับครูให้เข้าใจกระบวนการและขั้นตอนการดำ เนินงานแต่ละขั้นตอน ขับเคลื่อนไปสู่จุดเน้น และนโยบายต่าง ๆ ด้วยการบริหารงาน 4 ฝ่าย โดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน (SBM) และยึดหลักธรรมาภิบาล ซึ่งมีขั้นตองการดำ เนินงานดังนี้

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ความรู้ที่นำ มาใช้ ปัญหาและการแก้ไข เนื่องจากโรงเรียนชุมชนวัดหน้าไม้ เป็นสถานศึกษาแบบอย่างการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และบริหาร จัดการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง จึงมีการบูรณาการนำ ความรู้และฐานการเรียนรู้ 10 ฐาน มาส่งเสริมการพัฒนาทักษะชีวิต โรงเรียนมีคู่มือการจัดกิจกรรมแต่ละฐานครบถ้วนทุกระดับชั้น ความรู้ ที่นำ มาใช้หลัก ๆ คือ การจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ให้นักเรียนเรียนรู้จากการปฏิบัติจริง ได้คิด ได้ทำ งาน และได้แก้ปัญหาร่วมกัน “ฐานการเรียนรู้ต่าง ๆ พอเราให้เนักเรียนได้ทดลองทำ ในเทอมที่แล้ว นักเรียนจะรู้ตัวตน แล้วว่า อันไหนที่เขาน่าจะเหมาะที่สามารถจะศึกษาต่อได้ หรือว่าทดลองปฏิบัติได้ อันนั้นคือ ในกิจกรรมที่เราได้ดำ เนินการแต่ว่าในกิจกรรมอื่น ๆ ที่มีอยู่แล้วที่ไปตอบโจทย์ในเรื่องของพัฒนา ทักษะชีวิต ก็จะอยู่ในโครงการ ในแผนปฏิบัติการต่าง ๆ ในกิจกรรมเสริมต่าง ๆ” “สิ่งที่มีอยู่ทั้ง 10 ฐานการเรียนรู้เนี่ย คือเริ่มแรกเด็กก็ไม่อยากลงหรอก เพราะมันเป็นงาน ที่เพิ่มภาระ เช่น ฐานเลี้ยงไก่อย่างนี้ต้องดูตลอด ต้องให้อาหารไก่ทุกวัน เอาลงร้อยตัวตอนนี้เหลือ 70 -80 ตัว เพราะงูเหลือมเข้ามากิน อย่างการเลี้ยงปลา เริ่มแรกเด็กเขาทดลองทุกอย่างจะเลี้ยง ในบ่อซีเมนต์ เลี้ยงไปแล้วมันไม่ค่อยโต มันแคระ มันแกน ปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดก็เป็นทักษะชีวิต ที่นักเรียนได้เรียนรู้ว่าพอเลี้ยงในบ่อซีเมนต์แล้วเนี่ย ทุกสัปดาห์ต้องมาเปลี่ยนน้ำ แล้วอาหารมัน เน่า ยิ่งเป็นอาหารสด เช่น เศษอาหารในโรงอาหารที่เหลือ ยิ่งต้องเปลี่ยนน้ำ บ่อย น้ำ ในโรงเรียน เราไหลบ้างไม่ไหลบ้าง ก็เกิดผลเสีย อันนี้เด็กเขาก็เรียนรู้เอง” เวลาไม่พอเนื่องจากมีกิจกรรมแทรกโดยเฉพาะ ในทุกวันศุกร์มีกิจกรรมเยอะมาก ปรับการจัดกิจกรรมให้เกิดความยืดหยุ่น ทั้งเนื้อหาและเวลา ครูบางคนที่ยังไม่เข้าใจ การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 10 ฐาน การนำ ฐานการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 10 ฐาน มาจัด กิจกรรมส่งเสริมการพัฒนาทักษะชีวิต ถึงแม้จะเป็นการนำ สิ่งที่โรงเรียนมีอยู่มาบูรณาการและปรับใช้ แต่ก็ พบว่ามีปัญหาที่ต้องใช้ความร่วมมือของทุกฝ่ายในโรงเรียนในการแก้ไข และให้มีการพูดคุยโดยการประชุมด้วยกระบวนการ PLC ของฐานการเรียนรู้แต่ละช่วงชั้น จัดทำ คู่มือฐานการเรียนรู้ครบถ้วนทุกระดับชั้น นักเรียนไม่อยากทำ กิจกรรม ปรับเปลี่ยนการสอนเป็นการเล่นเกม การแข่งขันกันเล็ก ๆ น้อย ๆ เพื่อสร้างความสนุกสนาน ไม่เครียด ปัญหา ปัญหา การแก้ไข การแก้ไข

ผู้บริหาร ให้การสนับสนุน “ทำ ให้ดู ทำ ให้เห็น ทำ ให้เป็น” ครู มีความเข้าใจในการดำ เนินงานทุกกระบวนการทุกขั้นตอน นักเรียน ให้ความร่วมมือในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน เครือข่าย การส่งเสริมจากคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน การสนับสนุนจากหน่วยงานภายในและภายนอก ความร่วมมือจากชุมชน ผู้ปครอง ผู้นำ ชุมชน ปราชญ์ชาวบ้าน “ได้เรียนรู้บริบทในการบริหารงาน เนื่องจากก่อนหน้านี้ ผอ.อยู่โรงเรียน ระดับมัธยมศึกษา รูปแบบการทำ งานก็มีความแตกต่างกันอย่างมากกับ ระดับประถมศึกษา ภาระงานความรับผิดชอบของคุณครูระดับชั้นประถม ศึกษาอาจจะมีมากกว่า และมีความแตกต่างกันทางด้านบริบทต่าง ๆ ดังนั้น ผอ.จึงต้องคอยอำ นวยความสะดวกในการทำ งาน เช่น ในบางงาน ผอ.ต้องลงมือปฏิบัติงานด้วยตนเอง และมอบหมายให้คุณครูช่วยกัน ตรวจสอบความถูกต้องเรียบร้อย หรือช่วยเหลือกันในด้านการเสนอ ความคิดเห็นว่าถูกต้องหรือไม่อย่างไร ทำ ความเข้าใจร่วมกันในงานนั้น ๆ ทำ ให้ ผอ.เกิดความชำ นาญเพิ่มมากยิ่งขึ้น ได้คิดต่อยอดในสิ่งที่โรงเรียน มีอยู่และเกิดเป็นผลงาน เป็นนวัตกรรมที่สามารถนำ ไปใช้ได้จริง” ครูวิวัฒน์ น้อยประเทศ ครูโรงเรียนชุมชนวัดหน้าไม้ “คุณครูเกิดกระบวนการทำ งานที่ดีขึ้น มีความ เข้าใจในกระบวนการ ทำ งานเป็นทีม มีการ พูดคุยแลกเปลี่ยนเรียนรู้เพิ่มมากยิ่งขึ้น มีการ จัดประชุมโดยเฉพาะการนำ ปัญหาอุปสรรค ข้อเสนอต่าง ๆ มาปรึกษากันในที่ประชุมใหญ่ ครูมีความกระตือรือร้นในการจัดการเรียนรู้ ในรูปแบบการสร้างประสบการณ์จริง ในฐาน การเรียนรู้ต่าง ๆ ให้เกิดกับผู้เรียนมากยิ่งขึ้น” “โรงเรียนมีสภาพแวดล้อมที่น่าเรียนมากยิ่งขึ้นโดยเฉพาะ ฐานการเรียนรู้ เช่น แหล่งเรียนรู้ตามรอยพ่อที่มีมาก่อนแล้ว ก็มีชีวิตชีวามากยิ่งขึ้น และยังมีหน่วยงานทั้งภาครัฐและ เอกชนเข้ามาเยี่ยม มาศึกษาดูงาน เห็นการเปลี่ยนแปลงที่ ชัดเจน คือ สามารถเป็นแหล่งเรียนรู้ของกลุ่มเครือข่ายได้ และเราก็ได้ช่วยโรงเรียนในกลุ่มเครือข่ายที่ 7 ในการเป็นต้น แบบว่าเรา มีการจัดการเรียนรู้อย่างไรและส่งให้เป็นตัวอย่างได้” ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ปัจจัยความสำ เร็จ การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น “นักเรียนมีทักษะในการแก้ปัญหาเพิ่มมากยิ่งขึ้น มีการวางแผนการทำ งาน เป็นการฝึกประสบการณ์ ให้นักเรียนได้เรียนรู้ด้วยตนเองรวมไปถึงการเรียนรู้ ร่วมกับชุมชน คือ ปราชญ์ชาวบ้าน ทำ ให้นักเรียนได้รับ ความรู้โดยตรง นักเรียนได้ฝึกภาวะความเป็นผู้นำ ในการที่เป็นตัวแทนนำ น้อง ๆ เข้าไปเรียนรู้ในแต่ละ ฐาน และมีความรู้ในฐานการเรียนรู้เป็นอย่างดี ผอ.สายธาร คุ้มครอง

ความภาคภูมิใจ ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ความภาคภูมิใจของผู้อำ นวยการโรงเรียนและคณะครูในการพัฒนาทักษะชีวิตให้กับนักเรียน โรงเรียนชุมชนวัดหน้าไม้ นักเรียนมีความรู้ด้วยตนเอง เกิดทักษะทั้งทางด้านทักษะชีวิต และทักษะอาชีพ รางวัลผลงานนวัตกรรมที่เป็นสิ่งยืนยันว่า ผลงานเหล่านี้เกิดขึ้นจริง ซึ่งประสบความสำ เร็จในเชิงประจักษ์ ครูมีการพัฒนาตนเอง อย่างต่อเนื่อง ผู้ปกครองและชุมชน มีความเชื่อมั่น

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 โรงเรียนวัดกลางคลองสาม โรงเรียนวัดกลางคลองสาม อำ เภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี เป็นโรงเรียนขยายโอกาส เปิดสอนตั้งแต่ ระดับชั้นอนุบาล ถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 บริบทโรงเรียนมีนักเรียนที่มีความแตกต่างและหลากหลายทาง วัฒนธรรมและความเป็นอยู่ เชื้อชาติ และศาสนา แรงบันดาลใจในการดำ เนินงานพัฒนาทักษะชีวิตในโรงเรียน ผอ.สุพชาต ชุ่มชื่น ผู้อำ นวยการโรงเรียนวัดกลางคลองสาม ได้กล่าวถึงแรงบันดาลใจที่เริ่มต้นพัฒนาทักษะชีวิตให้กับนักเรียน เพราะเกิดจากความแตกต่างระหว่างบุคคลของนักเรียน ผอ.สุพชาต ชุ่มชื่น ผู้อำ นวยการโรงเรียนวัดกลางคลองสาม “...ในเหตุผล ข้อ 1 คือฐานะทางเศรษฐกิจครอบครัว ของเด็กไม่ค่อยดีเท่าไหร่ ข้อ 2 เด็กโรงเรียนเราเป็นเด็ก ที่ใช้คำ ว่ามีความแตกต่างและหลากหลายทางวัฒนธรรม ด้านการเป็นอยู่ เพราะว่าเด็กเราบางส่วนเป็นไทยพุทธ ประมาณ 98% ก็จริงและเป็นศาสนาอื่นอีกประมาณ 2% แต่ว่าในศาสนาอื่น 98% ไม่ได้เป็นคนไทยทั้งหมด เป็น ไทยใหญ่ ลาว กัมพูชา และมีเวียดนามผสมบ้างเล็กน้อย” “....การพัฒนาทักษะชีวิตของเด็กเนี่ย เนื่องจากว่าประเด็นที่ 1 ผู้ปกครองทุกคนต้องหาเช้ากินค่ำ แล้วก็สำ คัญที่สุดคือเด็กอยู่กับผู้ใหญ่ซึ่งเป็นคนแก่ ดังนั้นถ้าเด็กไม่มีทักษะชีวิตในการดูแลตัวเอง ทำ ให้ ถูกดึงเข้าไปในวงจรที่ไม่ดีเหมือนกับข่าวในปัจจุบันที่เราฟังว่าเด็กอายุ 14 ปี ทำ ร้ายคนแก่ถึงขั้นเสียชีวิต ซึ่งเดี๋ยวนี้มีความรุนแรงอย่างนี้เกิดขึ้นมาก เนื่องจากว่าทักษะชีวิตของเขาไม่มี หลังๆเขาก็เบนไปหา สิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ ประเด็นที่ 2 คือ ปัจจุบันการแพร่ระบาดของยาเสพติดค่อนข้างเยอะแล้วเราอยู่ใน ชุมชนใกล้กับตลาดไท ตลาดไอยรา มีแหล่งมั่วสุมที่เขาเรียกว่าเป็นสถานที่ของเอกชน พบเด็กของเรา ไปนั่งกับเด็กเหล่านั้น ซึ่งเราก็มองแล้วว่าสาเหตุหนึ่งเนื่องจากว่าเขาไม่มีที่พึ่ง ไม่รู้จะไปไหน แล้วเด็ก ส่วนใหญ่จะพึ่งกันเอง ไม่ค่อยพึ่งผู้ใหญ่ อันนั้นคือที่เรานำ มาใช้ให้เด็กรู้จักการพัฒนาทักษะเพื่อให้เขา สามารถอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข แล้วก็สามารถเป็นผู้นำ ให้กับคนอื่นได้ด้วย ในชุมชนหรือแม้แต่ใน โรงเรียนส่วนใหญ่เด็กอยู่กับโทรศัพท์ เราก็เลยอยากดึงเค้าออกมาจากแหล่งที่ไม่ดี”

W : WISDOM = ความรู้ที่ผู้เรียนได้จาก การจัดการเรียนการสอนของครู K : KEY = ช่องทางการเรียนรู้ที่ผู้สอน ส่งถึงผู้เรียนและช่องทางที่ผู้นิเทศ ดำ เนินการนิเทศ S : SYSTEM = ระบบหรือวิธีการดำ เนิน การนิเทศอย่างเป็นระบบ S : STUDENT = นักเรียน ซึ่งคือหัวใจของ การจัดการเรียนการสอน ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 นวัตกรรมและขั้นตอนการดำ เนินงาน จากแรงบันดาลใจในความแตกต่างระหว่างบุคคล โรงเรียนวัดกลางคลองสามได้นำ “WKSS Model” มาขับเคลื่อนการพัฒนาทักษะชีวิต เพื่อสร้างองค์ความรู้ ใหม่และปรับใช้กับชีวิตให้กับผู้เรียน “เพราะนักเรียนคือ หัวใจของการเรียนการสอน” “สิ่งที่จะพัฒนาเด็กได้ดีที่สุด คือ คุณครู...” ในการดำ เนินงานให้ประสบความสำ เร็จนั้น “ครู”เป็นคนที่สำ คัญ เพื่อให้ครูตระหนักถึง ความสำ คัญและเป็นแรงผลักดัน ในการขับเคลื่อนกิจกรรมนั้น ครูจะต้องเข้าถึง กระบวนการก่อน แล้วจึงสามารถออกแบบ การทำ งานโดยผ่านกิจกรรมการเรียนการสอน และกระบวนการทางลูกเสือ โรงเรียนวัดกลางคลองสามสร้างทักษะชีวิตที่เป็นความ สามารถที่เกิดในตัวผู้เรียนด้วยวิธีการสำ คัญคือการสร้าง และพัฒนาโดยกระบวนการเรียนการสอน เป็นการเรียนรู้ ที่ผู้เรียนได้เรียนรู้ร่วมกันในกลุ่มผ่านกิจกรรมรูปแบบต่างๆ ได้ลงมือปฏิบัติ ได้ร่วมคิด อภิปราย แสดงความคิดเห็น ได้แลกเปลี่ยนความคิด และประสบการณ์ซึ่งกันและกัน ได้สะท้อนความรู้สึกนึกคิด มุมมอง เชื่อมโยงสู่วิถีชีวิตของ ตนเอง เพื่อสร้างองค์ความรู้ใหม่และปรับใช้กับชีวิต... “สิ่งที่จะพัฒนาเด็กได้ดีที่สุดคือคุณครู เราก็เลยใช้กระบวนการลูกเสือเป็นวิธีการขับเคลื่อน โดยส่งคุณครู ในโรงเรียนของเราเข้ารับการอบรมลูกเสือในทุกระดับ พอไปถึงกระบวนการลูกเสือนั้นจะพบว่ากระบวนการ ลูกเสือจะมีการพัฒนาเด็กทั้งด้านร่างกาย สังคม สติปัญญา การอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างมีความสุข แล้วครูก็จะ ออกแบบ ดีไซน์การทำ งาน วิธีการสอน หรือการพัฒนาทักษะชีวิตของเด็กอย่างไร” “....เด็กกลุ่มหนึ่งที่เราทิ้งเขาไม่ได้คือ เด็ก LD คือเด็กที่บกพร่องทางการเรียนรู้ ....สิ่งที่เราภูมิใจคือกระบวนการของเด็ก ที่สามารถ Present ได้ เพราะลูกเสือเนี่ย การ Present การแสดงออกเป็นเรื่องสำ คัญ ที่เด็กสามารถ Present ได้เราใช้กระบวนการ PDCA วางแผน คนที่วางแผนไม่ใช่ ผอ. แต่เป็นคุณครูทุกคนช่วยกันวางแผน” “...เช่น เด็ก ป.1 เด็กเล็กขนาดนี้ เราควรจัดกิจกรรมอะไร ที่มาพัฒนาทักษะชีวิตที่เค้าควรมี เด็กประถมศึกษาควรจัด อย่างไร มัธยมควรจัดอย่างไรเราใช้วิธีการนี้ เมื่อวางแผน เสร็จเรียบร้อย ใช้วิธีการทดสอบนำ ไปใช้ เราจะดูการตอบ สนองจากเด็กว่าโอเคมั้ย ถ้าไม่...เราพร้อมที่จะล้มกระดาน ปรับเปลี่ยนใหม่ พอมาถึงในกระบวนการแรก ลงมือทำ ใน การเรียนการสอน กระบวนการที่ 2 กระบวนการลูกเสือ ก็สอนเรื่องของคุณธรรมจริยธรรม เรื่องของความซื่อสัตย์ ส่วนกระบวนการที่ 3 ก็คือกระบวนการนอกห้องเรียน ตามที่เด็กสนใจ...” โดยใช้ WKSS MODEL มาขับเคลื่อนองค์ประกอบทักษะชีวิตที่สำ คัญ 4 องค์ประกอบหลัก ให้ครูสอดแทรกการพัฒนา ทักษะชีวิตในการจัดการเรียนการสอน ทั้งในวิชาภาษาไทย การอ่าน การเขียน และ ด้านการคิดในวิชาคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ โดยจะสอดแทรกกิจกรรมทั้งหมดเพื่อที่จะพัฒนาทักษะชีวิตให้กับผู้เรียน

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ความรู้ที่นำ มาใช้ “ผู้ปกครองไม่ยอมรับสภาวะความพกพร่องทางด้านสติปัญญาของบุตรหลาน ทำ ให้การจัดกิจกรรมจึงต้องปรับเปลี่ยนให้เหมาะสม เพื่อเป็นการจัดกลุ่มเด็ก ให้เข้ากับกิจกรรมการเรียนการสอน กิจกรรมไม่เพียงพอต่อความสนใจผู้เรียน เนื่องจากครูมีไม่เพียงพอ หรือไม่เชี่ยวชาญ ก็ติดต่อวิทยากรภายนอกมาช่วย ในการทำ กิจกรรมต่าง ๆ นอกจากนี้ปัญหาในเรื่องของความแตกต่างระหว่าง บุคคล ในด้านการเรียนรู้ ด้านพฤติกรรม ด้านครอบครัว ฯลฯ ก็แก้ปัญหาโดย การเอากิจกรรมที่นักเรียนสนใจมาให้นักเรียนเลือกเรียนรู้ ด้านการแก้ปัญหา ด้านพฤติกรรม ใช้กิจกรรมโฮมรูมของครูประจำ ชั้นช่วยในการแก้ปัญหา... ปัญหาและการแก้ไข ผอ.สุพชาต ชุ่มชื่น กล่าวว่าจากการดำ เนินงานพัฒนาทักษะชีวิตของผู้เรียนโรงเรียน พบว่า ครูประภาศรี เที่ยงธรรม ครูโรงเรียนวัดกลางคลองสาม กล่าวว่า “ปัญหาที่พบเป็นเรื่องของความแตกต่างระหว่างบุคคลของนักเรียน ซึ่งความแตกต่างหลังจากที่คุยกันแล้ว พบว่าเป็นปัญหาที่ครูทุกรายวิชา ทุกท่านที่สอน คือ นักเรียนอาจจะแตกต่างทางด้านความสามารถการ เรียนรู้ประสบการณ์พื้นความรู้ของแต่ละคนก็แตกต่างกัน ซึ่งมันก็มีผล มาจากพื้นฐานครอบครัว มีการแก้ปัญหาโดยจัดกิจกรรมที่เขาชอบ คือเราจะมีกิจกรรมหลากหลาย ที่ส่งเสริมตามความสนใจของนักเรียน ส่วนปัญหาที่ว่าเรามองไม่เห็นเนี่ย เราก็จะใช้การโฮมรูมจากครูประจำ ชั้น อาศัยความใกล้ชิด ความสนิทชิดเชื้อ เป็นกันเองกับนักเรียน ศึกษาเรียนรู้ ข้อมูลของนักเรียน แล้วเข้าไปแก้ปัญหาในด้านนั้น ถ้าด้านความแตกต่าง ในด้านของการเรียนรู้ ก็จะมีการเสริมในระหว่างการเรียนการสอน คือ พยายามเข้าใจเด็ก ไม่ไปบีบบังคับ และไม่สร้างแรงกดดันให้เด็ก ให้เด็ก มีความสุขในระหว่างที่เรียน พยายามใช้การเสริมแรงทางบวกให้กับเด็ก เพื่อให้เด็กอยากเรียนหนังสือ มีรางวัลให้ เอามาช่วยแก้ปัญหาที่พบค่ะ” ผู้ปกครองไม่ยอมรับสภาวะความพกพร่อง ทางด้านสติปัญญาของบุตรหลาน ปรับเปลี่ยนกิจกรรมให้เหมาะสม จัดกลุ่มเด็ก ให้เข้ากับกิจกรรมการเรียนการสอน ครูมีไม่เพียงพอ หรือไม่เชี่ยวชาญ เชิญวิทยากรภายนอกมาช่วยสอน ช่วยทำ กิจกรรมต่าง ๆ ความแตกต่างระหว่างบุคคล และปัญหา ในด้านการเรียนรู้ ด้านพฤติกรรม ด้านครอบครัว -นำ กิจกรรมที่นักเรียนสนใจมาให้นักเรียนเลือกเรียนรู้ ปัญหา การแก้ไข -กิจกรรมโฮมรูม -การเสริมแรง การให้รางวัล -การสอนเสริม ปัญหา การแก้ไข ครูประภาศรี เที่ยงธรรม ครูโรงเรียนวัดกลางคลองสาม

