คำทับศัพท์ ศัพท์บัญญัติ Facebook TikToK Youtube
คำทับศัพท์และศัพท์บัญญัติ คำทับศัพท์ คำศัพท์บัญญัติ นั้น มีความแตกต ่างกัน กล ่าวคือ คำทับศัพท์ หมายถึง คำที่ถ่ายเสียงมาจากรูปคำในภาษาอื่น และนำมาเขียนในรูปแบบของ ภาษาไทย เพื่อให้คนที่ใช้ภาษาสามารถออกเสียงได้อย่างถูกต้อง ส่วนคำศัพท์บัญญัติ หมายถึง คำที่บัญญัติขึ้นเพื่อใช้แทนคำต่างประเทศ ไทยมีความสัมพันธ์กับต่างชาติ จากการ ติดต ่อทำการค้า การทูต การสอนศาสนา ศิ ล ปวัฒนธ ร ร ม ม าช ้ าน าน จึ ง มีก า ร ยื ม คำภาษาต่างประเทศมาใช้ อาจด้วยวิธีการ ทับศัพท์หรือสร้างคำศัพท์ใหม ่ขึ้นมาใช้ ทั้งในวงวิชาการและทั่วไป การศึกษาเรื่อง การใช้คำในภาษาไทย จะช่วยให้สามารถ ใช้คำทับศัพท์และศัพท์บัญญัติต่าง ๆ ได้ อย่างถูกต้อง
การทับศัพท์ คำทับศัพท์ เป็นการออกเสียงเดิมตามภาษานั้น ๆ หรือดัดแปลงให้ เหมาะสมกับการออกเสียงของคนไทย โดยการใช้ตัวอักษรและวิธีการสร้างคำ แบบไทย และจะใช้ในกรณีที่ไม่มีคำไทย หรือบาลีสันสกฤตที่จะแทนคำนั้น ๆ คือคำที่ถ่ายเสียงมาจากรูปคำในภาษาอื่น และนำมาเขียนในรูปแบบของภาษาไทย เพื่อให้ คนที่ใช้ภาษาสามารถออกเสียงได้อย่างถูกต้อง หรืออย่างน้อยก็ใกล้เคียงกับภาษาเดิม บางคำก็ใช้ ตามความสะดวกปากในการออกเสียง จนแทบจะ กลมกลืนกับภาษาไทย คำทับศัพท์นั้นยืมมาจาก ภาษาต่างประเทศหลายภาษา เช่น เปอร์เซียร์อาหรับ ญี่ปุ่น โปรตุเกส ฝรั่งเศส ฮินดี พม่า มอญ
หลักเกณฑ์การทับศัพท์ • ถอดอักษรในภาษาเดิมพอควรแก่การแสดงที่มาของรูปศัพท์ • เขียนในรูปที่อ่านได้สะดวกในภาษาไทย • คำทับศัพท์ที่ใช้มานานให้ใช้แบบเดิม เช่น เชิ้ต ก๊าซ แก๊ส • ถ้าตัว T อยู่หน้าคำแทน ตัว “ท” ถ้าตัว T อยู่ท้ายคำแทน ตัว “ต” • ถ้าตัว P อยู่หน้าคำแทน ตัว “พ” ถ้าตัว P อยู่ท้ายคำแทน ตัว “ป” เชิ้ต มาจากภาษาอังกฤษว่า shirt บุฟเฟต์ มาจากภาษาอังกฤษว่า buffet ปาเต๊ะ มาจากภาษาชวาว่า batik ตัวอย่างการทับศัพท์
ศัพท์บัญญัติ คำที่บัญญัติขึ้นใหม่ในภาษาไทย โดยราชบัณฑิตยสถาน เป็นผู้รับรอง เพื่อรองรับศัพท์ใหม่ ๆ ที่เกิดขึ้นตามเทคโนโลยีและ ความก้าวหน้าด้านต ่าง ๆ ของโลก ซึ่งมักจะเป็นคำที่มาจาก ภาษาต่างประเทศ ส่วนใหญ่จะใช้วิธีการประสมคำภาษาไทย หรือใช้คำบาลี สันสกฤตมาสมาสกัน เช่น ดาวเทียม มาจากคำว่า satellite ไฟฟ้า มาจากคำว่า electricity นิตยสาร มาจากคำว่า magazine วิทยาศาสตร์ มาจากคำว่า science
