นิทานอีสป

โดย นางสาวอรวรา แพสถติ ถาวร

หนังสืออิเล็กทรอนิกสฉบับนี้เปนสวนหนึ่งของรายวิชาเทคโนโลยี
และนวัตกรรมสรางสรรคดานภาษาและวัฒนธรรมโดยหนังสือ
อิเล็กทรอนิกสเรื่อง นิทานอีสปเลมนี้มีวัตถุประสงคเพื่อบอกเลาประวัติ
และความเปน มาของนทิ านอสี ปตงั้ แตต น ลักษณะสวนใหญข องนทิ านอสี ป
และยังมีการรวบรวมนิทานอีสปที่เหมาะสำหรับเด็กมีคติสอนใจทายเรื่อง
ทั้งหมด 11 เรื่องดวยกัน อาทิเรื่อง กบกับหนู ลากับหมาปา ชาวนากับ
งูเหา หมีกับสุนัขจิ้งจอก ลมกับดวงอาทิตย กระตายกับสิงโต เปนตน

หวังเปนอยางยิ่งวาการจัดทำหนังสืออิเล็กทรอนิกส เรื่องนิทาน
อีสปเลมน้ี จะเปน ประโยชนต อผูที่สนใจเรือ่ งนทิ านอสี ปไมม ากกน็ อยหากมี
ขอผิดพลาดประการใดขออภยั และขอขอบพระคุณเปน อยางย่ิง

ผจู ดั ทำ

นางสาวอรวรา แพสถติ ถาวร

เรอ่ื ง หนา
ประวตั คิ วามเปน มาของนทิ านอสี ป 1
ลกั ษณะของนทิ านอสี ป 2
นทิ านอสี ป เรอื่ ง กบกบั หนู 3
นทิ านอสี ป เรอื่ ง ลากบั หมาปา 4
นทิ านอสี ป เรอื่ ง ชาวนากบั งเู หา 5
นทิ านอสี ป เรอ่ื ง หมกี ับสนุ ขั จงิ้ จอก 6
นทิ านอสี ป เรอื่ ง ลมกบั ดวงอาทติ ย 7
นทิ านอสี ป เรอ่ื ง กระตา ยกบั สงิ โต 8
นทิ านอสี ป เรอ่ื ง คนกบั เงนิ 9
นทิ านอสี ป เรอ่ื ง หวั ขโมยกบั สนุ ขั เฝา บา น 10
นทิ านอสี ป เรอื่ ง สนุ ขั จิ้งจอกกบั จระเข 11
นทิ านอสี ป เรอ่ื ง คนขเี้ หนยี วกบั ทองคำ 12
นทิ านอสี ป เรอื่ ง กากบั เชอื ก 13
บรรณานกุ รม 14

1

ประวตั ิความเปน มาของนิทานอสี ป

นิทานอีสป มาจากชื่อของคนที่เคยมีชีวิตอยูจริงบนใบโลกนี้ โดยชายที่มีนามวา ‘อีสป’ เขา
เคยมชี ีวติ อยเู มื่อหลายพันปกอ น เขาเปนทาสชาวกรกี ทอี่ ยูในชวง 560 – 620 ปกอ นคริสตศักราช
ซึ่งอาศัยอยู ณ เมืองซารดิส ประเทศกรีกอีสปเปนคนพิการ ที่มีหนาอัปลักษณ หากแตเขามีจิตใจ
อันงดงามและบริสุทธิ์ อีสปทำงานเปนทาสอยูบนเกาะซามอสกับนายทาสชื่อ เอียดมอน โดยทักษะ
ของอีสป คือ เขาเปนนักเลานิทานผูมีชื่อเสียงในทองถิ่น สุดทายแลวอีสปก็ไดรับการปลดปลอย
ใหเ ปน อสิ ระ เพราะเขาเปน ผูทม่ี ีไหวพรบิ และสตปิ ญญาดี

