กาพย์เห่ชมผลไม้

กาพย์เหช่ มเครอ่ื งคาวหวาน (เหช่ มผลไม)้

วิชาภาษาไทยพื้นฐาน ท๒๑๑๐๒ ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ี่ ๑
ผสู้ อน ครูพรรณี ใจสาร

โรงเรยี นเตรยี มอุดมศกึ ษาพัฒนาการเขลางค์นคร

กาพย์เห่ชมผลไม้

สาระท่ี ๕ วรรณคดีและวรรณกรรม

มาตรฐาน ท ๕.๑ เข้าใจและแสดงความคิดเห็น วจิ ารณ์วรรณคดีและ
วรรณกรรมไทยอย่างเหน็ คณุ ค่า และนามาประยกุ ต์ใชใ้ นชีวิตจรงิ

ตัวช้วี ัด ม.๑/๑ สรุปเนอ้ื หาวรรณคดแี ละวรรณกรรมทอี่ ่าน
ตัวชี้วดั ม.๑/๒ วิเคราะหว์ รรณคดแี ละวรรณกรรมที่อ่านพร้อมยกเหตุผลประกอบ
ตัวช้ีวัด ม.๑/๓ อธบิ ายคุณค่าของวรรณคดีและวรรณกรรมที่อา่ น
ตวั ช้ีวดั ม.๑/๔ สรปุ ความรู้และขอ้ คิดจากการอ่านเพ่อื ประยุกต์ใช้ในชวี ติ จริง

๏ ผลชดิ แช่อิ่มโอ้ เอมใจ
หอมชน่ื กลนื หวานใน อกชู้
ร่นื ร่ืนรสรมยใ์ ด ฤๅดุจ นแี้ ม่
หวานเลิศเหลอื ร้รู ู้ แต่เน้อื นงพาล ๚

ลกู ชดิ มาจากตน้ ตาว หรอื ตา๋ ว เป็นประเภทปาลม์

ลกู ตาลสด ลูกตาว ลกู จาก ลกู ชดิ ลกู ชก ลูกลาน ลอยแกว้
.........................................

ตอ้ งเฉลยก่อนว่า ลกู ชก ลกู ชดิ
ลกู ตาว ตา๋ ว มะต๋าว คอื ลกู เดยี วกัน
"ลูกชดิ เปน็ ช่ือเรยี กแบบภาคกลาง
และตาว ตา๋ ว มะต๋าวเปน็ ชอื่ เรยี กทางเหนือ
สว่ น ชก หรอื ฉก เปน็ ชอ่ื เรยี กทางภาคใต้
ลูกชิดหรือตาว เปน็ ลูกแบน ๆ อาจทาใหส้ ับสนได้
เพราะลกู ชก เป็นลกู กลมๆ ทาใหอ้ าจเขา้ ใจผดิ ได้ว่า
เป็นคนละชนิดกัน ที่เรียกแตกต่างกนั นั้น
เนื่องจากวธิ ีการเอาเมด็ ใน ออกคนละวิธี
ทางภาคเหนอื ใชก้ ารบบี ดว้ ยไม้ จนหลุดออกจากเปลอื ก
ส่วนทางใต้จะใช้ชอ้ นแคะ ออกมาจงึ เหน็ วา่ ยังกลมอยู่
แตห่ ากดูจากภายนอกทง้ั ต้น และลกั ษณะลกู
ที่ภายในมี 3 เมด็ และเปน็ พวงยาวๆ คือชนดิ เดียวกันเลย

ผลชดิ แช่อมิ่ อบ หอมตรลบล้าเหลอื หวาน
รสไหนไม่เปรียบปาน หวานเหลือแลว้ แก้วกลอยใจ

ความหมาย
ผลชดิ มีกลน่ิ หอมตลบ และมีรสชาติหอม
หวาน เม่อื ทานแลว้ ก็คดิ ถงึ น้องนาง

๏ ตาลเฉาะเหมาะใจจริง รสเย็นยิง่ ย่งิ เยน็ ใจ ความหมาย
ผลตาลเฉาะ มีรสเย็นๆ ทานแล้ว

