หนังสืออ่านเพิ่มเติม มารยาทไทย

นางสาวอบุ ลวรรณ ประจง
โรงเรียนชาํ นาญสามคั ควี ทิ ยา

คาํ นาํ

มารยาทไทย นบั เปนเอกลกั ษณสาํ คัญอยา งหนึง่ ทแี่ สดงถึงความเปน ชาตไทยไดเ ปน อยา งดี มารยาท
ไทย หมายถงึ กริ ยิ าอาการทค่ี วรประพฤตปิ ฏบิ ัตอิ ยามีขอบเขตหรอื มรี ะเบียบแบบแผนอันเหมาะสมแก
กาลเทศะและสงั คม

หนงั สอื อา นเพิ่มเติม ชดุ มารยาทไทย กลุม สาระสงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม สําหรบั นักเรยี น
ช้นั มธั ยมศึกษาปท ่ี 4 จดั ทําขนึ้ เพื่อใชประกอบการจัดการเรยี นรใู หน กั เรียนไดศ กึ ษาเพ่ิมเติมเกยี่ วกบั มารยาท
ไทย ซ่ึงไดแ ก

1. มารยาทในการแสดงความเคารพ
2. มารยาทในการสนทนา
3. มารยาทในการแตง กาย
4. มารยาททว่ั ไปในสังคม
5. มารยาทในท่สี าธารณะ
ในการจัดการทาํ หนงั สือครงั้ นี้ ไดเ สนอเนอ้ื หา สาระ ในรปู แบบของหนงั สือสาํ หรบั เด็ก โดยการใชส สี นั
ตัวอกั ษรและตัวการต ูนเพื่อใหมีความนา สนใจมากขนึ้ ผูจดั ทําหวังเปนอยา งยิ่งวา หนังสอื อานเพ่ิมเติมนีจ้ ะเปน
ประโยชนตอนกั เรียน ครู และสถานศกึ ษาในการพฒั นาการจดั การศกึ ษา ชวยสงเสริมใหนกั เรยี นรกั ความเปน
ไทย ตระหนักและเห็นคุณคา ของวัฒนธรรมไทย

อบุ ลวรรณ ประจง
ผจู ดั ทาํ

สารบญั 1
2
การแสดงความเคารพ 3
การไหว (อัญชลี) 4
การไหว (วนั ทนา หรือวันทา) 5
การไหวร ะดับที่ 1 6
การไหวร ะดบั ท่ี 2 8
การไหวร ะดับที่ 3 9
การกราบ (อภิวาท) 10
การกราบเบญจางคประดิษฐ (ทา เตรยี ม) ชาย 11
การกราบเบญจางคประดิษฐ (ทา เตรยี ม) หญงิ 12
การกราบเบญจางคประดิษฐ อัญชลี 13
การกราบเบญจางคประดิษฐ วนั ทา 14
การกราบเบญจางคประดิษฐ อภวิ าท 15
การกราบเบญจางคประดิษฐ 16
การกราบผใู หญ 17
มารยาทในการสนทนา 18
มารยาทในการแตงกาย 20
มารยาทท่ัวไปในสังคม
มารยาทในท่สี าธารณะ

การแสดงความเคารพ 2

การเคารพนับวาเปนมารยาทไทยซ่ึงแสดงความกตัญูกตเวทีของบุคคล
เปนส่ิงที่เช่ือมโยงสายสัมพันธใหชายไทยมีท่ียึดเหนี่ยวระหวางบุคคลท่ีอยูชั้นเดียวกันหรือ

ตางชั้น ในวัยเดียวกันหรือตางวัยไดเปนอยางดี การแสดงความเคารพมีหลายลักษณะ

เชน การประนมมือ การไหว การกราบ การคํานับ การถวายความเคารพ เปนตน การท่ี
จะแสดงความเคารพในลักษณะใดน้นั ตอ งพิจารณาผูท ไี่ ดรับความเคารพดว ยวาอยูในฐานะ

