โครงการจิตอาสาพระราชทาน

โครงการจิตอาสา
พระราชทาน

ความเปน็ มาของจติ อาสาพระราชทานตามแนวพระราชดาริ

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้หน่วยราชการในพระองค์
904 ร่วมกันจัดโครงการจิตอาสาพระราชทานตามแนวพระราชดาริเพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติและแสดง
ความสานึกในพระมหากรุณาธิคุณ ของพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรและ
สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง ที่ทรงประกอบพระราชกรณียกิจนานัปการ เพื่อประโยชน์สุขของ
ประชาชน ทั้งนี้เพื่อให้ประชาชนมีความ สมัครสมานสามัคคี มีความสุขและประเทศชาติมีความมั่นคงอย่าง
ย่ังยืน โดยมีหน่วยราชการในพระองค์ 904 เป็นผู้กากับดูแลการปฏิบัติงานร่วมกับ หน่วยงาน ภายนอกทั้ง
ภาครัฐและเอกชน และให้จัดตั้งศูนย์อานวยการใหญ่โครงการจิตอาสาพระราชทานตามแนวพระราชดาริ มี
หน้าท่ีควบคุม อานวยการและประสานการ ปฏิบัติเพ่ือให้การจัดกิจกรรมจิตอาสาพระราชทานตามแนว
พระราชดาริ เป็นไปอยา่ งต่อเนือ่ งถูกต้องตามพระราโชบาย และสมพระเกียรติ

ในระยะเร่ิมแรก พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอย่หู วั ได้มีพระราชปณธิ านในการบาเพญ็ ประโยชนพ์ ืน้ ที่ชุมชน
โดยรอบพระราชวังดุสิตเป็นการทาความ ดีด้วยหัวใจถวายเป็น พระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิ
พลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรโดยหน่วยทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์หน่วยทหารรักษา
พระองค์ ข้าราชบริพารในพระองค์ฯร่วมกับประชาชนจิตอาสา “เราทาความ ดี ด้วยหัวใจ” ร่วมกันดูแลและ
พัฒนารักษาพ้ืนท่ีจากชุมชนเล็กๆ รอบพระราชวังดุสิตขยาย สู่พ้ืนที่โดยรวมของประเทศในการพัฒนาอย่าง
ม่ันคงและยัง่ ยนื สืบไป

ความหมายของ “จิตอาสา” ตามพจนานกุ รมฉบับราชบณั ฑติ ยสถาน ฉบับ พ.ศ. 2542 ได้ใหค้ วามหมายของ
“จติ อาสา” ดงั น้ี

“จติ ” เปน็ คานาม หมายถึง ใจ สิง่ ที่มหี น้าทีร่ ู้ คิด และนึก
“อาสา” เป็นคากริยาหมายถงึ เสนอตัวเข้ารับทา
ดงั นั้น “จติ อาสา” จึงหมายถึง จติ แห่งการใหค้ วามดีงามทงั้ ปวงแก่เพ่อื นมนุษยโ์ ดยเตม็ ใจสมัครใจอิ่มใจ
ซาบซง้ึ ใจ ปีตสิ ุข ทพ่ี ร้อมจะเสยี สละเวลา แรงกาย แรงสตปิ ัญญา เพ่อื สาธารณประโยชน์ในการทากจิ กรรมหรือ
ส่ิงท่ีเป็นประโยชน์แก่ผู้อื่นโดยไม่หวังผลตอบแทน และมีความสุขท่ีได้ช่วยเหลือผู้อื่น เป็นจิตท่ีไม่นิ่งดู ดายเม่ือ
พบเห็นปัญหาหรือความทุกข์ยากที่เกิดขึ้นกับผู้คน เป็นจิตที่มีความสุขเมื่อได้ทาความดีและเห็นน้าต า
เปล่ียนแปลงเป็นรอยย้ิม เป็นจิตท่ีเปี่ยมด้วย “บุญ” คือความสงบเยือกเย็น และพลังแห่งความดีอีกท้ังยังช่วย
ลด “อตั ตา” หรือความเปน็ ตัวตนของตนเองลงได้

ความหมายของ จิตอาสา “เราทาความ ดี ด้วยหัวใจ”
หมายถึง ประชาชนทุกหมู่เหล่าทั้งในและต่างประเทศที่สมัครใจช่วยเหลือผู้อื่นยอมเสียสละเวลา แรงกาย
แรงใจ และสตปิ ญั ญาใน การทางานที่เปน็ สาธารณประโยชน์ โดยไมห่ วงั ผลตอบแทนใด ๆ
จิตอาสาตามพระราโชบาย แบ่งเปน็ 3 ประเภท ดงั นี้

1. จิตอาสาพัฒนา : ได้แก่กิจกรรมจิตอาสาพระราชทานท่ีมีวัตถุประสงค์เพ่ือพัฒนาท้องถ่ินของแต่ละ
ชุมชนให้มีคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นไม่ว่าจะเป็นกิจกรรมบาเพ็ญ สาธารณประโยชน์ การอนุรักษ์
ธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมการอานวยความสะดวกและความปลอดภัยในการดารงชีวิตประจาวันการประกอบ
อาชพี รวมทง้ั การ สาธารณสุข ฯลฯ แบ่งตามภารกจิ งานเปน็ 8 กลมุ่ งาน ดังนี้