คดิ ความยามพิสมัย หมายเหมือนจริงย่งิ อยากเหน็ ถูกใจทาใหใ้ จเย็นข้นึ ทาให้คดิ ถงึ

นาง

ผลจากเจ้าลอยแก้ว บอกความแลว้ จาก
เป็นทกุ ขท์ ่าหนา้ นวล
จาเป็น
จากชา้ น้าตากระเดน็
แตง

ความหมาย
ผลจากลอยแก้ว เหมือนจะบอกถึง
การพลดั พรากจากกัน เปน็ บอ่ เกดิ
ของความทุกขโ์ ศก

หมากปรางนางปอกแล้ว ใสโ่ ถแก้วแพรว้ พรายแสง

ยามชื่นรน่ื โรยแรง ปรางอม่ิ อาบซาบนาสา

ความหมาย
มะปราง น้องนางปอกใสโ่ ถแกว้ แพรวพราว
เม่ือทานแล้วรู้สกึ สดชื่น รสู้ ึกอม่ิ เอิบใจ เหมือน
ไดใ้ กลช้ ดิ แกม้ นาง

ประวตั ิ
ถน่ิ กาเนิด พมา่ ไทย ลาว กมั พูชา มาเลเซยี
มะปรางเป็นไม้ผลเมอื งร้อน ไมย้ ืนตน้ ที่มีผ้รู จู้ กั แพร่หลาย มีผลคลา้ ยฟองไขน่ กพิราบ เม่ือดิบมสี ีเขยี วออ่ น เมอื่ แกม่ ีสี
เหลือง มีทัง้ รสเปรี้ยว รสหวาน และรสเปรี้ยวอมหวาน (ขุนเกษตร สันทัด) ผลแกช่ ่วงมนี าคม-เมษายน

หวนหว่ งม่วงหมอนทอง อีกอกร่องรสโอชา

คดิ ความยามนิทรา อุราแนบแอบอกอร

ความหมาย
มะมว่ ง รสหวานอรอ่ ย เมอ่ื ทานแล้วก็นึกถงึ ยาม
นอนกบั น้องนาง

ประวัติ
มะม่วงเป็นผลไมท้ พี่ วกเรารู้จกั กันดแี ละนิยมปลูกกันมาก เพราะมะมว่ ง
สามารถ แปลรปู ได้หลายอย่าง เชน่ ข้าวเหนียวมะมว่ ง มะมว่ งกวน มะมว่ ง
ดอง ฯลฯ ทัง้ อกี อย่างมะม่วงไทยเราสามารถส่งออกเอเชยี เราได้หลาย
ประเทศ มะมว่ งยังสามารถสรา้ งอาชีพให้คนไทยไดม้ ากมายเลยท่ีเดยี ว
มะม่วงเป็นพชื ยืนตน้ ที่มขี นาดใหญ่และแข็งแรง ยงั คงทนกับสภาพทนทกุ
ฤดูกาลได้ เรามเี คล็ดลบั ดีๆ

ลน้ิ จมี่ ีครุ่นครนุ่ เรยี กสม้ ฉนุ ใชน้ ามกร
หวนถวลิ ลิ้นลมงอน ชะออ้ นถอ้ ยร้อยกระบวน

ความหมาย
ลนิ้ จี่ บ้างเรยี กส้มฉนุ รสเปรี้ยวหวาน
กลมกล่อมกันน่าทาน เมอ่ื ได้ทานกร็ ู้สกึ
โหยหาความหอมหวานอกี คร้ัง

พลบั จนี จกั ด้วยมีด ทาประณีตนา้ ตาลกวน
คิดโอษฐ์ออ่ นยิ้มยวน ยลย่งิ พลับยบั ยับพรรณ

ความหมาย
พลบั จีน รสชาตินา่ ทาน ย่งิ มนี า้ ตาลกวนดว้ ยแล้ว ทาน

แลว้ นกึ ถงึ รอยย้ิม ที่อ่อนหวานเหมอื นรสชาตขิ องพลับจนี

ประวตั ิ
ลูกพลับ เปน็ ผลไมล้ กู เล็ก ๆ เปลือกมสี ีเหลืองทองอรา่ ม เนือ้ หวาน
กรอบ อรอ่ ย และทาให้หลาย ๆ คนหลงใหล แมจ้ ะเปน็ ผลไมท้ ี่นาเข้า
มาจากประเทศจีน แต่ปจั จบุ ันประเทศไทยก็มีปลกู บ้างแลว้ อย่าง
จงั หวดั เชยี งราย แต่ผลทอ่ี อกมากย็ งั ไมเ่ ป็นท่ถี กู อกถูกใจเทา่ ลกู พลบั
จากจนี อยดู่ ี

