2 รายงานประจำาปี 2561
สี่พฤษภาคมอุดมเอก
บรมราชาภิเษกจอมกษัตริย์สวัสดิ์สมัย
พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าของชาวไทย
ร้อยดวงใจประชาไทยถวายพระพร
ขอพระองค์ทรงพระเกษมศานต์
เทพภิบาลบันดาลสุขสโมสร
เป็นฉัตรแก้วคุ้มเกล้าพสกนิกร
ถวายพระพรขอพระองค์ทรงพระเจริญ
ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม ขอเดชะ
ข้าพระพุทธเจ้า คณะผู้บริหาร ข้าราชการ
และเจ้าหน้าที่กรมประชาสัมพันธ์
(ประพันธ์โดย นางสาวนภาพร คำากล่อม
นักประชาสัมพันธ์ชำานาญการ
สำานักพัฒนาการประชาสัมพันธ์)
รายงานประจำาปี 2561 3
จากคณะผู้จัดท�า
ปีพุทธศักราช 2562 กรมประชาสัมพันธ์ครบ สื่อสารด้านการประชาสัมพันธ์ เป็นองค์กรหลักที่
รอบ 86 ปี ได้รับความเชื่อถือ เชื่อมั่น และศรัทธาของประชาชน
“86 ปี กรมประชาสัมพันธ์” เป็นยุคใหม่ จึงเป็นความรับผิดชอบที่กรมประชาสัมพันธ์จะต้อง
ของกรมประชาสัมพันธ์ ซึ่งเป็นยุคแห่งการเปลี่ยน ดูแลและรักษาสิ่งเหล่านี้ต่อไป
แปลงในทุกด้าน ระยะเวลา 86 ปี ถ้าเปรียบ ท่ามกลางความก้าวหน้า และการพัฒนา
กับชีวิตของคนคนหนึ่งย่อมผ่านร้อนผ่านหนาว ขององค์กรแน่นอนว่าบุคลากรของหน่วยงานต้อง
ผ่านเรื่องราวมากมายให้ได้จดจ�า กลายเป็น ทุ่มเททั้งแรงกาย แรงใจ และแรงศรัทธา ในการ
ประสบการณ์อันทรงคุณค่าของชีวิตในวัย 86 ปี ที่จะท�างานและผลักดันองค์กรให้เป็นที่ยอมรับ
กรมประชาสัมพันธ์ก็เช่นกันจากยุคเริ่มต้น ผ่าน บุคลากรของกรมประชาสัมพันธ์จึงมุ่งมั่นในการ
ยุคแห่งการพัฒนาท้าทายความเปลี่ยนแปลงและ ปฏิบัติงานอย่างเต็มก�าลังความสามารถ และอย่าง
การทดสอบในทุกด้าน จนเป็นกรมประชาสัมพันธ์ มืออาชีพ เพื่อให้งานประชาสัมพันธ์และสื่อสาร
ในวันนี้ มวลชนเป็นส่วนส�าคัญในการพัฒนาประเทศ
86 ปี กรมประชาสัมพันธ์ ในปี พ.ศ. เรื่องราวอันทรงคุณค่าหลากหลายเรื่องราว
2562 นี้ ได้จดบันทึกและมีส่วนร่วมกับเรื่องราว ถ้าเพียงบันทึกไว้ในหัวใจ ไม่นานก็จะลบเลือนไป
ที่เกิดขึ้นในแผ่นดินไทย ที่มิใช่เพียงการจดจ�าของ ตามกาลเวลา การบันทึกเรื่องราวเหล่านั้นไว้ใน
บุคลากรกรมประชาสัมพันธ์เท่านั้น แต่เป็นเรื่อง หนังสือ จึงเป็นตัวช่วยในการจดจ�าเป็นอย่างดี
ราวแห่งการจดจ�าของคนไทยทั้งประเทศ ที่จะ และหนังสือนี้ได้ท�าหน้าที่นั้นอย่างเต็มศักยภาพ
ต้องร่วมกันบันทึกลงในหน้าประวัติศาสตร์ ขอขอบคุณบุคลากรทุกภาคส่วน ที่เป็นก�าลัง