ตอมาเมื่ออีสปไดรับอิสรภาพแลว เขาก็สรางชื่อเสียงใหต ัวเอง ดวยการเลานิทาน จนไดถูก
เรยี กตวั ใหไปทำงานอยใู นราชสำนกั ของกษตั ริยเครซุส เพียงไมนานกษัตรยิ เครซุสกท็ รงโปรดปราน
อีสปอยางรวดเร็ว เพราะอีสปสามารถมอบทั้งความสนุกสนาน ความบันเทิงเริงใจ รวมทั้งใหแงคิด
ในดานตา ง ๆ มากมายตอ มาพระองคจ ึงสงอีสปใหไปปฏิบตั ิหนาท่ีราชทูตประจำเมืองหลวงของนคร
รัฐตาง ๆ และอีสปก็ใชนิทานของเขาในการสรางความสำเร็จใหแกตัวเอง เชน เมืองโครินธ เขาใช
นิทาน เปนเครื่องมือในการเตือนชาวเมืองถึงอันตรายที่จะเกิดขึ้นจากการใชกฎหมู ณ กรุงเอเธนส
ใชนิทาน เรื่อง ‘กบเลือกนาย’ เพื่อเปนเครื่องมือในการจูงใจใหชาวเมือง เกิดความศรัทธาในการ
ปกครองของปซัสเตรตัสไดผลสำเร็จอยางงดงามแตแลวชีวิตอันรุงโรจนของอีสปก็เดินทางมาถึง
จุดจบ เมื่อกษัตริยเครซุสสงเขาไปปฏิบัติหนาที่ ณ เมืองเดลฟ ซึ่งอีสปก็ใชการเลานิทานโดยใชสัตว
เปนเครื่องบอกความจริง เกี่ยวกับความไมยุติธรรมทางการเมืองใหชาวเมืองไดหูตาสวาง ซึ่งการ
กระทำของเขาในคร้ังนี้ ไดสรางความไมพอใจใหแกนกั การเมืองแหงเมืองเดลฟ เปน อยา งมาก ทำให
นักการเมืองเหลานี้หาทางแกแคนอีสป ดวยการใสรายปายสี นำขันทองศักดิ์สิทธิ์ไปใสไวในกระเปา
เดินทางของอีสป แลวกลาวหาวาเขาเปนขโมย สุดทายแลวอีสปจึงถูกตัง้ ขอหาวากระทำการลบหลู
อยา งรายแรง เขาจึงถกู ตัดสินประหารชวี ติ ถกู โยนลงมาจากหนาผาสงู จนถึงแกความตาย

นิทานของอีสปเปนที่ชื่นชอบของผูฟง งานของเขาคือการเลานิทานทุกวัน จนกระทั่งทำให
ทุกคนในเมืองรูจักเขาเปนอยางดี ถึงขนาดทำใหผูเปนกษัตริยพึงใจได ทุกคนลวนอยากฟงนิทาน
ของเขา ไมวา จะทั้งเด็กหรือผใู หญ ทำใหนทิ านของอีสปไดรับการเลาตอมาจนถึงปจ จุบัน ทัง้ ออกเปน
หนังสือเสยี ง หรอื รูปเลม หนงั สอื ท่ีมีสสี ันสวยงามก็ตาม

2

ลกั ษณะของนทิ านอีสป

สิงโต หรือราชสีห หมายถึง หรือเปนตัวแทนของผูที่มีอำนาจ คนบุญหนักศักดิ์ใหญ
ผปู กครอง

หนู หมายถงึ หรือเปนตัวแทนของผตู ำ่ ตอ ย
ลา หมายถึง หรอื เปน ตวั แทนของผูทีด่ อยสตปิ ญญา
หมาจ้งิ จอก หมายถึง หรอื เปนตัวแทนของคนเจา เลห 

นั่นเปนเพียงตัวละครบางสวนที่อีสปมักนำมาใชดำเนินเรื่องราว และไดมีการเปรียบเทียบใน
เชิงอุปมา อุปไมยเพื่อใชสอน นักปราชญบางทานไดใหความเห็นเอาไววา นิทานของอีสปสวนใหญ
มักมีเคาโครงมาจากเรื่องเลาเกาๆ ของอินเดียบาง อาระเบียบาง หรืออาจจะมาจากเปอรเซีย ไมก็
เปนแถบดินแดนอื่น ๆ ผสมผสานกัน โดยที่อีสปไดนำเรื่องราวเหลานั้นมาดัดแปลงเพื่อเลาใหม
รวมถึงเรื่องเลาเกาๆ ของกรกี