ใด หรอื ในโอกาสใด แลว จงึ แสดงความเคารพใหถกู ตองเหมาะสม ในทีน่ ีจ้ ะขอแบงการแสดง

ความเคารพออกเปน 2 ลกั ษณะ คอื

1. การไหว (วนั ทนา หรอื วันทา)

2. การกราบ

1.
การแสดงความเคารพ

2

1. การไหว
การปฏบิ ัติในทา ไหวป ระกอบดวยกริ ยิ า 2 สวน คอื การประนมมอื และการไหว
1.1 การประนมมือ (อญั ชลี)
เปนการแสดงความเคารพ โดยการประนมมือใหนวิ้ ท้ังสองขางชิดกนั ฝา มอื ทงั้ สอง

ประกอบเสมอกันแนบหวางอกปลายนวิ้ เฉียงขนึ้ พอประมาณ แขนแนบตัว ไมกางศอกทงั้
หญิงและชาย ปฏิบตั ิเหมอื นกนั การประนมมอื น้ีใชใ นการสวดมนต ฟง พระสวดมนต ฟง
พระธรรมเทศนาขณะสนทนากบั พระสงฆ รบั พรจากผูใหญ แสดงความเคารพผูเสมอกัน
และรบั ความเคารพจากผอู อนอาวุโสกวา เปน ตน

1. การไหว
1.1 การประนมมอื (อญั ชล)ี

3

1.2 การไหว (วนั ทนา หรอื วนั ทา)
เปน การแสดงความเคารพ โดยการประนมมอื แลว ยกมือทั้งสองข้นึ จรดใบหนาใหเห็นวา เปน
การแสดงความเคารพอยางสูง การไหวแบบไทย แบงออกเปน 3 แบบ ตามระดับของ
บุคคล

1) ระดับที่ 1 การไหวพ ระ
2) ระดับที่ 2 การไหวผ ูมีพระคุณและผอู าวโุ ส
3) ระดบั ท่ี 3 การไหวบุคคลทัว่ ๆไป ท่เี คารพนับถอื หรอื ผูอ าวโุ สสูงกวาเลก็ นอ ย

1.2 การไหว
(วนั ทนา หรอื วันทา)

4

1) การไหวระดบั ที่ 1
ระดบั ที่ 1 การไหวพ ระ ไดแ ก การไหวพ ระพุทธ พระธรรม พระสงฆ รวมทัง้ ปชู นยี

สถาน ทเี่ กีย่ วกับพระพุทธศาสนา ในกรณีท่ีไมส ามารถกราบแบบเบญจางคประดิษฐไ ด
โดยประนมมอื แลว ยกมอื พรอมกับคอมศรี ษะลง ใหหวั แมม อื จรดระหวา งควิ้
ปลายน้ิวแนบสว นบนของหนาผาก

การไหวร ะดบั ท่ี 1

5

2) การไหวร ะดบั ที่ 2

ระดับที่ 2 การไหวผ มู ีพระคณุ และผอู าวุโส ไดแ ก ปู ยา ตา ยาย พอ แม ครู
อาจารย และผูทเ่ี ราเคารพนับถือ

โดยประนมมือ แลวยกขน้ึ พรอมกบั คอ มศรี ษะลง

ใหห ัวแมมอื จรดปลายจมกู ปลายนวแนบระหวา งคิ้ว

การไหวร ะดบั ที่ 2

6

3) การไหวร ะดบั ที่ 3
ระดับที่ 3 การไหวบคุ คลทว่ั ๆไป ท่เี คารพนับถือหรอื ผูมอี าวุโสสูงกวาเล็กนอ ย

โดยประนมมือ แลว ยกข้ึนพรอ มกับคอมศรี ษะลง
ใหห ัวแมม อื จรดปลายคาง ปลายน้ิวแนบปลายจมกู

การไหวระดบั ท่ี 3

7

อนึง สาํ หรับหญิงการไหวท้งั 3 ระดับ
อาจจะถอยเทาขา งใดขางหนึง่ ตามถนดั ไปขา งหลงั ครึง่ กา ว