โลกวันนี้เป็นโลกแห่งความรวดเร็วใน ส�าคัญ และเป็นส่วนหนึ่งในการจัดท�าหนังสือเล่มนี้
ทุกด้าน โดยเฉพาะเรื่องราวของข้อมูลข่าวสาร “86 ปี กรมประชาสัมพันธ์”
ที่ประชาชนสามารถเข้าถึงได้อย่างรวดเร็ว กว้าง
ไกลไปทั่วโลก กรมประชาสัมพันธ์จ�าเป็นต้อง ด้วยคารวะจากใจ
เรียนรู้และพัฒนาอย่างไม่หยุดยั้งเช่นกัน และ คณะผู้จัดทำา
วันนี้กรมประชาสัมพันธ์ในฐานะเสาหลักของการ
4 รายงานประจำาปี 2561
สารบัญ
4
จากคณะผู้จัดทำา 6
พระราชพิธีบรมราชาภิเษก
28
แหล่งนำ้าศักดิ์สิทธิ์ ปี 2561 37
108 แห่งทั่วประเทศ อุ่นไอรัก คลายความหนาว
55 สายนำ้าแห่งรัตนโกสินทร์
นายกรัฐมนตรีลงพื้นที่ 62
ตรวจเยี่ยมราษฎร า การประชุม “สีเขียว”
65 ปูทางการพัฒนาที่ยั่งยืน
ข่าวจริงประเทศไทย
และเครือข่ายวิทยุประชารัฐ 68
ประกวดร้องเพลงลูกทุ่ง
74 ชิงแชมป์ประเทศไทย
สรุปงบดำาเนินงาน
ประจำาปีงบประมาณ 2561 รายงานประจ� 76
ของกรมประชาสัมพันธ์ โครงสร้างและอัตรากำาลัง
ของกรมประชาสัมพันธ์
77
ทำาเนียบผู้บริหาร 85
กรมประชาสัมพันธ์ คณะผู้จัดทำา
รายงานประจำ 5 5
รายงานประจำาปี 2561าปี 2561
พระปฐมบรมราชโองการ
พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
เราจะสืบสาน รักษา และต่อยอด
และครองแผ่นดินโดยธรรม
เพื่อประโยชน์สุขแห่งอาณาราษฎรตลอดไป
พระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562 พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทร
มหาวชิราลงกรณ มหิศรภูมิพลราชวรางกูร กิติสิริสมบูรณอดุลยเดช สยามินทราธิเบศรราชวโรดม บรมนาถบพิตร
พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติเป็นพระมหากษัตริย์ รัชกาลที่ 10 แห่งราชวงศ์จักรี
พระราชพิธีบรมราชาภิเษก
ระหว่างวันที่ 4-6 พฤษภาคม 2562
รายงานประจำาปี 2561 7
8 รายงานประจำาปี 2561
รายงานประจำาปี 2561 9
10 รายงานประจำาปี 2561
รายงานประจำาปี 2561 11
12 รายงานประจำาปี 2561
รายงานประจำาปี 2561 13
16 รายงานประจำาปี 2561
รายงานประจำาปี 2561 17
18 รายงานประจำาปี 2561
รายงานประจำาปี 2561 19
20 รายงานประจำาปี 2561
รายงานประจำาปี 2561 21
22 รายงานประจำาปี 2561
รายงานประจำาปี 2561 23
24 รายงานประจำาปี 2561
รายงานประจำาปี 2561 25
จังหวัด ชื่อแหล่งน�้า ที่ตั้ง
ลำาพูน ดอยขะม้อ บ่อน�้าทิพย์ เลขที่ 259 หมู่ที่ 12 ที่พักสงฆ์ดอยขะม้อ ต.มะเขิอแจ้
อ.เมืองล�าพูน จ.ล�าพูน