นอ้ ยหน่านาเมล็ดออก ปล้อนเปลือกปอกเป็น

อศั จรรย์

มือใครไหนจักทัน เทียบเทียมทฝ่ี มี อื นาง

ความหมาย

น้อยหนา่ น่าอัศจรรย์ทน่ี างปลอกเปลอื กและนาเมล็ดออก เมอ่ื นาเมล็ดออกทาน

แล้ว รสฝาดแตอ่ ร่อยไมม่ ีใครมฝี ีมือเทียบเท่านาง

ประวัติ

นอ้ ยหน่ากเ็ ป็นผลไมท้ ่ีสรรพคณุ เปน็ ยาและจดั เป็น”สมนุ ไพร”ไทยอีกอยา่ งหน่งึ ด้วยชว่ ยในการยอ่ ยอาการ ทาให้
ขับถ่ายไดส้ ะดวก (ผล) ใช้เป็นยาระบาย (ราก) แก้อาการท้องรว่ ง (เปลือกตน้ ) ใชเ้ ป็นยาสมานลาไส้ (เปลือกต้น)
ชว่ ยแกร้ ามะนาด (เปลือกตน้ ) ชว่ ยรักษาโรคเริม (ผลแห้ง) ใช้แก้พิษงู (ผล, ราก, เปลอื กต้น) แก้งสู วดั (ผลแห้ง)
ชว่ ยแก้อาการฟกชา้ บวม (ใบ) ใบนอ้ ยหนา่ กาจัดเหา ช่วยทาใหไ้ ขเ่ หาฝอ่ ฆา่ เหา ช่วยฆ่าพยาธิ (ผล, ใบ)

ผลเกดพเิ ศษสด โอชารสล้าเลศิ ปาง

คานึงถึงเอวบาง สางเกศเสน้ ขนเม่น

ควสาอมยหมาย

ผลเกด รสชาตหิ อมหวานน่าทาน เมอ่ื ทานแลว้ นึกถงึ เอวบาง

อรชร ท่นี ั่งสางผม

ประวตั ิ
ตน้ เกดเป็นตน้ ไมป้ ระจาจงั หวดั ประจวบคีรขี นั ธ์ เปน็ ไม้ยนื ต้นขนาดกลาง ไมผ่ ลัดใบ
เรอื นยอดเป็นพุ่มกลม ลาต้นและกิง่ ก้านมกั คดงอ โดยเฉพาะก่ิงมักหักงอเปน็
ขอ้ ศอก ใบ เปน็ ใบเดีย่ วออกสลับ แผ่นใบรปู ไขก่ ลับ ปลายหยกั เวา้ เล็กน้อย โคนใบ
สอบ เนื้อใบหนาเกลยี้ ง หลังใบสเี ขียวแกเ่ ปน็ มัน ท้องใบสขี าวหรือนวล ออกดอก
เป็นกระจกุ ตามง่ามใบ ดอกขนาดเล็ก สีเหลือง ออกดอกระหว่างเดอื นมกราคม-
กรกฎาคม ผล รูปกลมรี เมือ่ สุกสีเหลอื งแสด

ทบั ทิมพร้มิ ตาตรู ใสจ่ านดูดุจเมด็ พลอย
สุกแสงแดงจักย้อย อย่างแหวนก้อยแกว้ ตา
ชายต้นกาเนดิ ของทบั ทมิ จะอยู่ทางแถบประเทศอหิ รา่ น อียิปต์ และไดแ้ พรข่ ยายไปยังประเทศอ่นื ๆ