“ในส่วนของผู้อำ นวยการโรงเรียน ความเปลี่ยนแปลงก็คือการที่ทำ ให้เราต้องแสวงหา ต้องเรียนรู้ด้วยตัวเอง เพราะว่าสมัยก่อนเราก็เป็นคนแบบแสวงหาบ้างไม่แสวงหาบ้าง แต่ว่า พอมาตอนหลังหลัง... เราต้องเป็นคนที่แสวงหาความรู้ตลอดเวลา แสวงหาเสร็จแล้วไม่ธรรมดา นะ แสวงหาเสร็จแล้วคุณครูเค้ามาถามเราต้องตอบให้ได้เราต้องให้คำ ข้อเสนอแนะเขาให้ได้ แล้วอีกอย่างหนึ่งก็คือ ทำ ให้เราเป็นคนที่แบบรู้จักคำ ว่าแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ไม่ใช่ว่าเราเป็น ผู้บริหารจะต้องสำ คัญที่สุด” ปัจจัยความสำ เร็จ ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น นักเรียนให้ความร่วมมือ และมีส่วนร่วม ครูผู้สอนใช้กระบวนการลูกเสือ ดำ เนินกิจกรรมตามขั้นตอ นอย่างเป็นระบบ การมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน - คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน - ผู้นำ ชุมชน ผู้ปกครอง - หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง การกำ กับติดตามของผู้บริหาร ผอ.สุพชาต ชุ่มชื่น และ ครูประภาศรี เที่ยงธรรม ได้กล่าวถึงความเปลี่ยนแปลงในองค์กรไว้ว่า “การเปลี่ยนแปลงตนเองเป็นจุดเริ่มต้นของความสำ เร็จอย่างแท้จริง” “สิ่งที่ครูเปลี่ยนแปลงก็คือ หนึ่งเรื่องของนวัตกรรมที่จะต้องนำ มาใช้กับเด็กเพื่อ ให้เกิดทักษะชีวิต แล้วก็สำ คัญที่สุดคือนวัตกรรมที่นำ มาพัฒนาให้นักเรียนเกิดทักษะ แล้วก็ต้องเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่น เพราะว่าเรามีหลักสูตรบัวเข้ามาเกี่ยวข้อง นวัตกรรม เหล่านี้เป็นทักษะชีวิต ซึ่งเขาต้องอยู่ในชุมชน ครูต้องแสวงหาให้เกิดภาพให้เด็กเห็น..” “ตัวผู้เรียน คือ จากเด็กที่มีปัญหาทักษะชีวิตในเรื่องของความเป็นอยู่ ก็สามารถที่จะแยกแยะได้ ว่าอะไรควรหรือไม่ควร แต่ไม่ใช่ 100% นะ ถ้าจากเดิมก็ขยับขึ้นมาซักประมาณ 10 ถึง 20% ซึ่งถือว่าเราพอใจแล้ว แล้วก็สามารถเป็นผู้นำ ให้กับน้อง ๆ ได้” ความภาคภูมิใจ “ภูมิใจในเด็กในตัวนักเรียนที่เขาสามารถที่จะดำ รงชีวิตอยู่ในชีวิตประจำ วันได้ บางคนพ่อแม่แยกทาง บางคนอยู่กับตายาย บางคนอยู่คนเดียวนะ พ่อแม่ต้องไปทำ งาน อยู่คนเดียวแต่เขาสามารถเอาชีวิตตัวเอง รอดได้แล้วก็ไม่เข้าไปอยู่มั่วสุมกับสิ่งเสพติด ไม่เอาตัวเองเข้าไปยุ่งเกี่ยว ไม่เอาตัวเองเข้าไปวุ่นวายได้ อันนี้คือสิ่งที่เราภูมิใจที่สุด ครูเป็นสิ่งที่ภูมิใจที่สอง แต่เด็กนักเรียนภูมิใจที่หนึ่งค่ะ”

การพัฒ พั นาคุณ คุ ธรรม จริยริธรรม และทักษะในศตวรรษที่ 21 การเดินทาง... สู่คสู่ วามสำ เร็จ ร็ จุดเน้น น้ ที่ 6 ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 นวัตกรรม ปัจจัยความสำ เร็จ การพัฒนาคุณธรรมจริยธรรม และทักษะในศตวรรษที่ 21 “ปลูกพลังแห่งความดี วิถีบุญคุ้ม” โดยใช้ A5 Steps Model ตามวงจรการบริหารงานคุณภาพ PDCA ภายใต้หลักธรรมาภิบาลและหลักความพอเพียง การบริหารจัดการโรงเรียนสู่การเป็นโรงเรียนคุณธรรม ด้วยการบริการงานแบบ มีส่วนร่วม และสนับสนุนส่งเสริมกระบวนการผลิตนวัตกรรมของครูรายบุคคล การพัฒนาผู้เรียนให้เป็นเด็กดีศรีอนุบาล โดยใช้รูปแบบ ANBPT MODEL พัฒนา ผู้เรียนให้มีคุณธรรมนำ ชีวิต มีการดำ เนินงานตามขั้นตอน ตามระยะเวลาปฏิทินที่ กำ หนด ประกอบด้วย การสร้างความตระหนัก สร้างการเรียนรู้ที่ดี การปรับพฤติกรรม ให้กับนักเรียน และการกำ กับติดตามการดำ เนินงานต่างๆ ตามวงจรคุณภาพ PDCA โรงเรียนบุญคุ้มราษฎร์บำ รุง โรงเรียนอินทรนาวีราษฎร์อุปถัมภ์ INDEE MODEL โรงเรียนอนุบาลปทุมธานี ANBPT MODEL A 5 Steps MODEL 1. การมีเป้าหมายเดียวกันที่ชัดเจน 2. ผู้บริหารส่งเสริม สนับสนุน ตลอดจนสร้างขวัญและกำ ลังใจ 3. ครูมีความพร้อมและร่วมมือในการขับเคลื่อนกิจกรรม 4. นักเรียนมีความตระหนักและมีพื้นฐานด้านคุณธรรม ให้ความร่วมมือในการทำ กิจกรรม 5. การได้รับการสนับสนุนจากองค์กรภายในและภายนอก 6. การทำ งานด้วยใจ “ระเบิดจากข้างใน”

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ขั้นตอนการพัฒนา ศึกษาปัญหาและความต้องการ ของโรงเรียน กำ หนดเป้าหมายการดำ เนินงาน ประชุมวางแผนร่วมกัน ดำ เนินการพัฒนาโดยใช้นวัตกรรม นิเทศ ติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล วิเคราะห์ผลสำ เร็จของกิจกรรมและ นวัตกรรม แลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้วยชุมชนการเรียนรู้วิชาชีพ พัฒนาการดำ เนินงานอย่างต่อเนื่อง

แรงบันดาลใจ : พระราชกระแสรับสั่งของในหลวง รัชกาลที่ 9 ซึ่งพระราชทานให้กับคณะองคมนตรี ความว่า “ต้องช่วยกันสร้างคนดีให้บ้านเมือง แม้ การสร้างคนดีเป็นเรื่องที่ยาก แต่ก็ต้องทำ ขอให้ถือ เป็นหน้าที่” ผอ.สุรางค์ ประไพนพ ผู้อำ นวยการโรงเรียนบุญคุ้มราษฎร์บำ รุง กล่าวถึงแรงบันดาลใจที่ได้เริ่มต้นพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม และ ทักษะในศตวรรษที่ 21 ในสถานศึกษา เพื่อร่วมเป็นส่วนหนึ่ง ในการขับเคลื่อนการสร้างคนดีให้บ้านเมือง และถือเป็นหน้าที่ ที่ทุกคนต้องช่วยกัน ผ่านกิจกรรมคุณธรรมเชิงรุกในการปลูกฝัง และพัฒนาคุณธรรมให้กับนักเรียนอย่างต่อเนื่อง เพื่อเป็นพื้นฐาน ชีวิตที่มั่นคงให้กับนักเรียน และมีความประพฤติที่พึงปรารถนา ของสังคมว่า ผอ.สุรางค์ ประไพนพ ผู้อำ นวยการโรงเรียนบุญคุ้มราษฎร์บำ รุง ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 โรงเรียนบุญคุ้มราษฎร์บำ รุง โรงเรียนบุญคุ้มราษฎร์บำ รุง ตั้งอยู่อำ เภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี เป็นโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา ขนาดใหญ่ เปิดสอนตั้งแต่ระดับปฐมวัยถึงระดับมัธยมศึกษาตอนต้น บริเวณรอบโรงเรียนเป็นชุมชนหนาแน่น ผู้ปกครองส่วนใหญ่ประกอบอาชีพรับจ้าง แรงบันดาลใจในการดำ เนินงานพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม และทักษะในศตวรรษที่ 21 “สำ หรับ ผอ.นะคะ แรงบันดาลใจ คือ “การสร้างคนดีให้บ้านเมือง” ผอ.ได้น้อมนำ พระราช กระแสรับสั่งของในหลวงรัชกาลที่ 9 ซึ่งพระราชทานให้กับองคมนตรี ณ โรงพยาบาลศิริราช ความว่า “ต้องช่วยกันสร้างคนดีให้บ้านเมือง แม้การสร้างคนดีเป็นเรื่องที่ยาก แต่ก็ต้องทำ ขอให้ถือเป็นหน้าที่” และน้อมนำ พระบรมราโชบายด้านการศึกษาของพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่10 ซึ่งสานต่อพระราชปณิธานขององค์พระบรมชนกนาถในการสร้างคนดีให้แก่บ้านเมือง ดังนั้นการสร้าง คนดี จึงเป็นสิ่งสำ คัญและจุดประกายให้กับการพัฒนาคุณธรรมของโรงเรียน ผอ.ได้มองหากิจกรรม คุณธรรมพื้นฐานที่จะช่วยให้นักเรียนมีพื้นฐานชีวิตที่มั่นคง มีภูมิคุ้มกันที่ดีและมองว่ากิจกรรมห้องเรียน ต้นแบบ เป็นกิจกรรมคุณธรรมพื้นฐาน ที่นักเรียนต้องทำ อยู่แล้วในวิถีชีวิตปกติของนักเรียน สามารถ ทำ ได้โดยเสริมหลักวิชาเข้าไป และสามารถทำ ได้ทั้งโรงเรียน เมื่อนักเรียนทำ ก็เห็นพฤติกรรมนักเรียน เปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นมาก นักเรียนนำ บทฝึกและความรู้กลับไปช่วยงานที่บ้าน มีจิตอาสา และ มีน้ำ ใจ ผอ.จึงได้ดำ เนินงานพัฒนาคุณธรรมมาอย่างต่อเนื่อง เพื่อช่วยสร้างคนดีให้บ้านเมืองและเพื่อ ตอบแทนบุญคุณของแผ่นดิน”