1.1 จติ อาสาพฒั นาชุมชนเข้มแข็ง ประชามีสขุ หมายถงึ กลุ่มงานจติ อาสาทเ่ี ข้ารว่ มกิจกรรม
สาธารณประโยชน์ อาทิ การขดุ ลอกคูคลอง การดแู ลรักษา ความสะอาดเรยี บร้อยของศาสนสถานหรือสถานท่ี
สาธารณะ การจัดเก็บผักตบชวา การปลูกต้นไม้ รวมทั้งการพัฒนาโครงการต่าง ๆ ที่สร้างความเป็นอยู่ของ
ชุมชนให้เขม้ แข็ง ประชาชนมคี วามสุขอยา่ งยั่งยนื

1.2 จิตอาสางานประดิษฐ์และเผยแพร่งานศิลปาชีพ หมายถึง กลุ่มงานจิตอาสาที่นาความรู้
ทางด้านศิลปหัตถกรรมพ้ืนบ้าน/ภูมิ ปัญญาท้องถ่ิน มาเผย แพร่ และถ่ายทอดเพ่ือให้ประชาชนนาความรู้
ทีไ่ ด้รับไปพัฒนาใหเ้ ปน็ ประโยชน์ต่อไป

1.3 จิตอาสาฝ่ายกิจกรรมการแสดงและนิทรรศการ หมายถึง กลุ่มงานจิตอาสาท่ีปฏิบัติงาน
สนับสนุนในการจัดงานหรือกิจกรรมการแสดงและมีนิทรรศการ เฉลิมพระเกียรติ เพื่อเผยแพร่พระราชกรณีย

กิจและเผยแพร่กิจกรรมจิตอาสาฯ เช่น กิจกรรมการแสดงดนตรีบริเวณพระลานพระราชวังดุสิต การจัดงาน
อ่นุ ไอ รัก คลายความหนาว งานเถลงิ ศกสุขสันตม์ หาสงกรานต์ตานานไทย เป็นตน้

1.4 จิตอาสาฝ่ายแพทย์และสาธารณสุข หมายถึง กลุ่มงานจิตอาสาท่ีปฏิบัติงานสนับสนุน
และช่วยอานวยความสะดวกแก่แพทย์ พยาบาล รวมถึงช่วยอานวย ความสะดวกด้านการปฐมพยาบาล
เบอื้ งตน้ ตลอดจนสง่ เสรมิ ใหป้ ระชาชนมคี วามรู้ความเขา้ ใจในการดูแลสุขภาพ

1.5 จิตอาสาฝ่ายทะเบียนและข้อมูล หมายถึง กลุ่มงานจิตอาสาท่ีให้คาแนะนาและอานวย
ความสะดวกประชาชนทมี่ าลงทะเบียนจิตอาสาฯ

1.6 จิตอาสาฝ่ายส่งกาลังบารงุ และสนับสนุน หมายถึง กลุ่มงานจิตอาสาท่ีสนับสนนุ อานวย
ความสะดวก ดแู ลความเรียบร้อย จดั หาหรือบริการอาหาร น้าด่มื ใหก้ ับประชาชนที่เข้ารว่ มกจิ กรรม/จิตอาสา
ทเ่ี ข้าร่วมปฏบิ ตั ิงาน

1.7 จิตอาสาฝ่ายประชาสัมพันธ์ หมายถึง กลุ่มงานจิตอาสาที่ช่วยงานประชาสัมพันธ์และ
ให้บริการข้อมลู การจดั กจิ กรรมจติ อาสาฯรวมถึงช่วยดูแลต้อนรบั ประชาชนทมี่ าเขา้ รว่ มกจิ กรรม

1.8 จติ อาสาฝ่ายรักษาความปลอดภยั และจราจร หมายถงึ กลุม่ งานจติ อาสาท่ีสนับสนุนและ
ช่วยอานวยความสะดวกในการสัญจรของประชาชนการแนะนา เส้นทางการแจ้งอุบัติเหตุการจราจรให้เจ้า
พนกั งานทราบ

2. จิตอาสาภัยพิบัติ : ได้แก่กิจกรรมจิตอาสาพระราชทานที่มีวัตถุประสงค์เพื่อเฝ้า ตรวจ เตือน และ
เตรยี มการรองรับภัยพบิ ัตทิ ้ังที่เกิดจากธรรมชาติ และเกิดจากสาเหตุอื่น ๆ ทีส่ ง่ ผลกระทบตอ่ ประชาชนในพื้นท่ี
โดยรวมและการเข้าช่วยเหลอื บรรเทาความเดือดร้อนของประชาชนจากภัยพบิ ตั ิ ดงั กลา่ ว เช่น อุทกภัย วาตภยั
อคั คภี ยั เป็นตน้

3. จิตอาสาเฉพาะกิจ : ได้แก่กิจกรรมจิตอาสาพระราชทานที่มีวัตถุประสงค์ให้ปฏิบัติในงานพระราช
พธิ ี หรือการรับเสดจ็ ในโอกาสต่าง ๆ เปน็ การใชก้ าลงั พลจติ อาสารว่ มปฏิบัตกิ ับ ส่วนราชการทเ่ี กี่ยวขอ้ งในการ
ช่วยเหลือหรืออานวยความสะดวกแก่ประชาชนท่ีมาร่วมงานรวมท้ังการเตรียมการ การเตรียมสถานท่ีและการ
ฟน้ื ฟูสถานที่ภายหลงั การปฏบิ ัตใิ นพระราชพธิ ี และการเสดจ็ ฯ น้ัน ๆ ให้เปน็ ไปดว้ ยความเรียบร้อย