ปปรระะวัวัวัติ วั ติ วั ติ วั ติติติ กีกี กีฬกี าตะกร้ร้อ ร้ อ ร้
จุ จุ จุดดปปรระะสสงงค์ค์ค์ ค์ เ ค์ เ ค์ เพื่พื่พื่อ พื่ อ พื่ อ พื่ กกาารรศึศึศึก ศึ ก ศึ ก ศึ ษษาาคคววาามมรู้รู้รู้ รู้ ที่ รู้ รู้ ที่ รู้ รู้ ที่ รู้ไที่ที่ไที่ ด้ด้ด้ ด้ด้ด้ จจาากกกีกีกี กีฬกีกีฬาาตตะะกกร้ร้ร้อ ร้ อ ร้ อ ร้ ซึ่ซึ่ซึ่ง ซึ่ ง ซึ่ ง ซึ่ มีมีมีเ มี เ มี เ มี นื้นื้นื้ นื้ อ นื้ อ นื้ อหหาาเเกี่กี่กี่ กี่ ย กี่ ย กี่ ยววกักักั กั บ กั บ กั บ คคววาามมรู้รู้รู้ รู้รู้รู้ ปปรระะวัวัวัติ วั ติ วั ติ วัติติติ คคววาามมเเป็ป็ป็น ป็ น ป็ น ป็ มมาาแแลละะ ปปรระะโโยยชชน์น์น์ น์ ข น์ ข น์ ขอองงกีกีกี กีฬกีกีฬาาตตะะกกร้ร้ร้อ ร้ อ ร้ อ ร้ กกาารรฝึฝึฝึก ฝึ ก ฝึ ก ฝึ ทัทัทัก ทั ก ทั ก ทั ษษะะกีกีกี กีฬกีกีฬาาตตะะกกร้ร้ร้อ ร้ อ ร้ อ ร้ หหลัลัลั ลั ก ลั ก ลั กคคววาามม ปปลลออดดภัภัภั ภั ย ภั ย ภั ยใในนกกาารรฝึฝึฝึก ฝึ ก ฝึ ก ฝึ กกฎฎกกติติติ ติ ก ติ ก ติ กาาแแลละะ มมาารรยยาาททใในนกกาารรเเล่ล่ล่ ล่ น ล่ น ล่ นกีกีกี กีฬกีกีฬาาตตะะกกร้ร้ร้อ ร้ อ ร้ อ ร้ รรววมม ไไปปถึถึถึ ถึ ง ถึ ง ถึ งหหลัลัลั ลั ก ลั ก ลั กแแลละะวิวิวิธี วิ ธี วิ ธี วิ ก ธี ก ธี ก ธี าารรสสออนนกีกีกี กีฬกีกีฬาา ตตะะกกร้ร้ร้อ ร้ อ ร้ อ ร้ แแลละะกีกีกี กีฬกีกีฬาาตตะะกกร้ร้ร้อ ร้ อ ร้ อ ร้ เเป็ป็ป็น ป็ น ป็ น ป็ กิกิกิ กิ จ กิ จ กิ จกกรรรรมม ที่มี คคววาามมสสาาคัคัคั คั ญ คั ญ คั ญออย่ย่ย่า ย่ า ย่ า ย่ งงยิ่ยิ่ยิ่ง ยิ่ ง ยิ่ ง ยิ่ ต่ต่ต่ ต่ อ ต่ อ ต่ อกกาารรสสร้ร้ร้า ร้ า ร้ า ร้ งงคคววาามม พพร้ร้ร้อ ร้ อ ร้ อ ร้ มมขขอองงร่ร่ร่า ร่ า ร่ า ร่ งงกกาายยแแลละะเเป็ป็ป็น ป็ น ป็ น ป็ ที่ที่ที่ ที่ นิ ที่ นิ ที่ นิย นิ ย นิ ย นิ มมออย่ย่ย่า ย่ า ย่ า ย่ งง มาก คำ นำ
สารบัญ บั เรื่อ รื่ ง @ r e a l l y g r e a t s i t e หน้า น้ สารบัญ บั ข คำ นำ ก ประวัติ วั ติควาามเป็น ป็ มา ของกีฬาตะกร้อ ร้ 1 ประวัติ วั ติกีฬาตะกร้อ ร้ ใน ประเทศไทย 2 กติกาการเล่นเซปัก ตะกร้อ ร้ กีฬาตะกร้อ ร้ วิวัวิฒ วั นาการการเล่น กีฬาตะกร้อ ร้ 3-4 5