คำทับศัพท์และศัพท์บัญญัติ การยืมคำภาษาต่างประเทศมาใช้ ในภาษาไทยมี 2 วิธี คือ ใช้คำในภาษานั้นเลย ที่เรียกว่า “คำทับศัพท์” และการบัญญัติศัพท์ขึ้นใหม่ ที่เรียกว่า “ศัพท์บัญญัติ”
ศัพท์บัญญัติ การบัญญัติศัพท์ขึ้นใหม่มีหลัก 2 ประการ คือ 1. สร้างคำขึ้นมาใหม่ อาจจะใช้ การแปลความหมายจากศัพท์ เดิม หรือหาคำใหม่มาแทน เช่น ภาษาอังกฤษ ศัพท์ที่บัญญัติใหม่ Network เครือข่าย Boy scout ลูกเสือ 2. ถ้าหาคำไทยที่เหมาะสมไม่ได้ ก็สร้างคำใหม่โดยใช้คำภาษาบาลี และสันสกฤต บางคำอาจใช้วิธี ผูกคำแบบคำสมาส ซึ่งต้องเป็นคำ ที่มีใช้มาก่อน และสามารถออก เสียงได้ง่าย ภาษาอังกฤษ ศัพท์ที่บัญญัติใหม่ Activity กิจกรรม Science วิทยาศาสตร์ University มหาวิทยาลัย
หลักเกณฑ์ในการเขียน คำทับศัพท์และศัพท์บัญญัติ • ถ้ามีคำไทยอยู่แล้ว ให้ใช้คำไทย คอร์รัปชัน ใช้คำว่า ทุจริต /ฉ้อราษฎร์บังหลวง ชอปปิง ใช้คำว่า ซื้อของ • ภาษาระดับทางการ ให้ใช้ ‘คำศัพท์ บัญญัติ’ แทน ‘คำทับศัพท์’ โดยเฉพาะ การเขียนตำราวิชาการสาขาต่าง ๆ ไร้สาย มาจากคำศัพท์ ไวร์เลส (wireless) รายการเลือก มาจากคำศัพท์ เมนู (menu) • การเขียนคำทับศัพท์ ใช้วิธีการถอดเสียงจาก ภาษาต้นฉบับ ตัวอย่างคำ ทับศัพท์ภาษาอังกฤษ gas เขียนเป็นภาษาไทยว่า ก๊าซ rugby เขียนเป็นภาษาไทยว่า รักบี้ taxi เขียนเป็นภาษาไทยว่า แท็กซี่ 1 2 3
ศัพท์บัญญัติ การสร้างศัพท์บัญญัติสามารถทำได้ ดังนี้ ใช้คำบาลี สันสกฤตที่มีความหมายตรงกับ ใช้คำไทยแท้ประสมเป็นคำใหม่ขึ้นมา คำยืมนั้น เช่น และมีความหมายตรงตามศัพท์เดิมของคำ ภาษาอังกฤษ เช่น ไฟฟ้า หมายถึง พลังงานที่ แยกตัวออกมาของอิเล็กตรอน (electricity) กรดน ้าส้ม ใช้แทนคำ ภาษาอังกฤษว่า acetic acid สิทธิมาจากภาษาสันสฤต ใช้ แทนคำภาษาอังกฤษว่า right ใช้คำสมาส เอกภาพ หมายถึง ความเป็นอันหนึ่ง อันเดียวกัน (unity) ธรณีวิทยา ใช้แทนคำภาษาอังกฤษว่า (geology)
คำทับศัพท์ใช้ในแบบ ภาษาไทย Acrylic = อะคริลิก Action = แอ็กชัน Album = อัลบั้ม Alcohol = แอลกอฮอล์ Animation = แอนิเมชัน Apartment = อะพาร์ตเมนต์ Apple = แอปเปิล Application = แอปพลิเคชัน
คำทับศัพท์ใช้ในแบบ ภาษาไทย Ballet = บัลเลต์ Bank = แบงก์ Battery = แบตเตอรี่ Block = บล็อก Bowling = โบว์ลิง Boxer = บ๊อกเซอร์ Brake = เบรก Broccoli = บรอกโคลี