เลย น�้าจากถ�้าเพียงดิน ภายในถ�้าวัดผาปู่ ภายในถ�้าที่วัดถ�้าผาปู่ บ้านนาอ้อ หมู่ที่ 9 ต.นาอ้อ
อ.เมืองเลย จ.เลย
ศรีสะเกษ บ่อน�้าศักดิ์สิทธิ์ปราสาทสระก�าแพงน้อย วัดเทพปราสาทสระก�าแพงน้อย ต.ขะยูง อ.อุทุมพรพิสัย
จ.ศรีสะเกษ
สกลนคร บ่อน�้าศักดิ์สิทธิ์ “ภูน�้าลอด” วัดพระธาตุเชิงชุมวรวิหาร ต.ธาตุเชิงชุม อ.เมืองสกลนคร
จ.สกลนคร
สงขลา บ่อน�้าศักดิ์สิทธิ์วัดแหลมบ่อท่อ วัดแหลมบ่อท่อ หมู่ที่ 4 ต.เกาะใหญ่ อ.กระแสสินธุ์
จ.สงขลา
สตูล บ่อน�้าพุร้อนทุ่งนุ้ย หมู่ที่ 4 ต.ทุ่งนุ้ย อ.ควนกาหลง จ.สตูล
สมุทรปราการ แม่น�้าเจ้าพระยาบริเวณหน้าองค์พระสมุทรเจดีย์ ต.ปากคลองบางปลากด ตรงข้ามศาลากลาง
จังหวัดสมุทรปราการ
สมุทรสงคราม แหล่งน�้าศักดิ์สิทธิ์คลองดาวดึงษ์ บริเวณสามแยกหน้าวัดดาวดึงส์ หมู่ที่ 6 ต.บางช้าง
อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม
สมุทรสาคร แหล่งน�้าคลองด�าเนินสะดวก บริเวณหน้าวัดหลักสี่ราษฎร์สโมสร อ.บางแพ้ว
จ.สมุทรสาคร
สระแก้ว สระแก้ว - สระขวัญ สวนสาธารณะสระแก้ว - ขวัญ ซ.เทศบาล 2 ต.สระแก้ว
อ.เมืองสระแก้ว จ.สระแก้ว
สระบุรี แม่น�้าป่าสัก บริเวณบ้านท่าราบ บ้านท่าราบ หมู่ที่ 6 ต.ต้นตาล อ.เสาไห้ จ.สระบุรี
สิงห์บุรี สระน�้าศักดิ์สิทธิ์วัดโพธิ์เก้าต้น วัดโพธิ์เก้าต้น อ.ค่ายบางระจัน จ.สิงห์บุรี
สุโขทัย 1. บ่อแก้ว วัดเขาอินทร์ อยู่ในเขตหมู่ที่ 1 ต.ท่าชัย อ.ศรีสัชนาลัย
จ.สุโขทัย
2. บ่อทอง อยู่ในเขตหมู่ที่ 1 ต.ท่าชัย อ.ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย
3. ตระพังทอง อุทยานประวัติศาสตร์ ถ.จรดวิถีถ่อง ต.เมืองเก่า อ.เมือง
จ.สุโขทัย
สุพรรณบุรี สระศักดิ์สิทธิ์ทั้งสี่ ต.สระแก้ว อ.เมืองสุพรรณบุรี จ.สุพรรณบุรี
1. สระแก้ว 2. สระคา 3. สระยมนา 4. สระเกษ
สุราษฎร์ธานี แหล่งน�้าศักดิ์สิทธิ์พระบรมธาตุไชยาราชวรวิหาร วัดพระบรมธาตุไชยาราชวรวิหาร หมู่ 3 ต.เวียง อ.ไชยา
จ.สุราษฎร์ธานี
สุรินทร์ สระโบราณ อยู่ในบริเวณโรงพยาบาลสุรินทร์ อ.เมืองสุรินทร์
จ.สุรินทร์
หนองคาย สระมุจลินท์ (สระพญานาค) วัดพระธาตุบังพวน บ้านพระธาตุบังพวน
ต.พระธาตุบังพวน อ.เมืองหนองคาย จ.หนองคาย
หนองบัวลำาภู บ่อน�้าศักดิ์สิทธิ์วัดศรีคูณเมือง บ้านเหนือ ถ.วรราชภักดี หมู่ที่ 5 ต.ล�าภู
อ.เมืองหนองบัวล�าภู จ.หนองบัวล�าภู
อ่างทอง แม่น�้าเจ้าพระยา บริเวณพระอุโบสถ วัดไชโยวรวิหาร ตรงหน้าพระอุโบสถของวัดไชโยวรวิหาร อ.ไชโย