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 นวัตกรรมและขั้นตอนการดำ เนินงาน จากแรงบันดาลใจที่ต้องการสร้างคนดีสู่สังคม ของ ผอ. สุรางค์ ประไพนพ สู่การพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม และทักษะในศตวรรษที่ 21 นั้น โรงเรียนบุญคุ้มราษฎร์บำ รุง ได้นำ เอากระบวนการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม A 5 Steps มาใช้ในการดำ เนินงาน “ปลูกพลังแห่งความดี วิถีบุญคุ้ม”ผ่านความร่วมมือของทุกคนที่ได้ “ร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมแก้ปัญหา” โดยมีการดำ เนินงานขั้นตอน ดังนี้ ขั้นที่ 1 ตระหนักรู้ สู้ปัญหา (Awareness) 1.ส่งเสริมสนับสนุนให้ครูและบุคลากรทุกคนตระหนักรู้พระบรมราโชบายด้านการศึกษา 4 ด้าน การพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมและทักษะในศตวรรษที่ 21 และการพัฒนากิจกรรมคุณธรรมเชิงรุก 2. การใช้งบประมาณและทรัพยากรอย่างคุ้มค่า 3. การทำ งานเป็นทีม ขั้นที่ 2 พัฒนาครู สู่การสอน (Active) 4. พัฒนาความรู้และศักยภาพการสอนคุณธรรมเชิงรุก ( Active Learnig) ขั้นที่ 3 แลกเปลี่ยนเรียนรู้ (Apply) 5. แลกเปลี่ยนเรียนรู้นวัตกรรมผ่านชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ ขั้นที่ 4 นิเทศ ติดตาม และประเมินผล (Action) ขั้นที่ 5 เสริมสร้างพลังบวก (Award) 7. มอบเกียรติบัตรให้กับคณะครูที่ทำ งานสำ เร็จเป็นไปตามเป้าหมาย เสริมสร้างพลังบวก และขวัญกำ ลังใจในการทำ งาน 6. นิเทศ ติดตาม และประเมินผล ด้วยการนิเทศแบบกัลยาณมิตร กระบวนการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม A 5 Steps

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ความรู้ที่นำ มาใช้ โรงเรียนบุญคุ้มราษฎร์บำ รุง ดำ เนินการโครงการ/กิจกรรมการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม และทักษะใน ศตวรรษที่ 21 “ปลูกพลังแห่งความดี วิถีบุญคุ้ม” โดยน้อมนำ พระบรมราโชบายด้านการศึกษา หลักการมีส่วนร่วม หลักการบริหารจัดการตามหลักธรรมาภิบาล และการบริหารตามวงจรคุณภาพ PDCA เป็นกรอบแนวคิดผ่าน 3 กิจกรรมหลัก ได้แก่ 1) กิจกรรมห้องเรียนต้นแบบ (ห้องเรียนแห่งความดี) 2) กิจกรรมลูกเสือต้านทุจริต และ 3) กิจกรรมบุญคุ้มปลอดขยะ ผู้บริหารและคณะครู โรงเรียนบุญคุ้มราษฎร์บำ รุง ได้ศึกษาหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2560 หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551(ฉบับปรับปรุง 2560) หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา และ พระบรมราโชบายด้านการศึกษา เพื่อเป็นแนวทางในการดำ เนินการขับเคลื่อนกิจกรรม “ปลูกพลังแห่งความดี วิถีบุญคุ้ม” ในสถานศึกษา ให้ครูได้รับการพัฒนาและมีศักยภาพการสอนคุณธรรมเชิงรุก (Active Learning) การจัดกิจกรรมร่วมมือกันอย่างสร้างสรรค์ ผสานความร่วมมือ ช่วยเหลือด้านสื่อนวัตกรรมและเทคโนโลยีใน การแก้ปัญหา และส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดเชิงเหตุผลในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับคุณธรรม ปัญหาและการแก้ไข ครูไม่เปิดใจ ไม่ยอมรับการเปลี่ยนแปลง ผอ. ให้ความเป็นกัลยาณมิตรพร้อมให้การช่วยเหลือ วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้จัดกิจกรรมไม่เพียงพอ ใช้ทรัพยากรและงบประมาณที่มีอยู่อย่างเหมาะสม คุ้มค่า ประหยัดและเกิดประโยชน์สูงสุด ขาดการประชาสัมพันธ์ จัดให้มีกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้นวัตกรรม ปัญหา การแก้ไข ปัญหา การแก้ไข แลกเปลี่ยนประสบการณ์ ถอดบทเรียน การดำ เนินงานที่ประสบผลสำ เร็จ และเผยแพร่ “สำ หรับการดำ เนินงานนั้น สิ่งสำ คัญเลย คือ หนึ่ง-เปิดใจ....ประชุมเพื่อให้ครูเปิดใจเรื่องคุณธรรม ให้ครูเห็นศักยภาพของตัวเอง ขั้นที่สอง- ลงมือปฏิบัติโดยใช้กิจกรรมโครงงานต่าง ๆ ของโรงเรียน โรงเรียนเราใช้โครงการโรงเรียนต้นแบบรักษาศีลห้า ใช้กิจกรรมที่เป็นจุดแข็งของโรงเรียน สาม-คือ มีการนิเทศ ติดตาม ตรวจสอบ ต้องให้ความสำ คัญกับการตรวจสอบว่า ทำ ไปแล้วเป็นอย่างไร และ มีการให้กำ ลังใจเด็กค่ะ คือ การให้ขวัญและกำ ลังใจ และการนำ ความรู้มาใช้ คือ “การเข้าใจ เข้าถึง พัฒนา” ผอ. เข้าใจในปัญหาว่าปัญหาเกิดจากอะไร การเข้าถึงครูว่า ครูสนใจเรื่องใดบ้าง จะได้มอบ หมายงานได้ตรง และการพัฒนาโดยการนิเทศอย่างต่อเนื่องและเสริมสร้างพลังพลังบวก “ผอ.มองครู เปรียบดั่งเพชรที่ต้องได้รับการเจียระไนจาก ผอ. ครูมองเด็กเปรียบดั่งเพชรที่ต้องได้รับการเจียระไน จากครู มองเห็นคุณค่าซึ่งกันและกัน” “ผอ.มองครูเปรียบดั่งเพชรที่ต้องได้รับการเจียระไนจาก ผอ. ครูมองเด็กเปรียบดั่งเพชรที่ต้องได้รับการเจียระไนจากครู มองเห็นคุณค่าซึ่งกันและกัน” “การนำ ความรู้มาใช้ การลงมือทำ และการให้ขวัญและกำ ลังใจ คือ “การเข้าใจ เข้าถึง พัฒนา”

สำ หรับตัว ผอ.เอง มีการเปลี่ยนแปลง ก็มีการวางแผนมากขึ้น เวลาทำ อะไรจะมีการวางแผนระยะ ยาวว่าโรงเรียนจะต้องมีการพัฒนาทั้งความรู้คุณธรรมควบคู่กัน ตัวเราก็ต้องเป็นแบบอย่างที่ดี ในด้านความรู้คุณธรรมและมีการพัฒนาโรงเรียนอย่างต่อเนื่อง ด้านครูผู้สอน ครูมีความเอาใจใส่นักเรียนเพิ่มมากขึ้น มีการสนใจและดูแลนักเรียน เพิ่มมากขึ้น ดูแลห้องเรียนให้สะอาดมากขึ้น แล้วก็ช่วยกันรักษาสภาพแวดล้อมโรงเรียนให้ดีขึ้น ด้านผู้เรียน มีความอ่อนน้อม มากขึ้น รู้จักมีจิตอาสาเวลาบริเวณโรงเรียนมีขยะทุกคนจะช่วยกันดูแล ความสะอาด และนักเรียนมีจิตอาสาช่วย เวลาผู้ใหญ่ถือของก็จะวิ่งเข้ามาหา ผอ.วันนี้ให้ผมช่วยอะไร ไหมครับ จะมีน้ำ ใจเพิ่มมากขึ้น “สำ หรับปัจจัยความสำ เร็จในการดำ เนินงานของโรงเรียนบุญคุ้มราษฎร์บำ รุง อันดับแรก คือเป้าหมาย ที่ชัดเจน และตัวชี้วัดที่ชัดเจนด้วย คือ กระทรวงศึกษาธิการ สพฐ. สพป.ปทุมธานี เขต 1 แล้วก็โรงเรียน จะต้องมีนโยบายที่เน้นการพัฒนาคุณธรรม ที่ชัดเจน อันดับต่อมา คือ ผู้บริหาร นำ พาคุณครูให้เดินตามเป้าหมายและตัวผู้บริหาร ก็ต้องเป็นแบบอย่างที่ดีด้านคุณธรรม จริยธรรม ต่อมาก็คือใจ ทุกคนต้องขับเคลื่อน คุณธรรมด้วยใจ ตลอดจนนักเรียนจะต้องมีฐานคุณธรรมที่เข้มแข็งพอสมควร และ ผู้ปกครองต้องมีความเชื่อมั่น ให้การสนับสนุนโรงเรียน ไม่ว่ากิจกรรมต่าง ๆ ผู้ปกครอง จะให้ความร่วมมือ ท้ายสุด สิ่งสำ คัญคือ ต้องมีหน่วยงานภายนอกสนับสนุนเช่น องค์กร ภาคีเครือข่ายคุณธรรม ชมรมพุทธศาสตร์สากล เจ้าอาวาสวัดเขียนเขต และหน่วยงาน ต้นสังกัด ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ปัจจัยความสำ เร็จ ความสำ เร็จของโรงเรียนบุญคุ้มราษฎร์บำ รุงไม่ได้ขึ้นอยู่กับการดำ เนินงานและแผนงานที่มีประสิทธิภาพ ภายใต้การบริหารงานและวิสัยทัศน์อันกว้างไกลของผู้บริหารเท่านั้น แต่ยังเกิดจากการมีเป้าหมายที่ชัดเจน และการนำ พาครูสู่เป้าหมายอันหนึ่งอันเดียวกัน นั่นคือ การพัฒนาผู้เรียนให้เป็นผู้ที่มีคุณธรรมจริยธรรม การหลอมรวมคุณธรรมในวิถีชีวิตของตัวผู้เรียน การขับเคลื่อนคุณธรรมของครูและบุคลากรในโรงเรียนที่มี ใจมุ่งมั่นในการพัฒนา ตลอดจนการเข้ามามีส่วนร่วมขององค์กรต่าง ๆ เพื่อพัฒนาโรงเรียนให้ก้าวสู่โรงเรียน ต้นแบบอีกด้วย การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ผู้ปกครอง ชุมชน จะมีความปลื้มในตัวบุตรหลานมากขึ้น มีการโทรศัพท์มาคุยความดีของลูกให้ฟัง ชุมชนก็จะให้ความมั่นใจและให้การสนับสนุน ด้านงบประมาณ ด้านกำ ลังเข้ามาเพิ่มมากขึ้น ส่วนด้านอื่นๆ ก็มีการดูแลห้องน้ำ ให้สะอาดมากขึ้น มีความใส่ใจเรื่องอาหารนักเรียนให้มีคุณภาพเพิ่มขึ้น “สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่ทำ ให้นักเรียนมีคุณภาพชีวิตที่ดี เมื่ออยู่ในโรงเรียนนักเรียนจะได้มีความสุข “

