6 TURKCE ETKINLIK CEVAP

6. Sınıf Kısa Çizgi (-) – Uzun Çizgi (–) – Eğik Çizgi (/)

Etkinlik 61

2. Aşağıdaki cümlelerde kısa çizginin hangi amaçla kullanılmış olabileceğini altlarındaki
noktalı yerlere yazınız.

a. Öğretmenimiz “-ış, -lık, -ca” ekleriyle kelime türetmemizi istedi.
Eklerin başına konur.

b. “Saygılı” kelimesini sınavda “say-gı-lı” şeklinde ekine ve köküne ayırdım.
Dil bilgisinde kökleri ve ekleri ayırmak için kullanılır.

c. Türkçe dersinde “sezdir-” kelimesini cümle içinde kullandım.
Fiil kök ve gövdelerini göstermek için kullanılır.

3. Aşağıdaki cümlelerde kısa çizgi (-) doğru kullanılmışsa cümlenin başına “D”, yanlış
yazılmışsa “Y” yazınız.

1 D “Durak” kelimesinin kök ve eklerine “dur-ak” şeklinde ayrılır.
2 Y Dedem 21-06-2019 tarihinde emekli olacak.
3 D “-cı/ -ci” eklendiği pek çok sözcüğe meslek anlamı kazandırır.
4 D “Oku-” köküne “-r” yapım ekini getirirsek “okur” kelimesini elde ederiz.
5 Y Aşağı-yukarı beş aydır düzenli bir şekilde ders çalışıyor.
6 D “-ma/-me” olumsuzluk eki eklendiği sözcüğe olumsuzluk anlamı katar.

4. Aşağıdaki fıkradaki uygun yerlerde uzun çizgi (—) kullanınız.

Nasrettin Hoca çarşıdan bir şalvar alır. Tam parasını verip gideceği sırada kendi kendine,
“Şalvarım eski sayılmaz, en iyisi ben bunun yerine bir cübbe alayım.” diye düşünür. Dük-
kâncıya,
— Şalvar almaktan vazgeçtim, sen bana bunun yerine bir cübbe ver, der.
Dükkâncı da çeşit çeşit renklerden cübbeler göstererek,
— Hangisini beğenirsiniz, diye sorar.
Boyuna göre beğendiği bir cübbe kendisine verilir.
Hoca dışarı çıkarken dükkân sahibi hatırlatır:
— Efendim, para vermeden gidiyorsunuz.
— Acayip şey! Cübbe yerine şalvarı bıraktım ya!
— İyi ama şalvara para vermediniz ki!
Hoca öfkelenir:
— Allah Allah! Şalvarı aldım mı ki parasını vereyim…

300

6. Sınıf Kısa Çizgi (-) – Uzun Çizgi (–) – Eğik Çizgi (/) KKT - 61 

1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde kısa çizgi 4. Hâl eki olan “-da/-de” ünsüz benzeşmesi kuralına
(-) birden fazla göreviyle kullanılmıştır? bağlı olarak “-ta/-te” şekline dönüşebilir.

A) “Dondur-” fiili “-ma” yapım ekini alınca “don- Bu cümlede eğik çizginin görevi aşağıdakiler-
durma” kelimesi oluşur. den hangisidir?

B) “-lı, li; -lık, -lik; -cı, -ci” dilimizdeki en işlek ek- A) Yan yana yazılan dizeleri birbirinden ayırmak
lerdendir.
B) Dil bilgisinde eklerin farklı biçimlerini göster-
C) “anımsa-, kovala-, düşür-” gövdeleri fiil kökün- mek
den türetilmiştir.
C) Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren
D) Sınavda çıkan ek ve köke ayırma sorusunu sayıları birbirinden ayırmak
“yaz-ı-lı” şeklinde yaptım.
D) Adres yazımında apartman numarası ile daire
numarasını ayırmak

2. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde kısa çizgi 5. Aşağıdakilerden hangisinde eğik çizgi (/) yan-
(-) yanlış kullanılmıştır? lış kullanılmıştır?

A) “Üretim” kelimesi üre-t-im şeklinde kök, gövde A) “-mış/-miş/-muş/-müş” eklendiği sözcüğe
ve ekine ayrılır. farklı anlamlar katar.

B) Özel adlara eklenen çokluk eki “-lar/-ler” kes- B) Babam 24/09/2018 tarihinde işe başladı.
meyle ayrılmaz.
C) Tohum saç, bitmezse toprak utansın / Hedefe
C) “başla-, yaşa-, gözet-” kelimeleri isimden fiil varmayan mızrak utansın.
yapım ekini almıştır.
D) Ey Türk gençliği!/ Birinci vazifen; Türk istikla-
D) — Bu kitabı okuyunca kafandaki sorular ce- lini, Türk cumhuriyetini, ilelebet muhafaza ve
vaplanacak, dedi. müdafaa etmektir.

3. “yat-ak, kaç-ak, dur-ak” örneklerinde görüldüğü 6. Muzaffer Bey başını önüne eğip,
gibi “-ak” eki “yat-, kaç-, dur-” köklerine gelerek
fiilden isim türetir. ( ) Sanırım tüm sebepler tükendi, beklemekten
başka çaremiz yok, dedi.
Bu cümlede kısa çizginin aşağıdaki görevle-
rinden hangisi örneklenmemiştir? Bu metinde ayraç içindeki yere aşağıdaki nok-
talama işaretlerinden hangisi getirilmelidir?
A) Ekleri göstermek için başına konur.
A) Kısa çizgi B) Uzun çizgi
B) Fiil kök ve gövdelerini göstermek için kullanılır. C) Eğik çizgi D) Tırnak işareti

C) Heceleri göstermek için kullanılır.

D) Dil bilgisinde kökleri ve ekleri ayırmak için kul-
lanılır.

301

6. Sınıf Notlar

.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................

302

6. Sınıf Notlar

.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................

303

6. Sınıf Notlar

.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................

304