นิทานอีสป เปนนิทานที่ใชวิธีการแบบเลาปากตอปาก ไมมีการจดบันทึกไวเปนหลักฐาน จน
ในศตวรรษตอ ๆ มา จึงไดมีผูบันทึกเอาไว ดังจะเห็นไดจากหลักฐานบนแผนปาปรัสอียิปตโบราณ
รวมถงึ ฟดรัส ทาสชาวมาซโี ดเนยี นในยคุ จกั รพรรดอิ อกสุ ตุส จักรวรรดแิ หง แรกของโรมัน กไ็ ดเ ปน
อกี คนหนึ่งท่รี วบรวมเรื่องราว นทิ านอีสป เอาไวเ ปน ภาษาลาตนิ บางตำนานก็บอกวา เดมติ รอิ สุ ซึ่ง
เปนชาวกรีก ไดรวบรวม นทิ านอีสป โดยเขียนเปน หนังสือไวเมื่อราว ๓๐ ปก อนคริสตศ ักราช ตอ มา
จึงมีผูเขียนขึ้นใหมอีกหลายคนจนถงึ พระรูปหนึง่ ทีม่ ีช่ือวา มาซิมุล พลานูด ไดแปล นิทานอีสป จาก
ภาษาลาตนิ มาเปนภาษาอังกฤษ เมอ่ื ค.ศ. ๑๔๐๐ โดยนบั แตน ั้นมา ชาวยุโรปก็ไดแ ปล นทิ านอีสป ให
เขากับสภาพสังคมบา นเมืองของตนอยางแพรห ลาย แตคติสอนใจและขอ คดิ หลักทีเ่ ปนหัวใจสำคัญ
ของเรอ่ื งยังคงไดร ับการรักษาเอาไวเ ปนอยางดีมาจนถึงปจ จุบนั

ถึงแมวานิทานอีสปจะเปน นิทานจะมีการดำเนินเรื่องทีส่ ัน้ แตก็มีการดำเนนิ เหตกุ ารณต า ง ๆ
ตลอดทั้งเรื่องไดอยางกลมกลอม ดวยการแฝงความสนุก ผสมผสานแงคิดและการกระทำท่ี
เก่ียวขอ งกับคุณธรรม ซ่งึ สว นประกอบหน่ึงทีท่ ำใหผอู านจดจำไดงาย คอื การใชตวั ละครที่เปนสัตว
มาเปนตัวดำเนินเรื่องหลัก พรอมกับสอดแทรกนัยตาง ๆ ที่ทำใหผูอานไดค ิด ทบทวนถึงเรื่องราวท่ี
เกดิ ขึ้น อาทิ ราชสหี  เปนตัวแทนของผทู ่ีมี อำนาจ, หนู เปน ตวั แทนของชนชั้นลางผูต่ำตอย, ลา เปน
ตัวแทนของผูที่ดอยสติปญญา ไปจนกระทั่ง หมาจิ้งจอก เปนตัวแทนของผูที่มีความเจาเลห  นั่นเอง
จึงเกิดเปนสวนผสมที่ลงตัว ทำใหนิทานอีสปเปนที่นิยมจนถูกเลาสืบตอเนื่องมาจนถึงปจจุบัน ดวย
ขอคิดตา ง ๆ และวิธกี ารเลาเร่อื งทแ่ี ตกตา งจากนทิ านเร่อื งอ่นื ๆ

3

นิทานอสี ป เรอื่ ง กบกบั หนู

หนตู ัวหน่ึงออกเดินทางทองเทีย่ วจนมาถึงลำธาร เพ่อื หาอาหาร มนั เห็นวา อกี ฝงของลำธาร
มีอาหารอดุ มสมบูรณ จึงคดิ จะขา มฝงไป มันเดินไปหากบที่อยูแถวนั้น แลวบอกใหพามันวายน้ำขาม
ไป แตกบปฏิเสธ “ขาก็ตัวพอ ๆ กับทาน แลวขาจะพาทานขามไปไดอยา งไร” หนูไมยอมและยืนยืนที่
จะไปใหได ดวยความรำคาญกบจึงยอมโดยใหหนูเอาเทาผูกติดกับเทาของมันแลววายน้ำพาไป เมื่อ
มาถึงกลางลำธารกบวายน้ำตอไปไมไหวจึงหยุด และกอนที่ทั้งสองจะจมน้ำไปดวยกัน ก็มีนกเหยี่ยว
ตวั หนึง่ บนิ ผา นมาเห็นเขา จงึ บินโฉบลงมาคาบทั้งสองไปกนิ พรอม ๆ กนั