ทับทิมเป็นผลไม้มงคลทีแ่ ฝงไปด้วยความเชอ่ื ต่าง ๆ จากหลายวัฒนธรรมประเพณี เช่น ชาว
กรีก ทบั ทิมเปน็ สญั ลกั ษณข์ องการดารงเผา่ พันธุ์ ชาวยิวถอื ว่าทบั ทมิ เป็นผลไม้ศักดส์ิ ิทธ์ิ สว่ น
ชาวฮนิ ดถู อื ว่าทบั ทิมเป็นผลไมโ้ ปรดของพระพิฆเณศ สว่ นชาวจีนมีความเช่ือว่าทบั ทิมเป็นไม้
มงคล ใบหรอื กงิ่ ทับทมิ กม็ ีอานาจไลภ่ ูตผปี ีศาจ จงึ นยิ มปลูกทับทิมไวใ้ นบริเวณบ้าน เป็นต้น

ทบั ทิมยงั มชี ่ือเรยี กตามท้องถิ่น เช่น พิลา (หนองคาย) พลิ าขาว มะกอ่ งแก้ว
(นา่ น) มะเก๊าะ (เหนือ) หมากจงั (แม่ฮอ่ งสอน) เปน็ ต้น

สรรพคณุ ลดน้าตาลในเลอื ด ชว่ ยกระตนุ้ ความจา ลดความดันเลือด
ป้องกันโรคหวั ใจ ปอ้ งกนั ไข้หวดั ช่วยกระตนุ้ ความจาป้องกันอลั ไซ.เมอร์

ทุเรยี นเจยี นตองปู เน้ือดีดูเหลือเรืองพราย

เหมอื นศรฉี วีกาย สายสวาทพที่ ีค่ ู่คดิ

ทุเรยี นเปน็ ผลไม้ทม่ี กี ลน่ิ เฉพาะตัว ซ่งึ เปน็ ส่วนผสมของสารระเหยท่ปี ระกอบไปดว้ ยเอส
เทอร์ คโี ตน และสารประกอบกามะถัน บางคนบอกวา่ ทุเรียนมีกล่ินหอม ในขณะที่บางคน
บอกว่ามกี ลิน่ เหมน็ รนุ แรงจนถงึ ขัน้ สะอดิ สะเอยี น ทาให้มีการหา้ มนาทเุ รียนเข้ามาใน
โรงแรมและการขนส่งสาธารณะในเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต้ ทุเรยี นเปน็ ผลไมท้ ม่ี นี า้ ตาลสงู
ท้งั ยังอุดมไปดว้ ยกามะถนั และไขมนั จงึ ไม่เหมาะสาหรบั ผู้ปว่ ยเป็นเบาหวาน

ทเุ รยี น (durian) มาคาจากภาษามลายู คอื คาว่า duri (หนาม)
พันธ์ทุ น่ี ยิ มปลกู กนั มากมี 4 พนั ธุ์ คือ หมอนทอง ชะนี กา้ นยาว และกระดมุ

โรงละครริมอา่ วในประเทศสงิ คโปร,์ ชื่อเล่น "ทเุ รยี น"

ลางสาดแสวงเนือ้ หอม ผลงอมงอมรสหวาน
สนทิ
ตกน้ ลลาืนงสพาดลมถีานิ่ งกทาเนาดิ งในเหพมเู่ง่กาพะมศิ าลายู หมเู่ กาะชวคา ิดอินยโดานมีเซยีสฟาลิ ริปทปนิ ยส์าแลตะรามา

ประเทศไทย จดั เป็นไม้ยืนต้นขนาดเลก็ เป็นไม้ผลเมืองรอ้ น (ร้อนชน้ื )

ลองกอง ลางสาด แตกตา่ งกันอย่างไร
•ลองกองแพงกว่าลางสาด
•ลางสาดผลมีลักษณะออกกลมรี สว่ นลองกองผลจะคอ่ นขา้ งกลม
•ลางสาดเปลือกบาง ส่วนลองกองเปลือกจะค่อนขา้ งหนา
•ลางสาดมีผวิ ละเอียด ส่วนลองกองผิวจะหยาบเลก็ นอ้ ย
•สเี ปลอื กของลางสาดเป็นสีเหลอื งสดใส สว่ นลองกองเปน็ สเี หลอื งซีด
•เปลือกลางสาดมียางสีขาวข่นุ สว่ นลองกองจะไมม่ ยี าง
•ลางสาดแกะรับประทานได้ยาก เปลอื กลอ่ นได้ไมด่ ี ส่วนลองกองแกะ
รับประทานไดง้ ่าย เปลือกลอ่ นออกจากเนอื้ ไดด้ ี
•ลางสาดมีผลกลมเรียบไมม่ จี กุ แตผ่ ลลองกองมจี ุก