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ความภาคภูมิใจ เป็นที่น่ายินดีและภูมิใจอย่างยิ่งที่เราได้ยินคำ ว่า “จะสนองคุณในหลวงและสนองคุณแผ่นดินอย่าง ต่อเนื่อง” จาก ผอ.สุรางค์ ประไพนพ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงค่านิยมองค์กรที่คิดถึงประโยชน์ส่วนรวมเป็นสำ คัญ และแสดงให้เห็นถึงความตระหนักถึงอนาคตของเยาวชนที่จะเป็นกำ ลังสำ คัญของประเทศชาติในอนาคต ตลอดจนสืบสานปณิธานของในหลวงรัชการที่ 9 และรัชกาลที่ 10 ในการที่จะสร้างคนดีให้บ้านเมือง จาก แรงบันดาลใจของผู้บริหารสู่การพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมอย่างจริงจัง และการร่วมกันทำ งานเป็นทีมอย่าง เข้มแข็งของคณะครู จนนำ พาโรงเรียนก้าวเข้าสู่โรงเรียนต้นแบบให้กับโรงเรียนอื่น ๆ ที่มีความสนใจในการ พัฒนาคุณธรรม จริยธรรม และทักษะในศตวรรษที่ 21 ตลอดจนการมีชื่อเสียงของโรงเรียนและเป็นที่รู้จัก มากขึ้น “แต่ก่อน...โรงเรียนไม่มีใครมาสนใจ อยู่โดดเดี่ยวมาก แต่หลังจาก ที่เราทำ คุณธรรมเนี่ยเหมือนกับว่าทุกคนอยากมาดูงานโรงเรียนเราและ โรงเรียนก็จะได้รับรางวัล นอกจากคุณธรรมยังมีรางวัลอื่น ๆ ที่เป็น ผลพลอยได้มากมายตามมา สิ่งประทับใจตามจุดเน้นของเขต คือความสามัคคีในการทำ งาน... คือ ผอ.มองเห็นการทำ งานของครู ที่มีความสามัคคีกัน มีการวางแผน ทำ งานแบ่งฝ่ายกันได้ดีมาก พอถึงงานจริงๆจะไม่เหนื่อยเลยค่ะ เพราะ ทุกคน รู้งานหมดเลย บรรยากาศการทำ งานที่ดีมีความเป็นกัลยาณมิตร และเป็นที่ยอมรับของผู้บริหาร ของครู ของนักเรียน และทำ ให้ ผอ.และ ครูในโรงเรียนอยู่อย่างมีศักดิ์ศรีแห่งคุณธรรมค่ะ” ครูรภัทร ชัยวรธนิน ครูโรงเรียนบุญคุ้มราษฎร์บำ รุง ได้กล่าวถึงความภาคภูมิใจ ในฐานะครูแกนนำ ที่ได้ดำ เนินกิจกรรม โครงการห้องเรียนต้นแบบรักษาศีล 5 และได้ประสบผลสำ เร็จ มีผลงานเชิงประจักษ์ว่า “ความภูมิใจก็คือเห็นพฤติกรรมเด็ก เด็กนักเรียนก็มีการเปลี่ยนแปลง พฤติกรรมอย่างชัดเจนนะคะ ในเรื่องของศีลห้า เราเอาศีลห้ามาจัดกิจกรรม ให้เด็กมีพฤติกรรมเชิงบวก ไม่แกล้ง ไม่ขโมย ไม่มีแฟนหรือมีก็จะรู้เรื่องความ เหมาะสม และคำ พูดหยาบคายก็ลดลง การล้อเลียนการบูลลี่ก็ลดลง ส่วน ข้อห้าโรงเรียนเราไม่ผิดอยู่แล้วค่ะเรื่องดื่มสุราและยาเสพติด ซึ่งส่งผลไปถึง ผู้ปกครอง ผู้ปกครองมีความประทับใจโรงเรียนและส่งบุตรหลานมาเรียน เพิ่มขึ้นจากที่ลดลงในช่วงโควิด แต่เมื่อเราพัฒนาโรงเรียนของเรา ผู้ปกครอง ก็ให้ความไว้วางใจบอกต่อแล้วก็มีเด็กเข้ามาเรียนเพิ่มขึ้น และพูดถึงโรงเรียน ในทางที่ดี ชื่นชมท่านผู้บริหาร ชื่นชมครู ชื่นชมโรงเรียน เป็นเหมือน กระบอกเสียงที่ดีในชุมชนของเรานะคะ... ส่วนบริบททั่วไปที่ประทับใจก็คือ ความสะอาดและความน่าอยู่... ได้วัฒนธรรมหรือวิถีชีวิตที่ดีงามต่อกัน อยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข... ความภาคภูมิใจ ก็คือตัวนักเรียนที่ประสบความสำ เร็จ เขาสามารถบอก เราได้ว่า 3-4 ปีที่ผ่านมา สิ่งที่ครูสอน เขาคิดและนำ ไปใช้ในการดำ เนินชีวิต ทำ ให้ผู้ปกครองไม่เดือดร้อน เรื่องแก๊งค์ บางทีมันอาจจะมีไม่ดีลับหลังเรานะ แต่เราสามารถพูดหรือปรับทัศนคติของเด็กให้ถูกที่ถูกทางได้ โดยเริ่มจาก เราก่อนค่ะ” ครูรภัทร ชัยวรธนิน ครูโรงเรียนบุญคุ้มราษฎร์บำ รุง ผอ.สุรางค์ ประไพนพ

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 โรงเรียนอินทรนาวีราษฎร์อุปถัมภ์ โรงเรียนอินทรนาวีราษฎร์อุปถัมภ์ ตั้งอยู่อำ เภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี มีพื้นที่ประมาณ 2 ไร่ เปิดทำ การ สอนตั้งแต่ชั้นอนุบาลปีที่ 2 ถึงระดับประถมศึกษาปีที่ 6 พื้นที่รอบโรงเรียนมีโรงงานอุตสาหกรรมขนาดเล็กถึง ขนาดกลางกระจายอยู่โดยรอบ ผู้ปกครองส่วนใหญ่มีอาชีพรับจ้าง และทำ งานในโรงงาน แรงบันดาลใจในการดำ เนินงานพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม และทักษะในศตวรรษที่ 21 แรงบันดาลใจ.....จุดเริ่มต้นง่าย ๆ สู่ความสำ เร็จในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม และทักษะในศตวรรษที่ 21 จากการเข้าใจบริบท เข้าถึงปัญหา และพร้อมที่จะลงมือทำ สู่การพัฒนาที่ยั่งยืน..... “แรงบันดาลใจคือการสืบสานพระราชปณิธานของทั้ง รัชกาลที่ 9 และรัชกาลที่ 10 เพราะอย่างโรงเรียนคุณธรรม มีรากฐานมาจากตรงนี้ ผอ. มาดำ รงตำ แหน่ง ในช่วง ปี 64 ซึ่งเราปิดเรียนตลอดทั้งปีเพราะโควิด สิ่งหนึ่งที่เปิดเรียน ออนไซด์มา จะมีคำ นึงที่ฮิตมากคือคำ ว่า learning lose คือ สภาวะถดถอยทางการเรียนรู้ แต่ ผอ. ไม่ได้มองแค่นั้น ผอ. มองในเรื่องของ 1 ปี ที่เด็กห่างจากโรงเรียนไป ซึ่งแน่นอน ว่าการอยู่ที่บ้านพฤติกรรมอะไรต่างๆมันมีการเปลี่ยนแปลง ก็เลยมองลงสู่พฤติกรรมต่าง ๆ ว่าอะไรที่เป็นคุณลักษณะที่ พอเด็กเปิดมาเรียนแล้ว เขาควรได้รับการปรับเปลี่ยน พฤติกรรม ซึ่งเราอิงจากคุณลักษณะอันพึงประสงค์ 8 ข้อ แล้วเอาผลประเมินมาดูว่า 8 ข้อ มีด้านไหนที่อยู่ในด้าน ที่เกณฑ์การประเมินต่ำ ตลอด” ผอ.เนตรหทัย ดีเป้า ผู้อำ นวยการโรงเรียนอินทรนาวีราษฎร์อุปถัมภ์ “ ...จนการสังเกตพฤติกรรมตอนช่วงเปิดเทอม ในหนึ่งเดือนแรก ก็เลยมองว่าเราต้องไม่เน้นแต่ learning loss อย่างเดียวแล้ว เด็กต้องถูกปลูกฝังทางด้านทัศนคติและคุณธรรมควบคู่ไปด้วยกัน ยกตัวอย่างเช่น เด็กเขาเรียน ที่บ้าน แล้วเขาลืมเรื่องวินัย ไม่มีการตื่นมาตามเวลาเรียนออนไลน์ จะนอนเรียนก็ได้ ถ้าวินัยเรายังไม่เสริมอีก จะเกิดปัญหาต่อไป และที่เขามาเรียนในโรงเรียนไหนจะการบ้าน ไหนจะเรื่องกระบวนการ พฤติกรรมต่างๆ ที่ควรจะต้องมีความรับผิดชอบ ก็เลยเป็นแรงบันดาลใจ คือเหตุผลหลัก ๆเลยคือเด็ก เราเห็นปัญหาของเด็กด้วย แล้วก็พื้นที่โรงเรียนอยู่ในพื้นที่ใกล้กับโรงงานแล้วก็มีความสุ่มเสี่ยงในเรื่องของยาเสพติดตรงนี้ด้วย จากที่รับ การรายงานจากชุมชนมาก็เลยทำ ให้เกิดแรงบันดาลใจในการทำ เรื่องนี้ขึ้นมา และเราสามารถที่จะควบคู่ไป พร้อมสองทางได้ ก็เลยมีแรงบันดาลใจในการทำ ค่ะ” “แรงบันดาลใจคือการสืบสาน พระราชปณิธาน ของทั้งรัชกาลที่ 9 และรัชกาลที่ 10