แลว ยอเขาลงพอสมควร

8

2. การกราบ
การกราบ (อภิวาท) เปนการแสดงความเคารพอยางสงู มี 2 แบบ คอื
2.1 การกราบแบบเบญจางคระดิษฐ เปนการใชอวยั วะท้ัง 5 คอื หนาผาก ซึ่งเปน

ตัวแทนสวนบนของรางกาย มอื และขอศอกทัง้ 2 เปนตวั แทนสว นกลางของรางกาย เขา
ทง้ั 2 ซ่งึ เปน ตวั แทนสว นลา งของรา งกายจรดพ้นื

2.2 การกราบผูใหญ กราบผใู หญท่ีมีอาวโุ สรวมทั้งผมู พี ระคณุ ไดแ ก ปู ยา ตา
ยาย พอ แม ครู อาจารย และผทู เ่ี คารพ

การกราบ

9

2.1 การกราบเบญจางคประดิษฐ
1) ทาเตรียม
ชาย (ทา เทพบุตร)
นั่งคกุ เขาตวั ตรงปลายเทาต้งั ปลายเทาและสนเทา ชดิ กนั นง่ั บนสนเทาเขา ท้ัง
สองหางกัน พอประมาณ มอื งทั้งสองวางควาํ่ บนหนา ขาทงั้ สองขา ง น้วิ ชิดกนั

การกราบ
เบญจางคประดษิ ฐ

10

2.1 การกราบเบญจางคประดิษฐ
1) ทา เตรียม

หญงิ (ทาเทพธดิ า)
นัง่ คกุ เขา ตัวตรง ปลายเทา ราบ เขาถึงปลายเทา ชิดกัน นง่ั บนสน เทา มือท้ังสอง
วางควํ่าบนหนา ขา ทั้งสองขา ง นว้ิ ชดิ กัน

การกราบ
เบญจางคประดิษฐ

11

2.1 การกราบเบญจางคประดิษฐ
2) จังหวะท่ี 1

อัญชลี
(อญั ชล)ี ยกมือข้นึ ในทา ประนมมอื

การกราบ
เบญจางคประดษิ ฐ

12

2.1 การกราบเบญจางคประดิษฐ
3) จงั หวะที่ 2

วันทา
ยกมอื ทป่ี ระนมขึน้ พรอ มกบั คอมศรี ษะลงมา ใหปลายนิ้วหัวแมม อื จรดระหวางค้ิว
ปลายนวิ้ ชีแ้ นบหนา ผาก

การกราบ
เบญจางคประดิษฐ

13

2.1 การกราบเบญจางคประดิษฐ
3) จังหวะท่ี 4

อภิวาท
ทอดมอื ทั้งสองลงพรอมๆกัน ใหม ือและแขนทัง้ สองขางราบกับพื้น ควา่ํ มือหางกนั
เล็กนอยพอใหหนาผากจรดพืน้ ระหวางมอื ได
ชาย ศอกทัง้ สองขางตอจากเขาราบไปกบั พน้ื หลงั ไมโกง
หญิง ศอกทั้งสองขางครอมเขาเลก็ นอย ราบไปกบั พื้น หลงั ไมโ กง จากนนั้ กม
ศรี ษะลง
ใหหนา ผากจรดพน้ื ระหวา งมือท้งั สอง

การกราบ
เบญจางคประดิษฐ

14

2.1 การกราบเบญจางคประดษิ ฐ
ทําสามจังหวะใหครบ 3 คร้ัง แลว ยกมอื ข้ึนไหวใ นทา ไหวพระ แลว วางมอื

คว่าํ ลงบนหนาขา ในทา เตรียมกราบ จากน้ันใหเปลย่ี นอิรยิ าบถตามความเหมาะสม

การกราบ
เบญจางคประดิษฐ

15

2.2 การกราบผูใหญ
ผูก ราบท้ังชายและหญิงนง่ั พบั เพยี บทอดมอื ท้ังสองขางลงพรอ มกันใหแ ขน

ทง้ั สองครอมเขา ทอ่ี ยูด า นลางเพียงเขา เดียวมือประนมต้งั กบั พ้นื ไมแบมอื คอ มตัว
ลงใหหนาผากแตะสวนบนของมือที่ประนมในขณะกราบไมกระดกนว้ิ มอื ข้นึ รับ
หนา ผาก กราบเพียงคร้งั เดยี ว