นิทานเรอื่ งน้ีสอนใหรวู า

การบังคับเอาประโยชนจ ากผทู ่ีไมสามารถใหได ยอมมแี ตค วามเสียหาย

4

นิทานอสี ป เรอื่ ง ลากบั หมาปา

ลาตัวหนึ่งกำลังกินหญาในทุงอยางเพลิดเพลิน บังเอิญหมาปาตัวหนึ่งผานมาเห็นเขาก็
คิดจะจับลากินเปนอาหาร ลารูวาภัยกำลังจะมาถึงตัวจึงแกลงทำเปนเจ็บเทา แลวขอรองใหหมาปา
ชวย “ทานชวยดงึ หนามท่ีตำเทา ขา อยอู อกใหห นอ ยไดไหม” หมาปา ถามวา “แลวทำไมขาถึงตอ งชวย
เจา ดว ยละ” “ถาทานไมด ึงหนามออกกอน แลวทานกนิ ขาเขาไป หนามมันก็จะไปตำคอทานนะ ส”ิ หมา
ปาเห็นวาลาพูดมีเหตุผล จึงกมลงไปจะดึงหนามออกจากเทาลา ลาไดจังหวะก็เตะเชาที่หนาหมาปา
เต็มแรงแลวรีบวิ่งหนีไป หมาปาไดแตบนกับตัวเองวา “ทำไมขาถึงไดพยายามชวยมันทั้งที่ขารู
วิธกี ารฆามนั แท ๆ”

นิทานเรือ่ งนี้สอนใหร วู า

ความประมาททำใหคนฉลาดมีโอกาสเสียทาคนท่โี งกวาได

5

นทิ านอสี ป เรอ่ื ง ชาวนากับงเู หา

วันหนึ่งในฤดูหนาวอันเย็นยะเยือก ชาวนาคนหนึ่งเดินมาพบงูนอนขดตัวแข็งทื่อใกลตาย
เพราะทนความหนาวเหน็บชาวนารูสึกสงสารจึงอุมงูไวแนบอกแลวนำกลับไปบานดวย เมื่อมาถึง
บาน ชาวนาไดกอกองไฟใหความอบอุนแกงู แตทันทีที่งูฟนคืนสติก็เลื้อยปราดเขาฉกชาวนาจนถึง
แกค วามตาย

นิทานเรอ่ื งน้ีสอนใหร วู า

คนพาลยอมไมรจู กั บุญคุณผอู นื่

6

นิทานอสี ป เรอ่ื ง หมกี บั สุนขั จง้ิ จอก

วันหนึ่งสัตวปาทั้งหลายออกมาพบปะพูดคุยกัน ทุกตัวตางก็พยายามเลาถึงความดีของ
ตนเอง หมีตัวหนึ่งเลาใหสัตวตัวอื่น ๆ ฟงวา "ขาเปนผูที่มีความเมตตามากที่สุด เพราะขาไมเคยกิน
มนษุ ยท่ีตายแลวเลยสกั คร้ัง" สุนัขจง้ิ จอกไดยินจึงหัวเราะแลวพูดวา "โอ แสดงวาเจากินเฉพาะคนท่ี
ยงั หายใจอยูนะสิ อยางนัน้ กย็ งิ่ แยก วา กนิ คนตายแลวเสียอีก แลวอยา งนจ้ี ะเรียกวามีความเมตตาได
อยางไร" พูดจบมันก็เดินจากไป