ประวัติควาามเป็นมา ของกีฬาตะกร้อ ประวัติ วั ติกีฬาตะกร้อ ร้ ในการค้นคว้า ว้ หาหลักฐานเกี่ยวกับ แหล่งกำ เนิดการกีฬาตะกร้อ ร้ ในอดีต ดี นั้น นั้ ยัง ยัไม่ส ม่ ามารถหาข้อ ข้ สรปุได้อ ด้ ย่า ย่ งชัด ชั เจนว่า ว่ กีฬาตะกร้อ ร้ นั้น นั้ กาเนิดนิจากที่ใด จาก การสัน สั นิษฐานคงจะได้ห ด้ ลายเหตุผ ตุ ลดัง ดั นี้ การสัน สั นิษนิฐาประเทศพม่า ม่ เมื่อ มื่ประมาณ พ.ศ. 2310 พม่า ม่ มาตั้ง ตั้ ค่ายอยูที่โพธิ์สธิ์ามต้นก็เลยเล่นกีฬาตะกร้อ ร้ กันซึ่ง ซึ่ ทางพม่า ม่ เรีย รี กว่า ว่ “ชิงชิลง” ทางมาเลเซีย ซี ก็ประกาศว่า ว่ ตะกร้อ ร้ เป็น ป็ กีฬาของประเทศ มาลายูเดิมดิเรีย รี กว่า ว่ ซีปัซี ปั กรากา (SepakRaga) คำ ว่า ว่ Raga หมายถึง ตะกร้า ร้ ทางฟิลิฟิ ลิปปินปิส์ก็ ส์ ก็ นิยนิมเล่นกันมานานแล้วแต่ เรีย รี กว่า ว่ Sipak ทางประเทศจีน จี ก็มีกี มี กีฬาที่คล้ายกีฬาตะกร้อ ร้ แต่เป็น ป็ การ เตะตะกร้อ ร้ ชนดิที่ดิ ที่ เป็น ป็ ลูก ลู หนัง นั ปักขนไก่ 1
ประวัติกีฬาตะกร้อในประเทศไทย ในสมัย มั โบราณนั้น นั้ ประเทศไทยเรามีก มี ฎหมายและวิธีวิ ธี การลงโทษผู้กผู้ ระทำ ความผิดผิ โดยการนำ เอานัก นั โทษใส่ ลงไปในสิ่งสิ่กลมๆที่สานด้ว ด้ ยหวายให้ช้ ห้ า ช้ งเตะ แต่สิ่งสิ่ที่ ช่ว ช่ ยสนับ นั สนุน นุ ประวัติ วั ติของตะกร้อ ร้ ได้ดี ด้ ดี คือ ในพระราช นิพนินธ์เ ธ์ รื่อ รื่ งอิเหนาของรัช รั กาลที่ 2 ในเรื่อ รื่ งมีบ มี างตอนที่ กล่าวถึงการเล่นตะกร้อ ร้ และที่ระเบีย บี งพระอุโบสถวัด วั พระศรีรั รี ต รั นศาสดาราม ซึ่ง ซึ่ เขีย ขี นเรื่อ รื่ งรามเกียรติ์ ก็มี ภาพการเล่นตะกร้อ ร้ แสดงไว้ใว้ ห้อ ห้ นุช นุ นรุ่น รุ่ หลังได้รั ด้ บ รั รู้ โดยภูมิ ภู ศมิาสตร์ข ร์ องไทยเองก็ส่ง ส่ เสริมริสนับ นั สนุน นุ ให้เ ห้ รา ได้ท ด้ ราบประวัติ วั ติของตะกร้อ ร้ คือประเทศของเราอุดมไป ด้ว ด้ ยไม้ไม้ ผ่ หวายคนไทยนิยนิมนำ เอาหวายมาสานเป็น ป็ สิ่งสิ่ของเครื่อ รื่ งใช้ รวมถึงการละเล่นพื้น พื้ บ้า บ้ นด้ว ด้ ย อีก ทั้ง ทั้ ประเภทของกีฬาตะกร้อ ร้ ในประเทศไทยก็มีห มี ลาย ประเภท เช่น ช่ ตะกร้อ ร้ วง ตะกร้อ ร้ ลอดห่ว ห่ ง ตะกร้อ ร้ ชิงชิ ธงและการแสดงตะกร้อ ร้ พลิกแพลงต่างๆ ซึ่ง ซึ่ การเล่น ตะกร้อ ร้ ของประเทศอื่นๆนั้น นั้ มีก มี ารเล่นไม่ห ม่ ลายแบบ หลายวิธีวิเ ธี ช่น ช่ ของไทยเรา การเล่นตะกร้อ ร้ มี วิวัวิฒ วั นาการอย่า ย่ งต่อเนื่อ นื่ งมาตามลำ ดับ ดั ทั้ง ทั้ ด้า ด้ นรูป รู แบบและวัต วั ถุดิ ถุ บดิ ในการทำ จากสมัย มั แรกเป็น ป็ ผ้า ผ้ , หนัง นั สัต สั ว์ , หวาย , จนถึงประเภทสัง สั เคราะห์ ( พลาสติก ) ความหมาย คำ ว่า ว่ ตะกร้อ ร้ ตามพจนานุก นุ รมฉบับ บั ราช บัณ บั ฑิตสถาน พ . ศ . 2525 ได้ใด้ ห้คำ ห้ คำ จำ กัดความเอา ไว้ว่ ว้ า ว่ ” ลูก ลู กลมสานด้ว ด้ ยหวายเป็น ป็ ตา สำ หรับ รั เตะ “ 2
วิวัฒนาการการเล่นกีฬาตะกร้อ การเล่นตะกร้อ ร้ ได้มี ด้ วิ มี วัวิฒ วั นาการในการเล่นมาอย่า ย่ งต่อ เนื่อง ในสมัย มั แรกๆ ก็เป็น ป็ เพีย พี งการช่ว ช่ ยกันเตะลูก ลู ไม่ใม่ ห้ ตกถึงพื้น พื้ ต่อมาเมื่อ มื่ เกิดความชำ นาญและหลีกหนีค นี วาม จำ เจ ก็คงมีก มี ารเริ่มริ่เล่นด้ว ด้ ยศีรษะ เข่า ข่ ศอก ไหล่ มีก มี าร จัด จั เพิ่มพิ่ท่าให้ย ห้ ากและสวยงามขึ้น ขึ้ ตามลำ ดับ ดั จากนั้น นั้ ก็ ตกลงวางกติกาการเล่นโดยเอื้ออำ นวยต่อผู้เผู้ล่นเป็น ป็ ส่ว ส่ นรวม อาจแตกต่างไปตามสภาพภูมิ ภู ปมิระเทศของ แต่ละพื้น พื้ ที่ แต่คงมีค มี วามใกล้เคียงกันมากพอสมควร ตะกร้อ ร้ นั้น นั้ มีม มี ากมายหลายประเภท เช่น ช่ - ตะกร้อ ร้ ข้า ข้ มตาข่า ข่ ย – ตะกร้อ ร้ ลอดบ่ว บ่ ง – ตะกร้อ ร้ พลิก แพลงเป็น ป็ ต้น เมื่อ มื่ มีก มี ารวางกติกาและท่าทางในการเล่นอย่า ย่ งลงตัว แล้วก็เริ่มริ่มีก มี ารแข่ง ข่ ขัน ขั กันเกิดขึ้น ขึ้ ในประเทศไทยตาม ประวัติ วั ติของการกีฬาตะกร้อ ร้ ตั้ง ตั้ แต่อดีต ดี ที่ได้บั ด้ น บั ทึกไว้ ดัง ดั นี้ พ.ศ. 2472 กีฬาตะกร้อ ร้ เริ่มริ่มีก มี ารแข่ง ข่ ขัน ขั ครั้ง รั้ แรก ภายในสมาคมกีฬาสยาม พ.ศ. 2476 สมาคมกีฬาสยามประชุมจัด จั ร่า ร่ งกติกาใน การแข่ง ข่ ขัน ขั กีฬาตะกร้อ ร้ ข้า ข้ มตาข่า ข่ ยและเปิดปิ ให้มี ห้ ก มี าร แข่ง ข่ ขัน ขั ในประเภทประชาชนขึ้น ขึ้ เป็น ป็ ครั้ง รั้ แรก พ.ศ. 2479 ทางการศึกษาได้มี ด้ ก มี ารเผยแพร่จั ร่ ด จั ฝึก ทักษะในโรงเรีย รี นมัธ มั ยมชายและเปิดปิ ให้มี ห้ แ มี ข่ง ข่ ขัน ขั ด้ว ด้ ย 3