การกราบผูใหญ

2. มารยาทในการสนทนา 16

การสนทนา การพดู กับผอู ื่นหรอื การสนทนากนั ในสังคมมคี วามสําคัญมาก การสนทนา
เปนการพูดกบั ผูอ่ืนแตกตา งไปจากการพูดคนเดยี ว คอื การสนทนายอ มมีการแลกเปลีย่ นความ
คิดเห็นกนั มีการพูดจาระหวา งบคุ คลซึ่งอาจมากกวาสองคน ดงั นัน้ มารยาทในการสนทนาพึง
ปฏบิ ตั ดิ ังนี้

1. ไมค วรผูกขาดการสนทนาแตฝ า ยเดยี ว และคสู นทนาทด่ี กี ็ไมค วรฟงแตเพียงอยางเดียว

2. แมจ ะไมเหน็ ดว ยกบั คําพูด หรือความคดิ ของคูสนทนากไ็ มค วรขดั การสนทนา

3. ถา เรื่องใดทีเ่ ราไมร ูจรงิ หรอื ไมม่นั ใจ ควรหลีกเลีย่ งไมพ ูดถงึ ส่ิงน้นั

4. ไมควรพูดถึงเร่ืองของคนอื่น ทีจ่ ะกลายเปนนนิ ทาโดยไมต ั้งใจ

5. ไมค วรถามถงึ เรอ่ื งสว นตัวกับคนแปลกหนา

6. ระมดั ระวงั เรื่องกลิ่นปาก และลมหายใจ

เม่ือสนทนาในระยะใกลชดิ

7. ควรหลกี เล่ยี งการสนทนาในประเด็นท่ีจะกอใหเ กิด

ความขัดแยง หรือสรา งความไมส บายใจ อาทิ ศาสนา

ความเช่ือ การเมือง ความเจ็บไขไ ดปว ย

ความทุกขโ ศก 2. มารยาทในการสนทนา
หรอื ความยงุ ยากทางครอบครัว

8. ควรงดการพูดการพดู สอเสยี ด

คยุ โวโออ วด หรอื ยกตวั ขม ทา น

9. ควรแสดงความคิดเหน็ ตามหลกั วชิ าการ เหตผุ ล

และคณุ ธรรมทีเ่ หมาะสม เพอื่ ใหก ารสนทนา

เปนเรื่องนาสนใจและมสี าระ

17

3. มารยาทในการแตงกาย

การแตง กายเปนมารยาททวั่ ๆ ไปซง่ึ ทกุ คนตอ งปฏบิ ตั เิ หมือนกันตามแตโอกาสทเี่ หมาะสม เชน
แตงกายไปทํางาน,ไปวัด ทําบุญ,ไปเลนกีฬา และงานพิธีตาง ๆ หรือการแตงกายท่ีอยูในเคร่ืองแบบ
ของนักเรียน นักศึกษา ทหาร ตํารวจ บริษัทหางรานที่กําหนดใหพนักงานแตงกาย เปนตน หาก
บคุ คลใดสามารถปฏิบตั ิไดต ามกฎระเบียบท่ีกาํ หนดถอื วาเปนผมู มี ารยาทในการแตงกายทดี่ ี

เครื่องแตงกายเปนสิ่งแรกท่ีสะดุดตาผูท่ีพบเห็น ถาแตงกายเหมาะสมก็จะกอใหเกิดความ
ประทับใจในทางท่ีดี หากแตงตัวไมเหมาะสมผูอื่นก็จะมองเราในลักษณะท่ีไมสูดีนัก แมจะเปนความจริง
วา คนเลวอาจซอ นรางอยูในเครอ่ื งแตง กายท่ีเรยี บรอ ยสวยงามกไ็ ด แตถ าคนดมี คี วามรคู วามสามารถ
นนั้ หากแตง กายไมเหมาะสม คนท่ีพบเห็นครัง้ แรกอาจไมเ กิดความนิยม เลือ่ มใส และเปนการปดโอกาส
ของตนเองทจี่ ะไดแสดงความดีและความสามารถ ด้งั น้นั
การแตง กายจงึ เปนส่งิ ท่ีควรคาํ นงึ ถงึ เปนอนั ดับแรก
หลกั สําคัญเกย่ี วกับการแตงกาย คอื แตง กายสะอาด
แตง กายสภุ าพเรยี บรอย และแตง กายถูกตอ งตามกาลเทศะ