นทิ านเร่อื งนี้สอนใหรวู า

ควรมคี วามเมตตาตอผูอื่นเมอ่ื เขายังมชี ีวิตอยู ไมใ ชทำเมอื่ เขาไดต ายจากไปแลว

7

นทิ านอสี ป เรอ่ื ง ลมกบั ดวงอาทติ ย

วนั หน่ึงลมกับดวงอาทิตยพูดคยุ กันถึงความสามารถวา ใครเกงกวา กัน ท้ังสองทา ทายกันวา
หากใครสามารถทำใหเ สอื้ ผา ของนกั เดินทางที่เดนิ ผา นมาหลดุ ออกจากรางกายของเขาไดกอน ผนู ั้น
จะเปน ผชู นะ แลวลมก็เปน ฝายเรม่ิ กอน มันพัดลมทแ่ี รงและหนาวเย็นออกมา แตแทนทนี่ กั เดินทางจะ
ถอดเส้ือผาออก เขากลบั ดึงเส้ือใหม ดิ ชดิ กวา เดมิ เพราะความหนาวเย็น ดวงอาทติ ยจงึ ขอลองบาง
เขาคอ ย ๆ ปลอ ยแสงแดดอุน ๆ ออกมาจนอากาศในบรเิ วณนั้นรอนอบอา ว จนนักเดินทางตอ ง
ถอดเสอ้ื คลมุ ออก และเม่ือมาถึงบอน้ำเขากถ็ อดเสอ้ื ผาออกหมดเพ่ือลงไปแชน ำ้ คลายรอ น ในทสี่ ุด
ดวงอาทิตยจ ึงเปน ฝา ยชนะ

นิทานเร่ืองนี้สอนใหร วู า

ทำอะไร ควรใชเ หตผุ ล มากกวา ใชก ำลัง

8

นิทานอีสป เรอื่ ง กระตา ยกบั สงิ โต

วนั หนงึ่ สัตวท ั้งหลายออกมาประชุมกันกลางปา กระตายฝงู หนง่ึ จงึ เสนอในท่ีประชุมวา "สัตว
ทกุ ตัวในปาควรไดร ับความเสมอภาค ไมควรมใี ครใหญกวาใคร หรอื มีอำนาจเหนอื คนอ่ืน" เมอื่ สิงโต
ไดยินฝูงกระตายปาพูดเชนนั้น ก็พูดกลับมาวา "ขาก็เห็นดวยกับคำพูดของเจานะ แตนาเสียดายที่
พวกเจาไมมกี รงเล็บและเข้ียวท่ีแหลมคมเหมือนท่ีพวกขา มีนะส"ิ

นทิ านเรอ่ื งนี้สอนใหร ูวา

ผทู ่ีออ นแอกวามกั เสียเปรียบเสมอ

9

นิทานอสี ป เรอื่ ง คนกบั เงิน

ชายหนุมคนหนึ่ง มุงมั่นทำงานตั้งใจเก็บเงินอยางขยันขันแข็ง จนเขามีเงินเก็บจำนวนมาก
เขานำเงินไปสรางบานหลังใหญโตและจางบริวารมากมายมาคอยดูแล เขาใชชีวิตอยางสุขสบายบน
กองเงินกองทอง ใชจายอยางฟุมเฟอย เที่ยวเตรไปวัน ๆ ในที่สุดเงินที่มีก็คอย ๆ หมดไป บริวารก็
หนหี าย จนตอ งนำบานและรถไปขายเพื่อใชหน้ี เขาไดแ ตน ึกเสยี ใจกบั สงิ่ ท่ที ำลงไป แตมนั ก็สายไปเสีย
แลว ชีวติ ท่ีเหลอื ของเขาจึงตอ งอยูอยางยากลำบาก

นิทานเร่ืองนี้สอนใหร ูวา

ควรใชชวี ติ อยบู นความไมประมาท

10

นิทานอีสป เรอ่ื ง หวั ขโมยกบั สนุ ขั เฝาบา น

กลางดึกคืนหนึ่ง หัวขโมยแอบปนรั้วบานของเศรษฐี เขาวางแผนมาเปนอยา งดีที่จะไดข องมี
คากลับไป เขาจึงเอากระดูกและชิ้นเนื้อตดิ มาดวย เพื่อเบี่ยงเบนความสนใจจากสุนัขเฝาบาน แตพอ
เขาโยนเนื้อใหมัน มันกลับไมสนใจ แลวพูดวา "ทานคิดผิดแลว เนื้อกอนนี้ไมสามารถปดปากขาได
เรื่องอะไรขาจะปลอยใหทา นมาขโมยของจากเจานายทข่ี า รกั ไป แลว เจานายของขาตองมาเดือดรอน
ดว ยละ"