ผลเงาะไมง่ ามแงะ มลอ่ นเมล็ดและเหลือ
ปญั ญา
หวนเปเ็นหไม็น้ผลเเมชือ่นงร้อรนจมถีนิ่นากาเนิดในประเทศอินจโด๋านเีเซจีย ้าแลเะงมาาเละเซเียพโดรยาท่วั ะไปเเหงาะ็นเปงน็ าไมม้

ผลท่ีเจริญเตบิ โตได้ดี ในบริเวณที่มีความช้ืนคอ่ นขา้ งสงู เงาะในประเทศไทย จึงนยิ มปลกู ใน
บรเิ วณภาค ตะวนั ออกและภาคใต้ อาทิ พนั ธสุ์ ีทอง พนั ธน์ุ ้าตาลกรวด พนั ธุส์ ีชมพู พนั ธ์ุ
โรงเรยี น และพนั ธเุ์ จะ๊ มง เป็นต้น แต่ พันธเ์ุ งาะทน่ี ิยมปลกู เปน็ การค้า มแี ค่ 3 พันธ์ุ คือ พนั ธ์ุ
โรงเรยี น พนั ธส์ุ ที อง และพนั ธสุ์ ชี มพู

ส่วนชอ่ื เงาะโรงเรยี น มีประวัติกันเลา่ ว่า ประมาณปี พ.ศ. 2468 มีชาวมาเลเซยี เช้ือสายจนี ชื่อนายเค วอง มภี มู ิลาเนาอยูท่ ่เี มืองปีนัง เดินทางเขา้ มา
ประเทศไทยทาเหมืองแรด่ บี ุกที่ตาบลนาสาร อาเภอบ้านนาสาร จงั หวัดสรุ าษฎร์ธานี ได้นาเมล็ดเงาะมาปลูกในบรเิ วณบา้ นพกั ของตนเอง ปรากฏวา่ มี
เงาะตน้ หนึ่งออกผลตา่ งไปจากตน้ อื่นๆ มีรูปผลคอ่ นข้างกลมเนื้อกรอบ หวาน หอม เปลือกบาง
ตอ่ มาพ.ศ. 2497 นายเค วอง เลกิ กิจการเหมืองแร่และขายท่ดี ินพรอ้ มบา้ นใหแ้ กก่ ระทรวงธรรมการในขณะนน้ั (กระทรวงศกึ ษาธกิ าร) และปรบั ปรงุ ใช้
เปน็ สถานที่เรยี นเรยี กวา่ โรงเรยี นนาสาร สว่ นเงาะทน่ี ายเค วอง ปลกู ไว้กไ็ ดข้ ยายพนั ธุ์ออกไปสู่ประชาชนทัว่ ไปโดยใช้ตน้ พันธ์เุ ดิม จงึ เรยี กกนั วา่ เงาะ
โรงเรียน
ในปี พ.ศ. 2512 พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช ได้เสด็จไปยังจงั หวดั สุราษฎรธ์ านี และนายชัช อตุ ตมางกูร ไดท้ ลู เกลา้ ฯ ถวายผล
เงาะโรงเรยี นและขอพระราชทาน ชอื่ พนั ธ์เุ งาะใหม่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอย่หู ัวฯ มพี ระราชดารัสวา่ "เงาะโรงเรียนดีอยู่แลว้ " นบั แตน่ นั้ มาเงาะพันธน์ุ ี้
จึงได้เรยี กวา่ "เงาะโรงเรียน" อย่างเป็นทางการ [

สละสาแลงผล คิดลาต้นแน่นหนา
หนาม
ท่าท่ิมป้ิมปนื กาม นามสละมละเมตตา ๚

เปน็ พชื ในวงศ์ปาล์มและอยใู่ นสกลุ เดยี วกับระกา ลักษณะต้น
เปน็ ทรงพุม่ คลา้ ยระกา มหี นามแหลมแข็ง ออกตามก้านใบ