การแตงกายสะอาด ความสะอาดเปน สงิ่ สาํ คัญ
แตความสะอาดในทน่ี ไ้ี มเกีย่ วกบั ความเกา ความใหม
เพราะเคร่ืองแตง กายที่ใหมอ าจสกปรกก็ได
และเครอ่ื งแตงกายท่ีเกามรี อยปะชุนกอ็ าจดสู ะอาดได
หรอื เคร่อื งแตง กายราคาแพงก็อาจดูสกปรกได
แตเครือ่ งแตง กายราคาถูกกด็ สู ะอาดได
ดังนน้ั คนฐานะท่ีไมด นี กั ก็สามารถ
แตงตวั สะอาดไดเทา กบั คนฐานะดี
โดยเส้อื ผา ทเ่ี ราสวมใสอยูนนั้

3. มารยาทในการแตงกายกค็ วรซักรีดใหเรียบรอย รองเทา กข็ ัด

ใหดูพองาม กระเปากเ็ ช็ดถใู หดสู ะอาด
เหลา นใ้ี คร ๆ กท็ ําได แตจ ะทําหรอื ไมเ ทา นั้น
อนง่ึ การอาบน้ําชําระกายใหสะอาด
และการดแู ลเลบ็ มอื เล็บเทามใิ หสกปรก
กเ็ ปน ส่งิ ทค่ี วรดูแลรักษาทําความสะอาดดวย

18

การแตง กายสภุ าพเรยี บรอ ย การแตงกายควรแตง ใหเรยี บรอยพอควร เพราะ คนแตละคนหรอื สังคม
แตละแหง

อาจมีเกณฑว ัดความสุภาพเรยี บรอยตางกนั ออกไป แตถ า ใชส ามญั สาํ นกึ สกั หนอย กจ็ ะพอรู
วาในสังคมไทยแตงกายอยางไรจึงจะถือวาแตงกายเรียบรอย และอยางไรถือวา ไมเรียบรอย เชน
การใสเสอ้ื กลา มไปรานอาหาร การแตงกายโดยเปดเผยใหเ ห็นสวนของรางกาย ที่ควรสงวน หรอื ใส
เสื้อผารัดแนนจนนาเกลียด หรือสวมกระโปรง กางเกงท่ีส้ันมาก ๆ เพ่ือตองการแสดงและเนนสรีระ
ของรา งกาย โดยเฉพาะการแตงกายดังกลาวขางตน ไปในสถานทค่ี วรแกก ารสักการะบชู า เชน ศาสน
สถาน วดั โบสถ หรอื สถานท่ีราชการ สถานศึกษา ฯลฯ ซงึ่ ถือวา ไมสภุ าพเรยี บรอ ย

การแตง กายถกู ตองตามกาลเทศะ การแตง กายนอกจากจะสะอาดและมคี วามสุภาพเรยี บรอย
แลว ควรใหเหมาะสมกับสมยั นยิ มและใหเหมาะกับสถานท่ที ่จี ะไปดวย การแตงกายทีผ่ ิดสมัยนยิ มนน้ั หาก
สะอาดและสุภาพเรียบรอยก็ไมนาจะมีอะไรเสียหายมาก แตคนอาจมองวาเชยเทานั้น ดังน้ันการแตง
กายใหถ กู กาลเทศะน้ันเปนเรอ่ื งสาํ คญั จึงควรระวังแตง กายใหถูกกาลเทศะ ดงั น้ี