พ.ศ. 2480 ได้มี ด้ ก มี ารประชุมจัด จั ทำ แก้ไขร่า ร่ งกฎระเบียบีบให้ส ห้ มบูรณ์ขึ้ ณ์ ขึ้ น ขึ้ โดยอยู่ใยู่ นความควบคุม คุ ดูแ ดู ลของเจ้าจ้พระยาจินจิดารัก รั ษ์ และกรมพลศึกษาก็ได้อ ด้ อกประกาศรับรัรองอย่า ย่ งเป็น ป็ ทางการ พ.ศ. 2502 มีก มี ารจัด จั การแข่ง ข่ ขัน ขั กีฬาแหลมทองครั้งรั้ที่1 ขึ้น ขึ้ ที่กรุง รุ เทพฯ มีก มี ารเชิญชินัก นั ตะกร้อ ร้ ชาวพม่าม่ มาแสดงความสามารถในการเล่นตะกร้อ ร้ พลิกแพลงพ.ศ. 2504 กีฬาแหลมทองครั้ง รั้ ที่ 2ประเทศพม่าม่ ได้รับรัเกียรติให้เ ห้ป็นเจ้า จ้ ภาพในการแข่ง ข่ ขัน ขั นักตะกร้อร้ ของไทยก็ได้ไปร่ว ร่ มแสดงโชว์ก ว์ ารเตะตะกร้อ ร้ แบบพลิกแพลงด้วยพ.ศ. 2508 กีฬาแหลมทองครั้ง รั้ ที่ 3จัดจั ขึ้นขึ้ ที่ประเทศมาเลเซีย ซี ได้มี ด้ ก มี ารบรรจุการเตะตะกร้อ ร้ 3ประเภทเข้าข้ไว้ใว้นการแข่ง ข่ ขัน ขั ด้ว ด้ ยก็คือ- ตะกร้อ ร้ วง – ตะกร้อร้ ข้าข้ มตาข่าข่ ย–ตะกร้อ ร้ ลอดบ่ว บ่ ง อีกทั้ง ทั้ มีก มี ารจัด จั ประชุมวางแนวทางด้า ด้ นกติกาทั้งทั้ ภาษาไทยและภาษาอังกฤษเพื่อ พื่ สะดวกในการเล่นและการเข้าข้ใจของผู้ชผู้ มในส่ว ส่ นรวมอีกด้วยพอเสร็จ ร็ สิ้นสิ้กีฬาแหลมทองครั้ง รั้ ที่ 3 กีฬาตะกร้อร้ได้รับรัความนิยนิมเพิ่มพิ่ขึ้น ขึ้ เป็นอันมาก บทบาทของประเทศมาเลเซีย ซี ก็เริ่มริ่มีม มี ากขึ้น ขึ้ จากการได้เ ด้ ข้า ข้ ร่ว ร่ มในการประชุมตั้ง ตั้ กฎกติกากีฬาตะกร้อ ร้ ประเภทข้า ข้ มตาข่า ข่ ยหรือรืที่เรียรีกว่าว่” เซปักตะกร้อ ร้ ” และส่ง ส่ ผลให้กี ห้ กีฬาตะกร้อร้ ข้า ข้ มตาข่าข่ ยได้รับ รั การบรรจุเข้า ข้ในการแข่ง ข่ ขัน ขั กีฬาแหลมทองครั้งรั้ที่ 4จนถึงปัจจุบัน บั 4
กติกาการเล่นเซปักตะกร้อ กีฬาตะกร้อ 1.ผู้เผู้ล่น ประเภทเดี่ย ดี่ ว มีผู้มีเผู้ล่นตัวจริงริ 3 คน สำ รอง 1 คน ประเภททีม ประกอบด้ว ด้ ย 3 ทีม มีผู้มีเผู้ล่น 9 คน และผู้เผู้ล่นสำ รอง 3 คน 2. ตำ แหน่ง น่ ของผู้เผู้ล่น มี 3 ตำ แหน่ง น่ คือ 2.1 หลัง ( Back ) เป็น ป็ ผู้เผู้ตะตะกร้อ ร้ จากวงกลม 2.2 หน้า น้ ซ้า ซ้ ย 2.3 หน้า