นิทานเร่อื งน้ีสอนใหร วู า
คนดยี อมมคี วามซือ่ สตั ยแ ละความกตัญตู อ ผูมีพระคุณ

11

นิทานอสี ป เรอ่ื ง สนุ ขั จง้ิ จอกกบั จระเข

สุนัขจิ้งจอกตัวหนึ่งเดินไปกินน้ำที่ริมแมน้ำ มันกินน้ำอยางหิวกระหาย แตอยูดี ๆ ก็มีจระเข
ตัวหนึ่งโผลขึ้นมา จระเขคุยโออวดถึงความยิ่งใหญของบรรพบุรุษมันใหจิ้งจอกฟง แตสุนัขจิ้งจอก
ไมเชื่อจึงเกิดการโตเถียงกัน จนสุนัขจิ้งจอกพูดขึ้นมาวา "หยุดพูดเถอะ ถึงทานจะพูดจริงหรือพูด
โกหกก็ไมมีใครพิสูจนไดอยูดี ในเมื่อบรรพบุรุษของทานไดตายไปหมดแลว จึงเหลือแตทานเทานั้นท่ี
รู"

นทิ านเร่ืองน้ีสอนใหรูวา

จงอยาเช่อื ในสง่ิ ใด กอนจะพสิ ูจนใหแ นช ดั เสียกอน

12

นิทานอีสป เรอื่ ง คนขเ้ี หนยี วกบั ทองคำ

เศรษฐขี ้เี หนียวผูหนึง่ นำทองคำไปฝงไวใตดิน ในทุก ๆ วันเขาจะมาขุดดูวาทองคำยังอยูครบ
หรือไม แตก็ไมรอดพนจากสายตาของพวกหัวขโมยไปได วันหนึ่งขโมยแอบมาขุดทองคำของ
เศรษฐีไปหมด เมื่อเศรษฐีมาขุดดูก็ตกใจ เพราะทองคำของตนหายไปหมด พบแตกอนหินไมกี่กอน
เขาเสียใจมาก จึงไปเลาเรื่องราวใหเพื่อนฟง เพื่อนจึงถามเขาวา "ทานไดนำทองคำพวกนั้นไปใช
ประโยชนบา งหรือเปลา" เศรษฐตี อบวา "เปลา ขานำไปฝงเกบ็ ไวเฉย ๆ แลว ก็จะมาขดุ ดูทุกวัน" เพอื่ น
เขาจึงบอกวา "ถาเชนนั้นก็คิดเสียวากอนหินพวกนี้เปนทองคำสิ เพราะถึงอยางไรทานก็ไมไดใช
ประโยชนอ ยูด ี แคขดุ ดูแลว กก็ ลบไวเ หมอื นเดิม"

นทิ านเร่ืองนี้สอนใหร วู า
ของมคี า ถาไมนำมาทำใหเกดิ ประโยชนก ็ยอมเปนของไรคา

13

นทิ านอีสป เรอื่ ง กากบั เชอื ก

นายพรานจับกาไดตัวหนึ่ง เขาจึงใชเชือกผูกขาของมันไว แลวหิ้วกลับไปฝากลูก ๆ กาฉวย
โอกาสตอนทลี่ ูกนายพรานเผลอแอบบินหนีไป เม่อื มันบินหนีมาจนใกลจะถึงรัง เชือกท่ีนายพรานผูก
ขามนั ไวไ ปพันเชากับก่ิงไม มนั ด้นิ เทาไหรเชือกก็ไมห ลุด ขณะทม่ี ันกำลงั จะตาย มันไดแตบ นกับตนเอง
วา "ขานี่มันโงจริง ๆ หนีจากการเปนทาสรับใชมนุษยมาไดแลว แตกลับตองมาตายเพราะความ
ซมุ ซา มของตัวเองแท ๆ"

นทิ านเรอ่ื งนี้สอนใหรูวา

ควรใชสตใิ นการแกป ญหา

14

บรรณานุกรม

ประวัตแิ ละความเปน มา. (2562). สืบคนเม่ือ 10 กมุ ภาพนั ธ 2565,
จาก https://www.bookofjob.org

นทิ านอีสป. (2561). สืบคนเม่อื 11 กุมภาพันธ 2565,
จาก http://www.digitalschool.club

รวมนิทานอีสป. (2558). สืบคนเมื่อ 11 กุมภาพนั ธ 2565,
จาก http://www.kalyanamitra.org

นทิ านอสี ปสำหรับเด็ก. (2556). สืบคนเมื่อ 12 กุมภาพนั ธ 2565,
จาก https://www.nanitalk.com

นทิ านสองภาษา. (2564). สบื คนเม่อื 12 กุมภาพนั ธ 2565,
จาก https://www.altv.tv