ควรแตงกายใหเหมาะสมกับงานที่จะไป เชน ไมแตงชุดดําไปงานแตงงาน ไมแตงสีฉูดฉาดไป
งานศพ เปนตน แตงกายใหเกียรติเจาภาพของงานตามสมควร เชน ไปงานเลี้ยงสังสรรคระหวาง
เพื่อนฝูงจะแตงลําลองอยางไรก็ได แตถาไปงานแตงงานที่จัดหรูหราเปนพิธีรีตรอง จะสวมใสเส้ือยืด
กางเกงยีนสไปคงไมเหมาะสม เพราะถือวาไมใหเกียรติเจาภาพ แตถาเรามีเงินนอย ไมมีชุดสากลหรือ
ชดุ พระราชทาน จะใสก างเกงและเสอ้ื ธรรมดาไปก็ได ขอสําคัญคอื ตอ งสะอาดและสุภาพเรียบรอย

การแตงกายอยางหนึ่งอาจเหมาะสมกับท่ีหน่ึง แตไมเหมาะสมกับอีกที่หน่ึง เชน ใสชุดวายนํ้า
อยูท่ีชายหาดหรือริมสระวายน้ํา ก็ไมเปนไร แตถาเดินไปในท่ีหางจากชาดหาดและสระมาก ๆ ก็ดูไม
เหมาะสม หรือการสวมรองเทาแตะที่บาน หรือเดินเลนนอกบานก็ไมเปนไร แตจะใสไปโรงเรียนหรือไป
ทํางานบางอยางก็ถือวาเปนการไมเหมาะสม เปนตน ความสะอาดและความสุภาพเรียบรอยสําคัญ
ที่สุด เพราะคนเราน้ันตางจิตตางใจกัน คนหน่ึงวาเหมาะอีกคนวาไมเหมาะ ดังน้ันถามีปญหาก็ใหยึด
หลักความสะอาดและสุภาพไวกอน ซึ่งใชไดทุกกรณี อันท่ีจริงการแตงกายสะอาดและสุภาพแลวก็ไม
ตองกังวลกับเรอ่ื งอน่ื จนเกินไป

ดังนั้น มารยาทการแตงกายที่พึงประสงค จึงไมไดหมายถึง การแตงกายตามแฟชั่น แตเปน
การแตง กายทจ่ี ะตองคํานงึ ถึงความสุภาพเรียบรอย สะอาด ตงั้ แตศรี ษะจรดปลายเทา เมอื่ มีผูพ บเห็น
จะรูสึกทันทีวาผูที่แตงกายดีถูกตองตามกาลเทศะ คือ คนท่ีควรไดรับการชมเชย จากสังคมและผู
ปฏสิ มั พันธดว ย ในมมุ กลบั กนั หากแตง กายไมส ภุ าพเรยี บรอย กจ็ ะเกิดคําตาํ หนิ ติเตียน จากผทู ่พี บเห็น

19

ทําใหเส่ือมเสียทั้งตนเอง สถานบันครอบครัว และสถานศึกษา ดังตัวอยางการแตงกายท่ีไม
เหมาะสมด่ังที่เปนขาว จึงขอฝากขอควรคํานึงถึงการแสดงมารยาทที่พึงประสงคตอสถานท่ีอันควร
เคารพสักการะ ไดแก แตงกายใหสภุ าพเรยี บรอย ถอดหมวก ถอดรองเทา ลดรมลง ไมแสดงอาการ
เหยียดหยามหรอื พูดคาํ หยาบ ไมสงเสยี งเอะอะอ้ืออึง และทําความเดอื ดรอ นใหผูอน่ื ไมกลา วคาํ ทํานอง
วาไมเช่ือหรือไมศรัทธาตอสถานศักด์ิสิทธิ์นั้น ทําใจเปนกลาง ไมคิดแตจะจับผิด เนื่องจากถือวาเปน
สถานทท่ี ่ีไมเกย่ี วเนือ่ งกับศาสนาท่ตี นนบั ถอื ปฏิบตั ิตามธรรมเนยี มท่ีเขาปฏิบัติกนั ยกเวนธรรมเนยี มนั้น
จะขัดกบั ศรทั ธาของตนหรอื ขัดกบั หลักคําสอนของศาสนาทีต่ นนบั ถือ คํานึงอยูเสมอวา สถานศักดิ์สิทธิ์
ของศาสนาใด ศาสนิกชนในศาสนาน้นั ก็เคารพสกั การะ อยา แสดงอะไรทเี่ ปนการทําลายนาํ้ ใจกัน