น้ ขวา 3. การเปลี่ยนตัวผู้เผู้ล่น ในทีมเดี่ย ดี่ วเปลี่ยนตัวได้ 1 คน และถ้าเหลือน้อ น้ ยกว่า ว่ 3 คน ถือว่า ว่ แพ้ ผู้มีผู้ ชื่มีชื่ อชื่ ใน ทีมเดี่ย ดี่ วที่เล่นมานานแล้ว จะลงเล่นในทีมเดี่ย ดี่ วต่อไปไม่ไม่ ด้ 4. การเสี่ย สี่ งและการอบอุ่นร่า ร่ งกาย มีกมีารเสี่ย สี่ ง ผู้ชผู้ นะการเสี่ย สี่ งจะได้เ ด้ ลือกข้า ข้ งหรือรืส่ง ส่ ลูก ลู ทีมที่ได้ส่ ด้ ง ส่ ลูก ลู จะได้อ ด้ บอุ่น ร่า ร่ งกายก่อน เป็น ป็ เวลา 2 นาที พร้อ ร้ มเจ้า จ้ หน้า น้ ที่และนักนักีฬาไม่เ ม่ กิน 5 คน 5. ตำ แหน่ง น่ ของผู้เผู้ล่นระหว่า ว่ งการส่ง ส่ ลูก ลู เสิร์สิฟร์ เมื่อมื่เริ่มริ่เล่นทั้ง ทั้ 2 ทีมพร้อ ร้ มในแดนของตนเอง ผู้เผู้ล่นฝ่ายเสิร์สิฟร์จะต้องอยู่ใยู่ น วงกลมของตนเอง เมื่อมื่เสิร์สิฟร์แล้วจึง จึ เคลื่อนที่ได้ ส่ว ส่ นผู้เผู้ล่นฝ่ายรับรัจะยืนยืที่ใด ก็ได้ 6. การเปลี่ยนส่ง ส่ ให้เ ห้ปลี่ยนการส่ง ส่ ลูก ลู เมื่อมื่ฝ่ายส่ง ส่ ลูก ลู ผิดผิกติกา หรือรื ฝ่ายรับรัทำ ลูก ลู ให้ต ห้ กบนพื้นพื้ที่ ของฝ่ายส่ง ส่ ได้ 7. การขอเวลานอก ขอได้เ ด้ ซตละ 1 ครั้งรั้ๆ ละ 1 นาที 8. การนับนัคะแนน การแข่ง ข่ ขันขั ใช้แ ช้ บบ 2 ใน 3 เซต ในเซตที่ 1 และเซตที่ 2 จะมีคมีะแนนสูง สู สุด สุ 15 คะแนน ทีมใดได้ 15 คะแนนก่อน จะเป็น ป็ ผู้ชผู้ นะในเซตนั้นนั้ๆ ทั้ง ทั้ 2 เซต จะไม่มี ม่ ดิมี ดิ วส์ หากทั้ง ทั้ สองทีมได้ 13 ก่อน หรือรื 14 เท่ากัน พักพัระหว่า ว่ งเซต 2 นาที ถ้า เสมอกัน 1:1 เซต ให้ทำ ห้ ทำ การแข่ง ข่ ขันขัเซตที่ 3 ด้ว ด้ ยไทเบรก โดยเริ่มริ่ด้ว ด้ ยการ เสี่ย สี่ งใหม่ โดยใช้ค ช้ ะแนน 6 คะแนน ทีมใดได้ 6 คะแนนก่อนเป็น ป็ ผู้ชผู้ นะ แต่จะ ต้องแพ้ช พ้ นะอย่า ย่ งน้อ น้ ย 2 คะแนน ถ้ายังยัไม่แ ม่ พ้กั พ้ กันไม่น้ ม่ อ น้ ยกว่า ว่ 2 คะแนน ก็ให้ ทำ การแข่ง ข่ ขันขัอีก 2 คะแนน แต่ไม่เ ม่ กิน 8 คะแนน เช่น ช่ 8:6 หทรือรื 8:7 ถือ เป็น ป็ การยุติการแข่ง ข่ ขันขัระบบไทเบรก เมื่อมื่ฝ่ายใดก็ตามได้ 3 คะแนน และขอ เวลานอกได้เ ด้ ซตละ 1 ครั้งรั้ครั้งรั้ละ 1 นาที สำ หรับรัไทเบรก ขอเวลาได้ 1 ครั้งรั้ ครั้งรั้ละ 30 วินวิาที 5