คำทับศัพท์ใช้ในแบบ ภาษาไทย Browser = เบราว์เซอร์ Built-in = บิวท์อิน Business = บิสเนส Caffeine = คาเฟอีน Cake = เค้ก Capsule = แคปซูล Card = การ์ด Carrot = แคร์รอต
คำทับศัพท์ใช้ในแบบ ภาษาไทย Center = เซนเตอร์ Ceramic = เซรามิก Chalk = ชอล์ก Channel = แชนเนล Chat = แช็ต Check = เช็ก (ตรวจสอบ) Cheque = เช็ค (ตราสารการเงิน) Chill = ชิล
คำทับศัพท์ใช้ในแบบ ภาษาไทย Chocolate = ช็อกโกแลต Classic = คลาสสิก Clinic = คลินิก Cocktail = ค็อกเทล Comedy = คอมเมดี้ Comment = คอมเมนต์ Computer = คอมพิวเตอร์ Concept = คอนเซ็ปต์
คำทับศัพท์ใช้ในแบบ ภาษาไทย Content = คอนเทนต์ Cookie = คุกกี้ Copy = ก๊อปปี้ Course = คอร์ส Design = ดีไซน์ Detox = ดีท็อกซ์ Digital = ดิจิทัล Double = ดับเบิล
คำทับศัพท์ใช้ในแบบ ภาษาไทย Download = ดาวน์โหลด Effect = เอฟเฟ็กต์ Electronics = อิเล็กทรอนิกส์ Email = อีเมล Facebook = เฟซบุ๊ก Fashion = แฟชั่น Galaxy = กาแล็กซี
คำทับศัพท์ใช้ในแบบ ภาษาไทย Gallery = แกลเลอรี Game = เกม Gas = แก๊ส Gift = กิฟต์ Golf = กอล์ฟ Graph = กราฟ Graphic = กราฟิก Guide = ไกด์
คำทับศัพท์ใช้ในแบบ ภาษาไทย Hand made = แฮนด์เมด Highlight = ไฮไลท์ Image = อิมเมจ Internet = อินเทอร์เน็ต Lift = ลิฟต์ Like = ไลก์ Line = ไลน์ Link = ลิงก์
คำทับศัพท์ใช้ในแบบ ภาษาไทย Lipstick = ลิปสติก Lock = ล็อก Lotion = โลชัน Lottery = ลอตเตอรี่ Moment = โมเมนต์ Necktie = เนกไท Network = เน็ตเวิร์ก Night club = ไนต์คลับ
คำทับศัพท์ใช้ในแบบ ภาษาไทย Notebook = โน้ตบุ๊ก Office = ออฟฟิศ Operator = โอเปอเรเตอร์ Part time = พาร์ทไทม์ Percent = เปอร์เซ็นต์ Perfect = เพอร์เฟกต์ Postcard = โปสต์การ์ด Power = พาวเวอร์
คำทับศัพท์ใช้ในแบบ ภาษาไทย Profile = โพรไฟล์ Program = โปรแกรม Project = โปรเจกต์ Quota = โควตา Remote = รีโมท Resort = รีสอร์ต Save = เซฟ Seafood = ซีฟู้ด
คำทับศัพท์ใช้ในแบบ ภาษาไทย Sensor = เซนเซอร์ Series = ซีรีส์ Shirt = เชิ้ต Shock = ช็อก Shopping = ชอปปิง Smart phone = สมาร์ทโฟน Social media = โซเชียลมีเดีย Software = ซอฟต์แวร์
คำทับศัพท์ใช้ในแบบ ภาษาไทย Spaghetti = สปาเกตตี Spoil = สปอยล์ Staff = สตาฟ Start = สตาร์ต Steak = สเต๊ก Strawberry = สตรอว์เบอร์รี Style = สไตล์ Stylist = สไตลิสต์