4. มารยาทท่วั ไปในสงั คม 20

1. ตรงตอเวลา

2. เขา คิวรบั บริการตามลําดบั กอน – หลงั

3. ชวยกนั รักษาความสะอาด ไมข ดี เขียนฝาผนัง หรือสถานทีธ่ รรมชาติตา ง ๆ

4. ชวยกนั รักษาสาธารณสมบตั ิ ใชท รัพยากรธรรมชาตอิ ยา งประหยดั

5. ไมน ง่ิ ดดู ายเมอื่ พบเหตผุ ดิ ปกติ

6. เคารพสิทธสิ วนบคุ คล ไมรบกวนความสงบสขุ ของผูอ ืน่

7. มรี ะเบียบวินัย มีนา้ํ ใจชว ยเหลอื ผอู ่ืน

8. รจู กั กลา วคําขอบคณุ เมอ่ื ชว ยเหลอื ผูอ่นื

หรอื ทาํ ในสิ่งใดให และกลา วคําวาขอโทษ

เมือ่ เราทาํ ผดิ

9. รูจ ักอดทนตอการรอคอย

ไมก ระทําตามใจตนเอง

10. ขออนญุ าตเม่ือตองการใช 4. มารยาท
หรือหยบิ จบั สงิ่ ของของผูอ น่ื ทั่วไปในสังคม

11. ควรใชประโยคขอรอ ง
ดว ยวาจาสภุ าพ

เมอื่ ตอ งการความชวยเหลือ

12. แตงกายใหเหมาะสมตามกาละเทศะ

และถกู ตอ งตามระเบียบของแตละสถานที่

5. มารยาทในท่สี าธารณะ 21

1. ไมควรหวผี ม แตงหนา ตดั เลบ็

2. ไมค วรขบเค้ยี วหมากฝรัง่ หรอื สิง่ ใด ในขณะสนทนากับผอู ืน่

3. ไมควรจ้มิ ควัก ลาง แคะ แกะ เกา รา งกายในที่สาธารณะ

4. ไมหาว เรอ ไอ จามดว ยเสียงอนั ดัง และไมม กี ารปอ งกนั

5. ไมแ สดงกิรยิ าลวงละเมดิ ทางเพศ หรืออนาจาร ท้ังทางรา งกายและคาํ พดู

6. ไมเ รยี กขานผูอ่ืนดวยถวยคําไมสภุ าพสภุ าพ ลอเลยี น

7. ควรสํารวมกิริยามารยาท ทาทาง คาํ พูด ไมพูดคาํ หยาบคาย ตลกคะนอง หรือสง
เสียงดงั

8. มคี วามเกรงใจ และเคารพสิทธิข์ องผูอืน่

9. เคารพกฏเกณฑ ระเบยี บ ของแตละสถานที่

5. มารยาท
ในที่สาธารณะ

อางอิง

กรมสง เสรมิ วัฒนธรรม. 2553. มารยาทไทย. กรงุ เทพมหานคร : โรงพมิ พชิ์ มุ นุมสหกรณ การเกษตรแหง
ประเทศไทย จาํ กดั .

กรมสง เสริมวัฒนธรรม. 2562. มารยาทไทย มารยาทในสังคม. กรงุ เทพมหานคร : สํานกั งานกจิ การโรงพมิ พ์ิ
องคการสงเคราะหทหารผา นศกึ .

“เปน เดก็ ไทยใหอ อ นนอ มและถอ มตน
อยา ลุกลนคนมองมาไมด ีนกั
จงสาํ รวมทา ทกี ริ ยิ า
จะพูดจากบั ผูใหญใ หส งั วรณ
คาํ สภุ าพไพเราะจงึ เหมาะสม
ใครเหน็ ชมวา ดลี น มีคนสอน
ไปลามากไ็ หวยามใครจ ร
จะหนาวรอ นนอนระวงั เอย”