I: Integration การบูรณาการความรู้ควบคู่คุณธรรมและทักษะศตวรรษที่ 21 เข้ากับ 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ กิจกรรมพัฒนาผู้เรียน กิจกรรมอื่น ๆ ชองโรงเรียน และมีการบูณาการคุณธรรมสู่โครงงานคุณธรรมประจำ ห้องเรียน N : Network สร้างเครือข่ายความร่วมมือในการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมและทักษะ ศตวรรษที่ 21 จากภายในโรงเรียน องค์กรภาครัฐ องค์กรภาคเอกชน ชุมชน และทุกส่วนฝ่ายที่มีส่วนเกี่ยวข้อง D : Develop ร่วมกันพัฒนาเพื่อให้เกิดนวัตกรรม/ผลการปฏิบัติที่เป็นเลิศ ทั้งด้านการ บริหารของผู้บริหาร และด้านการสอนของครู เพื่อการขับเคลื่อนสู่โรงเรียน คุณธรรมและทักษะศตวรรษที่ 21 ส่งเสริมการจัดกิจกรรมเพื่อพัฒนาผู้บริหาร ครู และนักเรียน ทางด้านคุณธรรม E1 : Evaluation ประเมินผลการดำ เนินงานทุกระยะเพื่อตรวจสอบการดำ เนินงาน และ นำ ผลการประเมินมาใช้ในการแก้ไข ปรับปรุงระหว่างการดำ เนินงาน และหลังดำ เนินงานเสร็จสิ้น E2 : Efficiency ดำ เนินงานอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อพัฒนาโรงเรียน ครู นักเรียน และ เครือข่ายที่เกี่ยวข้อง สู่ความเป็นโรงเรียนคุณธรรมและโรงเรียนแห่งทักษะ ศตวรรษที่ 21 ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 นวัตกรรมและขั้นตอนการดำ เนินงาน ผอ.เนตรหทัย ดีเป้า กล่าวถึงการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม และทักษะในศตวรรษที่ 21 ของโรงเรียน อินทรนาวีราษฎร์อุปถัมภ์ ว่าได้นำ เอา นวัตกรรม INDEE MODEL มาใช้ในการดำ เนินงาน เป็นรูปแบบ การบริหารงานโรงเรียนเพื่อใช้ในการขับเคลื่อนสู่การเป็นโรงเรียนคุณธรรม โดยรูปแบบการบริหารงาน พัฒนามาจากหลักการบริหารแบบมีส่วนร่วมในกระบวนการผลิตนวัตกรรม มีขั้นตอนการดำ เนินงาน ประกอบด้วย “ในส่วนวิธีการดำ เนินงานก็เป็นโจทย์สำ หรับผู้บริหาร อันดับแรกที่เราทำ เราต้องเปิดใจครูก่อน สมมุติถ้ามีครูสัก 100% อย่างน้อยก็ร่วมกับเราซัก 10% ก็ประสบความสำ เร็จแล้ว แรก ๆ อาจจะไม่เข้าใจว่าทำ ไปทำ ไม ทำ ไปเพื่ออะไร ผอ.จะทำ เพื่อเอาผลงานหรือทำ อะไร ทั้งหมดคือเพื่อลงสู่ตัวเด็ก ก็เลย รวบรวมว่าใครสนใจ ครูที่ดูแลเรื่องนี้ มีใครที่สนใจจะทำ เรื่องนี้ เริ่มจากกลุ่มเล็ก ๆ ก่อนเริ่มสู่การขยายผลว่า เด็กเกิดผลอย่างไร วิธีการที่ใช้ก็คือ “การระเบิดจากข้างใน” อยากให้คุณครู เขาทำ ในแนวของเขาเอง ครูๆปออกแบบดีไซน์กิจกรรมต่าง ๆ การสร้างทีม ครูแม่ไก่ น้องไก่ แตกกระจายเป็นดาวกระจาย ทำ งานเป็นทีม การสร้างวิสัยทัศน์ร่วมกัน และมองเห็นความ ต่าง อย่างเช่น โครงงานเ ราก็มีโครงให้เขาประมาณนี้แต่กระบวน การเนี่ยเราต้องระเบิดจากข้างใน โดยโครงงานคุณธรรมจะเน้น เลยว่าเด็กๆจะต้องมีโครงงานคุณธรรม และโครงงานคุณธรรมก็ เกิดจากความคิดของเด็ก ๆ เขาว่าเด็ก ๆ อยากทำ อะไร วิธีการ สำ คัญของ ผอ. คือเรื่องของการโค้ช ไม่ให้ครูเดินคนเดียวเรา เดินไปกับเขา” นวัตกรรม “การส่งเสริมคุณธรรม อินทรนาวีฯ INDEE MODEL”

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ความรู้ที่นำ มาใช้ เนื่องด้วยโรงเรียนอินทรนาวีราษฎร์อุปถัมภ์ มีฐานของการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมที่ประสบความสำ เร็จ ผู้บริหารได้รับรางวัลคุรุชนคนคุณธรรม ระดับประเทศ โครงการโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. และครูผู้สอนได้รับรางวัล นวัตกรรมสร้างสรรค์คนดี (ด้านครูผู้สอน) โครงการโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. ระดับประเทศ ทำ ให้สามารถต่อยอด การดำ เนินงานตามจุดเน้นที่ 6 การพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมและทักษะในศตวรรษที่ 21 ให้ประสบผลสำ เร็จได้ และมีการต่อยอดความรู้เพิ่มเติมเพื่อให้การพัฒนาเป็นไปตามเป้าหมาย เช่น การดำ เนินงานโรงเรียนคุณธรรม การจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะในศตวรรษที่ 21 ทักษะความเข้าใจและการใช้เทคโนโลยีดิจิทัล (Digital literacy) ทักษะการเรียนรู้ (Life Long Learning) และทักษะชีวิต (Life Skill) เพื่อส่งเสริมการจัดกิจกรรม การเรียนรู้และส่งเสริมคุณธรรมในด้านต่างๆ แก่ครูในโรงเรียน ให้มีความรู้และสามารถเป็นที่ปรึกษาโครงงาน คุณธรรมให้กับนักเรียนได้ รวมทั้งเสริมความรู้ด้านการใช้ทรัพยากรภายในโรงเรียนอย่างคุ้มค่า การนำ ทรัพยากร ในท้องถิ่นมาประยุกต์ใช้ในการดำ เนินโครงงานคุณธรรมประจำ ห้องเรียน และการใช้แหล่งเรียนรู้ภายในโรงเรียน และในท้องถิ่นในการดำ เนินงานโรงเรียนคุณธรรมอีกด้วย ปัญหาและการแก้ไข ครูไม่เข้าใจกระบวนการดำ เนินงานพัฒนา โรงเรียนคุณธรรมและทักษะในศตวรรษที่ 21 พัฒนาความรู้ความสามารถในการดำ เนินงาน อย่างเป็นระบบ เป็นขั้นตอน ครูและบุคลากรยังไม่พร้อมที่จะรับการพัฒนา SWOT องค์กรและครู ดึงจุดเด่นครูออกมา เน้นความหลากหลายของบุคคลเพื่อแลกเปลี่ยน และสร้างความเชื่อมั่น ปัญหา การแก้ไข ชี้แจงถึงวัตถุประสงค์และหมายการดำ เนินงาน ให้ชัดเจน สร้างแรงจูงใจให้ครูอยากมีส่วนร่วมในการ ดำ เนินงาน ตามหลัก “ระเบิดจากข้างใน”

“อันดับแรกเลยโรงเรียนมีนวัตกรรมที่ชัดเจน มีเป้าหมายที่ชัดเจนว่าเราจะดำ เนินการ อย่างไรในการขับเคลื่อนคุณธรรมและทักษะในศตวรรษที่ 21 มันไปด้วยกันสำ หรับ ตัวผอ. เองมีการเปลี่ยนแปลงแน่นอนคือยื่นให้เรายิ่งได้เราได้ทีมงานเราได้เพื่อน ได้ กัลยาณมิตรได้เจอค่ะและผอ. ก็ได้เด็กน่ารักกลับมาหลายๆคน ได้เห็นพฤติกรรมเด็ก ตอนที่นิเทศในห้องเรียนปรากฏว่าสามเดือนพฤติกรรมเด็กดีขึ้นเยอะมากและได้รับ ความร่วมมือจากองค์กรไปภายนอก เพิ่มมากขึ้น” จากการดำ เนินงานของโรงเรียนอินทรนาวีราษฎร์อุปถัมภ์ การเปลี่ยนแปลงอย่างหนึ่งอาจส่งผลสะท้อน ต่อเนื่องกันไป และผลสรุป คือ เกิดการเปลี่ยนแปลงทางสังคม แต่การเปลี่ยนแปลงที่สังคมต้องการ คือ การเปลี่ยนแปลงที่เรียกว่า “การพัฒนา” ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ปัจจัยความสำ เร็จ กว่าโรงเรียนอินทรนาวีราษฎร์อุปถัมภ์จะประสบความสำ เร็จในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม และ ทักษะในศตวรรษที่ 21 จนเป็นที่ยอมรับ ต้องก้าวผ่านอุปสรรคต่างๆ มากมายมาก่อน เพราะความสำ เร็จ ต้องใช้ระยะเวลา ความอดทน และแรงบันดาลใจที่ดี การเห็นคุณค่าในตนเอง นั่นคือการ “ระเบิดจาก ข้างใน”ของครู เพื่อเป็นแรงผลักดัน ตลอดจนการมีเป้าหมายเดียวกันของผู้บริหารและครู ที่มีความพร้อม ในการขับเคลื่อน การทำ งานเป็นทีม และการร่วมแรงร่วมใจและการได้รับการสนับสนุนจากองค์กรต่างๆ “อันดับแรก อันที่หนึ่งมองถึงในเรื่องของเป้าหมายค่ะ ความเป็นเป้าหมายเดียวกัน ต้องมีเป้าหมายที่ชัดเจนก่อน ว่าเราจะทำ ไปทำ ไม เพื่ออะไร พอเรารู้เป้าหมายแล้วปัจจัย สำ คัญที่สอง คือ บุคลากร บุคลากรเรามีความพร้อมหรือยังที่จะขับเคลื่อน ถ้าตรงไหน ที่ยังไม่พร้อมเราจะส่งเสริมครูได้ตรงไหนบ้าง เมื่อคุณครูทำ สำ เร็จเราจะสร้างขวัญและ กำ ลังใจได้อย่างไร ถ้าเราหลอมทีมเดียวกันมันจะไปสู่เป้าหมายได้ สาม...สิ่งสำ คัญเลย คือ คณะกรรมการสถานศึกษา ผู้ปกครอง ชุมชน ที่เวลาโรงเรียนทำ กิจกรรมอะไร ให้ความร่วมมือเป็นอย่างดีในทุกเรื่อง สี่..โรงเรียนอินทรนาวีราษฎร์อุปถัมภ์ดำ เนินการ ได้ตรงนี้อย่างที่บอกเราเดินคนเดียวไม่ได้ก็ต้องขอขอบคุณหน่วยงานต้นสังกัด และ ศึกษานิเทศก์ที่ดูแลเรื่องนี้ ห้า..องค์กรภายนอก เช่น อบต. คลองหก เค้าเรียกว่าใจ..... ใจที่อยากทำ ระเบิดจากข้างใน” “เค้าเรียกว่าใจ...ใจที่อยากทำ ระเบิดจากข้างใน” การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น “สำ หรับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นคือ มีผู้อำ นวยการที่เป็นต้นแบบ ในการดำ เนินการสนับสนุนส่งเสริมกระบวนการทำ งานของครู ทำ ให้ครู สะดวกต่อการทำ งานให้บรรลุวัตถุประสงค์จากที่ไม่เคยประกวดมาเลย ครูผู้สอนมีทิศทางในการทำ งานที่ชัดเจนขึ้นมีทัศนคติที่ดีในการทำ งาน ส่งผลไปยังเพื่อนร่วมงานให้ก้าวไปด้วยกัน ให้คำ แนะนำ หรือยินดีเมื่อเขา ประสบความสำ เร็จอยู่แบบช่วยเหลือกัน ผู้เรียนได้รับการพัฒนาใส่ใจ ด้านคุณธรรม จริยธรรมซึ่งส่งผลไปไปยังพฤติกรรมและยั่งยืนจนเป็นนิสัย นักเรียนก็จะไม่กลายเป็นภาระสังคม ไม่เป็นสร้างปัญหาในสังคมค่ะ”ครูจตุพร ณ พัทลุง ครูโรงเรียนอินทรนาวีราษฎร์อุปถัมภ์ ผอ.เนตรหทัย ดีเป้า