คำทับศัพท์ใช้ในแบบ ภาษาไทย Technology = เทคโนโลยี Update = อัปเดต Upload = อัปโหลด Vaccine = วัคซีน Version = เวอร์ชัน Video = วิดีโอ View = วิว Vintage = วินเทจ
คำทับศัพท์ใช้ในแบบ ภาษาไทย Acrylic = อะคริลิก Action = แอ็กชัน Album = อัลบั้ม Alcohol = แอลกอฮอล์ Animation = แอนิเมชัน Apartment = อะพาร์ตเมนต์ Apple = แอปเปิล Application = แอปพลิเคชัน
ศัพท์บัญญัติใช้ในแบบ ภาษาไทย การคิดคำศัพท์ไทยให้ตรงกับความหมายเดิมของคำนั้น ๆ ให้มากที่สุด เช่น ศัพท์บัญญัติ ภาษาอังกฤษ น ้าค้างแข็ง Frost ตลาดมืด Black market ค่าผ่านทาง Toll เครือข่าย Network ปีแสง Light year พัดลม Fan ศัพท์บัญญัติ ภาษาอังกฤษ โลกเสรี Free world เรือดำน ้า Submarine ไม้ขีดไฟ Match ลูกเสือ Boy scout ไฟฟ้า electricity
ศัพท์บัญญัติใช้ในแบบ ภาษาไทย ถ้าหาคำไทยได้ไม่เหมาะสม ให้สร้างคำใหม่โดยใช้คาภาษาบาลีและสันสกฤต ซึ่งต้องเป็นคำที่มีใช้มาก่อนและสามารถออกเสียงได้ง่าย ศัพท์บัญญัติ ภาษาอังกฤษ ทฤษฎี theory วัฒนธรรม culture กิจกรรม activity มหาวิทยาลัย university วิทยาศาสตร์ science ศัพท์บัญญัติ ภาษาอังกฤษ ยานอวกาศ spacecraft โทรทัศน์ television ไปรษณียบัตร postcard บุคลิกภาพ personality ธนาคาร bank ธัญพืช cereal
ศัพท์บัญญัติใช้ในแบบ ภาษาไทย ศัพท์บัญญัติที่ใช้ในสาระการเรียนรู้ต่าง ๆ สาระการเรียนรู้ ศัพท์บัญญัติ ภาษาอังกฤษ สาระการเรียนรู้ ภาษาและวรรณคดี จินตภาพ image ท่วงทำนองการ แต่ง style คณิตศาสตร์ อนุกรม series ค่าเฉลี่ย mean ฐานนิยม mode วิทยาศาสตร์ ชีวฟิสิกส์ biophysics
คำทับศัพท์ ศัพท์บัญญัติ ๑. ศัพท์บัญญัติ คือ การคิดคำศัพท์โดยใช้คำภาษาไทย ภาษาบาลีและภาษาสันสกฤต แทนคำศัพท์ภาษาอังกฤษ โดยผ่านการพิจารณาจากคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิและมีการ ยอมรับจากผู้ใช้ภาษา ๒. หลักในการบัญญัติศัพท์ ได้แก่ คิดคำศัพท์ไทยให้ตรงกับความหมายเดิม สร้างคำ ใหม่ โดยช ้าภาษา บาลีสันสกฤต ที่สามารถออกเสียงได้สะดวก ถ้าไม่สามารถหาคาที่ เหมาะสมได้ ให้ใช้คำทับศัพท์ ๓. คำทับศัพท์ เกิดจากการหาคำศัพท์อื่นแทนที่คาภาษาต่างประเทศได้ไม่เหมาะสม ใน กรณีนี้เราสามารถ ใช้คาภาษาต่างประเทศได้ แต่ถ้าคำต่างประเทศนั้นมีศัพท์บัญญัติอยู่แล้ว ควรใช้ศัพท์บัญญัติแทนคำภาษาต่างประเทศนั้น