อำานาจเจริญ อ่างเก็บน�้าพุทธอุทยาน หรืออ่างเก็บน�้าห้วยปลาแดก อยู่ตรงข้ามศาลากลางจังหวัดอ�านาจเจริญ
อ.เมืองอ�านาจเจริญ จ.อ�านาจเจริญ
อุดรธานี บ่อน�้าศักดิ์สิทธิ์ค�าชะโนด ต.บ้านม่วง อ.บ้านดุง จ.อุดรธานี
อุตรดิตถ์ บ่อน�้าทิพย์ บ้านทุ่งยั้งเหนือ หมู่ที่ 2 ต.ทุ่งยั้ง อ.ลับแล จ.อุตรดิตถ์
อุทัยธานี 1. แม่น�้าสะแกกรัง บริเวณปากคลองวัดขุมทรัพย์ ต.เกาะเทโพ
อ.เมืองอุทัยธานี จ.อุทัยธานี
2. สระน�้ามนต์ศักดิ์สิทธิ์ วัดมณีสถิตกปิฏฐาราม วัดมณีสถิตกปิฏฐาราม อ.เมืองอุทัยธานี จ.อุทัยธานี
อุบลราชธานี บ่อน�้าโจ้ก ในเขตเทศบาลเมืองวารินช�าราบ จ.อุบลราชธานี
รายงานประจำ 31 31
รายงานประจำาปี 2561าปี 2561
น�้าศักดิ์สิทธิ์
ที่ใช้ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก
พิธีพลีกรรมตักน�้ำ
เป็นพิธีกรรมทางศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ตามความเชื่อว่า สิ่งต่าง ๆ บนโลกนี้ล้วนมีเทวดา เป็นผู้ปกป้อง
ดูแลรักษาอยู่ การจะท�าสิ่งใด ๆ จ�าเป็นจะต้องขออนุญาตเทวดาที่ดูแลรักษาสิ่งนั้น ๆ เช่น พิธีพลีกรรมตักน�้า
ก็คือ การท�าพิธีขออนุญาตเทวดาที่ปกป้องรักษาแหล่งน�้าศักดิ์สิทธิ์ของแต่ละจังหวัด เพื่อตักน�้าใน
แหล่งน�้าศักดิ์สิทธิ์นั้นไปท�าเป็นน�้าอภิเษก และน�้าสรงมุธาภิเษก ต่อไป
น�้ำอภิเษก
“อภิเษก” หมายถึง การรดน�้า เสมือนผู้น้อยรดน�้าอวยพรผู้ใหญ่ หรือเป็นการ
ยอมรับผู้ที่ขึ้นมาเป็นใหญ่
“น�้าอภิเษก” คือน�้าซึ่งท�าพิธีพลีกรรม ตักมาจากแหล่งน�้าส�าคัญจังหวัดต่าง ๆ
ทั่วประเทศ และกรุงเทพมหานคร ส�าหรับถวายที่พระที่นั่งอัฐทิศอุทุมพรราชอาสน์
น�้ำสรงมุรธำภิเษก
“มุรธาภิเษก” แปลว่า การรดน�้าที่พระเศียร น�้าที่รดเรียกว่า “น�้า
มุรธาภิเษก” การสรงน�้ามุรธาภิเษก หมายถึงการยกให้หรือการแต่งตั้งโดย
การท�าพิธีรดน�้า ซึ่งตามคติความเชื่อของพราหมณ์ ถือว่าการยกให้ผู้ใดเป็น
ใหญ่ ทรงสิทธิ์อ�านาจนั้นจะต้องท�าด้วยพิธีรดน�้าศักดิ์สิทธิ์
แหล่งน�้ำศักดิ์สิทธิ์และสถำนที่ประกอบพิธีท�ำน�้ำอภิเษก
แหล่งน�้าศักดิ์สิทธิ์ที่ใช้ในการจัดท�าน�้าอภิเษกในการงานราชพิธีบรมราชภิเษก 108 แห่ง ประกอบด้วย
• แหล่งน�้าศักดิ์สิทธิ์ของจังหวัด 76 จังหวัด รวม 98 แห่ง
• แหล่งน�้าจากสระ 4 สระของจ.สุพรรณบุรี และแม่น�้า 5 สาย ซึ่งประกอบด้วย 1. แม่น�้าบางปะกง