“ความภาคภูมิใจในมุมของตัว ผอ.เอง ในมุมผู้บริหาร อย่างที่บอกยิ่งให้ยิ่งได้ เราไม่ได้ให้แค่ครู เราให้กับโรงเรียนอื่นๆด้วย และมีโอกาสไปเป็นวิทยากรทั้งตัว ผอ. และคุณครู เป็นวิทยากรให้กับหลาย ๆ โรงเรียนและได้มีโอกาสให้เป็นวิทยากรให้กับ ต้นสังกัด และได้ไปนำ เสนอนวัตกรรมที่งานเอสเทค ที่ศูนย์ประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ มีความรู้สึกว่าโรงเรียนเรา เด็กแค่นี้ ครูแค่นี้ แต่เราสามารถพากันเดินแล้วมาสู่จุดนี้ ความภาคภูมิใจก็คือ เราเจียระไนครูเรา ครูเราเขาเป็นเพชรงดงามอยู่แล้วค่ะ แต่ วันนี้เรามาเจียระไนให้ครูเขาเป็นเพชรที่น้ำ งาม การส่องแสงที่ดีขึ้น สุดท้ายแล้ว ก็คือ เด็กๆ เติบโตเป็นต้นไม้ที่สวยงามในแบบของเขา...วันนี้เราสร้างเมล็ดพันธุ์.... เราไม่ได้ปลูกแค่ในโรงเรียน เรากระจายให้กับทุกท่าน เป็นการบ่มเพาะอะไรดี ๆ ที่เกิดขึ้นให้กับสังคม” ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ความภาคภูมิใจ งานที่ทำ ให้เราภูมิใจ หมายถึง งานที่เราได้ใช้ทักษะ ประสบการณ์ของเราแบ่งปันสิ่งดี ๆ สู่สังคมในแง่ใดแง่หนึ่งด้วย การได้เห็นคุณค่าของสิ่งที่ทำ ได้เห็นเป้าหมายร่วมกัน ได้เรียนรู้และพัฒนาตัวเองอย่างไม่หยุดยั้ง รวมถึงได้ส่งต่อสิ่งดี ๆ เพื่อทำ ให้สังคมน่าอยู่ขึ้น เพราะท้ายที่สุดการได้รับรู้ว่าความสามารถของเรา ทำ ให้สังคมดีขึ้นไปพร้อม ๆ กันได้ด้วย จะยิ่งทำ ให้เราทั้งภูมิใจในงานและภูมิใจในตัวเองอย่างถึงที่สุด “ความภาคภูมิใจของครู สุดท้ายแล้วทุกอย่างที่เราทำ มันการันตีของเราเองว่า เราทำ งานจริง เพราะทุกกระบวนการจะกลับลงสู่เด็ก และชุมชนก็ยอมรับว่าเรา ทำ ให้ลูกหลานเขาอยู่ในสังคมอย่างมีความสุขค่ะ” ครูจตุพร ณ พัทลุง กล่าว

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 โรงเรียนอนุบาลปทุมธานี “...พระบรมราโชบายของรัชกาลที่ 10 ในด้านมีพื้นฐานชีวิตที่มั่นคง เรื่องของการมีคุณธรรมเป็นแรงบันดาลใจแรก เด็กทุกคนนอกจากมี ความรู้แล้วควรจะมีคุณธรรมจริยธรรม ควบคู่กันไป และยุทธศาสตร์ ชาติในด้าน ด้านที่สามมุ่งเน้นในเรื่องการพัฒนาศักยภาพ ของมนุษย์ ซึ่งเป็นสิ่งที่สำ คัญ และคุณลักษณะอันพึงประสงค์แปดประการ และ ในสถานการณ์โควิดที่ผ่านมา นักเรียนไม่ได้ถูกพัฒนาในด้านคุณธรรม จริยธรรมเท่าที่ควร จึงมีแรงบันดาลใจว่า อยากให้นักเรียนในศตวรรษ ที่ 21 มีคุณธรรมจริยธรรม สามารถใช้ชีวิตอยู่ในสังคมได้ ควบคู่กับ การศึกษาทางด้านวิชาการ ในรูปแบบของเด็กดีศรีอนุบาล” แรงบันดาลใจในการดำ เนินงานพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม และทักษะในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนอนุบาลปทุมธานี ตั้งอยู่ในอำ เภอเมืองปทุมธานี งหวัดปทุมธานี เป็นโรงเรียนประถมศึกษาขนาดใหญ่ พิเศษ เปิดทำ การสอนตั้งแต่ชั้นอนุบาลปีที่ 2 ถึงระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 และเปิดการสอนหลักสูตร Intensive English Program (IEP) บริบทของโรงเรียนเป็นสังคมเมือง ผอ.อรุณศรี เหลืองธานี ผู้อำ นวยการโรงเรียนอนุบาลปทุมธานี ผอ.อรุณศรี เหลืองธานี ผู้อำ นวยการโรงเรียนอนุบาลปทุมธานี กล่าวถึงแรงบันดาลใจในการดำ เนินงานพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม และทักษะในศตวรรษที่ 21 “ปัจุบันความเจริญทางด้านเทคโนโลยี การสื่อสาร ความรู้ข่าวสารต่าง ๆ ก้าวหน้าไปอย่างรวดเร็ว ไร้ขีดจำ กัดเข้าสู่ยุค Thailand 4.0 ส่งผลต่อการรับวัฒนธรรมและค่านิยมต่าง ๆ การซึมซับในวิถีชีวิตของเด็ก และเยาวชนไทยจำ นวนมาก ทำ ให้เด็กและเยาวชนไทยขาดจิตสำ นึกที่ดี ประพฤติตัวไม่เหมาะสม และขาดการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมอย่างต่อเนื่อง อีกทั้งในปีการศึกษาที่ผ่านมามีการระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 โรงเรียนอนุบาลปทุมธานี มีการจัดการเรียน การสอนแบบออนไลน์ ทำ ให้ผู้เรียนต้องอยู่กับสื่อมัลติมีเดีย และเทคโนโลยีต่าง ๆ ตลอดเวลา ส่งผลให้ผู้เรียนขาดสมาธิ ในการเรียนรู้ ขาดการพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรม อย่างต่อเนื่อง ซึ่งสิ่งที่เกิดขึ้นนี้เป็นสิ่งที่หลายภาคส่วนต้องร่วมมือกัน เพื่อรักษาช่วงโอกาสสำ คัญในการเรียนรู้ ของผู้เรียนทั้งด้านความรู้และการปลูกฝังคุณธรรมและจริยธรรมให้เป็นไปอย่าง ต่อเนื่องด้วยดี และมีประสิทธิภาพ จากเหตุผลดังกล่าว โรงเรียนอนุบาลปทุมธานี ขอน้อมนำ พระบรมราโชบายด้าน การศึกษาของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ มหิศรภูมิพลราชวรางกูร กิติสิริสมบูรณ อดุลยเดช สยามินทราธิเบศรราชวโรดมบรมนาถบพิตร พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 10 เพื่อสืบสานพระราชปณิธาน ของพระบาทสมเด็จชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช พระบรมนาถบพิตร และนำ เป็นแนวทางในการพัฒนา การศึกษาของโรงเรียนอนุบาลปทุมธานี ในด้านมีคุณธรรมนำ ชีวิต : มีพื้นฐานชีวิตที่มั่นคง - มีคุณธรรม ด้วยนวัตกรรม “สร้างเสริมเด็กดีศรีอนุบาล สู่ศตวรรษที่ 21 ด้วย ANBPT Model ”เพื่อเสริมสร้างให้ผู้เรียนมีคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม ที่พึงประสงค์สามารถดำ รงตนในฐานะผู้เรียนที่มีคุณภาพควบคู่กับการศึกษาทางวิชาการ เป็นเด็กดีศรีอนุบาลปทุมธานีและ เป็นเยาวชนที่ดีของประเทศชาติสืบไป”