2. แม่น�้าป่าสัก 3. แม่น�้าเจ้าพระยา 4. แม่น�้าราชบุรี 5. แม่น�้าเพชรบุรี (กระทรวงมหาดไทยเป็นหน่วยงาน
รับผิดชอบในพิธีพลีกรรมตักน�้า) รวม 9 แห่ง
• แหล่งน�้าศักดิ์สิทธิ์ในหอศาสตราคมในพระบรมมหาราชวัง
รายงานประจำาปี 2561าปี 2561
32 32 รายงานประจำ
ประมวลภาพ
พิธีพลีกรรมตักน�้า
พิธีพลีกรรมตักนำ้า ณ แหล่งนำ้าศักดิ์สิทธิ์ทั้ง 76 จังหวัดทั่วประเทศพร้อมกัน
รวม 107 แหล่งนำ้า เพื่อทำา “นำ้าอภิเษก”
เมื่อวันที่ 6 เมษายน พุทธศักราช 2562
ภำคเหนือ @
@
ภำคกลำง @
@
รายงานประจำ 33 33
รายงานประจำาปี 2561าปี 2561
ภำคตะวันออกเฉียงเหนือ @
@
ภำคตะวันออก @
@
ภำคตะวันตก @
@
ภำคใต้ @
@
รายงานประจำาปี 2561าปี 2561
34 34 รายงานประจำ
ประมวลภาพ
พิธีเสกน�้าอภิเษก
พิธีเสกนำ้าอภิเษก ณ สถานที่ศักดิ์สิทธิ์สำาคัญของจังหวัดพร้อมกันทั่วประเทศ
เมื่อวันที่ 8 เมษายน พุทธศักราช 2562
ภำคเหนือ @
@
ภำคกลำง @
@
รายงานประจำ 35 35
รายงานประจำาปี 2561าปี 2561
ภำคตะวันออกเฉียงเหนือ @
@
ภำคตะวันออก @
@
ภำคตะวันตก @
@
ภำคใต้ @
@
รายงานประจำาปี 2561าปี 2561
36 36 รายงานประจำ
พระบาทสมเด็พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จเปิดงานอุ่นไอรัก คลายความหนาว สายนำ้าแห่งรัตนโกสินทร์ ในวันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2561
และทรงจักรยานในพิธีเปิดงานอุ่นไอรัก คลายความหนาว ในเส้นทางประวัติศาสตร์ ผ่านสายนำ้าและคูคลองลำาคัญ ๆ ไปยังคลองลัดโพธิ์
อำาเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ ซึ่งเป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำาริต้นแบบด้านการบริหารจัดการนำ้าของ
พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รวมระยะไป-กลับ 39 กิโลเมตร
งานอุ่นไอรัก คลายความหนาว จัดขึ้นเมื่อ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2561-19 มกราคม พ.ศ. 2562 ณ พระลานพระราชวังดุสิตและสนามเสือป่า
อุ่นไอรัก คลายความหนาว
สายน�้าแห่งรัตนโกสินทร์
รายงานประจำาปี 2561 37
38 รายงานประจำาปี 2561
รายงานประจำาปี 2561 39
40 รายงานประจำาปี 2561
รายงานประจำาปี 2561 41
42 รายงานประจำาปี 2561
รายงานประจำาปี 2561 43
44 รายงานประจำาปี 2561
รายงานประจำาปี 2561 45
46 รายงานประจำาปี 2561
รายงานประจำาปี 2561 47
48 รายงานประจำาปี 2561
รายงานประจำาปี 2561 49
50 รายงานประจำาปี 2561