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 นวัตกรรมและขั้นตอนการดำ เนินงาน การพัฒนาผู้เรียนให้เป็นเด็กดีศรีอนุบาล โดยใช้รูปแบบ ANBPT MODEL ซึ่งเป็นรูปแบบที่มีการพัฒนาผู้เรียน ให้มีคุณธรรมนำ ชีวิต มีการดำ เนินงานตามขั้นตอน ระยะเวลาปฏิทินที่กำ หนด และมีการดำ เนินงาน ตามวงจรคุณภาพ PDCA ดังนี้ P : Plan (การวางแผน) ดำ เนินงานตามแผนด้วย ANBPT MODEL 1. awareness การสร้างความตระหนัก 2. Never stop learning สร้างการเรียนรู้ที่ดี 3. Behavior การปรับพฤติกรรมให้กับนักเรียน 4. Philosophy การกำ กับติดตามการดำ เนินงาน ต่างๆ 5. team การทำ งานร่วมกันเป็นทีม ศึกษาสภาพปัญหา ความต้องการของโรงเรียน สภาพปัญหาที่เกิด ขึ้นกับนักเรียนในโรงเรียน นักเรียนมีปัญหาในเรื่องใดของคุณธรรม จริยธรรมที่เราต้องพัฒนา ประชุมวางแผนคณะครูร่วมกันออกแบบ วิธีการต่างๆและนวัตกรรม “รูปแบบหนึ่งห้องเรียนหนึ่งความดี” D : Do (การปฏิบัติตามแผน) C : Check (การตรวจสอบ) ประเมินผลการดำ เนินงานแต่ละกิจกรรม ในกิจกรรมหนึ่ง ห้องเรียนหนึ่งความดีตรวจสอบว่าเด็กเด็กมีการพัฒนาพฤติกรรม อย่างไรบ้างทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ A : Action (การปรับปรุงการดำ เนินงาน) การปรับปรุง จะมีการวิเคราะห์ต่างๆว่าเราควรปรับปรุง ในเรื่องใด มีการพัฒนานวัตกรรมอย่างต่อเนื่อง การทำ ซ้ำ นวัตกรรมในเรื่องที่พัฒนา นวัตกรรม “สร้างเสริมเด็กดีศรีอนุบาล สู่ศตวรรษที่ 21 ด้วย ANBPT Model ”

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ความรู้ที่นำ มาใช้ “การเข้าใจ เข้าถึง พัฒนา” การเข้าใจ คุณครูต้องเข้าใจถึงสภาพปัญหาและความต้องการของโรงเรียนในเรื่องของการที่อยากให้ นักเรียนเป็นอย่างไรมีการพัฒนาด้านคุณธรรมจริยธรรมอย่างไร รวมไปถึงการประชุม วางแผนในการออกแบบนวัตกรรมหรือการดำ เนินการต่าง ๆ คุณครูต้องมีความเข้าใจ การดำ เนินงานไปในทางเดียวกัน การเข้าถึง ครูต้องมีการเรียนรู้ถึงจิตวิทยา นโยบาย ยุทธศาสตร์ชาติ ครูต้องเข้าถึงว่าต้องมีวิธีการ อย่างไร การเข้าถึงนวัตกรรมของโรงเรียน คุณครูจะต้องออกแบบภายใต้นวัตกรรมของ โรงเรียน ครูจะสามารถออกแบบในลักษณะไหนเพื่อที่จะสามารถพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมในของนักเรียนได้ การพัฒนา นักเรียนเกิดพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงอย่างไร โดยมีการประเมินผลกิจกรรม มีการปรับปรุง พัฒนาในปีการศึกษาต่อไปอย่างไร สำ หรับห้องที่ดีอยู่แล้วจะมีการส่งเสริมพัฒนาต่อ เพื่อแก้ไขพฤติกรรมในด้านอื่นๆของนักเรียน ปัญหาและการแก้ไข ผู้ปกครองคาดหวังเรื่องวิชาการ มากกว่าเรื่องคุณธรรม ทำ ให้ผู้ปกครองรู้ว่าบุตรหลานมีพัฒนาการ ด้านคุณธรรมอาจจะเสริมในเรื่องของระเบียบวินัย ให้เด็กรู้จักหน้าที่และมีระเบียบวินัย ครูบางท่านยังไม่เปิดใจ ในการพัฒนาด้านคุณธรรมจริยธรรม เน้นในเรื่องวิชาการอย่างเดียว ให้ความรู้ โดยการกำ กับติดตามคุณครูเหล่านั้นว่า เราจะต้องมีวิธีการอย่างไร โดยมีผู้บริหารเข้าไป ชี้แนะแนวทางว่าดำ เนินการอย่างไร ให้คุณครูเริ่ม ในการทำ กิจกรรมที่ใกล้ตัวก่อน เด็กแต่ละคนมีข้อบกพร่องในคุณธรรมจริยธรรม ที่แตกต่างกัน ซึ่งจะต้องดูเป็นรายบุคคล โรงเรียนสร้างกติกาให้เขาว่าควรทำ อย่างไร และสามารถปรับตัวให้เข้ากับบริบทได้ การใช้เพลงเพื่อกำ หนดกิจกรรม ปัญหา การแก้ไข ปัญหา การแก้ไข

ผู้บริหาร ให้ความสำ คัญกับการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมมากขึ้น และมีแนวคิดในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมมากยิ่งขึ้นและ มีการศึกษาเพิ่มเติมและนำ มาเป็นแนวคิดให้กับคุณครู ครู มีการเปลี่ยนตัวเอง ครูเปลี่ยนรูปแบบการทำ งานเปลี่ยนวิถีชีวิต และคุณธรรมจริยธรรมในด้านต่างๆเช่นความสะอาดการดำ เนินงานก็ง่ายขึ้น และครูไปศึกษาต่อและค้นคว้าต่อว่ามีวิธีการหรือแนวคิดอย่างอื่นหรือไม่ ในการพัฒนามีการค้นหาความรู้ด้านจิตวิทยาการเอาคุณธรรมมาใช้ นักเรียน เลียนแบบจากคุณครู ปฏิบัติตามกติกาของโรงเรียนที่ได้วางไว้ การเรียนรู้พฤติกรรมจากคุณครู และขยายผลไปถึงครอบครัว ผู้ปกครอง มีความไว้วางใจโรงเรียนมากขึ้น บริบททั่วไป มีความเอื้ออาทรเด็กเด็กช่วยเหลือกัน และความสะอาด ของโรงเรียน ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 ปัจจัยความสำ เร็จ ครูเป็นบุคคลที่สำ คัญในการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมให้กับผู้เรียน ผู้ปกครองและชุมชนตลอดจนคณะกรรมการสถานศึกษามีความชื่นชมยินดีและ ความพึงพอใจกับพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงของนักเรียนและให้การสนับสนุนอย่างดียิ่ง ในการมีส่วนร่วมในการทำ กิจกรรมด้านงบประมาณและอุปกรณ์ ผ้บริหารให้การสนับสนุน เสริมขวัญและกำ ลังใจให้กับคุณครู สนับสนุนในด้าน งบประมาณในการดำ เนินกิจกรรม และเป็นผู้กำ หนดแนวทางและและนวัตกรรมให้ครูได้เลย โรงเรียนเห็นคุณค่าในการพัฒนาของผู้เรียน ผู้เรียนให้ความร่วมมือในการเข้าร่วมกิจกรรม การเข้าร่วมในกติกาที่โรงเรียนได้ตั้งไว้ การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ความภาคภูมิใจ “เด็กมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในแนวทางที่ดีขึ้นไม่มากก็น้อย การสะท้อนกลับของผู้ปกครองที่ดีขึ้น ผู้ปกครองมีความพึงพอใจกับโรงเรียน ครูมีความคิดที่จะพัฒนาต่อคิดแนวทางใหม่ใหม่ที่จะพัฒนาต่อเพื่อให้เด็กมีภูมิคุ้มกัน เป็นการสร้างครูและนำ สิ่งเหล่านี้ไปพัฒนาเป็นผลงานทำ วิทยฐานะ และพัฒนาวิชาชีพของตนเอง” รองฯ ขวัญแก้ว นุ่มปั่น รองผู้อำ นวยการ โรงเรียนอนุบาลปทุมธานี รองฯ ขวัญแก้ว นุ่มปั่น รองผู้อำ นวยการ โรงเรียนอนุบาลปทุมธานี กล่าวถึงการ เปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นจากการ ดำ เนินงานพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม และทักษะในศตวรรษที่ 21 ดังนี้

ถอดบทเรียน 6 จุดเน้น สพป.ปทุมธานี เขต 1 คณะดำ เนินงานถอดบทเรียน ที่ปรึกษา นายกัมพล เจริญรักษ์ ผู้อำ นวยการสำ นักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต 1 นายวิวัฒน์ สิรพัธน์โภคิน รองผู้อำ นวยการสำ นักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต 1 นางสาวสายใจ พุ่มถาวร รองผู้อำ นวยการสำ นักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต 1 นายธนกฤต แก้วนามไชย รองผู้อำ นวยการสำ นักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต 1 ผู้ร่วมถอดบทเรียน จุดเน้นที่ 1 การดำ เนินงานความปลอดภัยในสถานศึกษา เจ้าของบทเรียน โรงเรียนวัดเปรมประชากร นางสาวพลอยนภัส ปุรณะวณิชย์ ผู้อำ นวยการโรงเรียนวัดเปรมประชากร นายประจักร์ ลาขุมเหล็ก ครูโรงเรียนวัดเปรมประชากร โรงเรียนประถมศึกษาธรรมศาสตร์ นางกาญจนา คล้ายพุฒ ผู้อำ นวยการโรงเรียนประถมศึกษาธรรมศาสตร์ นายวีระพงษ์ ชูจันทร์ ครูโรงเรียนประถมศึกษาธรรมศาสตร์ นายคิรินทร์ พุทธานุกุล ครูโรงเรียนประถมศึกษาธรรมศาสตร์ โรงเรียนชุมชนวัดบางขัน นางศุภวรรณ การุญญะวีร์ ผู้อำ นวยการโรงเรียนชุมชนวัดบางขัน นางณัฏฐ์ สังข์สวัสดิ์ ครูโรงเรียนชุมชนวัดบางขัน ผู้ถอดบทเรียน นางกาญจนา เกษร ผู้อำ นวยการโรงเรียนวัดสุทธาวาส นางสาวประนอม ศรีดี ศึกษานิเทศก์ชำ นาญการ จุดเน้นที่ 2 การพัฒนาผู้เรียนสู่ฐานสมรรถนะด้วยการจัดการเรียนรู้รูปแบบ Active Learning เจ้าของบทเรียน โรงเรียนวัดเทียนถวาย นายทวีวัฒน์ เชื้อนาค ผู้อำ นวยการโรงเรียนวัดเทียนถวาย นางสาวกรณิกา คุ้นกลาง ครูโรงเรียนวัดเทียนถวาย โรงเรียนสามัคคีราษฎร์บำ รุง นายดำ เนิน คำ ดา ผู้อำ นวยการโรงเรียนสามัคคีราษฎร์บำ รุง นายธีรชัย ใจดี ครูโรงเรียนสามัคคีราษฎร์บำ รุง โรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว ว่าที่ร้อยตรีอดิศร เจริญสุข ผู้อำ นวยการโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว นางกาญจนา อิ่มเสถียร ครูโรงเรียนวัดลาดหลุมแก้ว ผู้ถอดบทเรียน นางเสาวนีย์ ดาบทอง ผู้อำ นวยการโรงเรียนวัดรังสิต นางสาวนันทวดี ด้วงเพียร ศึกษานิเทศก์ชำ นาญการ นางสาวปณัชพัสตร์ ตรีวีย์ ศึกษานิเทศก์ชำ นาญการ